rok akad. 2012/2013

„Podstawy zdrowia środowiskowego” – II rok studia Io stacjonarne – rok akad. 2012/2013
II ROK W YDZIAŁU NAUK
O
ZDROWIU
KIERUNEK: ZDROWIE PUBLICZNE
oraz
SPECJALNOŚĆ: DIETETYKA
O
STUDIA I STACJONARNE
rok akad. 2012/2013
„PODSTAWY ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO”
Rozkład zajęć
oraz obowiązujące do przygotowania rozdziały z podręczników:
VOLUMED = „Parazytologia w ochronie środowiska i zdrowia” red. E. Lonc, VOLUMED 2001
PROMEDI = „Ekologia medyczna – wybrane zagadnienia”
Red. A. Kurnatowska, P. Kurnatowski, PROMEDI, 2006
D = Dietetyka
ZP = Zdrowie Publiczne
Data
Temat ćwiczenia
VOLUMED
PROMEDI
D
ZP
2.10.2012
15.11.2012
Wybrane czynniki abiotyczne i biotyczne
i ich działanie na organizm.
9.10.2012
22.11.2012
Wybrane grzyby, rośliny i zwierzęta o znaczeniu
medycznym.
16.10.2012
29.11.2012
Żywność jako źródło czynników patogennych
dla człowieka
6
23.10.2012
6.12.2012
Środowisko szpitalne - czynniki ryzyka chorób
infekcyjnych i inwazyjnych człowieka
9
30.10.2012
13.12.2012
Powietrze jako źródło czynników patogennych
dla człowieka
2, 5
4.2.2.8.
4.2.2.9.
4.1.
13
8
„Podstawy zdrowia środowiskowego” – II rok studia Io stacjonarne – rok akad. 2012/2013
Regulamin zajęć dydaktycznych dla studentów
II ROKU W YDZIAŁU NAUK O ZDROWIU
KIERUNEK: ZDROWIE PUBLICZNE oraz SPECJALNOŚĆ: DIETETYKA
O
STUDIA I STACJONARNE
rok akad. 2011/2012
1. Zajęcia rozpoczynają się i kończą punktualnie w godzinach podanych przez Dziekanat.
Przed wejściem na salę odzież zewnętrzną należy zostawić w szatni i włożyć czysty fartuch
lekarski.
2. W ciągu całego okresu zajęć Studenci zajmują stałe miejsca numerowane kolejno według
listy.
3. Szkło i inne przybory przygotowane do ćwiczeń dla grupy sprawdza starosta lub osoba
przez niego wyznaczona, która po zakończeniu ćwiczeń ponownie kontroluje stan i ilość
szkła i przyborów.
4. Uszkodzone lub zniszczone preparaty, szkło i inne przybory winny być odkupione i
zwrócone do Zakładu przed zakończeniem zajęć - w przeciwnym przypadku student/grupa
nie uzyska wpisu z zaliczenia do indeksu. Cena jednego preparatu mikroskopowego
wynosi 50 zł. W razie braku odpowiednich preparatów w sprzedaży możliwe jest - po
uzgodnieniu w Zakładzie - odkupienie innych materiałów.
5. Studenci prowadzą ołówkiem zeszyt ćwiczeniowy gładki, 16-kartkowy, którego pierwsza
strona służy jako książeczka zaliczeniowa, a także zeszyt do notatek. Nagrywanie
wykładów, prelekcji oraz kserowanie materiałów ćwiczeniowych jest niedozwolone
(naruszenie praw autorskich).
6. Studenci winni zapoznać się z tematyką kolejnego ćwiczenia – ogłoszoną w gablocie
Zakładu i w internecie na stronie Uniwersytetu Medycznego (www.umed.lodz.pl >
Studenci > Materiały dydaktyczne > Biologia i Parazytologia Lekarska)
– przed rozpoczęciem zajęć oraz opanować odpowiedni materiał na podstawie wykładów i
wskazanego piśmiennictwa. Znajomość materiału z zaleconych podręczników jest
sprawdzana (forma pisemna) w trakcie bieżących ćwiczeń.
7. Warunkiem zaliczenia roku i dopuszczenia do zaliczenia końcowego jest aktywny udział we
wszystkich zajęciach przewidzianych planem studiów tzn. wykładach i ćwiczeniach
oraz co najmniej dostateczna znajomość materiału (uzyskanie 50% punktów + 1 punkt z
wszystkich możliwych do osiągnięcia). Nieuzyskanie tej liczby punktów uniemożliwia
zaliczenie zajęć, a tym samym dopuszczenie do zaliczenia końcowego. Nie przewiduje się
żadnych dodatkowych terminów dla osób, które nie uzyskały wymaganej minimalnej
liczby punktów.
8. Podczas testowego zaliczenia końcowego Studenci muszą wykazać się opanowaniem
materiału z wykładów i ćwiczeń oraz wskazanego piśmiennictwa. W ocenie końcowej z
przedmiotu będzie uwzględniona także liczba punktów uzyskana podczas zajęć
praktycznych, ale tylko w pierwszym terminie zaliczenia.
9. Zgodnie z Regulaminem Studiów Studentowi przysługuje prawo trzykrotnego
przystępowania do zaliczenia końcowego.
10. Niezgłoszenie się w ustalonym terminie zaliczenie końcowe jest równoznaczne z utratą
terminu. W uzasadnionych przypadkach losowych Student może ubiegać się o
wyznaczenie nowego terminu (por. Regulamin Studiów §14. punkty 10 -15).
11. Na terenie Zakładu należy utrzymywać porządek i czystość oraz zachować ciszę, palenie
tytoniu jest wzbronione. Przebywanie Słuchaczy poza częścią dydaktyczną Zakładu
wymaga zezwolenia.
12. Wątpliwości nasuwające się w toku zajęć rozstrzyga Asystent prowadzący ćwiczenia,
opiekun dydaktyczny przedmiotu (dr Katarzyna Góralska), a w razie potrzeby Kierownik
Katedry (prof. Piotr Kurnatowski).
13. Studenci zapoznają się z przedstawionym regulaminem i potwierdzają to podpisem.
„Podstawy zdrowia środowiskowego” – II rok studia Io stacjonarne – rok akad. 2012/2013
Ćwiczenie 1
Temat: Wybrane czynniki abiotyczne i biotyczne i ich działanie na organizm
1. Teratogenne działanie czynników chemicznych na organizm kręgowca:
a. Gallus sp.
- skrzyżowany dziób i jednooczność - prep. makr. utrw. w 4 % formalinie – pokaz
- rozszczep powłok brzusznych - prep. makr, utrw. w 4 % formalinie – pokaz
- niewciągnięty pęcherzyk żółtkowy - prep. makr. utrw. w 4 % formalinie – pokaz
b. Homo sapiens L.
- przepuklina brzuszna - prep. makr. utrw. w 4 % formalinie – pokaz
- brak powłok pokrywy czaszki - prep. makr. utrw. w 4 % formalinie – pokaz
2. Działanie dymu tytoniowego na organizm człowieka:
- substancje toksyczne i rakotwórcze zawarte w dymie tytoniowym – rycina.
- model palacza – prezentacja
3. Interakcje biocenotyczne antagonistyczne: antybioza
a. antybiotyki
- działanie Penicillium notatum na Staphyllococcus aureus – opis
b. mikotoksyny
- "orzeszki" arachidowe Arachis hypogea zarażone Aspergillus flavus – pokaz
- Aspergillus flavus - hodowla na skosie Sabourauda – opis
- ocena wrażliwości Paramecium sp. na wyciąg z grzybni A. flavus – doświadczenie: protokół
c. fitoncydy
- działanie czosnku Allium sativum, cebuli A. cepa i chrzanu Armoracia lapathifolia na Escherichia coli – opis
d. olejki eteryczne występujące w roślinach leczniczych
- rozpoznanie wybranych olejków stosowanych w lecznictwie – pokaz
- działanie przeciwgrzybowe, badane metodą dyfuzji w żelu agarowym, olejku sosnowego wobec Candida
albicans i Geotrichum candidum – opis
„Podstawy zdrowia środowiskowego” – II rok studia Io stacjonarne – rok akad. 2012/2013
Ćwiczenie 2
Temat: Wybrane grzyby, rośliny i zwierzęta o znaczeniu medycznym.
I. Wybrane grzyby o znaczeniu medycznym:
1. Amanita phalloides - Muchomor sromotnikowy
a. owocnik - prep. makr. suchy – opis
b. zarodniki - prep. mikr .utrw., niebarw., pow.1000 x – rys.
2. Paxillus involutus - Krowiak podwinięty
a. owocnik - prep. makr. utrw. 4% formaliną – opis
b. zarodniki - prep. mikr. trwały, niebarw., pow. 1000 x – rys.
3. Russula emetica - Gołąbek wymiotny
a. owocnik - prep. makr. utrw. 4% formaliną – opis
b. zarodniki - prep. mikr. trwały, niebarw., pow. 1000 x – rys.
4. Scleroderma vulgare - owocnik - prep. makr. utrw. 4% formaliną – opis
II. Wybrane rośliny o znaczeniu medycznym:
1. Atropa belladonna - Pokrzyk wilcza jagoda: owoce – prep. makr. w etanolu – pokaz
2. Datura stramonium - Bieluń dziędzierzawa: owoce – prep. makr. suchy – pokaz
3. Digitalis purpurea - Naparstnica purpurowa – prep. makr. suchy – pokaz
4. Taxus baccata – Cis pospolity – prep. makr. suchy - pokaz
III. Wybrane zwierzęta o znaczeniu medycznym:
1. Leiurus sp. - Skorpion - prep. makr. suchy/utrw. w 4% formalinie – pokaz
2. Bufo bufo - Ropucha szara - prep. makr. utrw. w 4% formalinie – pokaz
3. Vipera berus - Żmija zygzakowata - prep. makr. utrw. w 4% formalinie – pokaz
IV. Samodzielne przygotowanie materiałów na Ćw. 3 (Żywność jako źródło czynników patogennych
dla człowieka):
1. Badanie mikrobiologiczne różnych rodzajów wody – doświadczenie: protokół
2. Badanie mikrobiologiczne różnych rodzajów produktów mlecznych – doświadczenie: protokół
„Podstawy zdrowia środowiskowego” – II rok studia Io stacjonarne – rok akad. 2012/2013
Ćwiczenie 3
Temat: Żywność jako źródło czynników patogennych dla człowieka
1. Ocena badania mikrobiologicznego różnych rodzajów wody - prep. bezp. z kolonii drobnoustrojów wyrosłych na płytce
agarowej - pow. 100, 400/ 600 x – rys.
2. Ocena badania mikrobiologicznego produktów mlecznych - prep. bezp. z kolonii drobnoustrojów wyrosłych na płytce
agarowej - pow. 100, 400/600 x – rys.
3. Bulwa ziemniaka Solanum tuberosum zarażona Phytophtora infestans
a. prep. makr. utrw. w 4 % formalinie - pokaz
b. prep. bezp. z grzybni - pow. 100, 400/600 x – rys.
4. Chleb zarażony Penicilium sp.
a. prep. makr. – pokaz
b. prep. bezp. z grzybni - pow. 100, 400/600 x – rys.
5. Taenia saginata – Tasiemiec nieuzbrojony
- wągier – w mięsie bydlęcym, pow. 25x – pokaz
6. Taenia solium - Tasiemiec uzbrojony
- wągier – w mięsie świńskim, pow. 25x – pokaz.
7. Trichinella spiralis - Włosień kręty
- larwa w mięśniu poprzecznie prążkowanym człowieka - prep. mikr., utrw. w płynie Bouina,
barw. hematoksyliną i eozyną, pow. 100, 600 x – rys.
8. Samodzielne przygotowanie materiałów na Ćw. 4 (Środowisko szpitalne - czynniki ryzyka chorób infekcyjnych
i inwazyjnych człowieka):
- Ocena czystości mikrobiologicznej rąk - wykonanie, opis.
„Podstawy zdrowia środowiskowego” – II rok studia Io stacjonarne – rok akad. 2012/2013
Ćwiczenie 4
Temat: Środowisko szpitalne - czynniki ryzyka chorób infekcyjnych
i inwazyjnych człowieka
I. Źródła chorobotwórczych mikroorganizmów w zakażeniach szpitalnych
1. Bioaerozol
- Staphylococcus aureus – rozmaz (pow. 400, 1000x) - rysunek/opis
- Staphylococcus epidermidis - rozmaz (pow. 400, 1000x) - rysunek/opis
- Streptococcus pneumoniae – rozmaz (pow. 400, 1000x) - rysunek/opis
- Streptococcus pyogenes – rozmaz (pow. 400, 1000x) - rysunek/opis
- Aspergillus sp. - mikrohodowla (pow. 100, 400x) - rysunek z opisem
- Rhizopus sp. - mikrohodowla (pow. 100, 400x) - rysunek z opisem
- Mucor sp. - mikrohodowla (pow. 100, 400x) - rysunek z opisem
2. Pacjenci, personel medyczny oraz sprzęt medyczny
- Enterococcus faecalis – rozmaz (pow. 400x, 1000x) - rysunek/opis
- Escherichia coli – rozmaz, (pow. 400x, 1000x) - rysunek/opis
- Klebsiella pneumoniae – rozmaz (pow. 400x, 1000x) - rysunek/opis
- Neisseria meningitidis – rozmaz (pow. 400x, 1000x) - rysunek/opis
- Pseudomonas aeruginosa – rozmaz (pow. 400x, 1000x) - rysunek/opis
- Candida glabrata - hodowla na skosie Sabourauda - pokaz
- Candida glabrata – mikrohodowla (pow. 400x, 1000x) - rysunek z opisem
- Candida krusei - hodowla na skosie Sabourauda - pokaz
- Candida krusei – mikrohodowla (pow. 400x, 1000x) - rysunek z opisem
- Candida tropicalis - hodowla na skosie Sabourauda - pokaz
- Candida tropicalis – mikrohodowla (pow. 400x, 1000x) - rysunek z opisem
3. Ocena lekowrażliwości szczepów grzybów wyizolowanych od pacjentów testem krążkowym i Fungitestem
4. Ocena czystości mikrobiologicznej rąk - prep. bezp. z kolonii drobnoustrojów wyrosłych na płytce
agarowej - pow. 100, 400/600 x – rys.
II. Ocena mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza:
a. ocena czystości powietrza metodą zderzeniową przy pomocy próbnika mikrobiologicznego powietrza MAS-100®
Eco – wykonanie, opis
b. ocena czystości powietrza wewnętrznego metodą sedymentacyjną Kocha – wykonanie
III. Ocena mikrobiologicznego zanieczyszczenia powierzchni:
a. ocena czystości powierzchni metodą odciskową z wykorzystaniem aplikatora Count-Tact – wykonanie, opis
b. kontrola kontaminacji powierzchni techniką wymazu – posiew na podłoża mikrobiologiczne
„Podstawy zdrowia środowiskowego” – II rok studia Io stacjonarne – rok akad. 2012/2013
Ćwiczenie 5
Temat: Powietrze jako źródło czynników patogennych dla człowieka
I. Ocena posiewów wykonanych na poprzednich zajęciach – stopień kontaminacji, interpretacja wyników:
a. różnych powierzchni
b. sprzętu wielorazowego użytku i pojemników
c. powietrza:
- metodą zderzeniową
- metodą sedymentacyjną Kocha
1. Przykłady mikroorganizmów wykrywanych w powietrzu atmosferycznym
a. Penicillium sp. - hodowla na skosie Sabourauda – opis
b. Fusarium sp. - hodowla na skosie Sabourauda – opis
2. Przykłady mikroorganizmów wykrywanych w powietrzu pomieszczeń zamkniętych
a. obliczanie wskaźnika biologicznych zanieczyszczeń powietrza – metoda Kocha
b. Alternaria sp.
a. hodowla na skosie Sabourauda – opis
b. zarodniki - prep. mikr. utrw., pow.100, 400/600 x– rys.
c. Cladosporium sp. a. hodowla na skosie Sabourauda – opis
b. zarodniki - prep. mikr. utrw., pow. 100, 400/600 x– rys.
3. Działanie zanieczyszczeń pyłowych na wybrane narządy:
* szczura Rattus norvegicus
a. płuco - prep. mikr. utrw. formaliną, barw. hematoksyliną i eozyną, pow. 100, 400/600 x – pokaz
b. płuco z doświadczalną pylicą krzemową - prep. mikr. utrw. formaliną, barw. barw. hematoksyliną i eozyną,
pow. 100, 400/600 x – rys.
c. międzybłoniak złośliwy otrzewnej - prep. mikr. utrw. formaliną, barw. hematoksyliną i eozyną,
pow. 100, 400/600 x – rys.
* człowieka Homo sapiens L.
d. płuco - prep. makr. utrw. formaliną – pokaz
e. płuco z pylicą węglową - prep. makr. utrw. formaliną – pokaz
f. płuco - prep. mikr. utrw. formaliną, barw. hematoksylinąi eozyną, pow. 100, 400/600 x – opis
g. płuco z zawodową pylicą węglową - prep. mikr. utrw. formaliną, barw. hematoksyliną i eozyną,
pow. 100, 400/600 x – opis
h. płuco człowieka narażonego poprzez drogi oddechowe na pył – prep. mikr. utrw. formaliną,
barw. hematoksyliną i eozyną, pow. 100, 400/ 600 x – rys.
. 4. Liczba S. aureus i grzybów w m3 powietrza jako funkcja odległości od wysypiska "Nowosolna"
a. wykresy zależności
b. obliczenie odległości od wysypiska, przy której liczba drobnoustrojów zmniejsza się o 50 %