Radosnych chwil przy świątecznym stole i nadziei płynącej ze
Transkrypt
Radosnych chwil przy świątecznym stole i nadziei płynącej ze
„Alleluja! Biją dzwony, Głosząc w świata wszystkie strony, Że zmartwychwstał Pan”. Radosnych chwil przy świątecznym stole i nadziei płynącej ze Zmartwychwstania Pańskiego wszystkim mieszkańcom gminy Radgoszcz i rozsianym po świecie Rodakom życzą Przewodniczący Jan Zuziak w imieniu Rady Gminy Radgoszcz Wójt Marek Lupa i pracownicy Urzędu Gminy Radgoszcz str. 2 nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Echo Radgoszczy Podwójna wygrana Luszowic Bezpieczeństwo na drodze W piątek 30 marca w Zespole Szkół Publicznych w Luszowicach rozegrano gminne eliminacje Ogólnopolskiego Turnieju Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym. Na starcie stanęło 5 trzyosobowych zespołów. Rywalizacja składała się z dwóch etapów. W pierwszym uczestnicy musieli rozwiązać test wiedzy składający się z 25 pytań, w drugim – pokonać rowerowy tor przeszkód. W kategorii uczniów szkół podstawowych zwyciężyła drużyna reprezentująca SP w Luszowicach, która występowała w składzie: Mateusz Siewierski, Winicjusz Wanicki i Filip Kułaga. W turnieju wzięły udział również zespoły ze SP w Radgoszczy (skład: Robert Ślęczkowski, Konrad Pikul i Karol Minorczyk) oraz SP w Zarzeczu Dużym (skład: Bartłomiej Filipski, Eryk Kordos i Karolina Białasek). Zawody gimnazjalistów wygrały Luszowice, których barw bronili: Adrian Pikul, Damian Juszczyk i Wojciech Biel. Zespół drugiej w klasyfikacji końcowej Radgoszczy, tworzyli: Wojciech Bobro, Tomasz Labak i Dawid Szeliga. Wszyscy uczestnicy turnieju otrzymali nagrody i pamiątkowe dyplomy. Organizatorami konkursu byli: Urząd Gminy w Radgoszczy i Zespół Szkół Publicznych w Luszowicach. Wspólne zdjęcie po ceremonii wręczenia nagród i dyplomów Uwaga ogień! Druhowie z działających na terenie naszej gminy jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej w marcu zmuszeni byli do ponad 40 interwencji! Ładna pogoda sprzyjała niestety wypalaniu traw i nieużytków, a to często może się skończyć tragedią. Z danych uzyskanych od strażaków wynika, że płonęły suche trawy i nieużytki o powierzchni ponad 50 hektarów. Niestety w ubiegłym miesiącu doszło także do trzech pożarów budynków. W Radgoszczy w ogniu stanęły dwa domy, w Luszowicach – szopa. Najwięcej akcji, bo aż 27 zanotowali w marcu strażacy z OSP Radgoszcz. Ochotnicy z Luszowic wyjeżdżali 6 razy, z RadgoszczyKrzywdy – 4, z Małca – 4, ze Smykowa – raz. Strażacy apelują za naszym pośrednictwem o rozwagę. Drewno od gminy Gmina podarowała 5 metrów sześciennych drewna opałowego pięciorgu rodzeństwa, którym śmierć zabrała oboje rodziców. Najstarsza trójka mieszka w samej Radgoszczy. Dwójka najmłodszych pozostaje pod opieką rodziny w jednej z miejscowości gminy Szczucin. Nasz samorząd od czasu do czasu stara się, nawet w symboliczny sposób, wesprzeć młodych ludzi, którzy radzą sobie tak dzielnie, mimo tragedii, jaka ich spotkała. Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 str. 3 Pisanki, stroiki, gaiki i ciasta… Aż 155 prac wpłynęło na tegoroczny Gminny Konkurs Wielkanocny na Pisankę Ludową i Plastykę Obrzędową. Rozstrzygnięto go 29 marca w remizie OSP w Radgoszczy. Wykonane różnymi technikami, efektowne pisanki, stroiki, gaiki, a także świąteczne ciasta oceniła komisja w składzie: Zdzisław Banaś (przewodniczący), Krystyna Frąc, Elżbieta Luszowiecka i Renata Klimek. W konkursie na najładniejsze pisanki zdobione metodami tradycyjnymi najwyżej oceniono prace wykonane przez Rafała Początka, Karolinę Doroż, Karolinę Kogut i Wioletę Ryś, siostry Kingę i Patrycję Więcław, Dawida Burca (wszyscy Gimnazjum w Radgoszczy), Katarzynę Powroźnik, Piotra Sołtysa, Mateusza Pikula (SP w Radgoszczy), Piotra Sipiora, Ewę Sipior, Julię Doroż, Aleksandrę Sipior (SP w Zarzeczu Dużym), Dawida Węża (SP w Łęgu), klasy II i III z Łęgu, Wojciecha Sipiora (Przedszkole w Radgoszczy) oraz oddział I Przedszkola w Radgoszczy. Najpiękniejsze pisanki zdobione technikami nowoczesnymi przygotowali: Zuzanna Kupiec i Aleksandra Kupiec, klasa VI b, rodzeństwo Piotr i Maria Pikul, Ewa Dykas, Paulina Banaś i Izabela Banaś, Karol Powroźnik i Tomasz Powroźnik (wszyscy SP w Radgoszczy), Gabriela Juras i Angelika Mazur, Klaudia Warzecha (Gimnazjum w Radgoszczy), Krystian Jędrzejczyk, Sebastian Wawrzonek, Karolina Białasek (SP w Zarzeczu Dużym), Paulina Podedworska, Małgorzata Szwala, Bartek Świder (SP w Luszowicach), dzieci z I oddziału Przedszkola w Luszowicach oraz dzieci z II oddziału Przedszkola w Luszowicach. W kategorii gaików świątecznych pierwszymi miejscami nagrodzono prace Weroniki Moździerz, Bartosza Moździerza, Karoliny Warias, Macieja Wariasa, Wiktorii Wierzby (wszyscy SP w Zarzeczu Dużym), Arkadiusza Zielińskiego, sióstr Iwony i Sylwii Wątroba, Agaty Czarnik, rodzeństwa Piotra i Katarzyny Kogut, Małgorzaty Mroczek i Agnieszki Halada (Gimnazjum w Radgoszczy), Klaudii Leżoń, Julii Saładygi (obie SP w Radgoszczy), Wiktorii Treli, Bartłomieja Witaszka (oboje SP w Małcu). Najpiękniejsze stroiki świąteczne wykonali: Gabriela Dworak, Oskar Brzychczy, Kamil Kupiec, Tomasz Burzec, Gabriela Wawrzonek, rodzeństwo Kamil i Eryk Marnik, Sylwia Szwajkosz, Magdalena Borek, Kinga Saładyga, Paweł Pyzik, Natalia Mazur, siostry Klaudia i Wiktoria Zawiślak (SP w Radgoszczy), rodzeństwo Aleksandra i Patrycja Minorczyk, Natalia i Damian Łabuz, Iwona Dykas i Klaudia Pikul, rodzeństwo Aleksandra, Tomasz i Zuzanna Zielińscy, Iwona Dziedzic, Karolina Forgiel i Magdalena Dykas (praca zbiorowa), Natalia Moździerz, Mariola Bobro, Angelika Oleś, Magdalena Kilian i Angelika Aksamit (praca zbiorowa) – wszyscy z Gimnazjum w Radgoszczy, a także Gabriela Wałaszek, Ewelina Wąż (obie SP w Łęgu), Nikola Kordos, rodzeństwo Wiktoria, Konrad i Patryk Ryk, Karolina Dyjak (SP w Zarzeczu Dużym), Paulina Chłopek, Katarzyna Motyka, Roksana Motyka (SP w Luszowicach), Karolina Świerczek, Julia Białas (Przedszkole w Luszowicach) oraz Patrycja Kochanek, Karol Zawiślak i Karol Doroż (Przedszkole w Radgoszczy). W kategorii „wyroby z ciasta” laureatami konkursu zostali: Sylwia Dworak (Przedszkole w Luszowicach), Przemysław i Anna Błocho (SP w Radgoszczy), Karol Noga (klasa „0” w Radgoszczy) i Patrycja Markot (Gimnazjum w Radgoszczy). Organizatorem konkursu i fundatorem nagród był Urząd Gminy. str. 4 Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Drogi przede wszystkim… Gminne inwestycje 2011 Przedstawiamy Państwu rejestr inwestycji przeprowadzonych w ubiegłym roku w poszczególnych miejscowościach wchodzących w skład naszej gminy. Omawiając je, należy podkreślić, że główny nacisk położony został na odbudowę i remonty dróg. Prace te prowadzone były w oparciu o pieniądze, które nasz samorząd pozyskał z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z przeznaczeniem na usuwanie skutków powodzi. Z tego źródła otrzymaliśmy – w trzech transzach – blisko 7 milionów złotych. Dofinansowanie pozwoliło na odbudowę dróg o łącznej długości 15 kilometrów (wraz z wyczyszczeniem przydrożnych rowów, wykonaniem przepustów i zjazdów) oraz I etap odmulenia dna zbiornika wodnego w Narożnikach (piszemy o tym w innym miejscu). Poniżej prezentujemy inwestycje w rozbiciu na poszczególne sołectwa. W sołectwie Radgoszcz I przeprowadzono remonty czterech dróg gminnych: ul. M. Kopernika, ul. M. Kopernika na p. Pyzika, ul. Zadębie oraz ul. Granicznej (koło p. Małka). Łącznie odbudowano prawie 4,5 km dróg, wymieniono na nich przepusty, zrobiono zjazdy i odmulono przydrożne rowy. Z kolei na ulicach Orzeszkowej (na Radbet), Leśnej i Kopernika (na oczyszczalnię) oraz drodze na p.p. Mroczka i Skrzeka wykonano przepusty rurowe. Na ulicy Leśnej dodatkowo zabezpieczone zostały wyrwy i rów. Wśród przeprowadzonych prac znalazło się także nawiezienie ziemi i wyrównanie terenu obok budynku przedszkola w Radgoszczy. Zyskały również obiekty sportowe. Na boisku piłkarskim stanęły dwie wiaty służące sztabom zespołów piłkarskich i zawodnikom rezerwowym, natomiast na kompleksie Orlik nadbudowana została siatka ogrodzeniowa. Łączny koszt inwestycji przeprowadzonych w sołectwie Radgoszcz I przekroczył 2 mln zł (1,7 mln z tej kwoty to pieniądze pozyskane spoza budżetu). Na prace przeprowadzone w sołectwie Radgoszcz II wydano prawie 1,5 miliona złotych (1,3 mln to pieniądze pozabudżetowe). Położono nową nawierzchnię asfaltową na całej długości drogi gminnej przez las Imielnia, na ulicy Okrężnej (od p. Ryczka do p. Łuszcza), na części ul. Mickiewicza oraz na ul. M. Kopernika. Podobnie jak w sołectwie Radgoszcz I odbudowie dróg towarzyszyła wymiana przepustów, wykonanie zjazdów oraz odmulenie rowów. Całkowita długość naprawionych dróg to ponad 3,3 km. Ponadto odbudowano zjazdy wzdłuż ul. Szkolnej w Łęgu oraz trzy zjazdy z ulicy Witosa, wykonano też zjazd z ul. Szczucińskiej na ul. Dębową. Ulica Nowa w Żdżarach odbudowana na długości 2,2 km Ponad 1,5 kilometra odnowionych dróg zyskali mieszkańcy sołectwa Radgoszcz III. Wykonane, w ramach usuwania skutków powodzi, roboty przeprowadzone zostały na ulicy Granicznej, koło p. Małka (położono tam nawierzchnię asfaltową i wykonano zjazdy) oraz ul. Narożniki, która ma nowy asfalt, odmulone rowy przydrożne i wyremontowane zjazdy. Zjazdy wykonano również wzdłuż ul. Wesołej oraz drogi gminnej „na Radziakową”. W budynku byłej szkoły podstawowej kontynuowane były prace modernizacyjne, zmierzające do zaadaptowania obiektu na potrzeby Wiejskiego Domu Kultury. Łącznie w Narożnikach przeprowadzono inwestycje o wartości przekraczającej milion złotych (ponad 900 tys. to pieniądze pozyskane z zewnątrz). W Małcu wykonano nową nawierzchnię asfaltową na części ul. Pańskiej i dokończono odbudowę ul. Nowa Wieś (łączna długość – prawie 1 km). Przy szkole podstawowej – w ramach programu rządowego „Radosna szkoła” – wybudowany został plac zabaw dla dzieci (jak już informowaliśmy w poprzednim numerze „Echa Radgoszczy” kosztował ponad 126 tys. zł, z których połowa pochodziła z dotacji). Na liście ubiegłorocznych inwestycji znalazły się również wykonanie zatoczki drogowej pomiędzy szkołą i remizą, wymiana przepustu na skrzyżowaniu ulic Nowa Wieś Wiaty na boisku sportowym w Radgoszczy Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Plac zabaw dla dzieci wybudowany w Małcu w ramach projektu „Radosna szkoła” i Leśna oraz wymiana drzwi do remizy Ochotniczej Straży Pożarnej. Łączny koszt wymienionych wyżej prac i zakupów przekroczył 600 tysięcy złotych (około 500 tys. pozyskano spoza budżetu). W Żdżarach odbudowano ulicę Nową na długości 2,2 km (wraz z wymianą przepustów i odwodnieniem drogi). Inwestycja kosztowała ponad 860 tys. zł i w całości została sfinansowana z pieniędzy przekazanych naszej gminie na usuwanie skutków powodzi. Ponad 1,1 miliona złotych – to koszt prac remontowych i inwestycyjnych w Luszowicach. Zakończono tu III etap budowy przedszkola, rozbudowano sieć kanalizacyjną przy ul. Witosa, a na kompleksie sportowym Orlik wybudowano kort tenisowy i bieżnię lekkoatletyczną. Luszowice zyskały ponad 1,7 kilometra nowych dróg – odbudowano ulicę Tarły oraz część ulicy 600-lecia Luszowic. Rejestr uzupełnia odbudowa – w ramach programu „Małopolskie remizy” – rurociągu pod placem ćwiczebno-manewrowym przy remizie oraz wymiana blach na wiacie OSP. Blisko 500 tysięcy ze wspomnianej wyżej kwoty 1,1 mln to pieniądze pozyskane przez nasz samorząd ze źródeł zewnętrznych. W Smykowie wykonano nową nawierzchnię asfaltową na ul. Lipowej (o długości 1 km) oraz zjazdy z niej, odmulono również przydrożne rowy. Wyremontowana została także droga gminna „na Hektary”, a remiza miejscowej OSP zyskała nowe drzwi. Koszt wspomnianych prac przekroczył 530 tys. zł (ponad 490 tys. pochodziło spoza budżetu). str. 5 Ulica Kopernika w Radgoszczy po remoncie W ubiegłym roku, w ramach prowadzonej przez nasz samorząd akcji, w całej gminie – kosztem ok. 80 tys. złotych – odmulono prawie 12,5 km rowów. Za 134 tys. zł kupiono przepusty rurowe wykorzystane na odwodnienie dróg i wykonanie zjazdów, 46,5 tys. zł przeznaczono na kruszywo (536 ton) i żużel (221 ton) na remonty dróg. W 2011 roku nasz samorząd, za pieniądze z budżetu, kupił i przekazał Gminnemu Zakładowi Gospodarki Komunalnej wóz asenizacyjny, kosiarkę bijakową tylno-boczną oraz zamiatarkę dróg. Na sprzęt wydano łącznie 66 tys. złotych. Uzupełnienie wymienionych powyżej inwestycji gminnych stanowiły w 2011 roku remonty i zakupy dokonane w poszczególnych miejscowościach w ramach funduszu sołeckiego, na który przekazano ponad 167 tys. złotych. Poniżej przedstawiany rejestr przedsięwzięć podjętych przez sołectwa. Radgoszcz I: zakup rur przepustowych (ul. Kopernika, ul. Leśna), zakup kruszywa na remont dróg (ul. Cicha, ul. Mały Dwór, droga na Radbet, ul. Słoneczna, ul. Strażacka, droga od ul. Leśnej do Wesołej), odmulenie rowów (ul. Kopernika, droga do oczyszczalni). Łączna kwota przyznana w ramach funduszu sołeckiego – ponad 28 tys. zł. Radgoszcz II: zakup kruszywa na remont dróg (ul. Okrężna, ul. Kasztanowa, ul. Topolowa, ul. Polna, ul. Kopernika, ul. Grochowiska, droga przez las Imielnia, ul. Wierzbowa), zabezpieczenie wyrw na rzece Upust, czyszczenie i odmulenie rowów (m. in. droga przez las Imielnia oraz rów od drogi przez las Imielnia do ul. Szkolnej). Łączna kwota przyznana w ramach funduszu – ponad 28 tys. zł. Radgoszcz III: kontynuacja remontu budynku byłej szkoły podstawowej w Narożnikach. Łączna kwota przyznana w ramach funduszu – 14,4 tys. zł. Luszowice: odmulenie rowów (ul. Dworska, rów od ul. Dąbrowskiej, ul. Z. Tarły, ul. Kwiatowa), zakup kręgów betonowych i remont przepustów (ul. Nadbrzeżna, ul. Dworska, ul. Słoneczna), zorganizowanie Dnia Dziecka, wyposażenie świetlicy OSP (zakup: gier, 9 stolików, 50 krzeseł), zakup mundurów dla OSP. Łączna kwota przyznana w ramach funduszu – ponad 28 tys. zł. Małec: odmulenie i udrożnienie rowów (ul. Szczucińska od basenu OSP do ul. Wierzbowej i Dębowej, ul. Zalesie, ul. Nowa Wieś), zakup przepustów rurowych (ul. Dębowa), malowanie sali w remizie OSP. Łączna kwota przyznana w ramach funduszu – ponad 21 tys. zł. Smyków: remont Domu Ludowego (m. in. łazienka, kuchnia, pomieszczenie socjalne, zaplecze sanitarne). Łączna kwota przyznana w ramach funduszu – blisko 23,5 tys. zł. Żdżary: adaptacja poddasza w Budynku Integracji Społeczności Wiejskiej (zakup materiałów: płytki, płyty gipsowe, grzejniki, drzwi, wełna mineralna), zorganizowanie Dnia Dziecka. Łączna kwota przyznana w ramach funduszu – blisko 24 tys. zł. str. 6 nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Echo Radgoszczy Z prac naszych radnych Poniżej przedstawiamy uchwały podjęte przez naszych radnych podczas XV sesji Rady Gminy Radgoszcz. Każdą z nich opatrzyliśmy krótką informacją przybliżającą treść uchwały oraz wynikami głosowania. XV sesja Rady Gminy Radgoszcz z 30 grudnia 2011 r. W sesji uczestniczyli wszyscy radni. Uchwała w sprawie zmian w uchwale budżetowej gminy Radgoszcz na rok 2011. Radni dokonali korekty uchwały budżetowej. Dochody zostały zwiększone o 110,5 tys. złotych, równocześnie o taką samą sumę wzrosły wydatki naszego samorządu. Za przyjęciem uchwały opowiedziało się 13 radnych. Nikt nie był przeciw. Dwóch radnych (J. Żaba i S. Luszowiecki) wstrzymało się od głosu. Uchwała w sprawie opinii projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie JastrząbskoŻdżarskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu w części położonej w województwie małopolskim. Jastrząbsko-Żdżarski Obszar Chronionego Krajobrazu został ustanowiony w roku 1996 jeszcze przez ówczesnego wojewodę tarnowskiego. Częściowo obejmuje naszą gminę – jej wschodni pas – od Małca do Smykowa (w Małopolsce Obszar obejmuje również część gmin Lisia Góra, Tarnów i Skrzyszów). Zachodnia granica Obszaru rozpoczyna się w Małcu-Nowej Wsi, w miejscu styku granic gmin Radgoszcz, Szczucin i Wadowice Górne. Biegnie na zachód, wzdłuż granicy naszej gminy, potem drogą gruntową przez Małec do drogi do Szczucina. Dalej – na południe, okrąża od zachodu las i dociera do potoku Dęba, którym podąża przez ok. 3,5 km w kierunku południowym. Po dotarciu do drogi Dulcza Wielka-Radgoszcz, skręca na zachód i biegnie przez ok. 1300 m wzdłuż tej drogi do Radgoszczy, by znowu zmienić kierunek na południowy, podążając wzdłuż drogi przez Lisiaki i Górki. Po ok. 2 km dociera do kompleksu leśnego w Świerżu i wzdłuż jego zachodnich granic dociera do drogi przebiegającej przez Smyków, którą biegnie ok. 4 km w kierunku południowym. Następnie przecina drogę Luszowice – Jastrząbka Nowa, a po ok. 4,5 km – wiodąc drogą gruntową – dociera do drogi Radomyśl Wielki – Lisia Góra. Teren położony na wschód od opisanej powyżej granicy znajduje się na terenie Obszaru. Wiąże się to z dość poważnymi ograniczeniami i zakazami dotyczącymi ingerencji w środowisko naturalne oraz krajobraz. Uchwała Sejmiku Województwa Małopolskiego, którą opiniowali nasi radni, zakazy te nieco złagodziła. Doprecyzowano również możliwe odstępstwa dotyczące wykonywania koniecznych prac związanych z robotami budowlanymi dopuszczonymi do realizacji na Obszarze oraz działań związanych z eksploatacją złóż kopalin. Zgodnie z nową uchwałą jest możliwa realizacja przedsięwzięć, dla których nie stwierdzono konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Za pozytywnym zaopiniowaniem projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego głosowało 13 radnych, nikt nie był przeciw, 2 radnych (J. Żaba i S. Luszowiecki) wstrzymało się od głosu. Uchwała w sprawie przystąpienia do Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki” w ramach poddziałania 9.1.2. „Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszania różnic w jakości usług edukacyjnych”. Radni zdecydowali o przystąpieniu naszej gminy do wspomnianego w tytule uchwały projektu, który jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki”. Realizacja projektu jest przewidziana na lata 2012-2013. Teoretycznie w jego ramach możliwe jest pozyskanie pieniędzy na dofinansowanie zajęć dla dzieci mających trudności w zdobywaniu umiejętności matematycznych, mających problemy z czytaniem i pisaniem oraz uczniów szczególnie uzdolnionych, a także zajęć logopedycznych, terapeutycznych, socjo- terapeutycznych i psycho-edukacyjnych oraz gimnastyki korekcyjnej. Projekt uchwały został przyjęty jednogłośnie – za opowiedzieli się wszyscy radni. Uchwała w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Radgoszcz na lata 2012-2018. Uchwała zastąpiła tę, którą radni podjęli 24 lutego 2011 (na lata 2011-2016). Prognoza finansowa przewiduje między innymi dochody budżetu naszej gminy do roku 2018. Zaplanowano również wysokości i terminy spłaty zobowiązań. Częścią podjętej uchwały jest wykaz przedsięwzięć wieloletnich, które będą realizowane w naszej gminie. W praktyce obejmuje on jedynie zamiary do roku 2013. Wśród zapisów znalazły się działania związane z przeciwdziałaniem wykluczeniu cyfrowemu (łącznie w latach 2012-2013 przewiduje się inwestycje, których koszt przekracza 1,2 mln złotych) oraz budowa placu zabaw wraz z zagospodarowaniem terenu przy ul. Szkolnej w sołectwie Radgoszcz II (350 tys. złotych w roku 2013). Za przyjęciem uchwały opowiedziało się 13 radnych, 2 (J. Żaba i S. Luszowiecki) było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Uchwała w sprawie uchwalenia budżetu Gminy Radgoszcz na rok 2012. Dochody naszej gminy w roku 2012 ustalono na blisko 20 milionów 836,5 tys. złotych. Wydatki przekroczą nieco 19 mln 326 tys. złotych, przy czym prawie 17 mln 388 tys. to wydatki bieżące, zaś na inwestycje i zakupy majątkowe przeznaczono blisko 1 mln 950 tys. złotych. W budżecie utworzono dwie rezerwy – ogólną (99,5 tys. zł) oraz celową na realizację zadań związanych z zarządzaniem kryzysowym (40,5 tys. zł). Nadwyżka (1 mln 510 tys. zł) przeznaczona została na planowaną spłatę kredytów. Przychody budżetu określono na prawie 116 tys. zł, rozchody – 1 mln 626 tys. zł. Do dyspozycji sołectw wchodzących w skład naszej gminy wyodrębniono 174 tys. złotych. Za przyjęciem uchwały opowiedziało się 14 radnych, 1 (J. Żaba) był przeciw. Nikt się nie wstrzymał. Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Dzień Kobiet w Żdżarach W Budynku Integracji Społeczności Wiejskiej w Żdżarach, 8 marca Dzień Kobiet świętowały panie reprezentujące placówki oświatowe, kulturalne, jednostki samorządowe oraz liderki działających w naszej gminie kół gospodyń wiejskich. Organizatorami spotkania byli sołtys Żdżar Alicja Madej, wójt Marek Lupa oraz przewodniczący Rady Gminy Jan Zuziak. W tym wyjątkowym dniu nie mogło, oczywiście, zabraknąć kwiatów i serdecznych życzeń. Oprócz panów, którzy zorganizowali spotkanie, życzenia złożyli także sekretarz gminy Marek Kopia, kierownik Referatu Budownictwa i Inwestycji Jerzy Bączek oraz dyrektor GZGK Wiesław Żurawski. str. 7 str. 8 nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Echo Radgoszczy Gminny turniej rozstrzygnięty Wiedza pożarnicza oceniona Mariola Cudak, w kategorii szkół podstawowych oraz Andrzej Skrzek, wśród gimnazjalistów – to zwycięzcy Gminnego Turnieju Wiedzy Pożarniczej. Uczestniczyli w nim uczniowie, którzy nie ukończyli 16 lat. Ich zadaniem było rozwiązanie testu składającego się z 25 pytań. Na starcie turnieju stanęli uczniowie Szkoły Podstawowej w Zarzeczu Dużym, Szkoły Podstawowej w Radgoszczy, Gimnazjum Trzeba było odpowiedzieć na 25 pytań, czas – 25 minut Publicznego w Radgoszczy Małec), Krzysztof Budziński (OSP oraz reprezentanci Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej działającej Krzywda) i Kazimierz Jaworski (OSP przy radgoskiej Ochotniczej Straży Luszowice). Pożarnej. Najlepszych wyłoniono W gronie uczniów szkół podstaw dwóch kategoriach wiekowych. wowych największą wiedzą wykazała Nad przebiegiem rywalizacji czuwało się Mariola Cudak z Zarzecza Dużego, jury w składzie: Kazimierz Giża (OSP a drugie miejsce zajął jej szkolny kolega Radgoszcz), Władysław Gmyr (OSP – Bartosz Moździerz. Uczestnicy Gminnego Turnieju Wiedzy Pożarniczej i członkowie jury W starszej grupie zwyciężył Andrzej Skrzek z Gimnazjum w Radgoszczy, wyprzedzając Lidię Burzec, reprezentującą Młodzieżową Drużynę Pożarniczą OSP Radgoszcz. Wymieniona czwórka zakwalifikowała się do eliminacji powiatowych Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Pożarniczej. Turniej, którego celem jest popularyzowanie wśród młodzieży znajomości przepisów przeciwpożarowych, zasad postępowania na wypadek pożaru oraz praktycznych umiejętności posługiwania się sprzętem gaśniczym, a także propagowanie tradycji i organizacji ochrony przeciwpożarowej, zorganizował Urząd Gminy. Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 str. 9 niu terenu poprzez plantowanie. Szczegółowy zakres był oczywiście dróg technologicznych, demontaż, naprawę i montaż ogrodzeń oraz innych uszkodzonych elementów, usunięcie – we własnym zakresie – odpadów i śmieci, a po zakończeniu inwestycji – uporządkowanie terenu i wyrównanie ewentualnych szkód wyrządzonych na sąsiednich posesjach. Prace – dzięki sprzyjającej pogodzie i solidności firmy, która wygrała przetarg – zostały wykonane szybko i sprawnie. Dodatkowo, dla zabezpieczenia zbiornika, gmina – we własnym zakresie – wykonała stalowe barierki od strony drogi powiatowej. Dno zalewu już bez mułu Kosztem blisko 850 tysięcy złotych przeprowadzono w ubiegłym roku pierwszy etap odmulenia zbiornika retencyjnego w Narożnikach – bardzo istotny element prac zmierzających do przywrócenia właściwego stanu technicznego zalewu. Znacząca część wydatków (680 tys. zł) została pokryta z pieniędzy, które otrzymała nasza gmina na usuwanie skutków powodzi. Ze swojego budżetu dołożyliśmy, jako tzw. wkład własny, 170 tysięcy złotych. Najważniejsze prace polegały na wyczyszczeniu dna zbiornika – usunięciu namułu oraz wyrówna- znacznie szerszy. Obejmował m.in. wykonanie oraz późniejszą rozbiórkę Ocena sytuacji na lokalnym rynku pracy Radgoszcz jest jedną z dwóch gmin Powiśla Dąbrowskiego, w których – w ubiegłym roku – nieznacznie zmniejszyła się liczba bezrobotnych. Generalnie, w naszym powiecie stopa bezrobocia (procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo) wzrosła do poziomu 19,7 proc. 31 grudnia 2010 w ewidencji bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Dąbrowie Tarnowskiej figurowało 4 859 osób, o 184 więcej niż w ostatnim dniu roku 2010 – wynika z „Oceny sytuacji na lokalnym rynku pracy” przygotowanej przez dąbrowski PUP. Powiat dąbrowski jest, wraz z limanowskim i nowosądeckim, w trójce samorządów o najwyższej stopie bezrobocia w Małopolsce. Dla porównania odsetek ten dla całej Polski wynosił – 10,5 proc, a dla województwa małopolskiego – 12,5 proc. (stan na 31 grudnia 2011). W dynamice zmian poziomu bezrobocia (w porównaniu do roku 2010) w poszczególnych gminach naszego powiatu odnotowano wzrost liczby osób bezrobotnych na terenie pięciu samorządów (Gręboszów, Bolesław, Dąbrowa Tarnowska, Olesno i Szczucin). W dwóch nastąpił spadek – w Mędrzechowie i Radgoszczy. W ostatnim dniu ubiegłego roku w naszej gminie jako bezrobotne zarejestrowanych było 576 osób, w tym 300 kobiet. 223 osoby nie ukończyły 25. roku życia, 168 nie miało kwalifikacji zawodowych, 368 miało status długotrwale bezrobotnych, a zasiłek pobierało 67. Ze wspomnianej „Oceny sytuacji na lokalnym rynku pracy” wynika, że w ubiegłym roku – w skali całego powiatu – jedną trzecią bezrobotnych stanowiły osoby, które miały mniej niż 25 lat. 85 procent ogółu nie miało prawa do zasiłku, zaś trzy czwarte – mieszkało na wsi. Odsetek kobiet przekraczał 51 proc. Najwięcej bezrobotnych z powiatu dąbrowskiego to osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (ok. 36,0 proc.), a w dalszej kolejności: policealnym i średnim zawodowym (21,3 proc.) oraz gimnazjalnym i poniżej gimnazjalnego (20,3 proc.). Udział osób z wykształceniem wyższym wśród bezrobotnych wyniósł 8,6 proc. Biorąc pod uwagę konkretne zawody – 754 osoby figurujące w rejestrze nie zadeklarowały żadnego. Wśród bezrobotnych było także (przytaczamy tylko zawody najliczniej reprezentowane) 536 sprzedawców, 284 robotników gospodarczych, 189 ślusarzy, 173 techników-ekonomistów, 96 mechaników samochodów osobowych, 94 techników-mechaników, 91 murarzy, 90 monterów podzespołów i zespołów elektronicznych, 83 piekarzy, 82 techników prac biurowych, 77 robotników budowlanych, 68 techników-handlowców i 65 cukierników. str. 10 nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Echo Radgoszczy Konkurs palm wielkanocnych W Niedzielę Palmową w kościołach naszej gminy odbył się tradycyjny Gminny Konkurs Palm Wielkanocnych. Palmy zostały ocenione przy świątyniach parafialnych – w Krzywdzie, Luszowicach i Radgoszczy, po mszach świętych, w czasie któr ych zostały poświęcone. Komisja konkursowa pracowała w składzie: Zdzisław Banaś, Ryszard Nowak, Renata Klimek, Bernadeta Dykas, Danuta Laskowska i Ewa Kwiecień. Pod uwagę brane były: wysokość palm, pomysłowość i oryginalność wykonania, wykończenie tradycyjnymi ludowymi technikami, zdobienie wyrobami z bibuły lub papieru kolorowego oraz zdobienie żywymi roślinami np. kwiaty, mchy, paprocie, krzewy. W Krzywdzie za najpiękniejszą uznano palmę wykonaną przez Jacka Bogacza. Miejsc drugiego i trzeciego nie przyznano. Wyróżnienia otrzymali: Mateusz Bogacz, Aleksandra Sipior, Natalia Łabuz, Dominik Ryczek, Magdalena Ryczek, Mariusz Łuszcz, Magdalena Gwóźdź, Karolina Dyjak, Michał Stanek, Wojciech Sipior, Sylwia Oleś i Vanessa Łabuz. W Luszowicach pierwsze miejsce zdobył Mikołaj Bogula. Komisja przyznała tu aż cztery równorzędne drugie nagrody, otrzymali je: Anna Kmieć, Jakub Czochara, Mikołaj Michalczyk i Sebastian Laskowski. Trzecie miejsce przypadło Weronice Sipior. Wyróżnienia zdobyli: Mateusz Ramocki, Wojciech Zuziak, Aleksandra Kuchta, Paulina Jankowska, Daniel Wąż, Paulina Kobos, Marek Żurawski, Mateusz Bartoń, Kacper Mazurkiewicz, Barbara Ptak, Gabriela Kolak, Karolina Stopka, Patryk Jankowski, Aleksandra Noga, Julia Małek, Patrycja Majcher i Justyna Madej. W Radgoszczy konieczne było przyznanie dwóch pierwszych miejsc. Zdobyły je palmy przygotowane przez radgoskie Koło Gospodyń Wiejskich oraz Tomasza Powroźnika i Karola Powroźnika. Trzy równorzędne drugie miejsca zajęli Kordian Stopa, Bartosz Witaszek i Karol Noga, natomiast trzy równorzędne trzecie miejsca – Oskar Brzychczy, Katarzyna Powroźnik oraz Zuzanna Kupiec i Aleksandra Kupiec. Dodatkowo komisja przyznała wyróżnienia palmom, których autorami byli: Anna Błocho, Filip Nowak, Jakub Stopa, Robert Jopek, Bartek Potok, Karol Lekarczyk, Gabriela Dworak, Paweł Pyzik i Patryk Pyzik, Tomasz Fijał, Wojciech Nowak, Radosław Ryba, Marcelina Doroż oraz Krystian Gierczyński. Członkowie jury podkreślali, że poziom tegorocznego konkursu był wyjątkowo wysoki, a oni sami pozostawali pod wrażeniem pięknych, wysokich i starannie wykonanych palm. Organizatorem konkursu był Urząd Gminy w Radgoszczy, który ufundował także nagrody: dla laureatów – finansowe, dla zdobywców wyróżnień – rzeczowe (opiekacze, zegary, porcelana, gry, zabawki). Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 str. 11 184. rocznica urodzin Jana Wnęka Pamięci Ikara z Powiśla 30 marca minęła 184. rocznica urodzin Jana Wnęka, syna ziemi radgoskiej – artysty, rzeźbiarza, konstruktora, a przede wszystkim prekursora lotnictwa. Pamięć Ikara z Powiśla uczciła uroczystość zorganizowana w Kaczówce, w miejscu gdzie się urodził w roku 1828. W spotkaniu wzięli udział m.in. wójt Marek Lupa, radni Alicja Madej (równocześnie sołtys Żdżar), Celina Ramocka i Zbigniew Toczek, sołtys Radgoszczy Ryszard Nowak oraz prezes Stowarzyszenia Civitas Chrystiana Edward Urbańczyk, który przybli- żył zebranym sylwetkę prekursora lotnictwa. Gościem honorowym był potomek Jana – Roman Wnęk, który Poparcie dla Telewizji Trwam Podczas jednej z tegorocznych sesji Rady Gminy Radgoszcz, nasi radni – z inicjatywy radnego Stanisława Frąca – przyjęli stanowisko popierające protest przeciwko decyzji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która nie przyznała Telewizji Trwam koncesji na nadawanie programu na tak zwanym multipleksie cyfrowym. Stanowisko zostało przyjęte jednogłośnie. Poparcie naszych radnych zostało zauważone w Toruniu. Obok drukujemy skan – podpisanego przez ojca Mariana Sojkę – listu z podziękowaniami, który został przesłany do naszej gminy. uczestniczył w uroczystościach z rodziną. Delegacje reprezentujące samorząd naszej gminy, sołectwa i Stowarzyszenie – oddając hołd naszemu wielkiemu rodakowi – złożyły wiązanki kwiatów i zapaliły znicze pod krzyżem, który upamiętnia miejsce, w którym stał rodzinny dom Ikara z Powiśla. Zebrani odmówili również modlitwę w intencji Jana Wnęka i jego rodziny. Jan Wnęk zmarł 10 lipca 1869 roku na skutek obrażeń doznanych 10 dni wcześniej podczas upadku, którym zakończyła się jedna z jego lotniczych prób. str. 12 nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Echo Radgoszczy Zmiany w systemie wsparcia bezpośredniego ARiMR przyjmuje wnioski Jak co roku, do 15 maja w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa można składać wnioski o przyznanie dopłat bezpośrednich, wsparcia z tytułu gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania oraz płatności rolnośrodowiskowych za rok 2012. Przypomnijmy, że rolnicy, którzy złożą wnioski do 15 maja, otrzymają dopłaty w pełnej wysokości, każdy dzień roboczy spóźnienia (nie później jednak niż 11 czerwca) oznacza zmniejszenie wsparcia o 1 procent. W tym roku zmieniono nieco system wsparcia bezpośredniego – ARiMR będzie finansowała więcej rodzajów płatności. Po raz pierwszy rolnicy mogą się ubiegać o „płatność do surowca tytoniowego” (płatność do tytoniu). Wysokość wsparcia uzależniona jest od ilości surowca wyprodukowanego w rejonie uprawy tytoniu, spełnienia określonych wymagań jakościowych i dostarczenia tytoniu (w wymaganym terminie) zatwierdzonemu przetwórcy. Od tego roku ARiMR przejmuje od Agencji Rynku Rolnego przyznawanie płatności uzupełniającej (tzw. „płatność niezwiązana do tytoniu” i „płatność niezwiązana do skrobi”). Dopłaty te przysługują rolnikowi, który w dniu 14 marca 2012 roku był wpisany do rejestru podmiotów mających prawo do uzyskania płatności niezwiązanej, prowadzonego przez Agencję Rynku Rolnego. Rolnicy mogą teraz ubiegać się również o płatności do owiec. Zmienione zostały także zasady przyznawania płatności do owoców miękkich. „Oddzielna płatność do owoców miękkich” zastąpi stosowaną dotychczas „przejściową płatność z tytułu owoców miękkich”. Nowa forma przysługuje do powierzchni uprawy truskawek lub malin, do których w 2008 roku została przyznana „przejściowa płatność do owoców miękkich”. W tym roku na jednym formularzu wniosku, rolnicy mogą ubiegać się o następujące rodzaje płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego: jednolitą płatność obszarową (JPO), uzupełniające płatności obszarowe (UPO), płatności uzupełniające dla producentów surowca tytoniowego (płatność niezwiązana do tytoniu) oraz w zakresie produkcji ziemniaka skrobiowego (płatność niezwiązana do skrobi), specjalną płatność obszarową do powierzchni upraw roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych, wsparcie specjalne – płatność do krów, wsparcie specjalne – płatność do owiec, wsparcie specjalne do surowca tytoniowego (płatność do tytoniu), Kwiaty w bibliotece Dużym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty wykonywania kwiatów z bibuły, poprowadzone przez panią Helenę Pyzik. Zorganizowano je 20 marca w Gminnej Bibliotece Publicznej w Radgoszczy. W zajęciach wzięła udział liczna grupa dzieci z radgoskiej Szkoły Podstawowej, pod opieką wychowawczyń i rodziców. Piękne kwiaty, które powstały pod okiem pani Heleny, uczestnicy warsztatów zabrali ze sobą płatność cukrową, oddzielną płatność z tytułu owoców i warzyw (płatność do pomidorów), oddzielną płatność z tytułu owoców miękkich. Ponadto, analogicznie do roku ubiegłego, na tym samym formularzu rolnicy mogą też ubiegać się o: pomoc finansową z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) oraz płatność rolnośrodowiskową (PROW 2007-2013). Paleta wsparcia w ramach programu rolnośrodowiskowego jest szeroka. Obejmuje dziewięć pakietów, a w każdym z nich jest możliwych kilka wariantów. Rolnicy, którzy chcą skorzystać z tego programu, muszą przedstawić „Plan działalności rolnośrodowiskowej” przygotowany przez uprawnionego doradcę i zobowiązać się do wypełniania przez 5 lat (liczonych od 15 marca roku, w którym został złożony pierwszy wniosek o przyznanie płatności) warunków określonych w tym planie, a także do przestrzegania podstawowych wymagań dotyczących produkcji rolniczej na obszarze całego gospodarstwa oraz wymagań wynikających z poszczególnych pakietów. Aby otrzymać pomoc w ramach „programu rolnośrodowiskowego”, rolnik musi mieć nie mniej niż 1 ha użytków rolnych. opracowała: Agnieszka Warias Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 str. 13 Klaudia Pikul Nazywam się Klaudia Pikul. Jestem uczennicą klasy V b Szkoły Podstawowej w Radgoszczy. Moja przygoda ze sportem zaczęła się już w klasie drugiej, kiedy to po raz pierwszy wzięłam udział w szkolnych zawodach. Zdobyłam wtedy pierwsze miejsce w biegach długodystansowych. Od tego czasu starałam się rzetelnie przygotowywać do kolejnych zawodów, pod opieką pani Agnieszki Piotrowicz. Z czasem zaczęłam uczestniczyć także w rywalizacji pozaszkolnej. Do moich najważniejszych ówczesnych osiągnięć zaliczam: J 1. miejsce w XVIII Powiatowym Biegu „ Sokoła” w Małcu, J 1. miejsce w konkursie organizowanym w ramach akcji „ Polska Biega” w Dąbrowie Tarnowskiej, J 1. miejsce w Indywidualnych Biegach Przełajowych w Małcu, J 3. miejsce w XIX Powiatowym Biegu „Sokoła” w Małcu. W 2010 roku na zawodach w Krakowie zostałam zauważona przez trenera Ryszarda Jasicza. Od tego czasu regularnie uczestniczę w prowadzonych przez niego zajęciach – trenuję w każdą sobotę po 2-3 godziny. Biorę również udział w zawodach klubowych. Moje najważniejsze osiągnięcia klubowe to: J 1. miejsce w Otwartych Halowych Mistrzostwach MLUKS Tarnów, J 1. miejsce w biegach okrężnych w Tarnowie, J 1. miejsce w VII Biegu Sanguszków, J 1. miejsce w Mistrzostwach Województwa Małopolskiego w Biegach Przełajowych w Krakowie. Dzięki moim osiągnięciom sportowym jeżdżę także na obozy sportowe. W wakacje byłam w Poznaniu, gdzie odbyły się zawody lekkoatletyczne. Wystartowałam w konkursie skoku w dal, który wygrałam oraz w biegach na 600 m – zajęłam 3. miejsce. Z kolei podczas ferii byłam w Muszynie. 1 października ubiegłego roku podczas XVI Ogólnopolskich Masowych Biegów Przełajowych Zrzeszenia LZS w Wolborzu zwyciężyłam w biegu na 600 metrów i przywiozłam kolejny złoty medal. Za wszystkie osiągnięcia sportowe roku 2011 zostałam nagrodzona wspaniałym pucharem, który odebrałam 27 lutego tego roku w Krakowie od przedstawicieli Małopolskiego Zrzeszenia LZS. Mogę się pochwalić, że dziś moją kolekcję trofeów stanowią: 32 dyplomy, 6 pucharów, 17 medali, 5 statuetek. Cieszę się swoją sportową pasją. Postaram się nadal ją rozwijać i uzyskiwać kolejne sukcesy. Z Klaudią Pikul rozmawiała Edyta Tobiasz, wychowawca klasy V b str. 14 Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 By tradycja nie zaginęła… rozmowa z panem Zdzisławem Banasiem, społecznym animatorem kultury Pan Zdzisław Banaś po usłyszeniu prośby o przedstawienie się, odpowiedział wierszem, który sam napisał: „Jestem chłop niewykształcony, który ukochał zagony, w tych zagonach jam siał, orał bo to była ojców wola. Bo ta ziemia ukochana, jako matka jest mi dana i nie zhańbię ziemio Ciebie, kiedy stajesz się w potrzebie. Bo ty ziemio ukochana dla nas chłopów jesteś dana. Aby Ciebie szanowali i darmo Ciebie nie oddali. Nie tak jak dzisiejsze plemię, które odrzuciło Ciebie. Dziś byś gorzko zapłakała gdybyś tak płakać umiała. Gdy Cię młodzież odrzuciła, ziemio tyś matko miła. Lecz gdy życie spełznie marnie to Ty ziemio nas przygarniesz. Wtedy spoczniem w Twoim dole po tym nędznym łez padole”. Kiedy zaczęła się pana fascynacja folklorem? Jeżeli mam powiedzieć w skrócie – rozpoczęła się 30 lat temu. Pojechałem do Katowic i zobaczyłem jak pewien twórca ludowy, który nazywał się Lipka (pochodził z Gogolina) wykonał pisankę. Stwierdziłem wtedy, że i ja chcę wykonywać takie dzieła. Jeszcze tego samego dnia zabrałem się do wykonania mojej pierwszej w życiu pisanki-drapanki. Następnego dnia pokazałem swoje dzieło panu Lipce. Nie dowierzał, że wykonałem ją samodzielnie, przyznam, że i ja byłem zaskoczony. Proszę opowiedzieć o technice wykonywania takiej pisanki Moja technika jest taka – trzeba najpierw dobrać odpowiedni barwnik. Później należy gotować jajko do godziny, aby się później dobrze zasuszało. Można gotować w łuskach cebuli, uzyska się wtedy ciemnoczerwony kolor, albo w korze dębu i tu otrzymamy barwę bardzo ciemną, mogącą przypominać kolor czarny. Jeżeli chcemy uzyskać świeżą zieleń, należy jajko gotować w zielonym życie. Po ugotowaniu, jajko wyciągam i woskuję. Używam do tego albo świecy parafinowej, albo pszczelego wosku. Gdy jajko mam już zawoskowane, muszę trochę poczekać, aż wystygnie, by rozpocząć Skąd czerpie pan pomysły? Jeżeli chodzi o wiersze to wypływa to z konkretnej sytuacji, w danym momencie i z natchnienia. Z rzeźbą jest tak, że biorę do ręki zdjęcie i je odwzorowuję w drewnie. Pisanki to moje własne motywy, zazwyczaj ludowe. Ile czasu zajmuje zrobienie pisanki? Ile? To zależy od wielkości jajka, od tego co chcę stworzyć na pisance. W przypadku standardowej, małej pisanki – jest gotowa po 20 minutach. wydrapywanie wzorów. Do tego używam nożyka. Czy oprócz fascynacji folklorem znajduje pan czas na inne zainteresowania? Inne zainteresowania to przede wszystkim wspomniane wiersze. Lubię pisać i sprawia mi to przyjemność. Posługuję się prostymi rymami częstochowskimi. Czytam książki historyczne, gazety. Wiemy, że pańska twórczość cieszy się ogromną popularnością. Prosimy opowiedzieć o największych sukcesach. Może odpowiem tak, każdy konkurs, każde wystąpienie, czy też zasiadanie w jury traktuję jako sukces. Jeżeli chodzi o nagrody, otrzymałem odznaczenia, dyplomy za działalność kulturalno-ludową. Oprócz pisanki, tworzę również rzeźby w drewnie. Moje rzeźby to w większości obrazy sakralne, ale również motywy ludowe. Rzeźbię od dziecka, nie miałem żadnych profesjonalnych narzędzi, używałem nożyka. Szereg moich rzeźb ofiarowałem na cele charytatywne. Zajmowałem się również zespołami kolędniczymi, a także piszę wiersze. Bardzo mocno angażuje się pan w propagowanie folkloru, zasiada w jury konkursów gminnych… To prawda, zasiadam w jury. Cieszy mnie fakt, że nareszcie zainteresowanie tą formą aktywności jest ogromne, zaskakuje mnie coraz bardziej. Zauważam ogromny postęp, a co więcej – rywalizację, która wcale nie jest zła. Pisanki na konkursy są wykonywane na naprawdę wysokim poziomie, są duże trudności z oceną i werdyktem. Chciałbym, by młodzi ludzie kontynuowali tradycję kiedy nas, starszych, zabraknie, a powoli się wykruszamy. Kultura ludowa jest taką dziedziną, którą nigdy nie można się zrazić. Cieszy mnie, że widzę odrodzenie, ponowne zainteresowanie tą tradycją. Czy uczył się pan dekorowania sam, czy może uczestniczył w jakichś warsztatach? Jestem samoukiem. Wszystko, co robię, wykonuję od najmłodszych lat i nigdy nie uczyłem się tego rzemiosła w warsztatach czy szkołach. Myślę, że jeżeli kogoś coś interesuje, pasjonuje, to nauczy się tego sam. Czy ma pan jakieś marzenia? Moim marzeniem jest, aby kultura ludowa nie zaginęła na Powiślu Dąbrowskim, a tym bardziej na terenie gminy Radgoszcz. Dziękujemy za rozmowę. opracowały: Elżbieta Kaczocha i Magdalena Szwajkosz Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 str. 15 Zwyczaje i obrzędy wielkanocne Niedziela Palmowa Zwana też Kwietną lub Wierzbną, była wstępem do Wielkiego Tygodnia. Wprowadzała ludzi w atmosferę wydarzeń bezpośrednio poprzedzających śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Tego dnia wierni uczestniczyli we mszy, podczas której ksiądz święcił palmy – symbol odradzającego się życia. W Kościele katolickim wierzba uważana jest za symbol zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Z jej gałęzi tradycyjnie przygotowuje się palmy wielkanocne. Gałęzie wierzb (również malin i porzeczek) ścinano już w środę popielcową i wstawiano do naczynia z wodą, by zazieleniły się na Kwietną Niedzielę. Dołączano do nich też inne rośliny: bukszpan, barwinek, borówkę, cis, widłak. Na wsi palmy wielkanocne przygotowuje się własnoręcznie. Jest jeszcze kilka miejsc w Polsce, gdzie do poświęcenia przynosi się pięknie zdobione, kilkumetrowe palmy. Palma wielkanocna miała chronić ludzi, zwierzęta, domy i pola przed czarami, ogniem i wszelkim złem tego i tamtego świata. Od dawna istniał zwyczaj połykania bazi, aby nie cierpieć na bóle głowy i gardła, a sproszkowane „bagniątka” dodawano do leczniczych naparów, uzdrawiających zarówno ludzi jak i zwierzęta. Bazie oberwane z poświęconej palmy mieszano z ziarnem siewnym, które podkładano pod pierwszą zaoraną skibę. Jeszcze dzisiaj można zobaczyć krzyżyki z palmowych gałązek wetknięte w pola, by obroniły zasiewy przed burzami i gradobiciem. Po powrocie z nabożeństwa chłostano się poświęconą palmą, wołając przy tym: „Nie ja biję – palma bije. Wierzba bije, nie zabije. Za tydzień Wielki Dzień. Za sześć noc Wielkanoc”. Wielki Tydzień Był czasem porządkowania nie tylko domów, ale i własnego wnętrza poprzez liczne posty i umartwienia. Święcono ogień i wodę, przygotowywano jaja wielkanocne. Podczas wielkotygodniowych nabożeństw wierni Kościoła katolickiego rozpamiętywali ostatnie dni życia Chrystusa. Tak dzieje się również dziś. Podczas Wielkiego Tygodnia kościół staje się domem żałoby, w którym panują cisza i ciemność: w Wielką Środę gasi się świece na ołtarzu, a w Wielki Czwartek klekotanie kołatek zastępuje głos dzwonów. Nadchodzi dzień Męki Pańskiej. Święcenie potraw Odbywało się zawsze w Wielką Sobotę, początkowo w domach, ponieważ ksiądz święcił wszystko, co zostało przygotowane przez gospodynię. A jadła było bardzo dużo: chleb, jaja, kolorowe pisanki, wędliny, mięso, baby wielkanocne, placki, baranek z ciasta, masła albo cukru, chrzan, sól i pieprz. Później wierni zaczęli przychodzić ze „święconym” do kościoła, i tak pozostało do dzisiaj. Wracając, starali się wypędzić „złe” z gospodarstwa, obchodząc dom trzy razy, zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Wielkanoc To najradośniejsze święto – zarówno w kościelnym roku liturgicznym, jak i w obrzędowym kalendarzu wsi polskiej. W niedzielę wielkanocną dzwony kościelne brzmią w szczególny sposób, oznajmiając zmartwychwstanie Chrystusa. Od XVIII wieku msze rezurekcyjne odprawiano nie o północy, lecz o świcie. Tradycyjnie towarzyszyła im kanonada ze strzelb, pistoletów, petard, armat i moździerzy. Być może tę rytualną wrzawę podnoszono, aby przebudzić świat do życia. Gdy zakończono już przygotowania, można było spokojnie zasiąść do stołu, podzielić się „święconym” i złożyć sobie życzenia wszelkiej pomyślności i zdrowia. Na wielkanocnym stole królowało jajko, od wieków uważane za symbol początku i źródło życia. W mitologiach wielu ludów można znaleźć opowieść o jajku, z którego powstał świat. Uważano je również za znak zmartwychwstania, odrodzenia, powrotu do życia. W symbolice chrześcijańskiej zostało skojarzone ze światem Zmartwychwstałego Chrystusa, który „wstał z grobu jak z jaja kurczę” (Galicja, XIX w.). W ludowych wierzeniach jajo było lekarstwem na chorobę, urok, chroni- ło przed pożarem, pomagało zdobyć upatrzoną dziewczynę albo chłopaka, zapewniało urodzaj, szczęście i pomyślność. Taczanie jaja po ciele chorego miało „wlewać” w niego nowe siły, odradzać go. Noworodka myło się w wodzie, do której wkładano, poza innymi przedmiotami mającymi zapewnić szczęście i bogactwo, również jajo. Wydmuszki pisanek wielkanocnych położone przed drzewami owocowymi miały je chronić przed szkodami. Wierzono, że rzucone w płomień, ugaszą pożar. Na wsi panował zwyczaj obdarowywania się pisankami. Dostawali je członkowie rodzin, dzieci chrzestne i osoby zaprzyjaźnione. Jeśli chłopakowi spodobała się któraś z panien, oznajmiał jej o tym, wręczając pisankę. Jeżeli dziewczyna ją przyjęła i w zamian dała swoją, znaczyło to, że odwzajemnia uczucia kawalera. Lany poniedziałek W „dzień św. Lejka”, jak żartobliwie określano lany poniedziałek, nikomu nie mogło ujść na sucho. Wśród pisków, krzyków, szamotaniny i śmiechu najchętniej urządzano „dyngus” ładnym i lubianym pannom. Ta z dziewcząt, której nie oblano wiadrem wody, albo nie rzucano do rzeki, stawu czy chociażby koryta do pojenia bydła, czuła się obrażona. Obyczaj ten zwany jest również śmigusem-dyngusem. „Dyngus” i „dyngusowanie” były wymuszeniem datków, przede wszystkim jajek, pod groźbą przymusowej kąpieli. „Śmigus” oznaczał uderzenie, smaganie rózgą, gałązką albo palmą. Chodzenie z kurkiem po „dyngusie” miało zapewnić odwiedzanym rodzinom zdrowie i pomyślność. Niekiedy kurkiem był żywy kogut nakarmiony ziarnem umoczonym w spirytusie, dzięki czemu był spokojny, ale głośno piał. Z czasem zastąpiono go ptakiem wypchanym, ulepionym z gliny, upieczonym z ciasta albo wyciętym z deski i umocowanym na przyozdobionym i pomalowanym na czerwono wózku dyngusowym. Kogut w wielu kulturach jest symbolem słońca, męskości i sił witalnych. Łączono go także z bóstwami urodzaju. opracowała: Renata Klimek str. 16 nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Echo Radgoszczy Przepisy kulinarne Sałatka chrzanowa Składniki: 2 piersi kurczaka, 5 jaj, 30 dag sera żółtego, 1 słoik kukurydzy, 1 mały słoik cebulki marynowanej, 1 mały słoik chrzanu, 1 mały słoik majonezu, 1 mały jogurt naturalny, szczypiorek, sól, pieprz. Wykonanie: Piersi z kurczaka przyprawić, podpiec i poddusić do miękkości. Wystudzone – pokroić w kostkę. Jaja ugotować i pokroić w kostkę. Ser zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Dodać pozostałe składniki. Chrzan wymieszać z majonezem i jogurtem. Zalać wszystkie składniki i dokładnie wymieszać. Doprawić do smaku. Wierzch sałatki przybrać drobno posiekanym szczypiorkiem. Piegowaty Jaś Składniki: 1,5 kostki masła, 15-20 dag orzechów mielonych, cukier puder do smaku, 2-3 łyżeczki kawy rozpuszczalnej. Upiec dwa biszkopty jasne, dodając przed pieczeniem do ciasta ½ szklanki suchego maku. Masa orzechowa Wykonanie: Kawę rozpuścić w 1/4 szklanki gorącej wody. Masło utrzeć z cukrem pudrem i orzechami. Dodać przestudzoną kawę. Masę podzielić na dwie części. Dodatki: 1 puszka masy makowej z bakaliami (ok. 90 dag), 1 puszka brzoskwiń, 2 galaretki cytrynowe (przygotować wg przepisu na opakowaniu). Przełożenie ciasta: Biszkopt piegowaty – jedna część masy orzechowej – masa makowa – brzoskwinie pokrojone w plasterki – tężejąca galaretka – druga część masy orzechowej – biszkopt piegowaty – polewa. UWAGA: drugą część masy nakładamy po wystygnięciu galaretki. Polędwica wieprzowa duszona z jabłkami Składniki (dla 4 osób): 600 g polędwicy wieprzowej, 1 łyżka mąki, 1 łyżka oleju, 1 łyżka masła, 3 jabłka, 1 cebula, majeranek, sól. Wykonanie: Mięso opłukać, osuszyć, oprószyć solą i mąką. Rozgrzać w garnku tłuszcz, włożyć mięso, obsmażyć je, posypać majerankiem, dolać wody tak, by zakryła mięso. Dusić pod przykryciem na małym ogniu ok. 1 godz., uzupełniając wygotowującą się wodę. Obrać cebulę, pokroić w krążki. Obrać jabłka, usunąć gniazda nasienne, pokroić w drobną kostkę. Pod koniec duszenia cebulę i jabłka włożyć do garnka i dusić razem z mięsem. Gdy mięso będzie miękkie, wyjąć je, a sos przetrzeć przez sito, oprószyć mąką, osolić, wymieszać i gotować kilka minut. Polędwicę pokroić w plastry, ułożyć na półmisku, polać sosem. Podawać z ziemniakami, buraczkami i kiszonymi ogórkami. Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych, przesyłamy dla wszystkich naszych klientów i przyjaciół moc refleksji związanych z radosnym, a zarazem pełnym zadumy czasem. Życzymy, aby Zmartwychwstały Chrystus obdarzył Państwa łaską miłości i błogosławieństwa życzą dyrektor i pracownicy Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej w Radgoszczy Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych składamy najserdeczniejsze życzenia: dużo zdrowia, radości, smacznego jajka, mokrego dyngusa, mnóstwo wiosennego optymizmu oraz samych sukcesów wszystkim Klientom życzą właściciel i pracownicy Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów w Radgoszczy Radosnych Świąt Wielkanocnych, pogody w sercu i radości płynącej z faktu Zmartwychwstania Pańskiego oraz smacznego święconego w gronie najbliższych osób życzą właściciele i pracownicy firmy „Tarsmak” Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 str. 17 Pełnych spokoju i radości Świąt Wielkanocnych, wielu łask Bożych od Zmartwychwstałego Chrystusa życzą właściciel i pracownicy stacji paliw w Luszowicach Najserdeczniejsze życzenia wesołych i pogodnych Świąt Wielkiej Nocy, samych radosnych chwil, wszelkiej pomyślności życzą Elżbieta i Zygmunt Małek Ciepłych, pełnych radosnej nadziei Świąt Wielkiej Nocy, a także cudownych, niezapomnianych spotkań z budzącą się do życia przyrodą życzy wszystkim Klientom Anna Łachut Sklep Spożywczo-Przemysłowy Na radosne Święta Zmartwychwstania Pańskiego, obfitości łask i wielkanocnego stołu, rodzinnych spotkań pełnych ciepła, miłości i nadziei na lepsze jutro wszystkim swoim Klientom i Kontrahentom życzy Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Radgoszczy Zdrowych, pogodnych Świąt Wielkanocnych, pełnych wiary, nadziei i miłości. Radosnego, wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie najbliższych oraz wesołego „Alleluja” życzy wszystkim Czytelnikom Gminna Biblioteka Publiczna w Radgoszczy Życzenia wielkanocne, łask Pana Zmartwychwstałego, hojnej obfitości, na co dzień uśmiechu, dużo radości wszystkim Klientom życzy Mariusz Wójcik Sklep Spożywczo-Przemysłowy str. 18 nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych serdeczne życzenia pełnych miłości i spokoju Świąt Bożego Zmartwychwstania, smacznego święconego jajka z radosnym Alleluja składają wszystkim Klientom właściciele i pracownicy firmy RADBET Alleluja wesołego, pysznego święconego, dyngusa mokrego i spokoju wszelkiego, życzy wszystkim Klientom Paweł Krzciuk Sklep Spożywczo-Przemysłowy Alleluja, Alleluja! Wesoły nam dziś dzień nastał, Chrystus bowiem zmartwychwstał, radujcie się więc i z ufnością patrzcie w przyszłość. Niech zsyła na Was łaski i wnosi szczęście do Waszego rodzinnego życia życzy wszystkim Klientom Małgorzata Stępnik Sklep Spożywczo-Przemysłowy Echo Radgoszczy Z okazji Świąt Zmartwychwstania Pańskiego właściciel i pracownicy Delikatesów HITPOL w Radgoszczy życzą Państwu pokoju i radości, aby Zmartwychwstały Chrystus błogosławił i wspierał swymi łaskami w codziennym życiu rodzinnym i zawodowym Moc życzeń wielkanocnych, wplecionych między kolorowe pisanki i lukrowane babki, aby iskierka nadziei na lepsze jutro rozbłysła przy świątecznym stole i pozostała we wszystkich sercach wspierana pokojem i miłością, zaś Chrystus Zmartwychwstały niech obdarzy Państwa obfitością łask bożych i błogosławieństwem. Wszystkim Klientom Sklepu Groszek życzą właściciele i pracownicy Obfitych łask i błogosławieństw od Chrystusa Zmartwychwstałego oraz pełnych pokoju i radości Świąt Wielkanocnych z radosnym „Alleluja” wszystkim swoim Klientom życzy Wiesław Pikul Sklep Spożywczo-Przemysłowy Echo Radgoszczy nr 91-92 (9) marzec-kwiecień 2012 Pisanek pięknie malowanych, świąt wesołych, roześmianych. W poniedziałek kubeł wody, szczęścia, zdrowia oraz zgody. Wesołego Alleluja życzy wszystkim Klientom Jan Łącz Sklep Spożywczo-Przemysłowy Spokojnych, zdrowych, wesołych i pogodnych Świąt Wielkanocnych pełnych miłości i rodzinnego ciepła życzą wszystkim Klientom Teresa i Eugeniusz Seternus Najserdeczniejsze życzenia zdrowych, radosnych i spokojnych Świąt Wielkiej Nocy, smacznego jajka, mokrego dyngusa, a także odpoczynku w rodzinnym gronie wszystkim swoim Klientom życzy Krzysztof Bogucki CPN TANKRAD Radgoszcz str. 19 Zdrowych, wesołych, spokojnych, rodzinnych Świąt Wielkanocnych. Niech pełne radości Zmartwychwstanie Pana Naszego wniesie w Państwa życie miłość, radość i spokój. Wszystkim Klientom Sklepu ABC w Radgoszczy, życzą właściciel i pracownicy Niech pełne radości Zmartwychwstanie Pana Naszego wniesie w Państwa życie miłość, radość i spokój. Wszelkiej pomyślności w sprawach osobistych i zawodowych. Zdrowych, pogodnych i rodzinnych Świąt Wielkanocnych wszystkim Klientom życzy Gerard Śnieżewski Sklep Spożywczo-Przemysłowy w Żdżarach Z okazji Świąt Wielkanocnych najserdeczniejsze życzenia zdrowych i pogodnych Świąt Wielkiej Nocy, samych radosnych chwil spędzonych w rodzinnym gronie, ludzkiej życzliwości i wszelkiej pomyślności życzy wszystkim Klientom Justyna Jaje Sklep Spożywczo-Przemysłowy Siatkarski puchar dla Żdżar Siatkarski puchar dla Żdżar W radgoskim Zespole Szkół Publicznych odbył się VII Turniej Piłki Siatkowej o Puchar Wójta Gminy Radgoszcz. O trofeum rywalizowały cztery zespoły. Rozegrany 24 lutego finał wygrała drużyna reprezentująca Żdżary. Kolejne miejsca – Uczniowski Klub Sportowy Luszowice, sołectwo Radgoszcz III (Narożniki) i WOPR Radgoszcz. Organizatorem imprezy był Urząd Gminy. Na zdjęciu uczestnicy turnieju.