Rynek żywności - Portal Promocji Eksportu
Transkrypt
Rynek żywności - Portal Promocji Eksportu
Rynek żywności w FINLANDII Helsinki, dn. 24.04.2013 1 Spis treści Lp 1 2 3 3.1 3.2 4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.3 4.3.1 4.3.2 4.4 5 6 7 8 9 10 10.1 11 11.1 Wyszczególnienie Finlandia – informacje ogólne Ogólna charakterystyka rolnictwa i rynku żywności w Finlandii Rynek detaliczny – główni gracze na fińskim rynku Rynek hurtowy Charakterystyka firm hurtowych Model łańcucha dostaw w fińskim sektorze spożywczym Charakterystyka największych sieci sprzedaży S-Group Struktura organizacyjna S-Group Firmy i znaki towarowe wchodzące w skład S-Group Wyniki grupy w 2012 r. Sprzedaż artykułów spożywczych w S-Group Kesko (K-Group) Kespro Struktura organizacyjna Kesko Group Firmy i znaki towarowe wchodzące w skład grupy Kesko Sieć sklepów spożywczych w grupie Kesko (K-Group) Lӓhikauppa OY Sieć i sprzedaż w 2012 r. Firmy i znaki towarowe wchodzące w skład sieci Lӓhikauppa OY Lidl Centra handlowe Kontrola jakości importowanych towarów Specjalne oznaczenia produktów spożywczych w Finlandii Alkohole Sposoby wejścia na fiński rynek Fińska wymiana handlowa w sektorze rolno-spożywczym Eksport polskiej żywności do Finlandii Ceny wybranych artykułów na miejscowym rynku Ceny wybranych produktów mlecznych Strona 4 4 6 8 9 12 13 13 14 15 15 16 17 17 18 18 19 20 21 22 22 23 24 25 27 29 31 32 34 34 2 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7 11.8 11.9 12 13 14 14.1 14.2 14.3 Ceny jogurtów Ceny jogurtów dla dzieci Ceny jogurtów specjalnych Ceny wybranych towarów rolno-spożywczych w latach 2007 – 2013 ((EUR/kg) Porównanie cen jabłek w wybranych sklepach Ceny wybranych towarów spożywczych w sklepie Heino (półhurt) Ceny wybranych towarów spożywczych w sieciowym sklepie Lidl Ceny wybranychtowarów spożywczych w sieciowym sklepie K-Citymarket Godziny otwarcia wybranych sklepów w Finlandii Imprezy wystawienniczo-targowe w sektorze rolnospożywczym w Finlandii Użyteczne adresy Instytucje i organizacje Firmy handlu detalicznego Firmy handlu hurtowego 35 36 36 37 38 39 40 41 44 44 45 45 46 48 3 Oficjalna nazwa FINLANDIA Powierzchnia: Ludność: Średnia zaludnienia na km²: Kraje graniczące z Finlandią: Główne miasta: Bogactwa naturalne: Waluta: Różnica czau: Prezydent: Premier: Języki: Religia: Republika Finlandii (Suomen Tasavalta) 338.145 km² 5,4 mln 17 osób Szwecja, Norwegia, Rosja – granica 1.269 km Helsinki (populacja 564.520), Tampere (206.370), Vantaa (189.710), Turku (175.355), Oulu (130.180) Lasy, miedź, rudy żelaza EUR – od 2002 r. GMT +2 Sauli Vӓinӓmӧ Niinistӧ – od 05.02.2012 (kadencja sześcioletnia) Jyrki Katainen – od 18.06.2011 (kadencja czteroletnia) fiński 91,51%, szwedzki 5,49%, lapoński 0,03%, rosyjski 0,08%. Znajomość języka angielskiego pozwala na swobodne komunikowanie się w Finlandii Luteranie 82,5%, Prawosławni 1,1%, Pozostali 1,1% Siedziba parlamentu w Helsinkach (Eduskunta) 1. Ogólna charakterystyka rolnictwa i rynku żywności w Finlandii Finlandia jest najdalej wysuniętym na północ krajem rolniczym, stąd warunki rolne tego kraju są o wiele bardziej niekorzystne niż w krajach Europy Południowej. Okres wegetacyjny jest w Finlandii krótszy (średni okres wegetacyjny wynosi maksymalnie 190 dni na południu kraju, podczas gdy w Europie środkowej i wschodniej wynosi on średnio 200 dni), a temperatura powietrza sprzyjająca uprawom jest również niższa niż w krajach Europy ŚrodkowoWschodniej. Warunki klimatyczne znajdują odzwierciedlenie w plonach: przykładowo zbiór zbóż w Finlandii jest o połowę mniejszy niż w krajach Europy Środkowej. 4 Struktura fińskiego rolnictwa uległa znacznej zmianie od momentu przystąpienia kraju do Unii Europejskiej w 1995 r. – na przestrzeni ostatnich 16 lat obszar uprawy zbóż wzrósł z 1 mln ha w 1995 r. do 2,3 mln ha w 2009 r., podczas gdy liczba gospodarstw rolnych zmalała z ok. 90 600 do ok. 64 000 w 2009 r. Liczba gospodarstw rolnych uległa zmniejszeniu o ponad 3% w skali roku, co spowodowało zmniejszenie hodowli zwierząt o 7%.1 Fińskie rolnictwo opiera się w dużej mierze na rodzinnych gospodarstwach rolnych – niemal 90% farm znajduje się w prywatnym posiadaniu. Średni obszar uprawny fińskich gospodarstw rolnych to 35 ha, natomiast lasów – 48 ha. W większości gospodarstw (27 400) uprawia się zboża, a jedna piąta farm (czyli 11 256) zajmuje się produkcją mleka (dane na 2010 r.). Średnio na gospodarstwo przypadają 24 krowy, a produkcja mleka z jednej krowy wynosi około 8 000 litrów mleka w ciągu roku. Większość gospodarstw rolnych czerpie dodatkowy dochód z uprawy lasu. Wartość fińskiego rynku produktów żywnościowych wyniosła w 2010 2 roku 14,5 mld EUR i pozostawała na poziomie roku poprzedniego. Dystrybucję produktów rolnych w Finlandii charakteryzuje duża koncentracja. Rynek jest hermetyczny i dominują tutaj trzej fińscy gracze (S-Group, K-Group i Lӓhikauppa OY) , którzy na koniec 2011 posiadali w sumie 88,3% udziałów w rynku. Największe sieci sprzedaży powiązane są ściśle z importerami i hurtownikami żywności. Jak widać z tabeli nr 1, udział S-Group na przedstrzeni lat 2002 – 2011 sukcesywnie rośnie,podczas gdy pozostałe sieci odnotowują w tym okresie spadek. Jedyną zagraniczną siecią sprzedaży jest niemiecki Lidl (obecny w Finlandii od 2002 r.), z 6,2% udziałem w rynku w 2011 roku. Według Fińskiego Zrzeszenia Handlu Żywnością (Finnish Grocery Trade Association) w 2009 r. w sektorze rolnym Finlandii było zatrudnionych 257 000 pracowników. W 2011 r. liczba sklepów znacząco zmalała w stosunku do 1993 r. i wynosiła odpowiednio 3 283 i 6 0003. Dotarcie z ofertą do odpowiednich decydentów nie jest w Finlandii sprawą łatwą i wymaga zrozumienia miejscowych reguł i kultury biznesu. 1 zmniejszenie się liczby gospodarstw rolnych niekoniecznie ma przełożenie na spadek produkcji mięsnej – choć liczna gospodarstw się zmniejsza, ulegają one konsolidacji i w efekcie ich rozmiar ulega zwiększeniu. 2 11,9 mld EUR w 2005 r. 3 A.C. Nielsen 5 2. Rynek detaliczny - główni gracze na fińskim rynku Udziały sieci sprzedaży w fińskim rynku4 Tabela nr 1 % S-Group K-Group Lӓhikauppa OY Lidl 4 2002 31,1 36,0 2003 31,1 35,8 2004 34,3 35,3 2005 33,9 35,9 2006 39,9 33,4 2007 41,0 33,9 2008 42,4 33,7 2009 43,2 34,2 2010 44,1 35,0 2011 45,2 35,3 12,9 12,7 10,0 10,8 11,9 11,9 11,3 10,2 9,0 7,8 - 1,8 2,8 3,7 4,1 4,7 5,0 5,1 4,8 6,2 Raport “Price formation and margin behavior in the Finnish food markets” 6 Tabela nr 25 Detalista S-Group Kesko (K-Group) Lӓhikauppa OY Rodzaj sklepu - PRISMA – wielkopowierzchniowe - S-market - sklepy średnie - supermarkety - sklepy samoobsługowe - Alepa - małe sklepy - dyskonty - City market wielkopowierzchniowe - K-supermarket – sklepy średnie - supermarkety - sklepy samoobsługowe - K-market - małe sklepy - dyskonty - EUROMARKET wielkopowierzchniowe - Valintatalo sklepy średnie - supermarkety - sklepy samoobsługowe - Siwa - małe sklepy Własność Finlandia Finlandia Obroty 2011 (w mln USD) 8 639 6 751 Ilość punktów sprzedaży 987 983 Finlandia Estonia Łotwa Litwa Finlandia Estonia Łotwa Litwa Szwecja (komputery) Rosja Udział w rynku (%) 45,2 35,3 Finlandia Rosja Finlandia 1 482 671 7,8 Finlandia Lidl dyskont Stockmann Group Lokalizacja dom towarowy (wielobranżowy) Niemcy Finlandia 1 192 268 6,26 140 7 Finlandia Rosja Estonia Łotwa 1,4 5 Źródło: USDA Foreign Agricultural Service Wg informacji ze strony internetowej http://www.investineu.com/content/lidl udział Lidla w fińskim rynku w 2011 wyniósł 4,8% I wzrósł do 5,5% w 2012. 6 7 3. Rynek hurtowy Jak wspomniano wcześniej, niemal 90% rynku detalicznego w Finlandii znajduje się w rękach trzech potentatów działających na rynku. W dodatku niemal 1/3 całkowitego handlu hurtowego w Finlandii (zarówno w przypadku zaopatrzenia punktów sprzedaży detalicznej, jak i sektora HoReCa), jest kontrolowane przez firmy (patrz: poniższy diagram), które należą do wspomnianych trzech grup. Diagram nr 1 Najważniejsi fińscy hurtownicy to: Tuko Logistics Oy Kespro Oy Meira Nova Oy Metro Tukku Oy Inex Partners Oy Finnfrost Oy Heinon Tukku Oy Satotukku Oy Kesko Food Oy 8 3.1 Charakterystyka firm hurtowych w Finlandii Tabela nr 3 Firma Magazynowanie i logistyka Inex Partners Oy jest firmą sourcingową i logistyczną dla S-Group. Inex odpowiada za zamówienia i dystrybucję art. żywnościowych, np. żywności przetworzonej, owoców, warzyw i innych dóbr konsumpcyjnych od producentów lokalnych i zagranicznych. Głównymi odbiorcami są sieci należące do S-Group. Główne centrum logistyczne Kilo znajduję się w Espoo, pow. centrum to ok.10 hektarów. Żywność przetworzona, produkty świeże, owoce i warzywa są łączone w dostawy do poszczególnych sklepów na terenie Finlandii. Centrum logistyczne Kilo zarządzane jest w oparciu o systemy głosowe. Centrum logistyczne Kilo działa 24 godziny przez 7 dni w tygodniu. Inex Partners Oy Dostawa z centrum Kilo do sklepów odbywa się bezpośrednio lub za pośrednictwem terminali. Produkty szybko psujące się są dostarczane do sklepów bezpośrednio z terminali. Towary są rozwożone ciężarówkami i dystrybuowane do sklepów nocą, aby uniknąć problemów związanych z natężeniem ruchu. Wszystkie przesyłki są dokonywane w środowisku termicznie kontrolowanym i odpowiednia temperatura zachowana jest na każdym etapie składowania i transportu. Inex dysponuje także 12 terminalami przeznaczonymi na artykuły spożywcze, z czego niektóre to terminale własne, a część to wynajmowane od firm transportowych na zasadzie podwykonawstwa. Terminale są wykorzystywane do dystrybucji artykułów z rynku krajowego (mięso, nabiał). Terminale w Lempäälä i Oulu obsługują także transporty owoców i warzyw. Produkty są składowane w terminalach jedynie przez krótki czas, gdyż łączone są w dostawy do poszczególnych sklepów. Meira Nova Oy Meira Nova Oy jest spółką zależną S-Group, specjalizuje się w dostawach do HoReCa, obsługą klienta i logistyką. Główni klienci to restauracje, bary, kantyny itd. 9 Główne grupy towarowe to owoce, warzywa, mięso, wędliny, żywność mrożona i gotowa, alkohole itd. Sieć dystrybucji pokrywa całą Finlandię. Główny magazyn znajduje się w Tuusula i stąd organizowany jest system dostaw. Magazyn został wybudowany w 2007 roku i pozostaje jednym z najnowocześniejszych centrów logistycznych w kraju. Firma specjalizuje się w zamówieniach art. spożywczych, zarządzaniu portfolio, logistyce, rozwijaniu i tworzeniu koncepcji obiektów handlowych. Funkcją działu zakupów i logistyki jest pozyskiwanie i dostawa towarów. Zamawianie towarów odbywa się w oparciu o wcześniej uzgodniony plan i ma na celu zapewnienie jak najlepszej jakości i konkurencyjnych cen. Kesko Food Operacje logistyczne pokrywają cały łańcuch dostaw i mają za zadanie zapewnić dostawę produktu po jak najmniejszych kosztach. Kesko posiada spółkę zależna specjalizującą się w logistyce – Keslog Oy. Keslog Oy dostarcza usługi logistyczne dla Kesko i dla innych firm. Keslog obsługuje dostawy z prawie 100 krajów świata. Firma działa w oparciu o kontrolowaną termicznie sieć transportową, terminale zlokalizowane są w 9 miastach. Firma dysponuje magazynami (Turku i Vantaa) o łącznej pow. 140 000 m2. Kespro Oy Kespro jest spółką zależną Kesko zorientowaną na dostawy B2B – Kespro zapewnia dostawy i odbiór do sektora HoReCa, jak również do przedsiębiorstw zajmujących się odsprzedażą. Firma posiada sieć logistyczną podzieloną na 6 głównych obszarów oraz 16 punktów hurtowych. Portfolio produktów to żywność, ale także np. artykuły kuchenne. Jest to firma wyspecjalizowana w usługach magazynowych i logistycznych dla punktów handlu detalicznego (Suomen Lähikauppa i Stockmann). Tuko Logistics Oy Cykl dystrybucji wynosi 48 godzin, a firma obsługuje dziennie ok. 1000 sklepów i 4500 firm cateringowych. Tuko Logistics posiada centrum logistyczne o powierzchni 60 000 m2 w Kerava. Centrum działa w oparciu o nowoczesny system kontroli inwentarza pozwalający na przetwarzanie danych w czasie rzeczywistym i monitoring ok. 14 000 produktów, jak również zarządzane elektronicznie centrum 10 dystrybucji i zarządzania magazynami. Heinon Tukku Oy Metro Tukku Oy Heinon Tukku specjalizuje się w obsłudze restauracji, barów, kafeterii i innych dystrybutorów żywności. Firma posiada 4 centra magazynowo-dystrybucyjne: w Espoo, Turku, Tampere, Kuopio i Oulu dla firm cateringowych; dwa magazyny dla klientów cash-and-carry w Helsinkach i Turku. Metro Tukku Oy oferuje dostawy art. spożywczych i hurtowe dostawy na terenie Finlandii. Tuko Logistics Oy jest partnerem Metro jeśli chodzi o zamówienia i logistykę, zaś Tuko obsługuje magazynowanie i dostawy. Finnfrost Oy należy do Inex Partners Oy i Tuko Logistics Oy. Firma specjalizuje się w dystrybucji żywności mrożonej. Finnfrost Oy Firma działa w oparciu o system dostaw, który umożliwia dokonanie dostawy do klienta w przeciągu 48 godzin. Transport odbywa się w oparciu o system informatyczny opracowany specjalnie dla segmentu żywności mrożonej. Żywność mrożona oraz lody dostarczane są do klientów w 14 regionach dostaw z centrum logistycznego w Jussla, Tuusula, transporty dokonywane są przy użyciu specjalnych samochodów-chłodni. Satotukku specjalizuje się w hurcie owoców, warzyw, równiez żywności organicznej takiej jak gotowe mieszanki sałat, krojone warzywa i owoce, zioła itd. Satotukku Oy Satotukku dokonuje dostaw dla obiorców hurtowych i detalistów. Dostawy z innych krajów dokonywane są raz w tygodniu, zaś dystrybucja odbywa się 7 dni w tygodniu. Firma posiada powierzchnie magazynowe w Helsinkach, Turku i Tampere. Od 2008 dostawy odbywają się także z nowego centrum logistycznego w Vantaa. 11 3.2 Model łańcucha dostaw w fińskim sektorze spożywczym Diagram nr 2 12 4. Charakterystyka największych sieci sprzedaży 4.1 S-Group Sieć S-Group (w języku fińskim: S-ryhmä), z siedzibą w Helsinkach jest spółdzielczą organizacją, która działa na fińskim rynku od 1904 roku w handlu spożywczym, artykułów trwałego użytku. Zajmuje się również sprzedażą samochodów i ich serwisem, usługami hotelarskimi, prowadzeniem restauracji (Horeca) i usługami cateringowymi. Firma posiada 22 oddziały. Oficjalnie pełną nazwą firmy jest Suomen Osuuskauppojen Keskuskunta (SOK). W skład S-Group wchodzą dwie spółki zajmujące się hurtem i logistyką: Inex Partners Oy zajmująca się zaopatrzeniem i logistyką na potrzeby sklepów spożywczych, oraz Meira Nova Oy będąca filią Inex Partners Oy, która odpowiada za zaopatrzenie i logistykę artykułów spożywczych na potrzeby sektora HoReCa. Inex Partners Oy: Odpowiada za zaopatrzenie w artykuły spożywcze i dobra konsumenckie. Zaopatrzenie jest dokonywane we współpracy z Coop Trading. Posiada firmę logistyczną Inex Logistics Service, która nadzoruje przepływ towarów z terminali do centrów dystrybucji. Towary na zamówienie są dostarczane w przeciągu 48 godzin, natomiast czas dystrybucji końcowej dla artykułów spożywczych wynosi od 5 dni do tygodnia. Towary dostarczane do sklepów są zebrane w grupy produktów. Dostawy artykułów spożywczych na terenie całego kraju odbywają się nocą. Firma posiada 14 centrów logistycznych na terenie całego kraju oraz 12 terminali na potrzeby dóbr konsumenckich, a także 8 terminali chłodniczych. W 2008 r. obrót firmy wynosił niemal 2 000 mln EUR. 13 Meira Nova Oy Do 2009 r. będąca częścią Inex Corporation, obecnie – wcielona do S-Group. Zajmuje się zaopatrzeniem w artykuły spożywcze, obsługą klienta i logistyką na potrzeby sektora HoReCa. Do grona klientów Meiry należą hotele i restauracje, kantyny pracownicze, kuchnie przy instytucjach sektora publicznego a także sklepy przy stacjach benzynowych i działające przy nich restauracje. Od 2007 r. posiada centrum logistyczne w Tuusula, będące jednym z najnowocześniejszych w Europie. W 2009 r. sprzedaż Meiry wyniosła ogółem 315 mln EUR. 4.1.1 Struktura organizacyjna S-group Diagram nr 3 14 4.1.2 Firmy wchodzące w skład S-Group i ich znaki towarowe Diagram nr 4 Sektor spożywczy Hotele, turystyka Bankowość Restauracje (kuchnia włoska) Wyposażenie domu i ogrodu 4.1.3 Wyniki grupy w 2012 roku Wartość sprzedaży artykułów spożywczych wzrosła w 2012 roku o 7,4% do kwoty 6 704,7 mln EUR. Wartość sprzedaży artykułów trwałego użytku wyniosła w 2012 roku 1 426,7 mln EUR (3% wzrost w stosunku do 2011 r.). Zatrudnienie w grupie w latach 2011 i 2012 wynosiło odpowiednio: 42 142 i 43 417 osób. Wartość netto sprzedaży (VAT 0%), w 2012 r., w poszczególnych rodzajach działalności wynosiła odpowiednio: Tabela nr 4 Rodzaj działalności Handel w supermarketach Stacje obsługi pojazdów i stacje paliw Sprzedaż w domach towarowych (wielobranżowych) Turystyka i usługi szpitalne Sprzedaż samochodów i części zamiennych Wartość w mln EUR 7 545,2 Zmiana (%) 7,3 1 831,9 5,0 348,5 -3,3 802,7 3,0 507,2 -8,0 15 Handel rolny Pozostałe Razem 990,5 11,2 12 037,1 0,9 6,4 5,0 4.1.4 Sprzedaż artykułów spożywczych w S-Group w 2011 r. Tabela nr 5 Rodzaj sklepu Prisma S-Market Alepa Przychody w mln EUR (VAT 0%) 2 954,37 3 048,13 305,40 Ilość sklepów 82 434 83 16 4.2 Kesko (K-Group) Firma powstała w 1904 r. Obecnie jest notowaną na giełdzie spółką złożoną z przedsiębiorstw działających w sektorze handlu żywnością, artykułami gospodarstwa domowego oraz specjalnego użytku, usługami budowlanymi i remontowymi oraz handlem samochodami i maszynami. Kesko Food – jeden z liderów w handlu żywnością na rynku fińskim, dysponujacy siecią detaliczną K, złożoną ze sklepów na terenie całego kraju, będący równocześnie hurtownikiem na potrzeby sektora HoReCa. Handlem artykułami domowymi i specjalnego użytku zajmuje się Anttila Oy, K-Citymarket Oy, Intersport Finland Oy, Indoor Group Oy, Musta Pörssi Oy oraz Kenkäkesko Oy. Oferują one sprzedaż ubrań, sprzętu AGD, sprzętu wypoczynkowego oraz RTV i mebli. Budownictwo i markety DIY – firma Rautakesko wraz z jej siecią sprzedaży detalicznej (K-Rauta, K-Maatalous itd.) zajmuje się handlem sprzętem i artykułami budowlanymi i remontowymi. Handel samochodami i maszynami pozostaje w gestii filii VV-Auto oraz Konekesko, które zajmują się importem i wprowadzaniem na rynek samochodów i innych maszyn oraz usługami z nimi związanymi. Sprzedaż dóbr konsumenckich wyniosła w 2009 r. 5 mld EUR. Kesko Group działa również na rynku rosyjskim i krajów bałtyckich, a jej udział w nich stale wzrasta. 4.2.1 Kespro Jest filią Kesko Food Oy i świadczy usługi logistyczne oraz sprzedaży hurtowej dla fińskiego sektora HoReCa; Posiada 6 rejonów sprzedaży, 13 magazynów, 530 pracowników oraz ok. 25 000 klientów; Oferta handlowa firmy składa się z 500 różnych produktów; Posiada certyfikat ISO. 17 4.2.2 Struktura organizacyjna Kesko Group Diagram nr 5 4.2.3 Firmy wchodzące w skład grupy Kesko i ich znaki towarowe Diagram nr 6 Artykuły spożywcze 18 Wyposażenie domu, artykuły sportowe Budowlane ogrodnicze Motoryzacyjne 4.2.4 Sieć sklepów spożywczych w grupie Kesko (K-Group) Tabela nr 6 Ilość sklepów Rodzaj sklepu K-citymarket K-supermarket K-market (w tym usługi) Pozostałe Razem detal Kespro Razem Wielkość sprzedaży w mln EUR (bez podatku VAT) 2011 2010 1 433 1 295 1 627 1 488 2011 75 205 2010 69 181 453 472 1 274 1 266 231 285 964 1 007 247 4 581 732 5 314 294 4 343 682 5 025 19 4.3 Lӓhikauppa OY Firma posiada sieć 665 sklepów, w tym: 495 sklepów Siwa, 167 sklepów Valintatalo oraz 3 sklepy Euromarket7. Sieć sklepów Suomen Lähikauppa nie zdecydowała się na włączenie się w rywalizację rynkową za pomocą własnych marek produktów. Podczas gdy największe fińskie sieci sklepów, Kesko i S-Group, starają się o zwiększenie udziału swoich marek w łącznej sprzedaży, Lähikauppa pozostaje wierna najważniejszym wyrobom markowym. Własne marki produktów sprzedawane przez Lähikauppa obejmują marki Eldorado i First Price, które są produktami oferowanymi przez firmę Tuko Logistics Cooperative, zajmującą się zaopatrzeniem i usługami logistycznymi. Udział tych produktów w łącznej sprzedaży firmy wynosi 6%, czyli prawie dwa razy mniej niż wynosi średnia sprzedaży własnych marek członków Fińskiej Federacji Sprzedawców Produktów Spożywczych (Finnish Grocery Trade Association). W przypadku sieci sklepów Lidl własne marki sieci stanowią większość łącznej sprzedaży. Kesko ogłosiło, że ich celem jest, aby ich własne marki odpowiadały za 25% całkowitej sprzedaży, podczas gdy w przypadku S-Group ma to być jedna piąta łącznej sprzedaży. Pirkka, własna marka sieci Kesko, ma już w swojej ofercie ponad 2 200 produktów i każdego roku ich lista wydłuża się o około 100 pozycji. Własne marki sklepów są często bardziej przystępne cenowo niż podobne produkty markowe. Niższa cena wynika z produkcji ekstensywnej i niskich kosztów marketingowych. Według Helsinki Times8 każda sieć sprzedaży detalicznej z udziałem w rynku przekraczającym 30% jest postrzegana jako podmiot mający dominującą pozycję rynkową. Udział S-Group wynosi obecnie około 45%, a Kesko – 35%. Na trzecim miejscu znajduje się Lähikauppa z 8% udziałów w rynku. Nowa ustawa o konkurencyjności ma na celu poprawę konkurencyjności i powstrzymanie firm przed nadużywaniem ich dominującej pozycji na rynku. Przykładem nadużycia może być próba 7 8 Źródło: Helsinki Times, 21.03.2013 Źródło: Helsinki Times, 21.03.2013 20 użycia przez firmę swojej pozycji w celu pozbycia się z rynku konkurentów, np. poprzez sprzedawanie produktów po nierealistycznie wysokich lub niskich cenach. Kierownictwo Lähikauppa jest zdania, że mała firma może nie być w stanie wynegocjować tak korzystnych umów z dostawcami, jak firma, która jest od niej pięciokrotnie większa. Co więcej, podczas planowania zagospodarowania przestrzennego i budowy osiedli mieszkaniowych nie zostawia się wystarczająco dużo miejsca dla sklepów, przez co firmy są zmuszone do otwierania swoich sklepów dalej od centrum miasta. W 2012 Lähikauppa zanotowała pierwszy pozytywny wynik w ciągu ostatnich sześciu lat. Wyniosły one nieco ponad 6 mln EUR, podczas gdy w 2011 roku tyle samo wynosiły straty firmy. Oszczędności zostały osiągnięte m.in. poprzez poprawę marży ze sprzedaży i likwidację sklepów. W drugim tygodniu marca 2013 roku fińska organizacja ds. konkurencji i spraw konsumenckich (Finnish Competition and Consumer Authority) zatwierdziła sprzedaż Lähikauppa funduszowi inwestycyjnemu Triton Fund III. Triton planuje zainwestować w rozwój sieci sklepów i otworzyć około dwunastu nowych sklepów w rozwijających się skupiskach miejskich do końca bieżącego roku. 4.3.1 Sieć i sprzedaż w 2012 r. Lähikauppa zamknęło część swoich sklepów i zmniejszyło zatrudnienie W 2012 roku Suomen Lähikauppa Oy po raz pierwszy od 6 lat zanotowało zyski. Zyski wyniosły nieco ponad 6 mln EUR. W 2010 roku firma zanotowała straty na poziomie 16 mln EUR. Zmiana została osiągnięta dzięki zwiększeniu rentowności i statusu finansowego oraz cięciu kosztów. Zamknięto 17 sklepów i zwolniono część pracowników. Pod koniec 2012 roku działało 665 sklepów sieci Lähikauppa, w tym: 495 sklepów Siwa, 167 sklepów Valintatalo oraz 3 sklepy Euromarket. Przekłada się to na 3 400 pracowników zatrudnionych na pełen etat. Celem firmy jest złożenie 15 – 20 nowych sklepów do końca 2013 roku. Zamiast hipermarketów Lähikauppa koncentruje się na małych sklepach w pobliżu skupisk ludności. 21 4.3.2 Firmy wchodzące w skład grupy Lähikauppa i ich znaki towarowe Diagram nr 7 4.4 LIDL Lidl jest jedyną zagraniczną siecią handlową w Finlandii w sektorze spożywczym, obecną od 2002 roku, która posiada 140 sklepów i zatrudnia 3 000 pracowników. Roczne obroty firmy za lata 2011 - 2012 wynosiły ca 820 mln EUR.9 Ceny w sklepach Lidla są o około 10 – 15% mniejsze w stosunku do cen konkurencji. Około 80% towarów sprzedawanych jest pod zamówionym znakiem towarowym (private labeling). Według kierownictwa Lidla towary sprzedawane w sieci posiadają wysoką jakość przy akceptowalnej cenie. 9 http://www.investineu.com/content/lidl-increases-market-share-finland-12c3 22 5. Centra handlowe W aglomeracji helsińskiej znajduje się 20 centrów handlowych (30% w Finlandii), których łączne obroty stanowiły w 2011 roku 55% obrotów podobnych centrów w całej Finlandii. Lokalizacja centrów, o których mowa podana została w poniższych tabelach10. Tabela nr 7 Lp Nazwa Siedziba Powierzchnia (m²) 1 2 3 4 5 6 7 8 Itӓkeskus Sella Jumbo Iso Omena Myyrmanni Kamppi Forum Ruoholahti Malmin Nova Martinsilta Helsinki Espoo Vantaa Espoo Vantaa Helsinki Helsinki Helsinki 114 071 102 000 85 000 60 000 39 700 44 610 72 000 26 073 Sprzedaż na 1 wizytującego (EUR) 22,6 16,7 44,8 26,5 20,3 7,4 12,8 55,2 Helsinki 24 000 11,4 Espoo 23 784 46,3 9 10 Lp Nazwa Siedziba Powierzchnia (m²) 11 12 13 14 15 16 17 Columbus Entresse Lippulaiva Malmintori Ristikko Isomyyri Arabia Kӓmp Gelleria Espoontori Kluuvi Helsinki Espoo Espoo Helsinki Helsinki Vantaa Helsinki 20 900 17 800 18 500 18 680 14 490 14 700 13 576 Sprzedaż na 1 wizytującego (EUR) 14,0 14,2 22,9 bd 27,9 11,1 18,5 Helsinki 11 700 bd Espoo Helsinki 19 000 17 684 9,2 bd 18 19 20 10 Źródło: raport „Finnish Shopping Centres 2012” 23 6. Kontrola jakości importowanych towarów Kontrolą produktów będących przedmiotem importu do Finlandii zajmuje się EVIRA. Proces sprawdzania towarów przez EVIRA opisuje poniższa tabela. Tabela nr 8 Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie: http://www.evira.fi/portal/en/food/ 24 7. Specjalne oznakowania produktów spożywczych w Finlandii Tabela nr 9 Oznakowanie Uniquely Finnish [www.maakuntienparhaat.fi] Good from Finland – The Blue Swan The Heart Label Krótki opis Oryginalnie Fińskie (Maakuntien parhaat) to zatwierdzony system uznania i fiński znak jakości przyznawany drobnym przedsiębiorstwom fińskim przez stowarzyszenie ProAgria działające w ramach Centrów Doradztwa Wsi. Znak przyznany ok. 80 fińskim przedsiębiorstwom. Blue Swan jest znakiem oryginalnie fińskiego pochodzenia dobrowolnie przyznawanym fińskim produktom spożywczym. Zadaniem znaku jest uznanie fińskiej żywości, wzrost jej sprzedaży oraz konkurencyjności fińskiego łańcucha spożywczego. Znak gwarantuje, iż dany wyrób był wyprodukowany w Finlandii, a min. 75% jego składników jest fińskich. W przypadku produktów zawierających mięso, ryby, jaja i mleko, odpowiednio mięso, ryby, jaja i mleko muszą być w całości fińskiego pochodzenia. Znak przyznawany jest na podstawie składanego zgłoszenia, a jego stosowanie jest na bieżąco sprawdzane przez Finfood. Blue Swan jest rozpoznawany wśród ok. 90% fińskich konsumentów. Kojarzy się on jednoznacznie ze: świeżością, niezawodnością, czystością, smakiem, uniwersalnością, wysoką jakością, bezpieczeństwem, tworzeniem miejsc pracy. Konsumenci są skłonni zapłacić o 10-15% więcej za produkt ze znakiem Blue Swan, niż za towar nieoznakowany. Fińskie Towarzystwo Kardiologiczne i Fińskie Stowarzyszenie Cukrzyków wprowadziły na początku 2000 r. znak serduszka The Heart Label „Lepszy Wybór” (Parempi Valinta/Bättre val). Symbol serca (The Heart Symbol) jednoznacznie informuje klienta, iż produkt nim oznaczony stanowi korzystną alternatywę dla innych produktów, biorąc 25 pod uwagę zawartość tłuszczu i sodu. Głównym celem symbolu (The Heart Symbol) jest promocja nawyków zdrowotnych wśród społeczeństwa. Dla sektora spożywczego stanowi on przy tym doskonała strategię marketingową produktów nim oznaczonych. Państwowa Komisja Żywienia w swych zaleceniach dietetycznych poleca swych klientom stosowanie produktów oznaczonych tym symbolem. The Heart Symbol jest powszechnie uznany przez władze państwowe (Ministerstwo Handlu i Przemysłu, Biuro ds. Bezpieczeństwa Żywności EVIRA itp.) Symbol ten można znaleźć np. na etykietach z ceną czy też na stojakach z torebkami foliowymi w dziale świeżych owoców, warzyw i jagód sklepów spożywczych. Lantgårdens Bästa Luomu Ladybird Quality Label Jest symbolem firmy Snellman stwierdzającym wysoką jakość produkcji wołowiny i wieprzowiny. Program ten jest integralną częścią certyfikowanego łańcucha produkcji mięsa firmy Snellman i obejmuje monitoring i prowadzenie dokumentacji kluczowych elementów produkcji. Jest również gwarancją produkcji najwyższej jakości. Znak przyznawany przez Biuro ds. Bezpieczeństwa Żywności EVIRA przedsiębiorcom, których produkty przeszły kontrolę fińskiego systemu inspekcji. Logo jest przyznawane przez Fiński Związek Rolnictwa Organicznego (Luomuliitto ry) rolnikom, producentom żywności wytwarzającym produkty oraniczne zgodnie ze standardami jakości stworzonymi przez w/w związek. Standardy te uzupełniają wymagania UE i skadają się z szeregu odrębnych wymogów i zaleceń. Wymogi dotyczą m.in członkostwa w Związku oraz posiadania systemów zarządzania jakością ISO9001 lub innego adekwatnego. 26 Dodatkowym wymogiem jest konieczność kompostowania nawozów zwierzęcych przeznaczonych pod uprawę produktów przeznaczonych do konsumpcji przez ludzi. Logo jest używane głównie na warzywach. Demeter Fińskie Stowarzyszenie Biodynamiczne nadaje logo Demeter produktom biodynamicznym zgodnie z międzynarodowymi standardami rolnictwa biodynamicznego. 8. Alkohole Alko Największa koncentracja handlu występuje w obszarze napojów alkoholowych. Państwo fińskie posiada monopol na napoje o zawartości alkoholu powyżej 4,7% (czyli w praktyce wszystkich alkoholi mocniejszych niż piwo). Sprzedaż alkoholi prowadzi w Finlandii firma Alko (spółka państwowa ze 100% udziałem skarbu państwa). W skład sieci Alko, wchodzi 344 sklepów i 119 innych punktów sprzedaży. Sklepy Alko to jedyne miejsce w Finlandii, oferujące sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych mocniejszych niż piwo. Napoje alkoholowe są również sprzedawane na podstawie licencji w restauracjach i barach, jednak z przeznaczeniem jedynie do konsumpcji na miejscu. Alko ma w swojej ofercie alkohole z 60 krajów na całym świecie i obejmuje produkty 90 fińskich importerów i wytwórców jak również 220 dostawców zagranicznych. 27 Statystyka sprzedaży alkoholi przez Alko w okresie I kwartału 2013 r11. Tabela nr 10 Wyszczególnienie Wódka i spirytus 3/13 Zmiana 1-3/13 Zmiana 1000 l +-% 1000 l +-% 1 303 -5,8 3 540 -5,6 Pozostałe 744 -1,5 1 936 -5,7 Wino alkoholizowane 243 -7,8 678 -8,1 Wino czerwone 2 566 10,2 6 106 -0,1 Wino białe 1 772 5,0 4 365 2,1 317 4,6 744 0,5 36 2,2 84 -4,0 Pozostałe wina 112 -3,2 295 -2,4 Piwo 754 -6,2 1 997 -5,8 Drinki (Long drink) 490 -9,0 1 209 -9,1 Jabłecznik 66 -9,6 168 -7,4 Napoje bezalkoholowe 11 -26,3 28 -35,6 Ogółem 8 414 1,3 21 150 -2,7 Ogółem w przeliczeniu na 100 % alkoholu 1 449 0,1 3 714 -3,4 Wino musujace Wino różane Co roku firma ogłasza zasady związane z procedurami sprzedaży detalicznej napojów akloholowych „Listing procedure and retail sale of alkoholic beverages”. Procedury te są dostępne na stronie Alko: www.alko.fi 11 Alko sales statistics http://www.alko.fi/en/F6DC6F2FD9ED9D17C22572A4003E882F?opendocument&src=7,2 28 Dane kontaktowe do firmy Alko Tabela nr 11 Adres: Telefon: E-mail: Strona: Salmisaarenaukio 1, POB 33, FI-00181 Helsinki +358 20 711 11 imię[email protected] www.alko.fi Wybrane numery telefonów: Tabela nr 12 Imię i nazwisko Ms Tina Lukkari Risto Sairanen Tuomas Kokkonen Ms Anu Hedman Ms Marjo Pelkonen Ms Miia Koivisto Stanowisko Dyrektor d/s Zakupów Kierownik Kontroli Jakości Kierownik d/s Logistyki Kupiec - wina Kierownik - Kupiec - wódki Koordynator sprzedaży Telefon +358 20 711 5762 +358 20 711 5318 +358 20 711 5264 +358 20 711 5695 +358 20 711 5635 +358 20 711 5406 9. Sposoby wejścia na rynek fiński – praktyczny przewodnik Choć fiński rynek artykułów rolno-spożywczych jest w znacznym stopniu skoncentrowany, zmiany w preferencjach konsumentów, jak również duża presja cenowa, stwarzają liczne możliwości dla firm zagranicznych. Polska firma, która planuje wejście na rynek fiński ma do dyspozycji kilka możliwych strategii. Jak wspomniano w rozdziale 7, również koncentracja handlu ma swoje zalety: wejście do głównych sieci sprzedaży gwarantuje szeroką obecność na rynku biorąc pod uwagę, iż również system dystrybucji jest znacznie skoncentrowany, zapewnienie konkurencyjności cenowej jest skutecznym sposobem wejścia na rynek, gdyż produkty lokalne są stosunkowo drogie. Również ceny artykułów spożywczych należą do najwyższych w Europie, bycie dostawcą dla produktów private label jest również jednym ze sposobów wejścia na rynek, zważywszy na rosnący udział w rynku tego typu produktów, potencjał mają również konkurencyjne cenowo oraz wysokiej jakości produkty ekologiczne – wysoki standard życia w Finlandii oraz duża świadomość ekologiczna powodują, iż Finowie 29 coraz chętniej sięgają po produkty ekologiczne i co więcej są w stanie zapłacić za nie wyższą cenę, tworzenie kampanii wizerunkowej i marketing produktu na rynku są stosunkowo łatwe ze względu na niewielki rozmiar rynku, jak i wysoki stopień koncentracji, fińskie firmy i fińscy konsumenci są raczej otwarci na inne kraje i firmy zagraniczne, w przeciwieństwie do np. niektórych krajów zachodnich, dlatego często decyzje o współpracy to decyzje czysto pragmatyczne. W celu zaplanowania strategii wejścia na rynek można: przeprowadzić szczegółowe badania rynku za pomocą firm konsultingowych bądź np. uzyskać informacje od instytucji publicznych np. Invest in Finland, skontaktować się z lokalnymi stowarzyszeniami w celu uzyskania szczegółowych informacji, zorganizować spotkania z przedstawicielami firm takich jak, Kesko Group, S-Group, Suomen Lähikauppa, Stockmann, czy przedstawiciwelami spółdzielni w celu omównienia potencjalnej współpracy, brać udział w organizowanych przetargach publicznych i zamówieniach – informacje dostępne są na następujących stronach www: www.hilma.fi – strona przetargów publicznych prowadzona przez Ministerstwo Zatrudnienia i Gospodarki, www.liidit.fi – serwis prywatny informujący o przetargach, istnieje możliwość zamówienia newslettera powiadamiające o przetargach. 30 10. Fińska wymiana handlowa w sektorze rolnym Diagram nr 8 Kraje Unii Europejskiej posiadały w 2011 roku 72,1% udział w fińskim imporcie żywności. Wśród krajów unijnych Polska uplasowała się na jedenastym miejscu z 2,4% udziałem, co obrazuje poniższy diagram. Diagram nr 912 12 Fiński Urząd Celny 31 10.1 Eksport polskiej żywności do Finlandii Eksport polskich towarów rolno-spożywczych do Finlandii w ujęciu wartościowym, na tle pozostałych krajów nordyckich w latach 2008 – 2012. Diagram nr 10 Największy udział w polskim eksporcie żywności do Finlandii w 2012 r. miało mięso i wyroby mięsne (29,5 mln EUR), warzywa i owoce (25 mln EUR) oraz produkty mleczne (14 mln EUR). Polski eksport żywności do Finlandii w podziale na poszczególne grupy towarowe obrazuje diagram nr 11. 32 Diagram nr 1113 13 Źródło: Food and Drink Industries Federation 33 11. Ceny wybranych artykułów spożywczych w miejscowych sklepach14 11.1 Ceny wybranych produktów mlecznych Tabela nr 13 Nazwa mleka Opakowanie (jednostka litr) Zawartość tłuszczu Cena w EUR Kwiecień 2013 Luty 2011 Valintatalo Ingman Kevytmaito Ingman Kevytmaito Ingman Rasvaton Maito Ingman Rasvaton Maito Ingman Tӓysmaito Valio Hyla Kevytmaito Valio Hyla Kevytmaito Valio Hyla Rasvaton Valio Hyla Tӓysmaito 14 S-Market Prisma 1,5 1,5% 1,29 1,69 1,58 1,46 1,0 1,5% 0,87 1,09 1,05 0,97 1,5 0% 1,25 1,57 1,42 1,33 1,0 0% 0,84 1,05 0,95 0,79 1,0 3,5% 0,89 1,25 1,19 1,18 0,2 1,5% 0,44 0,51 0,46 0,45 0,5 1,5% 0,85 1,09 0,95 0,95 0,5 0% 0,81 1,89 0,89 0,89 1,0 3,5% 1,45 1,89 1,79 1,65 Źródło: Rocznik statystyczny, własne obserwacje rynku 34 11.2 Ceny jogurtów Tabela nr 14 Nazwa produktu Opakowanie Zawartość tłuszczu Cena w EUR Luty 2011 Kwiecień 2013 Valintatalo Ingman Mustikkajogurti Ingman Mustikkajogurti Danone Danio Mansikkajogurti&Mysl i Ingman Hedelmӓpoimmijogurtti Ingman Vadelma Mustikkajogurtti Igman Ihana Mansikkarap.jogurtti Ingman Hedelmӓjogurtti Ingman Mansikka Jogurtti Valio Mansikkajogurtti Valio Laktoositon Lakkaomenajogurtti S-Market Prisma 1 kg 2% 1,55 1,79 1,49 1,29 200 g 2% 0,29 - 0,29 0,29 195 g 4,3% 0,99 - - - 200 g 2% 0,45 0,52 0,47 0,43 150 g 2% 0,39 0,52 0,47 0,43 1 kg 1,9% 2,02 - 2,09 2,05 1 kg 2% 1,55 - 1,49 1,39 200 g 2% 0,29 0,62 0,29 - 200 g 2% 0,45 - 0,47 0,43 150 g 2,1% 0,72 0,95 0,82 0,79 35 11.3 Ceny jogurtów dla dzieci Tabela nr 15 Nazwa produktu Opakowanie Zawartość tłuszczu Cena w EUR Luty 2011 Kwiecień 2013 Valintatalo Dr Oetker Paula Valio Kidius Gefilus Hyla Mansikka S-Market Prisma 4x125 g 3,6% 1,85 1,99 1,87 1,87 1 kg (8x125 g) 2,2% 3,39 - 3,65 3,45 11.4 Ceny jogurtów specjalnych Tabela nr 16 Nazwa produktu Opakowanie Zawartość tłuszczu Cena w EUR Luty 2011 Kwiecień 2013 Valintatalo Danone Vitalinea Jogurttijuoma Mansikka Danone Activia Danone Actimel Danone Activia Luonnon Jogurtti S-Market Prisma 390 g 0,1% 1,20 - 1,12 1,07 2x125 g 2,9% 1,14 1,49 1,22 1,09 4x100 g 1,5% 2,01 2,19 - - 1 kg 0,1% 2,79 - - - 36 11.5 Ceny wybranych towarów rolno-spożywczych w latach 2007 – 2013 (EUR/kg) Tabela nr 17 Nazwa produktu 2007 (grudzień) 2008 (grudzień) 2009 (grudzień) 2011 (luty) 2013 (kwiecień) Valintatalo SMarket Prisma 0,65 0,60 Mąka pszenna 0,40 0,60 0,55 1,02 0,64 Chleb żytni 3,15 4,56 3,52 3,74 2,84 bd bd bd 1,10 1,39 Pieczeń wołowa 10,19 12,38 12,25 Wieprzowina 11,75 12,41 11,54 Ser Emmenthal 10,85 12,66 Jajka 2,76 Masło Cukier 2,30 2,76 1,05 – 1,09 1,05 – 1,09 2,41 11,7513,45 9,6011,20 14,97 14,50 13,90 10,42 – 14,42 13,50 13,95 12,37 13,00 - 3,01 2,89 2,90 2,93 – 8,59 4,74 5,56 4,04 4,30 5,98 Margaryna 2,64 3,00 2,86 2,86 3,47 Pomidory 4,91 5,21 4,47 Ziemniaki 0,69 0,78 0,64 Cebula bd bd bd Pieczarki bd bd bd 2,20 7,95 Jabłka bd bd bd 1,694,70 1,99 – 2,59 2,793,39 0,791,30 2,093,55 5,19 13,79 – 15,00 3,13 – 10,03 5,90 – 7,79 1,98 – 3,18 2,45 – 4,5 15,00 2,84 – 10,03 5,58 1,97 2,98 – 4,45 1,19 0,89 0,79 1,59 1,59 1,49 6,72 – 13,00 1,49 – 2,59 6,29 1,45 37 11.6 Ceny jabłek w wybranych sklepach15 waluta:EUR Nazwa sklepu Odmiana Lidl Idared Jonagold Granny Smith KSupermarket 1,29 1,95 Heino 1,93 Prisma Alepa Valintatalo 1,95 2,69 1,65 2,15 2,89 0,99 1,99 2,65 2,49 2,49 Granny 1,99 Golden Delicious 1,97 1,99 (siatka) 2,25 (bez siatki) 2,19 2,49 3,39 Francja Argentyna Afryka (brak kraju) Chile Brazylia N.Zelandia Francja Chiny Polska Francja Francja Włochy Chile Argentyna Francja 2,89 Włochy 2,35 2,05 2,45 2,49 1,79 2,29 1,63 Golden Fuji Champion Joya Ekologiczna Royal Gala 3,23 3,49 3,49 3,89 Ek. Juliet Ekologiczne Golden Delicious 15 1,99 2,15 1,45 2,95 PinkLady Polska Holandia Francja Włochy Chile Francja Austria Włochy 2,19 1,95 Royal Gala Kraj Pochodzenia Obserwacje własne z dnia 24.04.2013 r. 38 Ekologiczna Braeburn Gold Red chief Red Delicious 3,65 Włochy 3,75 Włochy Francja 2,95 2,15 Włochy 2,55 11.7 Ceny wybranych towarów spożywczych w sklepie Heino16 Lp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 16 Produkt Producent musztarda Unilever Turunsinappi korniszony korniszony tuńczyk sardynki kapusta kiszona kapusta czerwona kukurydza puszka kukurydza puszka mleko 3,5% mleko 1,5% mleko 0,0% margaryna do pieczenia masmix 30% masło solone masło małosolne jabłka granny cebula czosnek marchewka ogórek szklarniowy pomidor Gramatura/ opakowanie Cena (EUR) Kraj pochodzenia 250g 1,98 Polska 330g 935g 185g 120g 900g 680g 300g 300g 1l 1l 1l 400g 500g 500g 500g 1kg 1kg 1kg 1kg 1,71 2,79 1,57 1,57 2,20 2,20 0,79 1,62 1,05 1,23 0,97 2,30 2,03 3,88 4,49 1,93 0,84 8,79 1,09 Niemcy Hiszpania Szwecja Szwecja Polska Niemcy Szwecja Francja Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Francja Finlandia Finlandia Finlandia 1kg 1,58 Finlandia 1kg 2,67 Hiszpania Obserwacje własne z 20-21.04.2013 r. 39 23 24 25 26 27 28 29 pomidor piwo Kukko 4,6% indyk pierś kurza salami bratwurst wędlina kurczak wędlina 30 keittokinkku 31 kapusta 32 kurczak mrożony 1kg 0,5l 1kg 1kg 1kg 350g 150g 4,53 2,75 6,50 10,27 12,27 3,13 2,05 Finlandia Finlandia Kod kreskowy 235 Kod kreskowy 237 Finlandia Finlandia Finlandia 200g 2,20 Finlandia 1kg 1kg 1,89 4,71 Finlandia Finlandia 11.8 Ceny wybranych towarów w sklepie Lidl17 Lp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 17 Produkt Producent maliny mrożone truskawki mrożone jagody mrożone margaryna Vita d'Or mleko 0,0% Milbona mleko 1,5% Milbona mleko 3,0% Milbona mleko 1,5% UHT Milbona szynka wieprzowa szynka wieprzowa ser gouda Milbona ser edam Milbona ser edam Arla serek topiony w plasterkach margaryna 38% Becel margaryna do Vita d'Or pieczenia margaryna 80% Flora Gramatura/ opakowanie 200g Cena (EUR) Kraj pochodzenia 1,69 Polska 200g 1,59 Polska 200g 400g 1l 1l 1l 1l 400g 250g 400g 1kg 1kg 120g 400g 2,29 0,79 0,71 0,75 0,79 0,79 3,99 2,95 2,95 4,59 6,79 1,39 1,49 Polska Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Niemcy Finlandia Niemcy Niemcy Dania Dania Finlandia 500g 0,99 Dania 500g 1,45 Dania Obserwacje własne z 20-21.04.2013 r. 40 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 cebula marchewka ziemniaki buraki chleb Leipäaitta kurczak wieprzowina bratwurst wędlina kurczak pomidor pomidor ogórek szklarniowy ogórek szklarniowy kapusta jabłka golden delicious jabłka jabłka granny smith czosnek czosnek ogórki kiszone tuńczyk puszka 1kg 1kg 1kg 1kg 650g 480g 300g 360g 200g 1kg 1kg 0,99 0,99 0,79 1,29 1,59 5,19 3,89 2,65 2,19 4,29 2,99 Niemcy Dania Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Niemcy Niemcy Finlandia Holandia 1kg 1,79 Finlandia 1kg 1,89 Holandia 1kg 1kg 1kg 0,99 1,89 2,19 Finlandia Włochy Chile 1kg 2,49 Włochy 200g 150g 670g 185g 1,49 1,49 1,79 1,35 Finlandia Hiszpania Turcja Ghana 11.9 Ceny wybranych towarów w sklepie K-Citymarket18 Lp 1 2 3 4 5 6 18 Produkt Producent pomidor pomidor marchewka marchewka ziemniaki cebula Gramatura/ opakowanie 1kg 1kg 1kg 1kg 1kg 1kg Cena (EUR) 4,65 3,19 2,18 2,59 0,79 1,29 Kraj pochodzenia Finlandia Holandia Finlandia Hiszpania Finlandia Finlandia Obserwacje własne z 20-21.04.2013 r. 41 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 śliwka mleko 0,0% Pirkka mleko 1,5% Pirkka mleko 3,0% Pirkka mleko 0,0% Arla mleko 1,5% Arla mleko 3,0% Arla czosnek czosnek jabłka jonagold jabłka granny smith jabłka royal gold jabłka golden jabłka red jabłka pinova jabłka jonagored jabłka Idared majonez Felix majonez Hellmann's kurczak wędlina kurczak wędlina Pirkka wędlina Snellmann keittokinkku wędlina kurczak Atria wędlina HK keittokinkku meetvursti HK pierś kurza ogórki kiszone ogórki kiszone ogórki kiszone tuńczyk puszka Euroshopper tuńczyk puszka Pirkka margaryna 38% Becel masło solone Valio margaryna do pieczenia 1kg 1l 1l 1l 1l 1l 1l 1kg 1kg 1kg 3,29 0,96 0,98 1,12 0,99 1,09 1,29 6,9 9,9 1,89 RPA Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Chiny Hiszpania Holandia 1kg 2,45 Włochy 1kg 1kg 1kg 1kg 1kg 1kg 340g 2,59 2,25 2,55 3,19 1,69 1,09 2,7 Brazylia Włochy Włochy Włochy Niemcy Polska Finlandia 400g 3,17 UK 150g 300g 2,57 2,35 Finlandia Finlandia 200g 3,69 Finlandia 200g 3,19 Finlandia 300g 3,29 Finlandia 230g 1kg 660g 675g 840g 185g 200g 400g 500g 500g 4,79 11,46 2,99 3,99 2,79 0,69 1,69 1,89 2,89 1,39 Finlandia Finlandia Finlandia Estonia Niemcy Holandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia 42 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 margaryna Flora kompot wiśniowy kapusta kiszona ogórki kiszone Krakus dania gotowe Łowicz Łowicz majonez chrzan gulasz angielski gulasz wojskowy syrop malinowy wieprzowina wołowe b/k bratwurst serek topiony w Valio plasterkach serek topiony w plasterkach ser edam Pirkka ser edam Euroshopper ser edam Arla ser gouda Arla chleb Fazer krówki Prix jagody mrożone Pirkka truskawki mrożone Apetit maliny mrożone Pirkka maliny mrożone Euroshopper truskawki mrożone Pirkka 500g 700g 936g 890g 1,79 3,99 2,99 3,29 Finlandia Polska Polska Polska 580g 3,29 Polska 700g 342g 300g 425g 440g 1kg 1kg 250g 3,49 1,99 4,49 4,49 3,49 8,99 17,95 2,15 Polska Polska Polska Polska Polska Finlandia Finlandia Finlandia 200g 2,31 Finlandia 200g 1kg 800g 750g 750g 540g 350g 200g 250g 200g 500g 500g 1,85 4,99 4,52 4,99 4,99 3,69 3,01 1,79 2,39 1,55 3,48 4,02 Niemcy Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Polska Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia Finlandia 43 12. Godziny otwarcia wybranych sklepów w Finlandii Lp 1 2 3 4 5 6 Nazwa sklepu Valintatalo Alepa Prisma Heino Lidl K-Supermarket Poniedziałek Piątek Sobota Niedziela 7:00 – 21:00 7:00 – 23:00 8:00 – 21:00 6:00 – 20:00 9:00 – 21:00 7:00 – 21:00 7:00 – 21:00 7:00 – 23:00 8:00 – 18:00 6:00 – 18:00 9:00 – 18:00 7:00 – 18:00 8:00 – 18:00 10:00 – 23:00 12:00 – 18:00 9:00 – 16:00 12:00 – 18:00 12:00 – 18:00 13. Imprezy wystawienniczo-targowe w sektorze rolno-spożywczym w Finlandii w 2013 r. Lp Nazwa imprezy 1 Local & Organic Food Fair 2 Wine, Food & Good Living 2013 3 Food and Agriculture Show “ELMA” Miejsce Exhibition & Convention Center Messuaukio 1 00521 Helsinki, Finland Exhibition & Convention Center Messuaukio 1 00521 Helsinki, Finland Exhibition & Convention Center Messuaukio 1 00521 Helsinki, Finland Czas trwania Strona organizatora targów 26 – 28.04.2013 http://www.finnexpo.fi/Sites2/Lahi ruokaluomu/en/Pages/default.aspx 24 – 27.10.2013 http://www.tradefairdates.com/Wi ne-Food-Good-LivingM5399/Helsinki.html 22 – 24.11.2013 http://www.tradefairdates.com/Elm a-M1686/Helsinki.html 44 14. Użyteczne adresy 14.1 Instytucje i organizacje 1. Central Organisation for the Finnish Horticulture Adres: Viljatie 4C, 00700, Helsinki, Finland Kontakt: + 358 (0)9 584 166; [email protected] www.puutarhaliitto.fi 2. Finnish Food and Drinks Industries Association (Elintarviketeollisuusliitto) Adres: Pasilankatu 2, P.O. Box 115, 00241 Helsinki, Finland Kontakt: + 358 (0)9 1488 7201, [email protected] www.etl.fi 3. Finnish Food Safety Authority (Evira) Adres: Mustialankatu 3, 00790 Helsinki, Finland Kontakt: [email protected], + 358 (0) 20 690 999 www.evira.fi 4. Finnish Grocery Trade Association (Päivittäistavarakauppa ry) Adres: Eteläranta 10, V floor, 00130 Helsinki, Finland Kontakt: + 358 (0)9 172 860 www.pty.fi 5. Finnish Meat Trade Association (Lihakeskusliitto) Adres: Pasilankatu, 2a, 00241, Helsinki, Finland Kontakt: + 358 (0)9 1488 7630 www.lihakeskusliitto.fi 6. Finnish National Supervisory Authority for Welfare and Health (Sotsiaali- ja terveysalan lupa- ja valvontavirasto) Adres: Lintulahdenkuja 4, 00530, Helsinki, Finland 45 Kontakt: + 358 (0)9 772 920 www.valvira.fi 7. Finnish Standardisation Association (Suomen Standardisoimisliitto) Adres: Malminkatu 34, 00101 Helsinki, Finland Kontakt: + 358 (0)9 149 9331; sfs@sfsfi www.sfs.fi 8. The Ministry of Agriculture and Forestry (Maa- ja metsätalousministeriö) Adres: Valtioneuvosto, PL 30, 00023 Helsinki, Finland Kontakt: + 358 (0) 9 160 01 www.mmm.fi 14.2 Firmy handlu detalicznego 1. Alko Adres: Salmisaarenaukio 1, Helsinki, Finland Kontakt: + 358 020 711 11; [email protected], www.alko.fi 2. Kesko Group Adres: Satamakatu 3, 00016, Helsinki, Finland Kontakt: + 358 010 53 11 www.kesko.fi 3. Lidl Suomi Oy Adres: Vanha Kaarelantie 33, PL 115, 01611, Vantaa, Finland Kontakt: + 358 09 234 561 www.lidl.fi 4. Minimani Adres: Yrittäjäntie 12, 60100, Seinäjoki, Finland Kontakt: + 358 029 080 15 80 46 www.minimani.fi 5. M Itsenäiset Kauppiaat Adres: Riihimäenkatu 10, Hyvinkää, Finland Kontakt: + 358 019 460 11 00 www.m-ketju.fi 6. S-Group Adres: Fleminginkatu 34, Helsinki, PL 1, 00088, S-RYHMÄ Kontakt: + 358 010 76 80 11 www.s-kanava.fi 7. Stockmann Adres: Läkkisepäntie 23, PL 70, 00621, Helsinki, Finland Kontakt: + 358 9 1211 www.stockmann.fi 8. Suomen Lähikauppa Adres: Sörnäistenkatu 2, PL 1, 00581 Helsinki, Finland Kontakt: + 358 020 700 300 www.lahikauppa.fi 9. Tokmanni Group Adres: Isolammintie 1, FI-04600, Mäntsälä, Finland Kontakt: + 358 20 728 60 00 www.tokmanni-konserni.fi 10. Tuurin Kyläkauppa Adres: Onnentie 7, 63610, Tuuri, Finland Kontakt: + 358 107 707 000; [email protected] + 358 010 770 7000, Purchasing Department www.tuuri.fi 47 14.3 Firmy handlu hurtowego 1. Finnfrost Oy Adres: Fleminginkatu 34, PL 1, 00088 S-RYHMÄ, Helsinki, Finland Kontakt: + 358 010 76 80 11 www.inex.fi 2. Heinon Tukku Oy Adres: Oriontie 18-22, 02200, Espoo, Finland Kontakt: + 358 020 717 000 www.heinontukku.fi 3. Inex Partners Oy Adres: Fleminginkatu 34, Helsinki, PL 1, 00088 S-RYHMÄ Kontakt: + 358 010 76 87 000 www.inex.fi 4. Kespro Adres: Sähkötie 1, PL 15, 00016, Vantaa, Finland Kontakt: + 358 010 53 040 ww.kespro.com 5. Meira Nova Oy Adres: Palkkitie 10, 04300, Tuusula, Finland Kontakt: + 358 010 76 86 500 www.meiranova.fi 6. Satotukku Oy Adres: Tuupakantie 32, 01740, Vantaa, Finland Kontakt: + 358 09 251 59 19 0 www.satotukku.fi 7. Tuko Logistics Oy 48 Adres: Postlarinkatu 4, PL 115, 04201, Kerava, Finland Kontakt: + 358 020 77 111; [email protected] www.tuko.fi 8. Wihuri Oy (Metro Tukku Oy) Adres: Wihurinaukio 2, PL 329, 00811, Helsinki Kontakt: + 358 020 510 10 www.metrotukku.fi Sporządzono: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Helsinkach Data: 24.04.2013 r. 49