WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR

WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR
INSPEKCJI HANDLOWEJ
Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań
Poznań dnia
sierpnia 2014 roku
D/PI.ŻG.8361.62.2014
ZPO
S.A. Market Sp. z o.o.
al. Powstańców Wlkp. 162
64-920 Piła
DECYZJA
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
działając na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks
postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), art. 40a ust. 1 pkt 3
oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669), po przeprowadzeniu postępowania
administracyjnego,
wymierza
Przedsiębiorcy: S.A. Market Sp. z o.o. , al. Powstańców Wlkp. 162, 64-920 Piła, NIP:
764-266-37-63
karę pieniężną w wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych 00/100)
wynikającą z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej
artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669),
z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego w dniu kontroli tj. w dniu
8 maja 2014 roku w podległym supermarkecie Piotr i Paweł w Pile, al. Powstańców
Wielkopolskich 162, 64-920 Piła,
artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej
w przepisach o jakości handlowej, tj.:
1
1) ketchupu dla dzieci Tiger Bio 390 ml, w ilości 5 szt., w cenie 15,79 zł/szt., wartości
78,95 złotych, producent: Rapunzel –Niemcy, dystrybutor: Bio Planet Sp. z o.o.,
Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, certyfikacja Agro Bio Test PL-EKO-07,
2) konfitury z czarnej porzeczki Bio 250 g, w ilości 3 szt., w cenie 11,99 zł/szt.,
wartości 35,97 złotych, producent: Allos –Niemcy, dystrybutor: Bio Planet Sp.
z o.o. Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, certyfikacja Agro Bio Test PL-EKO -07,
z uwagi na brak w języku polskim zwrotu „rolnictwo UE/spoza UE” wymaganego
art. 24 ust. 1 pkt c rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r.
w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające
rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189 z 20.07.2007 r., s. 1 ze zm.) lub
nazwy kraju pochodzenia w związku z art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz
niepodania w języku polskim informacji o warunkach przechowywania wymaganej
§ 2 ust.1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca
2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 774).
Na oryginalnych etykietach wymagane informacje zostały zamieszczone przez
producentów w języku niemieckim.
Zgodnie z wymogami art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 ze zm.), „środki
spożywcze wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej muszą
być oznakowane w języku polskim”.
Niepodanie wymaganych przepisami prawa informacji w języku polskim
stanowi naruszenie przepisu art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz art. 6
ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
(Dz. U. z 2014 roku, poz. 669), zgodnie z którym wymóg znakowania w języku
polskim nie dotyczy artykułów rolno-spożywczych przeznaczonych do wywozu
poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym wszystkie artykuły rolnospożywcze wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej muszą
być oznakowane w języku polskim.
W myśl art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej
artykułów rolno-spożywczych: „kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze
nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej
lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega
karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej
uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych
artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500zł.”
2
Uzasadnienie
Podczas kontroli przeprowadzonej przez inspektorów Wojewódzkiego
Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Delegatura w Pile w dniach od 8 do
13 maja 2014 roku w supermarkecie Piotr i Paweł w Pile, al. Powstańców Wlkp. 162,
64-920 Piła, właściciel „S.A. MARKET” Sp. z o. o., al. Powstańców Wlkp. 162, 64-920
Piła, sprawdzono prawidłowość oznakowania produktów rolnictwa ekologicznego
zagranicznego pochodzenia w odniesieniu do obowiązujących przepisów.
W wyniku przeprowadzonych oględzin zakwestionowano 2 partie przetworów
owocowych i warzywnych łącznej wartości 114,95 zł:
3) ketchupu dla dzieci Tiger Bio 390 ml, w ilości 5 szt., w cenie 15,79 zł/szt., wartości
78,95 złotych, producent: Rapunzel –Niemcy, dystrybutor: Bio Planet Sp. z o.o.,
Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, certyfikacja Agro Bio Test PL-EKO-07,
4) konfitury z czarnej porzeczki Bio 250 g, w ilości 3 szt., w cenie 11,99 zł/szt.,
wartości 35,97 złotych, producent: Allos –Niemcy, dystrybutor: Bio Planet Sp.
z o.o. Wilkowa Wieś 7, 05-084 Leszno, certyfikacja Agro Bio Test PL-EKO -07,
z uwagi na brak w języku polskim zwrotu „rolnictwo UE/spoza UE” wymaganego
art. 24 ust. 1 pkt c rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r.
w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające
rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189 z 20.07.2007 r., s. 1 ze zm.) lub
nazwy kraju pochodzenia w związku z art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz
niepodania w języku polskim informacji o warunkach przechowywania wymaganej
§ 2 ust.1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca
2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 774).
Na oryginalnych etykietach wymagane informacje zostały zamieszczone przez
producentów w języku niemieckim.
Zgodnie z wymogami art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 ze zm.), „środki
spożywcze wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej muszą
być oznakowane w języku polskim”.
Niepodanie wymaganych przepisami prawa informacji w języku polskim
stanowi naruszenie przepisu art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz art. 6
ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
(Dz. U. z 2014 roku, poz. 669), zgodnie z którym wymóg znakowania w języku
polskim nie dotyczy artykułów rolno-spożywczych przeznaczonych do wywozu
poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym wszystkie artykuły rolno-
3
spożywcze wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej muszą
być oznakowane w języku polskim.
Zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa
żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz
ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. WE L 31
z 1.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na
wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach
będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa
żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych
wymogów.
Wobec powyższego należy uznać, że kontrolowany wprowadził do obrotu
artykuły
rolno-spożywcze
nieodpowiadające
jakości
handlowej
określonej
w przepisach o jakości handlowej, co skutkuje zastosowaniem sankcji art. 40 a ust.1
pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 roku, poz.
669): „Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające
jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych
artykułów podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości
korzyści majątkowej uzyskanej, lub która mogłaby zostać uzyskana przez
wprowadzenie tych artykułów rolno- spożywczych do obrotu nie niższej jednak
niż 500 zł”.
Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości
organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii,
produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji,
opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi,
weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Celem prawa żywnościowego jest szeroko rozumiana ochrona interesów
konsumentów. Art. 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego
i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego,
powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego
procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r.
ze zm.) precyzuje, że celem tego prawa jest ochrona interesów konsumentów
4
i umożliwienie im świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich
żywnością.
Prawo żywnościowe ma przeciwdziałać oszukańczym lub podstępnym
praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym
wprowadzić konsumentów w błąd.
W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji
Handlowej uznał, iż zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa
żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31
z 01.02.2002r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na
wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach
będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa
żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania
tych wymogów.
Należy zaznaczyć, że w świetle prawa żywnościowego pojęcie wprowadzenia do
obrotu dotyczy każdego etapu obrotu i nie jest zawężone jedynie do pierwszego
wprowadzenia na rynek. Wprowadzenie na rynek zgodnie z art. 3 pkt 8
rozporządzenia 178/2002 oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży,
z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania.
Odwołując się do treści art. 3 pkt. 8 rozporządzenia 178/2002, za jakość handlową
odpowiada nie tylko producent, ale także przedsiębiorcy prowadzący obrót
handlowy produktami żywnościowymi, na każdym jego etapie, w tym także
etapie detalicznym.
W oparciu o zebrany materiał dowodowy, na podstawie art. 61 § 4 Kodeksu
postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 roku, poz. 267 ze zm.), pismem
z dnia 28 lipca 2014 roku, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
poinformował stronę o wszczęciu z urzędu postępowania
sprawie wymierzenia
administracyjnego w
kary pieniężnej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości
handlowej artykułów rolno-spożywczych.
Jednocześnie
Wielkopolski
Wojewódzki
Inspektor
Inspekcji
Handlowej
poinformował, że na podstawie art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego,
strona może brać czynny udział w każdym stadium postępowania, a w szczególności
wypowiadać się, co do zebranych dowodów i zapoznać się ze zgromadzonymi w tej
sprawie materiałami.
Kontrolowany przedsiębiorca nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia.
5
Zgodnie z art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości ustalając wysokość kary pieniężnej
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił stopień
szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także
dotychczasową
działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-
spożywczych oraz wielkość obrotów.
Oceniając stopień szkodliwości czynu Wielkopolski Wojewódzki Inspektor
Inspekcji
Handlowej
uwzględnił
wszystkie
okoliczności
wyznaczające
w konkretnym przypadku rozmiar szkodliwości czynu, a odnoszące się zarówno
do przedmiotowej jak i podmiotowej strony danego czynu.
Przedsiębiorca wprowadzając do obrotu produkty niewłaściwie oznakowane
niewątpliwie naruszył interes konsumenta. Niepodanie informacji w języku polskim
jest istotnym naruszeniem. Konsument pozbawiony został wiedzy w tym zakresie,
która jest istotna nie tylko z punktu widzenia prawa do informacji mogącej
przesądzić o dokonanym wyborze produktu, ale również ze względu na
bezpieczeństwo zdrowia konsumenta do którego produkt ten może trafić.
Mając
powyższe
rozważania
na
względzie
należy
stwierdzić,
że
czyn
kontrolowanego przedsiębiorcy charakteryzuje średni stopień szkodliwości.
Stopień zawinienia kontrolowanego należałoby określić jako winę umyślną.
Kontrolowany przewidywał możliwość popełnienia czynu, godząc się na to, że go
popełni. Przedsiębiorca wiedział, iż w oznakowaniu produktów informacje
wymagane przepisami prawa powinny być podane w języku polskim.
Strona postępowania, jako profesjonalista działający na rynku artykułów
rolno-spożywczych ma obowiązek stosowania takich procedur, by nie dopuszczać
do przedostawania się do bezpośredniej sprzedaży dla konsumentów produktów,
które są niewłaściwie oznakowane.
Należy nadmienić, iż stopień zawinienia nie tyle wpływa na sam fakt
wymierzenia kary w ogóle, ale na jej wysokość, którą organ wydający decyzję
jedynie miarkuje w wymiarze określonym ustawą. W tej kwestii stanowisko
Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jest zbieżne
z poglądem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrażonym w wyroku
z dnia 24.07.2008 roku („Stopień zawinienia przedsiębiorcy wpływa jedynie na
ustalenie wysokości kary pieniężnej, jest natomiast nieistotny dla samego
wymierzenia kary pieniężnej”, XVII AmE 170/07”).
6
Nadto przyjęte przez ustawodawcę brzmienie art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy
o jakości handlowej wprowadza mechanizm polegający na tym, że każdy,
w stosunku do kogo zostanie spełniona
przesłanka
wprowadzania do obrotu
artykułów rolno spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej
w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta, podlega karze
określonej w tym przepisie. Dlatego też przy określaniu wysokości sankcji bierze się
pod uwagę stopień zawinienia, który nie jest ustalany w chwili uznania konieczności
wymierzania sankcji, ale na późniejszym etapie postępowania, to jest w momencie
określania jej wysokości. Należy zatem zauważyć, że ustawodawca zakłada istnienie
stopnia zawinienia w każdej sytuacji wymierzania kary pieniężnej z tytułu
naruszania przepisów prawa żywnościowego, a rolą organu stosującego prawo,
to jest wymierzającego karę pieniężną, jest jedynie miarkowanie wymiaru sankcji.
Wojewódzki Inspektor zakres naruszenia ocenił jako istotny z punktu
widzenia
właściwości
produktu
oraz
regulacji
rynków,
gdyż
pozbawia
konsumentów rzetelnej informacji o produkcie. Stwierdzone nieprawidłowości
pomimo, że dotyczyły oznakowania, które stanowi jedynie część wymagań
w zakresie jakości handlowej przewidzianych przez przepisy prawa dla tego rodzaju
środków spożywczych w obrocie z udziałem konsumentów, to jednak informacje te
są jednymi z najważniejszych elementów jakości handlowej.
Biorąc pod uwagę dotychczasową działalność kontrolowanego przedsiębiorcy
na rynku artykułów rolno-spożywczych należy zaznaczyć, iż nie był on wcześniej
karany za wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej
jakości.
Biorąc pod uwagę piąty z czynników mających wpływ na wysokość kary
pieniężnej, tj. wielkość obrotów przedsiębiorcy wprowadzającego do obrotu artykuły
rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej, Wielkopolski Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej w oparciu o przedstawioną przez stronę informację
stwierdził, iż wg przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz. U. z 2013, poz. 672 ze zm.) strona należy do grupy „średnich”
przedsiębiorców, w związku z czym oceniono i wzięto pod uwagę fakt, że jej udział
w obrocie rynkowym jest znaczny.
Ponadto, przy wydawaniu decyzji, obok uwzględnienia powyższych
przesłanek, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod
7
uwagę treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego
i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie
bezpieczeństwa żywności ( Dz. Urz. UE L 31 Z 01.02.2002 r. ze zm.), iż kara powinna
być
skuteczna,
oraz
odstraszająca,
a
także
wziął
pod
uwagę
zasadę
proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi być właściwy do
osiągnięcia zakładanego celu.
W tym przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy,
należało zastosować środek w postaci wymierzenia odpowiedniej kary pieniężnej
w wysokości 500,00 zł (pięćset złotych 00/100).
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zdecydował
zatem jak w sentencji.
Zgodnie z art. 40 a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, karę pieniężną o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód
budżetu państwa, przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe
Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Nr konta NBP O/O
Poznań Nr 96 1010 1469 0032 7422 3100 0000, w terminie 30 dni od dnia, w którym
decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 roku,
poz. 749 ze zm.).
Pouczenie:
1.
Od niniejszej decyzji, na podstawie art. 127 § 1 i 2 oraz art. 129 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks
postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), stronie przysługuje odwołanie do Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów 00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1, składane na piśmie za
pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, Al. Marcinkowskiego 3, 60-967
Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
2.
Zgodnie z art. 40a ust.8 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2014r.,
poz. 669) w zakresie nieuregulowanym w ustawie do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu III
ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 roku, poz. 749 ze zm.).
............ ………………………………………
8