Czynnik męski w etiopatogenezie niepłodności

ginekolog.pl
Czynnik męski w etiopatogenezie
niepłodności - analiza nasienia
Niepłodność uznawana jest przez WHO za chorobę społeczną. Szacuje się, iż w Polsce
problem ten dotyka ponad miliona par.
Niepłodność uznawana jest przez WHO za chorobę społeczną. Szacuje się, iż w Polsce problem
ten dotyka ponad miliona par. W 35% przypadków przyczynę niepłodności możemy stwierdzić po
stronie partnera. Nieprawidłowości nasienia stanowią główną grupę zaburzeń płodności w
przypadku mężczyzn. Do pozostałych stanów patologicznych, istotnych pod względem częstości
występowania należą żylaki powrózka nasiennego, dysfunkcje jąder, czynnik immunologiczny oraz
zaburzenia endokrynologiczne - hipogonadyzm hipergonadotropowy. Wielu autorów sugerowało, iż
na przestrzeni ostatnich 50 lat parametry nasienia stopniowo ulegały pogorszeniu. Postulowano
rolę toksyn oraz substancji o działaniu estrogenopodobnym (xenoestrogeny). W nowszych
opracowaniach nie udało się jednak potwierdzić tego zjawiska.
Czynniki upośledzające parametry nasienia
Analizując możliwe przyczyny niepłodności u mężczyzn, klinicysta powinien dokładnie wypytać
pacjenta o historię urazów lub zabiegów operacyjnych w obrębie jąder, alergie oraz o przebyte
choroby zakaźne (świnka). Ekspozycja na promieniowanie jonizujące i podwyższoną temperaturę
jest także czynnikiem upośledzającym proces spermatogenezy, a efekt ten może objawiać się do
ponad 2 miesięcy od ekspozycji. Substancje psychoaktywne (w szczególności marihuana i
kokaina) upośledzają funkcję układu rozrodczego poprzez obniżenie stężenia GnRH (marihuana)
oraz upośledzenie procesu spermatogenezy (kokaina). Spośród leków negatywne działanie na
parametry nasienia wywierają między innymi: cymetydyna, spironolakton, nitrofurany,
sulfasalazyna, niektóre antybiotyki (erytromycyna, tetracykliny) oraz sterydy o działaniu
anabolicznym. Zaburzenia ejakulacji mogą być związane ze stosowaniem fentolaminy, metylodopy,
czy rezerpiny.
Badania nasienia.
Badanie nasienia z uwagi na niski koszt oraz nieinwazyjność stanowi obecnie podstawę
diagnostyki niepłodności związanej z czynnikiem męskim. Przed oddaniem nasienia zalecana jest
abstynencja seksualna przez okres 2 - 5 dni. Zgodnie ze standardami WHO w 1 ml nasienia
powinno znajdować się > 20 milionów plemników, a próbka powinna zawierać > 2 ml. Prawidłowa
ruchliwość plemników określana jest przez odsetek u którego możemy zaobserwować ruch
progresywny (>60%) oraz odsetek wykonujących ruch progresywny szybki (25%). Do
nowoczesnych metod automatycznej oceny ruchliwości plemników zaliczamy ocenę fotograficzną
lub automatyczną komputerową ocenę ruchu (CASA). W przypadku zmniejszenia liczby plemników
w 1 ML < 20 milionów mówimy o oligozoospermii, w przypadku zaburzenia ruchliwości - o
astenozoospermii. Zaburzenie morfologii plemników, dotyczące ponad 70% plemników określanej
jest jako teratozospermia. W ocenie morfologii plemników stosuje się także kryteria Tygerberga korelujące z odsetkiem prognostycznym procedury IVF. Całkowity brak plemników w ejakulacie to
azoospermia Oprócz wyżej wymienionych badań, w procesie oceny nasienia stosuje się także
pomiary pH, fruktozy oraz koncentracji leukocytów.
Testy czynnościowe
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/2
ginekolog.pl
Testy czynnościowe służą ocenie gamet męskich oraz ich zdolności do zapłodnienia. Test
hipoosmotyczny przydatny jest w ocenie integralności błony plemnika. W środowisku
hipoosmotycznym oceniane jest przenikanie płynu przez nieuszkodzoną błonę plemnika. Test
penetracji śluzu szyjkowego użyteczny jest we wstępnych etapach diagnostyki. W ocenie zdolności
plemników do prawidłowej interakcji z komórką jajową znalazły zastosowanie: analiza reakcji
akrosomalnej (odsetek plemników zdolnych do uwolnienia akrosomu), analiza wiązania plemników
ze strukturami osłonki przejrzystej oraz Hamster Egg Penetration Assay - test penetracji plemnika
do oocytu chomika syryjskiego (umożliwiający śledzenie sekwencji procesów zapłodnienia). W
przypadku testu HEPA ocenie podlega zdolność do przenikania plemnika do pozbawionej osłonki
przejrzystej komórki oocytarnej chomika w przypadku pacjenta oraz dawcy o którym wiemy że jest
płodny. Według niektórych autorów koreluje z prognostycznym odsetkiem procedury IVF.
Testy Immunologiczne
Spośród testów immunologicznych, dotyczących analizy nasienia do najbardziej
rozpowszechnionych zaliczamy testy: MAR (mieszanej reakcji antyglobulinowej) oraz
immunologiczny test kuleczkowy (w zakresie antyIgG, antyIgA, antyIgM).Testy immunologiczne
pozwalają ocenić reaktywność przeciwciał przeciwplemnikowych. Nasienie jest silnie
immunogenne, w warunkach fizjologicznych izolowane od komórek układu immunologicznego. W
przypadku wykrycia przeciwciał opcją terapeutyczną jest leczenie preparatami steroidowymi, lub
inseminacja przygotowanym uprzednio nasieniem.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/2