Microsoft PowerPoint Viewer

Ocena jakości powietrza w Polsce
dziś i jutro
Barbara Toczko
Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Białystok, 5 grudnia 2006 r.
System oceny jakosci powietrza w strefach
Obszar Polski został podzielony na strefy tj.:
- aglomeracje (pow. 250 000 mieszkańców);
- obszary powiatów nie wchodzące w skład aglomeracji;
razem 362 stref.
Wojewódzki inspektor ochrony środowiska odpowiada za
monitoring i ocenę jakości powietrza w każdej strefie na
obszarze danego województwa.
Substancje, których stężenie w powietrzu
stanowi kryterium do ocen jakości
powietrza
ze wzgledu na ochrone zdrowia ludnosci:
9 dwutlenek siarki SO2;
9 dwutlenek azotu i tlenki azotu NOx;
9 PM 10 - pyl zawieszony o sr. ziaren do 10 µm, z ang. Particulate Matter;
9 tlenek wegla CO;
9 olów Pb;
9 benzen C6H6;
9 ozon O3;
ze wzgledu na ochrone roslin: SO2, NOx, O3
Kryteria oceny jakości powietrza
w strefach
Na podstawie danych z wojewódzkich systemów monitoringu jakosci powietrza
Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Srodowiska wykonuja coroczne oceny
jakosci powietrza dla kazdej ze stref (dotychczas wykonano 4 oceny: za 2002
r.,2003 r., 2004 i 2005 r.), a nastepnie dokonuja klasyfikacji stref, w których
poziom:
-
chocby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiekszony o
margines tolerancji (klasa C)
-
chocby jednej substancji miesci sie pomiedzy poziomem dopuszczalnym a
poziomem dopuszczalnym powiekszonym o margines tolerancji (klasa B)
-
substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego (klasa A)
Jezeli ocena wykaze, ze w danej strefie standardy jakosci powietrza nie sa
dotrzymane, wówczas wojewoda uchwala program ochrony powietrza (POP) w
tej strefie, majacy na celu poprawe sytuacji.
Porównanie wyników klasyfikacji stref
w Polsce dla NO2
2004 rok
2005 rok
Porównanie wyników klasyfikacji stref
w Polsce dla ozonu
2004 rok
2005 rok
Poziomy docelowe dla ozonu w powietrzu –
termin osiągnięcia standardu – 2010 r.
Okres
usredniania
wyników
pomiarów
8 godzin
Okres
usredniania
wyników
pomiarów
okres
wegetacji
(1V-31 VII)
Docelowy poziom
substancji w powietrzu ze
wzgledu na ochrone
zdrowia ludzi
[µg/m3]
120
Dopuszczalna czestosc
przekraczania poziomu
docelowego w roku
do
31.12.2004
od 1.01.2005
60 razy
25 razy
Docelowy poziom substancji w powietrzu ze wzgledu na
ochrone roslin wyrazony jako AOT 40
[µg/m3*h]
do 31.12.2009
24000
od 1.01.2010
18 000
Porównanie wyników klasyfikacji stref
w Polsce dla pyłu PM10
2004 rok
2005 rok
Dopuszczalne poziomy pyłu zawieszonego
PM10 w powietrzu
Okres
uśredniania
wyników
pomiarów
24 godziny
rok
kalendarzowy
Dopuszczalny
Dopuszczalna częstość
poziom
przekraczania
substancji w
dopuszczalnego poziomu w
powietrzu
roku
[µg/m3]
50
35 razy
40
-
Margines tolerancji [µg/m3]
2002
2003
2004
2005
15
10
5
0
4,8
3,2
1,6
0
Przekroczenia standardów dla pyłu PM10
woj.
podlaskie
Liczba dni z przekroczeniami
stężenia dobowego dla PM10
woj. lubelskie
woj. kujawskopomorskie
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
ki
uń
ka
s
r
l
s
o
go
kie
b
b
s
Ł
.T
d
.
a
Z
u
u
o
.
ł
y
.
n
m
L
L
m
a
B
m
tm
at
at
Bi
at
i
i
a
t
a
i
j
cja
cja
i
a
a
w
w
c
a
a
i
j
w
ra
er
er
ow
Po
Po
ac
ow
Po
e
P
r
m
m
P
e
m
lo
lo
lo
om
g
l
Ag
Ag
A
Ag
k
els
a
k
els
a
eł
Ch
m
oś
m
a
ć
ck
to
nazwa strefy
a
ża
om
gl
o
nazwa strefy
ia
t
na
ka
ki
e
ls
k
i
or
uń
go
s
m
.T
yd
a
om
ża
oc
k
ć
woj.
podlaskie
Po
w
ia
t
ja
Po
w
m
er
ac
os
t
m
.Ł
ia
ł
am
oś
woj. lubelskie
B
B
a
m
ls
k
he
ł
be
m
.C
Lu
m
.Z
ia
t
ja
Po
w
m
er
ac
ja
ia
t
ia
t
Po
w
m
er
ac
Po
w
gl
o
gl
o
A
A
A
Wartość maksymalne
stężenia dobowego, mg/m3
Przekroczenia standardów dla pyłu PM10
woj. kujawskopomorskie
250
200
150
100
50
0
Udział stref zaliczonych do określonych klas
w łącznej liczbie stref w Polsce w 2005 r.
dla poszczególnych zanieczyszczeń
(klasy wynikowe, ochrona zdrowia)
O3
CO
C6H6
Pb
PM10
NO2
SO2
0%
20%
A
40%
60%
B
80%
C
100%
Liczba stref zakwalifikowanych do
programów ochrony powietrza w
poszczególnych województwach w 2005 r.
Ogólna liczba
stref w
województwie
29
Liczba
stref do
POP
8
kujawsko-pom.
lubelskie
23
24
4
3
lubuskie
łódzkie
małopolskie
mazowieckie
opolskie
podkarpackie
14
24
22
42
12
25
2
24
15
11
2
2
podlaskie
17
2
2
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
wielkopolskie
zachodniopomorskie
Suma
18
21
14
35
21
4
11
3
4
1
96
4
10
3
4
1
79
Województwo
dolnośląskie
Liczba stref do POP dla poszczególnych
zanieczyszczeń
C6H6
CO
NO2
PM10
SO2
O3
8
1
1
4
3
1
1
1
1
1
2
2
8
15
11
2
2
23
1
1
2
1
27
Główne problemy z dotrzymaniem
standardów jakości powietrza:
9 przekroczenia standardów jakości
powietrza dla pyłu PM10
(zanieczyszczenie pierwotne i wtórne)
9 przekroczenia standardów jakości dla
ozonu (zanieczyszczenie wtórne)
Główne przyczyny przekroczeń:
9 emisja pyłów drobnych i ich
prekursorów (SO2, NOx, NH3, TZO)
9 emisja prekursorów ozonu
(NOx, LZO, CO)
Struktura sektorowa emisji pyłu zawieszonego
z uwzględnieniem udziału frakcji PM10 i PM 2,5
w pyle zawieszonym całkowitym w 2004 roku
200000
Pył zaw ieszony
całkow ity (TSP)
tys. ton
150000
100000
pył PM 10
50000
pył PM 2.5
0
procesy
spalania w
sekt. prod. i
transf.
energii
sektor
komunalnobytow y
procesy
spalania w
przemyśle
procesy
produkcyjne
transport
drogow y
Zmiana emisji pyłów w latach 2000-2004.
TSP, PM10, PM2.5 [Mg]
600000
500000
400000
300000
200000
100000
0
2000
2001
2002
TSP
PM10
2003
PM2.5
2004
Nowe obowiązki w zakresie oceny jakości
powietrza w Polsce w perspektywie 2007-2008 r.
Dyrektywa z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu,
rteci, niklu i wielopierscieniowych weglowodorów
aromatycznych w otaczajacym powietrzu
Cel dyrektywy:
zapewnienie dobrej jakosci powietrza w Panstwach
Czlonkowskich poprzez osiagniecie i utrzymanie poziomów
docelowych dla As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 tam, gdzie to
mozliwe
Wdrozenie: 15 luty 2007 r., transpozycja w toku
Zakres nowych obowiązków
wynikających z dyrektywy 2004/107/WE
Zakres
W czym
Zasięg
terytorialny
As, Cd, Ni,
B(a)P
i inne WWA
PM10
cały kraj
Hg
powietrze
3 stacje w kraju
As, Cd, Ni, Hg,
B(a)P i inne
WWA
depozycja
całkowita
3 stacje w kraju
Oceny roczne
As, Cd, Ni,
B(a)P
PM10
cały kraj
Działania
naprawcze
As, Cd, Ni,
B(a)P
PM10
obszary
zidentyfikowane w
wyniku oceny j.p.
Systemy oceny
jakości powietrza
Poziomy docelowe As, Cd, Ni i B(a)P
Substancja
Poziom docelowy*
Arsen
6 ng/m3
Kadm
5 ng/m3
Nikiel
20 ng/m3
Benzo(a)piren
1 ng/m3
* - Dla calkowitej zawartosci w pyle PM10 usrednionej dla
roku kalendarzowego
Poszerzenie obowiązków sprawozdawczych
wobec Unii Europejskiej
o metale ciężkie i wwa
OCENA ROCZNA
Do 30 września 2008 r. informacje o wynikach oceny rocznej, w tym:
9
wykazy stref (klasy)
9
obszary przekroczenia poziomów docelowych
9
stężenia substancji (statystyki)
9
przyczyny przekroczeń poziomów docelowych
9
informacje dot. ludności narażonej na przekroczenia
oraz
9
dane z sieci pomiarowych
DZIAŁANIA NAPRAWCZE
Informacje o podjętych działaniach naprawczych - do 31 grudnia 2009 r.
Dziękuję za uwagę
[email protected]