Numer 27 - Styczeń 2010

WIEŒCI
WIELICHOWSKIE
Urz¹d Miasta i Gminy
Wielichowo
Rynek 10, 64-050 Wielichowo
tel. 061 44 33 001,
061 44 33 082
www.wielichowo.pl
„Wieœci Wielichowskie” 1
Nr 1 (27) styczeñ 2010
ISSN 1898-7389
pismo bezp³atne
Powstañcza
monografia
w Wielichowie
wadzonego remontu zdjêto zasypkê z
pachwin sklepienia po prawej stronie
nawy. Niesymetrycznoœæ obci¹¿enia
zaczê³a powodowaæ spêkanie murów.
W 1994 r. remont w wilkowskim koœciele prowadzi³ ks. proboszcz Henryk B¹czkiewicz, który m.in. wymieni³ dachówkê. Przed swoim odejœciem na emeryturê wyraŸnie wskazywa³ na koniecznoœæ remontu wiêŸby dachowej i ju¿
wtedy spêkanych murów.
Poprzedni proboszcz w Wilkowie
Polskim, jeszcze w maju 2007 roku
kaza³ rozwiesiæ w koœciele siatki maj¹ce ochroniæ wiernych przed wykruszaj¹cym siê, tynkiem i kawa³kami podda-
W³aœnie ukaza³a siê ksi¹¿ka pt.
„Wielichowo w 90 rocznicê Powstania
Wielkopolskiego”. Publikacja wydana
zosta³a w ramach Grodziskich Zeszytów Historycznych i dotyczy zwi¹zków
mieszkañców gminy Wielichowo z Powstaniem Wielkopolskim.
Przewodnim tematem pracy jest historia budowy oraz renowacji Pomnika Powstañców Wlkp. Uroczystoœæ ods³oniêcia i poœwiêcenia nowego monumentu odby³a siê w listopadzie ubieg³ego roku. Miejscowa spo³ecznoœæ
nie kry³a aspiracji, by wysi³ek w³o¿ony
w zbieranie materia³ów zwi¹zanych z
powstaniem nie posz³a na marne i by
wydaæ wielichowsk¹ powstañcz¹ monografiê, w której historia budowy pomnika znalaz³aby w³aœciwe odbicie.
Zgromadzony wtedy materia³ okaza³ siê
jednak zbyt obszerny, aby zmieœciæ go
w specjalnym numerze „Wieœci Wielichowskich”. W sukurs pospieszy³o
Towarzystwo Mi³oœników Ziemi Grodziskiej, zg³aszaj¹c gotowoœæ wydania
publikacji w ramach Grodziskich Zeszytów Historycznych.
Do wspó³pracy przy pisaniu artyku³ów zaproszono znanych historyków:
prof. Bogus³awa Polaka, dra Marka
Rezlera, dra Zdzis³awa Koœciañskiego i regionalistów m.in. Eugeniê Œwietliñsk¹-Piêtê, Antoniego Fornalskiego,
Piotra Jakuboszczaka. Wa¿ne miejsce
w publikacji zajmuj¹ biogramy powstañczych kapelanów: Józefa Sztukowskiego, Franciszka Foreckiego i
Boles³awa Filipowskiego oraz organizatorów bojowych oddzia³ów: ppor.
Kazimierza Szczeœniaka, sier¿. Stanis³awa Bobkiewicza, i lekarza Franciszka Rosta. S¹ tak¿e artyku³y poœwiêcone bitwie o Kargowê i Kopanicê, a tak¿e krótkie kalendarium Kompanii Wie-
ci¹g dalszy str. 9
ci¹g dalszy str. 7
Koœció³ w Wilkowie Polskim w zimowej krasie, jeszcze przed obfitymi opadami
œniegu.
Fot Tadeusz J¹der
Grozi budowlana katastrofa
Koœció³ w Wilkowie zamkniêty!
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego 23 grudnia wyda³ decyzjê zakazu u¿ytkowania koœcio³a parafialnego p.w. œw. Jadwigi w Wilkowie Polskim.
Decyzjê wydano z rygorem natychmiastowej wykonalnoœci. O postanowieniu powiadomiony zosta³ burmistrz Wielichowa, starosta grodziski, Kuria
Metropolitalna w Poznaniu i Wojewódzki Konserwator Zabytków w Poznaniu, w porozumieniu z którym powy¿sza decyzja zapad³a.
Niestety, dziœ koœció³, uczestnicy
mszy, nabo¿eñstw i innych spotkañ religijnych, podobnie jak znajduj¹ce siê
w jego wnêtrzu zabytki s¹ w powa¿nym
niebezpieczeñstwie. Znamionuj¹ce
pêkniêcia rysy na suficie wskazuj¹ na
realne zagro¿enie budowlan¹ katastrof¹. – Mamy do czynienia z faktycznym, prawdziwym, a nie urojonym zagro¿eniem dla ludzkiego zdrowia i
¿ycia. Nie chcê za to ponosiæ odpowiedzialnoœci, st¹d taka, przyznajê,
drastyczna decyzja – mówi Aleksander Starzyñski, wojewódzki konserwator zabytków.
Jak dosz³o do zagro¿enia? Ks. Derkaczewski ocenia, ¿e stan ten trwa od
blisko 30 lat. Wtedy to w ramach pro-
2 „Wieœci Wielichowskie”
W³asnorêcznie wykonane plakaty o witaminach prezentuj¹ uczniowie III klasy.
Fot. Celina Mo³drzyk
Czy wiesz co jesz?
W Szkole Podstawowej w £ubnicy odby³a siê kolejna ods³ona projektu „¯yj zdrowo i kolorowo”. Tym
razem uczniowie pokazali jak ustrzec
siê przed niebezpiecznymi wirusami i jak prowadziæ zdrowy tryb ¿ycia.
Do stolicy Wielkopolski
Uczniowie kl. 4a i 6b w Zespole Szkó³ im. Polskich Noblistów w Wielichowie
12 grudnia 2009 r. wyjechali wraz z wychowawcami na jednodniow¹ wycieczkê do Poznania.
Najpierw dotarli do Ostrowa Tumskiego, gdzie czeka³ na nich miejski przewodnik. Przekaza³ im sporo informacji na
temat powstania pierwszego polskiego
biskupstwa w 968 r., budowy œwi¹tyni
oraz historii poznañskiego grodu. Nastêpnie uczestnicy wycieczki udali siê do podziemi poznañskiej katedry, gdzie ogl¹dali
fragmenty przedromañskich murów, grobowce (prawdopodobnie) Mieszka I i Boles³awa Chrobrego oraz miejsca pochówku arcybiskupów poznañsko-gnieŸnieñskich. Podziwiali tak¿e wnêtrze katedry,
jej 14 kapliczek, ale olœni³a ich swym bogactwem i przepychem tzw. Z³ota Kapliczka, w której znajduj¹ siê sarkofagi ze
szcz¹tkami pierwszych w³adców. Bazylika Archikatedralna Œwiêtego Piotra i Paw³a w Poznaniu bardzo siê wszystkim podoba³a, ale przewodnik przygotowa³ dla
uczniów wiêcej atrakcji zabieraj¹c ich na
Stary Rynek.
Najpierw pokaza³ im barokowy koœció³ farny wzniesiony przez jezuitów. PóŸ-
niej wszyscy uczestnicy mieli mo¿liwoœæ
spacerowaæ ulicami wokó³ Starego Rynku i podziwiaæ powstaj¹ce œnie¿ne budowle. Mieli szczêœcie, poniewa¿ trafili na
trwaj¹cy w³aœnie Miêdzynarodowy Festiwal RzeŸb Lodowych. Artyœci z ca³ego
œwiata tworzyli z bry³ lodowych istne cuda:
fantastyczne budowle, figlarne anio³ki, postacie biblijne itp. Punktualnie o godzinie
12.00 uczniowie zebrali siê przed poznañskim ratuszem. Kozio³ki wystrojone z okazji zbli¿aj¹cych siê œwi¹t w czerwone kubraczki prezentowa³y siê uroczo.
Kolejnym etapem wycieczki by³ seans
filmowy pt. „Opowieœæ wigilijna” w kinie
Imax. Po tej pouczaj¹cej i doskonale
wprowadzaj¹cej w okres przedœwi¹tecznych przygotowañ ekranizacji powieœci
Karola Dickensa, uczestnicy wycieczki
udali siê w drogê powrotn¹. Wszyscy byli
bardzo zmêczeni, ale mieli g³owy pe³ne
wiedzy, pomys³ów i planów na kolejny
wyjazd.
R. Kurpisz, A. Ziêba
„Wieœci Wielichowskie”. Miesiêcznik informacyjny. Redaguje Urz¹d Miasta i Gminy Wielichowo. Red. naczelny Jolanta Napiera³a. Wspó³pracownicy: Renata Jarczyñska, Tadeusz
J¹der (red. prowadz¹cy numer), Pawe³ Michalski, Anna Piechota. Adres: Centrum Kultury
„Pod Wie¿¹” 64-050 Wielichowo, ul. Pocztowa 16, tel. (061) 44 33 199. Pod mailowym
adresem: [email protected] mo¿na do "Wieœci Wielichowskich" przekazywaæ swoje
uwagi, propozycje i zapytania. Wydawca: Przedsiêbiorstwo AGA. Druk: Zak³ad Poligraficzny Zb. So³tysiak, Koœcian. Nak³ad 1000 egzemplarzy.
Uczniowie z klasy VI wraz ze
swoj¹ wychowawczyni¹ przygotowali
szereg informacji w postaci prezentacji multimedialnej na temat grypy
AH1N1, przekonuj¹c jak zwalczaæ
wirusy i dbaæ o higienê.
Najm³odsi, z klas I-II, zaprezentowali liczne wierszyki i piosenki na
temat zdrowego od¿ywiania siê.
Przeprowadzili te¿ konkurs pt. „Czy
wiesz, co jesz?” (rozpoznawanie po
smaku warzyw i owoców).
Nastêpnie, klasa III zaprezentowa³a plakaty na temat witamin, które zosta³y powieszone w szkolnej
sto³ówce. Klasa IV zadba³a natomiast o to, aby przypomnieæ, ¿e nale¿y siê ubieraæ odpowiednio do
pory roku i pogody, aby siê nie przegrzewaæ. Uczniowie z klasy V pokazali jak zdrowo spêdzaæ czas wolny;
m.in. zaprosili do szkolnego aerobiku, gry w pi³kê, uk³adania kostki rubika itp. Podczas realizacji naszego
projektu wszyscy uczniowie dobrze
siê bawili, zdobywaj¹c jednoczeœnie
tak przydatn¹ w ¿yciu wiedzê.
Celina Mo³drzyk
W œwi¹tecznym
nastroju
We wtorek, 22 grudnia, w budynkach Zespo³u Szkó³ im. Polskich Noblistów w Wielichowie, wyraŸnie wyczuwa³o siê œwi¹teczn¹ atmosferê. Tego
bowiem dnia uczniowie organizowali,
wraz ze swoimi wychowawcami, klasowe wigilie, w trakcie których symbolicznie dzielili siê op³atkiem, sk³adaj¹c ¿yczenia, a tak¿e obdarowywali siê
upominkami. Mieli oni równie¿ okazjê
obejrzeæ jase³ka, przygotowane przez
swoich rówieœników pod czujnym
okiem pañ katechetek.
Po zakoñczeniu spotkañ klasowych, tak¿e spo³ecznoœæ nauczycielska - zgodnie z tradycj¹ - zasiad³a przy
wspólnym wigilijnym stole. Spotkanie,
na które zaproszeni zostali przedstawiciele w³adz samorz¹dowych, a tak¿e emerytowani pedagodzy, rozpoczê³o siê wspóln¹ modlitw¹, której przewodniczy³ ksi¹dz Adam Skrzypczak,
proboszcz wielichowskiej parafii. Zanim z r¹k do r¹k powêdrowa³ op³atek,
wszyscy zebrani odœpiewali kolêdê. Na
œwi¹tecznym szkolnym stole nie zabrak³o tradycyjnych wigilijnych potraw:
karpia, kapusty z grzybami, barszczu
czy makaronu z makiem. Smako³yki
przygotowane zosta³y – jak co roku –
przez panie pracuj¹ce w szkolnej sto³ówce.
ap
„Wieœci Wielichowskie” 3
URZ¥D MIASTA I GMINY
Rynek 10, 64-050 Wielichowo
[email protected]
www.wielichowo.pl
gadu gadu 4308623
PRZYJMUJE INTERESANTÓW:
- od poniedzia³ku do pi¹tku od 700 do 1500
RADCA PRAWNY
- poniedzia³ek od 1300 do1500
/udziela bezp³atnych porad prawnych dla
mieszkañców gminy/
PRZEWODNICZ¥CY RADY MIEJSKIEJ
- poniedzia³ek od 1000 do 1200
SKARGI I WNIOSKI PRZYJMUJ¥:
Burmistrz – w godzinach pracy Urzêdu
Sekretarz Gminy- w godzinach pracy
Urzêdu
Wykaz telefonów
URZ¥D MIASTA I GMINY
-centrala (061) 44 33 001, 44 33 081
Sekretariat 44 33 910
Fax 44 33 913, 44 33 082
Burmistrz 44 33 915
Sekretarz 44 33 914
Skarbnik 44 33 911
USC, Meldunki 44 33 917
Dzia³alnoœæ Gospodarcza 44 33 916
Ksiêgowoœæ Bud¿etowa 44 33 912
Kadry 44 33 919
Drogi 44 33 922
Zagospodarowanie
Przestrzenne 44 33 923
Podatki 44 33 920, 44 33 926
Rolnictwo,
Ochrona œrodowiska 44 33 921
Gospodarka
Nieruchomoœciami 44 33 925
Biuro Rady 44 33 924
WODR /doradztwo dla rolników/
44 33 918
ZAK£AD GOSPODARKI KOMUNALNEJ
I MIESZKANIOWEJ 44 21 185
OŒRODEK
POMOCY SPO£ECZNEJ 44 21 183,
44 21 283
Kierownik OPS 44 33 574
ZESPÓ£
EKONOMICZNO-ADMINISTRACYJNY
SZKÓ£ W WIELICHOWIE 44 33 094
CENTRUM KULTURY 44 33 199
BIBLIOTEKA 44 33 096
ZESPÓ£ SZKÓ£
IM. POLSKICH NOBLISTÓW 44 33 016
SZKO£Y PODSTAWOWE:
- Gradowice 44 33 260
- £ubnica 44 33 072
- Wilkowo Polskie 44 34 096
- Œniaty 44 33 192
PRZEDSZKOLA SAMORZ¥DOWE:
- Wielichowo 44 33 049
- £ubnica 44 33 137
- Œniaty 44 34 207
- Wilkowo Polskie 44 34 273
POLICJA w Wielichowie 44 33 007
OCHOTNICZA
STRA¯ PO¯ARNA 44 33 150
BANK SPÓ£DZIELCZY
w Wielichowie 44 33 011
PRZYCHODNIA
LEKARZA RODZINNEGO 44 33 002
POCZTA 44 33 042
TELEFONY ALARMOWE:
Awarie w dostawie wody
607 827 343, 607 827 340
Awarie w dostawie
energii elektrycznej:
Pogotowie energetyczne
– Grodzisk Wlkp. (061) 44 45 279
- Koœcian (065) 511 85 00
- Opalenica (061) 44 77 811
Awarie w dostawie gazu
(061) 44 45 561
Przy wigilijnym stole
Fot. ze zbiorów OPS Wielichowo
Spotkanie wigilijne
W sali Centrum Kultury w Wielichowie 22 grudnia 2009 r. odby³o siê
wigilijne spotkanie op³atkowe przeznaczone dla osób starszych, ubogich i samotnych z gminy Wielichowo. Zorganizowano je dla ludzi, którym z powodu niepe³nosprawnoœci i
niedostatku œrodków, trudno jest przygotowaæ prawdziw¹ wieczerzê wigilijn¹.
Przy piêknie ubranym stole zasiad³o 20 osób spoœród 32 zaproszonych
przez pracowników socjalnych Oœrodka Pomocy Spo³ecznej. Obecni byli
równie¿: Adam £aniecki, burmistrz
Wielichowa, miejscowi duchowni: ks.
Adam Skrzypczak, proboszcz i ks. Przemys³aw Sypniewski z parafii w Wielichowie, ks. Jan Œwierniak, proboszcz
parafii Prochy oraz Pawe³ Michalski z
Centrum Kultury.
Obok wspólnej modlitwy, zgodnie z
polsk¹ tradycj¹ sk³adano sobie ¿yczenia oraz dzielono siê op³atkiem. Na wigilijnym stole pojawi³y siê tradycyjne
potrawy: œledŸ w kilku postaciach, ryba,
barszcz czerwony, kapusta z grzybami,
kluski z makiem, ciasto. Przebiegaj¹ce
w mi³ej, rodzinnej atmosferze spotkanie,
uœwietni³ wystêp m³odzie¿owego chóru
parafialnego wystêpuj¹cego pod kierunkiem Ma³gorzaty Bagrowskiej. Organizatorem przedsiêwziêcia by³ Oœrodek Pomocy Spo³ecznej w Wielichowie.
Wszystkim osobom, które dopomog³y w zorganizowaniu spotkania wigilijnego serdecznie dziêkujemy.
Maria Popa
Zgodnie z piêkn¹, kilkuletni¹ tradycj¹, tu¿ przed Œwiêtami Bo¿ego Narodzenia, druhowie z 9 Dru¿yny Harcerskiej im. Kazimierza Wielkiego w Wielichowie 21 grudnia na rêce Ewy Kasperskiej, sekretarz gminy, przekazali Betlejemskie Œwiat³o Pokoju – symbol ciep³a, mi³oœci, pokoju i nadziei.
Fot. Renata Jarczyñska
4 „Wieœci Wielichowskie”
A. £aniecki: - M³ode mamy mog¹ liczyæ na nowe ³adne przedszkole dla swoich
pociech.
Fot. Renata Jarczyñska
W Wielichowie, w nowym roku…
Rozmowa z Adamem £anieckim, burmistrzem Wielichowa
Rozpocz¹³ siê nowy, 2010 rok. Czego w tym nowym roku mieszkañcy
Wielichowa mog¹ siê spodziewaæ?
Myœlê, ¿e ten rok mo¿e okazaæ siê
szczególnie pomyœlny dla naszej gminy. S¹ tego wyraŸne symptomy. Przede
wszystkim na dobre ju¿ ruszamy z budow¹ wodoci¹gu i stacji uzdatniania
wody, tak dawno wyczekiwanych przez
mieszkañców stolicy gminy. Jestem
przekonany, ¿e pierwsi mieszkañcy
miasta bêd¹ mogli skorzystaæ z wodoci¹gowej wody jeszcze w tym roku.
To powa¿na i kosztowna inwestycja. Czy Wielichowo na ni¹ staæ?
Trudno rozpatrywaæ tê inwestycjê w
takich kategoriach. No có¿, ¿yjemy w XXI
wieku i najwy¿szy czas, by równie¿
mieszkañcy Wielichowa mogli zaopatrywaæ siê w wodê w cywilizowany sposób. D³ugo trwa³o, zanim mog³a zapaœæ
decyzja o rozpoczêciu budowy. Na
szczêœcie teraz nie ma ju¿ odwrotu.
Wa¿ne, ¿e na ten cel uda³o siê nam
pozyskaæ niema³e œrodki – blisko 4
miliony z³otych – z funduszy unijnych.
Spodziewam siê, ¿e podpisanie umowy w tej sprawie nast¹pi jeszcze w styczniu.
Ale przeprowadzenie inwestycji
bêdzie siê wi¹za³o wykopami, trudnoœciami z przemieszczaniem siê i ruchem pojazdów…
Zapewne tak, ale trudno bez tego
siê obejœæ. Tote¿ z góry chcia³bym przeprosiæ mieszkañców za wszelkie niedogodnoœci powsta³e w zwi¹zku z tym
przedsiêwziêciem. Oczywiœcie podejmiemy starania, aby trudnoœci by³y jak
najmniejsze i bêdziemy zainteresowanych o nich uprzedzaæ. Jednoczeœnie,
korzystaj¹c z okazji, proszê mieszkañców o zg³aszanie wszelkich przypadków, które w nieuzasadniony sposób
mog³yby zak³ócaæ normalny rytm ¿ycia.
Czy poza wodoci¹giem przewidywane s¹ równie¿ inne inwestycje?
W ubieg³ym roku sporo zrobiliœmy
na drogach. W tym roku zamierzamy
kontynuowaæ ten kierunek wydatkowania œrodków. M.in. na ca³kowit¹ odnowê liczyæ mog¹ mieszkañcy ulicy Lipo-
wej, na której obok ca³kiem nowej nawierzchni zbudujemy te¿ parking i chodnik. Powstanie jednoczeœnie œcie¿ka
pieszo-rowerowa prowadz¹ca z Wielichowa do Rakoniewic, która powinna
znacz¹co wp³yn¹æ na poziom bezpieczeñstwa uczestników ruchu drogowego i pieszych.
Niedawno odby³ siê techniczny odbiór Centrum Pomocy Spo³ecznej i
Ratownictwa w dawnej stra¿nicy.
Obecne warunki lokalowe spe³niaj¹
teraz wszelkie standardy…
Na dniach przewidujemy oficjalne odbiory i przekazanie do u¿ytku ca³ego
obiektu. Wiele wskazuje, ¿e budowlañcy
dobrze siê wywi¹zali z przyjêtych zobowi¹zañ. A zw³aszcza dla pomocy spo³ecznej zadañ stale przybywa, podopiecznych
równie¿, tote¿ konieczne by³o przeniesienie siedziby OPS z dotychczasowych niezwykle ciasnych pomieszczeñ do takiego lokum, w którym sprawnie mo¿na ludziom skutecznie pomagaæ.
Mieszkañcy Wielichowa pytaj¹,
czy konieczne by³y tak wysokie koszty, czy nie lepiej by³o zagospodarowaæ
pomieszczenie pustostanu tu¿ przy
Urzêdzie Miejskim?
Mo¿e i tak, jednak problem tkwi w
kwestiach w³asnoœciowych. Nie jest to
nasza nieruchomoœæ, nale¿y do Gminnej Spó³dzielni… Mam sygna³y, ¿e GS
wkrótce znajdzie nabywcê dla tego budynku i bêdzie on po¿ytecznie wykorzystywany.
Nie tylko OPS boryka³ siê z trudnymi warunkami lokalowymi…
Wiem do czego pan zmierza. Chodzi o przedszkole? Tu te¿ mam bardzo
pomyœln¹ wiadomoœæ dla m³odych rodziców. Przystêpujemy bowiem do budowy nowego przedszkola. Ulokujemy
je w miejscu by³ej strzelnicy LOK, przy
czym mieszcz¹cy siê tam stary budynek zostanie ca³kowicie rozebrany i powstanie ca³kiem nowy obiekt.
Jednym s³owem gmina w 2010
roku przypominaæ bêdzie jeden wielki plac budowy?
W pewnym sensie tak, ale myœlê,
¿e mieszkañcy doskonale zdaj¹ sobie
sprawê z tego, ¿e te inwestycje bezpoœrednio przek³adaj¹ siê na wy¿szy poziom ¿ycia ka¿dego z nas. Do tego nale¿y jeszcze do³o¿yæ prace zwi¹zane z
eksploatacj¹ z³o¿a gazowego, budowê
magistrali gazowej do Grodziska i po³¹czenie gazowych ujêæ do oczyszczalni w £ubnicy. Tak na marginesie – z tytu³u dzia³alnoœci ekip gazowniczych
oczekujemy znacz¹cego dop³ywu podatków do gminy. Bêdzie to oko³o pó³
miliona z³otych.
A co z przedsiêbiorczoœci¹ indywidualn¹?
„Wieœci Wielichowskie” 5
Konsekwentnie podejmujemy starania, by przedsiêbiorcy mieli w naszej
gminie dobre warunki dzia³alnoœci. Wydaje siê, ¿e w tym zakresie uzyskaliœmy
ostatnio niema³y sukces. Pismo „Europejska Firma” og³osi³o ostatnio, ¿e w
rankingu miast przyjaznych biznesowi
Wielichowo zajê³o czwarte miejsce w
Wielkopolsce! W klasyfikacji tej Wolsztyn znalaz³ siê na 27 miejscu, a Grodzisk na 29-tym.
Proszê przyj¹æ z tego powodu serdeczne gratulacje.
Dziêkujê. Myœlê wszak¿e, ¿e nale¿¹
siê one ca³emu samorz¹dowi. Osi¹gniêcia s¹ w du¿ej mierze zas³ug¹ radnych i dobrej wspó³pracy z rad¹. Muszê
podkreœliæ, ¿e w moim przekonaniu, radni w naszej gminie w³aœciwie rozumiej¹
interes mieszkañców. Dziêkujê radnym
za zrozumienie potrzeby doœæ czêstych
zmian w bud¿ecie. Przy rozstrzyganiu ró¿nych powa¿nych problemów, dyskusje
s¹ merytoryczne i wspólnie wypracowujemy rozs¹dne wnioski, a interes gminy
i jej mieszkañców przedk³adany jest na
pierwszym miejscu.
A co Pan powie mieszkañcom?
Chcia³bym skorzystaæ z okazji i z³o¿yæ ¿yczenia wszystkim mieszkañcom
gminy z okazji nowego roku. ¯yczê zatem wszystkim w tym nowym 2010 roku
optymizmu w ka¿dym dzia³aniu, rolnikom i hodowcom pieczarek dobrych
plonów i przyzwoitych dochodów,
przedsiêbiorcom satysfakcji z podejmowanych inicjatyw i nowych, efektywnych rozwi¹zañ. Liczê te¿ na to, ¿e w
kranach Wielichowian pop³ynie dobra
jakoœciowo woda, a m³ode mamy
bêd¹ zadowolone z ³adnego przedszkola dla swoich pociech.
Z Adamem £anieckim, burmistrzem
Wielichowa, rozmawia³ Tadeusz J¹der.
Poszli Ci,
którzy powinni…
Zespó³ redakcyjny pod przewodnictwem wybitnego historyka i znawcy Powstania Wielkopolskiego prof.
zwycz. dr. hab. Bogus³awa Polaka przystêpuje do opracowania „S³ownika
biograficznego powstañców Ziemi
Wielichowskiej”. Wielichowo dotychczas nie doczeka³o siê takiego s³ownika. Pojawia³y siê co prawda pojedyncze biogramy powstañców, zamieszczane w ró¿nych s³ownikach i
innych publikacjach, ale brak jest
usystematyzowanej wiedzy, zebranej
w jednym miejscu. St¹d idea opracowania takiego s³ownika dla Wielichowa. Trzeba pamiêtaæ, ¿e mieszkañcy
Ziemi Wielichowskiej zapisali
chlubn¹ kartê w Powstaniu Wielkopolskim. Walczyli nie tylko w szeregach Kompanii Wielichowskiej, czy w
Wilkowskiej, ale tak¿e w innych oddzia³ach wojsk wielkopolskich. Do
opracowania pozostaje oko³o 500
nazwisk zamieszka³ych przed powstaniem oraz mieszkaj¹cych po powstaniu w gminie Wielichowo, w jej dzisiejszych granicach administracyjnych.
W zwi¹zku z tym zespó³ zwraca siê
do mieszkañców Wielichowa, okolicznych wsi o innych miejscowoœci, do
rodzin Powstañców Wielkopolskich o
udostêpnienie dokumentów rodzinnych, pami¹tek, zdjêæ, wspomnieñ, itp.
Dokumenty prosimy przesy³aæ na
adres zespo³u redakcyjnego w Centrum Kultury w Wielichowie, ul. Pocztowa 16, lub kontaktowaæ siê telefonicznie pod nr 61 44 33 199.
Orygina³y przes³anych dokumentów zostan¹ zwrócone w³aœcicielom
niezw³ocznie po ich skopiowaniu.
W sk³ad zespo³u redakcyjnego
wchodz¹: przewodnicz¹cy: prof.
zwycz. dr hab. Bogus³aw Polak,
cz³onkowie: Waldemar Handke, prezes Instytutu im. Genera³a „Grota” Roweckiego w Lesznie, Zdzis³aw Koœciañski, przewodnicz¹cy Komisji
Historycznej Towarzystwa Pamiêci
Powstania Wielkopolskiego, Zenon
JóŸwiak, Instytut im. Genera³a „Grota” Roweckiego w Lesznie, Jan
Grzeœ, dyrektor Centrum Kultury w
Wielichowie, Pawe³ Michalski, pracownik Centrum Kultury w Wielichowie.
Za³o¿enia edytorskie biogramu:
1. Nazwisko i imiê (imiona)
2. Funkcja w powstaniu najwa¿niejsza
3. Dok³adna data i miejsce urodzenia
4. Imiê i zawód ojca, imiê i nazwisko
panieñskie matki (ewentualnie zawód)
5. Dzia³alnoœæ do wybuchu powstania
6. Udzia³ w powstaniu
7. Przebieg ¿ycia od chwili likwidacji
Frontu Wielkopolskiego
8. Dok³adna data i miejsce œmierci,
miejsce pochowania
9. ¯ona (m¹¿) – nazwisko i imiê, zawód, rok œlubu
10. Dzieci – imiona, daty urodzenia,
daty œmierci.
(pm)
Czyje ikebany
najpiêkniejsze?
Dyplom z r¹k Danuty Szymkowiak odbiera Dominika Wawrzyniak, która uzyska³a wyró¿nienie w konkursie.
Fot. Piotr Lajsner
Uroczyste podsumowanie konkursu na „Ikebanê bo¿onarodzeniow¹” nast¹pi³o 22 grudnia 2009 r.
w Bibliotece w Wielichowie. Spoœród 14 prac, 9 uzyska³o status laureatów konkursu i zosta³o nagrodzonych. I miejsce jury przyzna³o Marii
Kocik, II miejsce Kindze Malcherek,
a III-cie Ma³gorzacie Kêdziorze. Ponadto przyznano 6 wyró¿nieñ dla:
Amelii Kozio³ek, Anny Cugier, ¯anety Weiss, Joanny Kostrzewy, Natalii
Perek i Dominiki Wawrzyniak. Gratulujemy!
(ds)
6 „Wieœci Wielichowskie”
Inwestycje
na drogach
w 2009 r.
Uroczystoœci przy pomniku Franciszka Ratajczaka.
Fot. Jan Grzeœ
Pamiêci Franciszka Ratajczaka
W Œniatach, w poniedzia³ek 28
grudnia 2009 r. odby³y siê uroczystoœci zwi¹zane z 91-sz¹ rocznic¹ wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Miejscem uroczystoœci nieprzypadkowo
by³y Œniaty, poniewa¿ w³aœnie w tej wsi
urodzi³ siê i przez krótki okres mieszka³ Franciszek Ratajczak, bohater powstania i jeden z pierwszych poleg³ych
powstañców.
Patriotyczna manifestacja rozpoczê³a siê od przypomnienia historii niepodleg³oœciowego zrywu, któr¹ przedstawi³ Pawe³ Michalski. Nastêpnie hm.
Ryszard Duda odczyta³ apel pamiêci,
w którym najwiêkszy nacisk po³o¿ono
na przypomnienie sylwetek tych mieszkañców gminy Wielichowo, którzy brali
udzia³ w grudniowym zrywie. Po apelu,
delegacje w³adz samorz¹dowych oraz
szkó³ i przedszkola, mieszkañców, stra¿y po¿arnej z³o¿y³y pod pomnikiem
kwiaty.
Uroczystoœæ zakoñczy³o wspólne
odœpiewanie Roty. Organizatorami obchodów byli: Rada So³ecka Œniat, Burmistrz Wielichowa, Starosta Grodziski
i Centrum Kultury w Wielichowie. (pm)
Laureaci œwi¹tecznych iluminacji
Gminna komisja konkursowa 29
grudnia 2009 roku oceni³a wybrane
wczeœniej przez ko³a gospodyñ wiejskich i rady so³eckie œwi¹teczne oœwietlenia posesji w poszczególnych miejscowoœciach. Do konkursu zg³oszono
11 wyró¿niaj¹cych siê iluminacji domostw z Wilkowa Polskiego, Dêbska,
Pruszkowa, Trzcinicy i ze Œniat. Spoœród
nich wybrano trzy najpiêkniejsze. Komisja wziê³a pod uwagê pomys³owoœæ
wykonania, starannoœæ, estetykê i pozostawione wra¿enie artystyczne.
I miejsce przyznano Stanis³awie Fr¹c-
kowiak z Wilkowa Polskiego
II miejsce przyznano Bogdanowi
Skrzypczakowi z Wilkowa Polskiego
III miejsce przyznano Miros³awowi
Andrzejewskiemu z Pruszkowa
Ponadto przyznano 2 wyró¿nienia.
Otrzymaj¹ je: Monika Ciesielska z Dêbska i Ma³gorzata Gbiorczyk z Wilkowa
Polskiego. Gratulujemy! Uroczyste
podsumowanie konkursu i wrêczenie
nagród nast¹pi na prze³omie stycznia
i lutego. O spotkaniu laureaci zostan¹
powiadomieni telefonicznie.
(ds)
Ubieg³y rok zaznaczy³ siê szczególnie
du¿¹ aktywnoœci¹ inwestycyjn¹ na drogach gminy. Poni¿ej przedstawiamy
zestawienie przeprowadzonych prac i
poniesionych z tego tytu³u kosztów.
1. Przebudowa dróg gminnych w Dêbsku, odcinek 1303 m. Koszt:
508.233,02 z³ (120 tys. z³ dofinansowa³ Urz¹d Marsza³kowski).
2. Dokumentacja projektowo-kosztorysowa i przetargowa ul. Lipowej w
Wielichowie: 29.280 z³.
3. Utrwalenie nawierzchni drogi powiatowej nr 3572P (odcinek 1,8 km od
drogi krajowej nr 32 do Gradowic):
103.958,64 z³.
4. Nawierzchnia asfaltowa na drodze
powiatowej nr 3571P (odcinek 950 m
od drogi wojewódzkiej nr 312 do Dêbska): 270.313,78 z³.
5. Dotacja na zakup nowego ci¹gnika z osprzêtem do robót na drogach:
35.000 z³
6. Remont drogi powiatowej w Reñsku, utwardzenie wjazdów do nieruchomoœci na powierzchni 216 m kw.
Koszt:39.838,69 z³.
7. Remont chodnika w £ubnicy; odcinek 57 metrów, powierzchnia 91 m
kw. Koszt: 9.302,85 z³.
8. Budowa chodnika z odwodnieniem
w Œniatach na odcinku 1 km, przy drodze nr 312 Rakoniewice – Czacz:
247.018,48 z³.
9. Opracowanie dokumentacji budowy œcie¿ki pieszo-rowerowej Wielichowo – Rakoniewice: 47.307,60 z³.
10. Budowa zjazdów z drogi wojewódzkiej 312 do nieruchomoœci przy œcie¿ce pieszo-rowerowej Œniaty – Wilkowo Polskie: 35.174,10 z³.
11. Remont ulicy Mieszka I w Prochach (80 m; pow. 360 m kw.):
35.923,90 z³.
12. Remont chodnika (75 m) na ul.
£¹kowej w Wielichowie: 16.886,76 z³.
13. Zakup i posadowienie wiaty przystankowej, Wielichowo – Wieœ, przy
ul. £ubnickiej:10,299,22 z³.
14. Nowe oznakowanie nazw ulic w
Gradowicach:4.290,74 z³.
15. Remont ul. Nowej w Trzcinicy
(pow. 118 m):16.761,27 z³.
16. Wykonanie i monta¿ barierki
ochronnej przy stawie w Trzcinicy (65
m): 4.432,92 z³.
17. Oznakowanie dróg w Augustowie
i osadzie Mokrzec: 3.490,42 z³ i
1.137,53 z³.
(tj)
„Wieœci Wielichowskie” 7
Powstañcza...
ci¹g dalszy ze str. 1
lichowskiej i opublikowana po raz
pierwszy wielichowska lista strat. Dziêki uprzejmoœci Dominika Paukszty, w
ksi¹¿ce zamieszczono opowiadanie
„Pod Kargow¹”, którego autorem jest
poznañski pisarz Eugeniusz Paukszta, ojciec Dominika. Literacka wizja, w zestawieniu z naukowym spojrzeniem prof. Polaka, stanowi ciekawy
dwug³os na krwaw¹ potyczkê, w której
¿o³nierze Ziemi Wielichowskiej okryli
siê chwa³¹.
W Centrum Kultury od kilku lat organizowane by³y ró¿norodne przedsiêwziêcia poœwiêcone przywracaniu pamiêci o grudniowym powstaniu. Organizowano rajdy rowerowe szlakiem
kompanii, spotkania z historykami i wystawy. Wiele uwagi poœwiêcano równie¿ zbieraniu materia³ów i dokumentów, korzystaj¹c przy tym z pomocy wielu regionalistów, w tym Zenona Brembora z Sulechowa i Dariusza Poszwiñskiego z Kopanicy, którzy na co dzieñ
zajmuj¹ siê t¹ tematyk¹.
W sk³ad komitetu redakcyjnego publikacji, któremu przewodniczy prof.
zwycz. dr hab. Bogus³aw Polak, weszli:
dr Marek Rezler – historyk, autor licznych publikacji poœwiêconych m.in.
Powstaniu Wielkopolskiemu, Jan
Grzeœ - dyrektor Centrum Kultury w
Wielichowie, Tadeusz J¹der – dziennikarz „Gazety Koœciañskiej” i „Wieœci
Wielichowskich”, Zenon JóŸwiak – Instytut im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego w Lesznie, dr Dariusz Matuszewski – Towarzystwo Mi³oœników Ziemi
Grodziskiej oraz Pawe³ Michalski z
Centrum Kultury w Wielichowie.
Ksi¹¿ka „Wielichowo w 90 rocznicê Powstania Wielkopolskiego” ukaza³a siê dziêki wsparciu finansowemu
burmistrza Wielichowa, starosty grodziskiego, Towarzystwa Mi³oœników
Ziemi Grodziskiej oraz sponsorów:
Wies³awa Kaletki z Koœciana i Rolniczego Zak³adu Doœwiadczalnego w
Wielichowie.
8 grudnia 2009 r. w sali Centrum
Kultury w Wielichowie rozpoczê³a siê
konferencja popularno-naukowa. W jej
trakcie zosta³a zaprezentowana i omówiona powstañcza monografia. W tym
dniu o godz. 10.00 na ulicach miasta
pojawi³ siê wspólny patrol powstañczo-harcerski, stworzony przez druhów
z Towarzystwa Dzia³añ Historycznych
im. Feliksa Piêty oraz harcerki i harcerzy z wielichowskiej DH. Harcerze za-
Harcerze z wielichowskiej DH wraz druhami z Towarzystwa Dzia³añ Historycznych im. Feliksa Piêty utworzyli niecodzienny patrol, który zachêca³ mieszkañców Wielichowa do zainteresowania powstañcz¹ monografi¹. Fot. Jan Grzeœ
chêcali mieszkañców do zainteresowania siê spotkaniem i ksi¹¿k¹.
Konferencjê otworzy³ dyrektor CK
Jan Grzeœ, przedstawiaj¹c historiê budowy pomnika. Nastêpnie burmistrz
Adam £aniecki zaprezentowa³ dzia³ania podejmowane w gminie w ubieg³ym roku, kiedy to ca³a Wielkopolska
œwiêtowa³a 90 rocznicê grudniowego
zrywu. W dalszej kolejnoœci organizatorzy spotkania publicznie po raz pierwszy zaprezentowali zdjêcia, które 41 lat
wczeœniej, 12 stycznia 1969 roku wykona³ Jan JóŸwiak, jedyny fotograf uroczystego poœwiêcenia tablicy na budynku, w którym mieœci³o siê dowództwo Kompanii Wielichowskiej. O uroczystoœci tej opowiedzia³ redaktor Jerzy Zielonka. Nastêpnie temat wydania ksi¹¿ki przybli¿yli Dariusz Matuszewski i Tadeusz J¹der. G³os w dyskusji zabrali równie¿ autorzy tekstów
zamieszczonych w ksi¹¿ce: dr Zdzis³aw Koœciañski, Dominik Paukszta
(syn pisarza Eugeniusza Paukszty),
Bogdan Œwietliñski (w imieniu siostry
Eugenii Œwietliñskiej Piêty), Piotr Jakuboszczak i Antoni Fornalski.
Z ciekaw¹ inicjatyw¹ wydania S³ownika Biograficznego, w którym znalaz³yby siê ¿yciorysy powstañców Ziemi Wielichowskiej wyst¹pi³ Zenon JóŸwiak z
Instytutu im. gen. „Grota” Roweckiego
w Lesznie. O tym pomyœle napiszemy
szerzej w osobnym artykule. Na zakoñczenie spotkania, kolejny powstañczy
projekt skierowany do mieszkañców
powiatu grodziskiego przedstawi³ dyrektor biura Zarz¹du Stowarzyszenia
Ziemi Grodziskiej Leader. Ksi¹¿ka „Wielichowo w 90 rocznicê Powstania Wielkopolskiego” jest do kupienia w Centrum Kultury w Wielichowie.
Pawe³ Michalski
Oœrodek Pomocy Spo³ecznej w Wielichowie
zaprasza do wziêcia udzia³u w cyklu szkoleñ zaplanowanych do realizacji w 2010
r. w ramach Projektu Systemowego „Mo¿na inaczej, mo¿na wiêcej” wspó³finansowanego przez Uniê Europejsk¹.
Szkolenia kierowane s¹ do rodziców, opiekunów dzieci faktycznych i prawnych
maj¹cych na utrzymaniu dzieci w wieku od 0-18 lat. Uczestnikami projektu mog¹
byæ osoby zatrudnione lub niezatrudnione, nieaktywne zawodowo, bezrobotne,
korzystaj¹ce jednoczeœnie ze œwiadczeñ pomocy spo³ecznej.
W roku bie¿¹cym projekt obejmuje wsparcie rodziców w sprawowaniu funkcji
opiekuñczo-wychowawczej oraz przygotowanie osób nieaktywnych zawodowo,
bezrobotnych do wejœcia na rynek pracy. Zaplanowano miêdzy innymi szkolenia:
kulinarne, informatyczne, zajêcia psychoedukacyjne, warsztaty z doradc¹ zawodowym, terapeut¹ rodzinnym.
Osoby bior¹ce udzia³ w szkoleniach bêd¹ mia³y zapewnion¹ pomoc finansow¹ rekompensuj¹c¹ dojazd do miejsca szkolenia, materia³y szkoleniowe oraz
poczêstunek.
Zg³oszenia osób chêtnych do wziêcia udzia³u przyjmujemy do 31 stycznia 2010
r. w biurze Oœrodka Pomocy Spo³ecznej w Wielichowie ul. Pocztowa 16, lub telefonicznie - nr 061-44-21-183, nr kom. 609519509.
8 „Wieœci Wielichowskie”
Noworoczna gala
X koncert kolêd
W sali widowiskowej Centrum Kultury w Wielichowie 8 stycznia zebra³o siê
oko³o stu osób: miejscowych radnych, przedsiêbiorców, dzia³aczy kultury, by
podsumowaæ ubieg³oroczne dokonania i z³o¿yæ ¿yczenia noworoczne.
W Centrum Kultury w Wielichowie
22 grudnia 2009 r. odby³ siê – zorganizowany ju¿ po raz dziesi¹ty – tradycyjny koncert kolêd z okazji Œwi¹t Bo¿ego
Narodzenia. Wyst¹pi³ chór gimnazjum
i „Chórek Weso³ych Chmurek”. Koncert przygotowa³ i muzycznie zaaran¿owa³ Damian Kowalonek
W trakcie wystêpów uroczyœcie
wrêczono nagrody laureatom konkursu na naj³adniejsz¹ kartkê œwi¹teczn¹,
organizowanego przez Stowarzyszenie
Ziemi Grodziskiej LEADER. Przypomnijmy, konkurs skierowany by³ do
uczniów klas I-III ze szkó³ podstawowych z ca³ego powiatu grodziskiego.
Wyniki konkursu przedstawiaj¹ siê nastêpuj¹co:
- I miejsce – Damian Kliszko, kl. II,
Szko³a Podstawowa nr 4 w Grodzisku
Wlkp.
- II miejsce – Dominik So³tysiak , kl.
II, Szko³a Podstawowa w Kamieñcu
- III miejsce – Weronika Odwa¿na,
kl. II, Szko³a Podstawowa w Konojadzie.
Dodatkowo komisja konkursowa
wyró¿ni³a nastêpuj¹ce osoby:
- Wiktor Szymañski, kl. II, Szko³a Podstawowa w Granowie
- Marianna Szajek, kl. II, Szko³a Podstawowa w Granowie
- Marta WoŸna, kl. I, Szko³a Podstawowa w £ubnicy
- Kinga Lehmann, kl. I, Szko³a Podstawowa w Œniatach
- Oskar Miko³ajczak, kl. II, Szko³a
Podstawowa w Rakoniewicach
Nagrody w konkursie wrêczy³y
cz³onkinie Zarz¹du Stowarzyszenia:
Ewa Kasperska oraz Maria Napiera³a.
Wszystkim nagrodzonym i wyró¿nionym serdecznie gratulujemy.
(rj)
Przybyli prominentni goœcie z Arkadiuszem B³ochowiakiem, wielkopolskim wicemarsza³kiem, Andrzejem Bobrowskim, dyrektorem departamentu
rolnictwa Urzêdu Marsza³kowskiego,
Przemys³awem Smulskim, radnym
Sejmiku Wielkopolskiego, Stanis³awem Hadk¹, grodziskim starost¹, burmistrzami i wójtami oœciennych gmin.
Burmistrz Adam £aniecki w krótkim
wyst¹pieniu podziêkowa³ Radzie Miejskiej za efektywn¹ wspó³pracê. Oceni³
te¿, ¿e pomimo niekorzystnych uwarunkowañ zwi¹zanych z kryzysem gospodarczym, gminie Wielichowo uda³o siê
przejœæ pomyœlnie ubieg³y rok. Najlepiej o tym œwiadczy zajêcie przez mia-
Za przyznane wyró¿nienie dziêkuje Genowefa Feldgebel. Fot. Tadeusz J¹der
sto Wielichowo bardzo wysokiego,
czwartego miejsca w Wielkopolsce w
rankingu dynamiki rozwoju miejscowych firm. Osi¹gniêæ gratulowali m.in.
marsza³ek B³ochowiak i starosta Hadka.
Centralnym punktem uroczystoœci
by³o wrêczenie medali „Zas³u¿ony dla
Miasta i Gminy Wielichowo”. Rada Miejska w Wielichowie przyzna³a je Genowefie Feldgebel, kierowniczce Zespo³u Doradztwa Rolniczego w Grodzisku
Wlkp. - w uznaniu jej zas³ug dla wielichowskiego rolnictwa i odnowy wsi
oraz – niestety nieobecnemu z wa¿nych powodów rodzinnych i osobistych
– Jerzemu Wizekaniukowi, redaktorowi naczelnemu „Gazety Koœciañskiej” i „Wiadomoœci Koœciañskich” za
jego wybitny wk³ad w promowanie Ziemi Wielichowskiej”.
WyraŸnie wzruszona Genowefa
Feldgebel dziêkuj¹c za otrzymane wyró¿nienie, przyzna³a, ¿e jest absolwentk¹ koœciañskiego liceum, i tam
pod wp³ywem œ. p. prof. Klemensa
Kruszewskiego, zas³u¿onego dyrektora i nauczyciela tej placówki, nauczy³a
siê odró¿niaæ dobro od z³a, kierowaæ
siê uczciwoœci¹ i doceniaæ wartoœci
p³yn¹ce z edukacji. Medal dla Jerzego
Wizerkaniuka, zostanie wrêczony w innym, stosownym terminie.
Spotkanie znakomicie ubarwi³ koncert artystów Teatru Muzycznego w Poznaniu i znakomitych estradowych wykonawców: Daniela Kustosika (dyrektora Teatru Muzycznego), Lucyny Winkel i Dariusza Taraszkiewicza.
Tadeusz J¹der
RKS wœród gepardów
Rolniczy Kombinat Spó³dzielczy w
£ubnicy, zosta³ wœród firm gminy Wielichowo najwy¿ej sklasyfikowany – na
332 miejscu – w rankingu 2205 wielkopolskich, najbardziej dynamicznie
rozwijaj¹cych siê firm.
Zestawienie, na zlecenie Instytutu
Lokalnego Biznesu, sporz¹dzi³a Wywiadownia Gospodarcza InfoCredit,
bior¹c pod uwagê dynamikê rozwoju
poszczególnych firm. Pod uwagê brano podmioty gospodarcze, których obroty w latach 2005 – 2007 wynios³y powy¿ej 1 mln PLN i wykaza³y dodatni kapita³ w³asny oraz zysk netto. Ranking,
nosz¹cy nazwê „Gepardy Biznesu”,
opublikowa³ magazyn przedsiêbiorców „Europejska Firma” w numerze 3/
2009.
I miejsce w rankingu i miano najdynamiczniejszej w Wielkopolsce firmy
uzyska³ ELKOPROTECH sp. z o.o. z Komornik, której rynkowa wartoœæ w dwa
lata wzros³a 7818 procent. RKS £ubnica osi¹gnê³a w ubieg³ym roku wartoœæ
64 mln 982,4 tys. z³ i dynamikê 157%.
Wynik te pozwala jej na pos³ugiwanie
siê tytu³em Gepard Biznesu 2008 r.,
logo Konkursu Gepardy Biznesu i chronionej prawem statuetki Geparda Biznesu. W pokonanym polu £ubnica pozostawi³a m.in. tak znane firmy jak: Piotr
i Pawe³ S.A. z Poznania, Danko Hodowla
Roœlin Choryñ, Amica Wronki, Stadnina Koni Racot, czy Obrzañska Spó³dzielnia Mleczarska z Koœciana.
Satysfakcji z uzyskanej w rankingu
pozycji nie kryje Roman Marach, prezes Kombinatu w £ubnicy. – Jest to
dla nas dobra wiadomoϾ. Szczerze
te¿ cieszê siê, ¿e niezale¿ni specjaliœci dostrzegli dynamiczny rozwój naszego Kombinatu i, pomimo ró¿nych
problemów, uzyskaliœmy w sumie tak
korzystny rezultat, wyprzedzaj¹c liczne grono znanych i cenionych na rynku firm – krótko komentuje prezes
Marach.
(tj)
„Wieœci Wielichowskie” 9
Koœció³ w Wilkowie zamkniêty!
ci¹g dalszy ze str. 1
sza, po czym przeszed³ do innej parafii.
W wilkowskiej parafii pojawi³ siê ks.
Marian Derkaczewski, nowy proboszcz,
przejmuj¹c ciê¿ar mierzenia siê z zadaniem ratowania koœcio³a.
Postêpowanie administracyjne w
sprawie nieodpowiedniego stanu technicznego koœcio³a zosta³o wszczête 11
grudnia ubr. Kilka dni póŸniej, 22 grudnia, przeprowadzono oglêdziny. Potwierdzi³y one tak z³y stan sklepieñ, ¿e gro¿¹
one spadaniem poszczególnych elementów. Stwierdzono zagro¿enie runiêciem fragmentów, a nawet ca³ych sklepieñ. Jak w wydanej decyzji podaje mgr
in¿. Antoni Ga³ecki: „awaria sklepieñ
mo¿e nast¹piæ w sposób uprzednio
nie sygnalizowany”.
Dokument, ustanawiaj¹cy zakaz
u¿ytkowania koœcio³a nakazuje jednoczeœnie wykonanie rusztowania oraz
stemplowanie „¿eber g³ównych i przek¹tnych sklepieñ nad naw¹ i prezbiterium koœcio³a”, wzmocnienie „remont i kotwienie poprzeczne i obwodowe œcian koœcio³a wraz z zaprojektowanymi towarzysz¹cymi pracami w
terminie do dnia 31 marca 2010 roku”.
- To po prostu jest niewykonalne –
mówi ks. Marian Derkaczewski, proboszcz wilkowskiej parafii. - Na to trzeba
naprawdê du¿ych pieniêdzy, których nie
widaæ, nawet na dalekim horyzoncie.Nierealny te¿ jest podany termin.
Wielkoœæ problemu okreœlaj¹ koszty przedsiêwziêcia. Wed³ug wstêpnego
kosztorysu projektu generalnego remontu koœcio³a z maja 2007 r. pod którym
swój podpis z³o¿yli wybitni specjaliœci:
prof. dr hab. Jerzy Jasieñko i dr in¿. Lech
Engel, koszty przedsiêwziêcia mia³yby
kszta³towaæ w granicach przekraczaj¹cych 800 tysiêcy z³otych. Praktycznie jednak trudno przypuszczaæ by na remont
wystarczy³ milion z³otówek. Niew¹tpliwie
zgromadzenie takiej kwoty zdecydowanie przekracza mo¿liwoœci parafii, gminy, czy te¿ powiatu. Podjête starania przez
ostatnie dwa lata wystarczy³y jedynie na
pozyskanie 20 tysiêcy z³otych z Funduszu Koœcielnego i 25 tysiêcy z³otych z
Urzêdu Marsza³kowskiego. Z samorz¹dowego bud¿etu Wielichowa na bie¿¹cy rok mo¿na siê spodziewaæ kwoty oko³o 30 tys. z³. I to wszystko. W stosunku do
potrzeb – stanowczo za ma³o.
Z inicjatywy Adama £anieckiego, 6
stycznia w salce wiejskiej w Wilkowie
Polskim dosz³o do spotkania proboszcza, burmistrza, przedstawicieli wiej-
skiej spo³ecznoœci: radnych i rady so³eckiej oraz rady parafialnej. Burmistrz
odczyta³ decyzjê o zamkniêciu koœcio³a
i zadeklarowa³ pomoc, w tym nieodp³atne korzystanie z sal wiejskich w Wilkowie i Œniatach dla organizacji religijnych
spotkañ. – Wiem, ¿e to nie rozwi¹¿e
problemu, ale na razie to wszystko,
co mo¿emy w tej chwili zrobiæ. W najbli¿szym czasie, jak tylko wszystkim
zainteresowanym pozwol¹ terminy,
przygotujemy w Wielichowie spotkanie z konserwatorem, przedstawicielami kurii, starost¹ i proboszczem i
mo¿e uda siê nam wypracowaæ jakieœ
sensowne rozwi¹zanie. Przyznam, ¿e
mam kilka pomys³ów… - deklaruje
burmistrz £aniecki.
Parafia p.w. œw. Jadwigi w Wilkowie Polskim skupia oko³o trzech tysiêcy wiernych. Mieszkaj¹ oni w
dwunastu wsiach, z których najwiêksze to Wilkowo i Œniaty. Kilka wsi:
Bielawy, Karœnice, Ksiêginki, Nowy
Œwiat, ¯erówko i ¯egrowo, administracyjnie wchodz¹ w sk³ad gminy
Œmigiel i powiatu koœciañskiego.
Aleksander Starzyñski, Wojewódzki Konserwator Zabytków, z którego inicjatywy zosta³ wydany nakaz zamkniêcia koœcio³a uwa¿a, ¿e taka decyzja by³a
niezbêdna. – Przecie¿ lepiej zamkn¹æ
koœció³, jakby komuœ mia³a staæ siê
jakaœ krzywda. A proszê zauwa¿yæ,
¿e o to nietrudno, szczególnie w tych
dniach, gdy mamy du¿e opady œniegu, a zabrzmi¹ jeszcze organy i chór…
W czasie, kiedy koœció³ bêdzie zamkniêty, mo¿na tym prêdzej doczekaæ
siê decyzji, które wreszcie pozwol¹
na przeprowadzenie prac umo¿liwiaj¹cych utrzymanie tego zabytku – co
tu du¿o mówiæ – wyj¹tkowo wysokiej
klasy. Musi w³¹czyæ siê i kuria i w³adze administracyjne. Zreszt¹ nie jest
to pierwszy koœció³, który zamykam.
Wczeœniej podobna decyzja zapad³a
np. w stosunku do Sanktuarium Maryjnego w Skrzatuszu ko³o Pi³y, czy
koœcio³a w Owiñskach. Zawsze mia³o to ozdrowieñczy wp³yw na zabytki,
gdy¿ wtedy znajdowano fundusze pozwalaj¹ce na odrestaurowanie tych
obiektów. Liczê, ¿e tak bêdzie i tym
razem. I na pewno przyjadê na spotkanie w Wielichowie – z nut¹ optymizmu zaznacza konserwator Starzyñski.
Tymczasem w wilkowskim koœciele, pomimo administracyjnego zakazu,
Ks. Marian Derkaczewski: Bêdê trwa³
przy tym koœciele i moich parafianach.
Fot. Tadeusz J¹der
nadal odbywaj¹ siê msze, nabo¿eñstwa
i religijne zgromadzenia. – Zosta³y zapowiedziane, to i musz¹ siê odbyæ. Nie
mogê siê zastosowaæ do tej urzêdniczej decyzji, bo ona do niczego nie prowadzi. Mam obowi¹zek pozostawania
przy wiernych i przy koœciele, niezale¿nie od tego co myœl¹ w³adze administracyjne. I gotów jestem ponieœæ
konsekwencje – stanowczo oœwiadcza
proboszcz Marian Derkaczewski. – Wydana decyzja by³aby mo¿e s³uszna, pod
warunkiem wszak¿e, ¿e rzeczywiœcie
niebawem dojdzie do remontu koœcio³a. Nie wyczuwam tu dobrej woli. Na
razie spêkane mury mamy od trzydziestu lat. Sytuacja nagle siê nie zmieni³a.
A ja mam na³o¿one przez Koœció³ obowi¹zki i bêdê przy nich trwa³ – dodaje.
O dalszych dzia³aniach zwi¹zanych
z zagro¿eniami i perspektyw¹ remontu
koœcio³a w Wilkowie Polskim, napiszemy ju¿ w lutowym numerze „Wieœci Wielichowskich”.
***
Jakby w parafii by³o ma³o zmartwieñ,
na mieszcz¹cy siê miêdzy Wilkowem i
Œniatami katolicki cmentarz nale¿¹cy do
parafii œw. Jadwigi w nocy z 17 na 18
grudnia wtargnêli rabusie i okradli go z
ogrodzenia, powoduj¹c przy okazji
znaczne zniszczenia pomników i nagrobków. W sumie skradziono 126
metalowych przêse³ (ka¿de po 2,5 m).
wartoœæ dokonanych szkód oszacowano na 22 tysi¹ce z³. Z³odziei, a musia³a
ich byæ spora ekipa, nie odnaleziono.
Prokuratura Rejonowa w Grodzisku
Wlkp. 8 stycznia br. z powodu nie wykrycia sprawców umorzy³a dochodzenie.
– To by³ wielki cios dla naszych parafian. Ludzie nie mogli spaæ po nocach. Nie mog¹ zrozumieæ bezwzglêdnoœci z³odziejskiego postêpowania i
nieporadnoœci s³u¿b powo³anych do
œcigania przestêpców – martwi siê
proboszcz Derkaczewski.
Tadeusz J¹der
10 „Wieœci Wielichowskie”
• LUDZIE NASZEJ GMINY • LUDZIE NASZEJ GMINY •
Rozmowa z Jackiem Piechot¹, so³tysem £ubnicy
£ubnica: najwa¿niejsze drogi i chodniki
- Od dawna jest Pan so³tysem?
- Od siedmiu lat, czyli drug¹ kadencjê.
- Proszê coœ bli¿ej powiedzieæ o wsi,
w której jest Pan gospodarzem.
- £ubnica ma oko³o 750 mieszkañców, nale¿y wiêc do najwiêkszych
miejscowoœci w gminie Wielichowo.
Jednoczeœnie trudno powiedzieæ, ¿e
jest to typowa wieœ rolnicza, bo pozosta³o zaledwie kilka typowych gospodarstw, których g³ównym Ÿród³em
So³tys Jacek Piechota: - Cieszê siê, ¿e
nied³ugo do Grodziska pojedziemy jak
po maœle…
Fot. Tadeusz J¹der
dochodu jest uprawa roli i hodowla.
Wa¿ne miejsce dla uzupe³nienia dochodów ma uprawa pieczarki, a tak¿e zatrudnienie w miejscowych i okolicznych firmach. Du¿e znaczenie w
¿yciu wsi od wielu lat odgrywa³ Rolniczy Kombinat Spó³dzielczy, znany w
ca³ej Polsce z produkcji majonezu i
bezów, czy póŸniej z hodowli i eksportu œlimaków. Teraz jego znaczenie jest trochê mniejsze, ale dodatkowo dzia³a tam teraz firma Unitek,
specjalizuj¹ca siê w produkcji p³yt
meblowych z rattanu i bambusa.
- Teraz pewnie znowu bêdzie g³oœno
o £ubnicy z powodu powstania tu
centrum wydobycia gazu?
- No w³aœnie. Wed³ug mojego rozeznania, gmina zyska oko³o 2 milionów z³otych z samego podatku od wydobycia i podatku od nieruchomoœci.
Tu, niedaleko mojej posesji powsta³a baza naftowców. Mieszkañcy
£ubnicy dostali odszkodowania za
grunty przejête przez gazowników, my
równie¿.
- Nie utrudni³o to dzia³alnoœci Pana
gospodarstwa?
- Tak naprawdê, to przej¹³ je syn Przemys³aw z synow¹ Lidi¹, a ja tylko pomagam im w pracy. Gospodarstwo
jest doœæ du¿e, liczy bowiem 26 hektarów, a ³¹cznie z dzier¿aw¹ ponad
szeœædziesi¹t. Teraz w³aœnie m³odzi
finalizuj¹ rozmowy z przedstawicielami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, dziêki czemu bêd¹
mogli skorzystaæ z europejskiego
funduszu, który zostanie wykorzystany g³ównie na zakup ci¹gników i maszyn do uprawy roli.
- Co w trakcie Pana kadencji uda³o
siê zrobiæ dla £ubnicy i jej mieszkañców?
- Zapewne najwa¿niejsza jest wiejska sala. To du¿y obiekt, kubaturowo
chyba najwiêkszy w gminie. W ubieg³ym roku goœciliœmy tam X Zjazd So³tysów z ca³ej Wielkopolski. Obiekt
jest bardzo po¿yteczny i systematycznie wykorzystywany. Rocznie jest tam
oko³o 80 wesel, a ponadto zabawy,
szkolenia, biesiady rolnicze i ró¿ne
inne okolicznoœciowe spotkania. Na
ma³ej salce odbywaj¹ siê nabo¿eñstwa i ró¿añce. Siedzibê ma tam jeszcze remiza ochotniczej stra¿y po¿arnej, niedu¿y bar i w piwnicy si³ownia,
w której gospodaruje nasza m³odzie¿. Sporo ju¿ uda³o siê zrobiæ: odnowiliœmy elewacjê, wymieniliœmy
kilkanaœcie okien i zakupiliœmy naczynia. W kuchni pod³¹czony zasta³
gaz do kuchenek i taboretów gazowych, kupiono te¿ nowy boiler.
- A na drogach?
- Kilka rzeczy uda³o siê pomyœlnie
przeprowadziæ. Na Ogrodowej po³o¿ony zosta³ asfalt i chodniki z odwodnieniem, jest te¿ chodnik przy ul. Grodziskiej. Pilnie potrzebuj¹ jeszcze nowej nawierzchni (teraz jest tam beton)
i odwodnienia ulice Szkolna i Bohaterów. Powiat siê w³¹czy³ i zaczyna u
nas remont drogi z £ubnicy do Grodziska. Jest szansa, ¿e niebawem i
ta droga zostanie odnowiona i do stolicy powiatu pojedziemy jak po maœle.
- Dziêki si³owni, o której Pan wspomina³, m³odzie¿, dba o swoje bicepsy i sylwetkê, ale w zwi¹zku z boiskiem, bêdzie te¿ chyba mog³a poæwiczyæ swoje pi³karskie umiejêtnoœci?
- Mówi pan o boisku? No tak, w tym
roku zakupiliœmy plac przy szkole na
boisko sportowe. Ale nasze mo¿liwoœci inwestycyjne s¹ ograniczone, w
grê wchodzi mo¿e 300 tysiêcy z³otych. I mamy teraz dylemat: czy przeznaczyæ œrodki na dalsze prace przy
naszej sali, czy te¿ na boisko. Nie
wiem, bêdziemy siê zastanawiali, ale
ca³kiem mo¿liwe, ¿e boisko przewa¿y. Wydaje siê, ¿e gmina siê z niektórymi sprawami spóŸni³a. Myœlê tu o
wodoci¹gu dla Wielichowa i drogach
– te cele poch³on¹ w najbli¿szych latach zdecydowanie najwiêcej pieniêdzy z bud¿etu.
- Czy dobrze przebiega Pañska
wspó³praca z mieszkañcami wsi?
- Mieszkaj¹ tu ludzie, którzy nie stwarzaj¹ powa¿niejszych problemów i
chêtnie siê anga¿uj¹ w ró¿nego rodzaju prace, w tym równie¿ prace
spo³eczne. Wiêkszoœæ remontów w
ten sposób robimy. Gmina daje materia³y, a my nieodp³atn¹ pracê.
Mamy jeszcze sporo do zrobienia.
Trzeba zmodernizowaæ oœwietlenie,
dokoñczyæ chodnik i wysadziæ przy
nim ozdobne krzewy na ulicach Odrodzenia i Wielichowskiej. W 2010 r.
czeka nas te¿ remont metalowego
krzy¿a przy drodze miedzy £ubnic¹ i
Wielichowem. W tych wszystkich
przedsiêwziêciach mogê liczyæ na
nasz¹ Ochotnicz¹ Stra¿ Po¿arn¹,
która niedawno obchodzi³a swe 70lecie, pod wodz¹ prezesa Józefa
Brembora i na wznowion¹ dwa lata
temu ciekaw¹ i potrzebn¹ dzia³alnoœæ Ko³a Gospodyñ Wiejskich, któremu z powodzeniem przewodniczy
teraz Honorata Banach. I chcia³bym
te¿ na zakoñczenie podziêkowaæ
mojej ¿onie Marii, która zajmuje siê
kronik¹ wsi, skrupulatnie gromadz¹c zdjêcia i notatki odnoœnie ¿ycia
w £ubnicy.
Z Jackiem Piechot¹,
so³tysem £ubnicy
rozmawia³ Tadeusz J¹der
„Wieœci Wielichowskie” 11
Œwiêtowanie
z noblistami
Ka¿dego roku, na ca³ym œwiecie, 10
grudnia wspomina siê imiê Alfreda Nobla. Tego dnia bowiem przypada rocznica jego œmierci, tego te¿ dnia oficjalnie
wrêczane s¹ nagrody tym, którzy swoimi
osi¹gniêciami szczególnie przys³u¿yli siê
ludzkoœci. Spo³ecznoœci Zespo³u Szkó³
im. Polskich Noblistów w Wielichowie
data ta równie¿ nie jest obojêtna – œwiêtuje ona wówczas Dzieñ Patrona swojej
placówki.
W tym roku szkolnym, przed czêœci¹
oficjaln¹ uroczystoœci, wszyscy uczniowie
– od tych najm³odszych po gimnazjalistów
– pracowali wraz ze swoimi opiekunami i
wychowawcami w klasach, przygotowuj¹c ró¿norodne prace, dotycz¹ce ¿ycia i
dzia³alnoœci polskich laureatów Nagrody
Nobla (niektóre z nich ogl¹daæ mo¿na w
k¹ciku pamiêci, poœwiêconym patronom
szko³y). Brali oni równie¿ udzia³ w ró¿nego rodzaju konkursach i quizach, w których sprawdziæ mogli swoj¹ wiedzê.
W trakcie czêœci oficjalnej og³oszone
zosta³y wyniki przeprowadzonych konkursów, zwyciêzcy zaœ odebrali nagrody. Element artystyczny stanowi³ wystêp muzykuj¹cych uczniów – zarówno szko³y podstawowej, jak i gimnazjum – graj¹cych
na instrumentach klawiszowych, dêtych
(saksofon, klarnet, puzon), gitarze, a tak¿e flecie prostym. Zebrani, wœród których
obecni byli zaproszeni goœcie: Ewa Kasperska, sekretarz gminy oraz Hanna
Marciniak, przewodnicz¹ca Rady Rodziców, mieli równie¿ okazjê obejrzeæ scenkê przygotowan¹ na podstawie fragmentu powieœci „Ch³opi” W³adys³awa Reymonta, w wykonaniu ko³a kabaretowoteatralnego.
ap
Laureaci konkursów ze szko³y podstawowej.
Fot. (x 2) Uczniowskie ko³o fotograficzne „Flesz”
Ko³o kabaretowo-teatralne zaprezentowa³o scenkê swatania Boryny z Jagn¹.
Wspó³praca ponad granicami
Szeroko rozumiana wspó³praca
miêdzynarodowa jest jedn¹ z najbardziej charakterystycznych cech naszych
czasów. Nic wiêc dziwnego, ¿e nawet
gimnazjaliœci uczêszczaj¹cy do Zespo³u Szkó³ im. Polskich Noblistów w Wielichowie postanowili nawi¹zaæ kontakt
z rówieœnikami z zagranicy. Z tego
powodu szko³a przyst¹pi³a do projektu
e-Twinning. Jego inicjatork¹ oraz koordynatork¹ jest Magdalena Fechner,
nauczycielka jêzyka niemieckiego.
Projekt e-Twinning to edukacyjny program Unii Europejskiej, który promuje
stosowanie technologii informacyjnokomunikacyjnej w szko³ach europejskich. Uczniowie i nauczyciele wykorzy-
stuj¹ Internet we wspó³pracy z zagranicznymi placówkami. Wspó³dzia³aj¹, wymieniaj¹ siê informacjami i materia³ami przydatnymi w nauce. Tego rodzaju
oferta edukacyjna poszerza zakres mo¿liwoœci pedagogicznych oferowanych
uczniom i nauczycielom, motywuje do
nauki i otwarcia siê na Europê.
Po zalogowaniu siê szko³y na portalu
e-Twinning bardzo szybko uda³o siê nawi¹zaæ wspó³pracê z placówk¹ we W³oszech (Campi Bisenzio), której przedstawiciel – Alessandro Giorni – ustali³ z
polsk¹ stron¹ szczegó³y wspó³pracy. Na
ich podstawie zosta³ opracowany specjalny projekt, odpowiadaj¹cy umiejêtnoœciom jêzykowym W³ochów i Polaków.
Nosi on nazwê „Ich, du und unsere Umgebung” („Ja, ty i nasze otoczenie”). W ramach zajêæ pozalekcyjnych wielichowscy
gimnazjaliœci kontaktuj¹ siê za pomoc¹
platformy e-learningowej „moodle” ze
swoimi rówieœnikami z zagranicy. Konwersacje w jêzyku niemieckim s¹ dla nich
du¿¹ frajd¹; mog¹ w ten sposób nie tylko
sprawdziæ swoje umiejêtnoœci, ale te¿
nawi¹zaæ nowe przyjaŸnie.
Po niespe³na dwóch tygodniach
dzia³añ projekt zosta³ nagrodzony przez
Biuro Akcji e-Twinning z siedzib¹ w
Polsce i we W³oszech Odznak¹ Jakoœci. Pozostaje tylko mieæ nadziejê, i¿
wspó³praca szkó³ zaowocuje wieloletni¹ przyjaŸni¹.
AZ
12 „Wieœci Wielichowskie”
Bia³a sobota
Badania cieszy³y w ramach „Bia³ej Soboty” cieszy³y siê du¿ym zainteresowaniem mieszkañców w gminy.
Fot. Starostwo Powiatowe w Grodzisku Wlkp.
W Szkole Podstawowej w Wielichowie 12 grudnia w godz. od 10.00 do 13.00
odby³y siê bezp³atne badania w ramach
tzw. ,,Bia³ej Soboty”. Badania zorganizowa³o grodziskie starostwo we wspó³pracy z burmistrzem Wielichowa i dyrekcj¹
Samodzielnego Publicznego Zak³adu
Opieki Zdrowotnej. Dziêki temu, mieszkañcy gminy mogli skorzystaæ z konsultacji i porad specjalistów medycznych: kardiologa, internisty, gastroenterologa, chirurga. Bezp³atnie przeprowadzono równie¿
badania USG brzucha, EKG oraz pomiar
cukru we krwi i ciœnienia têtniczego. W badaniach udzia³ wziê³o oko³o 200 osób.
Najwiêkszym zainteresowaniem cieszy³y siê spotkania z internist¹ oraz badania USG i EKG.
Na zakoñczenie sobotniego przedsiêwziêcia, podziêkowania dla lekarzy z³o¿yli:
Stanis³aw Hadka, starosta grodziski oraz
Adam £aniecki, burmistrz Wielichowa.
Lucyna Zajdowicz
Andrzejki w £ubnicy
Andrzejkowe wró¿by.
Fot. C. Mo³drzyk
W wigiliê œw. Andrzeja, uczniowie z
wszystkich klas Szko³y Podstawowej w
£ubnicy mogli poznaæ swoj¹ przysz³oœæ z
wró¿b przygotowanych przez samorz¹d.
Mieli mo¿liwoœæ poznania imienia swojej przysz³ej sympatii, wieku, w którym
wyjd¹ za m¹¿ lub o¿eni¹ siê. Licznie by³o
oblegane „stoisko wró¿biarskie”, które
wskazywa³o nam miejsce przysz³orocznych wakacji. By³y to np. Hiszpania, Majorka, Meksyk lub równie atrakcyjny, ale
znacznie bli¿ej po³o¿ny Kórnik, Rogalin
czy Wolsztyn. Inn¹ wró¿b¹, która przepowiada³a nam przysz³oœæ to zabawa zwana „zakrêcon¹ butelk¹” i tradycyjna wró¿ba z butów panien i kawalerów. Oprócz
wró¿b uczniowie bawili siê na dyskotece. Nad przygotowaniem i ca³ym przebiegiem dyskoteki z wró¿bami czuwa³ samorz¹d uczniowski wraz z opiekunkami:
Ann¹ Rudzk¹. i Katarzyn¹ Jencz.
C. Mo³drzyk
Kolêdnicy
ze Œniat
Dawne tradycje kolêdowania po
domach staraj¹ siê kultywowaæ
m³odzi ze Œniat. Kolêdników nasz
reporter spotka³ 28 grudnia.
Fot Pawe³ Michalski