Warszawa dnia 25.04.2012 r. O piniaw sprawie stanowiska

Warszawa dnia 25.04.2012 r.
Opinia
w sprawie stanowiska kierownika laboratorium diagnostycznego.
Art. 18 ustawy o diagnostyce, który dotychczas regulował wymogi kwalifikacyjne
kierownika laboratorium został uchylony nowelizacją ustawy o diagnostyce
laboratoryjnej z dnia 23.06.2006 r. (Dz. U. nr 117 poz. 790).
Oznacza to, że kierownikiem nie musi być obecnie tylko diagnosta laboratoryjny ale
może być również lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu lekarza i tytuł
specjalisty lub specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny określonej profilem
laboratorium.
Sprawę tę reguluje zapis § 6 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3.03.2004 r.
(Dz. U. nr 43 poz. 408 zm. Dz. U. nr 223 z 2009 r. poz. 1794) w sprawie wymagań
jakim powinno odpowiadać medyczne laboratorium diagnostyczne, rozporządzenie
Ministra Zdrowia z dnia 10.08.2007 r. w sprawie wykazu specjalizacji uprawniających
lekarza do samodzielnego wykonywania czynności w laboratorium /Dz. U. nr, 150
poz. 1073 ze zm./ i posiłkowo rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20.07.2011 r.
(Dz. U. nr 151, poz. 896) w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać osoby na
kierowniczych stanowiskach w ZOZ. Jednakże rozporządzenie z 2011 r. dotyczące
stanowisk kierowniczych w ZOZ, jako przepis ogólny, ustępuje pierwszeństwa
zapisom
§6
rozporządzenia
szczegółowego
dot.
kierownika
laboratorium
diagnostycznego.
Wskazany §6 rozporządzenia dot. laboratoriów wymaga, aby kierownik posiadał
specjalizację zgodną z profilem laboratorium.
Obecnie specjalizacje dla diagnostów od 2004 r. są jednostopniowe, ale w praktyce
jest wiele przypadków, że diagności posiadają specjalizacje pierwszego stopnia
uzyskane według dawnego typu, a przepis § 8 rozporządzenia daje tym osobom
prawo do pełnienia funkcji kierownika tylko w przypadku, gdy przed wejściem w życie
rozporządzenia pracowali na tym stanowisku w tym laboratorium przez okres ponad
jednego roku. Prawo to ma moc tylko do końca 2012 r. Osoby takie nie mogą jednak
objąć od nowa funkcji kierownika w innym laboratorium. Termin zatrudnienia liczy się
od dnia wejścia w życie pierwotnej regulacji rozporządzenia a nie jej nowelizacji.
Skoro jednak w 2007 r. zatrudniono diagnostę na stanowisku kierownika, a rozpoczął
on kształcenie specjalizacyjne po tym terminie to do dnia ukończenia tej specjalizacji
może być nadal zatrudniony na stanowisku „po kierownika”.
Powyższe wskazania odnoszą się do wymogu posiadania określonych kwalifikacji
umożliwiających objecie stanowiska kierownika w laboratorium diagnostycznym.
Natomiast sprawę konieczności zatrudnienia kierownika laboratorium należy
rozpatrywać w świetle przepisów ustawy z dnia 15.04.2011 r. o działalności
leczniczej /Dz. U. nr 112, poz. 654/, która na podstawie art. 4 ust. 1 w związku
z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20.07.2011 r. w sprawie kwalifikacji
wymaganych od pracowników w podmiotach nie będących przedsiębiorcami /, a więc
w szpitalach i jednostkach budżetowych, jednostkach badawczych – Dz. U. nr 151,
poz. 896/ ustala w pkt 3 w związku z pkt 56 załącznika do tego rozporządzenia
kwalifikacje kierownika jednostki organizacyjnej szpitala jaką jest laboratorium
diagnostyczne.
Co prawda nie ma nowej regulacji dotyczącej podmiotów leczniczych będących
przedsiębiorcami /dawne NZOZ-y/ i tu nadal obowiązują przepisy rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 3.03.2004 r. w sprawie wymagań jakim powinno odpowiadać
medyczne laboratorium diagnostyczne /Dz. U. nr 43, poz. 408 ze zm./. Ponieważ
rozporządzenie ustala wymogi kwalifikacyjne dla kierownika laboratorium to należy
uznać, że takie stanowisko winno być w laboratorium utworzone.
Dopełnieniem
tego
wymogu
tworzenia
stanowiska
kierownika
laboratorium
i zatrudnienia na nim odpowiedniej osoby jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia
23.03.2006 r. w sprawie standardów jakości dla MLD /Dz. U. nr 61, poz. 435 ze zm./,
które w załącznikach nr 1-6 wprowadza w pkt 7 zasadę, że kierownik laboratorium
poświadcza wyniki uzyskane w programach zewnętrznej oceny jakości, podejmuje
działania korygujące i zapobiegające oraz odpowiada za prowadzenie wewnętrznej
kontroli jakości.
Istotnym dla sprawy zatrudnienia kierownika jest to, że przepisy dotyczące warunków
działania MLD są tzw. regulacją szczególną opartą na delegacji ustawy
o diagnostyce laboratoryjnej i nie można ich pomijać, opierając się tylko na
przepisach ogólnych dot. działalności leczniczej.
Dlatego w każdym laboratorium diagnostycznym zgodnie z art. 17 ust 3 ustawy
o diagnostyce laboratoryjnej, rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wymogów
jakim powinno to laboratorium odpowiadać i z rozporządzeniem Ministra Zdrowia
w sprawie standardów dla MLD powinien być zatrudniony kierownik laboratorium.
Warunkiem zatrudnienia kierownika jest posiadanie przez niego specjalizacji zgodnej
z profilem laboratorium. Nie zawsze musi to być specjalizacja z analityki jeżeli
laboratorium ma profil np. serologiczny to wymagana będzie specjalizacja
z transfuzjologii.
Jednakże w sytuacji gdy laboratorium jest wielozakresowe to kierownik z przyczyn
oczywistych nie może posiadać wszystkich specjalizacji. Wystarczy, że będzie miał
specjalizację z analityki medycznej, a kierownicy pracowni /jeżeli w strukturze
laboratorium są funkcje kierownika/wchodzących w skład laboratorium centralnego
będą posiadać specjalizację odpowiednią dla zakresu działań tych pracowni. Tak
więc w pracowni serologii musi być zatrudniona osoba posiadająca specjalizację
z serologii transfuzjologicznej, a w pracowni mikrobiologicznej osoba posiadająca
taką specjalizację. Jeżeli w pracowniach nie przewidziano stanowiska kierowniczego
to jednak muszą być wyznaczone osoby posiadające albo specjalizację albo
dodatkowe kwalifikacje w dziedzinach objętych działaniem pracowni tak aby
autoryzacja wyników z tych pracowni była podpisywana przez uprawnione osoby.
Radca Prawny
Grażyna Filipowska-Kejna
Nr rej. WAR 1376