Jak często czyścisz swojego smartfona? Ocena skuteczności

Ścieżki wiedzy| N. Cichoń, A. Kilar, S. Szkirel
Jak często czyścisz swojego
smartfona?
Ocena skuteczności wybranych środków
bakteriobójczych, stosowanych do czyszczenia
ekranów dotykowych
Natalia Cichoń, Agata Kilar, Sandra Szkirel
Od dawna wiadomo, że mikroorganizmy charakteryzuje fizjologiczna różnorodność,
prosta budowa komórki, nieskomplikowana struktura materiału genetycznego i zdolność
do szybkiego wzrostu i syntezy. Ich fenomen polega na tym, że można je spotkać dosłownie
wszędzie! Opanowały większość środowisk, można je spotkać w glebie, w innych
organizmach, w wodzie, na lodowcach Antarktydy i wokół oceanicznych kominów
hydrotermalnych[2]. Dlatego ciekawy może być fakt, że potrafią przystosować się również
do warunków, jakie panują np. na ekranach dotykowych, co stanowiło podstawę opisanych
poniżej badań.
Ekrany dotykowe naszych telefonów czy tabletów są doskonałym środowiskiem
dla bytowania bakterii, w tym tych chorobotwórczych. Badania przeprowadzone przez wiele
jednostek badawczych dowodzą, iż na ekranach dotykowych może znajdować się o wiele więcej
bakterii niż na uznawanej przez wszystkich za mikrobiologicznie niebezpieczną toalecie [1].
W dzisiejszych czasach prawie każdy z nas posiada telefon komórkowy, służący
do szybkiego komunikowania się z innymi. W ciągu ostatnich 20 lat pojawiające się nowości
techniczne mają za zadanie ułtwiać codzienne czynności. Pomimo wielu zalet korzystania
z ekranów dotykowych, warto jednak przyjrzeć się ich szkodliwości dla zdrowia. Ciągłe ich
używanie przez różnych użytkowników sprzyja rozwojowi mikroorganizmów i prowadzi
do wzrostu liczby bakterii występujących na skórze. Oczywiste jest, że mikroorganizmy
znajdujące się na ekranach dotykowych przede wszystkim pochodzą z powierzchni naszych dłoni,
toteż odpowiednia higiena osobista uniemożliwia rozwój bakterii chorobotwórczych w naszym
organizmie. Jednak fakt, że nawet po umyciu rąk korzystamy ze swojego zainfekowanego
smartfona podnosi ryzyko zachorowań, nie mówiąc już o spożywaniu pokarmów w trakcie
korzystania z naszych mobilnych gadżetów[1].
Zajęłyśmy się projektem, którego celem było oznaczenie liczby bakterii wyizolowanych
z powierzchni ekranów dotykowych telefonów oraz tabletów, jak również oceną skuteczności
wybranych środków bakteriobójczych stosowanych do czyszczenia ekranów dotykowych.
W doświadczeniu badane były takie środki jak spray do czyszczenia ekranów na bazie alkoholu,
chusteczki do czyszczenia powierzchni szklanych oraz ściereczki z mikrofibry. Analizy
dokonywano w oparciu o liczebność kolonii wyrosłych na płytkach po 24 –godzinnej inkubacji
w cieplarce mikrobiologicznej, w temperaturze 37°C po posiewie powierzchniowym.
Czy rzeczywiscie ekrany dotykowe są tak bardzo zanieczyszczone? Aby się tego dowiedzieć
przeprowadzono doświadczenie, ktorego szczegoły przedstawiono ponizej.
Ścieżki wiedzy| N. Cichoń, A. Kilar, S. Szkirel
Metodyka badań:
Na wysterylizowane płytki wylano przygotowane pożywki: agar wzbogacony glukozą
(skład: ekstrakt mięsny, ekstrakt drożdżowy, pepton K, pepton, chlorek sodu, glukoza, agar;
pH 7,2), agar z wyciągiem mózgowo – sercowym (skład: pepton, wyciąg z mózgu cielęcego,
wyciąg z serc wołowych, glukoza, chlorek sodu, agar, fosforan dwusodowy; pH 7,4) i TSA: Tryptic
Soy Agar (skład: pepton K, pepton SP, chlorek sodu, agar; pH 7,3). Jałowym patyczkiem pobrano
materiał, poprzez pocieranie wyznaczonego obszaru na ekranie dotykowym, dla próbki
kontrolnej oraz po użyciu środków czyszczących (spray do czyszczenia ekranów na bazie
alkoholu, chusteczki do czyszczenia powierzchni szklanych oraz ściereczki z mikrofibry).
Obszar, z jakiego pobierano wymaz, był taki sam dla każdego rodzaju badanej próbki. Następnie
wykonano szereg rozcieńczeń w soli fizjologicznej do 10-3. Kolejnym krokiem było wykonanie
posiewu powierzchniowego. Po dobowej inkubacji analizowano liczbę wyrosłych kolonii.
Wyniki:
Dużym problemem, jaki napotkano podczas prowadzenia projektu był fakt, że nie udało
się zaobserwować wzrostu pojedynczych kolonii, a w większości przypadków na płytkach
obserwowano niepoliczalne, zlewające się ze sobą kolonie, pomimo stosowania różnych typów
podłoży. Zaobserwowano również, że żaden ze stosowanych środków do czyszczenia
nie zapewnił wystarczającej ochrony, ponieważ niezależnie od użytego środka obserwowano
podobną liczbę wyrosłych kolonii na płytkach, jak w przypadku pomiaru kontrolnego.
Konieczne jest również prowadzenie dalszych badań na innych środkach czyszczących
w celu znalezienia tego, który zapewni dostateczne oczyszczenie powierzchni ekranu.
Podsumowanie:
W przeprowadzonym doświadczeniu zaobserwowano, że mikroflora wyizolowana z ekranów
dotykowych jest bardzo bogata. Żaden z zastosowanych środków czyszczących nie pozwolił
na dostateczne pozbycie się mikroorganizmów z ekranów dotykowych. Bardzo duży wpływ
na rodzaj i liczbę bakterii, w tym ewentualnie tych chorobotwórczych, występujących na ekranach
dotykowych, ma zastosowanie odpowiedniej higieny osobistej. Należy również pamiętać, że nie
powinno się spożywać pokarmów równocześnie korzystając z tabletów czy smartfonów, które nie
zostały uprzednio odpowiednio wyczyszczone. Pomimo, że badane środki nie zdezynfekowały
powierzchni ekranów, regularne stosowanie odpowiednio skutecznych metod do czyszczenia
urządzeń mobilnych prawdopodobnie zmniejszyłoby wpływ czynników chorobotwórczych,
na jakie jesteśmy narażeni w codziennym życiu.
Źródła
1.
Abdalal A., “Isolation and identification of microbes associated with mobile phones in Dammam in
eastern Saudi Arabia”, artykuł dostępny w internecie:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3195068/, 2010.
2. Schlegel H., „Mikrobiologia ogólna”, PWN, Warszawa 1996.