Show publication content! - Bałtycka Biblioteka Cyfrowa

Show publication content! - Bałtycka Biblioteka Cyfrowa

,
".
?'
Nr 35 (74)
ROK
Dedykowane
na
l.
II
PUCK
tracyjnego
"Stutthof'
mi?ej
wszystkie
?Ycia religijnego
lhi
przewa?nie
chleba,
ksi??ki
w
sko
na
sia?
n
iedo
Kaszuba
z
wielokrotnie
mo??
Na
nieznane.
li
materiaudost?pnionych
by?a
magikopia
pracy
na?terskiej
Wojciecha
Kotewskiego
30
l
a
t
na
pisanej
Uniwersypo wojnie
tecie
w Toruniu.
Miko?aja
Kopernika
Ca?o??
dotyczy?a
obozowego.
?ycia
Jeden za? z rozdzia?ów
religijnego.
?utor
w nim
zebra?
tak?e
wszystkie
w Stutthoutwory
poetyckie
napisane
fie. Jeden
z nich
do
nosi
tytu? "Pie??
Matki Boskiej
NazwiSwarzewskiej".
-
Ziemi
?wiadczy
kultu
zawarta
w
Tekst
ra?ne.
o
Matko
W
Matki
Boska
jest
bardzo
prosty,
wier-
rymy
skrzid?ach
Do
s?u?ca
Ja
rzucaj?
Bo
swiati
rnie
ture
cemze,
?ali
ju
leca
wezta,
grifówech
gniazd!
mie niesta
deja?ów
i we?awnech
gniazd!
zez
Na
Ja
wy-
si? prawwy?ania
tej prostoty
a w?a?cici?
wiersza,
pi?kno
pie?ni,
gdy? bez w?tpienia
?piewano
j?
ku pokrzepieniu
serc.
uciemi??onych
Nie wiadomo
autor
sam
czy
skomponowa?
tekst
do
melodi?,
czy
napisano
nut.
innych
znanych
Mo?na
?e poeta
przypuszcza?,
W
by? osob? wykszta?con?.
pracy
jest
kilka
jeszcze
wierszy
opatrzonych
"Autor
dopiskiem
By?
nieznany".
mo?e
ta sama
osowszystkie
napisa?a
ba.
Podobie?stwo
uk?ad,
tematyki,
literacki
zdaj?
si? ?wiadczy?,
poziom
?e w przypadku
kilku
przynajmniej
tak w?a?nie
wierszy
jest.
kto
kto?,
By? mo?e ?yje jeszcze
w
rozwik?aniu
jest w stanie
pomóc
w?tpliwo?ci.
tych wszystkich
Eugeniusz
I'ryczkowski
podniebne
udba
sa
w
we?awe
dejowi
wid.
warna
z
Rozniecywac
nizawe,
znit;
dziwe
Boskiej
s?yn?ca
strofach
Z
nieznany
do
By? to
wi??yje)
MuPuckiej.
u stóp
Maryi
o
tym znajo-
ile
o
1996
sewnika
Labuda
Pilata
sza.
równie?
Pie??
04
w z?nicznó
bywa?
Swarzewskiej.
dyrektor
eksponaty
towarzyszy
-
Za
Sztutowie.
pozostaje
(b?d?
jest,
autora
pewno
zie?
W?ród
Autor
WEJROWO
-
.Aleksander
pokazano
dotycz?ce
wi??niów.
By?y to
ró?a?ce
ze sznurków
b?d?
kartki
?wi?teczne,
krzy?yki,
to
do nabo?e?stwa.
Wszystko
pani
Wykonane
przez
obozu
koncentracyjnego.
?ów
REMIÓ
odpust
dokumentatak
Czyni?c
zwan?
cj? przed
rerealizacj?
telewizyjnego
porta?u
"Dzi?kowa?
zatytu?owanego
a wyBogu za ka?dy prze?yty
dzie?",
w
katolicemitowanego
magazynie
kim "Etos"
1 wrze?nia
br., uda?em
si?
do
Muzeum
KoncenObozu
siedziby
Zgod?
-
utwór
Nieznany
MB Swarzewskiej
o
Zemi
Kasrebsczi
Pismiono
Swarzewskiej
cudami
ko?ciele
Swarzewa
ma?ego
skromnym
nami
opiekuj
b?agamy,
si?
Twej
chwa?y
Gdy pie??
ca?y obóz ?piewa.
w z?owrog?
na
kufrze
Kiedy
godzin?
z wielkimi
falami
Rybak
si? zmaga
o Pani,
o przyczyn?
Ciebie,
b?aga
I Ciebie
o
módl
prosi:
si? za nami.
Królowo
i Królowo
morza
wi??niów
O Twoj?,
Pani,
obron?,
prosimy
Bro?
w pokorze
nas
od z?ego,
prosimy
W kraju,
nosisz
którego
koron?.
Ty
i cia?a
Od niebezpiecze?stw
i duszy,
Królowo
Niebieska
Ty nas obronisz,
n y?my
ca?o
do domów
powrócili
Matko
o
Pani
Swarzewska.
Boska,
Spraw,
Zez
I
411!
?al?cech
strzód
zjawi
mód?i?ach
w
rodu
Z
Nie
sa
-
óbudzy
Co
widów
trójsetnech
Onnuzd
Duch
spi?cech,
gniazd.
grifówech
z
s?
podró?y
po
od
?e podró?e
dzi?wiadomo,
Przekonuj?
si? o tym ilekro?
Poniewa?
wakacje.
wyznaj?
?e po uczciwej
ka?dezasad?,
pracy
mu
si? uczciwy
nale?y
wypoczynek,
latem
z mojeskwapliwie
korzystam
razem
mi si?
go urlopu.
Tym
zdarzy?o
do
wyjecha?
pi?knej
Portugali .
kszta?c?.
nadejd?
Ciebie
Nie
podania
pojecha?em
z
Rumi
na
da
Janowa.
Maria
na
Pani
Józefa
-
m?odaza?
od trzech
im.
Uniwersytecie
kiewicza
Poznaniu,
w
poznali.
selu
si?
od
powstrzyma?
Otó?
powodu
tej wycieczki.
na wesele.
Pan m?ody
by?
mog?
Dzi?ki
silnie
temu,
-
lat
gdzie
na
?licz-
wyk?a-
Adama
?e
Mic-
oboje
si?
owym
we-
by?o m?ode pozna?skie
uniwersyi wyteckie,
mog?em
pozna?
t?umaczy
dawców
liteksi??ek,
wyk?adowców
i j?zykoznawców.
Nie zabrak?o
ratury
zatem
rozmów
o
nakaszubszczy?nie,
reprezentowane
?rodowisko
gwiazd
Europie
szych
problemach
j?zykowych,
i wielu
wielu
dawniczych
innych.
raz
u?wiadomi?em
sobie,
kolejny
wiele
ró?nych
by?my
do
jeszcze
mamy
dziedzinach
grup
mogli
etnicznych
dniej.
Przecie?
Zacho-
nawet
my
porz?dnej
nie
Literatura
mamy!
ska kuleje
tu przede
my?l?
kim
o
znacznych
dysproporcjach
utworami
mi?dzy
poetyckimi
gazety
kaszub-
wszyst-
-
zatorskimi.
O
podwójne,
polsko
zewnictwo
wsi
A
takich
nie
obok
istnie?
dwa
Napisa?em
tu?
kultury.
podwójne
ju? od
przecie?
na
w
dziwi,
nazewnictwo
dawna
jak
na-
a?
ulic,
czy
nikogo
siebie
pro-
kaszubskie
-
si? wspomina?.
za Odr?,
tu?
poa
rzeczach
miast,
w
?ycia
poziomu
Europie
w
Po
jak
zrobienia
naszego
do
do??czy?
wy-
boj?
Europie,
?e mog?
i dwie
j?zyki
bo
Odr?,
przyj?te
za
jest
?u?ycach.
dok.
na
str.
2
2
Norda
04.09.1996r.
CEZJECZEC
***
W
dnika
pisma
najbli?szym
Powszechnego",
spo?eczno-kulturalnego
w
wanego
Na zlecenie
"Tygokatolickiego
wyda-
rystyczne
uka?e
numerze
które
Krakowie,
si?
si?
wrze?nia
dat? ósmego
interesuj?cy
nie
pytanie
gotowej
mie?
jej m.in.
Go??bkiem,
w
rozmowach
sza
J anke,
Stanis?awem
nis?awem
Pestk?,
Leszkiem
zdrowsk?,
ks.Zbigniewem
daktorami
,,Nordt:?".
si?
reporta?y?cie
pozyPowszechnego"
nadzwyczaj
"Chcia?bym,
?eby w XXI wietywnie.
ma?a
ku moja
wygl?da?a
ojczyzna
podobnie".
Serbowie
mniejszym
si?
jedzie
szcze
kiedy
Chociebu?,
w
Nie
je-
Tymczasem
t? ziemi?,
przez
przez
na
widok
jest
j?zyku.
nazwy
i miastami
zadanie
nictwa
wi?cie
cne
lat,
a
nie
która
Ju?
nie
W tym
?e
jest
to,
me
nazwy
Podob-
sk?onnazw
po-
nieco
czy
strz?biej
skie
sklepiki
Ellwart.
Min?-
dwuj?zycznego
jak
d?ugo trzeba
si?y rz?dz?ce
ma,
tak
nazew-
nie
Oczybyobeby czeka?,
co?
Polsk?
chcia?y
ma.
ma?e
Równie?
Górze).
s?
nazywane
kaszubsku,
J
a-
wiej-
czasem
jak
domu
swoim
na
kaszubsk?
szka,
ten
ulicy
nazw?
a
jest
to
na
stale
"Omo".
Wszystko
porównaniu
mo?na
winien
potem
Europie.
chyba
w g?owie
jednak
to
z
tym,
co
ma?o
wci??
zobaczy?
nie
Cz?owiek
w
wcale
mu
wyje?d?a?,
si?
Artur
przewraca
Jab?o?ski
pobo
...
do
ksi?dz
U da?o
z
si?
mu
z
zwad.
Dworaszek,
?e zrobi
tym
wreszcie
to
znakomi-
rowski
-
i
z
zorganizowa?
pozosta?
rodzinnym
emeryturze).
na
Bernard
Hinz.
nie
gospodarstwie
Poprowadzi?
Wszyscy
ZK-P.
strowanego
go
programu
-
Po-
spotkanie
(Alojzy
rolnym
je
bracia
,.Rodno
humorystyczny
publikujemy
zosta?
napisany
rodzinY
pokrewnych
Prawdopodobnie
kogo?
przez
Wroszów
nich
z
specjalnie
raz
pierwszy
po
nikt
stety,
oko?o
wi?c
a
wany,
jest
dialog"
ciekawy
który
poni?ej
utwór,
Na
formie
w
by?
45
lat
recytoNie-
temu.
nie
ksi??y
z
prymicje.
na
kto
pami?ta
tekstu.
autorem
EEP
prezes
barw-
o
zapro-
-Czej jó bel taczi
-Tej jó wparzi?
gróp.
-Ona
tam
malinczi
moji
knop
W
memce
smaczcz!
mta
mi??
j?
ja? ca?e
jf> jeszcze
-Wtenczas
tle
nosy?
-A
za
tak
prosy?.
wrzeszczó?
-Ze
be
jó
smarowa,
,
nie
wiey
tego
strachu
ze
czi:
trzeszcz??,
gróp
-!a?
-A
lilie
mnq
memka
tatk
jó
welizon?,
d?lldie
.
-Moja
-Ja?
dno
sa
jó
robi?,
ja?
pod
do
lasu
"Le
co
ló?ko
sch?wó?,
-Na
dred?i
-A
memka
dzell
-
szed?,
mie
te
.
sód?
pie?
zacz??
na
so
Wtim
jaja
d wnet"
naz?
przi?dzesz
-Jó
jó
rzek?a
kl?rze
jak
padae
gród.
belo
-To
nie
ani
b? isku,
-Ale
jak
?ódnego
to
mie
grzemotu,
trz
aska?
po
o
pesku.
-Jó
nie
-Tej
jó
wiedzó?
wz??
so
?ódny
g?owa
rade
dac
midze
no-
tej jó szed?
z drod?i,
jó zb?qdzy?
uc?kale
-Wszetee
przede
mn?
?e to str?sza?o.
-1 g?dale,
-Ale
memka
sa oddzy?d?a
moja
-Ta mie so ta g?owa
weprosce?a.
na
-Ale
jeden
pózni
jó wloz?
wióld?i
d?b,
i so weezid?
z?b.
jeden
-Spód?
-On bel na pó? zgnity
-A
w
na
nawet
Zemia"
bardzo
d?i,
kolejach
swojewypomys?
Reks.Wincentego.
si?
wejherowski
W efekcie
rejespotkania
tel
e
wi
z
yj
n
eprzez
ekip?
tam
zadeklamowali
-A
obecnie
Borowcu,
opowiadali
Powsta?
go ?ycia.
dania
wspomnie?
alizacj?
zajmuje
part
Wrosz
bra?mi
czterema
-
schowone,
Wejhe-
Kaszubsko
Zrzeszenia
morskiego
z
Oddzia?
br.
lipcu
-
w
dochodzi?o
nimi
z
W
z
mie-
si? w po?owie
z
Polaków
po?owie
Mi?Kongresówki.
W efekcie
w
tabliczk?
której
z
IV
na
Kaszubsko
lat
wa".
po
Brzychocia?by
?arnowieckim
nie
Jeziorem
nad
w Brzenie".
Au.Króm
pod kreszk?
tor
cytowanego
artyku?u
powy?ej
"Tatczezne"
dalej
poszed?
jeszcze
naszy-
rok"
rodzi-
(chocia?pensjonatach
w
Hucie,
??czy?skiej
w
.Purtek"
spolszczony
w
100
si? tam liczpojawi?y
i zakonne.
ne
kap?a?skie
powo?ania
l
a
t
z
W przeci?gu
100
tych
parafIi
oko?o
3000
wysz?o
licz?cej
parafian
Dru16 ksi??y
i 60 sióstr
zakonnych.
naWroszów
obecnie
z
braci
jest
gi
Na
Kaszubach
uczycielem.
przebywa?
ale mimo
to do tej
do 14. roku
?ycia,
w?ada
kaszubdobrze
j?zykiem
pory
chocia?
sam
skim,
jak
przyznaje
W Bras?owa.
myl? mu si? niektóre
w
do
szkole,
uczy
zyli
pa?stwowej
1400
UCzn?OW.
ucz?szcza
której
Co60 godzin
tygodniowo.
Pracuje
a
domu
o 7,30
z
dziennie
wychodzi
równie?
wraca
o 23,30.
si?
Zajmuje
i wyda?
twórcz?.
Przet?umaczy?
prac?
w formie
kilka
kaszubskich
ksi??ki
m.in.
?egluj,,Hej ?eglarzu
piosenek,
od Krako?e" oraz
"Tam gdze Wis?a
mi domach
si?
a
obieca?,
ktory
porz?dek.
okazywci??
nasze
Szemu-
niedawno
Sk?ada?a
Pracowa?
i
wczasowych
by "Modrok"
?amach
na
obchodzi?a
pochodz?cych
dzy nimi
pocieszaj?ce
wszystkim
cz??ciej
pojawiaj?
coraz
przypad-
ko?o
PoloSympozjum
które
Pomorskiej,
na
Kaszubach
odbywa?o
si?
ca?ych
w
dniach
Z tej
pierwszych
sierpnia.
i
Wincenty
okazji
ksi??a
skorzystali
Stefan.
Tygodniowym
sympozjum
niebyli wr?cz
zachwyceni.
Walery,
do
musia?
stety,
wcze?niej
odjecha?
Brazyli .
Na
w
spotkaniu
Wejherowie
dwóch
z
braci
i Alojzy
Walery
braci
szono
nii
ro-
w
Borowca
z
Kaszubów,
czego
raz
równie?
by?o
istnienia.
wstrzymuje.
najwa?-
oto
-
1990
Jaros?aw
.Tatczezne"
przed
przysz?y
na
roku
w
?o sze??
niektórych
przyj??
w
zawiesi?
wsiami
niejsze
faktów
od
Ale
pozostaje
dokonanych.
radni
gminach
uchwa?y
dotycz?ce
ich
Co?
jednak
kaszubskich.
we
turystyczn?.
"Kaszubskie
przypa-
w
czy
pisa?
polityka
ni s?
-
mi
mamy
wa?o
zaakceptowa?.
samorz?dy?
si?, ?e najlepsza
no
dro-
francuskiej
BaKraju
Galicji,
na Pó?wyspie
sków
i Katalonii
IberyjW s?ynnym
na ca?y
Ma?o
skim.
tego!
do grobu
?wiat
miejscu
pielgrzymek
de Commie?cie
?w. Jakuba
Santiago
zodozna?em
szoku,
kiedy
postellaz literatur?
kilka
ksi?gar?
baczy?em
Nas
w
galicyjskim.
j?zyku
wy??cznie
sta?
na
nie
w?asn?
wci??,
niestety,
w
centrum
Gda?ska,
czy
ksi?garni?
taa
przedsi?wzi?cie
Gdyni,
przecie?
kie, poza wszystkimi
innymi
jego walorami,
atrakcj?
mog?oby
by? niema??
inaczej
Prowansji,
b?d?
...
takiego
olbrzymi
kaszubskich
Trzech
cie.
my.
si? raduje
ich rodzimym
serce
gowskazów
ni?
Pó?-
AJ
1
str.
s? narodem
?u?yccy
8 wrze?nia,
niedziel?,
podró?y
ze
cz???
Narodzenia
?wi?to
Naj?wi?tszej
Marii
SiewPanny,
czyli Matki Boskiej
nej. Jest to dzie?
tradycyjnych
odpuw Sianowie
stów
i Swarzewie.
Do stóp
Kaszub,
Królowej
,,Naszej
Rybaczki"
Morza,
Królowej
przyb?d?
tradycyjnie
z
Kaszub.
Suma
ca?ych
p?tnicy
w Swarzewie
odpustowa
rozpocznie
za? wSianowie
10.00,
si? o godzinie
o
11.30.
Po po?udniu,
o
godzinie
16.00
na
sanktuarium
placu
przed
Kaszub
Królowej
si? Gminrozpoczn?
ne Kartuskie
Do?ynki.
Organizatorzy
mnóstwo
przewidzieli
atrakcji.
B?d?
w m?óceniu
mi?dzy
innymi
zawody
zbo?a
i przerzucaniu
?ytniego
snopa.
ka
dok.
TV
-
jawi?
"Tygodni-
Z
antenie
na
da
re-
Kaszuby
cz??ci.
si?
w
W
Szmidtke,
ostatecznie
ukaza?a
?wiat
z
braci
(Wejherowskie).
wówczas
tej rodziny
wst?pi?o
(najm?odsi
starszy
przed
wojn?,
dwaj
do nowicjatu
Werbipo niej)
Ksi??y
stów
w
uko?Górnej
Grupie.
Wszyscy
studia
czyli
?wi?ceniami
kap?a?skimi
i wszystkich
w
los
skierowa?
dalekie
i
kraje;
najstarszy
Wincenty
trafi
l
i
do
Stefan
Walery
Brazyli ,
pe?ni pos?ug?
w
Ze wzgl?du
Indonezji.
na stan
zdrowia
ko?cielzwierzchnicy
ni wyrazili
na
ze
zgod?
wyst?pienie
stanu
zakonnego
Walerego.
z
Wroszów
braci
Najstarszy
w
16
pracowa?
brazylijskich
paraz
fiach,
których
cztery
by?y w 60-80
Ksi?dz
procentach
polskie.
Wincenty
Wrosz
o
z parafii,
wspomnia?
jednej
Pierw-
***
Sta-
Kulwikowskim,
si?
nich
dwóch
Tak
wywar?
wielu
da
doku-
ten
los
ku Wroszów
"Jantarowe
nosi
wojny
na
dzin.
jest
wtorek,
miniony
Kaszub
drug?,
ukazuj?c?
walory
telewidzowie
Polonii
nocnych
10 wrze?nia.
mogli
zobaczy?
Pu-
Krystyn?
z
z
wp?yw
Autorem
filmu
tytu?
sk?ada
Polonia
Eugeniuszem
z
taki
Czas
promuj?cy
realizatorem
wielki
TV
Kaszub.
Nowakowski.
bo
19
zrzesza
satelitarna
turystyczne
ment
Szuka
odpowiedzi.
film
Szlaki",
si?
zdaje
autor
zrealizowa?a
Wojciech
sz?o???"
sam
Polonia
scenariusza,
-
Na to
gmin
Kaszuby",
naszego
regionu,
W
"Tu-
Stowarzyszenia
które
walory
br. znajdzie
z podró?y
reporta?
autorem
po Kaszubach.
Jego
jest Leszek
kilkuWo?osiuk,
który
podczas
na
nadniowego,
letniego
pobytu
mia?
wieziemi,
okazj?
szej
pozna?
lu dzia?aczy
i literatów
kaszubskich,
w
uczestniczy?
festyplenerowych
mszach
z kaszubsk?
nach,
?wi?tych
s?owa,
si? politurgi?
przygl?da?
rawstawaniu
odcinków
kolejnych
i
magazynu
diowego
telewizyjnego
i przeTo, co widzia?
kaszubskiego.
w
któremu
?y? opisa?
reporta?u,
i przyhistoria
nada?
tytu? .Kaszebe
z
Szemuda
Spod
***
-1
dok.
na
str.
3
04.09.1996r.
Norda
3
Kowalski
Janusz
budownict
Kaszubskie
si?
opisuje
T?oczek
inne.
zdarzenia,
zjawiska,
poszczególne
?e
tak
lub
du?o,
j
e
st
opisów
Gdy tych
obiekty
sprawy.
np.
materia?
wówczas
mo?na
jest
np. terytorialnie,
je zgrupowa?,
z
do tworzenia
kolei,
s? ju?
Gdy,
monografii.
syntez,
innych
z grup
obieknp.
opi
s
ów),
zbiory
(lub bardziej
monografie
tów
mo?na
na
ogólnokrajow?
tworzy?
obszarach,
ma?ych
dziedziny.
opis danej
syntez?
monograficzny
Najpierw
Sanoku
skiego
tego
o
i
drewnianego"
budownictwa
Ossolineum,
,,Pol-
autor
sobie
zdawa?
1980,
z
wspomina?
fotografiach
rysunkach,
inwentaryzacyjnych
We
spraw?.
opisach,
pomiarach
obiektów
wst?pie
oraz
o
studiach
'której
bów,
rharda
wynienia
jednak
prawie
mono-
np.
nie
Bronischa,
ma
bibliografii,
w
nie
.Kreis
Waltera
w
ma
Ohlego
r.,
jego
ku
i
wydanie
90),
w
bez
jednak
123).
bu-
razu
tej
D?-
nego
uznaje
skiego
T?oczka
formy
o pokrewnych
dla
tylko
danego
A le
bra-
jak?e
to
(
bu-
dziwny
"z
be
1641
?ywiecczy?nie
(s.
A
142).
Tadeusz
poda?
skich
96
i
88)
-
Le?nie
w
wie?a
ko?cio?a
koscio?
w
Polnicy
(u
w
do?u,
w
wyso-'
??kawicy
(z lewej,
(rys:
rys.
Jan
Bil
jest
napisano.
na
Przy-
wi?cej.
mie?
wiele
bezczelno?ci
-
Kowalski
w
oko?o
na
(Zabory)
w
Szemuda
Spod
-
wielki
W
rozdziale
?wiat
budowi
Wolny),
T?oczek)
Ignacy
by?
D?bi-
z
to
Janusz
dok.
mazur-
-A
(s.
memka
moja
mesla,
2
str.
ze
?e
be?
Ja
zabiti.
nie
Czes?aw
fot.
nie
-
-Ona
do
-A
to
b??
jak
-Ón
mie
perzna
-Ze
w
moji
korce
brzecli.
gabie
chrapa?
drap??,
ona
memce,
letko
chusta
w
be bel
dred?i
na
i
ocze
mie
ze
-A
dwa
zamki
gadal
mJa
i
strech,
straszny
mia?
czesto
zawirui
wia.
.o»
ja
chust/i
w
doktora
-o«
akubowskir
leiko
mie
-I
-A
Koici??
mo?e
?e
tytu?
domach
o
ale
j,
r.
nada?
?eby w tak niepe?nej
pracy
sugeruj?cy
kompletno??.
zawsze
z
to,
Pisz?
aby?my
to co wywielk?
ostro?no?ci?
czytali
warszawsczi
ucza?i.
Z Warszasma??
nie wida?.
wy Kaszub
Pisz? tak?e,
aby
kto
do
powinien
wyda?
gotow?
druku:
saDrewnian?
architektur?
na
Pomorzu
Gda?skim"
kraln?
Tadeusza
Sadkowskiego.
o
kaszubskich.
pisze
bez
podcieniowych
z
Karysunkowych
przyk?adów
a
w
szub,
pomieszczony
przypadi front
kowym
miejscu
(s. 79) rzut
domu
jednoizbowego
podcieniowe-
Pisze
ilustruje
1873
z
tego
k?adów
Pol-
ko?cio?a
?emkowskich
oraz
gospo-
Arkun
-
(s. 84
97),
z
Podrozdzia?
Sadkowski
"Przyk?ady
najcenniejszych
li" o cha?upach
podlaskich
-
bskie
Kaszubach,
przecie?
ko?cio?y",
s.
"Budowle
ku?nia
Kaszu
cy
za
r.
o
przyk?ad
gospodarskie"
podcieniowa
przy-
w
usy-
kosza-
sieciami.
ma
"Ku?nie
a
przyk?ady
ok.
wie?a
21)
Polanicy
(Cz?uchowskie)
27 m wysoko?ci,
w Le?nie
32
m.
ponad
T?oczek
pisze
ji
muje L?borskiego
Bytowskiego
(s.
ale
do
90),
nale?y
Kotego
regionu
Granosznajderia
wo
i Ostrowite
(s.
Ostrówko
98) oraz
(ryc. 43).
takich
Przy
brakach
nie
dziwi?
i
(tylko
denerwuj?)
o
ko?cio?a
na
nie
Trzeba
uwa?a
drewnian?
kaszubskie
lrzy
o
o
budowl?
23 m"
to
'I tJ91,
jest
Nie
..
ubo?sza
mylnie
województwie
traktuje
jako
W rozdziale
Praca
ubo?sza
nie
darcze"
we
T?oczek
ok.
jak
?e
tego
obszar.
ko?ci
bu-
kaszubski
region
te?
pozawdzydzkie.
najwy?sz?
sce
wie??
??kawicy
ce-
uwa?a,
drewnianego
downictwa
Jest
budowla-
kaszubskiego
Etnograficznego
K??czna,
z
w
Kaszub.
i
Kaszub-
-
Kiszewskich.
jest
wi?c
Wdzydz.
z
na
mimo
L T?oczek,
cech
okre?lenia
k?ady
ar-
"obszar",
skansenu
W dzydzach
poda-
region
za
Polsce
Parku
w
w.
tuowanego
li?skim,
130),
116)
ryc.
(s.
13), z Wiel(ryc.
i Orawskiego
Parku
Etw
w Zui
Lednogórze
(s. 145 i ryc.
73),
ze
skansenu
w Sztokholmie
(s.
Natomiast
nie
ani
wymienia
i najbardziej
znanaj starszego
nawet
?ród?a.
T?oczek
oraz
XVIII
z
go
z
w
Pszczy?skiej
kopolskiego
nograficznego
brzycy
Górnej
z
dzwonnicy
zdj?cie
(ryc.
obiekty
Ludowego
Ciechanowcu
w
Wsi
w
zaczerpni?te
jest,
...
Ignacy
chitektoniczny
wyst?puj?
którym
i plastyczne
ne
chach
w?a?ciwych
terenu"
(s. 77).
downictwa.
Ge-
II
.Polskim
w
"
downictwie
istnieje
Kaszu-
Butów"
chocia?
nia
poszczedotycz?cych
graficznych
drewobiektów
gólnych
rodzajów
na
obiektów
lub
nianych
tych
grup
i
9
obszarach
10).
(s.
poszczególnych
te
i 3 nie(31 polskich
publikacje
mieckie)
Teichmiillera,
1939
pracy,
brówce
budownictwa
polskiego
drewnianego
Hansa
125
97 i
(s.
Rolnictwa
/
T?oczek,
przywo?uje
B udownictwa
Muzeum
-
Ignacy
niane
T?oczka
Ignacego
wed?ug
dre
o
?winqc,
ksqdz,
dobri
jesz
dze?
tak
tnie
mie
skóra
swdd?a,
-A
memka
moja
-"PO pr?wdze
A
"Hej
tak
brzmi
?eglarzu
czeniu
por
-o
Imperio
poder
Augusto
I
ra:
(l
t?uma-
marcando
centralizada
vei
reger
com
"divino"
o
w
sza.
Imperia
[oi
quer
faz
povo
Forma
-
Wio
inteiro
Com
portugalsku
?e"
Waleriana
mundo
O
do
synka
po
?egluj
O
o
mojego
ksiidza",
jesz
•
rzek?a:
z
varias
paz
para-as
saber
mudancas
a-alianca.
legioces
nacoes.
(bis)
.
04.09.1996r.
Norda
4
Bartelik
Stanis?aw
Perzna
•
szportu
***
Zece
Ch?op
do
przeszed?
checze
i
-
dred?i
gada:
je
nosców,
?ece,
je
prowda
ledzcze.
czedesku
to
?e
napis??,
prawdopodobnym
Gyorgyi
-
je nómni
jistnienió
matereji,
"?ece
e kwas
bi??tko
e
nowe.
Jak
to
tim
z
Ti,
?e
te?
Be?
i'lwo?a?o
meszl?),
przeklatrowa?o
samo
Zemia
na
abo
planetów,
uwó?aj?,
jiny
e
mia?o
jak
bec.
mbe
Ze
liska?o.
sa
Ne,
substanceje.
kupe,
sczzdiwa?e
dno,
/la
jedna
dreg?,
be?e
to
szlópowa?e
rozdzeliwa?e.
dremelczi
jak
w
abó
one
'Ii '"
abo
gru?d?a?e,
?e
one
betobe
nie
nich
substanc-
To,
dzeliwale,
zro-
ne
abo
rozwola?e,
nich
z
sa
roz-
tacze-
nic
jak one sa rozdzeliwa?e'
za
szlachowa
?e jedna
dreg?
wedle
niechternech
to
ju
bec
l?cza?e'ch
oznak?
mog?o
ale
go,
tak,
-
Pózdni
zecego.
tak
sa
?e
jedne
?e jedne
powstówac.
lat
bete
PO
wekucharzeto
Norda
Dodowk
Adresa
RedagUje
Bobrowski,
Wedowca:
do
Go?ca
redakceji:
dred?ich
z
e
-
tego to,
miane"jeme
co
Echa
uLMorska
abo
kamo:
Eugeniusz
Pryczkowski,
Breza,
Bogus?aw
Ryszard
"Rumina",
Wydawnictwo
jesz
derch
tak
ostówó
beto,
bec
e od
!len
llznóny
móla
jaczego
drobce
on
niesmierteln?
Kaszebsczi
Zemi
712-447,
be?
-
Bernard
"Rumma"
Klawitcr,
Hinz,
900
-
jak
Artur
'
?ladami-=ReÓlUSI
?
Pierwsz?
si?
reporta?ysty
dopomina?em
o wi?cej
pisma
znakomitego
marzenie",
dzid.
tych
d?ugo,
sej?".
rem
powie?ci
,tece
z
?ladami
Szczesiaka
inna
ksi??ka
tego
"Wyspa
jak
si? na ?amach
-
znakomi-
tak
czeka?
Remusa
Aleksandra
i
miesi?-
si? ,,Ma??
Odyzbiowspania?ym
Edmunda
podró?y
by zachwyci?
jest
Ksi??ka
reporta?y
Ed-
kilka
musia?em
i nie
No
Ody-
autorstwa
Kiedy
ukaza?a
temu
"Ma?a
jest
Remusa"
Szczesiaka.
munda
cy
nich
z
?ladanli
seja.
.
Majkowskiego
Na pocz?t-
Remusa".
lat
Edmund
Witold
Jab?o?ski
na
Hewelt
Henrik
ksi??k?
"Remu-
fragment
przeczyta?
sp?dzonej
w
znaje
skiego
nim
zachwyci?
b?d?c
m?odzie?cem,
Szczesiak,
si?
jeszcze
jak
sam
dzie?em
te
po-
"Legend?
dania
jedna
w
drewniane
ale
ok?adki.
?arnowieck?"
tchem
nym
Chwa?a
zatem
przy-
Majkowto
w
Nic
bo któ?
?ycia.
tym dziwnego,
to
zrobi?
od
historyka
móg?by
lepiej
na
dodatek
benedykty?skiego,
który
w
mnisze
w?a?nie
?ycie
jeszcze
p?dzi
zosta?a
z
?arnowcu.
Ksi??ka
wydana
klasztoru
750-lecia
okazji
jubileuszu
w Krokoz inicjatywy
Gminy
Urz?d?
wej. Jest to wspania?a
opowie??
napiw
sana
o?wiecenionienagannym
rado??
mi
Jak??
wym
stylu.
sprawia
tytu?ów
czytanie
poszczególnych
rozdzia?ów:
,,0 pocz?tkach.
jako to o
Skarbku,
ksi?ciu
ksi?ciu
?wi?tope?ku i panu
Tetbrandzie",
etc.,
opacie
ca?a
nie jest
etc.
rzecz
opraNiestety
wiona
kilkunastolet-
kiedy
ksi??k?,
przede
-
bohate-
-
reporta?e
?amach
pisma,,PomeTeraz
wreszcie
r;mia".
si?
doczeka?y
ksi??kowego.
rz?dnego
wydania
t??
dobrze
sa
która
zapowinna
wszystkim
czytelników
z Norde,
?arnojest "Legenda
wiecka"
przez
benedyktynnapisana
Nie
k? siostr?
Borkowsk?.
Ma?gorzat?
by?o
dot?d
lepszego
kompendium
w
na
temat
historii
klasztoru
wiedzy
w
?arnowcu
nim
i monastycznego
Drug?
ra
1700
tak
...
wydrukowa?a
Ca??
interesowa?
przigode
osiemdziesi?tych
si? na
ukazywa?y
godl.
dobrze
osadzecelu,
ale
-
?u
w
Wesoczi
oskar?ony
?wini??
-
Puckiej
Hinc,
Szczes{ak
Ed"'lllld
naszego
p?ta-
czede
tej
rno?e
ewolucyjny
Kazimierz
drck
nowe,
ksi??ki.
-...--
lat.
miliarde
obdarowóny
desz??
tel.
domo-
?e
l?dbe',
li
te
ci?gu
w
?wietlicy
nocy
jednej
akademika.
studenckiego
Czytaj?c
?e jest
to swoista
mapa Kaspostrzeg?,
w
bohaterowi
szub:
"Towarzysz?c
natrafia?em
wci??
jego w?drówkach,
znane
na
dobrze
nazwy
miejscowoi ca?kiem
bliskich,
?ci,
b?dalszych
w
rowed?cych
zasi?gu
przeja?d?ek
biwana ryby
i grzyby,
rem,
wypadów
ta
ki harcerskie".
Tak to zacz??a
si?
przyRemusem.
Wyruszy?
godaSzczesiakaz
?cie?ki
i drogi.
na
grubo
poktórymi
nad
sto
lat temu
w?drowa?
magiczny
bohater
Plon
powie?ci
Majkowskiego.
trafi
?
w?a?nie
do
tych podró?y
ksi?gm?,
a
i
powinien
podobnie
jak "?ece
w ka?Remusa"
znale??
si?
przigode
domu.
dym kaszubskim
bowiem
Czec
Oficyn?
przez
sa".
wszetczim
co
m?/tóne
ny
Ziemi
15,
nie
?e
Treba
wasta
gazet
za-
?ece
cz?owleka
na
Pismiono
Rumskiego,
Rumia,
ale
stwór
?ewi
za
ksi??kowych.
gdyby
bibliotek
dzi?
pragn?
kolejnych
By?oby
do naszych
dwie
trafi?y
órte
s?
?e
ksi??ki
cz?owiek.
co
wiesz,
pito:
je prawda,
pamiatóm,
niego
przezdrze?
komusa.
Nordy
zrobienia
tich
jine
taczi,
kllczra,
hlós
Zele
nie:
miliónach
wiele
sa
teruskll
widzyme
?ecym.
bez
te?
Le:
dred?im,
potrzebne
mog?e
ni
gn?c
rozdzeliv.'a?e,
e
??czete
dremelczi
te
chc?
powstówa?o
drodze
na
d?ud?i
rozmajitech
to
Zlnianów
rnianej?
(biologowie
a
nówe?sz?m
gozdza
ewolucej?),
na
dróbce
je czlony rozwojowi
wiek
chterne,nl?
Bóg dó? desza,
Ta
lldba
wola.
e' woln?
rozem
bez
do
je
przejaco
nópradzy
bo
ona
katolecczich,
biologów
nÓl?ka
co
to,
dokózeje
zgódzywó
co
svvieckó
z tim,
Biblejó
g?osy
biblisce
Ko
w
Ksadze
Rodzaju.
w
?e
doch
przekóz
dokazej?,
blós
Ksadze
je
Rodzaju
co
sa
leteracczrm
tego,
oplsanim
a
kJ?di
za
dza?o,
Boga
spraw?
stwo17iwanió
"dzbz"
móg? sa cy-
do
litra
to
nie
z
fizmatenta!
S?
Bóg je
czidreje,
w
to
beto
rozmajitech
tej
eJow,
sebie,
Jak
wióld?e,
skópic?
kól
sa
ja?
dremelczi.
bi?e
tej
rozmajite
??czete
sa
to
purga?e
to
do
a
pasterka
pó?
so
do
zach?ci?
kupów
abo
kl?llcU
na
jic
Jan
Nowe
zemsczich
a
listne
nazwa?
-
wszetcze
?ecego,
wespó??óle.
e
wych
wydane
z
tesacy,
te
nalaz?.
to
sa
Cze
-
z
rozemne
elków
ja
Sadza
nen.
-
na
wepile
niedobrze,
Kosmosu
z
Zamiast
i taczi
co
jistote'
Zemia);
to
na
powsta?e
l
powstoH'a?e
zósu
nym
zós,
chemiczny
?e
drem
taczi
be?
wemleszóne,
prówdze'wi
derch
tego
to
wszetko
temll
downo
E.r.Daniken
ódgadeje
-
wióld?e
baro
Moje
Fraca
gru-
s?
-
Bo
-
***
jed-
(choc
wpa-
me
Czytelników
prze'cygna?e
Kosmosu
przeleca?e
gru?elków
Zemi
na
?e
wierz?,
?ecego
po taszach
Sk?dkasz
nama
***
Bóg
?ece
niego
nzesmierteln?.
te piersze
mie
do
przed
nen
sto
Spis??
(abo
u
w
de'sza
wierzec,
Jesz
dokózac
tchn??
jak
-
próbu/?
cz?owieka
z
?e
ka?
moja
Fracku,
Jed-
wierz?,
z
le
Zdrze
szuka
c
-
storo
moja
ji-
bqdq.
spierac
je
cze
nen.
wespó??ale
ja weretele!
Ale
-
o .to
storo
zgubi??
Fracku,
Moje
-
ma-
czasów
w?tpienia
linszi
?elczi
czesto
?e
e
mll
nak
Kosmosu.
z
bez
dó?
jinech
z
ny
downech.
nie
-
stawu.
-
ma-
wilie,
do
czekac
musza
przemówia,
ma
bia?ka.
pito
-
odpowiada
-
Wiesz
do
sa
add
brz
d?a
ca?o,
Cze
ni
s
***
oni
spr?wkq
s?
jo
nie?
bo
,
przepalonym
cze-
e'
za
jideje
e
Od
spieraj?
nie-
powsta?o
dówno,
belo
?e
zrobiono
cz
bele'
ca?o?
be
Zemi
na
pocz?tku
ec,
skqdka
deszii
maj?
samo
je
sa
?ece
teró
(a jesz
tak
blós
ulepi?
glene),
religia
od Boga.
m?drech
wiele
?e
czas,
ledzy
chterny
Je?
wza?o?
weznówaj?
?ece je dóne
co
wierz?,
richticb
?ecym
sa
ono
Sk?dka
od
Cze
tereja
deji,
tereji?
nukleji-
k?sk,
jednym
w
Ne
-
-
wiedz
cze
wa-
na
?e
i
,
dzy
znowu
?e be
...
A czemu?
-
cz?owiek.
wzale?
?ec«
nie
a
abo
?ecego
o
neg
kawi
ksqdz
je
jin?
?e
ku.
cz
gada:
Wejle,
***
palenka
me
tako,
belo
?ece
Ledze
dkri?
o
krzemie,
na
?rtd
nast?l
jl-
choc
W.Sedlak
profesór
opiart?
glu jak
molu
wszetka
to
na
czesto
?ece
form?
Je
bió?tka",
stnieni?
abo
Skaldowie
a
?e
zaspiewele,
Jak
Albert
biochemik,
ucza?i
Szent
wz?r??,
no
apartno
Wiold?i
be
dzywdzywnosc?
swiece
na
n?wikszq
a
mule
Ne,
-
Wiele
Jan
Naraz
deski
"od
tym,
którzy
do
deski".
do
jej
doprowadzili.
z
Artur
i tak
si? jed-
czyta
Jab?o?ski
wy-