Struthio dmanisensis The right femur of an ostrich of huge size was

Struthio dmanisensis The right femur of an ostrich of huge size was

A C T A
Z O O L .
C R A C O V .
33
121—
132
K R A K Ó W ,
30.
IX.
1990
N . I. В u r c h a k -A b r a m o v i c h a n d A . K . V e k u a
The fossil ostrich Struthio dmanisensis sp. n. from the Lower
Pleistocene of eastern Georgia
[With. P la te I and 2 text-figs ]
Kopalny struś Struthio dmanisensis sp.n, z dolnego plejstocenu wschodniej Gruzji
A b s t r a c t . Struthio dmanisensis sp. n. bas been described on th e basis of a fem ur from
the Lower Pleistocene deposits of Dmanisi in eastern Georgia. The bone is larger and stouter
th a n in the present-day O strich. Its stoutness suggests affinity to S. pannonicus.
I. INTRODUCTION
The right femur of an ostrich of huge size was found among the fossil bones
of mammals during archaeological-palaeontological excavations carried out by
the Institutes of H istory and Palaeobiology a t the village of Dmanisi in eastern
Georgia. I t was a second find of the fossil ostrich in Georgia. The first was
a pelvis of Struthio transcaucasicus from the Middle Akchagil of th e Kwabebi
region. Fragm entary egg-shells, presumably of the said S. transcaucasicus,
are also frequently met w ith in Upper Pliocene deposits in eastern Georgia
and western Azerbaydzhan.
So far femora of 6 fossil ostriches are known from all over the Old World:
(1) S. karatheodoris F o r s y t h M a j o r , 1888, Meotis, Samos Island, femur and
pelvis, (2) S. anderssoni L o w e , 1931, Upper Pleistocene, China, femora and egg­
shells, (3) S. brachydactylus B u r c h a k -A b r a m o v ic h , 1953, Meotis, H ipparion
fauna, Ukraine, among other bones 2 complete and 2 fragm entary right fe­
mora, (4) Struthio sp., Middle Pliocene, karst cave near Odessa, 3 right femora,
(5) Struthio sp., Meotis, Hipparion fauna, Em etovka, Odessa Oblast, 1 right
femur and (6) S. oldawayi L o w e , 1933, Lower Pleistocene, Olduvai Gorge,
Tanzania.
131
Bu r c h a k -A br am o v ic h N. I., V e k u a A. К . 1971. The Fossil O strich from th e A kchagi
of Georgia. A cta zool. cracov., Kraków , 16 (1): 1— 28.
Cr am p S. (ed.) et al. 1977. H andbook of th e B irds of Europe, th e Middle E ast and N o rth A frica:
The B irds of th e W estern Palearctic. Oxford U niversity Press, Oxford, 1: O strich to Ducks.
K r et z o i M. 1954. O strich and cam el rem ains from th e Central D anube Basin. A cta geologica,
B udapest, 2 (3—4): 231—-242.
K u r o c h k in E. N., L u n g u A. N. 1970. N ovyi strau s iz srednego sarm ata M oldavii. Paleont.
zh., Moskva, 1970 (1): 118— 120.
L a m br ec h t К . 1933. H andbuch der Palaeornithologie. Berlin.
L e a k e y L . S. B . 1967. O lduvai Gorge 1951— 1961. A prelim inary rep o rt on th e geology and
fauna. Cambridge, A t th e U niversity Press, 1: 1— 109.
P id o plic h k o I. G. 1951. О lednikovom periode. Izd. A. N. USSR, Kiev. 2: 1— 264.
T u g a r in o v A. 1930. E in fossiler Strauss in T ransbaikalien. Dokl. A. N. SSSE., Leningrad,
(A) 1930 (23): 611— 614.
V o in s t v e n s k ij M. A. 1967. Iskopaem aya ornitofauna U krainy. P riro d n ay a obstanovka i fauna
proshlogho. Kiev, 3: 1— 76.
STRESZCZEN IE
Opisana praw a kość udowa Struthio dmanisensis sp.n. została znaleziona
w osadach z dolnego plejstocenu we wsi Dmanisi we Wschodniej Gruzji. Jest
to kość bardzo dużych rozmiarów (tabela I) i bardzo masywna. Caput femoris
sterczy wyraźnie ponad górny poziom trochanter major. Trochanter minor
leży w całości na linea aspera. Fossa patellaris jest stosunkowo mała, ku dołowi
stopniowo się rozszerza, a jej brzegi (szczególnie lateralny) są połogie. Trochlea
patellaris lateralis stopniowo obniża się w kierunku proksymalnym i przechodzi
w linea anterior.
Kość jest wyraźnie większa niż u współczesnego Struthio camelus L i n n a e u s ,
1758, i tylko nieznacznie mniejsza niż u S . oldawayi Lowe, 1933 (por. tabela I).
Charakterystyczna duża masywność kości sugeruje pokrewieństwo z S. pannonious K r e t z o i , 1954, opisanym również z dolnoplejstoceńskich osadów na
Węgrzech.
R edaktor pracy: prof. dr Z. Bocheński