Postępowanie cywilne

2011-11-13
Postępowanie cywilne
Interwencja
Następstwo prawne
Pełnomocnicy procesowi
Interwencja główna
• Powództwo osoby trzeciej przeciwko
obu stronom toczącego się procesu o
rzecz lub prawo (art. 75)
• Można wytoczyć do zamknięcia
rozprawy w I instancji
• Interwencja nie jest obligatoryjna.
Osoba trzecia może zapozwać w
osobnym procesie tylko jedną ze stron.
Interwencja główna - skutki
• Toczy się nowy proces
– Powód: interwenient
– Pozwani: strony „pierwotnego” procesu
• Postępowanie „pierwotne” może być
zawieszone
• Sąd może połączyć obie sprawy do
rozpoznania (art. 219)
1
2011-11-13
Interwencja uboczna
• Proces to res inter alios gesta dla osób
trzecich
• Wyjątek – wynik procesu oddziaływuje
na podmioty niebędące stronami
• Interwencja uboczna (art. 76 i n.; 107)
– wstąpienie do procesu po jednej lub drugiej
stronie
– Branie udziału w procesie po stronie, do
której interwenient przystąpił
Interwencja uboczna – interes
prawny
• Interes prawny po stronie interwenienta
– Proces windykacyjny: sprzedawca przystępuje po
stronie pozwanego nabywcy rzeczy
– Małżonek pozwanego dłużnika pozostający we
wspólności ustawowej
• Brak interesu prawnego
– Przyszli spadkobiercy pozywającego wierzyciela
– Krewni powoda w sprawie o zaniechanie działań
naruszających dobra osobiste
Interwencja uboczna zgłaszanie
• Brak ograniczeń podmiotowych i
przedmiotowych
• Wyjątek (SN): prawa stanu (wątpliwe)
• Można zgłosić do zamknięcia rozprawy
w II instancji
• Każda ze stron może zgłosić opozycję
– Najpóźniej przy rozpoczęciu rozprawy
– Jest interes prawny: opozycja oddalona
2
2011-11-13
Pozycja prawna interwenienta
ubocznego
• Pomocnik i kontroler strony
– Współdziała, ale i zgłasza zarzuty za
stronę
– Exceptio male gestae processus (art 82)
• Działa samodzielnie (79), ale nie może
– dokonywać czynności sprzecznych z
działaniami strony
– dokonać czynności niedopuszczalnych na
danym etapie spray (np. art 202)
Interwencja samoistna
• Z istoty stosunku prawnego wynika, że
wyrok w sprawie ma odnieść bezpośredni
skutek między interwenientem a
przeciwnikiem strony, do której przystąpił
(art. 81)
• Interwenient samoistny jest
– Podmiotem spornego stosunku prawnego
– Stroną materialna ale nie procesowa
– Odpowiednie stosowanie przepisów o
współuczestnictwie jednolitym (art. 81)
Interwencja niesamoistna
Wstąpienie na miejsce strony
• Interwencja niesamoistna
– Osoba, wobec której pozwany miałby
roszczenie regresowe
– Osoba odpowiadająca za pozwanego(?)
• Wstąpienie interwenienta do procesu
(art. 83)
– Dotyczy każdej interwencji
– Wymaga zgody oby stron
3
2011-11-13
Przypozwanie (art. 84)
• Zawiadomienie osoby trzeciej o
toczącym się procesie i
• Wezwanie jej do udziału w sprawie
• Na wniosek strony wzywa się osobę
– Przeciwko której przysługiwałoby
roszczenie
– Która mogłaby mieć roszczenie przeciwko
stronie
– Art. 573, 665, 884 par. 1 KC
Następstwo procesowe
• Zmiany w składzie stron i uczestników
postępowania
• Pierwotna strona występuje z
postępowania, na jej miejsce wchodzi
nowa
• Przyczyny
– Następstwo prawne
– Czysto procesowe, bez następstwa
prawnego
Następstwo prawne
• Mortis causa
– Zawieszenie z mocy prawa
– Niekiedy proces tylko z udziałem kuratora
(art. 450 par 1, 456 par. 2)
– Podjęcie po stawieniu się następcy lub
ustanowieniu kuratora
• Utrata zdolności sądowej (jw.)
• Inter vivos (zbycie rzeczy w toku sporu),
konieczna zgoda przeciwnika
4
2011-11-13
Inne przypadki następstwa
• Wejście interwenienta ubocznego do
procesu (art. 83)
• Zmiany podmiotowe w procesie
– Powództwo wytoczone przeciwko osobie
bez legitymacji procesowej (art. 194)
– Powództwo wytoczone przez osobę
niemajacą legitymacji procesowej (art. 196)
Następstwo - varia
• Zarzuty
– Następca prawny: swoje i poprzednika
– Nastęca inny: tylko zarzuty własne
• Może dotyczyć stron procesowych i
materialnych
• Nie wchodzi w grę w przypadku
– Prokuratora
– Podmiotów na prawach strony
Reprezentacja stron i
uczestników
• Dokonywanie czynności procesowych w
imieniu reprezentowanego
• Obejmuje działanie
– Przedstawiciela ustawowego
– Organu osoby prawnej
– Pełnomocnika procesowego
– Zastępcy pośredniego
5
2011-11-13
Przedstawicielstwo ustawowe
• Rodzice dziecka pozostającego pod
władzą rodzicielską
• Kurator
– Prawa materialnego (16 par. 2, 42 par. 1
kc, 99 krio)
– Procesowy (art. 69, 454, 447, 143, 195
par. 1, 501 par. 2)
• Osoba prawna i ułomna osoba prawna –
wątpliwe, czy mogą być przedstawicielem
Pełnomocnictwo procesowe I
•
•
•
•
Odnosi się do czynności procesowych
Może mieć charakter szerszy
Może mieć charakter przymusowy
Sporne, czy jednostronna czynność
prawna czy umowa
• Szczególna sytuacja pełnomocnika z
urzędu
• Udzielane co do zasady na piśmie
Pełnomocnictwo procesowe II
rodzaje
• Pełnomocnictwo procesowe (art. 88)
– Ogólne
– Szczególne
– Do prowadzenia danej sprawy (art. 426)
• Pełnomocnictwo do poszczególnych
czynności procesowych (doręczenia art.
133 par 3)
6
2011-11-13
Pełnomocnictwo procesowe III
zakres (art. 91 i n)
• Wszystkie czynności procesowe
• Czynności dotyczące zabezpieczenia i
egzekucji
• Udzielenie substytucji
• Zawarcie ugody, zrzeczenie się
roszczenia, uznanie powództwa
• Odbiór kosztów od strony przeciwnej
Pełnomocnicy I
• Profesjonalni:
– adwokat,
– radca prawny,
– rzecznik patentowy
• Pracownicy organów państwowych
– przedstawiciel organu jst właściwego w
sprwach pomocy społ. (alimenty, ojcostwo)
– Pracownik UOKiK lub innego regulatora
Pełnomocnicy II
• Małżonek, rodzice, rodzeństwo, zstępni
• Współuczestnik sporu
• Osoba powiązana kontraktowo ze
stroną
– Pracownik
– Zarządca majątku,
– Zlecieniobiorca w stałym stosunku zlecenia
– Sprawa musi pozostawać w związku ze
stosunkiem podstawowym
7
2011-11-13
Pełnomocnicy III
• Przedstawiciele organizacji społecznych
– Zrzeszeń rolników indywidualnych
– Organizacji ochrony konsumenta
– Organizacji z zakresu ochrony własności
przemysłowej
– Innych wskazanych w przepisach
odrębnych
• Sprawa musi pozostawać w związku z
przedmiotem działania organizacji
Wygaśnięcie pełnomocnictwa
• Osiągnięcie celu
• Wypowiedzenie pełnomocnictwa (94)
• Śmierć mocodawcy lub utrata zdolności
sądowej
• Śmierć pełnomocnika lub utrata przezeń
zdolności procesowej lub uprawnień
Zastępca pośredni i organ
• Zastępcy pośredni
– Syndyk
– Kurator
– Zarządca nieruchomości
– Przedstawiciel grupy
• Organy
– Osoby prawne
– Spółki partnerskie z zarządem
(dyskusyjne)
8
2011-11-13
Zastępstwo procesowe
Skarbu Państwa
• Na zasadach ogólnych
• Prokuratoria Generalna Skarbu
Państwa:
– Zastępstwo przed sądami, w tym SN,
polubownymi i międzynadrodowymi
– Opinie prawne i opinie aktów prawnych
– Wyłączność
• Sprawy rozpoznawane przez SO
• sądy polubowne
• Uzgodnienie kw i zasiedzenie (wps>1mln zł)
9