ANA TOL GO SIEW SKI

INSTYTUT AUTOMATYKI I INFORMATYKI STOSOWANEJ
gosiewski
ANATOL GOSIEWSKI
(1928 –2005)
Anatol Gosiewski urodzi³ siê 27 lutego 1928
roku w Warszawie, ukoñczy³ Gimnazjum i Liceum w Milanówku, a w 1946 roku rozpocz¹³
studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki
Warszawskiej, które ukoñczy³ w 1952 roku,
uzyskuj¹c tytu³ magistra in¿yniera w dziedzinie miernictwa elektrycznego. W latach 1953–
–1955 odby³ studia aspiranckie w Katedrze
Miernictwa Elektrycznego, a od 1956 roku pracowa³ w Katedrze Automatyki i Telemechaniki Politechniki Warszawskiej (obecnie Instytut
Automatyki i Informatyki Stosowanej). Stopieñ
doktora uzyska³ w 1959 roku na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, a stopieñ
doktora habilitowanego w 1964 roku na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszawskiej.
Tytu³ profesora otrzyma³ w 1972 roku. Od 1992
roku by³ zatrudniony na stanowisku profesora
zwyczajnego. W 2001 roku przeszed³ na emeryturê, lecz nie zakoñczy³ intensywnych kontaktów z macierzystym Instytutem. Zmar³ po
d³ugiej i ciê¿kiej chorobie 7 maja 2005 roku.
W 1957 roku Profesor odby³ sta¿ naukowy
w oœrodkach naukowych w Moskwie i Leningradzie, a w 1961 roku — sta¿ naukowy jako
postdoctoral fellow w Case Institute of Technology, Cleveland, USA.
Dzia³alnoœæ naukowa Anatola Gosiewskiego skupia³a siê wokó³ problemów ogólnej teorii sterowania, matematycznej teorii i zastosowañ sterowania optymalnego, a w ostatnim
okresie wokó³ problemów dynamiki i teorii
sterowania robotów przemys³owych. Do jego
najwa¿niejszych osi¹gniêæ badawczych nale¿y
zaliczyæ: pierwsz¹ w kraju pracê (doktorsk¹)
dotycz¹c¹ sterowania optymalnego i pierwsze
w kraju wprowadzenie pojêcia modelu matematycznego wraz z rozpatrzeniem globalnej
wra¿liwoœci uk³adów sterowania czasooptymalnego (w pracy habilitacyjnej), analizê jakoœci sterowañ czasosuboptymalnych, opracowanie nowej czêstotliwoœciowej metody syntezy
wielowymiarowych uk³adów regulacji, analizê
szkodliwego wp³ywu opóŸnieñ transportowych
na dzia³anie wielowymiarowych uk³adów sterowania i syntezê kompensatorów tego wp³ywu, wprowadzenie iloœciowych miar sterowalnoœci, obserwowalnoœci i nieredukowalnoœci
dla stacjonarnych uk³adów liniowych, a po
1984 roku — analizê interakcji dynamicznych
wystêpuj¹cych w manipulatorach robotów
oraz prace dotycz¹ce syntezy nowych algorytmów sterowania robotów.
Słowa kluczowe
n teoria sterowania
n sterowanie optymalne
n dynamika i sterowanie
robotów
INSTYTUT AUTOMATYKI I INFORMATYKI STOSOWANEJ
G
Anatol Gosiewski by³ autorem lub wspó³autorem 55 artyku³ów naukowych, t³umaczem
4 ksi¹¿ek naukowych, 34 ekspertyz i opracowañ na potrzeby przemys³u. W skali kraju by³
koordynatorem tematu „Rozwój teorii sterowania, programowania oraz modeli dynamicznych robotów i manipulatorów przemys³owych” w ramach CPBR 7.1 „Roboty i manipulatory przemys³owe” (1986 –1990). By³
kierownikiem i autorem wielu projektów badawczych. Do najwa¿niejszych nale¿¹: Metodyka modelowania uk³adu kierowania pocisku
przeciwczo³gowego na maszynie analogowej
(dla Centrum Badañ Uzbrojenia, 1959), Projekt
wstêpny optymalizatora i zmodernizowanego
oprzyrz¹dowania sterowniczego dla stalowniczego pieca ³ukowego (dla Huty Stalowa Wola
i Instytutu Elektrotechniki, 1967–1969), Projekt wstêpny uk³adu stabilizacji temperatury we
wnêtrzu pêcherzykowej komory ksenonowej
(dla Instytutu Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, 1968), Zbadanie w³asnoœci dynamicznych oraz projekt regulacji nad¹¿nej dla robotów IRb-6 i IRb-60 (dla Przemys³owego Instytutu Automatyki i Pomiarów, 1984 –1985),
Projektowanie algorytmów sterowania robotów
przemys³owych (temat w ramach CPBR 7.1,
1986 –1990).
Za osi¹gniêcia badawcze Anatol Gosiewski
by³ odznaczony Krzy¿em Kawalerskim Orderu
Odrodzenia Polski, Z³ot¹ Odznak¹ „Zas³u¿ony
dla Rozwoju Przemys³u Maszynowego”, Medalem Stowarzyszenia Elektryków Polskich
im. M. Po¿aryskiego. By³ wielokrotnie nagradzany Nagrodami Ministra, m.in. indywidualn¹ (1965) i zespo³ow¹ (1971) za szczególne
osi¹gniêcia w dziedzinie badañ naukowych.
Profesor prowadzi³ wiele oryginalnych wyk³adów, do najwa¿niejszych nale¿¹: „Teoria
sterowania” (1956 –1986), „Sterowanie optymalne”, „Sterowanie w uk³adach liniowych”
oraz „Dynamika i sterowanie robotów”. Prowadzi³ równie¿ szereg seminariów, m.in.: „Matematyczna teoria optymalizacji” na Studiach
Doktoranckich. W prowadzonych seminariach
dyplomowych wprowadzi³, jako pierwszy,
obok tematów specjalistycznych, tzw. tematy
wolne (niezwi¹zane z pracami dyplomowymi
studentów), co urozmaica³o seminaria i wprowadza³o elementy humanistyczne do studiów
technicznych. By³ opiekunem oko³o 60 prac
magisterskich i 15 doktorantów. Wypromowa³
19 doktorów, recenzowa³ kilkadziesi¹t rozpraw doktorskich, habilitacyjnych, profesorskich wniosków awansowych oraz wniosków
o cz³onkostwo Polskiej Akademii Nauk.
Anatol Gosiewski by³ wspó³autorem trzech
skryptów wydanych przez Wydawnictwo Po-
litechniki Warszawskiej, a tak¿e autorem artyku³ów o tematyce edukacyjnej, m.in. w „Polityce” (1965) i „Nauce Polskiej” (1975).
Profesor by³ wielokrotnie zapraszany do
zagranicznych uczelni i instytucji naukowych
do prowadzenia wyk³adów, prac naukowych
i odczytów, m.in.: jako visiting professor na
University of Minnesota, Center for Control
Sciences (1975), jako distinguished visiting
professor na University of Delaware, Department of Mechanical and Aerospace Engineering (1979). Goœci³ równie¿ w oœrodkach naukowych we Francji, Holandii, Japonii, Kanadzie, Niemczech, USA, Wielkiej Brytanii
i W³oszech.
Za szczególne osi¹gniêcia w dzia³alnoœci
dydaktycznej otrzyma³ zespo³ow¹ Nagrodê Ministra I stopnia (1963) i indywidualn¹ I stopnia
za osi¹gniêcia w dziedzinie kszta³cenia kadry
naukowej (1976). By³ tak¿e odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Z³ot¹ Odznak¹ „Zas³u¿ony dla Politechniki Warszawskiej”.
Profesor Gosiewski pe³ni³ wiele funkcji na
szczeblu uczelni, wydzia³u i instytutu. W 1983
roku pe³ni³ funkcjê przewodnicz¹cego Komisji Rektorskiej ds. Kontaktów Zagranicznych
(z funkcji tej musia³ zrezygnowaæ na ¿¹danie
Komitetu Zak³adowego PZPR). By³ cz³onkiem
Senatu Politechniki Warszawskiej (1984–1986),
prodziekanem Wydzia³u Elektroniki Politechniki Warszawskiej (1969–1972), kierownikiem
Studium Podyplomowego Automatyki na Wydziale Elektroniki (1971–1981) i kierownikiem
Studiów Doktoranckich Automatyki i Informatyki na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej (1971–
–2003). W latach 1966 –1970 by³ kierownikiem Zak³adu Teorii Sterowania w Katedrze
Automatyki i Telemechaniki, a w latach 1993–
–1998 — kierownikiem Zak³adu Sterowania
Robotów i Badañ Operacyjnych w Instytucie
Automatyki i Informatyki Stosowanej.
Anatol Gosiewski pe³ni³ tak¿e wiele funkcji poza Politechnik¹ Warszawsk¹: by³ cz³onkiem Centralnej Komisji ds. Tytu³u Naukowego i Stopni Naukowych (1994 –1997), Przewodnicz¹cym Sekcji Automatyki i Robotyki
w Komitecie Badañ Naukowych (1991–1997),
od 1974 roku cz³onkiem Komitetu Naukowego
Automatyki i Robotyki Polskiej Akademii Nauk,
od 1987 roku cz³onkiem Prezydium Rady Naukowej Przemys³owego Instytutu Automatyki
i Pomiarów. W latach 1981–1984 i od 1990
roku by³ cz³onkiem Rady Naukowej Instytutu
Badañ Systemowych Polskiej Akademii Nauk.
W latach 1984 –1987 by³ sekretarzem, a w latach 1988 –1991 przewodnicz¹cym Wydzia³u
INSTYTUT AUTOMATYKI I INFORMATYKI STOSOWANEJ
VI Nauk Technicznych Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W latach 1965 –1966
by³ Przewodnicz¹cym Zarz¹du Oddzia³u Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, a od 1991
roku — honorowym cz³onkiem tego Towarzystwa.
Interesowa³ siê histori¹, zw³aszcza najnowsz¹, filmem i histori¹ filmu. Od 1962 roku by³
cz³onkiem ZAIKS-u.
Du¿o czasu poœwiêca³ kszta³ceniu studentów i doktorantów. Szczególny wysi³ek wk³ada³
w przygotowanie wyk³adów, tak ¿e s³uchanie
jego wyk³adów by³o prawdziwą przyjemnoœci¹. Wspó³pracowników zachêca³ do podejmowania ciekawych tematów, wspieraj¹c ich
póŸniej w prowadzeniu badañ.
G