Problemy współczesnego świata

ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE
POWSTANIE
ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH
Powołana 25 czerwca 1945 roku w San Francisco,
na mocy Karty Narodów Zjednoczonych, oparta na
zasadzie
równości
suwerennej
wszystkich
miłujących pokój państw, wielkich czy małych,
a mającej za cel utrzymanie międzynarodowego
pokoju i bezpieczeństwa".
STRUKTURA
Zgromadzenie Ogólne - największy organ plenarny, w skład którego
wchodzą przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich. Każde
z państw dysponuje jednym głosem. Sesje zwyczajne odbywają się raz
do roku. Decyzje ZO ONZ mają postać deklaracji, uchwał czy
programów i są przyjmowane przez głosowanie. ZO podlega siedem
Komisji (Komisja Polityczna i Bezpieczeństwa, Komisja Polityczna
Specjalna, Komisja Ekonomiczna i Finansowa, Komisja Społeczna,
Humanitarna
i
Kulturalna,
Komisja
Powiernicza
i
Obszarów
Niesamodzielnych, Komisja Administracyjno-Budżetowa i Komisja
Prawna) oraz kilkadziesiąt organów pomocniczych i specjalnych
(Fundusz NZ Pomocy Dzieciom - UNICEF), Urząd Wysokiego Komisarza
ds. Uchodźców (UNHCR), Światowy Program Żywieniowy (WFP),
Komitet Praw Człowieka (CCPR).
Rada Bezpieczeństwa - pracuje permanentnie; w skład rady wchodzą
przedstawiciele 15 państw, przy czym 5 z nich ma statut stałych
członków RB. Są to: Rosja, Chiny, USA, Wielka Brytania i Francja.
Pozostałe 10 państw wybierane jest do RB na okres dwuletni przez
Zgromadzenie Ogólne. Organ ten ma specjalne uprawnienia w zakresie
pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Stali członkowie Rady
Bezpieczeństwa posiadają prawo veta
Rada Społeczno-Gospodarcza - składa się z 54 przedstawicieli
państw członkowskich wybieranych na 3 lata według klucza
geograficznego. Zadaniem rady Społeczno -Gospodarczej jest nadzór
nad realizacją specjalnych programów społecznych i gospodarczych
ONZ oraz wyspecjalizowanych agend Międzynarodowy Trybunał
Sprawiedliwości - najwyższy organ prawny ONZ z siedzibą w Hadze W
jego skład wchodzi 15 sędziów, reprezentujących odmienne systemy
prawne
Sekretariat i Sekretarz Generalny - sekretarz generalny ONZ jest
odpowiedzialny jedynie przed ONZ. Sekretarza raz na 5 lat wybiera
Zgromadzenie Ogólne za rekomendacją Rady Bezpieczeństwa.
Sekretarzem Generalnym jest obywatel kraju nie zaliczanego do
wielkich mocarstw. Pełni głównie rolę reprezentacyjną i mediacyjną
Rada Powiernicza - sprawowanie nadzoru nad tzw. terytoriami
niesamodzielnymi (jest ich kilkanaście).
ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE
ZADANIA
ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH
•
•
•
•
utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego,
rozwijanie i umacnianie przyjaznych stosunków między narodami,
opartych na zasadach suwerennej równości i prawie do
samostanowienia narodów,
popieranie rozwoju gospodarczego i społecznego wszystkich
narodów oraz współpracy państw w celu rozwiązywania problemów
społecznych,
popieranie podstawowych wolności i praw człowieka.
Obecnie istnieje wiele organizacji wyspecjalizowanych, m.in.:
ORGANIZACJE WYSPECJALIZOWANE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Powszechny Związek Pocztowy (UPU),
Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP, ILO),
Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU),
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i
Kultury (UNESCO),
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO),
Program Rozwoju Narodów Zjednoczonych (UNDP),
Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO),
Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO),
Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO),
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW, IMF),
Grupa Banku Światowego:
o Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD),
o Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA),
o Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC),
o Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych
(ICSID),
o Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycji (MIGA),
Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO),
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju Przemysłu
(UNIDO),
Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD),
Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO),
Światowa Organizacja Handlu (WTO).
Organizacje utworzone przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych:
•
•
Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF),
Program Narodów Zjednoczonych Ochrony Środowiska (UNEP).
ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE
ONZ – PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE W LATACH 1945 - 1970
PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE
ROK
1945
Argentina, Australia, Belgium, Bolivia, Brazil, Belarus, Canada, Chile,
China, Colombia, Costa Rica, Cuba, Czechoslovakia, Denmark, Dominican
Republic, Ecuador, Egypt, El Salvador, Ethiopia, France, Greece,
Guatemala, Haiti, Honduras, India, Iran, Iraq, Lebanon, Liberia,
Luxembourg, Mexico, Netherlands, New Zealand, Nicaragua, Norway,
Panama, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Russian Federation, Saudi
Arabia, South Africa, Syrian Arab Republic, Turkey, Ukraine, United
Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, United States of America,
Uruguay, Bolivarian Republic of Venezuela, Yugoslavia
1946
Afghanistan, Iceland, Sweden, Thailand
1947
Pakistan, Yemen
1948
Myanmar
1949
Israel
1950
Indonesia
1955
Albania, Austria, Bulgaria, Cambodia, Finland, Hungary, Ireland, Italy,
Jordan, Lao People's Democratic Republic, Libyan Arab Jamahiriya, Nepal,
Portugal, Romania, Spain, Sri Lanka
1956
Japan, Morocco, Sudan, Tunisia
1957
Ghana, Malaysia
1958
Guinea
1960
Benin, Burkina Faso, Cameroon, Central African Republic, Chad, Congo,
Côte d'Ivoire, Cyprus, Democratic Republic of the Congo, Gabon,
Madagascar, Mali, Niger, Nigeria, Senegal, Somalia, Togo
1961
Mauritania, Mongolia, Sierra Leone, United Republic of Tanzania
1962
Algeria, Burundi, Jamaica, Rwanda, Trinidad and Tobago, Uganda
1963
Kenya, Kuwait
1964
Malawi, Malta, Zambia
1965
Gambia, Maldives, Singapore
1966
Barbados, Botswana, Guyana, Lesotho
1967
Democratic Yemen
1968
Equatorial Guinea, Mauritius, Swaziland
1970
Fiji
ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE
ONZ – PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE W LATACH 1971 - 2002
PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE
ROK
1971
Bahrain, Bhutan, Oman, Qatar, United Arab Emirates
1973
Bahamas, Federal Republic of Germany, German Democratic Republic
1974
Bangladesh, Grenada, Guinea-Bissau
1975
Cape Verde, Comoros, Mozambique, Papua New Guinea, Sao Tome and
Principe, Suriname
1976
Angola, Samoa, Seychelles
1977
Djibouti, Viet Nam
1978
Dominica, Solomon Islands
1979
Saint Lucia
1980
Saint Vincent and the Grenadines, Zimbabwe
1981
Antigua and Barbuda, Belize, Vanuatu
1983
Saint Kitts and Nevis
1984
Brunei Darussalam
1990
Liechtenstein, Namibia
1991
Democratic People's Republic of Korea, Estonia, Federated States of
Micronesia, Latvia, Lithuania, Marshall Islands, Republic of Korea
1992
Armenia, Azerbaijan, Bosnia and Herzegovina, Croatia, Georgia,
Kazakhstan, Kyrgyzstan, Moldova, San Marino, Slovenia, Tajikistan,
Turkmenistan, Uzbekistan
1993
Andorra, Czech Republic, Eritrea, Monaco, Slovak Republic, The former
Yugoslav Republic of Macedonia
1994
Palau
1999
Kiribati, Nauru, Tonga
2000
Tuvalu, Serbia and Montenegro
2002
Switzerland, Timor-Leste