Działalność edukacyjna 2008

Działalność Ośrodka Edukacyjno-Dydaktycznego OPN w 2008 r.
W 2008 roku nastąpiła zmiana w składzie osobowym Działu Edukacji. Z pracy odeszła pod
koniec marca mgr Joanna Hajduk, a od lipca, po odbyciu stażu (IV-VI 2008 r.), na stanowisku
st. referenta ds. edukacji pracuje mgr Alicja Subel. Działalność edukacyjną realizowano
podobnie jak w latach poprzednich, głównie w formie lekcji w terenie, warsztatów, prelekcji i
wykładów. Zajęcia dla grup z terenu gmin na których położony jest Park oraz z Krakowa w 2008 roku
stanowiły 50% i w porównaniu do roku poprzedniego udział ich wzrósł o 8%.
Zajęcia w terenie oraz prelekcja dla młodzieży szkolnej dot. rodzimych gatunków drzew i krzewów
w Ojcowskim Parku Narodowym były działaniami priorytetowymi. Kontynuowano także wystawę
fotografii przyrodniczej w szkołach lokalnych oraz przeprowadzono dodatkowe prelekcje dotyczące
przyrody i historii Doliny Prądnika, a także, w miarę potrzeb, prezentowano zagadnienia związane z
bobrami i nietoperzami. Organizowano i wspierano merytorycznie konkursy przyrodnicze (m.in. II
Ogólnopolski Konkurs Wiedzy Ekologicznej dla uczniów gimnazjów organizowany wraz z
Białowieskim Parkiem Narodowym, finał konkursu „W Zielonej Sieci” i in.) Opracowano także
kolejny numer biuletynu „Gacuś” o tematyce nawiązującej do tematu prezentacji o rodzimych
gatunkach drzew i krzewów.
Po raz kolejny odbyły się coroczne imprezy edukacyjne: rajd dla uczniów lokalnych szkół
podstawowych „ VII Zlot Nietoperzy” (wzięło w nim udział 200 uczniów z 12 szkół) oraz „ VI
Rajd Neandertalczyka” (przy współpracy z Gimnazjum w Zadrożu i gminą Trzyciąż).
Uczestniczyło w nim 180 osób z 7 szkół. W tym roku przypadała także jubileuszowa 40.
Ojcowska Złota Jesień - impreza edukacyjna przeznaczona dla młodzieży szkół średnich
zlokalizowanych w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i mieście
Krakowie. Udział w niej wzięło 250 osób z 11 szkół średnich. W tym roku uczestnicy mieli do
pokonania jedną trasę. Rajd rozpoczynał się na przedmieściach Skały przy niebieskim szlaku i
prowadził dnem Doliny Prądnika i Dnem Doliny Sąspowskiej do pola namiotowego na Złotej
Górze, gdzie odbyło się uroczyste zakończenie.
Prowadzonymi w 2008 r. różnymi formami edukacji objęto łącznie 9722 osoby. Przeprowadzono
219 zajęć z 29 tematów, w tym 108 lekcji w terenie i warsztatów dla 3918 osób oraz 111 prelekcji i
wykładów dla 5804 osób. Większość stanowiły zajęcia dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i
gimnazjów, a także jednodniowe zajęcia dla przewodników potwierdzających swoje uprawnienia na
teren Parku, trzydniowe szkolenia dla nowych przewodników oraz inne zajęcia, w tym w dniach 19-29
lipca po raz jedenasty odbyło się szkolenie dla studentów z Uniwersytetu Lwowskiego w ramach letnich
praktyk turystyczno-przyrodniczych.
W 2008 roku liczba zajęć realizowanych przez Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny oraz
liczba osób w nich uczestniczących wzrosła w porównaniu do 2007 roku. Zrealizowano także
więcej tematów niż w roku poprzednim. Najczęściej (zarówno pod względem liczby placówek
jak i osób) w zajęciach w 2007 i 2008 roku uczestniczyły dzieci i młodzież ze szkół
podstawowych oraz gimnazjów (uczniowie tych placówek stanowili ponad 60% wszystkich
uczestników).
Ryc. 1. Procentowy udział poszczególnych grup (placówek) w zajęciach prowadzonych przez
Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny w 2007 i 2008 roku.
Rok 2007
Łączna liczba placówek = 119
Szkoły w yższe
4%
Szkoły średnie
13%
Nauczyciele
2%
Przew odnicy
9%
Rok 2008
Łączna liczba placówek = 134
Szkoły w yższe
4%
Szkoły średnie
9%
Inni
10%
Nauczyciele
2%
Przew odnicy
4%
Inni
14%
Gimnazja
31%
Gimnazja
27%
SP
35%
SP
36%
Ryc. 2. Procentowy udział uczestników z poszczególnych grup (liczba osób) biorących udział w
zajęciach prowadzonych przez Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny w 2007 i 2008 roku.
Rok 2007
Ogólna liczba uczestników = 8014
Rok 2008
Ogólna liczba uczestników = 9722
Inni
20%
Przew odnicy
7%
SP
30%
Nauczyciele
1%
Szkoły w yższe
6%
Szkoły średnie
11%
Przew odnicy
5%
Inni
20%
SP
34%
Nauczyciele
0%
Szkoły w yższe
5%
Gimnazja
25%
Szkoły średnie
11%
Gimnazja
25%
Tematy realizowane w ramach aktywnych form działalności edukacyjnej w OPN w Ośrodku
Edukacyjno-Dydaktycznym w 2008 r.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
Pakiet "Twoja rzeka" (woda, brzeg i dolina)
Zagadnienia przyrodnicze Ojcowskiego Parku Narodowego
Zagadnienia kulturowe Ojcowskiego Parku Narodowego
Ochrona naturalnych procesów przyrodniczych w ekosystemach leśnych - formy Ojcowskiego
Parku Narodowego i sposoby ochrony
Zjawiska krasowe - krajobraz doliny Prądnika
Rajd terenowy "Cztery Pory Roku"
"Zlot Nietoperzy" rajd terenowy dla młodzieży szkół podstawowych
"Rajd Neandertala" rajd terenowy dla młodzieży gimnazjalnej
"Ojcowska Złota Jesień" - rajd terenowy dla młodzieży szkół średnich
Powstanie Styczniowe w Ojcowie - obchody rocznicowe
Elementy zagospodarowania turystycznego: Ojcowskiego Parku Narodowego, Wyżyny;
Krakowsko-Częstochowskiej; Śląskiej; Miechowskiej, Gór Świętokrzyskich i Podtatrza
Warsztaty "Praktyczne Formy Edukacji Środowiskowej"
Badania terenowe - studenci i uczniowie
Szkolenia dla przewodników na przedłużenie ważności licencji
Zajęcia terenowe "Wyprawa Odkrywców"
Międzynarodowy Dzień Ziemi - Pola Mokotowskie
Szkolenia dla przewodników "Ojcowskich"
Program Inwentaryzacji Nietoperzy Ojcowskiego Parku Narodowego i w okolicy
Wystawa przyrodnicza oraz prelekcja - Rodzime gatunki drzew i krzewów
Konkursy przyrodnicze
"Bioróżnorodność i formy ochrony przyrody w Polsce"
Kurs na licencje przewodnickie upoważniające do oprowadzania po Ojcowskim Parku
Narodowym
Gospodarka w parkach narodowych na przykładzie Ojcowskiego Parku Narodowego
Ochrona dóbr kultury w parkach narodowych
Zjawiska krasowe i zagadnienia archeologiczne - na przykładzie Jaskini Ciemnej lub Groty
Łokietka
Tropy zwierząt - zajęcia praktyczne
Akcje edukacyjne z konkursem
Podstawy prawne ochrony przyrody
Program inwentaryzacji stanowisk bobrów na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego
Z tematów najczęściej realizowano:
•
•
•
•
•
•
Zjawiska krasowe i zagadnienia archeologiczne – na przykładzie Jaskini Ciemnej lub Groty
Łokietka
Zagadnienia przyrodnicze Ojcowskiego Parku Narodowego
Wystawa przyrodnicza oraz prelekcja „Rodzime gatunki drzew i krzewów na terenie OPN”
Zjawiska krasowe – krajobraz Doliny Prądnika
Ochrona naturalnych procesów przyrodniczych w ekosystemach leśnych OPN – formy i
sposoby ochrony
Pakiet „Twoja rzeka”
Dodatkowe spotkania i zajęcia:
zajęcia ze studentami UJ Kraków,
zajęcia ze studentami Akademii Świętokrzyskiej
zajęcia ze studentami AGH Kraków
zajęcia ze studentami AP Kraków
zajęcia ze studentami UR Kraków
szkolenia dla leśników i właścicieli lasów prywatnych z okolic Sztokholmu w Szwecji
szkolenia dla przyrodników z belgijskiej organizacji Inverde
zajęcia z młodzieżą z Irlandii
W 2008 roku zajęcia prowadzone były w oparciu o opracowany „Programu Działalności
Edukacyjnej Ojcowskiego Parku Narodowego na lata 2002–2018”.
Zestawienie zajęć oraz frekwencji osób w 2008 r. przedstawione są w tabeli i na wykresach.
Ryc. 4. Liczba osób biorących udział w zajęciach przeprowadzonych przez Ośrodek EdukacyjnoDydaktyczny w latach 2005-2008.
12000
Liczba osób
10000
9722
8426
8014
7246
8000
6000
4000
2000
0
2005
2006
2007
2008
Rok
Ryc. 5. Liczba zajęć prowadzonych przez Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny w latach 2005-2008.
250
226
204
219
200
Liczba zajęć
163
150
100
50
0
2005
2006
2007
Rok
2008
Ryc. 6. Łączna liczba placówek biorących udział w zajęciach organizowanych przez Ośrodek
Edukacyjno-Dydaktyczny w latach 2005-2008.
160
Liczba placówek
140
134
132
120
117
119
2006
2007
100
80
60
40
20
0
2005
2008
Rok
Ryc. 7. Liczba poszczególnych grup (placówek) uczestniczących w zajęciach prowadzonych przez
Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny w latach 2005-2008.
60
Liczba placówek
SP
Gimnazja
40
Szkoły średnie
Szkoły w yższe
Nauczyciele
20
Przew odnicy
Inni
0
2005
2006
2007
2008
Rok
Tab. 1. Zajęcia prowadzone przez Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny Ojcowskiego Parku
Narodowego w 2008 r.
Liczba
Uczestnicy
Rodzaj zajęć oraz ich liczba
Prelekcje, wykłady
Lekcje, warsztaty
Placówek Zajęć Tematów
Zajęć Osób Tematów
Razem
Liczba
Zajęć Osób tematów
Liczba
osób
Szkoły podstawowe
*
48
73
2
45 2039
8
28 1227
10
3266
Gimnazja *
41
62
3
46 1795
5
16
605
8
2400
Szkoły średnie *
12
22
3
5
325
9
17
784
12
1109
Szkoły wyższe *
5
16
0
0
0
0
16
480
6
480
Nauczyciele ***
3
3
0
0
0
0
3
47
5
47
Przewodnicy **
6
22
6
135
0
16
320
6
455
Inni
19
21
4
9 1510
5
12
455
9
1965
Razem
134
219
111 5804
108 3918
9722
* - liczba szkół
** - iczba kół przewodnickich
*** - nauczyciele - kurs lektora zajęć środowiskowych, przewodnicy - kurs na licencje uprawniające do oprowadzania
po OPN