tutaj - Archiwum

Drogi wodne w Polsce szansą na rozwój cywilizacyjny regionów
W Polsce istnieje 2079 km dróg wodnych z czego jedynie 208 km (10%) spełnia kryteria IV
klasy Ŝeglowności. Projektowane w Polsce międzynarodowe drogi wodne to:
E30 – droga wodna łącząca Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie, która w Polsce
biegnie Odrzańską Drogą Wodną,
E40 – droga wodna łącząca Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym, która prowadzi z Gdańska
przez Toruń do Warszawy, a następnie do Dniepru,
E70 – droga wodna wschód-zachód łącząca Europę Zachodnią (Antwerpia) z rejonem
Kaliningradu.
Mapa międzynarodowych dróg wodnych w Europie
Źródło: www.wroc.uzs.gov.pl/
Przez terytorium województwa kujawsko-pomorskiego przebiegają dwie z trzech wyŜej
wymienionych planowanych międzynarodowych dróg wodnych w Polsce, a mianowicie E40
i E70. Niestety na chwilę obecną nie moŜna w odniesieniu do polskich odcinków mówić o
nich jako o międzynarodowych, gdyŜ nie spełniają wymaganych parametrów. Niemniej
jednak drogi wodne w Europie i na świecie są w róŜnoraki sposób zagospodarowywane,
dzięki czemu przynoszą znaczne korzyści gospodarcze i społeczne. Do najwaŜniejszych
naleŜy przede wszystkim energetyczne i transportowe wykorzystanie rzek, bezpieczeństwo
przeciwpowodziowe, a uzupełnieniem tych funkcji jest ich turystyczne zagospodarowanie.
Bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z celów polityki energetycznej prowadzonej przez
współczesne państwa, a takŜe coraz częściej struktury ponadnarodowe. Jest jednocześnie
warunkiem rozwoju gospodarczego kraju i dobrobytu społeczeństwa. Europejska polityka
energetyczna obliguje Polskę do wypełnienia załoŜeń polityki energetycznej, tj. 15% udziału
energii z odnawialnych źródeł energii w końcowym zuŜyciu energii brutto do 2020 r. Na
dzień dzisiejszy wynosi on ok. 8%.
Na wstępie trzeba zaznaczyć, Ŝe elektrownie wodne zazwyczaj nie są celem samym w sobie,
a jedynie dodatkową instalacją przy progach wodnych i zaporach. Takie budowle
hydrotechniczne mają na celu regulację rzek, poprawiają spławność Ŝeglugi, ochronę
przeciwpowodziową, jak równieŜ zapewniają dostęp do wody i prowadzenie zrównowaŜonej
gospodarki wodnej, która wykorzystuje okresy obfitości do zabezpieczenia wody na czas
suszy oraz wsparcie rozwoju rolnictwa poprzez zapewnienie wody takŜe w okresach trudnych
gdy jej brakuje.
Kolejnym argumentem przemawiającym za rewitalizacją dróg wodnych jest wykorzystanie
transportu multimodalnego, czyli przewozu towarów przez więcej niŜ jeden środek róŜnych
gałęzi transportu (np. samochodowy i kolejowy lub morski, kolejowy i samochodowy).
Europa stawia na rozwój transportu multimodalnego, który m.in. wykorzystuje transport
rzeczny. Rozwój transportu multimodalnego stanowi kluczowy element europejskiej polityki
transportowej, której celem jest stworzenie technicznych, prawnych i ekonomicznych
parametrów oraz innowacyjnych projektów logistycznych słuŜących optymalnemu włączeniu
róŜnych rodzajów transportu do dostaw „od drzwi do drzwi“. WaŜne w tej kwestii jest
równieŜ włączenie do łańcucha transportu m.in. Ŝeglugi śródlądowej, która jest bardzo
wydajna pod względem energetycznym, przyjazna dla środowiska, jak równieŜ uwaŜana za
jedną z najbezpieczniejszych form transportu.
Ryc. Rzeka Wisła jako element potencjalnej strefy Korytarza Transportowego BałtykAdriatyk
Źródło: www.pomorskie.eu
Rzeka
Wisła
to
równieŜ
potencjalny
element
sieci
transeuropejskich
korytarzy
transportowych (Korytarz Transportowy Bałtyk-Adriatyk). Z tym zagadnieniem łączy się
budowa portów multimodalnych i rozwój sieci centrów logistycznych, gdzie dochodziłoby do
przeładunku m.in. z barek i na barki oraz operacje związane z transportem samochodowym,
kolejowym czy lotniczym. W województwie kujawsko-pomorskim lokalizacja potencjalnego
portu multimodalnego jest proponowana w granicach bydgosko-toruńskiego obszaru
metropolitalnego. W ramach koncepcji programowo-przestrzennej dla MDW E70
wyznaczono potencjalne lokalizacje portów przeładunkowych i wszystkich pozostałych
elementów tej sieci. Zielone korytarze to równieŜ doskonałe miejsce do zastosowania
innowacyjnych rozwiązań z zakresu logistyki.
Województwo Kujawsko-Pomorskie jest liderem działań na rzecz rewitalizacji planowanej
Międzynarodowej Drogi Wodnej E40 na odcinku Gdańsk-Bydgoszcz-Toruń-Warszawa. (List
intencyjny na rzecz aktywizacji gospodarczej wzdłuŜ projektowanej MDW E40 na odcinku
Gdańsk-Bydgoszcz-Toruń-Warszawa podpisany 5 marca 2012 r.). W wyniku realizacji Listu
intencyjnego udało się zorganizować m.in.: warsztaty terenowe dotyczące dróg wodnych w
Polsce (październik 2012), seminarium na temat dróg wodnych w Polsce na forum
Parlamentu Europejskiego (listopad 2012), posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Dróg
Wodnych i Turystyki Wodnej (grudzień 2012), panel tematyczny „Nowa zapora na Wiśle –
szanse i zagroŜenia” podczas XX Forum Gospodarczego w Toruniu (marzec 2013).
Województwo współpracuje równieŜ z firmą Energa SA w zakresie promocji idei budowy
kolejnego stopnia wodnego na Wiśle w rejonie Siarzewa.
Działania na rzecz rewitalizacji Międzynarodowej Drogi Wodnej E 70 podjęte wspólnie przez
sześć województw połoŜonych wzdłuŜ niniejszego szlaku dały początek ponadregionalnej
współpracy, której efektem było podpisanie przez Marszałków Województw dokumentów
deklarujących solidarną współpracę w zakresie rozwoju drogi wodnej E 70 (5 sierpnia 2006 r.
– Deklaracja Współpracy w sprawie rozwoju wzdłuŜ Międzynarodowej Drogi Wodnej E-70
na obszarze Polski, 30 czerwca 2007 r. – Memorandum Sygnatariuszy deklaracji w sprawie
rozwoju wzdłuŜ Międzynarodowej Drogi Wodnej E-70 na obszarze Polski, 26 lipca 2008 r. –
List Intencyjny w sprawie wstępnego ustalenia zasad współpracy w zakresie opracowania
projektu programu dostosowania polskiego odcinka Międzynarodowej Drogi Wodnej E 70 do
parametrów II klasy technicznej oraz opracowania wstępnego studium wykonalności
programu). Milowym krokiem ku realizacji zapisów ww. dokumentów było podjęcie przez
Sejmiki
Województw Kujawsko-Pomorskiego, Wielkopolskiego, Lubuskiego Uchwał w
sprawie powierzenia Województwu Pomorskiemu realizacji zadania polegającego na
opracowaniu Koncepcji programowo-przestrzennej rewitalizacji śródlądowej drogi wodnej
relacji wschód-zachód obejmującej drogi wodne: Odra, Warta, Noteć, Kanał Bydgoski, Wisła,
Nogat, Szkarpawa oraz Zalew Wiślany (planowana droga wodna E 70 na terenie Polski),
a następnie podpisanie przez Marszałków Województw stosownych Porozumień, których
następstwem było opracowanie niniejszej koncepcji.
Innowacyjną formą wyróŜniającą województwo jest platforma wieloaspektowej dyskusji,
która funkcjonuje w postaci Kujawsko-Pomorskiego Forum Wodnego. Forum jest wspierane
przez Zespół doradczy Marszałka ds. rewitalizacji dróg wodnych w województwie kujawskopomorskim.
Szczegóły
dotyczące
Forum
www.forumwodne.kujawsko-pomorskie.pl.
i
Zespołu
znajdują
się
na
stronie