Filatelista 1982.18

,1,4
.(
Ł
Ci P 'MEGO lfilMIW FitATELISTOW
Nr 18 (638) Rok XXIX
16-31 GRUDNIA 1982
A(
11A7cij (11 ur zdk
Cena 20 zł
^tłola
Na całym świecie, na Wschodzie i Zachodzie, na Północy i Południu
od wielu lat zarządy pocztowe wydają znaczki pocztowe z okazji świąt
Bożego Narodzenia. Przedstawiają one różne motywy, które opowiadają
m.in. o Zwiastowaniu, Narodzinach, pokłonie Trzech Króli czy też ucieczce do Egiptu. W większości są to reprodukcje dziel wybitnych artystów.
Emisje te znalazły wielu zwolenników.
J
AK OPRACOWAC zbiór tematyczny poświęcony Bożemu Narodzeniu? Czy
wszystkie znaczki, wydane dla uczczenia
tych dorocznych świąt, winny znaleźć się
w zbiorze? Jak powinien wyglądać plan
tego zbioru? Wydaje mi się, że opracowanie
takie nie jest trudne, ze względu na bardzo
duży i różnorodny materiał filatelistyczny.
Osobiście potraktowałabym ten temat wg
chronologii wydarzali a plan zbioru ułoży?abym następująco, zamykając go w pięciu
rozdziałach:
ł. Okolicznoici towarzyszące przyjściu na
świat Syna Bożego — grzech pierworodny
Adama i Ewy, Prorocy.
2. Sw. Gabriel Archanioł.
3. Zwiastowanie, zaślubiny Marii i św. Józefa, fakty mające miejsce w okresie poprzedzającym narodziny Chrystusa — od-
wiedziny, spis powszechny cesarza August,
i in.
4. Ogloszenie nowiny pasterzom, narodziny.
Jezusa, gwiazda betlejemska, pokłon Trzech
Król!, przedstawienie w Swiątyni, św. Rodzina, ucieczka do Egiptu.
5. Kult Bożego Narodzenia — pamiątki,
zwyczaje itp.
Jest to tylko mój projekt, przedstawiony
tu skrótowo, który wedle upodobania autora,
może być dowolnie zmieniony. Zawsze jednak musi przedstawiać logiczną całość.
Przyśtępując do budowy zbioru, należy
przeprowadzić ścisłą selekcję posiadanych
walorów. Wpierw odrzucimy te wydania,
które wprawdzie wydane zostały z okazji
Bożego Narodzenia, ale prezentują motywy
nie mające nic wspólnego z opiacowywanyrn tematem. Ta czynność będzie najłatwiejsza. Następnie posegregujemy pozostałe
walory, pozostawiając na uboczu wszelkie
alegorie 1 symbole, nie wnoszące nic do
rozwoju tematycznego. Natomiast, aby nasz
zbiór miał logiczną treść, należy sięgnąć do
znaków pocztowych, nie wchodzących w
skład emisji poświęconych Bożemu Narodzeniu.
A oto przykłady takich znaczków do rozdziału pierwszego mojego planu: Adam i
Ewa — przedstawiani wielokrotnie w seriach„malarstwo”, prorocy — Izajasz, Daniel, Zachariasz, Jeremiasz, Ezechlel — seria
obiegowa Włoch z 1981 r., król Dawid —
Izrael 1960, Mojżesz — Saara 1949, cesarz
Oktawian August — Wiochy 1937 itd.
Dalsze rozdziały zbioru nie powinny przedstawiać trudności, ponieważ będą wchodzić
w rachubę znaczki „Bożonarodzeniowe".
Nie należy zapomnieć o polskiej serii, wydanej w 1980 r. a poświęconej ołtarzowi
Wita Stwosza w Krakowie. Wartości 20, 30
i 40 gr tej serii przedstawiają kolejno:
Zwiastowanie, Boże Narodzenie i pokłon
Trzecia Króli.
Sw. Rodzina i Madonna z Dzieciątkiem
najczęściej występują na znaczkach. Nie możemy ich wszystkich pokazać w zbiorze,
musimy wybrać z nich najlepsze. W ten
sposób zachowamy równowagę zbioru, nie
dopuszczając do nadmiernego rozbudowania
jednego działu w stosunku do pozostałych.
410
Zatrzymam się (Kutej przy rozdziale piątym. Przedmiotem kultu są przede wszystkim miejsca związane z Bożym Narodzeniem. Do nich to napływają dziesiątki tysięcy przesyłek z całego świata, prosząc
o kasownik z datą świąteczną. Najważniejsze z nich to Betlejem (Jordania 1983) i Nazaret. Również jedno z przedmieść Berna
(Szwajcaria) nosiki nazwę Bethlehem, obecnie przemianowane na Bilmplitz. I tam rokrocznie poczta musiała się uporać z•ogromnym napływem przesyłek. Nazwę Betlejem
nosi kaplica w Pradze czeskiej, reprodukowana dwukrotnie na znaczkach (CSRS 1952,
1958).
W USA jest kilka miejscowości o nazwie
„Chrlstmas". Przedstawiony stempel pochodzi z Christmas na Florydzie.
Węgrzy swoje tyczenia świąteczne przesyłają do Nagykaraczomy, aby tam zostały
ostemplowane. Miasto to w tłumaczeniu, po
polsku nazywa się Wielkie Boże Narodzenie.
Swiatową sławę zdobyła sobie górska austriacka miejscowość Christkindl, w której co
roku, począwszy od 1950 z., stosowane są
świąteczne stemple okolicznościowe. Kasownik z 1950 r. jest dziś dużą rzadkością, ponieważ dopuszczony byl tylko do wewnętrznego obrotu.
Pierwszym znaczkiem pocztowym na świecie, na którym pojawiło się słowo „Christmas" (w skrócie Kraus) — Boże Narodzenie — jest znaczek kanadyjski z 1898 r. Wydany on zestal dla upamiętnienia wprowadzenia w Kanadzie brytyjskiego systemu monetarnego, począwszy właśnie od świąt Bożego Narodzenia tegoż roku.
Pierwszy kasownik pocztowy na świecie,
stosowany z okazji świąt Bożego Narodzenia, stosowany byl w Wielkiej Brytanii. Wysyłanie życzeń świątecznych jest w Anglii
szczególnie popularne. Co roku, w okresie
świąt, wysyla się tam ok. 30 milionów przesyłek. Przy tak dużym obrocie pocztowym
trudno jest zaspokoić wszystkich klientów
i spowodować dostarczenie życzet we właściwym czasie.
W pierwszych latach XX w. rozwinął się
w Anglii system, który miał gwarantować
doręczenie poczty we właściwym dniu tzn.
w Wigilię. Projektodawcą był John PhIllips,
dyrektor poczty w Manchester. W 1902 r. po
raz pierwszy zastosowano ten system w
Rochdale. Wysortowane przesyłki zostały dostarczone do głównego urzędu pocztowego
i tam skasowane specjalnym kasownikiem.
Na kasowniku do kasowania ręcznego, o
średnicy 33 mm, wyszczególnione były: nazwa miejscowości oraz rok, Zamiast dnia,
w środkowym polu, znajdowała się duża
litera „X" i skrót „MAS", co znaczy w języku - angielskim Boże Narodzenie (X-mas lub
Christrnas). Tak ostemplowane przesyłki, bez
względu na to, kiedy były nadane (oczywiście
przed świętami), docierały do adresatów
24 grudnia. Elcsperyment ten cieszył się dużym powodzeniem. W 1903 r. 9 angielskich
miast stosowało ten kasownik, a w 19119 r. '39. Wydawało się, że system ten jest niezawodny. Ale gdy po okresie Bożego Narodzenia 1909 r., odnaleziono jeden worek
poczty nie doręczonej, pozostającej w magazynie poczty w Manchesterze, utracono
zaufanie do tego systemu ł stempel został
wycofany.
Opisane tu walory nie zawsze są łatwe
do zdobycia, niektóre są bardzo rzadkie, ale
cały smak filatelistyki to nie posiadanie,
lecz poszukiwanie.
Najpopularniejszym zwyczajem związanym
ze świętami Bożego Narodzenia jest umieszczanie w domu przyozdobionej choinki.
Drzewko świąteczne, które niegdyś było złą-
czone ściśle ze światem chrześcijańskim,
dziś jest zwyczajem powszechnym bez względu na religię i przekonania. Choinka —
świerk lub jodla, przystrojona i błyszcząca
światłami zadomowiła się u nas stosunkowo
niedawno. Wywodzi się ten zwyczaj z tradycji umieszczania w domostwach, w okresie Bożego Narodzenia, zielonych gałęzi,
przede wszystkim drzew iglastych, którym
przypisywano szczególne moce.
Jeszcze pod koniec XV w. wierzono, Że
„kto nie nosi czegoś nowego w święta, na
Nowy Rok nie śpiewa oraz w izbie nie ma
gałęzi choiny — ten roku nie przeżyje".
Zwyczaj ten, w niektórych regionach jest
do dziś ściśle przestrzegany,
EIESVCIIT OEN
•
ozeike.4., '41\
0
- 1,ZaC•I.
ti
4. kt/
nOM123.DEINCER1956
.-
Od umieszczania gałęzi świerkowych do
postawienia całej choinki byt już krok.
Wg zapisów historycznych w 1521 r, zaczęły
pojawiać się w domach całe drzewka iglaste. Bardzo szybko drzewka te zaczęto przyozdabiać. Do tego celu służyły kolorowe
pocięte papierki, papierowe kwiatki i zwierzęta, jabłka i obwarzanki, Tak ubrane
drzewko pozostawało w domu do 8 stycznia,
dnia Trzech Króli. Jabłka nawiązywały do
drzewa w raju, kwiatki 1 zwierzęta związane
byty z legendą, że w noc Bożego Narodzenia
drzewa kwitną, a zwierzęta mówią ludzkim
głosem.
Zwyczaj ten, który wywodzi się z Alzacji,
w XVIII w. zaczął szybko się rozprzestrzenieć. W 1755 r., na dorocznym bazarze świątecznym w Berlinie, umieszczono po raz
pierwszy wielką przyozdobioną choinkę.
Stamtąd, poprzez Wiedeń (1818 r.) ozdobne,
świąteczne drzewko powędrowało na Wschód.
Ta, tak zwana „niemiecka moda", podbiła
serca ludzkie na całym świecie i stała się
nieodłącznym atrybutem świąt Bożego Narodzenia. Oświetlanie choinek miało swój
początek jeszcze póbdej. Kroniki podają, że
pierwsza oświetlona choinka pojawiła się
w Królevzeu w 1808 r.
Zwyczaj umieszczania „choinki dla wszystkich", z elektrycznym oświetleniem, na
ulicach 1 placach, przyszedł do nas z USA.
Tam, w Nowym- Jorku, w 1912 r, po raz
pierwszy zapłonęła na Madison Square.
W Europie zwyczaj ten rozpowszechnił sig
po I wojnie światowej. Dzisiejsze choinki
ozdobione są szklanymi, kolorowymi bańkami i elektrycznymi świeczkami. Taka jest
krótka historia naszego świątecznego drzew-
ka, które jak co roku zaplonie w wigilijny
wieczór w każdym domu.
Inne zwyczaje to kolędy (Austria 1948,
Ghana 1977), kolędnicy (Holandia 1961, Wyspa Man 1978), szopki (Polska 1974), turon
(całostka polska 1968), jemioła (USA 1904).
Zwyczajem, może mniej znanym, }est umieszczanie w domu na święta kwitnących
gałązek forsycji, brzoskwini, moreli lub cze-
celni. Wystarczy je ułamać 4 grudnia na
św. Barbarę (San Marino 1963), umieścić
w wazonie z wodą a zakwitną, jak mówi
legenda, na Gwiazdkę. Do tradycji świątecznych należy też obdarowywanie się upominkami, które umieszcza się pod choinką (Pa.
ragwaj 1980). W niektórych krajach jest
zwyczaj wywieszania przez dzieci pończoch,
które zostają napełnione prezentami.
.
Swięta Bożego Narodzenia są świętami
pokoju i pojednania. W 1961 r. Australia
i Not:R.1k, z okazji świąt wydały znaczki,
o jednakowym rysunku, przedstawiającym
otwarty, ręcznie pisany, modlitewnik z XV
wieku. Na stronach tej księgi widzimy scenę
Bożego Narodzenia oraz napis: „Glory to
God in the highest and on earth peace..."
(Chwała na wysokościach Bogu 1 pokój na
ziemi). To posłanie anielskie stanowi także
treść stempla pierwszego dnia obiegu wydania świątecznego Watykanu w 1962 r.
Rok 1963 przynosi światu encyklikę pa
pieta Jana XXIII „Pacam in tenis", co upa
miętniła poczta watykańska stemplem, a w
1964 r. Kanada wydała znaczek pocztowy
z okazji świąt Bożego Narodzenia, którego
rysunek przedstawia kulę ziemską przepasaną wstęgą z napisem: „Parem in tenis".
Oby tegoroczne Święta były wyrazem pokoju 1 spokoju w naszym kraju jak i na
całym świecie.
Marla Gmer
Rozstrzygnięcie konkursu na naj ładineiszy
znaczek polski wydany w 1981 r.
Na kookurs-plebiscyt _Filatelisty. naplytrzio 4618
typowali, a oto pierwsze trzy znaczki wyłonione
regulaminowo:
Krzysztof Dvoiratold, 45-041 Opole, Katowicka
73/8.
2488 MWF Wita 81 — 2587 pkt.
2634 Pomniki Ofiar Grudnia 12,50 ai) — 1758 pkt.
2580 100 rocznica ur. P. Picassa — 1460 pkt.
Nagrody po 2000 cl <w walorach tilatellstycznyem
Odpowiedzi Prawidlowyeb było 10: przybliżonych
9; dalszych 33 — wśród nich' rozlosowano odpowiednio nagrody:
stantGaw Ziomka, 48-100 Olubrzyce, Swlerczew081140 8/8,
Nagroda 1. 2000 al (w walorach filatellstyCZnYclO
plus nagroda specjalna Ministra Ujrzno6c1
la m. M,
412'
Irena Sołtysik, M-506 Sanok, Daszyńskiego 2/49,
Ryszard Zleciała, 75-900 Koszulin, Sprzowskiego
Jan Pawlikowski, 42-200 Częstochowa, Jasnogórska 71.
Znaczki z Bykowskim
z podwójnym nadrukiem
W ubiegłym roku otrzymałem do ekspertyzy od p. Franciszka Sulczyńskiego z Gdyni
kasowany znaczek nr lWi z 13433 r., z podwójnym nadrukiem. Po zbadaniu okazało
się, ze obydwa nadruki są prawdziwe, jest
to więc błąd druku tego znaczka dotychczas
nie katalogowany. Egzemplarz ten unieważniony jest jednoobrączkowym kasownikiem,
z którego daje się odczytał trzy pierwsze litery nazwy miejscowości: POP (Sopot?), w lewej dolnej części nia on sześcioramienną
gwiazdkę. Ramiona gwiazdki są krótkie 1 szerokie u podstawy. Data kasownika jest nieczytelni. Wygład kasownika, jego średnica,
Omówiony egzemplarz przedstawia fot. 1, a nadruk na nim fot. 2. Ma on 9. nadruk normy przedrukowej. Charakterystyczną cecha tej kliszy formy g, Jest maty punkt ronieni litery c wara..
„Polsce" (wskazany strzałką na fot. 2), odwzorowujący się w czasie przedruku na znaczku. W arkuszu drukarskim jest 20 znaczków nr 1285, tyle ich
co najmniej przeto uzyskało podwójny nadruk. DoWab.. spotkalem tylko omawiany w niniejszym
artykule egzemplarz. Dalsze powinny się znajdować u filatelistów zbierających kasowane znaczki
Polski Ludowe), nie od rzeczy byłoby więc PrzYJrzeó się znaczkom nr DM, a nut okute się, te są
poslada.and rzadkoSel kolekcjonerskiej. omawiany bląd druku zapewne dlatego tak dlugo zamkał
uwadze, gdyi czerwony nadruk znaczka nr 129e
umieszczono nn ciemnym, niebieskim tle i przez
X. Ti 99(26.3
W_ E
wag
145ytko114Jl,ki
PCIIP5Cte
Fot. ł. .uaezek nr 12ss z podwójnym nadrukiem
ksztalt gwiazdki oraz fakt posiadania przez
ten znaczek gumy (kleju) skłania do przypuszczenia, że jest to egzemplarz pochodzący
z abonamentu filatelistycznego prowadzonego
wówczas przez sklepy Państwowego Przedsiębiorstwa Filatelistycznego lub ze sprzedaży Pozzabonamentowej. Kasownik wyglądem
i rozmiarami odpowiada kasownikom z literą
rozpoznawczą F stosowanym przez Przedsiębiorstwo do grzecznościowego (nie użytkowego pocztowo, a de facto nawet niepocztowego)
unieważniania znaczków przeznaczonych na
abonament kasowanych znaczków polskich.
Nagrody po togo ai (w walorach filatelletYeZnYeh)
Gracjan nurornicki, 45-952 Opole 1, skr. poczt. 51,
Anna Deka., 30498 Kraków, Wlotowa 3/91,
Tonami. Wierelfukt, 58-100 Swidnica, Lumpy 12,
Macek Kupie, 97400 Szprotawa, Al. Niepodieglo9ci 4/3,
Franciszek Seweryn, 20-089 Kraków, Czaj. 7.
Nagrody po 500 R (w walorach 'fliatelistyeznY0h)
Walana Juszczak, 90-320 Kraków, P. Findera 9/9,
Stanisław Ziomko, 48-100 oniticzyce, Swierczewskiego 8/11,
Irena Szczepańska, 20-232 Lublin, puchacza 11A,
Konstanda Buildska., 82400 Sram, Poznańska
zms.
Krzysztof Tyszklewion a7-218 Psary, Paszy Nowiny, woj. Ostrolęka.
lir
Fot. 2. Nadruki znaczka z fot. I
to nie jest leiwo dostrzegalny. Jego wygląd i cechy stają się dobrze widoczne dopiero przy wnikliwej obserwacji.
Dziękuję bardzo p. F. Sufczyńskiemu za
udostępnienie opisywanego egzemplarza do
publikacji i wyrażenie zgody ma nią.
Lesliw Schmutz
Sylwester Stefahski, 60-512 Poznań, Janickiego O
in. 1a,
Anna Wiercińska, 58-11/0 SwidnIca, .1odlowa
m. s,
Jacek koniński, 41-405 Bytom, Felhiskiego 59/13,
Piotr Wlercińskl, 58-100 &Mantes, Lompy 12,
Andrzej Juszczak, 01-051 Kraków, Os. XX-lecia
PRL W/119.
Dodatkowo nagrodę specjalną Ministra Eącznoel — otrzymuje za wklad pracy Mlodzletowe
Szkolne Kolo filatelisty.ne kierowane przez mgr
R. Krydo przy Zespole Szkól Rolniczych w Klaczborku, ul. Ligonla 9.
Nagrody ufundowane Wstali, przez Mintstcretwo
Lącznoaci, Przedsiębiorstwo Filatelistyczne, Polski
związek Filatelistów oraz Miodzienową Agencie
Wydawniczą
28 co dziękujemy w linieniu naszym i Czytelników.
413
Redakcja życzy Czytelnikom i Autorom, Działaczom
Polskiego Związku Filatelistów - wszystkim tym, którzy
woine:schwile poświęcają swojemu hobby:
Miłych i spokojnyclQw rodzinnym gronie spędzonych
Nwiąt;
A w Nowym Roku pomyślności, „rarytasów" na miarę
światową, zlotych medali I spelnienia wszelkich marzeń.
Dosiego Roku Koleżanki i Koledzy!
Aby:nam się wiodło!
Zespól Redakcyjny
W nr 14 „Filatelisty', samiegeiliamy Mainę do
f wialników o nadsyłanie dokumentów i informacji z historii i tradycji poczty I filatelistyki.
Pierwszy zareagował na ten wel a. Jemy D 41,11eniecki. Pięknie dziękujemy i czekamy na następne
materiał y.
Jak
w dawnej Polsce
pocztowcy przysięgali
Powstała, za czasów Władysława IV, w
1847 roku poczta w Warszawie nie posługiwała się żadnymi znakami lub adnotacjami
stwierdzającymi drogę pocztową przesyłki.
Dopiero w 1764 roku następuje nowoczesna
reorganizacja poczty przez Uniwersał króla
Stanisława Augusta Poniatowskiego, a wprowadzenie pierwszych znaków pocztowych nastąpiło w Warszawie w 1778 roku. Rok
wcześniej, tj. w 1777 roku, ukazuje się „Instrukcja dla officyalistów pocztowych tak w
Koronie lako y w Wielkim Xigstwie Litewskim".
Instrukcja zawiera, m.in., teksty przysięgi
pocztowców.
Jak wielką wagę przykładano do prawidłowego, a zwłaszcza sumiennego wykonywania obowiązków przez ówczesnych pracowników poczty, a jednocześnie, jak ważną rolę
przypisywano funkcji piastowanej przez
oficjalistów pocztowych, świadczyć mogą roty
przysiąg, jakie każdy z nich złożyć musiał
przed swymi przełożonymi.
Przysięga w owych czasach miata wielkie
znaczenie. Złamanie jej stawiało delikwenta
pod pręgierzem publicznym i kościelnym —
wiara katolicka i wierność zasadom przez
kościół głoszonym odgrywały pierwszorzędną
rolę w życiu spoleczenstwa; a jednocześnie
powodowało kary nakładane przez pracodawców.
414
Ponieważ na ogól zagadnienia te są mato
znane, postanowiłem przedstawić je czytelnikom interesującym się historią poczty polskiej.
We wstępie do wyżej wspomnianej Instrukcij czytamy:
„Opisane w Rocie Przysięgi Poczmistrzów,
Posthalierów y Innych Poczt Officyaltstów
Obowiązki Wierności, Posłuszeństwa y dobrego porządku; do następujących ściągają się
Punktów.
Naypierwszą każdego Officyalisty Pocztowego byrIt ma powinnością w żwawy y nieustannej mieć Pamięci wykonaną osobiście
Przysięgę, a ztąd zachowanie nieprzełamany
Wierności Królowi Panu swemu. Tę zaś
Wierność nietylko iak dobry y poczciwy Monarchy Poddany, ale oraz lako człowiek, który się dobrowolną Przysięgą da usług Królewskich obowiązał, dochować nieskazitelnie
powinien.
Niemniey obowiązuje każdego Officya/istę
Pocztowego też Przysięga, oraz honor
sumienie do powianego uszanowania y iak naydokladnieyszego posłuszeństwa nietyiko Diradio Generali Poczt J.K.Mci ale v wszystkim od tegoż Urzędu wyznaczonym przetoZonym".
Teksty przysięgi dla poszczególnych stanowisk byty różne:
„Rota przysięgi dla pocztowców, posthalterów, y pisarzów pocztowych.
Ja N.N. Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu to Tróyey Swiętey Jedynemu, iż na
powierzony mi Funkcyi (Poczmistrza) (Posthaltera) (Pisarza) każdego czasu wiernie, pilnie y trzeźwo sprawować się będę: o pośpieszenie Ordynaryinych y Ez•tra Poczt, tudzież
Kuryerów y Sztaf fet tak w Dzień tako y w
Nocy bez przykrzenia sobie, iak nayusilniey
starać się będę, czas którego Poczty przychodzą y odchodzą rzetelnie notować, tako też
protokól y Karty porządnie 4 dokladnie ukladać y zapisawać będę. Z należących Kamie
Jego Królewskiey Mei Pocztowcy Pieniędzy,
rzetelnie kalkulować się, powierzone mi Pakiety, Listy y iakiegokoltstek bądź gatunku
Expedycye, troskliwie chować, y dalszą onym
promocyq dawać będę. Directio Generali
Poczt y od niego wszystkim Przełożonym
Osobom winne pelnić będę posluszeństwo.
Daną mi Instrukcyo, w pilny y nieustanney
zawsze mieć będę pamięci. Jeżeli co dobru
y pożytkowi Interessów J.K.Mci Pocztowych
szkodliwego postrzegę, donieść o tym -wcześnie Directio Generali Poczt, nie zamieszkam,
y we wszystkich okolicznościach żako wierny
Nayiaśnieyszego Króla Jrnei Pana Milo. Poddany y pocziwy Officyalista Pocztowy, sprawować się będę. Tak rai Panie Boże dopomóż
y niewinna Męka Jego".
Brzmienie następnej przysięgi jest już nieco inne:
wiązkom służby moiey wiernie, pilnie, y trzeźwo tak w Dzień iak y w Nocy, bez przykrzenia sobie dopełniać będę: Powierzone mi Pakiety y Listy troskliwie strzedt będę: Wie-
znaiomey Osobie oneż oddawać nie będę, nie
więcey od tychże Pakietów y Listów tylko
tyle ile mi Pocztami przepisal domagać się
nie będę, Zebrane Pieniądze rzetelnie oddawać, a Przełożonym moim Of ficyalistom
J.K. Mei Pocztowym winne posłuszeństwo
y powolność okazywać będę. -Tak mi Panie
Boże dopomóż y niewinno Męka Jego".
Powyższe przysięgi obowiązywały do upadku Rzeczypospolitej, tj. do roku 1795. Od tego czasu aż do 1805 roku obowiązywała w
Warszawie 3 tej części Polski, którą zabrali
Prusacy przysięga na rzecz króla pruskiego.
Treść jej nie jest nam znana. By/a prawdopodobnie taka, jak w całym państwie pruskim.
Z chwilą ustanowienia poczty polskiej w
okresie Księstwa Warszawskiego, tj. od 1807
roku, Wprowadzono nową rotę przysięgi składanej przez pracowników pocztowych przed
swymi przełożonymi, która obowiązywała do
1815 roku, tj. do chwili upadku Księstwa.
Tekst jej brzmiał następująco:
„My niżeli wyrażeni przysięgamy Panu
Bogu Wszechmogącemu w Troyey Swiętey
Iedynemu, iż Naytaanieyszemu Fryderykowi
Augustowi Królowi Saskiemu, Xiążęciu Warszawskiemu tako prawemu Panu Męstwa
Warszawskiego y Dziedzicznemu Królowi,
niewiotcy Jego Potomków y Sukcesserów
wiernemi poslusznemi y na Rozkazy gotowemi będziemy. Jego Dobro pomnażać, szkodę
y zdradę oddalać starać się będziemy. Wezwani zaś do którego kolwiek Urzędu sprawować go będziemy stosownie do Praw y
przepisów nam skazanych, tak tak się zachować powinni Wierni poddani ku Swemu Prawowitemu Królowi y Panu Dziedzicznemu.
Tak nam Panie Boże dopomóż, y niewinna
Syna Jego Męka".
„Rota przysięgi dla Postylionów.
Ja N. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Trlrycy Swiętey Jedynemu, iż pawionoki Służby moiey Postyliońskiey, wiernie,
pilnie, y trzeźwo, tak w Dzień inko y w Nocy
z ochotą dopelniać będę. Oddane mi Walizy,
Pakiety y Listy troskliwie strucli będę: w
drodze nigdy ich nie odstąpię, żadnego PaTekst przysięgi, wypisany na osobnym arkietu lub Listu ani sam otwierać nie będę
ani komużkolwiek bądź otwierać niedozwolg; kuszu popiem był z prawej strony podpisyJazdę mata w przepisanym czasie odbyć, sta- ',weny przez osoby przyjmujące Przysięgę, narać się będę. Przełożonemu (Poczmistrzowi) tomiast z lewej podpisywali go składający
(Posthalterowi) winne posluszeństwo y po- przysięgę. Dokument taki przechowywano w
wolność w służeniu okazywać będę. Tak mi aktach właściwego urzędu, jako akt potwierPanie Boże dopomóż y niewinna Męka Jego". dzający objęcie służby i zastosowanie się do
jej wymogów.
Ciekawa jest też przysięga składana przez
listonoszy (brieftregerów). Oto jej treść:
„Rota przysięgi dla brieftregera.
Ja N. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu zo Tróycy Swiętey Jedynemu, ii obo-
Tego rodzaju dokumenty są świadectwem
ówczesnej obyczajowości, a jednocześnie
określają ogólnie wymagany zakres czynności
niektórych pracowników pocztowych.
Jerzy Debrzenlecki
415
NASZ SPECJALNY KORESPONDENT PISZE:
Rzadkości polskie w zbiorach zagranicznych
JESZCZE O I POLSKIM KORPUSIE
W poprzednim numerze w ramach naszego
przeglądu (nie dokończonego jeszcze) zbioru
int. Zbigniewa Mikulskiego z St. Gallen, reprodukowaliśmy arkusz z kompletem znaczków i odbitek stempli Poczty I Korpusu, zatwierdzonych osobiście do użytku przez gen.
Dowbo,Muśnickiego.
Dziś podamy matą wstawkę do tematyki
Poczta I Korpusu z innego zbioru na innym
kontynencie. Mianowicie, dr MIM A. Kamieński s Kanady ma arkusz z naklejonymi znaczkami
I Polskiego Korpusu bez najrzadszej (i jednocześnie najdroższej) wartości z pierwszej serii — 10/7 kop. (na arkuszu są doklejone
jeszcze 2 znaczki cięte II serii i odbitki kilku
stempli).
Nad tym Aestawieniem" jest adres odbiorcy: Dla Prokuratora Wojskowego 18°
Polskiego Korpusu/Podporucznika Szulborskiego".
Natomiast pod zestawieniem ręczny tekst
(równie jak w tytule — adresie): „Naczeinik
poczty polowej 1 polskiego Korpusu (podpis
nieczytelny)". Daty sporządzenia tego dokumentu brak, ale chyba powstał przed 2 lipca
1918 r., to jest przed wyjazdem-z Bobrujska
personelu poczty, zlikwidowanej formalnie
uktadem z 21.V:1918 r. W terminie późniejnaczelnik
szym podpis bylby chyba
poczty".
Pod opisaną całością dodano tekst na ma-
419
szynie o charakterze jakby Atestu" eksperta
„od wszystkiego".
Ja, niżej podpisany Eugenjusz SZPRZGLEWSKI, pułkownik artpierj-i Wojsk Polskich,
Inspektor Departamentu 111 Ministerstwa
Spraw Wojskowych, dawniej Szef Sztabu
I Korpusu Polskiego na Wschodzie, poświadczam niniejszem zarówno autentyczność powyżej naklejonych 14 (czternastu) marek
Pocztowych I Korpusu, które mioty kurs pocztowa przez czas jego istnienia, jak i pieczęci
2 (dwu) pocztowych f 2 (dwu) biurowych
poczty polowej I Korpusu, jak wreszcie Wasnoręczność podpisu jej naczelnika. Warszawa,
21 listopada roku 1922.
SzprePlewski
Pulkownik
Wlasnoręczny podpis pik. Eupenjusza
Szprępiewskiepo, Inspektora Dep. III M. S.
Wojsk. stwierdzam.
Monlciewicz kpt Kier Kinie Dep III Art
i Uzb Warszawa, 21 listopada r. 1922.
Od siebie możemy tylko podkreślić, że te
wszystkie potwierdzenia i potwierdzenia potwierdzeń wydano w 4 lata po likwidacji
poczty I Korpusu Polskiego.
A wydano chyba przecież dla celów związanych z filatelistyką.
I dlatego jest to dość duża filatelistyczna
ciekawostka.
Tadeusz Grodecki
nowo ś ci POLSKIE
120 ROCZNICA
POWSTANIA STYCZNIOWEGO
Dla upamiętnienia 120 rocznicy Powstania
Styczniowego Ministerstwo Łączności wprbwadzi do obiegu 2211983 r. znaczek wartości
zł przedstawiający reprodukcją obrazu
„Bitwa" artysty mai. Artura Grottgera
' (1837-1887), z cyklu „Polonia".
Powstanie Styczniowe było zrywem narodowo-wyzwoleńczym Królestwa Polskiego
i Litwy. Z hasłem niepodległości łączono
sprawę uwłaszczenia. Kierowane było przez
„Czerwonych", władzę przejmowali kolejno
dyktatorzy L. Mierosławski, M. Langiewicz.
Usiłowali ją przejąć „Biali", liczący na pomoc zza granicy. Na prowincji toczyły się
ze zmiennym szczęściem walki partyzanckie,
jednak oddziały stopniowo ulegały wrogowi.
W paidzierniku 1883 r. dyktatorem został
Romuald Traugutt, który usilowal rozszerzyć
akcję-na powstałe zabory. Wkrótce jednak
został aresztowany. Powstanie zlikwidowano
jesienią 14164 roku.
nowo ś ci
Znaczek proj. artysta plastyk Waldemar
Andrzejewski, a wydrukowano go wielobarwną techniką rotograwiurową, na papierze
kredowanym, w formacie 51 X 31,25 mm,
w nakładzie 8 mln sztuk. W dniu wprowadzenia znaczka do obiegu będą w sprzedaży
koperty PDC z datownikiem okolicznościowym stosowanym w Upt. Warszawa I. Arkusz sprzedażny zawiera 50 szt. zsl. Kopertą
i datownik proj. W. Andrzejewski.
Stemple okoRcznośCiowe
Ta zgodę Ministerstwa Laczności DOPiT zawladamiaja o sfoSowaniu:
15.X11. w Upt. ToMaSzów Mm. 1 — datownika
okolletnościowego z hasłem: „Wystawa 70 lat Hareetalwa 1911-4NI, Tomaszów Mea, 1-15.11.81".
nYtB. w Upt. Wrocław 27 — datownika okolłCZnościowego o tres4c): „190 roczni. pobytt1 Tadettsza
Kościuszki we Wrocławiu".
1.1.1083 r. w Upt. Zamul I — datownika okolic.nośclowego z hallem: „Pamięci TericóW Stalagu
ZAGRANICZNE
ANDORA. Poczta francuska. tiu pałacowego w Charlottenbur11X. — ł znaczek „Fauna": 1.8011 gul.
Walk).
CSRS. 28.114. — 2 znaczki „Praski Zamek"; I kra <metka —
Jeny 'w walce ze smoktali»; 4 kcS
(nagrobek ks. Prali:slava ł).
29.IX. — 2 mamki „Gunajska
Komisja 1982" (wydane w dutych
arkuszach oraz w rnadych — rataar.2
?iffl'
(5<flco kć'
Y)H
T1715'4=ish
na tle Budettesztu).
,/lsrfc;
fs1
ARGENTYNA, 9.vrr. — E maczki „Malarstwo argentyńskie", obrazy: 1000 p (ma!, Aldo Sever1),
3000 p <wal. Santiago zogoma).
31.VII. — 4 znaczki z dopłatę
;Argentyńska filatelistyka /48.2:
yo94 500 p; 2000 4- 1000 P: 2000 +
+1500 p; 4000+2000 p (kobietce).
BEN1N. 1.Vł. — 1 znaczek toin.
„15-lecie skautingu": 105 f (skauci
— 2 znaczki „Widoki Draprzy Ognisku).
tyslawy": 3 km (pwezątek XIX w.).
2 znaczki „Mistrzostwa
Świata w Piłce Notnej Esparta
DZIBUTTY. 28.VI. — 2 znaczki
so z (fragment gry); SN f lotu. „75-lecie skautingu — 125-lecie urodzin lorda Haden ?owena":
(symb. Mm.).
95 f (portret Haden Powella),
BERLIN ZACH. 10XI. — 1 zna- 200 f (skaut na Ue obozowiska).
czek „150-lecie urodzin budowniczego Carla Gottharda Langhansa": 80 3 (odręczny rysunek tea- serll obiegowej: OAO; 8.70; 8.80;
0.90; s; 4 fr (typ Republika —
„Wolnodf").
GAMBIA. LVII. — 4 znaczki
„21.-lecie urodzin księżne/ Walii":
10; 85 b; 1.10; 2.50 d.
GÓRNA WOLTA. ląvi, — 1 znaczek „Zycie kraju"- 90 I (ayrsila.
pokazanie gospodarki rolnej t bea ny/1.M).
!any — 4 z.czkl 1 blok :Mistrzosie/a Swiata w Plice Nocnej
Esparta /982"i 70; 90; 159; 200 /,
blok 500 1, Oceny zgry w Pakę
noina).
HISZPANIA. MAM. — 1 znaczek „Transplantacja organów":
14 pt (Syntb. rys.).
HOLANDIA. 2.3X. — 2 nowe
wartości
obiegowej: 1;
g
(portret królowali.
LIX. — 9 znaczki zerib oblegovej Ukazały się w roikach (ząbkowane z dwóch bokóW): 1; 2:
6.50 g (portret królowej).
INDONEZJA, 14.VI. — I zna Czek
„Mistrzostwa Świata w Piłce Nożne] — Esparta 82"; 350 rp (fragment rozgrywek).
IRAK. 1.VI. — 4 znaczki „10-1eModel nafty":
cie
5; 25: 45; 50 f.
JEMEŃSKA REP. ARAB. LVIL
fl znaczków „Rozwól 40.04a": W; 50; 00; 70; 100; 125 f (aymb.
rys.).
KAMERUN. 15.VI. — 2 zaczki
„Hotele w Kamerunie": 40;1 80 f
(budynki nowych hoteli).
417
KANADA. 202,1. — 1 znaczek mej Serii obiegOwei: 20; 40 f; USA. I.V111. — 1 znaczek p/M.100-104e Awali Zbawienia": 30 c 1 Mic (styliz. samolot III tle km kle Robinbon": 20 C (portret SpOrtowos).
(ozIonkowle — mężczyzna i k0- Perty).
NRF. 10.XI. — I blok „Prazy- MVIII — 1 znaczek w rolkach
kleta).
demi RFN w latach od 1549": „Transport": 4 c (dyliżans DOMBO f X5 (5 portretów).
lawy z 1999 r.).
PAKISTAN. 17.VII. — 1 Znaczek
„50-1ecle napory zukIMMIIMJ" 1 r
(widok mipory).
PAPUA 1 NOWA GW/NEA.
15.IX. — 3 znaczki drukowane w
arkuszu obok siebie „100-lecle
koścIola katolickiego e Wyspach": 10 0)(3 (przybycie pierwszych misjonawy).
POLINEZJA FRANCUSKA. 11.
VII, — 3 znaczki ,,Folklor
KOMORY. lO.VI. — 8 namki.
12; 12; 17 I.
triderci Goethe"go"; 73;
PORTUGALIA. Madera. 31.V111.
350 f (portret).
— 4 znamki Serii obiegowe]
KONGO, REI», LUD. ILU . — 4 „Kwiaty na Maderze, m. H": 9:
22.VIII. — 1znaczek „Synagoga
znaczki„Plan Pięcioletni '; 60; 10; 27; 33.50 mc. (cz. I p. nr 2, Tomo": 20 e (gmach
synagogi).
IN; 126; 150 f (ilustracje osicdniee). 1932).
WALLIS i =UNA. 21.VI. — 1
KOREAŃSKA REP. LUD -DEM.
RUMUNIA. 5.VI. — 1 blok znaczek „4-lecie skautingu": 00 f
ILVI. — 6 znaczkens 1 blok
DIWY Fhilestrmee 1912", 10 1 (portret Haden Powella).
trzostwa Swlata w Plice Otnej
N„
wtantin
wa Com
(portre t
rzeblat
Kapana M”: 10; 20; 30; 40; 56; Brancua l, któtry worzyl
Patya
60 jUn (6 grup Rzutowych — gra- M).
cze na tle flag narodowych, PolRWANDA. 14.W. — 9 znaczków
ska flaga na znaczku 10 DM); „Kwiaty": 10; 90; Nr c: 4; 6: 25:
blok 1 won.
70; 90 f (czwarta emisja „kwiaKOSTARYKA. DLVI. — 5 znacz- t.'").
ków „Rozwój kraju (c.d.)». 0.95;
—
SALOMONA WYSPY.
1.15; 1.451 1.45; 2.35 col. (lustraeje 4nzki „Ja-lecie urodzin Miętmbignięb).
nej ac
Li; 40; 50 c; I dol.
LAOS. 5.V. — 8 znaczków „MoSIM LANKA. 21.111. — 1 znatyle''.• 1; Z; 3; 1; 5; e k.
czek p100-1ec10 odkrycia prątków
LIECHTENSTEIN, 20.IX. —
221/1. — 8znaczków „Muszle":
grutliey przez dra Korba": 50 c
znaWki ,460-lec1e Urodzin mala- (Portret).
10; 15; 26; 21; 40; 59 1.
rza lidoritza Menzlingera' 40 r
WATYKAN. 23.IX. — 9znaczki
SUAZI (Swaziland). LVII. — 4
(Neu Gebellenberg. 1301); 50 r (Va- znamid,21-lecie urodzin kSiMmi ..4M-lecie 1mterci 1w. TerMY
dtm, MM); 1 fr (Dendero M).
z AMIN': 200; 600: 1000 1 (rysunki
Walili 4; 5; 500 • 1 e.
MALGASKA REP. DEM. ILVI.
SZWAJCARIA. 21.VIU. — S zna— 1 znaczek „100-lecie odkryci a czków serii obiegowej,Xnaki Zoprątków grUlliey przez dra Ko- diaku": 1 fr (Wodnik i Stare
cha": 30 f.
MALI. 14.VI. — 3 znaczki MM.
..Wallra z pożararaln: 180; 200;
270 f (wozy strabackle).
MAURETANIA. SAMI. — 2 znaczki 1 blok „h-lecie urodzin
kicię/na] Walli" (przedruk na serii
pflubnej"): 14; 18; 77 um; blok
100 uw.
MONAKO. 20.151. — 1 znaMek
„Zjazd w Monte Carlo Międzynarodowego Związki) 1311410filbw":
1.00 f (0913461, sylwetka mytaiicego eblopea, fragment glObt4a).
W. BRYTANIA. Wyspa Man.
NEVIS. M.VUI. — 3 znaczki
p75-lecle skautingu": 5: 30 0; Berno): 1.10 Sr (Ryby 1 Nas k. LX. — Eznaczków cloplaty: 1; 1;
1; 2 lonty (herb).
220 dol. (zajęcia Sportowe I Pr. Sio.); 120 dr (Baran 1 pancrrawa 5; Xi; 20; 50
ZSRR. 17.IX. — 1 znaczek _150ognisku),
wiosenna °renato.); 1.50 !r (BIM
NORWEGIA. IX. — 2 znaczki )1 katedra w Bazylei); 1.60 Sr -lecie urodzin S. P. BotkIna, /e„100-lecle urodzin pisarki Sigrid Blierdeta i domy w Chtinen- Intrza-terapeuty'h 4 kap. (portret).
17.1X. — 1 blok .25-lecie wyUndset i 100-lecie urodzin Maarze (grond)
Bjdrnstjerne Bjerrisona": 1.75 kr
TANEANIA. 25.VIII. — 4 znacz- strzelenia pierwszego szt.znego
ki 1 blok „75-1cele skautingu": satelity ziemi": 50 kop. (pierwszY
M c; r; 10; 20
(róZne zajęcia sputnik).
23X. — z znaczek z okazji
skautów, portret Haden Powella),
międzystrefowegb Turnieju Szablok (wszystkie 4 znaczki).
UGANDA. I2.V11. — 4 znaczki chowego z nadrukiem:
aza
L 'blok ,.Piski Ugandy": 1; 20; 60; druk A. Karpow posiadaczBchoWyek Oskarów').
(portret B. yeernsona pędzla Er1.ca Werensklolda); 2 kr (portret
S. Undset pędzla A. C. Srawts.
da).
221X. — 5 21,,,,,, „Wojenna
NOWA KALEDONIA, 23,VI. —
flota Morska ZSRR". 4 kop. lbdt
2 znaczki „Flora"; 20; 29 f,
podwodna S-56); 6 kop. (stawiacz
NOWA ZELANDIA , B.X.
min); 15 kop. (trawler); 15 k..
znaczki „Bole Narodzenie 1632";
100 zz, blok 200 sz (różne gatunki (krążownik); 42 kop. (Okręt linioW; 35; 15 c.
Wy).
NRD. M.X. — 3 znaczki lotni- egzotycznych ptaków).
,
418
Polemiki • Polemiki • Polemiki • Polemiki
ŚLUSARZ ZAWINIŁ,
A KOWALA POWIESILI
zapowiedzieliśmy konie. dyskusji 1,9hatellet.
nr 1292, str. Ml) omoralności, n tymczasem POYchodzą listy gniewne w tonie, których autorzy poczub alę obrażeni niektórymi stozmitiowaniami w
wypowiedzi M. Nowaka. Redakcja nie może pozostać obojętna wobec tej sytuacji, więc speiniając
wolo Czytelników będziemy drukowali listy wsmszące nowe problemy do dyskusji, Jak zwykle publikujemy Je bez względu na to. czy podzielamy
opinię autorów, my set mamy odmienne zdanie
nie zgadzamy się z prezentowanymi poglądami.
Redakcja
Nie zabierałem głosu w sprawie moralności
Filatelistycznej, na temat której publikowai
wypowiedzi „Filatelista", wychodząc z założenia, że lon diuższa rodaków dyskusja, to —.
jak to się ładnie mówi: „dyskutanci mniej
siedzą w temacie".
Do zabrania głosu zmusiła mnie jednak wypowiedź jednego z dyskutantów kol. Mieczystawa Nowaka, zamiepzczona w 12/82 numerze „Filatelisty".
Dokładniej, fragment tej wypowiedzi: co
do handlarzy, biorących a 1000/p wyższe ceny
od katalogowych, oszukująCych przy kupnie
i sprzedaży mniej doświadczonych filatelistów
— zgadzam się z tą wypowiedzią. A oto fragmenty wypowiedzi, z którymi nie mogę się
zgodzić:
...Mieliśmy przylaad ze srebrnym bloczkiem Papieża, mimo że nie ~czyi° ich dla
wszystkich, to zarządy okręgów dużą ich
część otrzymaly dla siebie i nie wiadomo,
gdzie się rozeszły, bo nie ma żadnej kontroli".
I drugi: „— Wielu jest takich, którzy mogliby
wnieść coś nowego do pracy w Związku, podnieść jego poziom i aktywność, niestety niektórzy są już tak zasiedzieli, że nie dopuszczą
innych, bo mogliby patrzeć im na ręce.
Jestem prezesem Zarządu Okręgu Warszawskiego PZF od półtora roku, a więc nie zasiedziałym, nie jestem też teoretykiem moralności, jednak gdyby mnie okradł niejaki pan
Nowak, to nigdy nie pozwoliłbym sobie na
publiczne oświadczenie, że wszyscy Nowakowie to złodzieje. A kol. M. Nowak tak
właśnie robi w imię moralności filatelistycznej. Może jest to inna moralność ? Nie znam
się na tym...
Zdaję sobie sprawę, że W tym czy innym
okręgu mogą dziać się rzeczy, budzące niezadowolenie filatelistów. Wtedy na zebraniu
wyborczym wybiera- się tych garnących się
do pracy, mogących wnieść coś nowego do
pracy Związku, a pomija się tych „zasiedzia-
Tych" oszustów, jak to wynika z wypowiedzi
kol. M. Nowaka, Jednak źle się z nami dzieje,
jeśli na swoim terenie chowamy głowę w
piasek, przyklaskując tym, których następnie
atakujemy publicznie, I to-w sposób oczerniający wielu prezesów i dzionków zarządów,
działających w sposób uczciwy i zgodnie z
zasadami współżycia. Trzeba mieć odwagę..
To też należy do moralności.
Zarząd Okręgu Warszawskiego PZF wprowadzi/ jawność wszystkich rozdziałów wydawnictw w ograniczonym nakładzie. Na
przykład rozdzielnik monografii iiPocZta Poisita 1944" był wywieszony w biurze Zarządu.
Każdy mógł sprawdzić, kto to wydawnictwo
otrzymał. W wyniku tego zmieniono trzy niesiuszne decyzje.
Nle robimy tajemnicy z iega, te część tych wydawnictw zostawiamy do dyspozycji zarządu. Nie
w celu roblenla Jakichś machinacji, jak to sugeruje kol. M. Nowak. A tylko dlatego, te Okręg
musi dysponować pewną rezerwą na sala1Sdanle
spraw nlespodsleWanyeb i dla Okręgu warnych
Każda taka decyzja o przydzieleniu wydawnictwa
wpisywana jest do księgi protokołów, a komisja
rewizyj. Mole w ketdej chwili sprawdzić zasadność przydziału. Poza tym stawiamy na zebraniach
jasno sprawę: wydawnictwa o ograniczonym nakladzie przydzielane są przez Ministra Liącznr901 w
formle upominku dla aktywu.. Trudno się zgodzić,
by Zarząd — nawet najbardziej umeiwy — Keywal te walory członkom nie udzielaJącYm się
w pracach Związku, zamiast dawać tym, co poświęcają — any, cztery popołudnia w tygodniu na
dzialalnotę spolacz..
Co do drugiego członu wypowiedzi oświadmarri,
te w Okręgu Warszawskim PZF nie ma „tych zasiedziałych". choć kol. M. Nowak Stwierdza autorytatywnie, że „niektórzy są jut tak zasiedzi., te
nie dopuszczą innych". w obecnej kadencji na
17 etionkóW Zarządu, ośmiu dalata w nim po raz
pierwszy, zad czterech pełni nowe funkcje. I nie
boimy się patrzenie nam na ręce. Przeciwnie.
Uważamy, 2e patrzenie na ręce dzida na naszą
komy., Pozwali nam uniknąć zarzutów, jakie
wytacza kol. M. „Nowak. A te nie..dopuszczamy do
pracy w Zarządzie niektórych kolegów4 zgadza
alę! Bo Są u nas tacy, którzy — jak to pisze kol.
M. Nowak — garną alę do pracy. Jednak to wiat.
nie nlektóryns z nich należałoby patrzeć na ręce.
Biorąc te fakty pod uwagę, nie mogłem
przejść obojętnie obok wypowiedzi kol. M.
Nowaka. Bo jeśli marny do jakiegoś Zarządu
zastrzeżenia, pierzmy brudy najpierw we
własnym domu, a nie rzucajmy łatwo oskarżeń na wszystkie zarządy. ł nie zasłaniajmy
się przy zsdatwianiu swoich osobiatych porachunków walką o moralność Związku.
Jerzy Parriniewler
419
FIPO
Międzynarodowa Federacja
Filatelistyki Olimpijskiej
25.X.82 otrzymałem od prezydenta Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego J. A.
Samarancha list z informacją o decyzji
MIC01 powołania Międzynarodowej Federacji
Filatelistyki Olimpijskiej (Federation Internationale de Philatelie Olyrnpique — FIPO)
i z zaproszeniesn (jako ekspert tematyki
olimpijskiej w filatelistyce) do grona założycieli FIPO. Do listu dołączono projekt statutu PIPO, opracowany przez Biuro MKOl.
Sprawa nabrała rozpędu, bowiem już
7.X1I.82 odbyto się pod przewodnictwem J. A.
Samarancha, w siedzibie MKOl w Lozannie,
zalożycielskie zebranie Międzynarodowej Federacji Filatelistyki Olimpijskiej, na którym
po rzeczowej dyskusji przyjęto statut Federacji, zaprojektowany przez MKOl.
Cele PIPO «jęta vv statucie następująco:
— wspólaraca z MKOl w szerzeniu Idei olimpijskie!:
— Poglęblanie wrilleiPoleY i P.Y.latni między filatelistami - na calym Ssiecie;
— propagowanie kolekcjonerstwa znaczków WintP:jakich i Innych walorów filatelistycznych,
związanych z krzewieniem idei «Implantu na
«lesie i propagowanie dyscyplin sportowych
Ujętych w programach igrzysk olimpijskich:
— pogiolante wymiany dofwiadexeń między filatelistami w zapobieganiu spekulacji emisjami
olimpijskimi I walce z faimerstwamit
— upowszechnianie ekspertyz i współpraca przy
projektowaniu znaków olimpijskich;
— organizowanie Wystaw krajowych, mlędzynam
dowych 1 światowych;
— współpraca z komitetami 1 organizatorami igrzysk przez przygotowanie różnych imprez filatelistycznych:
— aidoten:c i prowadzenie biblioteki specjalisty«.
nej dla rtIonków FINE:
— publikacja artykulów specjalistyczny« i badań
naukowych, dotyczących filatelistyki Olimpijskiej:
— Powiadamianie w ustalonych terminach narodowych komitetów • olimPiSkich o zamierzeniach
ustaleniach w claim(atale fitateilatYki Olimpijcldgj;
— ściela wsp6Ipraca z zarządami pocztowymi na
całym świecie I z Międzynarodową Unią Pocztowot
— współpraca z podobnymi organizacjami krajowymi i międzynarodowymi, informowanie o pro«amie zadali 1 zamierzeń w filatelistyce alinaPilskiej.
Członkami Federacji mogą zostać kolekcjonerzy znaczków i innych materialów pocztawo-filatelistycznych związanych z olimpiamem, igrzyskami olimpijskimi i całym sportem, uznawanym przez MKOl, jak również
autorzy dziel o treści związanej z tematem.
420
Czionkowle dzielą się na 4 kategorię: q zalolyciele, b) honorowi, C) rzeczywiści, dl oficjalni
(Personel flura desygnowany przez rolK01):
Wszyscy członkowie mają te same prawa
i obowiązki zgodnie ze statutem. Składka
członkowska płatna jest raz ar roku. Zebranie
członków odbywa się przynajmniej raz na
cztery lata i zwoływane jest przez przewodniczącego na wniosek dyrektoriatu Federacji.
władze Federacji stanowią:
a) prezydent MKOl, który równocześnie Jest
pracwodnle«cyln PIPO,
D) komitet dyrektorów, skladający się z 8 osób,
z których dwie są mianowane przez MKOl,
c) sekretarz generalny, mianowany przez komitet
dyrektorów,
d) komisja rewizyjna, skladelwa się z 3 celonkaw.
-
Kilka paragrafów statutu szczegółowo
określa .zasady zwolywania generalnych zebrań, jak i obowiązki sekretariatu, który
mieści się przy Biurze MK01 w Lozannie.
O przebiegi, i szczegółach zebrania założycielskiego FIPO poinformujemy Czytelników
w jednym r. następnych numerów „Filatelisty".
Zaznajamiając się z powyższymi faktami
mamy prawo nadmienić, te rozwój tematyki
olimpijskiej w polskiej filatelistyce i sukcesy
nasze w' tej dziedzinie na forum międzynarodowym oraz aktywne zaangażowanie się
PKOl wniosły poważny wkład w dzieło ujednolicenia filatelistyki olimpijskiej na świecie.
przyczyniając się do założenia PIPO.
Fabian Bura
czytelnicy
piszq
JESZCZE O DATOWNIKACH
Z REJSU SYIr•DAL•'
Otrzymaliśmy list kol. nagra Klemensa
Hejmowskiege z Gdyni, który zamyka sprawę datownika z rejsu s/y „Dał". W liście
tym czytamy min.:
Szkoda, ze kol. Clunlelarczyk pragnąc poprawić błędy w artykule kol. A. Ratajczaka.
pt. „Ostatni rejs s/y «Dal»" nie zada] sobie
trudu sprawdzenia czego ;dotyczy datownik
z 3.05.1980 — Gdynia — I.
Datownik ten był stosowany dla upamiętnienia rejsu Henryka Jaskuly i brzmi: .ejs
sł),
solo non-stop dookoła świata
»DAR PRZEMYSLA« kpt. Henryka Jaskuly
GDYNIA — 1 — 19.05.80".
Zatem Upt. Gdynia 1 nie stosował żadnego
datownika okolicznościowego z okazji powrotu s/y „DAL" do kraju. Jedynie Upt, Gdańsk
1 —stosował taki datownik.
• Filatelista, ni 9/8E, str. su.
W
LUXIVIAX 82
Gdy v.r październiku 1081 roku zbieracze
Kart Maksimum przeżywali swe wielkie
święto
(pierwszą w Polsce o zasięgu europejskim wystawę '„Euromax itl", ich koledzy
w Luksemburgu już przygotowywali wystawę „Luxmax 82".
W otwartej 3 września 1982 r. wystawie
wzięli udział filateliści z Bułgarii, Luksemburga, Polski, Rumunii, Węgier i Związku
Radzieckiego.
Otwarcie wystawy
Wystawę zorganizowano W reprezentacyjnej sali „Palais IVIttnicipalt przy głównym
placu Luksemburga — placu Armii. Gości
powital przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Wystawy — Józef Wolff.
Jako pierwszy z zaproszonych zabrał glos
radca ambasady PRL w krajach Beneluksu,
Mirosław Pala.. Ciekawe przemówienie, nawiązujące do historii poczty i ruchu filatelistycznego w Polsce, zostało przyjęte z dużym
zainteresowaniem.
Na wystawie prezentowano, w klasie konkursowej 44 zbiory, ponadto 3 zbiory w klasie honorowej, 4 zbiory w klasie pozakonkursowej i młodzieżowej oraz 5 pozycji literatury.
Wystawcy z iposzczególnych krajów uzyskali dyplomy w randze medali:
4014
Bulgarta
Rumunia
3
2
WegrY
1
—
ZSRR
1
1
5
4
2
—
3
3
9
7
17
Luksami/114g
Polska
Rasami
•
1
2
—
3
1
z
ąóa
8
2
3
3
—
1
2
8
15
7
5
5
7
11
44
Na tle zbiorów, które już wielokrotnie
uczestniczyły w dużych wystawach, w tym
również FIP, wyróżnienie polskich zbiorów
należy uznać za sukces.
Zbigniew Sorski, Kraków ,;Muzea Krakowa
i Warszawy" (brązowy); Roman Stuszewski,
Warszawa „Architektura polska" (brązowy).
Podkreślić trzeba wysokie wyróżnienia
zbieraczy rumuńskich, którzy Przodują
w opracowaniu zbiorów oraz dysponują dobrym materiałem. Zbieracze Luksemburga
mają świetny materiał, 'lecz szwankuje opracowanie. Mocną pozycję zdobyły już zbiory
bułgarskie (wśród nich z satysfakcją dostrzegamy zbiory z Wielkiego Tyrnowa — Bojki
Mutafczijewej i Ivana Famajotowa). Bardzo
dobrze prezentowały się również zbiory ze
Związku Radzieckiego.
Wydawnictwa
Z okazji wystawy zastal wydany obszerny
katalog (BO stron) zawierający, oprócz zwykłych informacji katalogowych, obszerne opracowanie biograficzne dotyczące znaczka za
B F - z serii „2uropa".
Wydano również pierwszy katalog uszyst
kich Kart Maksimum, przygotowanych przez
Komisję Maksimafilii FSPL, Po egzemplarzu
tych katalogów przekazano do biblioteki ZG
PZF, muzeum poczty oraz biblioteki ZO
w Krakowie. Katalog kart zawiera 44 pozycje
CM, Międzynarodowy Statut Maksimafilii
oraz 'komentarze.
Z okazji wystawy przygotowano CM do
znaczka za 8 F z serii „Europa", zaś Urząd
Pocztowy na terenie wystawy w dniu 4.91br,
stosował specjalny datownik pocztowy. Polski
Związek Filatelistów za zezCvolenieift
Łączności na 30ą0 kartek pocztowych z serii
„Legendy" wykonał okolicznościowy dodruk,
Posiedzenie Komisji Maksimafilii FIP
Wykaz zbiorów polskich
uczestniczących w LUSIRSZ 32
Stefan Ziętowski, Warszawa „Piękno Polski
Ludowej" (medal pozłacany); Jacek Birkowski, Szczecin „Gdybym był Francuzem"
(srebrny); Kazimierz Kocowski, Ostrowiec
„Malarstwo hiszpańskie" (posrebrzany); Zbigniew Sorski, Kraków (Muzea Leningradu
I Moskwy" (posrebrzany); Roman Scieński,
Tarnów „Kobieta w malarstwie" (brązowy);
Przy okazji wystawy odbyło się spotkanie
przybyłych do Luksemburga członków Komisji. Maksimatilii FIP z Belgii, Francji, Holandii, Szwajcarii, Polski, Rumunii, Wegier
i Luksemburga. Omawiano sprawy organizacyjne, propozycje modyfikacji zasad oceny
zbiorów, sprawy zwiazane z redagowaniem
i wydawaniem biuletynu Komisji CM FIP,
udziałem zbiorów CM w Wystawie FIP
w Rio de Janeiro (w wystaWie tej, z uwagi
421
na bardzo wysokie koszty, -PZF nie weźmie
udziału). Chęć organizacji kolejnych wystaw
wyraziły: Włochy „Intermax 83" (5-12.VI.
1993 r. Castel San Pietro Terme); a następnieZSRR (1984), Francja (1981) oraz Polska
(1938).
Od piątku do niedzieli
Przy udziale -dosłownie całych rodzin zbieraczy CM w Luksemburgu, z niezwykłą precyzją realizowany był program. Od otwarcia
poprzez spotkania, Pracę Jury, palmares, demontaż zbiorów- — wszystko toczyło się
z precyzją zegarka. W poniedziałek organizatorzy byli, kaidy na własnym stanowisku
pracy, po wystawie zaś nie było śladu. Tego
warto pozazdrościć kolegom z Luksemburga.
Zbiory eksponowano w gablotach o bardzo
ciekawej konstrukcji, mieszczą po 15 kart
w 3 rzędach poziomych, są nieco pochylane
(nie wymaga to stosowania nitek). Na kaidy
rząd kart zakładana 'jest oddzielna szyba (zaleta, to znały ciężar szyby, a w razie stłoczenia, tylko 1/3 straty, w porównaniu z naszymi). Zabezpieczenie idealne drdema listwami
pionowymi z boków gabloty.
Na każdym kroku w Luksemburgu dostrzega się Szacunek dla drugiego człowieka, jego
pracy i czasu. Otwarcie wystawy w godzinach wieczornych (19.90) pozwała zaproszonym przyjść nawet z całymi rodzinami, ,na
palnym luzie", a w efekcie oficjalna uroczystość przemienia się w sympatyczne Spotkanie
towarzyskie. A tęgo chyba ziarn; w naszym
Związku, szczególnie brakuje.
Jerzy sąkowski
TABLICY
ŁASK
s sł,
JANA 1/GIKI
Wystawa
ASIC
LASU I ł 11X1952
560
We wrześniu br. minęła rocznica 580-lecia
nadania praw miejskich Lasku. W związku
z tym społeczeństwo miasta oraz Cech itzeark-kW Rożnych i Towarzystwo Przyjaciół
Lasku ufundowali obelisk ku czci wielkiego
laskowlanina Jana Laskiego (14561531),
kanclerza wielkiego koronnego, prymasa
Polski, twórcy tzw. „Statutu Laskiego".
Kolo PZF Łask-Miasto włączyło się do obchodów „Dni Lasku" organizując Wystawę
Filatelistyczną .Lask- 560". Wystawa czynna
była w Łaskim Domu. Kultury od 12-19
września 1982 r. Wystawiono 23 zbiory w
trzech klasach: honorowej, konkursowej i
młodzieżowej, na 94 ekranach. Jury w akta422
dnie: Tadeusz Hampel — przewodniczący,
Ireneusz Kolachiski i Stefan Ptycia przyznała 3 dyplomy w randze medali pozłacanych:
za „Igrzyska
Te
05"Piłsk— Stefanowi nosserowl za „Przedruki kakanie
z lat 1949-45 na znaczkach GG i Niemiec",
— Stanistawowl Rusinowi za„Rozwój malarstwa
oraz Sztuk grallCznych na przestrzeni wieków na
polskich znakach pocztowych”.
Przyznano także 1 dyplomy wrandze medali
srebrnych, 3 w randze medali posrebrzanych
1 Z brązowych Oraa 1 w klasie mlodzietowej w
randze medalu posrebrzanego.
12 zbiorów wysoko ocenionych przez jury
wystawiono po raz pierwszy. Wystawę otworzył 123.X.82 r. mgr Mirosław Kopniaki —
przewodniczący Towarzystwa Przyjaciół Łaska. Wystawa cieszyła się ogromnym -zainteresowaniem społeczeństwa naszego regionu,
gdyż była to jedyna wystawa filaielistyczna
zorganizowana w bieżącym roku w woj. sieradzkim
Organizatorzy wydali dwie pamiątkowe koperty oraz katalog i palmares, które -można
było nabyć na Wystawie. Upt. Łask 1 sto.
nawal kasownik okolicznościowy z podobizną
Jana Laskiego.
stanisław Rusin
Czechosłowacki znaczek
w Zielonej Górze
W czasie Dni Kultury Czechosłowackiej,
dzięki pomocy Szczecińskiej Filii Czechosłowackiego Ośrodka Kultury i Informacji, działacze miejscowego środowiska filatelistów
zorganizowali 21 września, 1982 r. w -Muzeom
Ziemi LubuSkiej w Zielonej. Górze — Pokaz
Znaczka Czechosłowackiego. Na 37 planszach
obok tematów ukazujących kształtowanie się
władzy ludowej zaprezentowano =mcdvi mówiące o Słowackim Powstaniu Narodowym,
herby czechosłowackich miast, twórców kultury i nauki, ważne wydarzenia kulturalne
i piękno Złotej Pragi. Wiele maczków przedstawiało bratysławskie motywy, dzida sztuki, stroje ludowe, motywy myśliwskie ze starych rycin, kwiaty i rośliny lecznicze, Tatrzatiskt Park Narodowy, sdawidka i. }ego
biosferę, wreszcie aport, olimpiady i spartakiady. Naturalnie, nie brakowało plansz
o kosmosie, o pierwszym kosmonaucie J. Gagarinie i J. Remisu. Jedna z plansz przedstawiała -kolejne lazy powstania blaku wydanego z okazji wystawy filatelistycznej. W
miniaturze pocztowej winietki ukazano dorobek pracy, a także wielkie bogactwo przyrody i zabytków kultury duchowej i materialnej naszych południowych sąsiadów.
Na uroczystość otwarcia pokazu przybyli:
Vasil Suchy — Konsul Generalny Czechosłowackiej RepublikiSocjalistycznej w Szczecinie, Jaroslav Homolka. — Konsul oraz Milozłap Horych, Dyrektor Filii. którzy serdecznie Podziękowali -działaczom zielonogórskim
za aktywne włączenie się -do zorganizowania
Dni Kultury Czechoslowackiej. Obecni byli
też dr Jerzy Dąbrowski — I sekretarz KW
PZPR i pik mgr Walerian Mikolajczak —
wojewoda zielonogórski.
Pokaz spotkał się z dużym zainteresowaniem spoleczenstwa i dobrze przysłużył się
sprawie poznania i zbliżenia naszych narodów.
M. Jasny
OLSZTYN '82
Od 8 do 20 października 1982 r., w Klubie
Pracowników Łączności przy W. Pieniężnego 21 w Olsztynie, czynna była z okazji
XXX-lecia zorganizowanego ruchu filatelistycznego na Warmii i Mazurach — wystawa
konkursowa trzeciego stopnia zbiorów związanych z inicjatywą i dzialairsokią filatelistów pod tytułem ,,'auch Filatelistyczny".
Zgodnie z tytułem wystawy eksponowano
zbiory o tematyce: wystawy I imprezy filatelistyczne; Polski Związek Filatelistów; Zostań Filatelista; Dzień Znaczka w Polsce i na
świecie; Międzynarodowy Tydzień Pisania
Listów; Poczty dyliżansowe. itp.
Na wystawie eksponowano 328 zbiorów
z różnych regionów Polski, zabrakło wystawców ze zalanych okręgów PZF, jak Kraków,
Katowice czy Poznań.
W klasie pozakonkursowej prezentowane
byty znane zbiory Włodzimierza Goszczynskiego „Dzień Znaczka ala całym świecie
1935-1980" oraz Zbigniewa Sierpińskiego
„Martyrologia Narodu Polskiego".
az LAT 41,J2EuM aCC.F01
'MM 1111111 «mw
•
•
Pięcioosobowy Sąd Konkursowy, po szczegółowej analizie i dyskusji, przyznał dyplom
w randze- medalu pozłacanego Marianowi
Wałkowi za zbiór „Dzień Znaczka w Polsce".
dwa dyplomy w randze medali srebrnych
Jerzemu Kłodosowi za zbiór „Pocztowa dokumentacja, filatelistyczna Olsztyna" i Alfonsowi Grobelnemu za zbiór ,Ruch Filatelistyczny w woj. olsztyńskim". Dwa zbiory
Sąd Konkursowy zdyskwalifikował za umieszczenie wycinków z kart pocztowych w eksponowanych zbiorach.
Poczta upamiętniła wystawę stosowaniem
w dniu otwarcia datownika okolicznościowego. Komitet Organizacyjny Wystawy za zezwoleniem Ministra -łączności dokonał nadruku pamiątkowego na 3000 egz. CP „80 lat
Muzeum Poczty I Telekomunikacji".
Wystawa byla wYdarzeniem w życiu fil*telistycznynt Olsztyna, cieszyła się dużą frekwencją zwiedzających.
Na otwarcie wystawy przybyli licznie wystawcy, filateliści oraz przedstawiciele życia
politycznego i społeczno-kulturalnego miasta
i województwa olsztyńskiego, z Prezydentem
Miasta mgr inż. Marianem Różyckim na
czele.
W czasie trwania wystawy odbyto się w
Olsztynie wyjazdowe Prezydium Zarządu
Głównego PZF.
Wystawa byk bardzo pożyteczna Organizatorzy wywiązali się dobrze z posiwionego
zadania. Wystawy pt. .Such filate styczny"
winny wejść na stale do kalendarza imprez
filatelistycznych, organizowanych w ramach
obchodów jubileuszy Polskiego Związku Filatelistów, np. co 5 lat.
PROLETARIAT 100
W dniach -18 października — 12 listopada
1982 r. czynna była w Warszawskim Ośrodku Kultury przy ul. Elektoralnej 12 Krajowa Wystawa Filatelistyczna „Proletariat 100"
zorganizowana w ramach obchodów stulecia
polskiego ruchu robotniczego. Impreza ta zasługuje na uwagę z kilku względów. Po
pierwsze: Okręg Warszawski PZF zdOlal pozyskać kilku, bynajmniej nie fikcyjnych,
współorganizatorów. Po drugie: wystawie towarzyszyły także imprezy nie filatelistyczne
oraz prezentacja pięciu największych zakładów przemysłowych dzielnicy Wola, noszących Imiona wybitnych rewolucjonistów. Po
trzecie: to, co i jak zaprezentowali wystawcy, musza do zastanowienia się nad przyszłością naszego wystawiennictwa, przynajmniej w tej, tak odpowiedzialnej politycznie
tematyce. Nie roszcząc sobie pretensji do
głębokiej oceny wystawy we wszystkich jej
aspektach, pragnę jednak przedstawić garść
faktów oraz wypływających z nich refleksji.
Partnerzy
Organizatorńw — Jak już wspomniałem
było kilku. Oprócz PZF, także Komitet
Dzielnicowy PZPR Warszawa — Wola, Warszawski Ośrodek Kultury i Towarzystwo
Przyjaciół Warszawy. — oddział Wola. A ponadto zakłady przemysłowe: Maszyn Budowlanych im. Ludwika Waryńskiego. Wytwórcze Lamp Elektrycznych „Polam" im. Róży Luksemburg, Mechaniczne im. Marcelego
Nowotki, Radiowe im. Marcina Kasprzaka
i Fabryka Wyrobów Precyzyjnych im- gen.
Karola Swierczewskiego. Zakłady te zapre423
Ilbcizenrey zbiorr o innej tematyceoraz dwa
znaczków
Przekrój tematyczny, zważywszy charakter i zakres wystawy, był więc rimyt meroki.. PrzyłaziMnie] teoretycznie, bo w praktyce byki Jus gorzej.
Kle owijając w bawełnę trzeba powledrień wPrózt.
2e najsłabszym punktem wystawy były... zbiory.
Co najmniej cześć z nich nie powinna była w
ogóle mofete się na imprezie rangi krajowej, gdyż
mameb opracowania i dobór walorów ,— o czym
za chwile — absolutnie ich do tego nie kwalifikował. Nie zamierzam oceniań i wystawiać stopni
poszczególnym zbieraczom — zrobiło to jury, nawiasem mówiąc, moim zdaniem, niepotrzebnie, gdyż
impreza ta odegrałaby z - takim samym skutkiem
swoją role jako ntekookumowa wystawa okolicznościowa,
zentowaly w osobnym dziale dokumenty
związane z działalnością swych patronów
oraz hisliorią fabryk. Na wystawie znalazla
się — p*riązana z nią tematycznie — ekspozycja medali, monet i banknotów.
wystawie towarzyszyły różne imprezy, organkilmace codziennie. Były to „Dni" poszczególnych
zakładów — 'Współorganizatorów Wystawy „Proletariat 100" oraz przygotowane w ich ramach, np.
„Dzień Szkoty Przyzakiadowej", ętrolączony ze
zwiedzaniem wystawy czy Ślubowaniem klas
pierwszych lub lekcja wychowawczą. Byty teś
spotkania z weteranami ruchu robotniczego 1 aktywu zakładowego. A także montaże poetyckie,
spotkania sekretarzy zakladowych OOP, grupowych partyjnych i aktywu 'ZSMP. Bylo to więc
w mole ciekawie pomyślane oraz Maile — Jak
mnie zapewniana — zorganizowane.
Wystawa otrzymała odpowiednią oprawę arar
rangę lot w momencie otwarcia, llmmtniczyli w
nim min. sekretarz KW PZPR Jerzy Mazurek,
który wygłosił inauguracyjne przemówimie, w
ininisteziączności Wiesław Admaski i inni pracastawiciele resortu, wiceprezydent męt. Warszawy
Mietial Szymborski 1 wiele innych osób. A przede
wszystkim wystawcy 1 zaproszeni filateliści, na
czele z prezesem Za PZP menryklein Białkiem
i prezesen,okregn warszawskiego Jerzym ParflnieWozem. Z okazji wystawy poczta stosowała w sumie
datowników pocztowych a organizatorzy
wydali pamiątkowe pocztówki, tematycznie związane ze memplarni,
Zbiory
Zbiorów filatelistycznych i filumenistycznych' eksponowano w sumie czterdzieści kilka. Dominowały — zgodnie z profilem wystawy — poświęcone historii polskiego a także
rosyjskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego, z centrałną w tej części tematyka
leninowską. Pokaźną część zbiorów o tematyce politycznej, społecznej, gospodarczej i kulturalnej dotyczącej Polski i ZSRR zgrupowano w osobny dział, w którym znalazły się
takie tematy. jak „Walka i zwycięstwo", „Armia Radziecka na straży pokoju", ,Rocmice
PRL", „Karty, męstwa i chwały", .rWOiSkO
Polskie i jego tradycje"; ruch młodzieżowy,
kosmonautyka, film. Eksponowano także nie-
424
Ale muszę zwrócić uwagę na zasadnicze
posługując ślę przykładami, gdyż w
dziedzinie obiorów, tematycznie dotyczących
sfery polityki i ideologii, nie znamy, niestety,
czym się szczycić. Na tym polu daliśmy się
już dawno wyprzedzić sąsiadom, zwłaszcza
filatelistom radzieckim, którzy jakoś potrafią
stusine treści przekazywać .na wystawach
filatelistycznych właściwym dla naszego hobby językiem, umiejętnie wykorzystując w
tym celu .istniejące walory.
T'rochę gorzkiej prawdy
Najlepszy, najciekawiej opracowany z właściwego materiału zbiór na warszawskiej wystawie,
znalazł się tam poza konkursem — w klasie honutowej. Był to zresztą jedyny zbiór w tal kła-.
sie — „Włodzimierz njicz Lenin» Anatola Woroniaka 2 Lolitki, starannie przygotowany, takle graficznie, zawierat sporo walorów z epoki, daleki
030ol. rozdziały Poświęcone tyciu i dzialainości
twórcy państwa radzieckiego przestały być tylko
zbiorem obrazków Współczesnych, całostek i stempli. Wśród umieszczonych — oczywiście we właściwych miejscach, z odpowiednich opisem — listów
L kart pocztowych z obiegu, dostrzegłem PrrasYlkę z Symbirska (obecnie Uljanowsk) do Kazania
1513 roku, a następnie z !Majakowości i z czasu
pobytu w nich Wtodzianierza Uljanowat Petersburga MM, Lipska i Monachium z początku XX
Maku, z Brilksell z 1903 roku, Londynu 190E roku
],ka ilotstracjo do ezo4ci dedye24,¢J Rw.volucji
IKS roku w Rosji — także listy z tamtych dni
z Petersburga.
Niestety, dosyć daleko odblegly od tego zbioru
podobne, jeżeli chodzi o temat, a wystawione w
klasie konkursowej. Nawet najlepszy leninowski
mojej ocenie —Pisząc te słowa nie znam jeszze werdyktu jury — Aleksandra Walawskiego
z Warszawy o identycznym tytule „Wlodzinalers
DUM Lenin". Jest to dobyć starannie i sensownie
opracowany życiorys Lenina oraz tematów mu
łowarzysząeych, Ale daleko mu do szansy na wystawach międzynarodowych, gdzie konkurencja
jest ogromna. Pozostałe zbiory leninowskie- raziły
sloganowością, Misiami, Mym doborem walorów,
Pralnie się jednym przykladeM. Zbiór „Lenin —
tycie I dziaialność" — to karty z ratuiamL „Dzieciństwo", „Okres studencki", „Przy pracy", „wśród
dziatwy I iniodaleiy; „Wśród zołnierzy", ,,Przywódce narodu", .,,Portrety", ,,Portrety zbiorowe",
„Rzeźby i pomniki", „Ordery", ,Muzea" itp. A na
tych kartach wszystko, CO dani Się dopasować
motywami,
Podobnie wyglądała większora zbiorów także poświęconych historii polskiego machu robotniczego.
Tytuły rozdzialów bądź kasta w rodzaju „Twórcy
marksizmu", „SDKPIL", „PPR", „Partie politycena kartach motywowo dobrane, co się da,
niekiedy z raracynii biedami merytorycznymi 1 fifatalistycznymi. Aby nie porastać gołosłownym:
walory poświecone działalności Feliksa RberZYnakiego, także jako meta „Czeku", pmzentowano
jako „polski ruch robotniczy" bądż nawet w caracl Mralulowatiej „SDKPiL", Wycinek z monografii
„400 lat poczty polskiej" — Odbitki znaczka z podobizną DzIerranskiego pokarano z dopiskiem
„próba" — Może autorowi chodziło o próbę odporności sadu konkursowego na taką bzdura? Pokazano takie próby kolorów znaczków, np. „Rewolucja 1908 roka", dla których w zbiorze tematycznym w ogóle przecisi nie ma miejsca.
Aby nie nużyć mytelnIka, jeszcze dwa przykłady.
Tybli „PZPR — geneza powstania" wydal ml się
frapujący', gdy czytałem to w katalogu, Przy ramie wystawowej okazał sic on pustosłowiem. Bo
ta „geneza" sprowadzani Mą da tytunie, kart —
„Twórcy mmeriallarnit dialektycznego",
{,Polskie
„Polskie partie rewolucyjne i Ich działacze", „Zimdy PZPR", „Przyjaźni polsko-radziecka". A w tych
częściaCh Upalili autor walory dobrane pod ligie.
motywu.
Szczyt nieudolności, złego smaku autora oraz
dowód braku należytej selekcji zbiorów przed eksPozYcią — to najdelikatniejsze zarzuty, jakie można postandó eksponatowi, także dotyczącemu polskiego rumbu robotnimego, a składającego się
z kart z wielkimi kimami PZPR, nierzadko calej
strony Mizero z wkomponowanym) w nią 1-5
znaczkami.
Jak pomóc wystawcom?
Sądzę, że starczy przykładów, aby udowo&
nić, jak bardzo potrzebna jest wytężona praca z wystawcami i samych wystawców. Wielu
z nich ma trochę materiału, niekiedy nawet
ciekawego, chce zbudować z tego zbiór na
wystawę, a nie bardzo wiedząc, jak do tego
się zabrać — marnuje czas. A przecież może
być zupełnie inaczej. Tyle tylko, że inicjatywa i dobra wola potrzebna jest z dwu stron:
działaczy, zwłaszcza sędziów filatelistycznych
oraz samych zainteresowanych — przyszłych
wystawców. Dużo czytając, poznając inne
zbiory, zasady i sposoby' opracowania eksponatów lematycznych, a następnie wkładając
w ich Przygotowanie wiele pracy, można
przecież dojść do jakich takich rezultatów.
Poświęcilem wiele miejsca zbiorom par excellence politycznym, bo w nich dostrzegłem najwięcej
elementarnych Wadów. A zarazem dlatego, że dobre zbiory tilatellstymne o tej tematyce są naprawdę potrzebne. Inne tematy, np. kosmiczne, chociaż
nie rewelacyjne bidy na warszawskiej wystawie
Male, a przynajmniej poprawne, zawierały sporo
przesyłek z obiegu, rzadsze walory itp. Podobnie
z przyjemnością oglądało się dwa eksponowane
zbiory znaków pocztowych ZSRR.
A w zbiorach tematycznych cny teiślej — w klasie tematycznej — elementarnych błędów, także
hiateiratycznych, nyżo bez liku. Wymienię przynajmniej glówne, dostrzelone na wystawie ‚Sizechy". Niestaranny dobór znaczków stemplowanych:
nawet stosunkowo pospolite miały niekiedy gtówny motyw zasmarowany stemplem, Prezentowanie
wydawnictw niepocztowych, posługiwanie się rysunkami kopert — jak walorami Pocztob7ini. Podobnie: niepocztowe stempelki utyte zamiast pocztowych. Fatalny dobór stempli okolicznościowych,
na zupełnie odmiennych tematycznie znaczkach.
Przykład stempla poświęconego Nowotce na
znaczku „ZOO" czy FInderowl na prehistorycznym gadzie nie byt odosobniony. Przy Mym w grę
Me wchodziły żadne rzadkości, lecz standardowe,
pospolite staniole okolicznotelowe. Lepiej byle w
tych przypadkach zrmygnowra z pokazania takich
stempli, alt eksponować je. W jednym ze zbiorów
leninowskich autor pokazał... 4 karty kserokopii
kart pocztowych pisanych do Lenina. Zaznaczył to,
co prawdą ale senna w tym, nie Mówiąc o zasadach, nie było. A starsze listy, tematycznie nadające się do wzbogacenia eksponatu, rozwinięcia
narracji filatelistycznej byty rzadkie.
Z wystawy ,Proletariat lór trzeba więc
lala najszybciej wyciągnąć wnioski. To pilne
zadanie przede wszystkim dla okręgowych
śaolegiów sędziów i komisji wystaw. Część
zaprezentowanych zbiorów wymaga bowiem
tylko poprawienia, uzupełnienia, u.sunięcia
rażących błędów. Wiele jednak —i jeśli mają
deszcze kiedykolwiek być eksponowane —
trzeba zacząć budować od nowa.
Być illlOnei to co pinkę -będzie dla wystawców, którzy w przygotowanie eksponatów
włożyli sporo czasu i -Pracy. gorzka Prawdą.
Ale moim obowiązkiem było ją poWiędzieć.
Podkreślając jeszcze raz, że nawet z zaprezentowanych walorów, w wielu przypadkach, można zbudować sensowny zbiór. Trzeba tylko wiedzieć jak się do tego zabrać
i chcieć nad zbiorem popracował.
Cezary Rudzifzaki
SKOROWIDZ
za rok 1982
(plerwma liczba oznacza numer pisma, druga - numer stronicy)
ZECER ORGANIZACYJNE PZF
- Apel Prezydium ZG PET - 4/89
- Apel ZG PZF - „Jeszcze raz o dzieciach i dla dzieci" - 77193
- Kluby zalriteresowan PZF
Jubileusz Klubu „Olimpijczyk" ,..- 5/118
31ibileuszowy Zlot Harcerstwa Polskiego - 2/88
Zbleransy marski NRD - 3/69
- Z ZycLa PZF
- Dzień Znaczka w Rzeszowskiem - 17/405
Filatell6k1 Przemyśla dzieciom - 13/311
Nagroda lm. St. Karole. - 17/407
Na Starania-jakim Rynku - 6/114, 9/110, 11/263, 15/358, 17/404
II Plenum Zarządu Głównego PZF 10/233
III Plenum Zarządu Głównego Prlar - 16/376
- Odznaczeni Mott, Odznaką PRO w 1991 r. - 3/84
- Odznaczeni Złotą Odznaką Honorową PZP - 13/278
- Za Zaalugi dle."PolSkj
ie Filatelistki - 2/36
- Eksperci PZE - Uchwała Prezydium ZG nr 6/26111/80 - 3/113
Zjazdu
- Uchwały Plenum zarządu Głównego Polskiego Związku Filatelistów Nr 14/20331/82/PL.
Nr 15/XIII/32/PL - 10/335
AEROFILATELIA
Vil Samolotowe Mistrzostwa Polski w Katowicach 1931 r. - 4/95
60 lat SWISSAIR - 6/164
AKTUALNOŚCI SPRZED LAT
Listy z brytyjskiej straty okupacyjnej
2/41
CO PISZA, INNI - 9/114, 10/249
CO TO ZA STEMPLE - 39/431
CZYTELNICY PISZA,
- stednodruk...? - 2/43
- Ciekawe octicryole -17/401
- Czy i jak stemplować nalepki polecenia - 11/382
/67
ę
inaJ
- Jeszczea
n temat
aj st
empli okolicznościowych - 7/168
- Ku przestrodze naiwnych - 15/392
- Projektantom ku rozwadze - 8/41
- ...o moralności fiłatelLstymneJ - 12/281
- ...redakcja odpoklada - 2/42
- Wielki błąd na „17-ce" - 8/191
14/333
- ...w sprawie wymiany zagranicznej
- Zbieramy odciski stempli pocztowych - 6/140
- Zasady określania polotenia znaków wodnych na znaCzkach - 10r237
- ...w sprawie zakładania kol - 16/984
CZY WIECIE,
- 14/393
KOSIVIOFILATELIA - 9/217, 11/2e4, 14/336, 18/431
NOWOŚCI POLSKIE - w katelyro numerze
NOWOŚCI ZAGRANICZNE - w kaadyno numerze
NOTATKI ZE ŚWIATA - 4/96, 8/191, 16/134 18/438
OSOBLIWOŚCI ZNACZKÓW POLSKICH
- „N" zamiast „W" - 9/95
- „I" zamiast „I" - 2/44
- Przesuniecie ząbkOwaMa - 2/44
- Odwrócony rysunek ł tekst - 2144
- Planika na nominale - 2/43
PLANY EMISYJNE
- Belgia, Francja -
Kuba, ONZ, W. Brytania - 3/48
POLEMIKI - 11/057, 16/610
POLONICA - 4/94, 86144, 7/188, 9/319, 10/233, 18/491'
1/24, 8/70, 4/94, 5/119, 6/135, 6/1.37, 7/167, 9/278, 10P33, 33/268, 14P30, 13/359, 17/407
RECENZJE
RZADKOŚCI W ZBIORACH POLSKICH
/204
cztowe - 1/91
1%.ritYkos';'e'n'pWety-pa
t
TO I OWO - 1/46, 3/72, 6/142, sfflas, 15/360
WYWIANA Z zaupd,Duc^ - 1/33, 12 /236, 10/314, 19/339
426
WYSTAWY W KRAJU
- Aerofila 82 - Deblin - 14/383
- Częstochowa 82 - 17/902
- Zspana '82 - 2/95
- EUROMAX '81 - 51114
Kmino 700 - 012
Kultura i
tuka '81
0/139
- Łask 560 -18/4N
- aNYF „Polaka-ZSRR „111" - 9/81
- „Pierwszy krok" w Krakowie - 17/903
- Plan centraMy wystaw P2F do kozica 1982 roku - 11/261
- PRL-NRD - 5/110
- Polonica - Kosmita 1982 - 10/238
- PRL-NRD
- Spostrzetenia nie tylko jurora - 16/279
- Sukces inbadyeh filatelistów - 10/235
- Szczecin
- 11/280
- Tarnów - 11/280
- TOrIN 89 - 19/333
- Wernisaś w Swiebodainie - e/213
- W stulecie Polskiego Ruchu Robotniczego - 14/031
- ,Warszawa Walczy - &4 dni Powstania warszawskiego - 12/237
- W 1981 roki]. - 1/22
- Wystawa, która ornoonita przyjaźń
89/381
- Czechosłowacki znaczek w Zielonej Górze - 19/952
- Olsztyn 82 - 181113
- Proletariat 100 -19/9M
J
WYSTAWY ZA GRANICA
- Bratysława-Kijów--,Kraków
9/93
- Bremeńskie znaki współpracy - 15/355
- Bulgaria 'al - 1322
- Mińsk-Łódi-PoNdam - 3/69
- Polny sukces RWO' RFN-Polska - 12/283
- Philatokyo
- 8/58
- Philenfrance '82 - 7/158, 10/217
- Poczta Polaka 1.995-15 w Londynde - 19/331
- I kwiatowa WystaWa Literatury Filatelistycznej - 9/212, 16/375
- Zaklei wystawy jeszcze nie 564.0 - 13/307
FILstoria Poczty i Calostek Soephiles 1982 - 171402
- Luxmax 38/921
Z WARSZTATU ZBIERACZA CALOSIZJI4 - 2/33, 4/81, 8/180, 14/367
ZWIEDZAMY MUZEA...
- Narodowe w Ottawie - 9/209
ARTYKUŁY I NOTATKI R02NE
- Drodzy Czytelnicy - 111
- Konkurs na najladniejezy znaczek polski 1981 r. - 8/135, 5/192
- Komunikat - 0S3
- Krzyzówka - arak apk, 13/312, 77/408
- RozwiazaMe krzytówki - 6/133, Mfam
- Sprostowanie - 4/88, 9/95
- Warunki prenumeraty -13/291, 13/300
- Z Zalobnej karty - 2197. 0/1" 31130
17/390
- CO tojean - F1P07
-• Rozstrzygniecie konkursu na „Najlepszy program wydawniczy znaczków polskich"
- Rozwiązanie konkursu na najładniejszy znaczek polski - 18/413
ADAMCZYS LUCJAN
ADAMCZYK LUCJAN (L. A.)
PAROWSKI JERZY
ALEKSANDEOW KONSTANTY
BARANOWSKI HENRYK
BARCZYK JAN
PAROWSKI JERZY
RAKOWSKI JERZY
ADAMSKI LUCJAN
BIAŁEK HENRYK
BITNIOR KAZIMIERZ
BRZOZOWSKI BRONISŁAW
BRZOZOWSKI BRONISŁAW
BRZOZOWSKI STANISŁAW
51I NIOK KAZIMINAZ
BURA FABIAN (B., F.B., O1-Fa, lab.)
ORMIELARCZYK WŁADYSŁAW
16/050
-Plan centralny wystaw ORF do kotwa 2982 r. -31/801
- Olsztyn '82 !- 18/923
17/903
- „Pierwszy krok" w Krakowie
- Osobliwoki znaczków polskich -Czytelnicy piszą - 9/191
-Program dla ralodziezy
17/381
- „EUROMAX '81" Kraków 17-2931.1901 i- 5/110
- Luxmax -08/411
- „Pierwszy krok" w Krakowie - 97/903
- Komisje prOblemowe w P2F 13/291
- Znane ł nieznane stemple cenzury Powstania nelelkopolsklego 17/389
- CiekmeNtki z wystaWy - 11/209
- Znane 1 nieznane stemple cenzury Powalania 661elkolloNZiego
/389
- Aerofilatella - 4/95, S/199
- Co to jest FTP° - 17/390
- Fre()
Miedzynarodowa Federacja Filatelistyki Olimpijskiej m/NO
- Notatki ze świata -9/9e, BAN, 08/384, 18/424
- Non stop przez Atlantyk W 1919 C.
1113
- Poaróte Jana Pawia II - 19/376
skrzydle zwycletają w Berlinie - 1/2
- Pornozmy Urealnić ceny w Polskim Katalogn
1/21
- Poaruldwany blok olimpijski - 19/338
- Recenzje - 3/70, 9/94, 5/118, .61137, 7/197, 9/213, 14/330
- Światowy - bój o Notą nitką w 1980-81 r. - 9190
- kwiatowy bilans znaczków 1980 y - 12/285
- Upannetnienia plerwsze1 Inicety balonowel - 5
- Pośrednictwo pocztowo Oraz sezon., Urząd Pocztowy Jabłonki
k. Laska - 7/187
427
CIESLIKOWSKI ZBIGNIEW (cer)
CZECHOW IGOR
DOBRZENIECKI JERZY
— Bulgaria RI — 5/22
— Historia Poczty i Calostek Sof-pilne. 1932 — /7/392
— Recenzje — 6/133
— Pozta polowa wojsk wewnętrznych i KBW 1949-1995 — 38/309
Polemiki
— Kartki z IRetorli poosty I filatellslYkl polskiej
19/641
— Na sześćdfiesięCiolecte ZSRR — 17/373
— Wią d na kartce pocztowej
01139
— Ciekawe odkryci« 07/401
— Dzieje Zamku Wmszawskiego na znakach pocztowych — 4i77
130
zieje kolumny Zygmunta w Warszawie — 12/271
- Na pocztowym 8214ku Powstania Warszawsklego — 14/317
— Poczta 1 filatelistyka a kultura — 13/298
— Wywiad z samym sobą — 11/251
—Jak w dawnej Polsce pocztowcy przysięgali — 13/414
— Czytelnicy pisz — 2/42
— Czy wiecie, że... — 19/333
— Typowe stemple cenzury Pocztowej na terenie .'0.0133 w 1938
ryku — 2/29
— Dzieli Znaczka w Rzeszowskiem —'17/405
—Polgezenia lotniCze Polska—Rumunia w dokeinentaeji pocztowe/ —
— Szkota Orląt — 10/211
— Zygmunt Lewoniewski próba przelotu nad biegunom, — 4/79
— Czytelnicy pisz — 3/17
— Stemple: „Pocztowy wagon nr
— 1.6/233
— Złote gody Polskiej poczty morskiej — 19/3Z
— 80 lat poczty morskiej w ZSRR — 18/030
—Szczecin
11/29/0
— Dzień Znaczka 1982 — 13/289
— O zblorze „W rocznicę Polski Ludowej.' — 8/103
— My na znaczicach pocztowych — 16/301
— Stanisław Chroraik — 11/260
— Rzadkości polsIde w zbiorach zagranicznych — 3/194, 10/59, 11/297,
93/269, 13/299, 1.4/324, 15/349, 16/370, 173192, 08/414
— To i owo — 2/96
— Jeszcze Polska nie zginola — 7/143
— Nie tylko dla panów — 3/57, S/119, 7/180, 3/203, 11/Z3, 15/301, 11/399.
17/397
— zbierał złom — 92/270
— Witaj Gwiazdko Ztota — 18/408
— Czytelnicy piszą — 13/2.31
— Wojna filatelistyczna
AntarktykO — 8/173
— 10/239
— 100-lecie poezto w Gdyni — 2/83, 0/53, 5/105
— 30 lat Polskiego Ratownictwa Okrętowego — 4/92
— Czytelnicy taszo — i2Z31
— Poląmonia lotnicze Polska—Rumunia w dokumentacji pocztowej 99193
— Zygmunt Lewoniewski próba przelotu nad biegunem — 4/70
— Szkole Orlot —
— 60 Iat ZwilirkU Radzieeklego — 14/312
—D
FALKOWSKI STEFAN (S. F.)
FEDDROWICZ FRANCISZEK
ICSIESKI JANUSZ
GAWRON STANISŁAW
GORSKI WIESŁAW
JAGODZIŃSKI JERZY
GLOWIŃSKI STANISŁAW
GRABARCZYK JÓZEF (J. G.)
GOSZCZYŃSKI WŁODZIMIERZ
GRODECKI TADEUSZ (T. G.) -
GROZO MARIA
GRONERT WIKTOR
GRUSZCZYŃSKI JERZY
RARALEWICZ MARIAN
BEJMOWSKI KLEMENS
ZWANIU. WOJCIECH
JAGODZIŃSKI JERZY
GÓRSKI WIESLAW
JAGODZIŃSKI JERZY
P.ARFINIEWICZ JERZY
JANIKOWSKI ZBIGNIEW
JASNY M.
KAFKOWSKI JACEK
KLIPA B. JERZY (jsk)
KLLMA B. JERZY
KOPCZYŃSKI ANDRZEJ
KOCZOROWSKI JAROSŁAW
190-ENIG ROMAN
428
— Częstochowa 82
17/402
— Ceay'walorów filatelistycznych — 2/39, 2/89
— Kluby zainteresowań PZF — 3/03
— PPL—NRD — 5/11.3
— Wizyta konsula — 12/237
— CzechosiowaSci znaczek w Zielonej Górze — 18/922
—Polski. samoloty na znakach poPtoWyeh — 11/291, 13/292
— Polski samolot na znaczku z wyspy Man — 10/006
— Apel ZG 'PZF — 7/133
— CZyteltneir la.500 — 3387, 14/333
— DOktkinenty filatelistyczne z Wojny o Falklandy Malwiny — 7/180
— Espona 82 w Warszawie
7/1150
— Filatelista pozdrawia Informa tor Filatelletyczny — 3/39
— Jeden wyrozumialy i dziewiętnastu gniewnych — 8/187
—.Kilka refleksji na tenut jednego Zjazdu — 101.
— Listy krwią' przosiokniote... 1 obsypane ulotem— 10/225
— MlloP do kart oomtowych — 14/219
— Naoze artykuty czytają filateliki w Stanach Zjednoczonych
A.P. — 0/132
— Nagroda lin. St. Kamiem — 17/407
— O inforrnaCji konkretnie — 7547
— Ogień! Powietrze: Woda! — 12/205
— U nas nie ma rzeczy niemożliwych.. — 13/301
—Uchwala XIII Zjazdu PZF — 9/87
— W -dniu pogrzebu Wtadyslawa Gon/01191 — okolicznoóclowy datownik — 13/309
— Wszyscy są za, a tak trudno coS pobić... — 11/244
— W trosce O filatelistę — 9/195
— Pan Jan «ambasador polskiej filatelistyki
15/393
— Recenzje — 1/84, 18/298, 17/407
— W górniczym oddziale PZ5' — 17/385
— Z tycia PZF — 13/211
— W stulecie Polskiego Ruchu Robotniczego — 14/331
— Proso filatelistyczna w Wielkopolsce — 12/272
— Takiej wyStowy j.510.00 nig było — Z/307
KOŁODZIEJCZYK MIECZYSŁAW
KOPCZYŃSKI ANDRZEJ
KOPCZYŃSKI ANDRZEJ
KLIKA B. JERZY
KOZŁOWSKI JERZY
KOŁACEISKI IRENEUSZ
KUDEREWICZ JÓZEF
KsIgSKI JANUSZ (j.its-ski)
KSIKSKI JANUSZ
FEDOROWICZ FRANCISZEK
LIPIŃSKI MIECZYSŁAW (M. L
LOSTER TADEUSZ
ŁADOS ZBIGNIEW
MALENDOWICZ K. LUDWIK
MKLIK JAN
MICKIEWICZ BEATA (bm.)
MOZOLEWSKI LEONARD
MYŚLIOM ANDRZEJ
NOWAK MIECZYSŁAW
ORSZTYNOWICZ MAREK
PARFIN/EWICZ JERZY
PARFEGEWłCZ JERZY
JAGODZIŃSKI JERZY
PIĄTAK WINCENTY (wp)
PENTEK SOBIESŁAW .
RAICHEL WŁADYSŁAW
RATAJCZAK ANTONI
REJNOWSKI BRONISŁAW
RISTAU ELIGIUSZ
RUMUŃSKI CEZARY (C. R.)
RUSIN STANISŁAW
SAJDAK JAN
sC1136UTZ LESŁAW
SCIISMTZ LESŁAW
SZTABA KAZIMIERZ
SEKOWSKI ALEKSANDER
SZCZEPAŃSKI WŁADYSŁAW
szPratelt JAN (Sz.)
SZTABA KAZIMIERZ
SCEMUTZ LESŁAW
SZOREK JAN
SZWEMIN MARIAN
TER-OGANJAN LEON
ROMASZEWSKI PAWEŁ Z.
TREPKA STANISŁAW
WIECZOREK PIOTR (Wiem)
— Sukces młodych filatelistów — 10/222
— Warszawa walczy, 89 dni Powstania Warszawskiego — 12/297
— Na Staromiejskim Rynku — 3414, 9/210, 11/263, 16/358, 47/404
— Z życia PZE — 10/293, 16/378
— Torurp63 i—. 14/333
— Czytelnicy piszą — 11/824
aitneete polskiego Ruchu Robotniczego.— 14/331
— warszawskie stemple pocztowe „Godzinniki" 1886-1900 — 7/148
— Młodzieżowe zbiory ze Spółdzielczych osiedli. mieszkaniowych —
8/139
— Flotylle Wiślane 1914-1912 — 12/283
— List rekordzista — 12/286
— Poczta Polska w 1941-45 w Londynie — 14/332
— PRL—NRD sis — spostmetenia nie tynto ł uzo,. — I6 /370
— Typowe stemple cenzury pocztowej na terenie Pomorza w 1820
roku i•-• 2/29
— Polonica — 19/431
— Polonica — 10E29
— Nieznane stemple pocztowe Królestwa Polskiego (okres przedoczkowy) — 1/8
— FoliciOr 1 etnografia w filatelistyce — 2/31
Czytelnicy piSzą — 15/359
— Bratysiawa—Kijów—Kraków -.9/93
— Plant' emisyjne — 2/48, IPS
— Osobliwości znaczków polskich — 2/43 2/64
- Polemiki — 11/2:97
— Czytelnicy piszą — 12/281
— Kepno 700 — 9/512
— Filateliści o historii ruchu robotniczego — //159
— Jest problem, czy go nie nut — 2/43
— KU przestrodze — 0/149
16/381
— Wystawa, która umocni/a przyNth
— Polemiki i— 111/419
— W lat Związku Radzieckiego — 14/313
— Czyteledey piszą — 2/41
— „Erki" 2 Ifrubleazowa 1 Piliczowa — 11/261
— Materialy filatelkstycempoeztoive dotyczące lat 1049-48 — 8/183,
5/202, 19/230, 11/233, 12,019, 14/327, 13/348
— Ratujmy zabytkową pocztę — 10/238
— Czytelnicy piszą — 6/140
— Uwagi Ilu sztykuta „Za pobraniem" — 2/40
— PotrednietWe poMtowe na jachcie SIE „Wojewoda Koszaliński" —
10/339
— Frankatury mechaniczne — 3/52
— Poczta III Povzstania Elsokiego
7/153
— Podwójny druk na karcie pocztowej — 2/44
— OsobilwoścI znaczków eolskich — 4/95
w
Swiebodzinie
—
9/219
— Wernisaż
— Co piszą inni
9./214, 10/240
— Kosniofilatelia — 9/215, 11/294, 11/336 18/431
— Wielkie Tyrnowo — 6/121
— MWF „SoUllex
— 100-lecie Polskiego Ruchu Robotniczego — 3/99
9.1E6, 10/3219
— Polonica Ł. 4/96, 0/144.
— Repetuje — 3/70
— To i owo — 2/49, 3/12, 8/142, 9,12141, 10/360
— IVIWF „Polska—ZSRR 'Ol" — 4/81
—.Kultura i Sztuka '81 — 6/139
— Proletariat 100 — 18/423
— Łat. 360 — 18/.2
— Prywątne poczty miejskie — 2/44
— Papier kartek pocztowych wydania Lubelskiego z 1910 roku —
18/399
— Znaczki z 13ykowskim z podwójnym nadrukiem — 18/419
— Przyczynek do dziablnOtel polskiej poczty w Konstantynopolli —
19/37b
— stale eol nowego o Generalnej Guberni — 12/297
— Czytelnicy piszą — 7/186
— Rozstrzygnięcie konkursu na „Najlepszy program wydawniczy
znaMilow polskich" — 15/350 — Umowy bratnich ZwiąZków — 10/377
wyróżnienia ł „cegiełki" — 17/406
— XXII Spotkanie Klubu „Dzień Znaczka" — 17/4013
— Papier kartek pocztowych Wydania Lubelskiego z 1918 roku —
10/309
— Czytelnicy plam — 11/269
— Łuki i mosty na znaczkach pocztowych — 1-6/374
— Stempel: „Pocztowy wagon nr 0-10" z roku 1819 — 7/108
— Szata graficzna polskich nalepek polecenia — 0456 91177
— Uwagi o steMplaCh 'Warszawy 2 roku 1870 — 1/4
— Wszystkim nam ku rozwadze — 9/214
— Bremeriside znaki w3pMprney — 13/355
— Nominat: „A" centów — 7/140
— Zwiedzamy muzea pocztowe — 8/206
— Kluby zainteresowali PZF — 6168 - Polonica — 4/96
429
WITKOWSKI JAN
— Australia M CtIonkleM F1P — 5/111
— PCK Kongres A.LTP —18/284
— 52 Konres FIP
21/248
— Międzynarodowy Związek Wydawców Katalogów — 2/45
— Międzynarodowa Wystawa Filatelistyczna „Philezfrance '82" pod
patronatem FIP — 15/217
1/24, 8/121, 15/359
— Recenzje
— Philatokyo „81 — 3/53
— I Swiatowa Wystawa Literatury Filatelistycznej — 9/212, 18/375
— Trzydzimtolecle ankietek pocztowych ONZ — 18/378
BWF RFN—Polska — 12/269
— AietnainceśCi sprzed lat — 2/41
— Datowniki w ZOO — 9/211
— Ile piszemy listów — 9/218
-- Kilka uwag o ostemplowaniach — 8032
— Kolory datowników —na zamówienie — 8/159
— Lot Warszawarielaskom 1980 — 2/15
— Nieodgadnione prowizorium — 9/210
— Osobliwości znaczków -polskich — 2/43
— Spolszczone datowniki byłych poczt etapowych — 7/184
— To L owo — 2/44
— Co to za steranie? — 111/431
Aerofila 82 — Dęblin — I8/383
•
— O maczkach I ostemplowaniach węgierskich — 5/102
— znaczcie polski najlepszy na świecie — 14/828
— Co nowego w Polish Philatelic Socjety o< Australia — 13/310
Dzialalnośó ‚Poczty POlaklej w .545—% r, na terenie okupowanych Niemiec
8/133
— FilateliStYmne ślady polskości w czasie zaborów — 15,237
— Jak się produkuje filatelistyczne „Cada" r 7/184
— Paradoks wychowawczy — 8/1.80
— Pocztowe ślady września 1939 r.
11/2.50
— PrZesylka z Portugalii — 12/278
— Rzadkości w zbiorach polskich — 1/91, 9/205
— Z warsztatu Zbieracza calostek — 2/33, 4/34, 8/180, 18/387
— Zbiór całostek (Informaeja ogólna) — 17/400
WINCEWICZ TADEUSZ (tw)
ZABOROlAISKI JAN
ZIELIŃSKA IRENA
ŻÓŁKIEWSKI J. STANISŁAW
(St. Cecorski)
Zarządzenie w sprawie abonamentu
ry, albo zwrócona w gotówce lub przeniesiona na,
Zarządzenia nr 87 Ministra Łaczności z 87211 1982
(wchodzi w apele ł I 1953 r.) W sprawie przyjmorok nastę pny Piko przedpłata.
Odbitki datowników 1 wirników stawiane są na
wania przez wszystkie upi. malówien na mamie
kartkach pocztowych lub kartonikach z naklejokomplety odbitek datowników
wirników okolicznościowych. znaczków pocztowych nie stemplonym zamkiem o nominale zgodnym z taryfą oraz
wanych 1 stemplowanych, kartek pocztowych i kona kopertach z wydrukowanym, lub naklełonYki
znaczkiem pocztowym wg taryfy za list zwykly.
pert z wydrukowanym znaczkiem pocztowym oraz
Odbiór walorów winien być dokonywany osobiście
kopert MC,
Członkowie PZF mogę zamawiać abonament
lub przez osoba tipowaśniona. Terminy odbioru:
zMorowy (najmniej 10 kompletów). UWAGA)
miesiące I-11, IV—V. VII—VIII oraz X—XI. Pray
WAŻNA NOWOSC dla kół PZF — urzędy pt
odblOrze znaczków pocztowych nie stemplowanych
udzielają 5 proc. rabatu od sumy nominalnej zawaz kartek pocztowych abonent wcince kwotą
kupionych walorów)
. równa nominalnej wartości walorów, przy odbioOpiatu abonamentowa wynosi m jeden komplet:
rze znaczków stemplowanych, kwotę 35 proc. warodbitek datowników f wirników (D) r 5 .1; znacztości nominalnej maczków nie stemplowanych,
ków (A) — 15 m; kartek i kopert z wydr. on.
przy odbiorze kopert FroC i kopert z nydrUkOwa(B) — 5 zi; kopert FDC (C) — 15 zl. Czbinkon,
nyla znaczkiem pocztowym, kwotę równa cenie na
PZF oraz azionkom miodzie/owych kol filatellste WYaaWnintara. przy odbiorze zaś odbitek da4Yeznireh, dokontilacyrn zamówienia zbiorowo. Przytowników 1 wirników, kwotę równą wartości nominalnej wydawnictw oSternploWanyCh tymi dasluguie ulga, opł ata wynosi 5 01 za każdy ZeStaw
townikami.
roczny.
Przy abonamencie odbitek datowników 1 Wirni3-miesięczna zwinka w odbiorze zaabonowanych
ków, onrócz opiaty abonamentowej pobiera sig
walorów mole byó traktowana lako rerygnacia
z abonamentu. W takim przypadku upt. zlicza
Przadplate w wys. 50 zl od jednostki abonamentowej. Jest to forma zabezpleCzenla finailSowego
przedplate na Poczet»ległych noletnoSci. Zarezerwowane dla abonentawalory mnogą być adaSlam zaabonowane, a nie odebrane walory. Przedne na lego koszt lisiem poleconym do równowarplata pozostaje w dyspozycji oni. do czasu odebrania przez abonenta wszystkich zamówionych
tości przedpłat,
Szczegółowe informacje o abOnamencle w urzęOdbitek. Po tch odebraniu przedptata mozg być
zaliczana na poczet należności za odebrane walc:dach pt.
/
agłbazanier
Kupla czyste serie lub zbiór
znaczków Polski. Nowej Zelaadii,
Australii. Oceanii, kolonii angielskich. Chin 1 fauny. ~hal Jan- kawsk!, Warszawa, Plarmalkowska
(D-68)
83/70, tel. 21-10-w.
Kuplę tzw. „Czerwone klasery"
tom od I do X wiecznie lub tomy z wyżej wymieMaa7ch. Krzymiot Garnczyk, ul. s-go Lipca
SA/IR. 7:3-374 Szczecin.
<F-53)
430
Sprzedam czyste znaczki tlisz- Likwiduje zbiory czyste, stern-
pant. MlCbel 973-R2, 730, 450 Pa, lOwane PD1W, -PRL. Eurooy
450 Pb. Kuplę, sprzedam, wytnie- Wachodnlej. Zachodniej, zna zkl,
"D. "r-1r=;
<13-5s3
Sprzedam znaczki calego Swla .3"4t5'"
ta. Nawinie wymianę t zagranica. 'Kuplo kanty ...Lm... znaczki
Australii.
Henryk Michalowaki, 77-32a lirze- Europy Zachodniej,
chiewo,
(14-105) przyległości Antacktycznych, KDL.
Sprzedam nowodruki „Wodzów",
Dobrze zapłacę za Czyste znacz_
rnodrukL, Papfe2a.z%UstP.4'.4
ki, mok) Po/1141 Miedaywo7onnel.
N
.'".
Generalnej Guberni, PRL, G400- "
Mea, również karty pocztowe, Za, -am
"
?ty z obiegu, marnodruki, nowo- Kuplę zbiory, pojedyncz(e"
druki, arkusiki. Oferty z cena. sówka krajów skandynawskich.
Warszawa al-718, ul. nrOnlelaskia. Z. Sikorski, 00-954 Warszawa 1,
go ei zu 41,
(F-194) skr. 472.
(1-128)
Ca to za stemple?
Okolicznolciowe czy nie
W ,"atalogu Polskich Stempli OkolicznoiteloWY-ch" A. Myślicklego pod numerem 57 302 mewidencjonowany test dodatkowy Stempel o treści:
„VI Ogólnopolski Rajd/Turystykl KolarskieDRebizanty, 19-22.V11.1957 r.". W miejscowości te) ale
byto Jednak placówki • pocztowej, znajdowala się
ona na terenie obsługiwanym przez Ort. Suslec
Tomaszewski. Na okres 11-22.V11.1957 w Rebizan-
Kasownik zaprojektował Marian Dąbrowski. Wydano z inicjatywy Stowarzyszenia Filatelistów Polskich w Wielkiej
Brytanii.
Do kasownika została wydana okoliconościowa pocztówka zaprojektowana przez
W.Z.J. Nowickiego. Obok tekstów okolicznościowych widnieje na niej rysunek sylwetki papieża udzielającego błogosławieństwa. Warto wspomnieć, że pocztówki te,
przed skasowaniem ich okolicznościowym
daktowniklem zostały oklejane znaczkami
brytyjskimi, które zostały przedziurkowane w ten sposób, że nawiązują do inicjałów papieża: „J.P./II."
V. ks-skił
£kosłnofilafellał
fot 1
f
R
5-,51.g.' T0,0510010
— R RIzANTY
Nr
tot. 2
• tach uruchomiono placówką pocztową, która oprócz
wymienionego stempla dodatkowego wyposatona
byla również w datownik zwykły i erką. W zbiosaab Muzeum Poiezty I Telekomunikacjt anajduje
Ma gontowy datownik s datą 22.V11.67 (fot. 1). Wytyka z tego, lż na każdy ameb przygotowany byt
osobny datownik gumowy. Ponadto w zbiorach
muzealnych manty odcisk erki (fot. t). Czy rekwizyty te, pomimo, fe nie ma na Web tadnego
tekstu okolicznościowego, nie powinny być ujęte
w „Katalogu"?
Sw
POLONICA
W WIELKIEJ BRYTANII
Z licznych pamiątek, związanych z podróżami Jana Pawia II, wybitnie polski
charakter ma brytyjski datownik stoso-
A.KAL4 Wa'ffl OP
k
ów
«ród Doda
w Anglii
gaur tan
CrystalPalaceV'4147
LONDON EE19 —41
wany przez upt. London S.E. 19 w dniu
30.V.1982 r, z okazji wizyty papieża na
Crystal Palace, gdzie spotkał sie z ano
gielską Polonią.
ZSRR- Mmml], Me nasiePuDica cetoetklt
— „Dzień. Kosmonautyki", zamówienie z 10,11.81,
lotniom, mak opłaty standardowy e kop. Rysunek
w części Ilustracyjnej kompleksu orbitalnego „Sojuz-Salut-Siduz" oraz innych statków i rakiet na
tle globu, tekst:
aprela. gnań Kosmonawtild".
— Wystawa filatelLstymna „Lotnictwo i Kosmonautyka" w Lerdngradzie, zamówienie z 21.20.50.
Lotniom, standardowy znak opiaty 6 kop., w części Ilustracyjnej emblantat mostowy i tekst.
—
Radia", zamówienie z 10.11Si. Lotnicza, standardowy znak oploty 6 kop., w części.
Ilustracyjnej nt. N. satelita telekonannIkacyJoY.
— „XXVI Zjazd KPZR", zarnenvlanie z 5.1111.51.
Zwykla, standardowy znak opiaty 4 kop., w mąkl
ilustracyjnej watek, samochód, pociąg, samolot
i satelita telokotrundkmyjny.
— Zgodnie z zamówieniem ministerstwa Łączności ZSRR z 3.9.V1.1.81, całostka — koperta ze standardowym znakiem opłaty 4 kop. emisji Igle r.,
z dodatkową Ilustracją satelity telekomunikacyjnego nad globem oraz emblemat Mbadaynarodowej
Wystawy „Swjai as". Ponitej znajduje cię tekst
„SIstlerny i sriedstwa sairDzi.".
Stosowano nastepupwe lansownUal okolimnotciowe:
— Moskwa-poestazot 20.111.61 — datownik pierwmodo dnia (Ukazała we tante OfiCJ81.110 FDC)
z okazji lotu „Sojami a.4', z rysunkiem tego typu
statku na orbicie, na tle gwiazd oraz z tekstem:
sKoanitezesklje lasiedowanda „Sopm T-3" Pierw12
dień. Premier Tours.
— Moskwa-pocztamt 20.01.111 — datownik pierwszego dnia do znaczków i okazji rekordowego lotu
L. Popom, t W. kimania (ukazała Olę takte oficjalna FDC), z symbolicznym rysunkiem kosmonautów w pięcioramiennej, stylizowanej gwieździe
orze taantenai „Koomkzeskije issledowanija. Premier Jour, plerwYJ dimit SM.. 35. Salut B. S.juz 37.
sutok w kosmosie".
—Leningrad D-D od 5 do 29.IV.81 stosowano dodatkowy stempel okolicznościowy z rysimItlein
biernata wystawy I tekstem: „Filatelistiozeskaja
wystawka Awiaclja 1 Kosmonawlikati.
— Moskwa-pocztami 12.1V.81 — okolicznościowy
datownik • z rananident (symbolicznym) globu
z wiatą sponki Kremla i 5-ramienni gwiazdą.
431
Dookoła tekst: „XX-letlje plerwugo pelota szelowieka w kosmos".
Upt, Moskwa-pos.0,ms stosował
datownik pierwszego dnia obiegu znaczka z akacji wy-stawy „SwJaC M". Rysunek kasownika pmedstawla
emblemat wystawy i satelitę telekomunikacyjnego
oraz zawiera tekst: „Mierzionarodnaja wystawka
swjaf-al, siadamy i erleastwa swjazi — PleiwYJ
dior.. Premier Jour".
Uwaga: znaczki, które ukazały się z okazji wapólnogo lotu radziecko-mongolskiego I radziecko-nrrnufwklego kasowane byty na oficjalnych PDC
standardowym datownikiem moskiewskim „Plerwyj Met. Premier Jour".
liot,itl.i ze świata
Norwegia spaliła nie sprzedane
bloki wystawowe Norwer 80
Międzynarodowa wystawa filatelistyczna
Norweaa BO propagowana była zeszycikiem
znaczkowym z reprodukcją znaczków z
1925 r. (lot polarny) oraz 2 blokami o naskładzie po 1.500 000 sztuk. Pierwszy blok
wystawy wydany był w 2970 T. a drugi na
otwarcie wystawy w 1980 r. Jak informowała
niedawno dyrekcja Poczty Norweskiej do
ostatniego dnia wystawy Norwes 80 sprzedano 830 tysięcy sztuk bloku lotniczego, a. drugiego bloku — także niecałą połowę, bo tylko
720 tysięcy sztuk. Po zamknięciu wystawy
salą liczbę nie sprzedanych bloków komisyjnie zniszczono. Nie trudno PrzePowiedzieć,
de ten fakt wpłynie wkrótce na PcwaCna
podwyżkę ich cen w najbliższym katalogu.
Firma Stanley Gibbons znów „pod młotkiem"
Ostatni wlaściciel największej angielskiej
firmy filatelistycznej „Stanicy Gibbons" —
szwedzki koncern „Esselte" nosi się z zamiarem jej sprzedaży za niebagatelną sumę
14 milionów funtów. Znalazło się już kilku
chętnych, ale najwyższa oferta zakupu nie
przekracza 10,5 miliona ż. Pismo Bemar
Briefmaielsan Zettung podaje tę informację
pod żartobliwym tytułem: „Czy nie ma ktoś
przypadkiem abędnych 45 milionów franków
szwajcarskich?"
Czy renesans bloków?
Niedawno podawaliśmy krótką recenzję
katalogu bloków eurcipejskieh, wydanego
przez znane w świecie wydawnictwo „Sieger" z Wirtembergii (RFN). Okazuje się, że
kilka tygodni ternu podobny w formacie
i treści -katalog bloków europejskich wydal
filatelistyczny dom handlowy R. Borek" z
Brunszwiku (RFN), Dowcipni filateliści mówki, że te katalogi są owocem wielkiego
współzawodnictwa tych firm o palmę pierwszeństwa na niwie usług filatelistycznych
dla kolekcjonerów niemieckich.
432
Temitycy zawężają swe zainteresowania
Nawałnich—nowości filatelistycznych nie
tylko nie słabnie, ale co gorsze, wiele nowych emisji ukazywać się zaczyni o zwiększonych nominałach znaczków, a szczególnie
bloków. Taki prezent sprawiła filatelistom
Poczta USA, wydając w jednym arkuszu
50 różnych znaczków z ptakami i kwiatami
z poszczególnych Stanów Ameryki.
Ponad 200 znaczków i bloków ukazało się
ostatnio z okazji Piłkarskich Mistrzostw
świata „EiSPANA 82.. Dlatego też wielu
zwolenników tegoż tematu zaczęło ograniczać
się do nabywania walorów tylko tych krajów, których drużyny dotarły do finałowych
bojów w Hiszpanii w 1982 r.
Jest jednak dziedzina, która zdobywa coraz
-więcej sympatyków — to oficjalne loty na
mistrzostwa świata w piłce nożnej. Nie jest
jeszcze ich dużo, loty organizowane są raz
na cztery lata.
Wzrasta zainteresowanie
motywami „Chopiniana"
Temat „Fryderyk Chopin w filatelistyce"
sny od ,przeszło dwudziestu lat wielu sympatyków i co warte kronikarskiej notatki, że
ragu na rok popyt na walory o tej tematyce stale rośnie. Ostatnio duże zainteresowanie filatelistycznymi asatniąkkami chopinowskimi wykazują kolekcjonerzy w Japonii i Południowej Ameryce. Do najbardziej
poszukiwanych pamiątek należą następujące
walory:
1) koperta ze stemplem dnia odsłonięcia
pomnika w Łazienkach, to jest 142(1.1920 r.
(Wiemy, że ten stempel propagandowy byt
w utyciu na poczcie w Warszawie przez trzy
miesiące: 1X—XI 26).
2) blok ministerialny Poczty Francuskiej
z 1956 x. że, znaczkiem F. 'Chopina,
3) oficjalna koperta Poczty CSRS ze stemplem otwarcia XVIII Festiwalu len. F. Chopina w Mariańskich Łaźniach w 1977 n, odbitym w kolorach czerwonym i niebieskim:
te pamiątkowe koperty (podobno tylko
17 sztuk) wręczył przedstawiciel Ministerstwa Łączności gościom honorowym Festiwalu podczas otwarcia wystawy filatelistycznej w Muzeum im. F. Chopina w Mariańskich Łaźniach 13.VI11.77 r. Na .poczcie
stempel ten odbijany był tylko w kolorze
czarnym. Adres Redakcji. ul. Nowy Swłat 47, 00-012 Warszawa, tel. 17-48-40. Redaguje zespól. Redaktor
naczelny: reny B. Kuma. Artykułów nie zamówionych Redakcja nie zwraca. Ogłoszenia
przyjmuje: Biuro Reklamy Prasowej 1 Propagaady, ul. Mokotowska 5 M. e, II P., 70-740
Warszawa, tel. 2S-94-75, konto: NBP 15 OM
Warszawa,. nr 1157-2014'78-109-11. Cena ogłoszeń
25 zt za stewo W ogloszenlach drobnych. IMormaep o warunkach prenumeraty odzielajo
wszystkie
odaztaly kaw „Prasa-KairMira-Ruch".
urzędy pocztowe.
Nakł ad 18.000, ObjetoSE 1 1/2 arK. Format B5.
Papier Hum, V kl., 70 g, neaseo. naw żaki.
Grat. W-wa, ul. Srebrna le, sam. 368-02/0
INDEKS 95804
ISSN 0015-0975
Z-50