Indianie Ache

Strona misyjno- ewangelizacyjna, o. Z. Grad, SVD - misjonarz z Madagaskaru
Indianie Ache-Paragwaj
Autor: Zdzisław Grad
09.08.2007.
Spośród różnych grup etnicznych wschodniej części Paragwaju Indianie Aché stanowią grupę
najmniejszą. W przeszłości zdarzało się wiele zabójstw i uprowadzeń, zaś ich dzieci, traktowane jako
towar, sprzedawane były przez przedstawicieli tzw. "społeczności cywilizowanej". Mimo prześladowań
Indianie dzielnie bronili tego, aby nikt z nich nie przestał być aché, tzn. osobą.Aché są ostatnimi z Indian,
którzy "wyszli z lasu" i weszli w kontakt z lokalną ludnością paragwajską.
Spośród różnych grup etnicznych wschodniej części Paragwaju Indianie Aché stanowią grupę
najmniejszą. W przeszłości zdarzało się wiele zabójstw i uprowadzeń, zaś ich dzieci, traktowane jako
towar, sprzedawane były przez przedstawicieli tzw. "społeczności cywilizowanej". Mimo prześladowań
Indianie dzielnie bronili tego, aby nikt z nich nie przestał być aché, tzn. osobą.Aché są ostatnimi z Indian,
którzy "wyszli z lasu" i weszli w kontakt z lokalną ludnością paragwajską. Można ich podzielić na: Aché
Gatu, stanowiący grupę najliczniejszą, Aché Wa, Aché Iroia i AchéPura. Aché czują się obecnie podobnie, jak Indianie przed pięciuset laty - osaczeni, prześladowani i zagrożeni. Ponieważ wierzą, że
fundamentem ich istnienia jest Boża interwencja, zadają sobie pytanie: czy Bóg nas opuścił? a może
przegrał walkę? czy biali zabili również Jego?
Boleśnie odczuwają zmianę, jaka dokonała się w stylu ich życia - z myśliwych i zbieraczy musieli
przeobrazić się w rolników, a czasami nawet w tanią siłę roboczą.
Ziemia i las
Według Indian Aché, ziemia bez lasu to miejsce bez życia; taka ziemia nie jest w stanie podtrzymywać
życia. Jak bardzo związani są z lasem świadczy fakt, że każda matka po urodzeniu dziecka nadaje mu
imię zwierzęcia - oczywiście leśnego - którego mięso jadła w czasie ciąży. Oceniając jakieś miejsce nie
patrzą na rodzaj gleby, ani na pejzaż, lecz przypatrują się roślinności. Las jest ich domem. Tymczasem
współcześni Aché czują się tak, jakby przebywali w domu wynajętym i musieli płacić za jego wynajęcie.
Społeczeństwo stara się przeszkodzić w staraniach Aché o zachowanie tożsamości. Indianie skarżą się, że
w wielu miejscach są napisy: "Własność prywatna", "Wejście wzbronione" lub "Polowanie i łowienie ryb
zabronione". Poprzez prywatyzację wielki naturalny dom Aché stopniowo ulega zniszczeniu. Dlatego
Indianie zmuszeni są do budowania nowego ogniska domowego, nowego mieszkania, próbując
zaadoptować się do nowych warunków życia, które im się oferuje jako jedyną możliwość. Oczywiście
nadal wykonują swoje typowe czynności - polują, łowią, zbierają - jednak już nie na taką skalę, jak
dawniej. Cywilizacja, rozwój techniczny, postęp są dla Aché, podobnie, jak dla innych grup Indian,
początkiem zniszczenia i śmierci.
Zdrowie
Aché wspominają, że dawniej, kiedy żyli w dżungli, nie chorowali. Nie było potrzeby wytwarzania
lekarstw, poza wyjątkami, gdy przygotowywali wyciągi ziołowe i odmawiali sobie znacznej części posiłku
na rzecz ciężko chorego, szczególnie ukąszonego przez węża. W ten sposób przyspieszali jego powrót do
zdrowia. Obecnie sytuacja wygląda inaczej. Aché czują się bezbronni wobec nowych chorób. Faktem jest,
iż niektóre z nich mogą przezwyciężyć powracając w głąb lasu. Ale są również i takie, które wymagają
leczenia środkami farmakologicznymi.
Przyczyny chorób są różne: brak odporności organizmu w nowym środowisku, zderzenie z cywilizacją
oraz ograniczenie przestrzeni życiowej i wolności, zła jakość i małe urozmaicenie spożywanych posiłków.
Aktualny program paragwajskiego Ministerstwa Zdrowia postuluje objęcie Indian bezpłatną opieką
medyczną. Oczekuje się, iż nastąpi to po przyznaniu im praw i należnego miejsca w społeczności kraju.
Edukacja
Aché mają własny system edukacyjny, formowany przez starszych i akceptowany przez całą wspólnotę.
Rodzina stanowi centrum wychowawcze, ale jej działanie uzależnione jest od wspólnoty. Las, pozostając
domem, pełni też funkcję szkoły. Tylko ci, którzy żyją w lesie, mówią poprawnie w swoim języku. Inni,
którzy żyją w osadach, starają się mówić w guarani.
Wśród Aché nie można podjąć żadnej decyzji bez uprzedniego zebrania całej wspólnoty, w którym oprócz mężczyzn - uczestniczą również kobiety i, dla celów dydaktycznych, dzieci. Uczęszczając do szkoły
dzieci zwoływane są przed zakończeniem roku szkolnego w celu dokonania oceny minionego roku. W
http://www.grad.svd-mad.org
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 00:00
Strona misyjno- ewangelizacyjna, o. Z. Grad, SVD - misjonarz z Madagaskaru
zebraniu uczestniczą liderzy wspólnoty i inni dorośli, ale decydująca jest opinia przedstawiona przez
dzieci. Wtedy również zapadają decyzje, czy w nadchodzącym roku będą pracować ci sami nauczyciele. W
czasie takiego spotkania organizowana jest także nauka strzelania z łuku i rzutu oszczepem.
Edukacja Indian Aché musi być podporządkowana wymogom inkulturacji. W pierwszych latach odbywa
się w ich rodzimym języku, zaś później po hiszpańsku. Większość nauczycieli w szkołach stanowią
rodowici Aché. Koszty zakupu materiałów dydaktycznych pokrywa w niewielkim stopniu społeczność
indiańska, a resztę różne instytucje. Nauczyciele otrzymują pensję z funduszu paragwajskiego
Ministerstwa Oświaty i Kultury.
Ewangelizacja
Pierwszą osadą Aché, poza dżunglą, była Cerro Moroti. Do niej przybyli około 20 lat temu przedstawiciele
amerykańskiej sekty fundamentalistycznej, którzy nakazali zerwać z tradycją i nawoływali do nawrócenia
na swoją wiarę. W ten sposób Cerro Moroto stało się na długie lata centrum oddziaływania sekt. Z
czasem, w wyniku działania tej i innych sekt, Aché doświadczywszy podziałów i w obliczu groźby zagłady
etnicznej poddali swe dotychczasowe losy głębokiej refleksji. Od niedawna Indianie w Ypetimi i Cerro
Moroti chętniej słuchają misjonarzy katolickich niż ludzi z sekt. We wspólnocie Chupapou misjonarze żyją
wśród Indian, dzieląc z nimi codzienne życie. Indianie przychodząc na nabożeństwa niedzielne i
świąteczne słuchają misjonarzy, którzy opowiadają im o swojej wierze w Jezusa Chrystusa.
o.B.Remiórz,SVD
http://www.grad.svd-mad.org
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 00:00