inteligencja językowa
Transkrypt
inteligencja językowa
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl BUDOWANIE AKTYWNOŚCI EDUKACYJNEJ UCZNIA mgr Joanna Morawska Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska RODZAJE INTELIGENCJI ORAZ ICH WYKORZYSTANIE DO CELÓW OSOBISTYCH I ZAWODOWYCH Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska HOWARD GARGNER TWÓRCA TEORII INTELIGENCJI WIELORAKICH • amerykański psycholog i neurolog, • profesor Uniwersytetu Harvarda i Uniwersytetu Bostońskiego, Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska Każdy jest inteligentny! Każdy na swój indywidualny profil inteligencji. Żaden profil nie jest lepszy od drugiego! Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA JĘZYKOWA • wrażliwy na wzorce, • zorganizowany, • systematyczny, • posiada umiejętność rozumowania, • lubi słuchać, czytać, pisać , • nie ma kłopotów z ortografią, • lubi gry słowne, • zapamiętuje szczegóły , • dobry mówca, Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA MATEMATYCZNO-LOGICZNA • lubi myśleć abstrakcyjnie • lubi precyzyjnie się wysławiać • lubi liczyć • lubi być dobrze zorganizowany • stosuje logiczne struktury myślowe • lubi pracować z komputerem • lubi rozwiązywać problemy • lubi eksperymentować w logiczny sposób • robi uporządkowane notatki Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA WIZUALNO-PRZESTRZENNA • myśli obrazami • tworzy w umyśle rozmaite wizerunki rzeczywistości • używa przenośni • ma poczucie sensu całości • lubi sztukę • odczytuje diagramy i wykresy • zapamiętuje informacje w postaci obrazów • ma dobre wyczucie koloru • podczas tworzenia obrazu danej rzeczy korzysta ze wszystkich zmysłów Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA MUZYCZNA • wrażliwość na rytm oraz tonację i barwę dźwięków • wrażliwość na ładunek emocjonalny muzyki • wrażliwość na złożoną strukturę muzyki • czasami głębokie uduchowienie Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA KINESTETYCZNA • wyjątkowe panowanie nad własnym ciałem • umiejętność rozłożenia czynności w czasie • reakcje automatyczne, właściwe odruchy • najlepiej uczy się poprzez ruch • lubi uczestniczyć w zajęciach sportowych • lubi dotykać, ma zdolności do rękodzielnictwa • lubi działać • lubi pomoce, którymi może manipulować • pamięta raczej to, co było wykonywane • bardzo wrażliwy na otoczenie • słuchając, bawi się różnymi przedmiotami • wierci się, jeśli jest zbyt mało przerw • uzdolniony manualnie Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA INTERPERSONALNA • dobry negocjator • łatwo nawiązuje kontakty z innymi ludźmi • potrafi odczytywać cudze intencje • lubi przebywać wśród ludzi • ma wielu przyjaciół • dobrze porozumiewa się z innymi, czasem nimi manipuluje • lubi zajęcia grupowe • podczas dyskusji lubi występować w roli mediatora • lubi współpracować • bez trudu odczytuje znaczenie sytuacji towarzyskich Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA • znajomość siebie • wyczulony na uznawane przez siebie wartości • w pełni świadomy swoich uczuć • wyczulony na własny życiowy cel • ma dobrze rozwiniętą samoświadomość • ma intuicję • potrafi sam się motywować • jest w pełni świadomy własnych zalet i słabości • bardzo skryty • pragnie odróżniać się od większości Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA JĘZYKOWA Wykorzystanie tych cech w procesie uczenia: • opowiadać historyjki • grać w gry pamięciowe dotyczące nazw i miejsc • czytać i pisać opowiadania i anegdoty • układać skecze • czytać artykuły prasowe • przeprowadzać wywiady • układać zagadki, gry ortograficzne • łączyć czytanie i pisanie z innymi dziedzinami • redagować gazetkę • toczyć debaty i dyskusje • korzystać z edytora tekstu jako sposobu wprowadzania do wiedzy informatycznej Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA MATEMATYCZNO-LOGICZNA Wykorzystanie tych cech w procesie uczenia: • stymulować rozwiązywanie problemów • grać w gry wymagające obliczeń matematycznych • analizować i interpretować dane • rozumować • zachęcać do rozwijania mocnych stron • zachęcać do doświadczeń praktycznych • tworzyć prognozy • pozwalać, by zadania wykonywane były krok po kroku • myśleć dedukcyjnie • tworzyć arkusze kalkulacyjne Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA WIZUALNO-PRZESTRZENNA Wykorzystanie tych cech w procesie uczenia: • podczas nauki korzystać z ilustracji • rysować machinalnie przy różnych okazjach • rysować wykresy, mapy • łączyć sztukę z innymi przedmiotami • korzystać z Map Skojarzeń • wizualizować różne zagadnienia • oglądać lub tworzyć filmy • umieszczać na ścianach bodźce peryferyjne – np. plansze • korzystać z mimiki • zmieniać położenie w pomieszczeniu • przedstawiać plany i cele za pomocą diagramów • grupować elementy • podkreślać na kolorowo • stosować grafikę komputerową Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA MUZYCZNA Wykorzystanie tych cech w procesie uczenia: • graj na instrumencie muzycznym • ucz się poprzez piosenki • ucz się słuchając muzyki barokowej • pracuj z muzyką • zapisz się do chóru • komponuj muzykę • łącz muzykę z innymi przedmiotami • zmieniaj nastrój za pomocą muzyki • korzystaj z muzyki, aby się odprężyć • wyobrażaj sobie lub rysuj obrazy słuchając muzyki • ucz się przez rapowanie, wiersze i chóralne czytanie • komponuj muzykę za pomocą komputera Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA KINESTETYCZNA Wykorzystanie tych cech w procesie uczenia: • wykonuj ćwiczenia fizyczne, stawaj się podczas nich przedmiotem, o którym się uczysz • wykorzystuj taniec/ ruch do nauki • odgrywaj to, czego się uczysz • w naukach ścisłych używaj pomocy naukowych • zadbaj o to, aby mieć dużo zmian rytmu i przerw • włącz ruch do wszystkich przedmiotów, których się uczysz • powtarzaj w myśli materiał, gdy pływasz lub biegasz • korzystaj z modeli, urządzeń, klocków Lego • rób wycieczki • bierz udział w grach zespołowych • odgrywaj scenki i różne role • pstrykaj palcami, klaszcz, tup, skacz, wspinaj się Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA INTERPERSONALNA Wykorzystanie tych cech w procesie uczenia: • ucz się wspólnie z innymi • rób dużo przerw, które pozwolą na nawiązanie kontaktów towarzyskich • ucz się w parze z inną osobą • często kontaktuj się z innymi • prowadź koleżeńskie rozmowy przez telefon • wydawaj przyjęcia i świętuj to, czego się nauczyłeś • zmień naukę w zabawę • włącz kontakty międzyludzkie do wszystkich przedmiotów • pracuj w zespołach • ucz się przez pomaganie innym • opiekuj się innymi Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA Wykorzystanie tych cech w procesie uczenia: • prowadź osobiste rozmowy „od serca” • korzystaj z działań stymulujących rozwój osobisty, by przełamać czynniki blokujące uczenie • dokładnie wypytuj o określone działanie • myśl o swoim myśleniu • zostawiaj sobie czas na refleksję • prowadź samodzielne badania • słuchaj podszeptów swojej intuicji • dyskutuj o swoich doświadczeniach i związanych z nimi uczuciach, zastanawiaj się nad nimi i opisuj je • pozwól sobie być odmiennym od innych • pisz książki i dzienniki opisujące historię twojego życia • kontroluj własną naukę • ucz osobistej afirmacji • ucz dociekliwości Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska Kiedy uda się określić co jest mocną, a co słabą stroną dziecka, można potem tę wiedzę wykorzystywać… Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska Można używać „silnych” inteligencji do przyswajania wiadomości w tych dziedzinach, w których dziecko jest słabsze: • silną inteligencję muzyczną można wykorzystywać do radzenia sobie z matematyką poprzez... …wyśpiewywanie wzorów matematycznych, co pozwala dziecku zapamiętać wzór dużo szybciej, niż kiedy zmuszone jest kilkakrotnie czytać i zapamiętywać powtarzając regułkę • silną inteligencję ruchową można wykorzystać zachęcając dziecko, aby zapamiętywało np. skacząc w określonym rytmie • inteligencję wizualno – przestrzenną można wykorzystać prosząc, aby dziecko opracowało makietę mieszkania i w ten sposób nauczyło się nazw przedmiotów w języku angielskim Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska Można budować wysoką samoocenę dziecka, które z jednej strony uświadamia sobie, że w jakiejś dziedzinie nie najlepiej sobie radzi, ale za to np. szybko uczy się słówek w języku angielskim, pięknie maluje, buduje wspaniałe konstrukcje, czy też błyskawicznie zapamiętuje rytmy, które usłyszy. Dziecko przekonuje się, że słabe strony można rozwijać, wykorzystując mocne. Trzeba wspierać i rozwijać zdolności, aby dziecko odnosiło sukcesy w dziedzinach, które go interesują. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska ZASTOSOWANIE TEORII GARDNERA W EDUKACJI WYMAGA SPEŁNIENIA KILKU WARUNKÓW: • Określenia profilu inteligencji nauczyciela, aby wyeliminować nieświadome preferowanie metod nauczania zgodnych z jego profilem. • Określenia profilu inteligencji każdego dziecka w klasie, korzystając w przypadku młodszych dzieci głównie z obserwacji, a w przypadku starszych – przeprowadzając odpowiednie testy (program „Młody mistrz”. www.mistrz.edu.pl). • Określenie profilu dominacji (w zakresie: ręki, nogi, oka, półkuli mózgowej oraz zmysłów: wzroku, słuchu, ruchu). Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska ZASTOSOWANIE TEORII GARDNERA W EDUKACJI WYMAGA SPEŁNIENIA KILKU WARUNKÓW: • Dobierania metod nauczania, uczenia się stosownie do profilu inteligencji i dominacji każdego dziecka. • Urządzenia klasy szkolnej tak, aby dzieci znalazły w niej kąciki zapewniające „wielointeligentne” funkcjonowanie. • Zapoznania rodziców z profilem inteligencji dziecka, by mogli stosownie do niej organizować jego środowisko pozaszkolne. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska METODY NAUCZANIA A INTELIGENCJE WIELORAKIE Do rozwijania poszczególnych rodzajów inteligencji szczególnie przydatne są następujące metody, rozumiane jako strategie przekazywania wiedzy: • wykład, praca z tekstem, rozmowa, dyskusja, pytania i odpowiedzi – inteligencja językowa • ćwiczenia, dyskusja, pytania i odpowiedzi – inteligencja matematyczno-logiczna • pokaz, demonstracje, gry dydaktyczne – inteligencja wizualnoprzestrzenna Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska METODY NAUCZANIA A INTELIGENCJE WIELORAKIE • pokaz, słuchanie, zajęcia rytmizujące – inteligencja muzyczna • drama, gry i zabawy – inteligencja kinestetyczna • praca grupowa, gry dramowe teatralne – inteligencja obserwowanie – inteligencja – inteligencja i interpersonalna • praca indywidualna, słuchanie, intrapersonalna • wykład, pokaz, obserwacja, doświadczenia przyrodnicza. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska „KLUCZEM DO POWODZENIA W NAUCE I KARIERZE ZAWODOWEJ JEST POZNANIE WŁASNEGO STYLU I PRACY” B. Prashing Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska Należy wykorzystywać nauczanie holistyczne, które pozwoli oddziaływać na wielość inteligencji i zmysłów. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska Koncepcja siedmiu rodzajów inteligencji człowieka oparta jest na przesłankach biologicznych, na nowoczesnej psychologii oraz anatomii mózgu. Powinna być ona brana pod uwagę w uwzględnieniem pracy z uczniów uczniami, ze szczególnym przejawiających trudności w zetknięciu z klasycznym nauczaniem, zdiagnozowanych przez specjalistów, uchodzących za uczniów przeciętnych lub słabych. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska „JEŚLI CHCEMY POMÓC DZIECIOM, MUSIMY SIĘ ZAJĄĆ ICH MÓZGIEM – W KOŃCU NIE CZYTAJĄ NERKAMI”. D.Waber Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska WSPÓŁCZESNE BADANIA NAD MÓZGIEM MOC MÓZGU WG NAUKOWCÓW W UJĘCIU LEWITONA Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska • W chwili urodzenia w mózgu człowieka znajduje się około stu miliardów komórek nerwowych, czyli neuronów. • Przez całe życie, by nie zapaść w sen, mózg przetwarza trzy miliardy impulsów na sekundę. • Ustalono, że przeciętny wskaźnik inteligencji wynosi 100; u geniusza 160; jednak zwykły człowiek wykorzystuje tylko około czterech procent całkowitej, potencjalnej mocy mózgu; pozostało zatem jeszcze 96 procent jego niewykorzystanej mocy. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska • System nerwowy zaczyna się kształtować w 20 dni od momentu poczęcia; mózg natomiast zaczyna się rozwijać, poczynając od 35 dnia życia płodu. • Złe odżywianie matki może prowadzić do zmniejszenia się liczby neuronów aż o pięćdziesiąt procent w stosunku do średniej ich liczby u dobrze odżywionego płodu. • W dwudziestym tygodniu ciąży cały system nerwowy płodu, z piętnastoma miliardami neuronów , jest wykształcony i znajduje się na swoim miejscu. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska • większość z nas może jednocześnie odebrać siedem różnych fragmentów informacji, takich jak dźwięk, bodźce wzrokowe, niuanse myślowe czy uczucia. Potrzeba jednej ósmej sekundy, by przetworzyć jedną informację i przejść do następnej. • Codziennie stawiając mózgowi nowe wyzwania, pobudza się dendryty do połączeń z innymi komórkami mózgu. Stymulacja jest najważniejsza. Pobudzając mózg, dostarczamy komórkom „energii”, której potrzebują, żeby utrzymać aktywność i zwiększać liczbę połączeń. • Zatem jeśli dzieci, szczególnie te z dysfunkcjami, będą nauczane polifonicznie, z nastawieniem na stymulację pracy mózgu , sukces może być naszym udziałem, a co szczególnie ważne – sukcesem ucznia. Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska SCHEMAT STYMULACJI PRACY MÓZGU NEGATYWNY Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska SCHEMAT STYMULACJI PRACY MÓZGU - pozytywny Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli "PROTOTO" J. Morawska