Partia Demokratyczna – kim jesteśmy i do czego zmierzamy

Partia Demokratyczna – kim jesteśmy i do czego zmierzamy.
Jesteśmy ludźmi gotowymi do odważnego podejmowania prawdziwych i trudnych
problemów społecznych. Chcemy i potrafimy się z nimi zmierzyć. Nie szukamy
poklasku ani stanowisk dla samego ich piastowania.
1. Dbajmy o to, co wspólne, bądźmy odpowiedzialni i współpracujmy.
Państwo to dobro wspólne- nie akceptujemy takiego modelu rozwoju społecznogospodarczego, w którym nacisk kładzie się wyłącznie na sferę prywatną
a degraduje publiczną. Państwo Polskie winno być postrzegane jako nasze państwo.
Dlatego za niezbędne uważamy przywrócenie zaufania do instytucji publicznych
i zdolności obywatela do współpracy z państwem. Świadczenia i usługi finansowane
z grosza publicznego powinny być najwyższej jakości.
Chcemy być odpowiedzialni i ufamy ludziom.
Rozpowszechnianie się postaw populistycznych uznajemy za najsilniejszą barierę
w rozwoju Polski. Populizm rodzący się na tle krzywdzącego rozwarstwienia
i niesprawiedliwości społecznej nie oznacza uznania siły obywateli, lecz obraźliwe ich
degradowanie. Nie godzimy się z tym by społeczeństwo rezygnowało ze swojej
wolności i aktywności za złudną obietnicę bezpieczeństwa socjalnego, które, o ile
nawet częściowo zapewniane, nie prowadzi do rozwoju i spójności. Populizm
w konsekwencji stanowi nie tylko zagrożenie dla demokratycznego porządku
i wolności, ale także dla sprawiedliwości i równości szans.
Motywowany poczuciem krzywdy i dyskryminacji do dyskryminacji i krzywdy
prowadzi.
Widząc we wszelkich przejawach populizmu zasadnicze zagrożenie, zdecydowanie
podkreślamy, że rolą państwa jest przede wszystkim umożliwienie tworzenia się
takich więzi społecznych, które upodmiotawiają jednostkę i poszerzają jej możliwość
wyboru, służą społecznemu dialogowi, eksperymentowaniu i innowacji, przyczyniając
się w ten sposób do rozwoju i awansu cywilizacyjnego. Pragniemy tworzyć
społeczeństwo, w którym zaufanie, współpraca i solidarność są naturalną formą
działania i w którym spójność bierze się nie z redukcji różnorodności, ale z ich
uznania, poszanowania i z otwartości na dialog.
Sprzeciw nasz budzi walka polityczna wyniszczająca państwo. Nie zgadzamy się
także z partyjnym monopolizowaniem władzy, zawłaszczaniem urzędów
i upolitycznianiem służb, z działaniami według zasady, że zwycięzca w wyborach
bierze wszystko i podporządkowuje sobie także te niezbędne w liberalnej demokracji
instytucje, które mają chronić obywatela przed wszechmocą i samowolą aparatu
państwa. Gdy jesteśmy w opozycji jest to opozycja rozsądna, nie totalna.
Gdy zdobędziemy władzę postawimy na wyłanianych w drodze konkursu fachowców.
Polsce potrzeba polityków-administratorów , rozumiejących swoją rolę jako służbę
publiczną, w wykonywaniu której nie gubią postawionego celu i rygorystycznie
przestrzegają standardów etycznych. Polityka winna być rozumiana jako wymagający
kompetencji zawód, mniej zaś jako powołanie usprawiedliwione jedynie szczerą
chęcią.
2. Europa to nasze miejsce
Polska w ciągu kilkunastu lat, które dzielą nas od ustrojowego przełomu –
zwycięstwa
Solidarności nad systemem komunistycznym, stała się pełnoprawnym i liczącym się
uczestnikiem wspólnoty europejskiej. W wymiarze międzynarodowym pozycja Polski
zależy od naszego znaczenia w Unii Europejskiej oraz roli Unii w kształtowaniu
porządku globalnego i jej znaczenia w świecie.
Europa to nasze miejsce i wspólna odpowiedzialność. Chcemy silnej Polski w silnej
Europie, uważając przy tym za słuszne powściąganie egoizmu narodowego tam,
gdzie w grę wchodzą ważne interesy całej Europy. Nasze narodowe interesy
w dziedzinie gospodarki i obronności, bezpieczeństwa energetycznego i ochrony
środowiska, pomocy słabszym regionom i szerzeniu europejskich wartości w krajach
sąsiednich i świecie wymagają sprawnych ponadnarodowych struktur. Opowiadamy
się za wzmocnieniem kompetencji Unii w sprawach, w których może ona więcej
osiągnąć dla dobra wspólnego niż indywidualne kraje działając w pojedynkę. Polski
patriotyzm nie może opierać się na anachronicznej koncepcji narodu i państwa
narodowego, suwerenność nie może być pojmowana jako wyłączna właściwość
państwa. Opowiadamy się za współczesnym rozumieniem suwerenności, jako
właściwości oznaczającej realną zdolność do urzeczywistniania narodowych
interesów także w ramach systemu międzynarodowej współpracy. Wpływ na politykę
innych krajów partnerskich uzyskać chcemy poprzez wnoszenie pozytywnego wkładu
w rozwój Unii Europejskiej oraz stosowny rozkład kompetencji. Unię widzimy jako
wspólnotę państw, które realizują zasadę jedności w różnorodności i które budują
podstawy swojego ładu konstytucyjnego na patriotyzmie obywatelskim wynikającym
z dobrowolnej i aktywnej przynależności do wspólnoty kulturowej, politycznej
i socjalnej. Fundamentem takiego włączającego patriotyzmu winny być prawa
człowieka, polityczne prawa jednostki i prawa socjalne. Opowiadamy się
pogłębianiem tak rozumianej integracji i podzielamy eurooptymizm znakomitej
większości Polaków.
3. Państwo prawa, prawa człowieka i wolność. Kobieta jest człowiekiem.
Państwo musi być rządzone na podstawie prawa i zgodnie z jego treścią.
Nie akceptujemy tworzenia prawa pod partykularne, doraźne potrzeby aktualnie
rządzących.
W zakresie wykonywania prawa obowiązywać powinny wysokie, trwałe i sprawdzone
standardy jego wykładni. Doceniamy zalety trwałości i niekoniunkturalności prawa.
Wolność jednostki i prawa człowieka uznajemy i cenimy ponad wszystko. Pierwszym
obowiązkiem państwa jest chronić wolność obywateli. Szanujemy poglądy innych,
jesteśmy tolerancyjni i otwarci. Nie oznacza to jednak, że każdy pogląd uznajemy
za równoprawny.
Chcemy być różni, ale równi w prawie do ich głoszenia. Płeć, wiek, poglądy
polityczne, pochodzenie, majątek, orientacja seksualna czy wyznanie nie mogą być
przeszkodą w korzystaniu z praw i wolności. Państwo nie może narzucać z góry
jednolitości obywateli, ponieważ nie ma być silne kosztem ich wolności i aktywności,
ale właśnie silne za ich sprawą i za sprawą ich różnorodności. Im więcej swoich
spraw obywatele i wspólnoty potrafią udźwignąć, tym bardziej działania państwa
będą skutecznie obywateli i wspólnoty wspierać.
Nowoczesne państwo to państwo gwarantujące wolność, państwo pomocnicze
i wspierające, nie zaś państwo zastępujące, zapewniające i tłumiące. Fundamentem
demokracji powinien być świadomy swej odpowiedzialności i aktywny obywatel,
a demokracji nie wolno sprowadzać do gry kartką wyborczą.
Niezwykle istotna jest wolność mediów rozumiana nie tylko jako brak cenzury
ale również wolność zakładania, wydawania, emitowania. Wolność mediów jest
podstawą swobód obywatelskich i kontroli rządzących. Uznajemy, że swoboda
wymiany idei może być pełniej realizowana, jeśli niektóre media będą mniej zależne
od reklam. Media publiczne powinny zapewnić łatwiejszy dostęp do informacji
i wartości kulturalnych, podnieść jakość obywatelskiej debaty. Kwestionujemy
jednocześnie dzielenie wpływów w mediach publicznych między partie polityczne.
Sprzeciwiamy się wszelkim formom dyskryminacji, w tym w szczególności
dyskryminacji kobiet, kulturowo utrwalonej i rozpowszechnionej w naszym kraju.
Istniejąca dyskryminacja oznacza faktyczne paraliżowanie i deprecjonowanie
ogromnej części naszego wspólnego potencjału rozwojowego. Kobietom nie
wystarczy przyznanie równych praw, lecz konieczne jest zadbanie o realne
wdrożenie równouprawnienia, albowiem mniej zarabiają, często pomimo lepszego
wykształcenia, trudniej im robić karierę zawodową, mają ograniczony dostęp
do stanowisk politycznych i władzy publicznej. Nie ma innej drogi skutecznego
rozwoju jak zdecydowanie usuwanie przejawów nierówności płci, co wymaga
rozwiązań instytucjonalnych, inwestycji infrastrukturalnych i promowania zmian
kulturowych. Opowiadamy się za wszechstronnym upodmiotowieniem kobiet w tym
również w sferze macierzyństwa.
4. Prywatne nie znaczy złe. Wolny rynek, zdrowe finanse publiczne
Cenimy rolę własności prywatnej w nowoczesnej gospodarce wolnorynkowej.
Państwo musi wspierać swoich obywateli, ale ich nie ograniczać. Pozwólmy ludziom
być przedsiębiorczym – uwolnijmy energię obywateli nadając w ten sposób dynamikę
polskiej gospodarce.
Wolny rynek, prywatna własność i zdrowe finanse publiczne to warunek i szansa
rozwoju naszego kraju. Rynek, aby dobrze działał, wymaga ochrony praw własności,
niezawisłych i sprawnych sądów, skutecznej walki z monopolami, stabilnych
finansów publicznych, ochrony wolności gospodarczej, konkurencji i konsumenta. Nie
należy krępować przedsiębiorczości nadmiarem regulacji.
Sprzeciwiamy się również wydawaniu pieniędzy w sposób niewspółmierny
do możliwości dochodowych państwa i bez liczenia się z konsekwencjami. Państwo
musi być nie tylko oszczędne czy tanie, ale i dobrze zarządzane.
Zadaniem państwa jest pobudzanie rozwoju. W sytuacji, gdy istnieje strukturalne
bezrobocie, oraz niezadowalający poziom życia wielu Polaków, konieczne są
bardziej radykalne kroki w kierunku rozwoju przedsiębiorstw i tworzenia nowych
miejsc pracy.
5. Gospodarka oparta na wiedzy. Dobra szkoła
Nowoczesna i dynamicznie rozwijająca się Polska jest naszym gorącym
pragnieniem. Cenimy wolną myśl badawczą i naukową. Należy prowadzić politykę
rozumnego promowania zasady „doskonałości” w nauce tak silnie wspieraną przez
Unię Europejską, co stwarza w tej dziedzinie ogromne możliwości. Chcemy budować
społeczeństwo ludzi wykształconych i gospodarkę opartą na wiedzy. Należy
przywrócić wysoki poziom polskiej edukacji. Polska szkoła musi mieć nie tylko lepsze
warunki materialne, ale przede wszystkim potrzebuje autonomii programowej,
metodycznej i organizacyjnej. Powinna być autonomiczną i samodzielną jednostką
w systemie oświatowym, który każdej takiej jednostce zapewnia warunki działania
i rozwoju, określając jednocześnie obowiązujące ja standardy i skutecznie je
egzekwując, niezależnie od tego, kto szkołę założył i kto nią zarządza. Nie jest
możliwy rozwój szkoły bez wycofania z niej ideologii i polityki. Minister edukacji nie
może być najwyższym kuratorem i przełożonym wszystkich nauczycieli, lecz
kompetentnym politykiem odpowiedzialnym za tworzenie odpowiednich warunków
dla rozwiązywania przez nauczycieli i szkoły oświatowych problemów. Polska szkoła
musi stać się miejscem twórczym i poszukującym.
Za niezbędne uważamy wzmożoną dbałość o wysoką jakość i poziom organizacji
szkolnictwa wyższego, opowiadamy się za zastąpieniem masowego,
przypominającego taśmowe kształcenie, zdecydowanie bardziej
zindywidualizowanym trybem studiów, dającym studentom większe możliwości
wyboru profilu i ścieżki edukacyjnej.
6. Równe szanse
Gorąco pragniemy zrównania szans obywateli. Chcemy by każdy mógł uczestniczyć
w rozwoju gospodarczym i społecznym oraz z niego korzystać. Widzimy konieczność
kompleksowej polityki zapewniającej równość szans życiowych, której kluczowym
obszarem powinno być zapewnienie całemu młodemu pokoleniu minimalnego
kapitału wyjściowego.
Jego składnikami są podstawowa opieka medyczna, dobre wykształcenie, dostęp
do informacji, sprawna publiczna komunikacja, oraz tani kredyt, umożliwiający
uzyskanie pierwszego mieszkania i rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej.
W odniesieniu do starszego pokolenia istotne jest zwłaszcza upowszechnienie
nowoczesnych form komunikacji, w tym zinformatyzowanie komunikacji między
obywatelem a administracja publiczną, ale także rozwinięcie nowoczesnych form
kształcenia ustawicznego oraz znaczne rozszerzenie uczestnictwa w kulturze, jej
odbiorze i współtworzeniu. Przyczyniłoby się to pośrednio do ograniczenia
narastających dysproporcji rozwoju regionalnego.
7. Wolność od biedy
Wolność jednostki rozumiemy również jako wolność od biedy. Najwłaściwszą drogą
wyrównywania różnic w dostępie do zasobów i usług oraz niwelowania
rozwarstwienia społecznego nie są interwencyjno- redystrybucyjne działania
państwa. Postrzegamy je jako mało skuteczne, a w rezultacie jedynie wzmacniające
i utrwalające formułę społeczeństw nierównych szans. Opowiadamy się
za ograniczeniem pomocowo- socjalnych zadań państwa na rzecz jego aktywnego
współdziałania z organizacjami obywatelskimi w celu wykształcenie w Polsce wielu
form i podmiotów ekonomii społecznej zdolnych do aktywizowania ludzi
wykluczonych i oferowania tradycyjnych oraz nowych usług społecznych,
adresowanych zwłaszcza do dzieci i osób starszych.
8. Partnerstwo
Partnerstwo w działaniu jest dla nas ważne. Cenimy rolę organizacji obywatelskich,
samorządów zawodowych, związków pracowników i pracodawców.
W szczególności nie akceptujemy łamania konstytucyjnej zasady pomocniczości
państwa w jej podstawowych wymiarach, wobec wspólnot, organizacji inicjatyw
obywatelskich, oraz samorządu terytorialnego. Pełzającą recentralizację państwa,
w tym, biurokratyczną kontrolę administracji rządowej nad działaniami rozwojowymi
jednostek samorządu terytorialnego z wykorzystaniem środków UE uważamy
za wyjątkowo szkodliwą. Samorząd nie może tracić swojej autonomii, nie może być
zmuszany do układania się z centralną administracją oraz nie może być
sprowadzony do roli jej politycznego klienta. Nie chcemy Polski scentralizowanej,
chcemy Polski samorządowo-obywatelskiej.
9. Państwo świeckie i przyjazne
Stawiamy na świeckość państwa i jego przyjazny rozdział od kościołów.
Kościół Rzymskokatolicki odgrywa w życiu społecznym Polaków ważną
i wartościową rolę jako największa wspólnota i instytucja wyznaniowa, oraz – w wielu
sprawach- autorytet moralny. Nie jest naszą intencją kwestionowanie i podważanie
tej roli. Nie należy jednak utożsamiać sfery prawa państwowego i kanonów
postępowania religijnie uważanego za etyczne. Niepokoi nas także wkraczanie
Kościoła w różne domeny władzy świeckiej, która powinna-zgodnie z obowiązująca
Konstytucją – bezwzględnie zachować światopoglądową neutralność. Sprzeciwiamy
się blokowanie publicznej debaty w istotnych kwestiach społeczno – moralnych,
na przykład dotyczących zagadnień bioetycznych. Nie chcemy odbierać Kościołowi
prawa do publicznego wypowiadania się w tych kwestiach. Rzecz jednak w tym, aby
stanowisko Kościoła nie było przyjmowane jako dogmat, którego przestrzeganie
państwo narzuca i który prawnie ochrania. Ogranicza to przestrzeń wolności i prawo
ludzi do dokonywania wyborów w obszarze prywatności.
Narzucanie przez państwowych urzędników punktu widzenia hierarchów kościelnych
krępuje rozwój nauki, oświaty i kultury. Z obszaru publicznej debaty eliminowane są
wtedy określone zagadnienia i alternatywne do nich podejścia. Utrudnia
to obywatelską refleksję nad podstawowymi kwestiami moralnymi współczesności
i zmniejsza szanse na zaradzenie wielu społecznym dolegliwościom. Bez otwartej
debaty nie będzie ładu moralnego. Aksjologiczny przymus wyklucza
odpowiedzialność. O wartościach nie decyduje głosowanie, ale i nie może
decydować przymus. Wartości są formowane i zakorzeniają się w toku żywej debaty
i utrwalenia się określonych -aksjologicznie nacechowanych- zachowań,
wynikających z wolności wyboru i wolności opinii.
Kościół Rzymskokatolicki i jego jednostki organizacyjne podobnie jak inne związki
wyznaniowe – nie może być pod jakimkolwiek względem dyskryminowany, ale też
nie powinien być uprzywilejowany. Związki wyznaniowe powinny podlegać takim
samym regułom fiskalnym i takiej samej kontroli jak wszystkie organizacje społeczne.
Opowiadamy się za przyjaznym, lecz konsekwentnym rozdziałem państwa
od kościołów.
10. Wrażliwość na „zielone”
Na gospodarkę musimy patrzeć także pod kątem ekologii, nie akceptujemy postępu
gospodarczego, który odbywa się kosztem środowiska naturalnego. Jest ono bowiem
tak samo ważne dla człowieka jak cywilizacyjny rozwój.
„Zielone” jest nam bliskie. Pragniemy ochronić przyrodę, by dziś żyło się lepiej
i dlatego że wymaga tego od nas wrażliwość na los przyszłych pokoleń.
Oddajemy do rąk Państwa teksty stanowiące zręby programu Partii Demokratycznej
– demokraci.pl, który to program został przyjęty wraz z jej powstaniem.
Materiał niniejszy ma charakter wstępny i wyjściowy do dalszych prac. Jest on
pomyślany jako ten, który w toku dyskusji członków i sympatyków PD doprowadzi
do przyjęcia nowej, rozbudowanej wersji naszej oferty programowej.
Nadzwyczajny Kongres Partii Demokratycznej -26 września 2009 r.- ma za zadanie
skuteczne zainicjować debatę programową i w efekcie doprowadzić do wzbogacenia
i uaktualnienia propozycji programowych, przy zachowaniu tego co jest wartościowe
– jako niezmienne względnie postulatywnie wciąż aktualne- i co stanowi nasz
dotychczasowy dorobek, z którego jesteśmy dumni.
Zapraszam Państwa do wspólnej pracy programowej.
Brygida Kuźniak
przewodnicząca Partii Demokratycznej ( 2009-2012 )
Andrzej Celiński
przewodniczący Partii Demokratycznej ( 2012-2015 )
Elżbieta Bińczycka
przewodnicząca Partii Demokratycznej ( 28 listopada 2015 – )
Dokumenty programowe
SPOŁECZEŃSTWO
a) Przywróćmy dialog społeczny
Chcemy słuchać ludzi, pracować wśród ludzi i dla ludzi. Pragniemy wspomagać
aktywność społeczną. Dla nas sprawa budowy społeczeństwa obywatelskiego jest
najważniejsza. Uważamy, że polskiej demokracji bardzo potrzebne jest stworzenie
nowych mechanizmów i kanałów wymiany informacji oraz idei. Trzeba zadbać o to,
żeby w ogromnym natłoku informacji nie ginęły z pola widzenia sprawy naprawdę
ważne.
My, Demokraci będziemy tworzyć miejsca, sposoby, warunki na to, by ludzie mieli
okazję powiedzieć, co myślą, usłyszeć, co myślą inni, spotkać i podyskutować
o sprawach kraju, polityki i problemach ideowych. By widzieli i odczuwali, że ich głos
jest słyszalny i mocny. Stworzenie ludziom warunków do spotkań i do publicznej
dyskusji jest podstawowym sposobem pobudzania aktywności obywatelskiej
i intelektualnej.
Pragniemy budować społeczeństwo oparte na wiedzy, społeczeństwo informatyczne,
które młodemu pokoleniu zapewni wszelkie możliwe szanse. Chcemy w tym nie
zgubić naszej tradycji, kultury, języka. By z naszego poczucia wyjątkowego polskiego
losu wyrastało sprawne, bezpieczne, przyjazne państwo ludzi, którzy czują się w nim
szanowanymi obywatelami i którzy to państwo zmieniają.
b) Społeczeństwo Obywatelskie
Rozwój społeczeństwa obywatelskiego jest dla Demokratów.pl bardzo ważny.
Chcemy państwa, które dzieli się obowiązkami i pracą z obywatelami, a więc dzieli
przestrzeń publiczną ze społeczeństwem obywatelskim. Tymczasem w Polsce tylko
co piąty obywatel deklaruje przynależność do organizacji pozarządowej. Badania
wskazują, że większa część członków organizacji jest całkowicie bierna, a udział
wolontariuszy znikomy. Katastrofalnie niski jest poziom zaufania do instytucji
publicznych i do prawa. Wiele wskazuje na to, że mamy do czynienia w Polsce
z obywatelską apatią i depresją.
W społeczeństwie obywatelskim aktywni i świadomi obywatele tworzą
zorganizowane grupy, organizacje i instytucje rozwiązujące problemy we wszystkich
obszarach życia społecznego. Przy niedostatecznym udziale obywateli państwo
zaczyna koncentrować się na formalnych procedurach, staje się coraz mniej
wydolne, coraz bardziej obce.
Należy więc tworzyć warunki dla rozwoju postaw obywatelskich, pomagać
we włączaniu w system wzajemnych kontaktów, w rozwinięciu odpowiednich
nawyków, które pozwolą ludziom lepiej wykorzystać własne zdolności i zasoby.
Trzeba wprowadzać wiele nowoczesnych procedur i instytucji demokratycznych,
które będą stopniowo przekształcać „zwykłą” demokrację większościową w tzw.
demokrację poszerzoną, w większym stopniu uwzględniającą prawa różnorakich
mniejszości społecznych i zwiększającą udział obywateli w całym najogólniej
rozumianym procesie politycznym. Obejmuje to funkcjonowanie centralnych instytucji
przedstawicielskich, instytucji gwarantujących prawa wolnościowe poszczególnych
grup społecznych, mniejszości oraz jednostek (obywateli), samorządu lokalnego,
praw i procedur uczestnictwa społecznego w przygotowywaniu i podejmowaniu
decyzji na różnych szczeblach, prawa do informacji, prawa do kontroli władz, zasady
subsydiarności, procedur konsultacyjnych, procedur współpracy pomiędzy sektorem
rządowym a pozarządowym, instytucji uspołecznienia organów władzy.
Zabezpieczenie interesów przyszłych pokoleń wymaga stworzenia Rady Przyszłych
Pokoleń, która miałaby głos decydujący w sprawach dotyczących strategii rozwoju
państwa i przyszłości jego obywateli. Dlatego we wszystkich propozycjach
programowych Demokraci.pl będą proponować rozwiązania odwołujące się do zasad
działania społeczeństwa obywatelskiego. Niezbędna zatem jest edukacja dla
społeczeństwa obywatelskiego, rozwijanie dialogu i konsultacji społecznych,
wspieranie inicjatyw obywateli, wzmacnianie kontroli społecznej oraz wspieranie
społecznej przedsiębiorczości.
Oto oferta Demokratów.pl:
1. Promujmy mechanizmy dialogu obywatelskiego
Prawo nie powinno powstawać w oderwaniu od rzeczywistości, w której żyjemy
i działamy. Państwo i jego instytucje pełnią przecież tylko funkcję służebną wobec
obywateli. Dlatego należy proponować rozwiązania i umacniać praktykę
konsultowania działań administracji rządowej i samorządowej z przedstawicielstwem
społeczeństwa obywatelskiego, czyli organizacjami pozarządowymi. Jak można
to robić?
W szczególności przygotowując obowiązujące dla rządu normy dobrych praktyk
w zakresie konsultacji społecznych. Chodzi przede wszystkim o to, by powstawały
na różnych szczeblach władzy miejsca i okazje do stałych spotkań i wymiany
poglądów pomiędzy administracją a organizacjami pozarządowymi.
Zasada „wysłuchania publicznego” powinna być egzekwowalną normą w procesie
legislacyjnym. Polega to na tym, że urzędnicy państwowi spotykają się
z przedstawicielami organizacji pozarządowych i wysłuchują ich zdania. Można przy
tym stworzyć miejsce w Internecie, gdzie wszystkie dokumenty podlegające
konsultacjom będą dostępne wraz z informacją, kto, na jakich zasadach i w jakim
terminie może zgłaszać do nich uwagi.
Ważne jest zapewnienie wpływu środowisk pozarządowych na programowanie
i monitorowanie działań finansowanych ze środków UE.
Trzeba kształtować mechanizmy kontroli społecznej poprzez wsparcie dla
niezależnej prasy lokalnej i lokalnych instytucji monitorujących funkcjonowanie władz.
2. Wspierajmy edukację na rzecz społeczeństwa obywatelskiego
Organizacje pozarządowe zwracają uwagę, że ludzie w Polsce często nie mają
poczucia, że są obywatelami. Można temu zaradzić poprzez:




zwiększanie dostępu do informacji, wspieranie gazet lokalnych,
upowszechnianie dostępu do Internetu,
mądre programy edukacyjne dla młodzieży,
upowszechnianie dostępu do porad prawnych.
Rozwijajmy ekonomię społeczną.
Często zapominamy o tym, że gospodarka to nie tylko duże przedsiębiorstwa,
ale także różnorodne formy ekonomii społecznej. Do instytucji ekonomii społecznej
zaliczane są spółdzielnie i ich związki, kasy i fundusze pożyczkowe, ubezpieczenia
wzajemne, przedsiębiorstwa społeczne, spółdzielnie socjalne (mające nie tylko
zadania gospodarcze, ale i reintegracyjne), jak również organizacje i instytucje
obywatelskie itp.
Grupa osób tworząca takie „społeczne przedsiębiorstwo” przeznacza zyski
na zaspokojenie swych potrzeb, ale także w rozwój zasobów ludzkich (czyli
np. zdobywanie nowych kwalifikacji) i rozwój wspólnoty. Dlatego rozwój takich form
przedsiębiorczości może poważnie wesprzeć proces przechodzenia od państwa
opiekuńczego do nowych zasad pomocy, nastawionych na rozwój aktywności,
samoorganizację, edukację i pracę (często oferowaną zamiast zasiłku). Dotyczy
to rozmaitych wspólnot, w tym także grup zagrożonych wykluczeniem społecznym –
dzięki skróceniu okresów bezrobocia i izolacji społecznej, a także zmniejszeniu
zagrożeń związanych z uzależnieniem. Polska ma pod tym względem chlubne
tradycje np. spółdzielczości.
c) Mądrze wspierajmy rodziców
Zadbajmy o cztery sprawy:




ułatwienia, które pozwolą kobietom i mężczyznom łączyć pracę i edukację
z rodzicielstwem,
edukację bez korepetycji,
zdrowie dla dzieci i rodziny,
możliwość zamieszkania na swoim.
Zagrożenie bezrobociem, brak mieszkań i stabilności ekonomicznej, coraz większe
wymagania stawiane przez pracodawców, niedorozwój usług opiekuńczych, źle
funkcjonujący system ochrony zdrowia – wszystko to składa się na ciężar,
którego rodzina często nie jest w stanie udźwignąć. Źle funkcjonująca rodzina –
to kobiety przeciążone obowiązkami domowymi i zawodowymi oraz dzieci,
którym rodzice nie mogą poświęcić czasu. Kryzys rodziny to również kryzys
społeczeństwa – jeśli będzie coraz mniej dzieci, to w przyszłości w Polsce pogorszą
się szanse na dobrobyt, a nawet stabilność ekonomiczną.
My – Demokraci pl. – jesteśmy przekonani, że polityka społeczna musi wspomagać
rodziny, tak by kobiety i mężczyźni byli w stanie sprostać obowiązkom rodzinnym
i jednocześnie realizować swoje aspiracje edukacyjne i zawodowe. Jak chcemy
to osiągnąć?
1. Pamiętajmy – nie można dokonywać wyboru między pracą a rodzicielstwem
Chcemy wprowadzić takie ułatwienia w organizacji usług, świadczeń oraz pracy, aby
kobiety i mężczyźni mogli łączyć pracę i edukację z obowiązkami rodzicielskimi.
Aktywność zawodowa, awans i stabilność ekonomiczna nie powinny być w konflikcie
z rodzicielstwem. Dlatego chcemy:












znacznie zwiększyć liczbę miejsc w przedszkolach, żłobkach oraz świetlicach
szkolnych i podnieść standard opieki nad dziećmi,
dostosować świadczenia do konkretnych potrzeb rodzin, np. świadczenia
wychowawcze powinny przysługiwać również tym, którzy, opiekując się dziećmi,
pracują,
wprowadzić przepisy umożliwiające skuteczną egzekucję alimentów,
utworzyć ubezpieczenia pielęgnacyjne, by ktoś wymagający opieki z powodu wieku
lub długotrwałej choroby nie był ciężarem ponad siły dla innych członków rodziny,
wprowadzić możliwość łączenia częściowej emerytury (przed oficjalnym wiekiem
emerytalnym) z opieką nad członkami rodziny wymagającymi stałej troski,
pomóc przedsiębiorcom wprowadzać rozwiązania przyjazne dla osób opiekujących
się dziećmi (elastyczny czas pracy, upowszechnienie pracy niepełnym wymiarze,
organizacja opieki nad dziećmi),
rozwijać programy pomagające rodzicom powrócić do pracy zawodowej po okresie
opieki nad małym dzieckiem,
promować włączanie się mężczyzn w opiekę i wychowanie dzieci,
egzekwować równe prawa kobiet i mężczyzn do pracy, płacy, kształcenia i awansu
zawodowego,
wspierać przedsiębiorczość kobiet,
zapewnić dostępność do doradztwa rodzinnego i pomocy w kryzysie rodziny,
podnieść standardy usług publicznych na rzecz obywateli i rodzin.
2. Zapewnijmy dobrą edukację bez korepetycji. Niska jakość edukacji pociąga
za sobą koszty korepetycji i dodatkowych lekcji. Zmniejsza też szanse młodzieży
na dobrą pracę.
Dlatego:





popieramy objęcie nauką szkolną sześciolatków oraz wychowanie przedszkolne dla
pięciolatków,
pragniemy zapewnić w każdej szkole lekcje wyrównawcze dla dzieci, które mają
kłopoty z nauką,
popieramy wprowadzenie nauczania dwóch języków obcych w szkole podstawowej,
uważamy, że należy dać samorządom większe uprawnienia w dziedzinie oświaty,
by wspólnoty lokalne i rodzice mogli zadbać o poziom szkół,
uważamy, że należy wspierać finansowo edukację dzieci i młodzieży z ubogich
rodzin.
3. Zadbajmy o zdrowie dzieci i rodziny. Wczesna diagnostyka medyczna,
promocja zdrowia i rehabilitacja – to podstawa zapobiegania problemom związanym
z przewlekłymi chorobami, niepełnosprawnością, inwalidztwem czy przedwczesną
śmiercią.
Chcemy:




zapewnić wszystkim dzieciom szczepienia ochronne przeciwko popularnym
chorobom,
upowszechnić badania kontrolne i szczepienia w szkołach i przedszkolach,
wprowadzić wczesną diagnostykę i program zapobiegający niepełnosprawności
u dzieci,
zapewnić ludziom w różnych fazach życia dostęp do badań przesiewowych,
profilaktyki i rehabilitacji.
4. Postarajmy się, by każda rodzina mogła mieszkać na swoim. Półtora miliona
rodzin w Polsce nie ma własnego mieszkania, a wiele osób mieszka w lokalach,
w których brak ciepłej wody czy kanalizacji.
Uważamy, że należy:




przeznaczyć więcej środków publicznych na budowę i remont mieszkań, w tym
na rozwój TBS-ów
wspierać poprzez ulgi podatkowe osoby budujące mieszkania na wynajem,
wspierać ze środków państwowych i UE modernizację budynków oraz rewitalizację
terenów poprodukcyjnych i zdewastowanych.
rozwijać ofertę Państwa w zakresie częściowego współfinansowania kredytów
hipotecznych dla rodzin kupujących swoje pierwsze „M”
PAŃSTWO
a)
Twórzmy państwo prawa
Zdaniem Demokratów.pl dla demokratycznego państwa istotne są:


apolityczność służb specjalnych, policji, prokuratury i sądu,
niezawisłość apolitycznych sądów.
Wiemy, że społeczeństwo obywatelskie potrzebuje sprawnego państwa prawa.
Dlatego, aby obywatele czuli się bezpiecznie i mogli skutecznie egzekwować swoje
prawa, proponujemy:








usprawnić pracę sądów i policji,
odpolitycznić służby specjalne,
uprościć strukturę prokuratury, a prokuratorów uczynić ekspertami w określonej
kategorii przestępstw,
rozdzielić funkcje ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego (nie powinna
ich pełnić jedna osoba),
ułatwić obywatelom i firmom dostęp do obsługi prawnej,
poszerzyć wybór kar, zadbać o ich nieuchronność,
troszczyć się o ofiary przestępstw,
podnieść poziom wiedzy prawnej społeczeństwa.
1. Zadbajmy o sprawniejszą pracę sądów i większy autorytet sędziów.
Wymiar sprawiedliwości musi należeć do sądów, a nie do żadnych speckomisji
i innych organów o charakterze trybunałów ludowych. Podstawą funkcjonowania
państwa są sprawne sądy oraz mądrzy i bezstronni sędziowie, obdarzeni wielkim
autorytetem. Taki sędzia powinien mieć obszerną wiedzę prawniczą i duże
doświadczenie zawodowe w konkretnej problematyce, odznaczać się niezależnością
poglądów i rozwagą, cieszyć nieskazitelną opinią, być sprawnym
organizacyjnie. Dlatego obsada stanowisk sędziów powinna się odbywać
na zasadach konkursu, do którego przystępować by mogły osoby legitymujące się co
najmniej 10-letnim stażem w jednym z zawodów prawniczych.Broniąc niezawisłości
i apolityczności sądów, trzeba jednocześnie znacznie usprawnić ich pracę. Jest
niedopuszczalne, by ludzie latami czekali na rozstrzygnięcie spraw w sądach.Żeby
sądy mogły szybciej i lepiej pracować, powinny być nowocześnie zarządzane.
Wymaga to profesjonalnego zaplecza w postaci administracji sądowej. Trzeba
zwiększyć liczbę pracowników tej administracji, nowocześnie ich przeszkolić, dobrze
zorganizować ich pracę. Usprawnienie pracy sądu nie jest także możliwe bez
usprawnienia pracy organów i placówek działających na rzecz wymiaru
sprawiedliwości (takich jak np. instytucje wydające opinie).
2. Usprawnijmy pracę policji – niech awanse zależą od skuteczności
Policję należy zabezpieczyć przed wpływami partii politycznych. Trzeba poprawić jej
profesjonalizm i sprawność oraz współdziałanie ze społecznościami lokalnymi,
samorządami, organizacjami pozarządowymi.
Awanse w policji powinny być uzależnione od odbytych szkoleń i osiągnięć w pracy.
Stanowiska kierownicze powinny być obsadzane na zasadzie konkursu, na określoną
kadencję. Kadencyjne powinno być też stanowisko komendanta głównego.
Policja musi większą wagę przykładać do profilaktyki i w tym zakresie ściślej niż
dotąd współpracować z organizacjami pozarządowymi, społecznościami lokalnymi,
instytucjami edukacyjnymi, kościołami. Konieczne jest odbiurokratyzowanie pracy
policji, zwłaszcza na najniższych szczeblach. Dzielnicowi powinni stać się
autentycznymi „policjantami pierwszego kontaktu”.
3. Odpolitycznijmy służby specjalne
Podejmijmy zdecydowane działania dla odpolitycznienia służb specjalnych
i wzmocnienia mechanizmów temu służących. Służby specjalne nie mogą stanowić
„państwa w państwie”, muszą działać ściśle w granicach prawa, realizować zadania
zlecone przez rząd i znajdować się pod pełną kontrolą cywilną.
Służby specjalne mogą być finansowane tylko i wyłącznie z budżetu.
Niedopuszczalne i ustawowo zabronione powinno być finansowanie tych służb
z innych środków.
4. Uprośćmy strukturę prokuratury, wprowadźmy specjalizacje
Prokuratura powinna być odpolityczniona i zorganizowana w przejrzysty sposób. Zbyt
kosztowna i rozmywająca odpowiedzialność jest cztero-, a nawet pięciostopniowa
struktura prokuratury. Co najmniej jeden szczebel powinien zostać zlikwidowany.
Konieczne jest podniesienie profesjonalizmu prokuratorów i wprowadzenie
specjalizacji. Innych umiejętności wymaga ściganie zabójstw, innych – ściganie
przestępstw gospodarczych.
Podobnie jak w policji awanse w prokuraturze powinny być uzależnione od osiągnięć
w pracy. Stanowiska kierownicze – kadencyjne, obsadzane na zasadzie konkursu.
Trzeba rozłączyć funkcje prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości,
powinny to być dwie różne osoby, a nie jedna.
5. Zapewnijmy ludziom dostęp do porad prawnych
Dostęp do adwokatury czy radcostwa powinien być bardziej otwarty. Dlatego
popieramy zmiany w prawie, które to umożliwiają. Im więcej będzie adwokatów, tym
łatwiej będzie o poradę.
6. Zróżnicujmy rodzaje kar i poprawmy ich egzekwowanie
Konieczne są zmiany w polityce kryminalnej. Widzimy konieczność większego
zróżnicowania kar. Kara ma być nie tylko odwetem, ale i środkiem wychowawczym.
Na przykład znacznie częściej niż pozbawienie wolności powinna być stosowana
kara ograniczenia wolności (wykonywanie pracy wskazanej przez sąd, meldowanie
się co jakiś czas na policji). Celowe jest też wprowadzenie kary w postaci tzw.
aresztów weekendowych.
Pilne jest wprowadzenie elektronicznej kontroli jako środka zapobiegawczego.
Trzeba zdecydowanie poprawić egzekwowalność wyroków sądowych w sprawach
karnych i cywilnych.
7. Obejmijmy opieką ofiary przestępstw
Państwo powinno objąć prawdziwą opieką ofiary przestępstw. Nie chodzi tu
o zwiększanie ich uprawnień w trakcie procesu, ale o zapewnienie realnej pomocy
prawnej, psychologicznej i materialnej. Należałoby utworzyć fundusz pomocy ofiarom
przestępstw.
8. Kształćmy kulturę prawną społeczeństwa
Państwo powinno wziąć na siebie główny ciężar edukacji prawnej społeczeństwa.
Celowe wydaje się nauczanie w szkołach licealnych przedmiotu „elementy prawa”.
Edukacja prawna powinna być obecna również w publicznych mediach.Pamiętajmy
przy tym, że wszystkie proponowane zmiany w prawie należy konsultować
ze społeczeństwem, wyjaśniać mu ich sens. Konsultować je należy także
ze środowiskami prawniczymi, naukowymi, z organami samorządów zawodowych.
Państwo powinno też opracować skuteczną strategię walki z korupcją. Powinny
to być działania przemyślane, stałe i długofalowe, nie zaś akcyjne i „na pokaz”.
9. Zostawmy lustrację powołanym do tego instytucjom
Po 20 latach od wolnych wyborów czas już zakończyć walkę na teczki i polityczne
wykorzystywanie archiwów. IPN powinien być instytucją zajmującą się utrwalaniem
i przedstawianiem wiedzy o PRL-u w sposób historyczno-naukowy, a nie instytucją
uwikłaną w bieżącą politykę, wywołującą społeczne napięcia.
b) Polska samorządna
Demokraci.pl uważają za niezbędne:





dalszą decentralizację państwa,
wyraźne określenie kompetencji, możliwości i samodzielności finansowej
samorządów na wszystkich szczeblach,
określenie jasnych reguł relacji państwo – samorządy,
odpartyjnienie samorządów,
określenie zasad rozwoju obszarów metropolitalnych.
Oddanie władzy samorządom i tworzenie społeczeństwa obywatelskiego były dla
nas, Demokratów, od samego początku podstawą zmian ustrojowych, które
rozpoczął rząd Tadeusza Mazowieckiego. Przyniosły ogrom korzyści społecznych
i rozwój inwestycyjny oraz gospodarczy gmin.
Samorządy są gwarantem demokracji w naszym kraju i dlatego Partia
Demokratyczna musi stać na straży autonomii samorządów, wspierać ich rozwój
i przyczyniać się do dalszej demokratyzacji wszystkich szczebli samorządowych.
Polska powinna być krajem samorządowo-obywatelskim, a nie, jak obecnie,
resortowo-korporacyjnym. Najważniejsze są: zdolność samorządów do działań
rozwojowych, stan ich finansów, sprawność wykonawcza administracji samorządowej
i jej zdolność do partnerstwa – z przedsiębiorcami i z organizacjami pozarządowymi.
Tylko dzięki temu samorządy będą elementem dobrego rządzenia w państwie
i wypełnią najważniejszą funkcję, bo tego oczekują od nich obywatele.
1. Określmy zasady decentralizacji
Przejście od państwa resortowo-korporacyjnego do samorządowo-obywatelskiego
wymaga decentralizacji. Nie może ona jednak oznaczać zaniku państwa. Dlatego też
konieczne jest precyzyjne określenie, za co odpowiada gmina, powiat i samorząd
województwa, a za co odpowiada administracja rządowa. Drugą sprawą jest
efektywne wykonywanie władzy w ramach tej odpowiedzialności.
2. Wzmocnijmy kompetencje samorządu województwa
Wszystkie dzisiejsze zadania wojewody powinien przejąć samorząd, wojewoda
natomiast powinien zachować uprawnienia nadzorcze i kontrolne nad samorządem
województwa. Do kompetencji wojewody powinna należeć nadal tylko i wyłącznie
administracja orzekająca, reszta powinna być w samorządzie wojewódzkim.
3. Razem z odpowiedzialnością przekazujmy samorządom pieniądze
Podział na działania zlecone i własne służy recentralizacji, a dzieje się tak w prosty
sposób: administracja przekazuje zadania zlecone, nie przekazując środków.
Samorząd gminny dokłada ze swoich pieniędzy środki na realizację zadań i celów
społecznie oczywiście słusznych i potrzebnych, ale których finansowanie powinno
zapewnić państwo. Chodzi tu np. o oświatę czy cały obszar socjalny.
Powinno zawierać się się kontrakty regionalne, czyli swoistą umowę partnerską
pomiędzy rządem i samorządem wojewódzkim. Podobny kontrakt powinien
obowiązywać na pozostałych szczeblach samorządu w zakresie tych zadań, które
samorząd spełnia w imieniu państwa. Kontrakt powinien określać zasady, ale też
konsekwencje, które poniesie każda ze stron, jeżeli nie wywiąże się z warunków
umowy.
4. Wzmocnijmy pozycję marszałka województwa
Samorząd wojewódzki cierpi na brak pieniędzy i również czeka na istotne zmiany
w zasadach finansowania swoich zadań. Trzeba jasno określić miejsce samorządu
wojewódzkiego jako gospodarza regionu, a co za tym idzie, przypisać mu
odpowiednie kompetencje.
5. Stwórzmy warunki do rozwoju samorządu
Precyzyjnie określmy:



czym ma być strategia województwa, jak powinna powstawać, jak powinna być
usytuowana i jaki wpływ na nią mogą mieć gminy i powiaty,
czym ma być regionalny program operacyjny, kto ma nim zarządzać,
czym ma być kontrakt regionalny.
Uporządkujmy przy tym system planowania i zagospodarowania przestrzennego.
Planowanie miejscowe dzisiaj bardzo źle funkcjonuje, a to blokuje inwestycje
w gminach. Ponadto wciąż brakuje planowania krajowego w zakresie układu
podstawowych sieci infrastrukturalnych.
6. Określmy przejrzyste zasady zmiany podziału terytorialnego
Nie dyskutujmy o nowych województwach, zostawmy układ województw taki, jaki
jest. Wiemy, że nie wszystkie powiaty są mocne, jednak kolejna reforma
wprowadzana od góry, która miałaby zmniejszyć liczbę powiatów, spowoduje tylko
kolejne zamieszanie i liczne konflikty lokalne. Jako Partia Demokratyczna
opowiadamy się za rozwiązaniem najprostszym i najbardziej demokratycznym:
za takimi mechanizmami, które zachęcają słabe i małe powiaty do łączenia się
i tworzenia dużych, silnych samorządów. Trzeba umożliwić radom i mieszkańcom
podejmowanie uchwał i przeprowadzanie referendów w sprawie wystąpienia
z danego powiatu i przystąpienia do innego powiatu. Powiat, który utraci większość
gmin, będzie musiał ulec likwidacji, ale decyzję podejmą mieszkańcy, a nie zostanie
ona narzucona odgórnie przez administrację rządową.
c) Pacjentom i służbie zdrowia przywróćmy pewność
Chcemy działać na rzecz nowoczesnej, przejrzystej, przyjaznej pacjentom ochrony
zdrowia. Do najpilniejszych działań należą:







zwiększenie dostępu do świadczeń gwarantowanych,
wprowadzenie standardów, aby każdy pacjent wszędzie był traktowany jednakowo,
wprowadzenie kontraktów długoterminowych,
restrukturyzacja długu publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
utworzenie sieci szpitali publicznych nie podlegających prywatyzacji,
wprowadzenie dobrowolnych dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych,
rozwój lecznictwa długoterminowego.
Od kilku lat żyjemy w kraju nieustającej reformy systemu opieki zdrowotnej. Pacjenci
stracili poczucie bezpieczeństwa, bo ich zdrowie stało się przedmiotem rozgrywek
politycznych. Pacjenci i świadczeniodawcy tęsknią za stabilizacją. Można i trzeba
poprawiać system, ale stopniowo.
Zapewnienie w Polsce opieki zdrowotnej na takim poziomie jak w krajach starej UE
jest realne w takim stopniu, w jakim rozwój gospodarczy zbliży nas do ich sytuacji
ekonomicznej. Jeśli ludzie mają odzyskać poczucie bezpieczeństwa, to ograniczone
z konieczności środki należy wykorzystywać najbardziej efektywnie.
Nowoczesny system opieki zdrowotnej oznacza w szczególności:



priorytet promocji zdrowia i profilaktyki nad działaniami naprawczymi,
priorytet opieki ambulatoryjnej nad szpitalną,
priorytet mniej kosztownych procedur medycznych i leków nad droższymi o zbliżonej
skuteczności.
Aby przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli:
1. Zwiększmy dostępność świadczeń gwarantowanych
Jedną z bolączek pacjentów jest brak wystarczającej informacji o warunkach
i możliwościach leczenia. W rezultacie niektóre szpitale i przychodnie odczuwają
stały napór pacjentów, a innym ich brakuje, mimo że oferują te same świadczenia.
Stworzenie systemu szybkiej, bezpłatnej i centralnej informacji dla pacjenta o miejscu
i czasie udzielenia świadczenia może rozwiązać ten problem.
2. Wprowadźmy standardy opisu i wyceny świadczeń medycznych
Tylko wprowadzenie standardów zapewni pacjentom taki sam poziom usług
w różnych regionach kraju. Trzeba prowadzić rzetelne prace nad standaryzacją usług
medycznych.
3. Ustabilizujmy zasady kontraktowania usług zdrowotnych
Zawieranie przez NFZ umów na okresy roczne, a często nawet krótsze, powoduje,
że banki nie chcą udzielać kredytu placówkom służby zdrowia. Niekorzystna jest też
praktyka sztywnego limitowania świadczeń w poszczególnych okresach. Potrzeby
zdrowotne są nieprzewidywalne i często sezonowe. Przy sezonowości potrzeb
zdrowotnych i ich nieprzewidywalności często dochodzi do sytuacji, w której NFZ
temu samemu zakładowi opieki zdrowotnej w jednym okresie nie płaci
za świadczenia zrealizowane ponad limit, a w drugim wypłaca tylko część
zaplanowanych środków, ponieważ pacjentów było mniej, niż przewidywano.
4. Wprowadźmy zasadę polityki lekowej uwzględniającej priorytet dla leków
generycznych i system monitorowania konsumpcji leków
Z roku na rok wzrastają wydatki na leki. Dotychczasowe działania niczego w tej
sprawie nie zmieniły. Jednocześnie w kraju produkowane są nowoczesne leki bez
ochrony patentowej. Są bezpieczne i tanie. Dlatego pilnie trzeba wprowadzić zachęty
dla lekarzy, aby przepisywali przede wszystkim leki generyczne. Konieczny jest też
system kontroli nad tym, jakie leki są przepisywane i zażywane.5. Znajdźmy
skuteczny sposób na rozwiązanie problemu zadłużenia służby zdrowia.
Większość szpitali nie jest w stanie samodzielnie go rozwiązać. Dług jest zbyt duży.
Konieczne jest poszukiwanie sposobu na wieloletnie finansowanie przy
zastosowaniu różnych narzędzi, w tym np. emisji obligacji.
5. Określmy, które szpitale publiczne nie podlegają prywatyzacji
Obawa przed prywatyzacją szpitali i przychodni wynika raczej z braku czytelnych
regulacji niż z gorszego funkcjonowania sektora niepublicznego w opiece zdrowotnej.
Dla poczucia bezpieczeństwa ludzi niezbędne jest wyznaczenie sieci szpitali, które –
poprzez swoje rozmieszczenie i zakres usług – mogą zapewnić podstawowe
leczenie, zwłaszcza w sytuacjach nagłych.Nie istnieją natomiast żadne racjonalne
przesłanki, dla których nie można byłoby przekształcić pozostałych szpitali w spółki
prawa handlowego oraz placówki prowadzone przez fundacje nie nastawione
na zysk: stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe. W tym wypadku
bezpieczeństwo zdrowotne obywateli byłoby zapewnione dzięki odpowiednim
umowom, np. dzierżawy, które zastrzegałyby konieczność utrzymania określonego
zakresu usług zdrowotnych na odpowiednim poziomie.7. Stwórzmy warunki dla
dobrowolnych dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych.
We wszystkich krajach, niezależnie od sposobu organizacji i finansowania opieki
zdrowotnej, rośnie zainteresowanie dodatkowymi ubezpieczeniami zdrowotnymi.
Żadne państwo nie jest w stanie zapewnić swym obywatelom pełnego dostępu
do wszystkich usług zdrowotnych, a zawsze istnieją grupy obywateli, którzy nie chcą
czekać i są gotowi zapłacić. Do nich właśnie trafi oferta dodatkowych ubezpieczeń.
6. Zadbajmy o rozwój lecznictwa długoterminowego
Znaczna część łóżek szpitalnych wykorzystywana jest w sposób całkowicie
nieracjonalny w efekcie przedłużających się hospitalizacji osób, u których zakończyła
się ostra faza leczenia.
Wysokospecjalistyczne oddziały szpitalne z konieczności wydłużają pobyt pacjentów
w szpitalu z powodu braku miejsc w ośrodkach zajmujących się długoterminową
rehabilitacją i dalszym leczeniem zachowawczym. Taka restrukturyzacja
czynnościowa nie wymaga znacznych środków finansowych, natomiast przyniesie
znaczne oszczędności w krótkim czasie.9. Wprowadźmy drogi kariery dla
menedżerów i kadry medycznej.
Specyfika zarządzania zakładem opieki zdrowotnej wymaga szerokiego,
specjalistycznego przygotowania, odbiegającego od standardowego kształcenia kadr
menedżerskich. Ważne jest wzmocnienie pozycji zarządzających np. poprzez
konkursy na stanowiska dyrektorów zakładów opieki zdrowotnej, oparte na jasno
sprecyzowanych kryteriach. Konkursy takie, uwzględniające zakaz łączenia funkcji
dyrektora z działalnością medyczną w tym samym zakładzie pracy, ograniczą
przypadkowość obsady stanowisk w niektórych szpitalach i przychodniach. Należy
również określić kadencyjność i ograniczyć w tym okresie możliwości
pozamerytorycznego wpływania na decyzje przez ciała polityczne (organy
założycielskie).
d) Wolność od biedy
My, Demokraci.pl, chcemy, by Polska dawała wszystkim możliwość uczestniczenia
w rozwoju gospodarczym i społecznym, aby nikt nie był skazany na życie
w ubóstwie, aby nie było miejsc czy rodzin, w których człowiek z góry skazany jest
na osobistą porażkę i społeczne wykluczenie.
Chcemy ten program realizować:






w lokalnych wspólnotach, dzięki czemu pomoc jest lepiej dobrana do potrzeb,
w porozumieniu z organizacjami pozarządowymi, lokalnym samorządem,
przedsiębiorstwami,
w szerokim porozumieniu i dialogu społecznym ze wszystkimi, którzy mogą pomóc,
jak również środowiskami osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem,
zapewniając dzieciom dobrą edukację, by nie były skazane na dziedziczenie biedy,
zapewniając kształcenie ustawiczne dorosłym, by mogli znaleźć pracę lub zmienić
na lepszą,
likwidując rozmaite bariery: społeczne, ekonomiczne, a w przypadku osób
niepełnosprawnych i starszych – także architektoniczne.
1. Zapewnijmy edukację i szkolenia
Chcemy:





zapewnić dzieciom i młodzieży, bez względu na zamożność ich rodzin i miejsce
zamieszkania, dostęp do edukacji wysokiej jakości, wyrównującej różnice kulturowe
i środowiskowe
rozwijać przedszkola i szkoły integracyjne, a także różnorodne formy kształcenia
ustawicznego osób niepełnosprawnych, dostosowane do ich potrzeb i możliwości,
poprawiać jakość i dostępność kształcenia ustawicznego współfinansowanego
ze środków publicznych, tak by miały do niego dostęp osoby bezrobotne, zwłaszcza
długotrwale, oraz zagrożone utratą pracy z powodu dezaktualizacji ich kwalifikacji
zawodowych,
rozwijać instytucje doradztwa zawodowego, pośrednictwa pracy i informacji o pracy
w Polsce i całej Unii Europejskiej,
tworzyć miejsca pracy dzięki stabilnej polityce makroekonomicznej, obniżeniu
pozapłacowych kosztów pracy oraz wspieraniu programu rozwoju przedsiębiorczości.
2. Sprawmy, by pomoc dotarła do wszystkich tych, którzy jej potrzebują
Proponujemy:



wczesną diagnostykę niepełnosprawności oraz powszechny dostęp do rehabilitacji
medycznej, społecznej i psychologicznej,
utrzymanie wsparcia dla tych pracodawców, którzy zatrudniają osoby
niepełnosprawne i przystosowują dla nich miejsca pracy,
promocję zatrudnienia osób niepełnosprawnych, między innymi dzięki dobrym
praktykom administracji państwowej,











rozwój różnorodnych form wsparcia (takich jak warsztaty terapii zajęciowej, zakłady
aktywności zawodowej),
usuwanie barier utrudniających niepełnosprawnym udział w życiu społecznym,
wspieranie aktywności, samodzielności i samoorganizacji tych osób,
zapewnienie dzieciom z rodzin ubogich posiłku w szkole, bezpłatnych podręczników
i wypoczynku, a także zwiększenie pomocy materialnej dla rodzin wielodzietnych,
rozwój środowiskowych form opieki nad dziećmi ulicy oraz rodzinnych form opieki
nad sierotami; pomoc w usamodzielnieniu osób opuszczających domy dziecka,
rozwój usług opiekuńczych i domowych, pozwalających osobom starszym,
wymagającym opieki, na pozostanie w swoim środowisku,
zapewnienie dostępu do informacji, pomocy prawnej oraz pomocy socjalnej osobom
bezradnym i ubogim,
udostępnienie pomocy psychologicznej,
rozwijanie różnych form ekonomii społecznej, dających osobom wykluczonym
możliwość usamodzielnienia,
tworzenie i wdrażanie lokalnych programów rozwiązywania problemów społecznych,
przy współudziale organizacji pozarządowych, instytucji lokalnych i przedsiębiorców,
silne wspieranie inicjatyw obywatelskich oraz działania wspólnot lokalnych
i organizacji pożytku publicznego przez administrację rządową i samorządową,
zapewnienie dostępu do Internetu w środowisku lokalnym.
e) Bądźmy różni, ale równi
Polska krajem:



równości kobiet i mężczyzn,
tolerancji i poszanowania praw mniejszości,
opieki nad słabymi i starymi.
I. Wyrównajmy prawa, szanse i możliwości kobiet i mężczyzn
W Polsce kobiety i mężczyźni mają równe prawa, ale nie mają równych możliwości
i szans. Kobiety są dyskryminowane zarówno w sferze prywatnej, jak i publicznej,
na rynku pracy, w mediach, w instytucjach życia publicznego, w decyzjach
politycznych. To skutek zakorzenionych w historii, kulturze, tradycji stereotypów,
a także tego, że sposób organizacji instytucji życia publicznego (rynku pracy, ciał
politycznych) jest dostosowany do mężczyzn. W efekcie kobiety mają mniejszy wybór
niż mężczyźni.
1. Walczmy z negatywnymi stereotypami
Trzeba zmieniać powielane w programach i podręcznikach szkolnych stereotypy,
które przypisują kobietom i mężczyznom rzekomo naturalne cechy, łącząc je
z tradycyjnymi, mało prestiżowymi dla kobiet rolami społecznymi.
Trzeba też zadbać o podniesienie prestiżu pracy domowej osób zajmujących się
wychowaniem (np. poprzez możliwość ustawowego dzielenia emerytury na oboje
małżonków).
2. Zadbajmy o kobiety na rynku pracy
Uważamy, że należy:










wprowadzać rozwiązania przyjazne osobom wychowującym dzieci: elastyczny czas
pracy, miniprzedszkola oraz taką organizację pracy, by nie wykluczała bezpośredniej
opieki nad dzieckiem,
popierać zmiany ustawowe sprzyjające zwiększeniu aktywności zawodowej kobiet,
wspierać przedsiębiorczość (samozatrudnienie) kobiet poprzez system
mikrokredytów (szczególnie na obszarach dużego bezrobocia),
stworzyć skuteczne programy reintegracji zawodowej kobiet po urlopach
wychowawczych,
efektywnie wykorzystywać fundusze unijne przeznaczone na zwiększenie
zatrudnienia kobiet (agenda lizbońska),
zachęcać władze lokalne do stwarzanie sytemu ulg podatkowych (np. od gruntów,
nieruchomości) dla tych przedsiębiorstw, które redukują bezrobocie kobiet,
promować wśród kobiet zawody dotąd u nich niepopularne (informatyka, inżynieria),
przeciwdziałać mobbingowi i molestowaniu seksualnemu w pracy,
pilnować przestrzegania przepisów prawa pracy, które chronią prawa kobiet w pracy,
zwłaszcza w okresie urlopu macierzyńskiego,
promować urlopy ojcowskie oraz większy udział mężczyzn w pracach domowych
i opiece nad dzieckiem.
3. Wspierajmy kobiety w sferze życia prywatnegoNależy walczyć o eliminację
wszelkich form przemocy domowej (fizycznej, ekonomicznej, psychicznej,
seksualnej) poprzez działania legislacyjne, instytucjonalne i kampanie
uświadamiające.
Trzeba też wspierać rodzinę i rozrodczość poprzez zmniejszanie podatków rodzinom
wielodzietnym, ochronę socjalną, powiększenie składki ZUS dla osób
przebywających na urlopach wychowawczych, umożliwienie brania urlopów
wychowawczych przez dziadków.
4. Promujmy aktywność kobiet w sferze publicznej
Przede wszystkim musi się znacznie zwiększyć udział kobiet w zarządzaniu, ich
obecność w ciałach ustawodawczych i władzach wykonawczych. Niezbędne jest
wprowadzenie ustawowej zasady gwarantującej obecność kobiet na listach
wyborczych partii. Procent obecności kobiet powinien być sukcesywnie zwiększany
aż do uzyskania równości. Zasada parytetu nie jest idealnym rozwiązaniem, ale jej
zastosowanie w wielu krajach europejskich przyspieszyło równouprawnienie
w polityce. Zasada parytetu powinna obowiązywać przejściowo.
II. Wprowadźmy obowiązek tolerancji dla mniejszości i szacunku dla praw
jednostki
Ważnym celem powinno być przeciwdziałanie jakiejkolwiek dyskryminacji, ksenofobii
oraz objawom nietolerancji wobec wszelkich mniejszości – wyznaniowych,
narodowościowych, a także seksualnych (na razie grupa homoseksualistów jest
najpoważniejszym sprawdzianem naszych postaw i reakcji na inność).
Powinno się podjąć działania legislacyjne i edukacyjne krzewiące ducha tolerancji
i przygotowujące Polskę do napływu imigrantów (monitorowanie stosunku
do imigrantów, warsztaty dla instytucji i grup zawodowych mających styczność
z imigracją).
III. Zapewnijmy opiekę ludziom słabym, niepełnosprawnym, starym
Grupy szczególnie słabe (dzieci, niepełnosprawni, ludzie starzy) mają takie same
prawa jak wszyscy, choć podobnie jak inne grupy dyskryminowane nie mają
możliwości domagania się, by tych praw przestrzegano.
1. Dziecko powinno być przedmiotem szczególniej troski nie tylko rodziców,
ale i instytucji życia publicznego. Musimy podjąć działania zmierzające do ścigania
wszelkich form przemocy wobec dzieci i piętnowania zachowań naruszających ich
godność.
2. Szczególna pomoc, przede wszystkim materialna, należy się ludziom
niepełnosprawnym – zwłaszcza związana z likwidacją barier architektonicznych,
ale również zawodowych i społecznych.
3. Ludzie starzy są w Polsce coraz intensywniej spychani na margines. Nie mają
prawa do pracy, ich prawo do należytej opieki medycznej istnieje tylko na papierze,
mają nikłe możliwości kształcenia i uczestniczenia w życiu publicznym, są wykluczani
z przestrzeni (architektonicznej) miast, są również e-wykluczeni. Należy temu
przeciwdziałać, zapewniając odpowiednią opiekę medyczną, znosząc bariery
architektoniczne, wspierając kształcenie trzeciego wieku, dostosowując do ich
potrzeb (między innymi wzroku) publiczne strony internetowe, itp.
GOSPODARKA
1. a) Prywatne nie znaczy złe. Wolny rynek, zdrowe finanse publiczne
W rozwoju przedsiębiorstw i przedsiębiorczości oraz w uczciwym i sprawnym
państwie upatrujemy głównych sposobów na rozwiązywanie problemów społeczno-
gospodarczych, na zmniejszanie różnic w poziomie życia pomiędzy Polską
a bogatszymi krajami Unii Europejskiej, na zapewnienie godnego bytu polskim
rodzinom – aby, przy odpowiedniej własnej zaradności i pracy, nie musiały martwić
się o przyszłość swoją i swoich dzieci.
Państwo musi i powinno pomagać tym, którzy tego potrzebują. Nie ma jednak zgody
na nieuzasadnione rozdawnictwo i marnotrawstwo środków publicznych. Jeśli
obywatele muszą się liczyć z każdą złotówką, a to oni przecież utrzymują państwo
ze swoich podatków, to politycy powinni szanować ich pieniądze. Przedsiębiorcy
z kolei muszą być świadomi, że zarządzanie ludźmi rodzi odpowiedzialność
społeczną. Ta odpowiedzialność jest w społeczeństwach wysoko rozwiniętych
uważana za jedną z pierwszoplanowych wartości firm.
Oto, co proponują Demokraci.pl:
1. Uprośćmy podatki
Podatki w Polsce, mimo wprowadzenia w 2004 roku 19-procentowej stawki CIT, są
jedną z głównych barier rozwoju przedsiębiorczości. Wysoka jest także stawka VAT.
Przy niskich płacach i dochodach większości obywateli jest ona główną przyczyną
tego, że ludzie ograniczają zakupy artykułów przemysłowych i usług.
Trzeba też mieć na uwadze niedostatek oszczędności krajowych i potrzebę
ściągnięcia do nas inwestorów zagranicznych. Obciążeniem dla Polaków jest także
skomplikowane prawo podatkowe. Dlatego podatki powinny być niższe, a ich sposób
liczenia prostszy. Takie rozwiązanie będzie sprzyjać tworzeniu nowych miejsc pracy
oraz przyniesie oszczędności – bo obniżą się koszty wypełniania zawiłych deklaracji
podatkowych i będzie mógł się zmniejszyć aparat skarbowy. Na oszczędnościach
wynikających z obniżenia kosztów administrowania systemem podatkowym
skorzysta także budżet państwa.
Kluczową kwestią w zarządzaniu finansami Państwa jest sposób wydawania
pieniędzy publicznych. Należy to robić tak, aby poprzez wydawanie inwestować
i pobudzać gospodarkę, a nie tylko redystrybuować pieniądze. Także w polityce
społecznej ważne jest nie „dzielenie biedy” czyli rozdawnictwo pieniędzy,
a aktywizowanie i pobudzanie do wychodzenia z bezrobocia i ubóstwa.
2. Wprowadźmy zasadę, że VAT płacimy według kasy
Podatek VAT powinien być odprowadzany przez sprzedawcę dopiero po otrzymaniu
zapłaty, a nie po wystawieniu faktury. Tak zwana zasada memoriałowa powoduje,
że podatnik, który sprzedał usługi lub towary i wystawił fakturę, a nie otrzymał
jeszcze pieniędzy, jest i tak zobowiązany do zapłacenia podatku dochodowego
oraz podatku VAT. Właśnie w ten sposób duże firmy niepłacące w terminie zmuszają
swoich dostawców, by ich kredytowali. Słusznie więc przedsiębiorcy, a zwłaszcza
przedstawiciele małego biznesu, postulują przejście na tzw. zasadę kasową, przy
której podatek płacilibyśmy dopiero po otrzymaniu zapłaty. Wprowadzenie zasady
kasowej wymusi samodyscyplinę przedsiębiorstw w terminowym regulowaniu
zobowiązań.
Wprowadzona w 2004 roku zasada kasowa rozliczania VAT-u przez małe firmy nie
w pełni się sprawdziła, dlatego że tylko niektóre firmy przeszły na ten system.
W efekcie firmy rozliczające się metodą kasową nie są chętnie widziane jako
partnerzy przedsiębiorstw stosujących metodę memoriałową. Dlatego postulujemy
wprowadzenie zasady kasowej jako powszechnie obowiązującej.
3. Dajmy ulgi tym, którzy inwestują i tworzą miejsca pracy
Proponujemy ulgę inwestycyjną w podatku dochodowym. Jej stopniowe
wprowadzenie – docelowo na poziomie 50 proc. – zachęci do inwestycji
przedsiębiorców polskich i zagranicznych. Proponujemy ulgę, a nie przyspieszoną
amortyzację, ponieważ ulga działa motywacyjnie na wypracowywanie i wykazywanie
zysku. Nie ogranicza więc zdolności kredytowej i płynności finansowej
przedsiębiorców, co ma istotne znaczenie przy finansowaniu rozwoju przez kapitał
zewnętrzny.
4. Zmniejszmy obciążenia wynagrodzeń – „więcej netto”
Podatkowe i parapodatkowe obciążenia kosztów pracy w Polsce należą
do najwyższych w świecie i blokują wzrost zatrudnienia oraz chęć podejmowania
„pracochłonnych” inwestycji. W tych obciążeniach tkwi także przyczyna istnienia
szarej strefy na rynku pracy, ponieważ praca na czarno lub ujawnianie tylko części
zarobków opłaca się zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi. Szczególnie dotyczy
to osób o niższych kwalifikacjach, których produktywność w istniejących
uwarunkowaniach jest często niższa niż pełne koszty ich zatrudnienia, które
ponosiłby pracodawca.
Zmniejszanie narzutów na pracę zależy od racjonalizacji wydatków budżetowych.
Jest też zależność odwrotna – ograniczenie kosztów pracy brutto i wzrost
zatrudnienia sprawi, że mniejsze będą wydatki socjalne, a więcej będziemy
przeznaczać na rozwój gospodarczy i społeczny. Słaba skuteczność
dotychczasowych metod zwalczania bezrobocia skłania do bardziej radykalnych
rozwiązań, pozornie bardziej ryzykownych z punktu widzenia dochodów
budżetowych. Najbardziej bowiem skutecznym sposobem ograniczenia wydatków
socjalnych z budżetu jest zmniejszenie bezrobocia. Warto zauważyć, że spadek
stopy bezrobocia do poziomu z drugiej połowy lat 90-tych praktycznie rozwiązałby
problem deficytu budżetowego w Polsce.
Partia Demokratyczna opowiada się za zdecydowanymi posunięciami w zakresie
redukcji pozapłacowych kosztów pracy. Proponujemy takie rozwiązania, które nie
spowodują, nawet w krótkim okresie, radykalnego pogorszenia sytuacji budżetu
państwa ani nie zdestabilizują systemu ubezpieczeń społecznych. Chodzi więc
zatem o tę część narzutów na płace, które w miarę ograniczania bezrobocia mogą
ulegać systematycznej redukcji.
Oto nasze propozycje:



Wprowadzenie ulgi aktywizacyjnej dla najmniej zarabiających, umożliwiającej wzrost
wynagrodzenia minimalnego netto, bez podwyższania jego wartości brutto przez dwa
lata. Chodzi o zmniejszenie podatku i składki na NFZ dla osób o dochodzie brutto
poniżej 1200 zł. Zwiększy się wówczas różnica pomiędzy dochodem z pracy tych
osób a zasiłkiem dla bezrobotnych, co powinno być bodźcem do legalnego
zatrudniania. Propozycja ta wychodzi naprzeciw postulatom związków zawodowych.
Oceniamy, że wynikłe z tego zmniejszenie dochodów z podatków i ze składki na NFZ
o ok. 1,3 mld zł zostałoby zrekompensowane legalizacją zatrudnienia około 170 tys.
osób.
Zlikwidowanie odpisów na Fundusz Pracy, co wiązać się będzie z finansowaniem
tego funduszu przez budżet państwa. Szacunki wskazują, że efektem takiego
rozwiązania będzie wzrost zatrudnienia o około 580 tys. osób bezrobotnych.
Zwolnienie pracodawców z płacenia przez 12 miesięcy finansowanej przez nich
części składki na ubezpieczenie społeczne pracownika – w przypadku zatrudniania
absolwentów i za ich zgodą.
5. Ograniczmy biurokrację
Otoczenie instytucjonalno-prawne należy nadal do podstawowych barier rozwoju
przedsiębiorczości. Mądre, przejrzyste i skuteczne prawo, kompetentni i uczciwi
funkcjonariusze publiczni – to determinanty rozwoju przedsiębiorczości, które nie
wymagają bezpośrednich nakładów środków publicznych i nie wywołują ujemnych
skutków dla dochodów budżetowych.
Tymczasem ta właśnie sfera uwarunkowań i brak partnerstwa w relacjach urzędnik–
przedsiębiorca są najczęściej wskazywane jako bariery funkcjonowania
przedsiębiorstw.
W związku z tym uważamy za niezbędne:




Uelastycznienie zasad zatrudniania nowych pracowników poprzez wprowadzenie
możliwości dobrowolnego negocjowania warunków umów o pracę między
pracodawcą a osobą bezrobotną, z zachowaniem jedynie podstawowych praw
pracownika, takich jak: godziny pracy, urlopy, ochrona macierzyństwa, terminy
wymówienia itp., ale bez konieczności uwzględniania najbardziej kosztownych
i ryzykownych dla pracodawców rozwiązań, jak np. podawanie przyczyn zwolnienia.
Zachęci to firmy do zatrudniania nowych osób oraz legalizowania statusu
pracowników zatrudnionych „na czarno”, których warunki pracy i wynagrodzenia
często nie spełniają żadnych standardów. Takie rozwiązanie umożliwi też młodym
ludziom zawieranie legalnych umów o pracę na warunkach wynegocjowanych
między nimi a pracodawcą, zwiększy szanse osób długotrwale pozostających bez
pracy. Miałoby ono charakter przejściowy i nie odnosiłoby się do pracowników
zatrudnionych na warunkach dotychczasowych.
Konsekwentne znoszenie niepotrzebnych barier narzuconych przez korporacje
zawodowe w dostępie do zawodów, np. do zawodów prawniczych. Uważamy,
że ograniczają one konkurencję i prowadzą do nieuzasadnionego wzrostu cen usług
oraz obniżenia ich jakości.
Wprowadzenie jako zasady udziału partnerów społecznych (przedstawicieli
przedsiębiorców i pracowników) w przygotowywaniu projektów ustaw gospodarczych,
w ramach zespołów (komitetów) rządowych.
Maksymalne uproszczenie i skrócenie procedur rejestracji działalności gospodarczej
i kontaktów firm z urzędami (Internet i zasada „jednego okienka”) m.in. poprzez
umożliwienie składania drogą elektroniczną lub za pomocą elektronicznych nośników
informacji (z użyciem bezpiecznego podpisu elektronicznego i znakowania czasem)
wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, o nadanie numeru REGON
czy NIP oraz zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Dotyczyć to powinno także
korespondencji z urzędami skarbowymi. Wymagać to będzie opracowania
odpowiednich systemów teleinformatycznych, zapewnienia każdemu obywatelowi,





każdej szkole, firmie, urzędowi dostępu do nowych technik, co wiąże się
ze zintensyfikowaniem działań na rzecz budowy społeczeństwa informatycznego.
Ograniczenie korupcji w gospodarce m.in. poprzez eliminowanie czynników
sprzyjających sytuacjom korupcjogennym, takich jak nadmiar kompetencji w ręku
jednego urzędnika, dowolność w podejmowaniu decyzji (brak jawnych i przejrzystych
kryteriów), nierówność w dostępie do informacji, brak precyzyjnie określonej osobistej
odpowiedzialności urzędnika, brak skutecznych rozwiązań antykorupcyjnych,
w szczególności brak efektywnych instrumentów egzekwowania ustawy
antykorupcyjnej, brak powszechnego obowiązku składania przez urzędników
publicznych deklaracji majątkowych, nie tylko o stanie majątku, ale także o źródłach
jego pochodzenia.
Poprawa sprawności i efektywności funkcjonowania sądów gospodarczych i sądów
pracy m.in. poprzez rozwinięcie instrumentów związanych z mediacją
i sądownictwem polubownym, powołanie specjalnych sądów polubownych dla
rozstrzygania sporów między przedsiębiorcą a urzędem skarbowym, zwolnienie
małych firm z opłat sądowych w sporach z organami administracji publicznej,
zwłaszcza kontrolnymi.
Powołanie instytucji rzecznika przedsiębiorców, do którego będą mogły zwracać się
osoby prowadzące działalność gospodarczą, pokrzywdzone przez urzędy skarbowe
i inne instytucje publiczne.
Przyspieszenie prac nad nowym prawem w zakresie zagospodarowania
przestrzennego i ochrony środowiska, w zdecydowanie większym stopniu
ułatwiającym podejmowanie inwestycji. Dotychczasowe regulacje w tym zakresie
dają bowiem szerokie pole do urzędniczej interpretacji i decyzji uznaniowych. Należy
zobligować samorządy gminne do przyspieszenia prac nad planami
zagospodarowania przestrzennego.
Maksymalne uproszczenie ewidencji podatkowo-księgowej, zwłaszcza dla drobnych
przedsiębiorców, i przeniesienie w całości obowiązku finansowania zakupu kas
fiskalnych na budżet państwa.
6. Pomagajmy młodym przedsiębiorcom
Pomoc publiczna dla osób rozpoczynających po raz pierwszy działalność
gospodarczą powinna być znacznie większa i efektywniej wykorzystywana niż
dotychczas.Stopień bezrobocia wśród absolwentów jest wysoki. Dlatego konieczne
jest stworzenie bardziej wyrazistych zachęt do podejmowania działalności
gospodarczej, zwłaszcza że samozatrudnienie i mikroprzedsiębiorstwa odgrywają
dużą rolę w równoważeniu rynku pracy.
Trzeba zatem:



Ułatwić małym firmom dostęp do kapitału. Konieczne jest rozwijanie funduszy
pożyczkowych i poręczeniowych oraz stosowanie bardziej obiektywnej i racjonalnej
procedury ubiegania się o środki z funduszy UE, lepiej dostosowanej do możliwości
małych firm. Niezbędny jest sprawniejszy system monitoringu i kontroli pomocy
publicznej dla przedsiębiorstw, a także udział przedstawicieli firm przy tworzeniu
programów związanych ze wzrostem konkurencyjności przedsiębiorstw;
Całkowicie zwolnić z podatku dochodowego wydatki na inwestycje i innowacje
w małych firmach. Firmy te są bowiem zbyt słabe kapitałowo i niezdolne
do podejmowania większego ryzyka, stąd właśnie ich niezwykle niska aktywność
inwestycyjna.
Znacznie zredukować ryczałtową składkę na ubezpieczenia społeczne, płaconą
przez osoby podejmujące samozatrudnienie.
7. Wykorzystajmy szanse, jakie daje nam członkostwo w Unii Europejskiej
Zależy to przede wszystkim od konkurencyjności przedsiębiorstw, sprawności
instytucji publicznych, aktywności obywatelskiej. Ważne są również podejmowane
przez nasz kraj działania na szczeblu Unii Europejskiej.




Aktywnie uczestniczmy w pracach nad nową perspektywą budżetową UE,
domagajmy się autentycznego stosowania zasady solidarności przy podziale
środków z budżetu unijnego. Opowiedzmy się za budżetem Unii zdolnym
do sprostania wyzwaniom, przed jakimi Unia stoi: integracji nowych członków,
zmniejszenia wewnętrznych dysproporcji w Unii, oparcia gospodarki na wiedzy
i przyspieszenia jej rozwoju, zwiększenia roli Unii w świecie.
Wprowadźmy prostsze zasady i procedury przygotowywania i oceniania wniosków
o przyznanie środków unijnych. W większości bariery biurokratyczne są wynikiem
nadgorliwości urzędniczej, a nie wynikają z wytycznych Brukseli.
Starajmy się o możliwie szybkie, z punktu widzenia kondycji gospodarczej Polski,
wejście do strefy euro. Docelowo poprawi to warunki gospodarowania: przyniesie
niższe stopy procentowe, ułatwi dostęp do kapitału, zniesie ryzyko kursowe, uprości
życie zwykłym obywatelom podróżującym za granicę.
Sprzeciwiajmy się ujednolicaniu stawek podatkowych na terytorium UE (tym bardziej
że chodzi o podniesienie podatków u nas). Uważamy, że państwa powinny mieć
możliwość konkurowania ze sobą w przyciąganiu nowych inwestycji. Dotyczy
to przede wszystkim biedniejszych państw Unii, które nie są w stanie zaoferować
równie dobrze rozwiniętej infrastruktury jak państwa bogatsze.


Walczmy o pełną liberalizację w przepływie usług i osób na terytorium Unii.
Domagajmy się skrócenia okresów przejściowych w dostępie do rynków pracy.
Zabiegajmy o wprowadzenie takich zasad wspierania przez Unię badań naukowych,
które umożliwią wyrównanie szans ośrodkom w Polsce i innych nowych krajach
członkowskich, dysponującym wysoko wykwalifikowaną kadrą, ale gorszym
wyposażeniem
b) Wrażliwość na zielone
Demokraci.pl uważają, że niezbędne jest działanie na rzecz:




oszczędzania zasobów naturalnych,
ochrony biologicznej różnorodności Polski,
ochrony krajobrazu,
tworzenia zielonych miejsc pracy.
1. Nauczmy się rozważać rozmaite racje
Jedna z podstawowych zasad polityki Unii wymaga, by działania gospodarcze nie
były sprzeczne z polityką ekologiczną. W Polsce też powinniśmy nauczyć się, jak
równoważyć racje społeczne, ekologiczne i gospodarcze, jak eliminować ewentualne
konflikty czy sprzeczności już na poziomie planowania, kiedy koszty działań lub straty
wynikające z ich zaniechania są bardzo niskie. Takie myślenie powinno towarzyszyć
powstawaniu aktów prawnych oraz dokumentów strategicznych opracowywanych
i przyjmowanych w administracji publicznej, a także podejmowaniu decyzji
administracyjnych.
2. Pomyślmy, nim wybudujemy
Polityka inwestycyjna zdominowana jest przez myślenie, jak zbudować coś nowego.
Z punktu widzenia pojedynczego przedsiębiorcy jest to najkorzystniejsze. Jednak
z punktu widzenia ogółu społeczeństwa, zwłaszcza przyszłych pokoleń, budowanie
nowego, gdy można wykorzystać już istniejące budynki, infrastrukturę itp., jest nie
zawsze uzasadnione.
Nauczmy się myśleć etapami:




najpierw zastanówmy się, jak zaspokoić potrzeby najmniejszym ekologicznym
kosztem, bez obniżania standardu życia (oszczędzając wodę i energię, zmniejszając
potrzeby transportowe itp.),
jeżeli to nie wystarczy, zainwestujmy w modernizację istniejącego majątku (naprawę
infrastruktury kolejowej, poszerzenie dróg itp.),
jeżeli to nie wystarczy, zainwestujmy w zaawansowaną technikę przyczyniającą się
do lepszego wykorzystania istniejących obiektów czy infrastruktury (np. w budowę
centrum zarządzania ruchem w dużych miastach),
dopiero jeżeli to nie wystarczy, inwestujmy w nowe obiekty (np. budowę nowej drogi).
3. Nauczmy się myśleć o cyklu życia produktów
Zwiększanie produktywności zasobów obejmuje również sposób, w jaki produkty są
wytwarzane, transportowane, opakowywane, użytkowane, ewentualnie ponownie
wykorzystywane (recycling) i utylizowane. Już dzisiaj istnieje wiele praktycznych
przykładów zwiększenia efektywności zużycia energii i zasobów. Te przykłady
dowodzą, że poziom dobrobytu może zostać utrzymany również przy znacznie
niższym poziomie zużycia zasobów. Eko-inteligentne wzornictwo dóbr i usług nie
tylko się opłaca, ale także sprzyja tworzeniu nowych miejsc pracy, zdobywaniu
nowych rynków i otwiera nowe perspektywy zysku. Aby to wszystko osiągnąć, należy
włączać koszty zewnętrzne w cenę produktu i rezygnować z subsydiów szkodliwych
dla środowiska. Konsekwencją będzie ekologiczna reforma podatkowa polegająca
na obniżeniu podatków wynikających z zatrudnienia, a podwyższeniu podatków
związanych z korzystaniem z zasobów, zwłaszcza nieodnawialnych.
4. Dbajmy o ład przestrzenny
Życie społeczne i gospodarcze toczy się w przestrzeni, która ma określone walory
i predyspozycje. Ich wykorzystanie bez degradacji tej przestrzeni stanowi istotę ładu
przestrzennego. Na razie obserwujemy upadek systemu planowania przestrzennego
prowadzący do chaosu w zagospodarowaniu przestrzennym. To prowadzi
do degradacji środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz oszpecenia krajobrazu,
a także podwyższonych kosztów funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa.
Niekontrolowane rozproszenie urbanizacji stanowi poważne zagrożenie dla
środowiska, szczególnie dla obszarów cennych przyrodniczo. Niezbędne jest
wzmocnienie roli planowania przestrzennego i zapewnienie wyraźnej
hierarchiczności planów przestrzennego zagospodarowania.
5. Dbajmy o różnorodność biologiczną
Zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej i ochrona enklaw „dzikiego życia”,
a także odbudowa utraconych wartości (renaturalizacja) powoli staje się
koniecznością rozwoju cywilizacyjnego. Polska plasuje się na jednym z czołowych
miejsc w Europie pod względem zachowania różnorodności biologicznej, co stanowi
nieocenioną wartość dla naszego kontynentu. Pytanie – jak z tej wartości korzystać
dla dobra obecnego i przyszłych pokoleń?
Zachowanie bogactwa przyrodniczego i kulturowego powinno być polską racją stanu
także w wymiarze rozwoju rolnictwa i turystyki przyjaznych środowisku, właściwego
gospodarowania wodą i zasobami leśnymi, a przede wszystkim zapewnienia
zdrowych warunków życia społeczeństwa.
6. Weźmy odpowiedzialność za globalne problemy
Wejście Polski do NATO i stanie się członkiem UE spowodowało, że jesteśmy krajem
bogatej Północy, choć nie jesteśmy krajem bogatym. Żyjąc w poczuciu krzywdy
wyrządzonej nam po II wojnie światowej, przyzwyczailiśmy się myśleć, że jesteśmy
państwem potrzebującym pomocy ze strony państw bogatszych. Jednak sytuacja się
zmienia i musimy stawać się państwem w coraz większym stopniu ponoszącym
współodpowiedzialność za rozwiązywanie problemów globalnych, takich jak głód,
bieda, zmiany klimatyczne, utrata bioróżnorodności i inne. Niezbędne są zmiany
świadomościowe i kształtowanie w nas solidarności globalnej. Zmiana myślenia
może też mieć wymiar gospodarczy, gdyż nasz dorobek i doświadczenia okresu
transformacji mogą być cennym towarem dla państw będących na początku drogi
przemian społecznych i gospodarczych.
7. Zmieńmy sposób myślenia o przemyśle i gospodarce
Wprowadzenie zrównoważonego rozwoju wymaga zmian w podejściu do rozwoju
różnych sektorów, także w gospodarce przestrzennej. Punkt ciężkości musi być
przeniesiony z podążania za popytem na zarządzanie nim. Oznacza to rewolucję
w myśleniu i następujące przewartościowania:






gospodarka wodna to nie budowle hydrotechniczne, ale gospodarowanie wodą
w gospodarce, społeczeństwie i w środowisku przyrodniczym;
rozwój transportu to nie budowa nowych dróg, ale kształtowanie zrównoważonej
mobilności;
rozwój energetyki to nie powstawanie nowych mocy produkcyjnych i wielkich sieci
przesyłowych, ale efektywne i oszczędne użytkowanie energii i promowanie
energetyki rozproszonej w tzw. lokalnych systemach energetycznych opartych
na odnawialnych źródłach energii, a w przyszłości na ogniwach wodorowych;
rozwój miast to nie rozlewanie się zabudowy na tereny otwarte ani zapewnienie
przejezdności poprzez budowę nowej infrastruktury drogowej, ale kształtowanie
miasta zwartego, przyjaznego mieszkańcom, efektywnie gospodarującego zasobami
oraz tworzącego zdrowe warunki do mieszkania;
rozwój rolnictwa to nie wzrost produkcji rolnej, ale przede wszystkim zrównoważony
i zintegrowany rozwój terenów wiejskich, związany z podnoszeniem cywilizacyjnych
warunków życia na wsi, dbaniem o jakość produkcji i ochroną walorów
przyrodniczych terenów wiejskich;
rozwój turystyki to nie wzrost zdolności recepcyjnych, ale proces jej ekologizacji –
od dużych masowych obiektów do gospodarstw agroturystycznych –
któremu przyświeca idea trwałego zachowania walorów turystycznych kraju,
z zapewnieniem wysokiej jakości oferowanych usług.
8. Twórzmy zielone miejsca pracy
Zaostrzanie wymagań dotyczących ochrony środowiska i popieranie przyjaznych
środowisku form rozwoju prowadzi do tworzenia zielonych miejsc pracy. Eksport
usług i inwestycji ochrony środowiska jest jedną z najbardziej dynamicznie
rozwijających się dziedzin na świecie. Dotyczy to także miejsc pracy tworzonych
w rolnictwie ekologicznym, turystyce przyjaznej środowisku czy też przy
wykorzystywaniu odnawialnych źródeł energii. Za zielone miejsca pracy uznać należy
także transport publiczny. W Polsce, w której bezrobocie jest najpilniejszym
do rozwiązania problemem społecznym, program tworzenia zielonych miejsc pracy
pozwoli na potrójny zysk: powstanie miejsc pracy, i to lokalnych, pobudzenie
lokalnych gospodarek oraz zmniejszenie presji na mniejszą ochronę środowiska.
c)
Rolnictwo nowoczesne i solidarne
Demokraci.pl uważają za niezbędne:





rozwój agrobiznesu,
wykorzystanie różnorodności polskiej wsi jako atutu na rynkach europejskich,
wykorzystanie funduszy unijnych,
wsparcie oświaty na wsi,
przeciwdziałanie wykluczeniu na obszarach zaniedbanych.
Rolnictwo było do niedawna podstawowym działem wiejskiej ekonomii, ale jego
znaczenie w tej dziedzinie się zmniejsza. To tendencja zarówno europejska, jak
i światowa. Jednak wieś jest ważnym źródłem i dziedzicem kultury narodowej. Polska
kultura narodowa jest w dużym stopniu kulturą rolniczą i wiejską. Wspieranie
rolnictwa ma więc głęboki sens gospodarczy, polityczny, społeczny i kulturowy.
Znaczenia rolnictwa nie można zredukować tylko do generowanego przez nie zysku.
W tym przeświadczeniu jesteśmy bliscy większości krajów europejskich i uznajemy
zasadność tzw. „europejskiego modelu rolnictwa”, który łączy efektywność rynkową
ze szczególnym znaczeniem obszarów wiejskich dla społeczeństwa, kultury
i przyrodniczej kondycji Europy.
1. Rozwijajmy agrobiznes
W skład agrobiznesu, prócz rolnictwa, wchodzą liczne działy gospodarki: przemysły
zaopatrujące rolnictwo, przemysł rolno-spożywczy oraz handel produktami
żywnościowymi. Produkcja dobrej jakościowo żywności, upowszechnianie
różnorodnych produktów regionalnych i lokalnych dających szanse przetrwania
niewielkim zakładom przetwórczym oraz promowanie żywności ekologicznej powinno
być specyfiką i zarazem mocną stroną gospodarki żywnościowej w Polsce.
Różnorodność polskiego rolnictwa, połączona z różnorodnością tradycji w zakresie
wytwarzania i konsumpcji żywności, może być naszym atutem także
na konkurencyjnym rynku europejskim i światowym. Z drugiej strony należy stwarzać
korzystne warunki dla gospodarstw wielkotowarowych, mogących sprostać
nasilającej się konkurencji na światowym rynku produktów rolnych.
2. Rozwijajmy różnorodność gospodarczą wsi
W krajach wysoko rozwiniętych dochody rodzin rolniczych w większości pochodzą
spoza rolnictwa. Rolnicy gospodarujący nawet na dużych gospodarstwach poszukują
dodatkowych dochodów poza rolnictwem. Warunkiem dobrobytu zarówno rodzin
rolniczych, jak i pozostałych mieszkańców wsi jest żywotność ekonomiczna
obszarów wiejskich polegająca na różnorodności źródeł dochodów i obfitości miejsc
pracy poza rolnictwem.
3. Wykorzystujmy fundusze unijne
Członkowstwo Polski w UE jasno pokazało trafność proeuropejskiego kierunku
zapoczątkowanego i konsekwentnie realizowanego przez ludzi Unii Demokratycznej,
Unii Wolności, a następnie Partii Demokratycznej. Rację mieliśmy My, euro
entuzjaści, a polscy rolnicy korzystający z dopłat, pomimo wciąż nierównego ich
poziomu, dali odpór fałszywym prorokom wieszczącym koniec polskiego rolnictwa
po wejściu do UE. Wspólna polityka rolna UE jest i jeszcze przez długi czas będzie
impulsem modernizacyjnym, ale Polska powinna aktywnie uczestniczyć w toczącej
się dyskusji na temat nowej polityki rolnej. Trzeba pamiętać, że największymi
beneficjentami obecnego systemu są duże koncerny i banki oraz najbogatsi rolnicy
w tym np. Królowa Anglii. Unia Europejska bardziej potrzebuje polityki rolnej bardziej
nastawionej na wyrównywanie różnic pomiędzy regionami UE niż tylko wspierającej
poszczególnych rolników. Jednym z atutów polskiego rolnictwa jest jego największa
w Europie bioróżnorodność. Trzeba ją wspierać i uchronić.
4. Pamiętajmy o edukacji i nauce
Upowszechnianie wiedzy i edukacji, ułatwienie dostępu młodzieży wiejskiej
do kształcenia oraz rozwój zaplecza naukowego rolnictwa i gospodarki wiejskiej jest
warunkiem rozwoju polskiej wsi. Współczesne rolnictwo jest częścią gospodarki
opartej na wiedzy, a poziom edukacji decyduje coraz silniej o możliwości
zatrudnienia. „Przez edukację do rozwoju” – powinno być głównym hasłem publicznej
polityki wobec obszarów wiejskich. Tereny wiejskie powinny być także objęte
programami wspierającymi edukację przedszkolną.
5. Dostosujmy wsparcie do regionu
Niezwykle zróżnicowane są też potrzeby, problemy i warunki regionów i społeczności
lokalnych. Decentralizacja decyzji w sprawie strategii rozwoju jest więc
koniecznością. Poszczególne kraje i regiony powinny mieć większe niż dotychczas
możliwości kształtowania polityki wiejskiej i regionalnej w ramach ogólnych zasad
funkcjonowania UE.
6. Dbajmy o rozwój
Zasadniczym celem i wyzwaniem polityki wspólnotowej UE będzie przeciwdziałanie
wykluczeniu społeczno-ekonomicznemu i marginalizacji regionów oraz społeczności
lokalnych. Powinno się na to przeznaczać coraz większą część budżetu UE. Polska
może, i powinna, z tej pomocy skorzystać.
7. Zreformujmy KRUS
Opowiadamy się za radykalną zmianą funkcjonowania Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego – KRUS. Istnienie funduszu i przez to znacząco
uprzywilejowanej grupy społecznej uważamy za wysoce krzywdzące
i niesprawiedliwe.
Fakty są takie:


osoby zarabiające 4000 zł netto miesięcznie w sektorze poza rolniczym
odprowadzają do ZUS ponad 10 tys. zł rocznie a rolnicy płacą do KRUS kilkaset
złotych,
rolnicy nie płacą podatku od dochodu a jedynie podatek rolny, co jest niewspółmierne
do dochodów płynących z gospodarstwa, wspomaganego w większości przypadkach
dotacjami unijnymi (wynoszących nawet 2000 zł miesięcznie).
Do rolniczych składek dopłacają wszyscy obywatele. Każdego roku z budżetu
państwa przekazywanych jest do KRUS ponad 15 mld zł.
Obecny stan pozostaje w sprzeczności z ideami solidarności społecznej. Interesy
ekonomiczne rolników nie mogą negatywnie oddziaływać na długofalowe cele
społeczne.
Partia Demokratyczna sprzeciwia się istnieniu grupy tak znacząco uprzywilejowanej
kosztem pozostałych obywateli. Ciężary wynikające ze społecznej współpracy
powinny być rozłożone równomiernie na wszystkich obywateli.
WIEDZA I KULTURA
a) Zadbajmy o sukces naszych dzieci
Oto oferta Partii Demokratycznej:





programy nauczania dostosowane do potrzeb nowoczesnego rynku pracy,
wyrównanie szans dzieci i młodzieży pochodzących z różnych środowisk,
wzmocnienie pozycji szkoły i jej dyrektora, lecz również rodziców,
stworzenie warunków do edukacji ustawicznej,
rozwój społeczeństwa informatycznego.
1. Dostosujmy szkoły ponadgimnazjalne do potrzeb uczniów
Trzeba zmienić programy nauczania. Obecne są zbyt obszerne i za trudne dla
większości uczniów i pedagogów. Nie uczą tego, co jest naprawdę potrzebne. Szkoła
musi kształcić takie umiejętności jak komunikacja interpersonalna, praca zespołowa,
twórcze rozwiązywanie problemów. Uczniowie powinni mieć większy wpływ
na własną naukę, większe prawo wyboru przedmiotów i większą odpowiedzialność
za uzyskane rezultaty. Potrzebne jest też doradztwo zawodowe w szkołach i pomoc
uczniom w planowaniu karier.
2. Znieśmy bariery w dostępie do edukacji
Wciąż istnieje wiele barier w dostępie do edukacji.
Trzeba:

utworzyć Specjalne Strefy Edukacyjne w obszarach szczególnie dotkniętych biedą
i bezrobociem, w których szkoły mogłyby dostawać dodatkowe środki,






organizować letnie szkoły językowe dla dzieci, którym rodzice nie mogą opłacić
tej nauki,
prowadzić naukę języków obcych od pierwszej klasy szkoły podstawowej, aby
absolwent szkoły średniej znał trzy języki, w tym dwa obce,
upowszechnić przedszkola, zwłaszcza na terenach wiejskich,
wykorzystać świetlice szkolne, by dziecko mogło w nich otrzymać posiłek, pomoc
w odrabianiu lekcji, życzliwą opiekę, mieć dostęp do książek i komputera,
wspierać rozwój uzdolnień i talentów dzieci i młodzieży ze środowisk biedniejszych,
tworzyć warunki do integracji na każdym etapie nauczania.
3. Zaufajmy rodzicom i dyrektorom
Obowiązujące prawo oświatowe nakłada na każdą szkołę wiele zbędnych i mocno
zbiurokratyzowanych obowiązków. Można to zmienić poprzez uproszczenie
przepisów, przekazanie większych uprawnień dyrektorom szkół, jasne określenie
kompetencji, ograniczenie biurokracji. Konieczne jest poszerzenie autonomii szkół
i umocnienie roli dyrektorów.Szkoły powinny być wolne, różnorodne, dostosowane
do potrzeb środowiska, w którym działają. Trzeba zapewnić równe traktowanie
szkolnictwa publicznego i niepublicznego. Rodzice muszą mieć zapewnione prawo
wyboru dowolnej szkoły dla swojego dziecka i większy wpływ na to, co się w niej
dzieje. Rodzice, uczniowie i środowisko lokalne powinni mieć dostęp do informacji
o funkcjonowaniu każdej szkoły i wynikach uzyskiwanych przez jej uczniów.
4. Budujmy podstawy społeczeństwa informatycznego
Potrzebne jest wykorzystywanie i upowszechnienie innowacji oświatowych –
Internetu, interaktywnych lekcji muzealnych, edukacji przemiennej. Niezbędne jest
poszerzenie dostępu do Internetu.
5. Stwórzmy warunki do edukacji ustawicznej i nieformalnej
Coraz więcej ludzi będzie się uczyć w sposób niesformalizowany, wykorzystując
Internet i możliwości samokształcenia. Niezbędne staje się utworzenie sieci
ośrodków potwierdzających umiejętności zdobyte w różny sposób, także poza
głównym nurtem oświaty. Trzeba ułatwiać organizacjom pozarządowym prowadzenie
placówek edukacyjnych, zwłaszcza nastawionych na szeroko rozumianą integrację
społeczną.
Także nauczyciel, aby mógł być prawdziwym ekspertem, mentorem i przewodnikiem,
powinien sam kształcić się ustawicznie. To wymaga stworzenia mu warunków,
np. poprzez czas przewidziany na dokształcanie, urlopy naukowe i wsparcie uczelni
wyższych.
6. Zadbajmy o to, by szkoła przygotowywała do życia w społeczeństwie
obywatelskim
Szkoła może stać się miejscem przygotowania do aktywnego uczestnictwa
w demokracji. W tym celu powinna zachęcać uczniów do udziału w organizacjach
pozarządowych i wolontariacie. Musi uwrażliwiać na krzywdę innych ludzi i pobudzać
do efektywnego działania. Szczególnym zadaniem edukacji staje się wyrabianie
postawy tolerancji, poszanowania praw człowieka, gotowości do obrony praw
mniejszości, wyczulenia na kwestię równego statusu kobiet i mężczyzn.
b) Uwolnijmy energię naukowców
Chcemy budować społeczeństwo ludzi wykształconych i ceniących wiedzę. W tym
celu należy:





uwolnić szkolnictwo wyższe i naukę od niepotrzebnej biurokracji,
kształcić elity poprzez studia doktoranckie,
wspierać funduszem stypendialnym uboższych studentów,
podnieść wynagrodzenia pracowników naukowych,
zwiększyć środki na badania naukowe i ich komercjalizację.
Przez ostatnie 15 lat pięciokrotnie wzrosła liczba studentów. Ale nie pieniądze na to
przeznaczone. W efekcie poziom studiów się obniżył. Najzdolniejsi uciekają
za granicę lub do biznesu, bo wynagrodzenia pracowników naukowych są niskie.
Kadra naukowa się starzeje. Rośnie dystans między nauką polską i światową. Grozi
to utrwaleniem różnicy cywilizacyjnej między Polską i krajami najwyżej rozwiniętymi.
Poprawa stanu nauki i szkolnictwa wyższego stanowi jedno z największych wyzwań
stojących obecnie przed naszym krajem.
1. Zmieńmy sposób organizacji studiów
We współpracy ze środowiskiem naukowym będziemy wspierać takie zmiany, które:



ułatwią studiowanie na kilku kierunkach,
rozwiną i umocnią międzynarodową wymianę studentów,
dadzą najlepszym szkołom wyższym na tyle dużą samodzielność ekonomiczną
i w podejmowaniu decyzji, by same mogły sprostać europejskiej konkurencji.
Student powinien móc samodzielnie wybrać studiowane przedmioty, zgodnie
ze swoim wyobrażeniem o przyszłym zawodzie. To wyrobi w nim poczucie
odpowiedzialności za swój los i nauczy aktywnego poszukiwania potrzebnej wiedzy,
przygotuje też do jej uzupełniania po skończeniu studiów.
2. Upowszechnijmy studia doktoranckie
Pierwszym krokiem musi być przyciągnięcie najzdolniejszych absolwentów, a do tego
konieczne jest zapewnienie im stypendiów doktoranckich oraz uprawnień
pracowniczych.
3. Zwiększmy nakłady na badania naukowe
Bez zwiększenia środków na naukę nie zbudujemy gospodarki opartej na wiedzy.
4. Zwiększmy wynagrodzenia specjalistów
Niskie wynagrodzenia w Polsce i otwarty globalny rynek pracy dla pracowników nauki
(szczególnie w naukach ścisłych, eksperymentalnych, medycznych i inżynieryjnych)
są przyczyną emigracji najzdolniejszych młodych naukowców. Na państwie
spoczywa odpowiedzialność za takie kształtowanie wynagrodzeń w nauce
i szkolnictwie wyższym, aby zachęcić młodych ludzi do poświęcenia się pracy
naukowej w kraju.
5. Powiążmy finansowanie z jakością pracy naukowej
Jedynym kryterium przydziału środków pieniężnych powinna być jakość
prowadzonych badań. Badania naukowe prowadzone są zwykle w małych zespołach
i to te zespoły, a nie instytucje, które je zatrudniają, powinny być oceniane
i finansowane. Przyczyni się to do promocji dobrze pracujących zespołów naukowych
i podniesie jakość badań naukowych w Polsce. Niech pieniądz wedruje za dobrym
naukowcem.
6. Uwolnijmy polską naukę od biurokratycznych absurdów
Stale rosnąca biurokracja pochłania coraz więcej czasu i energii pracowników nauki.
c)
Zadbajmy o tożsamość
Proponujemy:




większe wydatki państwa na kulturę,
równy dostęp do dóbr i usług kultury – bez względu na region czy środowisko,
telewizja publiczna jako narzędzie edukacji kulturalnej,
finansowanie kultury wysokiej i jej twórców.
W świecie, w którym zacierają się granice geograficzne i państwowe, kultura określa
tożsamość, nadaje sens ludzkim biografiom, stanowi o wielkości narodu i jego
miejscu wśród innych. To ona tworzy nasz wizerunek. Demokraci będą o tym
pamiętać.
1. Nie pozostawiajmy kultury wyłącznie wolnemu rynkowi
Państwo ma interes polityczny i ekonomiczny, by finansować kulturę. Tymczasem
wydajemy na nią nieproporcjonalnie mało w porównaniu z innymi państwami Unii
Europejskiej. Skoro nas na więcej nie stać, skorzystajmy z okazji, jaką są środki
unijne. Postarajmy się dobrze je wykorzystać.
2. Zapewnijmy równy dostęp do dóbr kultury we wszystkich regionach Polski
i środowiskach
Ludzie nie kupują książek ani gazet, nie chodzą do kin ani teatrów. Ubyło aż 400
bibliotek i ciągle za mało środków przeznacza się na zakupy nowych książek.
O jedną piątą zmalała liczba kin na prowincji. Na kulturę w budżetach rodzinnych
coraz częściej brakuje pieniędzy.Nie wolno skazywać ludzi na monopol
pseudokultury w massmediach, trzeba zacząć działać. Co można zrobić?
Wykorzystywać to, co funkcjonuje, by dać ludziom jakiś wybór. Na przykład tam,
gdzie nie ma już kina ani żadnego ogniska kultury – szkoła jeszcze istnieje! Trzeba,
by stała się wielofunkcyjna, zastąpiła bibliotekę, a może i wiejski dom kultury. Żeby
zatrudniony w niej nauczyciel, specjalnie przeszkolony i lepiej opłacany, mógł pełnić
też funkcję animatora kultury, który rozbudzi zainteresowania, pomoże
w organizowaniu czasu wolnego.Pamiętajmy, że bez kultury i edukacji nigdy nie
staniemy się świadomym społeczeństwem obywatelskim. I pamiętajmy, że brak
potrzeb kulturalnych zazwyczaj się dziedziczy.
3. Doceńmy ekonomiczną rolę kultury
Kultura to także dziedzina przemysłu, który przynosi dochód. W wysoko rozwiniętych
krajach każde euro zainwestowane w sferę prawidłowo zarządzanej kultury daje zysk
kilku euro. Zacznijmy więc traktować kulturę jako długoterminową inwestycję
przynoszącą dochody i dającą miejsca pracy. Przecież przemysły kultury – różne
warsztaty artystyczne, studia nagrań, poligrafia itd. – dają możliwości zatrudnienia,
a przy tym są zakotwiczone w środowiskach lokalnych, odgrywają niezwykle ważną
rolę społeczną. I są też wylęgarnią wykwalifikowanej siły roboczej, wysokiej klasy
profesjonalistów.
4. Wykorzystajmy telewizję publiczną jako narzędzie edukacji społecznejJeśli
chcemy kształtować społeczeństwo, które myśli w sposób pozytywny, obywatelski,
oraz kreować wrażliwego człowieka, to musimy właściwie wykorzystać telewizję
publiczną. Opłacamy ją w abonamencie nie po to, by zajmowała się wielogodzinną
promocją głupoty i schlebiała najgorszym gustom, ale by realizowała określoną misję.
5. Pamiętajmy o twórcach kultury wysokiej
Autorzy dzieł stanowiących przedmiot narodowej dumy często nie mają żadnych
szans w konkurencji z komercją. Muszą więc znaleźć dostateczne oparcie finansowe
w państwie, by móc je godnie reprezentować na zewnątrz, tworzyć nowe bezcenne
wartości w oparciu o tradycję narodową oraz poszukiwać nieustannie nowych
środków wyrazu.
UNIA EUROPEJSKA
Zapewnijmy Polsce mocną pozycję w Europie i na świecie.
Aby Polska optymalnie skorzystała na członkostwie w UE konieczne jest:






przekazywanie obywatelom wiedzy o tym, jak działa UE i jej instytucje,
pełne przygotowanie wszystkich zainteresowanych do skorzystania z unijnej pomocy
finansowej,
działanie na rzecz jak najszybszego otwierania dla polskich pracowników rynków
pracy w państwach Unii,
prowadzenie takiej polityki gospodarczej, która umożliwi szybkie przystąpienie Polski
do strefy euro,
działanie na rzecz integracji Ukrainy z Unią Europejską oraz budowania bliższych
związków między Unią a krajami Centralnej i Wschodniej Europy, które nie są
członkami UE,
działanie na rzecz silnej i sprawnie działającej struktury Unii Europejskiej.
Nasze członkostwo w Unii Europejskiej sprawi, że stopniowo znikną różnice
w poziomie życia pomiędzy Polską a krajami bardziej rozwiniętymi. UE zapewni nam
też skuteczne wsparcie w działaniach na rzecz poprawy sytuacji na polskiej wsi
oraz obszarach słabiej rozwiniętych. Wykorzystajmy tę szansę.
Demokraci.pl są partią silnej Polski w silnej Europie. Jakie są nasze poglądy
w najważniejszych sprawach międzynarodowych?
1. Demokraci wobec wspólnej polityki zagranicznej Unii Europejskiej
Jesteśmy za integracją polityki zagranicznej Unii, bo chcemy być członkiem takiej
organizacji państw, która ma możliwości wpływania na ład światowy. Dzięki temu
będziemy w stanie ochraniać i promować interesy naszego państwa.
2. Demokraci wobec sąsiadów Unii Europejskiej
Polska zawsze aktywnie działała w interesie swych najbliższych sąsiadów. Będzie
dbać o to, by granica Unii Europejskiej na Bugu nie stała się murem między
Wschodem i Zachodem.
Uważamy, że brak scenariusza przystąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej jest
poważnym błędem i dowodzi braku zrozumienia dla społeczeństwa ukraińskiego.
Polska powinna nadal być partnerem i dobrym sąsiadem Ukrainy.
Musimy też wspierać rozwój społeczeństwa obywatelskiego i opozycji
demokratycznej na Białorusi, w porozumieniu z UE i USA.
3. Demokraci a stosunki z Rosją
Wzajemne relacje Rosji i integrującej się Europy powinny być na nowo przemyślane.
Demokraci postulują wypracowanie jednolitej wspólnej polityki UE wobec Rosji.
Powinno się położyć szczególny nacisk na przestrzeganie praw człowieka
oraz partnerskie stosunki z sąsiadami Rosji. W politykę tę powinny się zaangażować
także Stany Zjednoczone.
Polską racją stanu jest prozachodnia, demokratyczna Rosja, harmonijne
współpracująca z Unią Europejską. W dalszej perspektywie poprzemy też utworzenie
strefy wolnego handlu z Rosją.
Stoimy na stanowisku niepodporządkowywania prawdy historycznej doraźnym
interesom gospodarczym i politycznym. Polska dyplomacja ma obowiązek bronić
prawdy o sukcesach i cierpieniach naszego kraju, niezależnie od tego, dla kogo jest
ona niewygodna.
4. Demokraci o roli USA na świecie
Unia Europejska oraz USA powinny razem zająć się skutecznym rozwiązywaniem
wielu problemów na świecie: humanitarnych, politycznych, związanych
z bezpieczeństwem. Polska może odegrać istotną rolę w ponownym zacieśnieniu
stosunków euroatlantyckich.
W ramach UE powinniśmy wywalczyć zniesienie wiz do USA dla polskich obywateli.
Swoboda podróżowania powinna być prawem wszystkich obywateli Unii.
5. Demokraci wobec wspólnej polityki obronnej Unii Europejskiej
Uważamy, że Polska powinna aktywnie uczestniczyć w tworzeniu wspólnej polityki
obronnej UE i poprzeć rozbudowywanie europejskich struktur obronnych.
Uważamy również, że na szczególne zainteresowanie ze strony naszego kraju
zasługują badania technologiczne i wymiana technologii wojskowej w Unii.
6. Demokraci wobec Traktatu Reformującego
Sądzimy, że uporządkowanie prawodawstwa zjednoczonej Europy jest konieczne.
Będziemy więc działać na rzecz ogólnoeuropejskiej zgody co do fundamentów
prawnych Wspólnej Europy. Traktat Reformujący jest tylko narzędziem,
ale niezbędnym do sprawniejszego działania. Europa będąca gospodarczą potęgą
a jednocześnie politycznym karłem potrzebuje traktatu, który pozwoli jej zmierzyć się
z nowymi wyzwaniami.
Trzeba podkreślić, że Polska pokazała już, iż potrafi być silnym państwem
i jednocześnie jest zdolna kooperować ze swymi europejskimi partnerami, a nawet
może być rozjemcą w sporach pomiędzy dotychczasowymi liderami Unii.