Warsztarty komputerowe UTW Nowy Sącz

Formularz zgłoszenia dobrej praktyki
1. Nazwa i adres instytucji zgłaszającej dobrą praktykę: Stowarzyszenie Sądecki
Uniwersytet Trzeciego Wieku ul. Jagiellońska 18, 33-300 Nowy Sącz
2. Nazwa i adres instytucji realizującej dobrą praktykę: Stowarzyszenie Sądecki
Uniwersytet Trzeciego Wieku, ul. Jagiellońska 18, 33-300 Nowy Sącz
3. Dziedzina w jakiej realizowana jest dobra praktyka.
Prosimy wstawić X w odpowiedniej rubryce. Jeśli praktyka obejmuje więcej dziedzin, należy
wskazać tylko te, które - zdaniem wnioskodawcy
– odpowiadają kryteriom specyficznym, przypisanym do danej dziedziny (zob. Informacja o
konkursie).
DZIEDZINA DZIAŁAŃ NA RZECZ SPOŁECZNEGO
TAK
NIE
UCZESTNICTWA LUDZI STARSZYCH
uczenie się przez całe życie
X
utrzymywanie zasobów kapitału ludzkiego i wydłużanie aktywności
zawodowej (współpraca z pracodawcami w realizacji strategii zarządzania
wiekiem i strategii „równowaga praca-życie”)
wewnątrzpokoleniowa aktywność osób starszych
X
integracja pokoleń w edukacji, kulturze, aktywności politycznej i działaniach X
wolontarystycznych – przeciwdziałanie samowykluczeniu oraz izolacji
starszych pokoleń
tworzenie przyjaznej ludziom starszym przestrzeni publicznej (komunikacji i
miejsc użyteczności publicznej)
wzmacnianie kondycji zdrowotnej, sprawności i aktywności ruchowej i
turystycznej starszych pokoleń
wspieranie usług umożliwiających zaspokajanie potrzeb osób, wymagających
opieki w ich mieszkaniach
wykorzystanie
(platformy
technologii
komunikacyjne
informacyjnych
do
i
i do
edukacyjne)
integracji
społecznej
usprawniania
usług
społecznych (opieka medyczna na odległość, aplikacje telefoniczne, itp.)
1
4. Informacje o genezie przedsięwzięcia (inicjatorzy, okoliczności – kontekst, motywy,
itp.)
Powstanie Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku
Stowarzyszenie „Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku” w Nowym Sączu (SUTW)
powstało w 2004 r. z inicjatywy Wiesławy Borczyk i jest lokalną uczelnią dla seniorów
Sądecczyzny. Główną ideą powstania Sądeckiego UTW było przełamanie stereotypu, że
emerytura to okres monotonny i smutny. Wolny czas, którym senior dysponuje, można
spożytkować na poszerzenie wiedzy. Dlatego celem Uniwersytetu jest przede wszystkim
włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego, w którym mogą rozwijać
zainteresowania oraz podjąć aktywność społeczną.
Powstanie Sądeckiego UTW było możliwe dzięki poparciu władz samorządowych:
Powiatu Nowosądeckiego i starosty, Jana Golonki, prezydenta Miasta Nowego Sącza, Józefa
Antoniego Wiktora oraz Marszałka Województwa Małopolskiego, Janusza Sepioły.
Program dydaktyczny Uniwersytetu realizowany jest dzięki opiece naukowej:
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu,
Wyższej Szkoły Biznesu – National Louis University w Nowym Sączu. Rektorzy i inni
wykładowcy tych uczelni tworzą Radę Programowo-Naukową Sądeckiego Uniwersytetu
Trzeciego Wieku, gwarantując tym samym wysoki poziom edukacji.
Słuchaczami Sądeckiego UTW mogą zostać osoby mające wykształcenie średnie oraz
będące w wieku przedemerytalnym, osoby bezrobotne w starszym wieku, emeryci, renciści i
mieszkańcy Sądecczyzny. Fenomen lokalnego UTW nie słabnie. Każdego roku liczba
Słuchaczy waha się między 460 a 350. Na rok akademicki 2013/2014 zapisało się 382 osoby.
Stanowi to niezbity dowód na popularność Uniwersytetu w regionie nowosądeckim.
5. Opis przedsięwzięcia wg schematu przewidzianego dla prezentacji w „Złotej
Księdze”
Dane Organizacji
Stowarzyszenie Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku
KRS: 0000222910
REGON: 492955901
NIP: 734-306-76-80
Województwo: Małopolskie
Powiat: Nowosądecki
2
Miasto: Nowy Sącz
Siedziba: Nowy Sącz
Adres do Korespondencji: ul. Jagiellońska 18, 33-300 Nowy Sącz
Kontakt: tel./fax (18) 443 57 08
e-mail: [email protected]
Strona internetowa: www.sutw.pl
Nazwa przedsięwzięcia
Warsztaty komputerowe dla Słuchaczy Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Geneza powstania kursów komputerowych dla Słuchaczy Sądeckiego Uniwersytetu
Trzeciego Wieku
Opis niniejszej dobrej praktyki obejmuje edukację i nabycie nowych umiejętności w
zakresie nowoczesnych technologii informacyjnych, w celu integracji społecznej i dostępu do
usług społecznych oraz integracji międzypokoleniowej, w celu przeciwdziałaniu wykluczeniu
i izolacji starszych pokoleń.
Stowarzyszenie „Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku” w Nowym Sączu powstało
na wyraźne zapotrzebowanie społeczne, jakim jest m.in. umożliwienie ludziom starszym
edukacji w różnych dziedzinach nauk, w tym dostępu do dóbr technologicznych. W zakresie
programu edukacyjnego dla Słuchaczy, zwłaszcza warsztatów komputerowych, Sądecki
UTW nawiązał współpracę z Państwową Wyższą Szkoła Zawodową w Nowym Sączu, a
dokładnie z Zakładem Informatyki w Instytucie Technicznym, dysponującym pracownią
komputerową i profesjonalnym zespołem dydaktycznym.
Umiejętność obsługi komputera oraz korzystania z Internetu w dzisiejszych czasach
stanowi domenę zarezerwowaną w dużej mierze tylko dla ludzi młodych. Osoby starsze, które
nie dorastały w erze komputerów, nie mogły nabyć tych zdolności. Umiejętność obsługi
komputera oraz korzystanie z Internetu to otwarcie okna na świat. Poprzez Internet można
robić zakupy, kontaktować się z rodziną, znajomymi na całym świecie i to praktycznie za
darmo. Internet to także szerokie źródło wiedzy oraz najnowszych informacji. Jest to również
skuteczny sposób na uniknięcie poczucia samotności i odizolowania od społeczeństwa.
Seniorzy z terenu Miasta Nowego Sącza i Powiatu Nowosądeckiego nie posiadali
możliwości edukacji w tym zakresie w sposób dla nich przystępny i zorganizowany. Barierą
dla nich stanowiła również obawa przed urządzeniami komputerowymi, które wydawały się
3
im trudne w obsłudze. Jeżeli prosili o pomoc młodszych członków rodziny, to ci nie mieli
czasu lub nie wiedzieli, jak wytłumaczyć coś, co dla nich jest oczywiste.
Naturalnym faktem stało się zorganizowanie dla Słuchaczy SUTW warsztatów
komputerowych, na których mogą krok po kroku zdobyć umiejętności obsługi komputera
oraz korzystania z Internetu, a tym samym przeciwdziałać wykluczeniu technologicznemu
osób starszych na terenie Miasta Nowego Sącza i Powiatu Nowosądeckiego.
Etapy działania
Nawiązanie współpracy z
Państwową Wyższą Szkołą
Zawodową w Nowym Sączu
Zdj. 1 Instytut Techniczny PWSZ w Nowym Sączu
(źródło:www.pwsz-ns.edu.pl)
Pomiędzy Sądeckim Uniwersytetem Trzeciego Wieku (SUTW), reprezentowanym
przez Prezesa Zarządu, Wiesławę Borczyk i Wiceprezesa Zarządu, Zbigniewa Piekarskiego a
Państwową Wyższą Szkołą Zawodową (PWSZ) w Nowym Sączu, reprezentowaną przez
Rektora, prof. dr hab. Andrzeja Bałandę 20 września 2005 r. w Nowym Sączu zostało zawarte
porozumienie, w ramach którego PWSZ podjęło się sprawowania patronatu naukowego nad
działalnością edukacyjną, realizowaną przez Sądecki UTW. Ta współpraca obejmuje
działalność edukacyjną, opartą na rozwijaniu zainteresowań seniorów, wzmacnianiu
aktywności społecznej osób starszych oraz przygotowaniu do życia w nowoczesnym
społeczeństwie obywatelskim. Szczegółowe zasady współpracy uzgadniane są na każdy rok
akademicki przez obie strony. W oparciu o to porozumienie zorganizowano m.in. warsztaty
komputerowe.
4
Dzięki dobrej woli władz Uczelni, możliwe jest coroczne i bezpłatne korzystanie z sal
komputerowych w Instytucie Technicznym. Obecnie Instytut Techniczny Państwowej
Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu dysponuje czterema pracowniami
komputerowymi, składającymi się z ok. 20 zestawów komputerowych. Wszystkie pracownie
są podłączone do sieci Internet o przepustowości łącza 10 Mb/s. Słuchacze pracują przede
wszystkim na oprogramowaniu MS Windows 7 i MS Office. Sale wyposażone są w tablice
interaktywne i projektor multimedialny, stanowiące doskonałe narzędzia do prezentacji
materiałów szkoleniowych.
Zajęcia są prowadzone przez studentów Zakładu Informatyki o specjalności
informatyka stosowana. Część przepracowanych godzin jest im zaliczana na poczet praktyk
studenckich, pozostałe to wolontariat. Od 2007 roku opiekunem praktyk studenckich i koła
informatyków „INFemo” jest mgr Grzegorz Litawa. Członkowie koła, którzy chcą prowadzić
zajęcia i dzięki temu odbyć część praktyk studenckich, zgłaszają się do opiekuna.
Organizacja i plan zajęć kursów komputerowych dla Słuchaczy SUTW
Zajęcia dla seniorów odbywają się w systemie roku akademickiego, czyli od
października do czerwca następnego roku kalendarzowego. Dlatego na każdy rok akademicki
dla seniorów Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku jest zawierane szczegółowe
porozumienie, dotyczące harmonogramu zajęć i korzystania z sal komputerowych w
Instytucie Technicznym. Ustalenie dni, godzin zajęć jest uzależnione od harmonogramu zajęć
studentów, prowadzonych w Instytucie Technicznym. Pozwala to na korzystanie z pracowni
komputerowych bez zbędnych zakłóceń. Warsztaty komputerowe umożliwiają studentom
PWSZ odbycie praktyk zawodowych. Na potrzeby praktyk zawodowych zawierane jest na
każdy rok akademicki porozumienie. W tym porozumieniu Sądecki UTW przyjmuje grupę
studentów PWSZ na praktykę, określając również warunki praktyk, ich wymiar oraz jakie
osoby będą skierowane na praktykę.
Nadzór nad przebiegiem praktyk z ramienia PWSZ aktualnie sprawuje mgr Grzegorz
Litawa, z ramienia SUTW mgr Mariola Pękala – Piekarska, Wiceprezes Zarządu
Stowarzyszenia. Zgodnie z zasadami odbywania praktyk, studenci prowadzą dzienniczki
praktyk, które są zatwierdzane przez opiekuna ze strony SUTW. W nich bowiem studenci
umieszczają informacje, dotyczące wykonywanej pracy podczas prowadzonych przez nich
kursów komputerowych.
5
Nabór uczestników na warsztaty komputerowe
Sądecki UTW w ramach oferty edukacyjnej dla seniorów corocznie prowadzi nabór na
dodatkowe zajęcia, również na warsztaty komputerowe. Prowadzenie rekrutacji polega na
przyjęciu
tych
słuchaczy,
którzy
seniorów
chcą
–
nabyć
umiejętności w zakresie obsługi
komputera. W czasie rekrutacji,
jeżeli liczba chętnych przekraczała
liczbę
miejsc,
decydowała
kolejność zgłoszeń.
Zdj. 2 Prowadzący zajęcia, studenci i słuchacze podczas kursu komputerowym.
(fot. K. Baran)
Kluczowym aspektem rekrutacji jest informacja o bezpłatności szkolenia, a także
gdzie
i kiedy się można zapisać, kto je organizuje, miejsce odbywania kursów, terminy i
czas trwania zajęć. Promowanie warsztatów komputerowych wymaga przedstawienia dla
potencjalnych uczestników szkolenia korzyści płynących dla nich, np. nauczenie się obsługi
komputera, pożyteczne spędzenie czasu oraz ukazanie pozytywnego nastawienia seniorów,
którzy idą za postępem.
Nabór na zajęcia edukacyjne ogłaszany jest przez Sądecki Uniwersytet Trzeciego
Wieku na stronie internetowej UTW oraz w lokalnych mediach: „Sądeczanin” – miesięcznik i
lokalny portal informacyjny, „miastoNS” – tygodnik i portal informacyjny, „Dobry Tygodnik
Sądecki” – bezpłatny tygodnik, spoty radiowe w RDN Nowy Sącz.
Program kursów komputerowych
Przyjęci słuchacze na warsztaty niejednokrotnie posiadają już elementarne umiejętności w
zakresie obsługi komputera, a niektórzy natomiast nie mieli dotychczas kontaktu z
komputerem. Dlatego seniorzy są podzieleni na grupy o różnym stopniu zaawansowania
6
obsługi komputera, począwszy od grupy podstawowej, grupy średniozaawansowanej i grupy
zaawansowanej. W grupie początkującej program kursu zawiera przede wszystkim elementy
zaznajomienia się
ze sprzętem komputerowym, podstawową terminologią, zasadami
poruszaniem się po pulpicie komputera. Z kolei w grupie zaawansowanej realizowany jest
program nauki, zawierający obsługę programów Word i Excel, podstawy grafiki,
wyszukiwania danych, obsługę konta bankowego, tworzenie prezentacji, obsługę programu
GIMP. Przy kursie komputerowym ważna jest również koordynacja pracy studentów,
prowadzących kursy, którzy błyskawicznie reagują, gdy seniorzy trafiają na niewłaściwy
kurs, kierując ich na odpowiedni. Prowadzący zajęcia zawsze proponują słuchaczom tematy
zajęć, które mogą być realizowane, dlatego przywiązują oni ogromną wagę do uwag
słuchaczy, co pozwala doskonale przygotować zajęcia dla seniorów w zakresie ich
zainteresowań i potrzeb. Warsztaty komputerowe są zorganizowane w grupach liczących od
10 do 15 osób. Odbywają się raz w tygodniu w salach komputerowych Instytutu
Technicznego PWSZ i trwają około 60 minut, w rozkładzie około 30- godzinnego kursu.
Oprócz tego, na każdych zajęciach prowadzona jest lista obecności biorących udział w kursie
słuchaczy.
Prowadzący zajęcia studenci bardzo pozytywnie wyrażają się o podopiecznych, którzy
wykazują się obowiązkowością i zaangażowaniem na zajęciach.
Z ramienia SUTW przeprowadzane są kontrole zajęć przez Komisję Rewizyjną, która
bada przede wszystkim frekwencje słuchaczy SUTW na warsztatach.
Cieszące się ogromnym zainteresowaniem kursy komputerowe dla seniorów to efekt
pracy dziesiątków już studentów PWSZ, dzięki którym możliwe jest tak duże przedsięwzięcie
edukacyjne w regionie nowosądeckim. Słuchacze Sądeckiego UTW są bardzo wdzięczni
studentom, a na zakończeniu roku akademickiego wręczają im podziękowania.
Uzyskane rezultaty kursów komputerowych
W okresie od 2005 roku do 2012 roku warsztaty komputerowe ukończyło łącznie ok. 550
osób. Coroczne organizowanie warsztatów komputerowych cieszy się niesłabnącym
zainteresowaniem wśród Słuchaczy. Pozwoliło to na wypromowanie w regionie - Sądeckiego
UTW jako stowarzyszenia przeciwdziałającego technologicznemu wykluczeniu oraz
działającego na rzecz seniorów Miasta Nowego Sącza i Powiatu Nowosądeckiego. Wraz z
zakończeniem roku akademickiego w Sądeckim UTW słuchacze, którzy ukończyli kurs
komputerowy, otrzymują honorowe dyplomy.
7
Uczestnicy po odbytych kursach bardzo pozytywnie odnosili się do tych zajęć, mówiąc.,
że nabyte umiejętności potrafią wykorzystać w codziennym życiu, ponieważ mogą się
komunikować z innymi ludźmi, rozwijać wiedzę i zdobywać informacje.
Doskonałym przykładem praktycznego wykorzystania umiejętności komputerowych
seniorów są warsztaty dziennikarstwa obywatelskiego. Nabycie zdolności w zakresie obsługi
komputera pozwoliło seniorom na rozwój pasji, jaką jest dziennikarstwo, wymagające
umiejętności pracy przy komputerze, obsługi programów biurowych, korzystania z Internetu,
w tym umiejętności obsługiwania poczty elektronicznej.
Warsztaty dziennikarskie
rozwijają umiejętności pisarskie i redakcyjne, a przede
wszystkim umożliwiają działania na rzecz społeczności lokalnej. Słuchacze tychże
warsztatów są bardzo mocno zaangażowani w działalność upowszechniania problemów ludzi
starszych. Działalność ta pozwoliła na nawiązanie współpracy z lokalnymi mediami, w
szczególności z Dobrym Tygodnikiem Sądeckim (DTS) – bezpłatną gazetą wydawaną w
nakładzie od 17 tys. egzemplarzy. Seniorzy – dziennikarze w ramach tej współpracy
przygotowują wydawany raz w miesiącu dodatek „Senior”. W tymże dodatku umieszczany
jest szereg artykułów, związanych z wydarzeniami bliskimi seniorom, czyli wydarzeniami
dotyczącymi polityki senioralnej, sprawami lokalnymi oraz historią regionu .
Kolejnym przykładem działalności społecznej seniorów w ramach dziennikarstwa jest
opracowywanie kwartalnika „Biuletynu” Sądeckiego UTW, w nakładzie 1 tys. egzemplarzy.
Zespół Redakcyjny „Biuletynu” SUTW, składający się głównie ze Słuchaczy, redaguje szereg
artykułów, dotyczących m.in.: bieżących działań, aktualnych wydarzeń, spotkań, jakie miały
miejsce w ramach aktywności Stowarzyszenia Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Pozytywnym aspektem wypływającym z prowadzonych kursów komputerowych dla
słuchaczy SUTW, jest integracja międzypokoleniowa. Kursanci – seniorzy i studenci PWSZ
w Nowym Sączu, którzy prowadzą zajęcia, doskonale ze sobą współpracują. Z kolei aktywny
udział seniorów motywuje studentów do pracy z nimi, a wspólne zainteresowanie nowymi
technologiami pozwala na łamanie ogólno pojętych stereotypów osób starszych wśród
młodych ludzi. Niestety należy wspomnieć, że ograniczona ilość miejsc na kursach
komputerowych, nie pozwala na dotarcie do wszystkich zainteresowanych edukacją
komputerową seniorów tutejszego stowarzyszenia.
Zalecenia dla zainteresowanych organizacją kursów komputerowych dla seniorów
Możliwość zrealizowania kursów komputerowych dla seniora nie jest zarezerwowana
tylko dla Uniwersytetów Trzeciego Wieku, ale mogą również w tym przedsięwzięciu
8
uczestniczyć inne grupy, organizacje zrzeszające seniorów, np. Kluby Seniora. Realizacja
zadania wymaga nawiązania współpracy z instytucjami, mogącymi zapewnić dostęp do sal
komputerowych, a są to m.in.: szkoły i uczelnie. Kolejnym elementem jest zapewnienie
odpowiedniego zaplecza dydaktycznego, czyli osób mogących poprowadzić zajęcia
komputerowe. Mogą to być studenci lub nauczyciele. Warto w realizacji projektu warsztatów
komputerowych nawiązać kontakty z lokalnym samorządem, który może wspomóc
prowadzenie projektu kursów komputerowych dla seniorów, w tym objąć je patronatem.
Pozwoli to na dotarcie z pomysłem do ludzi starszych, mieszkających w małych miasteczkach
i wsiach. Barierą dla takich przedsięwzięć lokalnych w mniejszych miejscowościach jest
zachęcenie potencjalnych uczestników do wzięcia udziału w kursach, dlatego niezbędne jest
przeprowadzenie lokalnej kampanii promocyjnej, zachęcającej do udziału w warsztatach
komputerowych. Warto skorzystać
z rad i pomocy organizacji, które już takie kursy
organizowały. Podkreślić należy, że największym kapitałem decydującym o powstawaniu i
powodzeniu każdej inicjatywy społecznej, jest kapitał ludzki
Opracowanie:
Bartłomiej Migacz
Współpraca:
Grzegorz Litawa – wykładowca PWSZ w Nowym Sączu, Zarząd SUTW, Słuchacze SUTW
Korekta:
dr Katarzyna Godek
Autor zdjęć:
Kazimierz Baran – słuchacz SUTW
Źródła:
1. Biuletyn SUTW.
2. Sprawozdania roczne.
3. Harmonogramy zajęć.
4. Baza lokalowa PWSZ w Nowym Sączu.
5. 10 Lat Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku „Uniwersytet Ludzi
Niezwykłych” – publikacja wydana przez SUTW w Nowym Sączu.
6. Czy była przeprowadzona ewaluacja zewnętrzna ocenianej praktyki? Tak/Nie
Jeżeli tak – prosimy o dostarczenie dokumentacji.
9
7. Czy przedsięwzięcie było promowane (media, konferencje, zgłoszenie do
konkursu itp.)? Tak/Nie
Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku jest wspierany w swojej działalności
przez lokalne media:
1. „Sądeczanin” – portal internetowy i miesięcznik:
Link zawierający artykuł o zapisach do SUTW:
http://www.sadeczanin.info/kultura-i-edukacja,11/ruszyly-zapisy-dosadeckiego-uniwersytetu-trzeciego-wieku,48008
2. „Dobry Tygodnik Sądecki” – portal internetowy i tygodnik
Link zawierający artykuł o zapisach do SUTW:
http://www.dts24.pl/zapisy-uniwersytetu-trzeciego-wieku_13840.html
3. „miastoNS” – tygodnik i portal informacyjny
Link zawierający artykuł o zapisach do SUTW:
http://www.miastons.pl/?module=tags&tag=uniwersytet%20trzeciego
%20wieku
4. Radio RDN Nowy Sącz
Dzięki pomocy mediów umieszczano m.in. artykuły i spoty radiowe o zapisach na
Sądecki UTW.
8. Czy wnioskodawca dysponuje informacjami o zainteresowaniu tym
przedsięwzięciem w innych instytucjach/ organizacjach, o naśladowcach? Tak/Nie
Jeśli tak – prosimy o szczegółowe informacje.
9. Inne informacje – ważne zdaniem wnioskodawcy (np. link do stron internetowych).
Przykłady obecności Stowarzyszenia Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w
lokalnych mediach:
10
Link do publikacji archiwalnych Dobrego Tygodnika Sądeckiego, zawierającego
również dodatek Senior: http://issuu.com/dobrytygodnik
Dodatek Senior w wydaniach: 23 stycznia, 20 lutego, 27 marca, 15 maja, 26 czerwca
Link do działu informacyjnego Sądeczanin seniorów:
http://www.sadeczanin.info/sadeczanin-seniorow,33/
Link lokalnej telewizji internetowej TV-ns.pl: http://powiat.tvt.pl/sadeckie/wydarzenia/material/911/b/155/s/3.html
11