modne - Powiatowa Stacja Sanitarno

Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna
w m. st. Warszawie, ul. Kochanowskiego 21,
Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35;
tel. 22/311-80-07÷08; e-mail: [email protected]
SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE
„MODNE” WŚRÓD MŁODZIEŻY
PORÓWNYWANIE MODELU TRADYCYJNEGO
Z NOWYMI TRENDAMI W PROFILAKTYCE
Model tradycyjny
Zwalczanie patologii
Uświadamianie skutków
używania środków
uzależniających
Cel
Podstawowe
założenia
Wiedza o skutkach
używania środków
uzależniających i negatywna
postawa wobec ich używania
Spodziewane
efekty
Jednostronny przekaz
informacji
Sporadyczne akcje wśród
nastolatków
Prelegenci i specjaliści
Forma
oddziaływań
Zakres
oddziaływań
Realizatorzy
Alkohol, papierosy lub
narkotyki
Nie wymagana
Rodzaj
substancji
Ewaluacja
Modele współczesne
Promocja zdrowia
Odwoływanie się do przyczyn
używania środków
uzależniających
Poczucie własnej wartości.
Uporządkowanie wartości.
Umiejętności społeczne.
Wiedza o uzależnieniach.
Rozwój zainteresowań i in.
Dialog z odbiorcami i ich
aktywne uczestnictwo
Systematyczne działanie wśród
dzieci i młodzieży
Nauczyciele i liderzy
młodzieżowi
Wszystkie środki uzależniające
Wymagana
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m.st. Warszawie
ul. Kochanowskiego 21,
UZALEŻNIENIE - to odczuwalny przez jednostkę nacisk
używania określonych środków (naturalnych lub sztucznych)
lub wykonywanych określonych czynności, które mogą
wywoływać skutki niebezpieczne dla zdrowia lub życia.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m.st. Warszawie
ul. Kochanowskiego 21
RODZAJE UZALEŻNIEŃ
FIZYCZNE
- organizm przystosowuje się do nowego stanu, zmienia się
tolerancja na substancję (organizm domaga się więcej lub mniej).
PSYCHICZNE –
silna potrzeba osiągnięcia stanu odurzenia. Jednostka nie
jest w stanie funkcjonować bez określonej substancji.
SPOŁECZNE
– używanie staje się elementem przynależności do grupy
rówieśniczej.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m. st. Warszawie,
ul. Kochanowskiego 21,
CZYNNIKI RYZYKA UZALEŻNIEŃ.
 czynniki genetyczne;

zachowanie w dzieciństwie;

zaburzenia psychiczne;

rodzice, środowisko rodzinne i rówieśnicy;

czynniki ryzykowne podejmowane przez rówieśników;

oczekiwania;

urazy;

reklama;

dostępność.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m. st. Warszawie,
ul. Kochanowskiego 21,
CZYNNIKI CHRONIĄCE
 silna więź z rodzicami, rodziną,

zainteresowanie nauka szkolną, hobby, rozwojem,

regularne praktyki religijne,

skłonność do szanowania prawa, norm, autorytetów.
LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ
 optymalne warunki rozwoju
 atmosfera zaufania
 zero przemocy!
 pozytywne emocje

konstruktywana krytyka

wzmocnienia
OBJAWY UZALEŻNIENIA

doznaje silnej potrzeby lub przymusu użycia substancji psychoaktywnej;

traci kontrolę nad używaniem (nie może się powstrzymać od jego
rozpoczęcia lub nie potrafi go przerwać);

w przypadku odstawienia substancji doznaje przykrych dolegliwości
fizycznych i/lub psychicznych (tzw. reakcji abstynenckiej);

rośnie jego tolerancja na substancję, w konsekwencji musi zwiększyć
dawki dla osiągnięcia tego samego efektu;

koncentruje się na używaniu, rezygnuje z innych dających wcześniej

satysfakcję form aktywności;

kontynuuje używanie mimo uświadamiania sobie, że jest ono szkodliwe.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m. st. Warszawie,
ul. Kochanowskiego 21,
SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE
POPULARNE WŚRÓD MŁODZIEŻY
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m. st. Warszawie
ul. Kochanowskiego 21,
MARIHUANA I HASZYSZ
MARIHUANA – susz z kwiatostanu i drobnych liści niektórych
gatunków konopi (cannabis sativa i cannabis indica).
HASZYSZ- otrzymuje się z żywicy tych roślin, dostępny jest pod
postacią brunatnej plastycznej masy.
SUBSTANCJĄ PSYCHOAKTYWNĄ W KONOPIACH JEST ORGANICZNY ZWIĄZEK
CHEMICZNY - TETRAHYDROKANNABINOL (THC).
Na rynku sprzedawana jest marihuana syntetyczna wzmacniana
chemicznie – zawiera 10x THC, dobrze wyhodowana może zawierać
nawet 20x THC.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m. st. Warszawie
ul. Kochanowskiego 21,
SYNTETYCZNA MARIHUANA – mieszanka ziół, która ma
zastąpić naturalna postać marihuany.
UWAGA !!!
Sprzedawana w postaci suszu. Niebezpieczna dla zdrowia, ponieważ susz
jest nasączony kannabinoidami.
ŁATWO PRZECHODZI SIĘ W DOPALACZE.
(MOCARZ – JEST ZALICZANY DO SYNTETYCZNYCH KANNABINOIDÓW).
W wyniku działania THC, następuje zmiana aktywności komórek w mózgu
i występują objawy „HAJU”.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m. st. Warszawie,
ul. Kochanowskiego 21,
OBJAWY TZW. „HAJU”
 zniekształcone postrzeganie rzeczywistości,

zaburzenia koordynacji ruchowej,

zaburzenia logicznego myślenia, może wystąpić tzw. filozofowanie,

problemy z pamięcią.

poczucie całkowitego odrealnienia.

utrata kontroli nad swoim zachowaniem.

uwięzienie w innym wymiarze.

palpitacje serca.

przyspieszenie tętna do 180 u/min.

nagły skok ciśnienia.

ekstremalne pobudzenie.

niekontrolowane ruchy ciała, drgawki i wymiotY.
Objawy fizyczne
JAK DZIAŁA SYNTETYCZNA MARIHUANA?
JAK POZNAĆ PALĄCEGO MARIHUANĘ?

słodka woń oddechu, włosów i ubrania,

przekrwione oczy, kaszel,

zwiększone łaknienie,

zainteresowania symboliką, muzyką reggae,

nieadekwatne zachowanie (wesołość, chichot, gadatliwość),

zaburzenia koordynacji ruchowej,

zespół amotywacyjny (do rozwoju, do nauki, postawa to mi „wisi”),
UWAGA !!!
OBECNOŚĆ THC W ORGANIZMIE MOŻNA STWIERDZIĆ NAWET 2 TYG.
PO OSTATNIM ZAŻYCIU. TESTY DOSTĘPNE W APTEKACH NA MOCZ I ŚLINĘ.
OBJAWY ODSTAWIENIE
(USTĘPUJĄ PO 1 TYGODNIU OD ZAŻYCIA OSTATNIEJ DAWKI)
 ciągłe rozdrażnienie, brak samokrytyki,

senność lub bezsenność,

bóle głowy,

apatia,
 zaburzenia łaknienia.
POZAMEDYCZNE UŻYCIE
LEKÓW
(KATAR, KASZEL, BÓL GARDŁA)
DLACZEGO MŁODZIEŻ SIĘGA PO LEKI?
 problemy osobowościowe, adaptacyjne,
 zaburzone relacje z rodzicami, otoczeniem,
 obsesyjna kontrola wagi ciała (bulimia, anoreksja),
 po prostu chcą eksperymentować,
NAJCZĘŚCIEJ MŁODZIEŻ SIĘGA PO:
 efedrynę/ pseudoefedrynę - (Sudafed, Gripex),

kodeinę – (Thiocodin),

bromowodorek dekstrometorfanu

(DXM) - (Acodin, Choligrip na noc),

benzydamina – (Tantum Rosa,
Tantum Verde).
EFEDRYNA - alkaloid roślinny.

Pobudza ośrodkowy i obwodowy układ adrenergiczny.

Działa rozszerzająco na oskrzela, zmniejsza wydzielanie śluzu
w drogach oddechowych i stymuluje oddychanie.

Zwęża naczynia krwionośne, w tym także błony śluzowej nosa,
powoduje wzrost ciśnienia tętniczego (skurczowego
i rozkurczowego).

Zwiększająca zdolność do wysiłku fizycznego
pobudzenie organizmu, stosowana przez sportowców.

Wchodzi w skład preparatów na odchudzanie oraz leków
stosowanych w chorobach układu oddechowego.
przez
KTO SIĘGA EFEDRYNĘ?
osoba z zaburzonymi relacjami rodzinnymi,
 jest izolowany społecznie,
 nie należy do przestępczego środowiska rówieśniczego.
UŻYWANA JEST W
 akcie autoagresji,
 poczuciu nie spełnienia własnych lub rodzicielskich aspiracji.
EFEDRYNA poprawia wydolność organizmu,
wywołuje bóle głowy, nudności i wymioty.
U MĘŻCZYZN MOŻE SPOWODOWAĆ PROBLEMY
Z ODDAWANIEM MOCZU I ZABURZENIA POTENCJI
Długotrwałe stosowanie powoduje negatywny wpływ na układ
krążenia, może spowodować nadciśnienie tętnicze, arytmię serca
oraz niewydolność układu oddechowego.
EFEDRYNA POWODUJE: suchość w ustach, drżenie rąk, bezsenność,
halucynacje, nerwowość,
podniecenie,
zmiany
skórne oraz
podwyższenie stężenia insuliny we krwi.
NA RYNKU DOSTĘPNE PREPARATY :
EFRINOL 1% LUB 2% (KROPLE DO NOSA)T
TUSSIPECT (SYROP NA KASZEL)
Preparaty zawierające efedrynę (zabronione w legalnej sprzedaży):
ECA Xtreme,
 Metabotrol,
 Yellow Devils,
 Hydroxytrol,
 Ripped Power,
 Metabotrol

KODEODEINA - (Metylomofrina) jest naturalnym alkaloidem opium.
Na drodze chemicznej w łatwy sposób można ją pozyskać z morfiny jest jej
metylową pochodną.
Wykazuje bardzo silny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (OUN).
(Stany euforii i błogiej apatii)
Znosi ból, odczucie głodu, powoduje m.in. senność, apatię.
Metabolizowana jest w wątrobie. Ma działanie bardzo podobne do morfiny,
uzależnia bardzo szybko psychicznie oraz fizycznie.
UWAGA !!!
DAWKA NARKOTYZUJĄCA 100- 300MG I WIĘCEJ
OBJAWY PRZEDAWKOWANIA:

senność,

apatia,

osłabiona i spowolniona perystaltyka jelit,

swędzenie, wysypka, zmiany skórne,

zawroty i bóle głowy,

mdłości,

otępienie,

rozdrażnienie,

nadmierne wyciszenie i wiele innych.
LEKI DOSTĘPNE BEZ RECEPTY:
ANTIDOL – na ból głowy, zębów, bóle miesiączkowe i na
gorączkę.
ULTRACOD - na ból głowy, zębów, bóle miesiączkowe i na
gorączkę.
THIOCODIN – lek na kaszel.
TALVOSILEN - lek przeciwgorączkowy.
DEKSTROMETORFAN - pochodna morfiny o działaniu
przeciwkaszlowym. Tłumi kaszel różnego pochodzenia
poprzez podwyższenie progu wrażliwości ośrodka
oddechowego w rdzeniu przedłużonym.
POWODUJE:

senność, nudności,

wymioty, bóle i zawroty głowy,

ból żołądka, biegunka lub zaparcia,

reakcje alergiczne (wysypka, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, skurcz
oskrzeli).
OBJAWY PRZEDAWKOWANIA:

dezorientacja, senność, zawroty głowy,

nudności, wymioty, pobudzenie, niepokój, drażliwość,

depresja oddechowa, śpiączka, drgawki.
LEKI DOSTĘPNE NA RYNKU:
 Acodin (tabletki)
 Mucotussin (syrop)
 Robitussin antitussicum (syrop)
 Robitussin junior (syrop)
BENZYDAMINA - pochodna indazolu, niesteroidowy lek stosowany w
stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, po ekstrakcji zęba. Stosowana
w leczeniu zapalenia sromu i pochwy.
UWAGA!!!
Działa na OUN, szybko wchłania się z przewodu pokarmowego i przenika przez
barierę krew- mózg. Dochodzi do uwolnienia dopaminy przez neurony w mózgu.
PO PRZEKROCZENIU DAWKI 500 MG/ DOBĘ I MOŻE
WYWOŁAĆ:
 halucynacje wzrokowe i słuchowe,
 niepokój i pobudzenie ruchowe,
 euforię i błogostan,
 przyspieszenie czynności serca,
 wrażliwość na światło,
 szerokie źrenice.
LEKI DOSTĘPNE NA RYNKU:
 Septolux (tabletki do ssania)
 Septolux (aerozol do stosowania w jamie ustnej i gardle)
 Tantum Rosa (proszek do sporządzania roztworu do irygacji)
 Tantum Verde (roztwór do płukania jamy ustnej i gardła).
POPULARNA HALUCYGENNA ROSLINA
OGRODOWA
DATURA (BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA)
- narkotyk
popularny wśród młodzieży. wykazuje bowiem silne właściwości
odurzające - jego nasiona potocznie nazywa się „haszyszem targówka
.Jest to roślina silnie toksyczna, której spożycie może doprowadzić
nawet do śmierci.
Roślina pochodząca z Meksyku. Ze względu na swoje piękne, duże,
lejkowate kwiaty stała się popularna jako roślina balkonowa i
ogrodowa. Młodzi ludzie - ze względu na łatwą dostępność i niewielki
koszt uzyskania - wykorzystują jej właściwości psychogenne i traktują
jak narkotyk.
BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA - odurza swoim mocnym, słodkawym, bardzo
charakterystycznym zapachem, młodzi ludzie sięgają po brunatno-czarne
nasiona bielunia dziędzierzawy, potocznie nazywane „haszyszem
targówka”.
Wykazują one silne właściwości narkotyczne, za które odpowiadają
alkaloidy tropanowe: hioscyjamina, atropina i skopolamina.
Powoduje porażenie zakończenia
Nerwów przywspółczulnych autonomicznego
Układu nerwowego.
OBJAWY ODURZENIA:
 pobudzenie, które z czasem przechodzi w dezorientację,
 trudności z utrzymaniem równowagi,
 niepokój, a dalej w omamy wzrokowe i słuchowe,
 słowotok,
 rozszerzenie źrenic.
OBJAWY ZATRUCIA POJAWIAJĄ SIĘ ZWYKLE 4 GODZINY PO
SPOŻYCIU BIELUNIA I MOGĄ OTRZYMYWAĆ SIĘ NAWET
PRZEZ KILKA DNI.

wysypka na skórze, zaczerwienienie skóry,

wstrzymanie moczu,

przyśpieszone tętno,

przyspieszenie akcji serca,

mdłości, wymioty i osłabienie perystaltyki jelit (zaparcia),

drgawki.
Leczenie wszystkich zatruć bieluniem odbywa się w
szpitalu, gdzie wykonuje się płukanie żołądka i podaje się
salicylan fizostygminy - lek, który znosi ww. objawy.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE:
BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA oprócz właściwości halucynogennych posiada
także działanie lecznicze.
W medycynie ajurwedyjskiej bieluń zaleca się go m.in. na wrzody, reumatyzm,
dnę moczanową, rwę kulszową, obrzęki i bóle zębów.
W Nigerii ekstrakty z nasion mieszane z olejem palmowym stosuje się w formie
okładów w miejsca dotkliwych ukąszeń insektów.
W Turcji stosuje się go przy problemach żołądkowo-jelitowych, hemoroidach, w
zapaleniu oskrzeli, trądziku i egzemach. porodowe.
Meksykańscy Indianie wywarem z bielunia łagodzą bóle.
W Japonii znalazł zastosowanie przy kardiomiopatiach i chorobie Parkinsona.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE CD:
BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA znalazł zastosowanie także w medycynie
konwencjonalnej, m.in. w łagodzeniu dolegliwości choroby lokomocyjnej,
leczeniu epilepsji, stanach zapalnych, grzybicach i wielu innych
dolegliwościach.
Ekstrakty z liści bielunia wykazują
przeciwcukrzycowe.
także potencjalne właściwości
Potwierdzone naukowo zostało również przeciwnowotworowe działanie tej
rośliny.
Warto też pamiętać o kilku ważnych sprawach:
 bądź przykładem, postępuj tak, by być wiarygodnym, dzieci są dobrymi,
obserwatorami i łatwo zauważą, gdy nie robisz tak, jak mówisz,
 wymagaj, ale stawiaj dziecku warunki możliwe do spełnienia,
 bądź konsekwentny, aby dziecko liczyło się z tobą i wiedziało, że
ustalone, przez ciebie normy w ważnych sprawach muszą być
respektowane,
 poznaj przyjaciół i znajomych dziecka, pamiętaj, że w tym wieku koledzy,
odgrywają dużą rolę i często mają duży wpływ,
cd warto pamiętać…..
 szanuj prawo dziecka do własnych wyborów, opinii, dysponowania
swoim, wolnym czasem. doradzaj, ale nie narzucaj swojej woli,
 nie bądź nadmiernie opiekuńczy, pozwól dziecku zdobywać
doświadczenia; ono uczy się życia przede wszystkim robiąc nowe
rzeczy, sprawdzając. Czasem popełnia przy tym błędy, bądź zatem
czujny i w porę reaguj.
RODZICE/ OPIEKUNOWIE/ WYCHOWAWCY -
SYTUACJE, KTÓRYCH NIE WOLNO BAGATELIZOWAĆ!
Masz prawo sądzić, że dzieckiem dzieje się coś niedobrego, gdy zauważysz kilka z
wymienionych niżej objawów równocześnie:

dziecko oddala się od Ciebie, staje się obce, mimo, że wcześniej byliście blisko,

ma kłopoty z nauką, choć wcześniej dobrze sobie radziło, wagaruje,

unika rozmów, kontaktu, ,,kręci” w rozmowie, kłamie,

jest niecierpliwe, rozdrażnione,

jest na zmianę pobudzone lub ospałe, sypia o dziwnych porach,

znika często w ciągu dnia z domu pod dowolnym pretekstem i stara się unikać
kontaktu po powrocie
cd niedobre objawy…..
 kwestionuje szkodliwość narkotyków, uważa że powinny być
zalegalizowane,
 ma nadmierny apetyt lub nie ma apetytu,
 ma przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice, przewlekły
katar,
 w jego pokoju dziwnie pachnie, miewa fifki i fajki różnych kształtów,
bibułki do skrętów, biały proszek, pastylki nieznanego pochodzenia,
opalone folie aluminiowe, leki bez recept, nieznane chemikalia.
JEŚLI JESTEŚ OPIEKUNEM GRUPY, WYCHOWAWCĄ LUB
NAUCZYCIELEM W SZKOLE:
 prowadź działania integracyjne w grupie,
 sprawnie zarządzaj grupą,
 staraj się budować dobre relacje, (stwórz dobry klimat w grupie),
 buduj dobre relacje z rodzicami, by zachęcić ich do współpracy,
 reaguj na problemy młodzieży, udzielaj wsparcia w przeżywanych
trudnościach,
 sprawdzaj z kim kontaktuje się młodzież.
 porozmawiaj o zagrożeniach, wyraź zdecydowany sprzeciw wobec używania
narkotyków i innych środków psychoaktywnych.
MAŁY SŁOWNICZEK SLANGU ZWIĄZANEGO Z
NARKOTYKAMI , DOPALACZAMI:
Jeżeli usłyszysz te nazwy w rozmowach swoich dzieci i ich znajomych, nie
wpadaj w panikę, być może dopalacze (narkotyki) pojawiły się w otoczeniu
dziecka i warto na ten temat porozmawiać.
Należy pamiętać, że slangowy język młodzieżowy jest niezwykle żywy
i ciągle przybywają nowe określenia.
Akcesoria do używania narkotyków:
do palenia, wdychania – lufka, fifka, fifa, bongo (fajka wodna) srebro,
folia,
dożylnie – sprzęt, strzykawka, igła, pompka, gary, garnki, łyżka
handlarz narkotykami: diler
miejsce handlu : bajzel,
narkotyki ogólnie: towar, dragi, czady, materiał,
narkoman: ćpun, grzejnik
określenie osoby ze względu na rodzaj zażywanej substancji: trawiarz,
zielarz, brałniarz,
porcja narkotyku: działka, gram, giet, bit, setka, cent, gruda, linia, ścieżka,
kreska,
stan po zażyciu: kop, jazda, trzepanie, odlot, odjazd, podróż, kręcenie,
śmiechawa, trip,
końcowa faza działania : zejście, zjazd, dół
GDZIE SZUKAĆ POMOCY?
116 111- bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
(czynny od poniedziałku do soboty od 12 do 20)
801 199 990 - antynarkotykowy telefon zaufania
(czynny codziennie od 16 do 21)
800 060 800 - bezpłatna infolinia państwowej inspekcji sanitarnej
http://www.pis.gov.pl
http:// www.narkomania.org.pl
http://www.narkomania.gov.pl
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna
w m. st. Warszawie, ul. Kochanowskiego 21,
Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35;
tel. 22/311-80-07÷08; e-mail:
[email protected]
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ