Stanowisko W sprawie analizy i oceny działań ORL w Warszawie

STANOWISKO Nr 9/9/00/III
NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 24 marca 2000 r.
w sprawie analizy i oceny niektórych działań Okręgowej Rady Lekarskiej
w Warszawie w latach 1998-2000 r.
Naczelna Rada Lekarska po dokonaniu analizy i oceny niektórych działań Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie oraz rezultatów
Nadzwyczajnego Okręgowego Zjazdu Lekarzy w Warszawie, stwierdziła z ubolewaniem, że szereg z tych działań narusza obowiązujące prawo
- ustawy o izbach lekarskich i zawodzie lekarza a także uchwały władz samorządu lekarskiego.
Dotyczy to w szczególności:
I. trybu odwołania Przewodniczącego Okręgowej Rady Lekarskiej w
Warszawie,
II. działań skierowanych przeciwko uchwałom NRL podjętym w sprawach
obszaru działania okręgowych izb lekarskich,
III. nie prowadzenia kolportażu „Gazety Lekarskiej” na obszarze działania
Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie,
IV. nie respektowania praw lekarzy związanych z uzyskiwaniem prawa
wykonywania zawodu i prowadzeniem praktyki lekarskiej,
V. nie odprowadzania części składek członkowskich na rzecz Naczelnej Izby
Lekarskiej.
I. W dniu 6 listopada 1998 r. odbyło się nadzwyczajne posiedzenie Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie. Zebranie to początkowo
prowadził przewodniczący tejże Rady K. Makuch, a potem członek Rady Wł. Otto.
Jak wynika ze stenogramu i protokołu posiedzenia przeprowadzono na nim głosowanie w sprawie zwołania Nadzwyczajnego Okręgowego
Zjazdu Lekarzy w Warszawie z porządkiem dziennym obejmującym:
1) ocenę władz (?) Okręgowej Rady Lekarskiej,
2) ocenę działalności Okręgowej Rady Lekarskiej dotyczącym wprowadzenia
reformy ochrony zdrowia.
Natomiast w § 2 dokumentu zatytułowanego jako „uchwała Nr 69/R-III/98 Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie z dnia 6 listopada 1998
r. znajduje się sformułowanie:
Nadzwyczajny Zjazd zwołuje się w celu:
a. oceny pracy władz Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie, w sytuacji zaistniałych kontrowersji dotyczących działań na rzecz środowiska
lekarskiego pomiędzy Przewodniczącym ORL a Prezydium ORL...”
Rażąca rozbieżność pomiędzy sformułowaniem porządku obrad Nadzwyczajnego Okręgowego Zjazdu Lekarzy poddanym pod głosowanie
przez przewodniczącego na posiedzeniu członków Okręgowej Rady Lekarskiej w dniu 6 listopada 1998 r. wskazuje, iż dokument zatytułowany
jako uchwała Nr 69/R-III/98 ORL w Warszawie został sporządzony z pogwałceniem zasady rzetelności i prawdziwości dokumentacji działań
członków Okręgowej Rady Lekarskiej.
Dokument ten nie odpowiada także wymogom stawianym uchwałom organów izb lekarskich określonym w uchwale Nr 54/95/II Naczelnej
Rady Lekarskiej z dnia 17 listopada 1995 r. w sprawie zasad podejmowania uchwał
przez organy izb lekarskich (Biuletyn NRL 1/30/1996), która stanowi w § 4 ust. 1 pkt 8, iż uchwała podjęta m.in. w sprawach dotyczących
realizacji ustawowych zadań izb lekarskich powinna zawierać podpis prezesa (przewodniczącego) organu podejmującego uchwałę. Warunek
ten w stosunku do tego dokumentu nie został spełniony.
Na zwołanym Nadzwyczajnym Okręgowym Zjeździe Lekarzy z naruszeniem przepisów ustawy o izbach lekarskich przeprowadzono
głosowanie nad odwołaniem dr. K. Makucha z funkcji przewodniczącego Okręgowej Rady Lekarskiej.
Na skutek szeregu informacji o złamaniu prawa w związku ze zwołaniem tego Zjazdu, a także w czasie jego przebiegu Naczelna Rada
Lekarska wystosowała w dniu 19 grudnia 2000 r. apel do delegatów na XIII Nadzwyczajny Okręgowy Zjazd Lekarzy stwierdzając w nim, iż
wyraża zaniepokojenie sytuacją zaistniałą w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Warszawie w związku z Nadzwyczajnym Zjazdem Okręgowej Izby
Lekarskiej w Warszawie i apeluje do Koleżanek i Kolegów , delegatów na ten Zjazd o przestrzeganie prawa.
Po zbadaniu treści uchwały Nr 69/R-III/98 Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie w sprawie zwołania Nadzwyczajnego Zjazdu Okręgowej
Izby Lekarskiej w Warszawie i uchwały Nr 2/98 Nadzwyczajnego XIII Okręgowego Zjazdu Lekarzy w Warszawie w sprawie porządku obrad
Zjazdu, Naczelna Rada Lekarska stwierdziła, że rozszerzenie zakresu spraw, którymi Zjazd ma się zajmować o punkty dotyczące wyborów,
które nie były przewidziane w uchwale zwołującej Zjazd, jest sprzeczne z art. 22 ust. 4 ustawy o izbach lekarskich, który stwierdza
kategorycznie: „Nadzwyczajny Okręgowy Zjazd Lekarzy obraduje nad sprawami, dla których został zwołany”.
W związku z tym Naczelna Rada Lekarska stwierdziła, że wszelkie procedury wyborcze, w tym odwoławcze, podejmowane na podstawie tego
rozszerzonego porządku obrad najprawdopodobniej zostaną uznane jako sprzeczne z prawem.
Naczelna Rada Lekarska apelowała do Nadzwyczajnego Okręgowego Zjazdu Lekarzy w Warszawie o niepodejmowanie dalszych kroków w
tym kierunku i deklarowała jednocześnie wszelką pomoc w znalezieniu drogi wyjścia z kryzysowej sytuacji w jakiej znalazła się Okręgowa
Izba Lekarska w Warszawie.
Apel ten nie odniósł żadnego skutku.
W tej sytuacji Naczelna Rada Lekarska zwróciła się do prof.dr.hab. Piotra Winczorka i dr Tomasza Kozłowskiego z Wydziału Prawa
Uniwersytetu Warszawskiego oraz byłego prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych mec. Jacka Żuławskiego i byłej sekretarz tej Rady mec.
Anny Popowicz o ekspertyzę prawa dot. zbadania zgodności z prawem zwołania i przebiegu tego Zjazdu.
Opierając się na zgodnych 4 ekspertyzach prawnych wskazujących na rażące naruszenie prawa przy podejmowaniu decyzji o zwołaniu XIII
Nadzwyczajnego Okręgowego Zjazdu Lekarzy w Warszawie - Naczelna Rada Lekarska uchwałą Nr 54/99/III z dnia 22.01.1999 r., uchyliła
uchwałę Nr 69/R-III/98 Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie jako podjęta z rażącym naruszeniem prawa.
Skutkiem uchylenia tej uchwały jest uznanie za prawnie bezskuteczne wszelkich decyzji podjętych przez XIII Nadzwyczajny Okręgowy Zjazd
Lekarzy w Warszawie.
Na zakończenie dodać należy, że uchwała Nr 54/99/III Naczelnej Rady Lekarskiej została uznana za całkowicie zgodną z prawem przez
Ministra Zdrowia czego wyrazem jest brak reakcji tego Ministra w postaci zaskarżenia tej uchwały do Sądu Najwyższego.
II. Do Sądu Okręgowego w Warszawie wniesiony został pozew z dnia 04.08.1999 r. z powództwa Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie
p-ko Naczelnej Izbie Lekarskiej podpisany przez wiceprzewodniczącego Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie Rafała Taczanowskiego i
z-cę sekretarza tejże Rady Beatę Gosk.
Przedmiotem powództwa są następujące roszczenia:
1/. o ustalenie nieistnienia prawa Naczelnej Rady Lekarskiej do podejmowania
uchwały Nr 66/99/III o treści określonej w punkt. 10, 11 z dnia 19.06.1999 r.
- dotyczącej podziału OIL w Warszawie,
2/. o stwierdzenie nieważności w/w punktów uchwały,
3/. o zaniechanie naruszenia dobrego imienia i prawidłowego wizerunku
Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie poprzez podejmowanie uchwał
podrywających autorytet tej grupy samorządowej w środowisku oraz o
usunięcie skutków uchwały poprzez jej reasumpcję i ogłoszenie w prasie
lekarskiej NIL oraz okręgowych izb lekarskich,
4/. o przekazanie na rzecz OIL w Warszawie tytułem zadośćuczynienia kwoty
100.000 zł. z przeznaczeniem na pomoc dla lekarzy tracących pracę.
Ponadto Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie wystąpiła do Sądu Okręgowego o zabezpieczenie powództwa. Po rozpoznaniu tego wniosku
Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 29.09.1999 r. sygn. akt III C 1622/99 wniosek ten oddalił. W uzasadnieniu Sąd
stwierdził, że pkty 1 i 2 pozwu nie podlegają rozpoznaniu przed sądami powszechnymi a ponadto Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie nie
ma upoważnienia do wytoczenia powództwa w tym zakresie.
Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 17 listopada 1999 r. sygn. akt III C 1622/99 pozew odrzucił w części dotyczącej uznania
nieważności punktów 10 i 11 uchwały Nr 66/99/III NRL. W uzasadnieniu Sąd stwierdził: "zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989
r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 30, poz.158 z późn.zm.) Minister Zdrowia i Opieki Społecznej może zaskarżyć do Sądu Najwyższego
sprzeczną z prawem uchwałę organu Okręgowej Izby Lekarskiej lub Naczelnej Izby Lekarskiej pod zarzutem niezgodności z prawem. Sąd
Najwyższy utrzymuje zaskarżoną uchwałę w mocy bądź ją uchyla. W tym stanie rzeczy dochodzenie ustalenia nieważności uchwały przed
sądem powszechnym jest niedopuszczalne”.
Na postanowienie to pełnomocnik Okręgowej Izby Lekarskiej adw. A. Maciejewska wniosła zażalenie do Sądu Apelacyjnego w Warszawie.
Postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 lutego 2000r. sygn. akt III C 1622/99 zażalenie zostało odrzucone ze względu na
wniesienie po upływie terminu do zaskarżenia postanowienia.
Pismem procesowym z dnia 16.02.2000 r. pełnomocnik Okręgowej Izby Lekarskiej adw. A. Maciejewska złożyła wniosek o przesłuchanie na
okoliczność, że wypowiedzi i działania niżej wymienionych osób jak i ich działania „powodowały obniżenie prestiżu” Okręgowej Izby
Lekarskiej w Warszawie:
I. członków Prezydium NRL - Krzysztofa T.Madeja, Włodzimierza Bednorza,
Jana Ciećkiewicza, Macieja Czerwińskiego, Andrzeja Fortunę, Małgorzatę
Kaczmarską-Banasiak i Konstantego Radziwiłła,
II. członków Naczelnej Rady Lekarskiej - Edwarda Bzowskiego, Wojciecha
Cieślika, Piotra Dylewicza, Ryszarda Golańskiego, Stanisława Kamińskiego,
Jana Kłopotowskiego, Ryszarda Majkowskiego, Wojciecha Marquardta,
Ładysława Nekandę-Trepkę, Janusza Poznańskiego, Barbarę SarankiewiczKonopkę, Piotra Stryczyńskiego, Macieja Szewczyka, Stanisława Wencelisa,
Piotra Zaborowskiego i Zbigniewa Żaka,
III.przewodniczącego Naczelnej Komisji Rewizyjnej - Bogdana Bzowskiego,
IV. Naczelną Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Krystynę RoweckąTrzebicką.
Na dzień 3.03.2000 r. wyznaczona została rozprawa w Sądzie Okręgowym w Warszawie w celu rozpoznania pozostałych roszczeń
powództwa. Przed rozprawą Prezes NRL złożył obszerną odpowiedź na pozew, wykazując jego całkowitą bezzasadność.
Na rozprawę w imieniu pozwanej Naczelnej Izby Lekarskiej stawił się Prezes NRL dr K.T.Madej i radca prawny W.Preiss. Ze strony powodowej
Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie na rozprawę nie stawił się nikt, a pełnomocnik adw. A.Maciejewska wniosła o odroczenie rozprawy
ze względu na wyjazd na urlop. Sąd uwzględniając ten wniosek rozprawę odroczył, wyznaczając termin rozpoznania sprawy na dzień
14.04.2000 r.
III. Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie odmawia prowadzenia kolportażu „Gazety Lekarskiej” wydawanej przez Naczelną Radę Lekarską,
pozbawiając w ten sposób swoich członków informacji o sprawach samorządu lekarskiego w Polsce, w tym o działalności Izby Lekarskiej
Działania Okręgowej Rady Lekarskiej w tej sprawie zostały rozpoczęte i są kontynuowane bez podjęcia próby uregulowania zasad kolportażu
w sposób zgodny z ustalonym porządkiem działania samorządu lekarskiego poprzez wystąpienie z wnioskiem do Naczelnej Rady Lekarskiej o
podjęcie uchwały regulującej zasady prowadzenia kolportażu w sposób zgodny z oczekiwaniami Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie.
Postępując w ten sposób Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie kwestionuje zatem ustawowe uprawnienia Naczelnej Rady Lekarskiej do
zlecania zadań okręgowym izbom lekarskim.
Tymczasem z art. 25 pkt 6 ustawy o izbach lekarskich wynika, że okręgowa izba lekarska wykonuje zadania zlecone przez Naczelną Radę
Lekarską.
Z treści przepisu wynika co następuje:
- Naczelna Rada Lekarska może zlecić określone zadania okręgowej radzie
lekarskiej,
- okręgowa rada lekarska zobowiązana jest wykonywać zlecone jej zadania,
- katalog zadań możliwych do zlecenia nie jest przez ustawę ograniczony,
- ustawa nie ogranicza możliwych do zlecenia zadań wyłącznie do
pozbawionych wymiaru finansowego,
- ustawa nie uzależnia zlecenia zadania od zapewnienia okręgowej radzie
lekarskiej środków finansowych.
Naczelna Rada Lekarska podjęła w sprawie wydawania i dystrybucji „Gazety Lekarskiej” następujące uchwały:
1. Uchwałę Nr 40/91/I z dnia 13.04.1991 r. w sprawie nakładu i zasad
dystrybucji „Gazety Lekarskiej” (Biuletyn NRL Nr 3/9/19/1), która nałożyła
na okręgowe rady lekarskie - stosownie do powołanego przepisu art. 25, pkt
6 ustawy o izbach lekarskich - zadania:
a) bezpłatnego doręczania „Gazety Lekarskiej” wszystkim członkom
okręgowych izb lekarskich (§ 1, pkt 2),
b) ponoszenia kosztów doręczania „Gazety Lekarskiej” ich członkom (§ 1 pkt
4),
2. Uchwałę Naczelnej Rady Lekarskiej Nr 71/92/I z dnia 9 maja 1992 r. w
sprawie wydawania i kolportażu „Gazety Lekarskiej” (Biuletyn NRL Nr
3/15/1992), której § 1 stanowi, że Naczelna Rada Lekarska jest
odpowiedzialna m.in. za kolportaż „Gazety Lekarskiej”. W zestawieniu z art.
35 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o izbach lekarskich w myśl którego NRL czuwa nad
prawidłową realizacją zadań samorządu lekarzy oraz m.in. nadzoruje
działalność okręgowych rad lekarskich, oraz § 1 pkt 2 i 4 uchwały NRL Nr
40/91/I nakładającej na okręgowe rady lekarskie zadania bezpłatnego
doręczania Gazety Lekarskiej Naczelna Rada Lekarska jest zobowiązana do
czuwania nad prawidłowością realizacji tych zadań w omawianym
przypadku, prawidłowym wykonywaniem kolportażu, włącznie z
wykonywaniem przez NRL funkcji nadzorczych.
3. Uchwałę Nr 60/99/III Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 15 maja 1999 r. w
sprawie dopłat do kolportażu „Gazety Lekarskiej” (Biuletyn NRL Nr
4/6/1999), w której złagodzony został obowiązek bezpłatnego doręczania
„Gazety Lekarskiej” wszystkim członkom okręgowych izb lekarskich
ustalony powołaną Uchwałą Nr 40/91/I, poprzez wprowadzenie w § 1
Uchwały refundacji okręgowym izbom lekarskim - w wysokości 40 groszy za
wysyłkę każdego egzemplarza - od 1 stycznia 1999 r.
Z przedstawionych uchwał wynika:
- obowiązek okręgowych rad lekarskich bezpłatnego doręczania „Gazety
Lekarskiej” wszystkim członkom tych izb,
- obowiązek ponoszenia kosztów doręczania „Gazety Lekarskiej” przez
okręgowe izby lekarskie swoim członkom.
Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie narusza zatem postanowienia uchwał dotyczących kolportażu „Gazety Lekarskiej” nie podejmując
żadnych starań na rzecz zmiany istniejących rozwiązań i zastąpienia ich rozwiązaniami odmiennymi.
Powyższe działania w zakresie dotyczącym poszczególnych członków Okręgowej Rady Lekarskiej naruszają art. 75 Kodeksu Etyki Lekarskiej
nakazujący kierować się zasadami wyrażonymi w uchwałach władz samorządu lekarzy oraz dobrymi obyczajami przyjętymi przez środowisko
lekarskie.
IV. Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie wbrew obowiązującemu prawu narusza uprawnienia ogółu członków samorządu lekarzy do
uzyskiwania na obszarze działania Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie:
- zezwolenia na wykonywanie indywidualnej (specjalistycznej) praktyki
lekarskiej w okresie kiedy dopuszczały to odrębne przepisy wykonawcze do
ustawy o zawodzie lekarza,
- przeniesienia się lekarza na obszar działania Okręgowej Izby Lekarskiej w
Warszawie, posiadającego prawo wykonywania zawodu lekarza i będącego
członkiem innej izby lekarskiej.
Podejmowane w tego rodzaju sprawach uchwały Okręgowej Rady Lekarskiej w wielu przypadkach naruszają obowiązujące prawo - ustawę o
zawodzie lekarza, co niejednokrotnie wprost stwierdza się w uzasadnieniach tych uchwał.
Ponadto liczne uchwały Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie podejmowane z naruszeniem obowiązującego prawa naruszają uprawnienia
cudzoziemców do uzyskania prawa (ograniczonego) wykonywania zawodu lekarza, którym prawa takiego nie odmawia mimo, że spełniają
wymogi określone przez ustawę o zawodzie lekarza.
V. Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie nie odprowadza na rzecz Naczelnej Izby Lekarskiej należnej części składek członkowskich.
Zaległości Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie z tego tytułu sięgają kwoty 430.525,72 złotych.
Obowiązek odprowadzania części składki wynika z uchwały I Krajowego Zjazdu Lekarzy, umiejscowionej wśród uchwał podjętych w dniach
11-12 grudnia 1989 r. (Biuletyn NRL, rok I, Nr 3).
Uchwała stanowi:
„I Krajowy Zjazd Lekarzy ustala, że okręgowe rady lekarskie przekazują 20% wpływów składek członkowskich do Naczelnej Izby Lekarskiej”.
Z artykułu 30 ustawy o izbach lekarskich wynika, że najwyższą władzą samorządu jest Krajowy Zjazd Lekarzy.
Nie przekazywanie części wpływów ze składek członkowskich przez Okręgową Radę Lekarską w Warszawie na rzecz Naczelnej Izby Lekarskiej
jest zatem naruszeniem ustaleń najwyższej władzy samorządu lekarskiego.
PREZES Dr n. med. Krzysztof T. Madej
SEKRETARZ Lek. med. Konstanty Radziwiłł