C 55 50 45 35 40
Transkrypt
C 55 50 45 35 40
Arkusz informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Spis treÊci Str. Wst´p ................................................................................................................... 2 - 3 Równowa˝enie termiczne .................................................................................... 3 - 6 Zagro˝enie bakteriologiczne ............................................................................... 7 - 9 Korozja i osady .................................................................................................... 9 - 11 Zagro˝enie poparzeniem ..................................................................................... 11 - 12 Komentarz ............................................................................................................ 12 Przyk∏ady zastosowania MTCV ........................................................................... 13 MTCV wielofunkcyjny termostatyczny zawór cyrkulacyjny .............................................................................................. 15 - 30 CCR sterownik procesu dezynfekcji .................................................................... 31 - 34 TWA-A nap´d termiczny ...................................................................................... 35 - 36 Pt 1000 czujnik temperatury ................................................................................ 37 - 38 TVM-W termostatyczny zawór mieszajàcy .......................................................... 39 - 42 MSV-C r´czny zawór równowa˝àcy .................................................................... 43 - 52 2 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Szanowni Paƒstwo Na przestrzeni ostatnich kilku lat wiele nowych czynników mia∏o wp∏yw na zastosowane rozwiàzania w instalacjach ciep∏ej wody u˝ytkowej i cyrkulacji. Niewàtpliwie do najwa˝niejszych nale˝y zaliczyç: • Wzrastajàce koszty podgrzania ciep∏ej wody • Wysokie koszty wody • Zwi´kszone wymagania u˝ytkowników • Zabezpieczenia u˝ytkowników przed poparzeniami • Nowe wymagania dotyczàce temperatury ciep∏ej wody u˝ytkowej oraz okresowego przegrzewu instalacji *) (Rozporzàdzenie ministra infrastruktury z dn. 12 IV 2002; Dz. U. 75, § 120; 15 VI 2002, § 130) Wychodzàc naprzeciw powy˝szym wymaganiom firma Danfoss przygotowa∏a uniwersalny system rozwiàzaƒ, spe∏niajàcych najbardziej wyrafinowane oczekiwania, takie jak: • Zmniejszenie kosztów podgrzania ciep∏ej wody • Zmniejszenie zu˝ycia wody poprzez skrócenie czasu oczekiwania na ciep∏à wod´ • Zapewnienie jednakowej temperatury w ca∏ej instalacji c.w.u. niezale˝nie od po∏o˝enia punktu poboru (termiczne zrównowa˝enie instalacji) • Mo˝liwoÊç zwalczenia bakterii Legionelli (dezynfekcja termiczna) w sposób automatyczny przy jednoczesnym zabezpieczeniu instalacji przed nadmiernym wytràcaniem si´ osadów wapiennych i zmniejszenie korozji • Zmniejszenie ryzyka poparzenia w czasie dezynfekcji termicznej • Mo˝liwoÊç monitorowania procesu dezynfekcji, temperatur w instalacji cyrkulacyjnej wraz z sekwencyjnym sterowaniem dezynfekcji termicznej • Mo˝liwoÊç zrównowa˝enia hydraulicznego za pomocà r´cznych zaworów MSV-C sieci ciep∏ej wody u˝ytkowej Niniejsza broszura stanowi zebrane wytyczne do projektowania, dodatkowo opatrzone wprowadzeniem teoretycznym. Wszelkie materia∏y do projektowania dost´pne sà równie˝ na wydawanych cyklicznie CD-ROMach, a tak˝e w internecie: http://www.danfoss.pl. Informacja techniczna dost´pna jest pod adresem: [email protected]. Tam prosimy kierowaç pytania i uwagi, dotyczàce zasad doboru naszych urzàdzeƒ, a nasi konsultanci w rzeczowy sposób udzielà Paƒstwu potrzebnych informacji. Z powa˝aniem Danfoss sp. z.o.o. *) - ust. 1. W budynkach z wyjàtkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, w instalacji ciep∏ej wody powinien byç zapewniony sta∏y obieg wody, tak˝e na odcinkach przewodów o obj´toÊci wewnàtrz przewodu powy˝ej 3 dm3 prowadzàcych do punktów czerpalnych. - ust. 2. Instalacja ciep∏ej wody powinna zapewniaç uzyskanie w punktach czerpalnych temperatury wody nie ni˝szej ni˝ 55 °C i nie wy˝szej ni˝ 60 °C, przy czym instalacja ta powinna umo˝liwiaç przeprowadzanie jej okresowej dezynfekcji termicznej przy temperaturze wody nie ni˝szej ni˝ 70 °C. VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 3 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Równowa˝enie termiczne, wymiarowanie instalacji A. Metody obliczeniowe stosowane w latach 70 i 80 okreÊla∏y wymagany strumieƒ wody cyrkulacyjnej w ca∏ej instalacji na podstawie strat ciep∏a z przewodów rozprowadzajàcych ciep∏à wod´ u˝ytkowà przy za∏o˝onym obliczeniowym spadku jej temperatury od w´z∏a do najbardziej niekorzystnie po∏o˝onego punktu poboru wody lub na podstawie krotnoÊci jej wymiany. Wadà tej metody jest okreÊlenie przep∏ywów w poszczególnych pionach proporcjonalnie do sumy równowa˝ników przypadajàcych na dany pion. W przypadku identycznego obcià˝enia pionów (typowy przyk∏ad wyst´pujàcy w budownictwie wielorodzinnym) przez pion po∏o˝ony najbli˝ej w´z∏a przep∏ywa ta sama iloÊç wody co przez pion po∏o˝ony najdalej. Oczywiste jest, ˝e sch∏odzenie wody p∏ynàcej do ostatniego pionu b´dzie wi´ksze ni˝ w przypadku po∏o˝onego najbli˝ej. OkreÊlone tak przep∏ywy nie zapewniajà odpowiednich temperatur w punktach poboru, rysunki 2 i 3 przedstawiajà wyniki obliczeƒ na przyk∏adzie typowej instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej wraz z cyrkulacjà dla budynku 10 kondygnacyjnego z∏o˝onego z 12 pionów. Wykres rozk∏adu temperatur przedstawiony na rysunku 3 wyraênie pokazuje zró˝nicowanie temperatur od 52 °C do 47 °C w najbardziej odleg∏ym pionie. B. Obecnie stosowana metoda obliczeniowa uwzgl´dnia oprócz strat ciep∏a w przewodach rozprowadzajàcych równie˝ straty w przewodach cyrkulacyjnych. Przy okreÊleniu strat ciep∏a uwzgl´dnia si´ rodzaj i gruboÊç izolacji termicznej przewodów oraz wyst´pujàcà ró˝nic´ temperatur pomi´dzy czynnikiem p∏ynàcym w przewodach a otoczeniem. W obliczeniach na wst´pie przyjmujemy sch∏odzenie wody w instalacji tj. ró˝nic´ temperatur pomi´dzy temperaturà zasilania a temperaturà powrotu z cyrkulacji do miejsca podgrzewu. Obecnie zalecane wych∏odzenie waha si´ w przedziale 5 - 10 °C (w zale˝noÊci od temperatury zasilania). 4 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Tak przyj´ta metoda zapewnia jednakowe temperatury w ka˝dym pionie przy jednoczesnym zró˝nicowaniu przep∏ywu przez poszczególne piony - rysunek 3 i 4. Poni˝ej przedstawiono za∏o˝enia oraz podstawowe wzory u˝yte do obliczeƒ: Nat´˝enie przep∏ywu w poszczególnych odcinkach instalacji uzale˝nia si´ od wielkoÊci strat cieplnych, gdzie: • • m= ∑Q [kg/s], cw ∆tcwu a zatem • ∑Q v• = [dm3/s] ρcw ∆tcwu (1) • ∑Q - straty ciep∏a [kW] ρ - g´stoÊç wody [kg/m3] cw - ciep∏o w∏aÊciwe wody, [kJ/(kgK)] ∆tcwu - spadek temperatury c.w.u w instalacji (5 - 10 °C) Straty ciep∏a w poszczególnych odcinkach instalacji oblicza si´ na podstawie zale˝noÊci: • Q=Kjlcwu ∆t = lcwuq q - (2) jednostkowa strata ciep∏a w przewodach ciep∏ej wody [W/m] Kj - wspó∏czynnik przenikania ciep∏a dla przewodu instalacji ciep∏ej wody z uwzgl´dnieniem wp∏ywu izolacji, [W/(mK)] Icwu - d∏ugoÊç analizowanego odcinka przewodu [m] ∆t - ró˝nica temperatur mi´dzy temperaturà ciep∏ej wody w przewodach a temperaturà otoczenia [K] Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Równowa˝enie termiczne, wymiarowanie instalacji (c.d.) Ustalenia strumienia cyrkulacyjnego przep∏ywajàcego przez poszczególne dzia∏ki piony instalacji przeprowadza si´ na podstawie znajomoÊci nat´˝enia strumienia dop∏ywajàcego do danego w´z∏a odga∏´zienia oraz strat cieplnych poszczególnych odcinków instalacji ciep∏ej wody i cyrkulacji. • Vp - obliczeniowy strumieƒ obj´toÊciowy wody w poziomym przewodzie za w´z∏em, strumieƒ przep∏ywajàcy [dm3/s]; WartoÊç przep∏ywu w poziomym przewodzie instalacji - strumieƒ przechodzàcy, oblicza si´ z zale˝noÊci: • • • Vp = Vc - Vo [dm3/s] • • • • (5) Vo, Qo, ∆to • • • Przep∏yw przez kolejne dzia∏ki oblicza si´ dalej z zale˝noÊci (4) i (5). Vp, Qp, ∆tp Vc = Vo + Vp Rys. 1 Schemat obliczeniowy w´z∏a instalacji c.w.u. Przep∏yw w poszczególnych pionach instalacji oblicza si´ przy za∏o˝eniu, ˝e wartoÊç sch∏odzenia w przewodach ciep∏ej wody danego pionu, liczàc od w´z∏a, do najwy˝szego punktu poboru w pionie jest taka sama jak w pozosta∏ej cz´Êci instalacji. Natomiast przep∏yw w ca∏ej instalacji jest sumà przep∏ywów w poszczególnych odcinkach uk∏adu, stàd: • • • Vc = Vo + Vp Majàc okreÊlone Êrednice i strumienie wody w poszczególnych odcinkach instalacji oblicza si´ straty hudrauliczne ca∏ego uk∏adu. Uwzgl´dnia si´ przy tym zarówno wielkoÊç strat liniowych jak i miejscowych przewodów (mo˝na przyjàç ˝e wynoszà one 20 - 40% wartoÊci oporów liniowych, w zale˝noÊci od rodzaju instalacji) oraz opory urzàdzeƒ do przygotowania ciep∏ej wody i armatury regulacyjnej wbudowanej w instalacj´. (3a) • • Qo ρcw ∆to • Qp ρcw ∆tp Vo = (3b) • Vp = (3c) ∆to = ∆tp (3d) Straty ciÊnienia w instalacji cyrkulacyjnej oblicza si´ wtedy z zale˝noÊci: Po podstawieniu zale˝noÊci (3b) i (3c) do (3a) i podzieleniu zale˝noÊci przez (3b) otrzymuje si´ • Vo • Vc • = • Qo ∆pp = (1.2 ÷ 1.4) x (∑I x R) + ∆pR + ∆pw [Pa] (6) • Qo + Qp stàd: • Qo Vo = Vc x • [dm3/s] Qo + Qp • • (4) gdzie: • Vo - • Qo • Qp • Vc - Na podstawie obliczonych przep∏ywów wody w poszczególnych dzia∏kach dokonuje si´ doboru Êrednic przewodów cyrkulacyjnych, zachowujàc odpowiednie za∏o˝enia. Przy okreÊlaniu Êrednic przewodów cyrkulacyjnych pr´dkoÊç czynnika powinna zawieraç si´ w zakresie vcyrk = 0,2÷0,5 m/s, przy czym nie powinna przekraczaç wartoÊci vmax ≤ 1 m/s. Nie zaleca si´ stosowania Êrednic rur stalowych mniejszych ni˝ 15 mm w instalacji ciep∏ej wody z cyrkulacjà, gdy˝ mogà one ulec zamulaniu. gdzie: ∆pp obliczeniowy strumieƒ obj´toÊciowy wody w pionie cyrkulacyjnym strumieƒ odga∏´zienia, [dm3/s]; obliczeniowa strata ciep∏a w pionie cyrkulacyjnym odga∏´zienia, [W]; obliczeniowa strata ciep∏a w poziomym przewodzie za w´z∏em, [W]; obliczeniowy ca∏kowity strumieƒ obj´toÊciowy wody wyp∏ywajàcej z podgrzewacza ciep∏ej wody do instalacji, strumieƒ dop∏ywajàcy [dm3/s]; VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 - straty w obiegu ciep∏ej wody i cyrkulacji potrzebne do doboru pompy cyrkulacyjnej, [Pa]; 1.2÷1.4 - 20 ÷ 40% strat miejscowych w instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej z cyrkulacjà; l - d∏ugoÊç dzia∏ki, [m]; R - jednostkowa strata liniowa, [Pa/m]; ∆pR - strata ciÊnienia na urzàdzeniu regulacyjnym (np. regulacyjnym zaworze termostatycznym), [Pa]; ∆pw - strata ciÊnienia na urzàdzeniu przygotowujàcym ciep∏à wod´ u˝ytkowà, (np. wymiennik, podgrzewacz ciep∏ej wody), [Pa]. 5 Arkusz Informacyjny Równowa˝enie termiczne System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej 2. Termiczne zrównowa˝enie instalacji METODA DYNAMICZNA METODY RÓWNOWA˚ENIA Metoda ta opiera si´ na zastosowaniu termostatycznych zaworów cyrkulacyjnych zapewniajàcych utrzymanie sta∏ej temperatury w ka˝dym pionie instalacji niezale˝nie od zmieniajàcych si´ parametrów wody. Regulacja sprowadza si´ do nastawy ˝àdanych temperatur w miejscach monta˝u zaworu. Skomplikowane obliczenia hydrauliczne zwiàzane z wyrównywaniem ciÊnieƒ w w´z∏ach nie sà wymagane. Termostatyczny zawór cyrkulacyjny w sposób automatyczny utrzymuje minimalny przep∏yw w cyrkulacji przy jednoczesnym utrzymaniu ˝àdanej temperatury. Po wyznaczeniu oporów hydraulicznych ca∏oÊci instalacji nale˝y wykonaç regulacj´ uk∏adu instalacji c.w.u. Mo˝na dokonaç tego metodami: 1. Hydrauliczne zrównowa˝enie instalacji METODA STATYCZNA Metoda ta opiera si´ na obliczaniu wartoÊci ciÊnienia do wyrównania w poszczególnych punktach w´z∏owych instalacji cyrkulacji oraz doborze odpowiednich urzàdzeƒ d∏awiàcych nadmiar ciÊnienia w poszczególnych w´z∏ach. Zrównowa˝enie takie nie zapewnia utrzymania w∏aÊciwej temperatury we wszystkich punktach instalacji z powodu: • Zmieniajàcych si´ warunków w instalacji na skutek odk∏adania si´ osadów w instalacji (zmieniajàcy si´ wspó∏czynnik chropowatoÊci) • Nieuwzgl´dnienia wp∏ywu zmieniajàcych si´ rozbiorów c.w.u. na temperatur´ cyrkulacjii i na wartoÊç przep∏ywów • Zmiennych warunków obliczeniowych na skutek zmieniajàcych si´ temperatur otoczenia zale˝nych od pory roku, co powoduje wyst´powanie ró˝nych strat ciep∏a • Zró˝nicowania temperatur obliczeniowych otoczenia zale˝nych od miejsca lokalizacji pionu w budynku (Êciany szczytowe, szachty wentylowane, itd.). Problem szczególnie istotny dla rozleg∏ych instalacji c.w.u. i cyrkulacji • Cz´sto wyst´pujàcych ró˝nic pomi´dzy za∏o˝eniami projektowymi przyj´tymi do obliczeƒ, a wykonaniem rzeczywistym instalacji 1 2 3 4 5 6 W poni˝szym przykladzie przedstawiono wyniki obliczeƒ dla dwóch ró˝nych metod (autor: dr hab. in˝. W. Szaflik, mgr in˝. A Ma∏ysa, Politechnika Szczeciƒska). Przedstawione wyniki obliczeƒ obrazujà wartoÊci przep∏ywów oraz temperatur w poszczególnych pionach dokonane dwiema metodami: A - metoda okreÊlajàca przep∏yw w pionach proporcjonalnie do sumy równowa˝ników przypadajàcych na pion B - metoda oparta na okreÊleniu prze∏ywów w instalacji na podstawie strat ciep∏a w przewodach rozprowadzajàcych i cyrkulacyjnych Za∏o˝enia: • Budynek 10 kondygnacyjny, 12 pionów c.w.u. wraz z cyrkulacjà • temperatura zasilania tcwu = 55 °C • spadek temperatury c.w.u. ∆t = 5 °C • wspó∏czynnik przenikania ciep∏a dla nieizolowanych przewodów stalowych K = 12 W/(m2K) • wartoÊç Êrednic przewodów w instalacji podano w tabeli na rysunku 2 • temperatury obliczeniowe: - to = +5 °C dla nie ogrzewanych piwnic - to = +25 °C dla przewodów prowadzonych w bruzdach i kana∏ach instalacyjnych 7 8 9 10 11 12 1.IX 1.VIII 1 numer dzia∏ki 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1.VII Êrednica c.w.u. 1.VI Êrednica cyrkulacji 1.V d∏ugoÊç dzia∏ki 1.IV 1.III 1.II 1.I 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Rys. 2 Schemat instalacji obliczeniowej ciep∏ej wody u˝ytkowej z cyrkulacjà w budynku 10-cio kondygnacyjnym o 12-tu pionach 6 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Równowa˝enie termiczne (ciàg dalszy) 0,14 Przep∏yw [l/s] 0,12 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 1 2 3 4 5 6 metoda statyczna 7 8 9 10 11 12 Nr pionu metoda dynamiczna Rys.3 Przep∏yw cyrkulacyjny przez piony instalacji sk∏adajàcej si´ z 12-tu pionów 53.00 Temperatura [ °C] 52.00 51.00 50.00 49.00 48.00 47.00 46.00 45.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nr pionu metoda statyczna metoda dynamiczna Rys.4 Temperatury w najwy˝szych punktach instalacji sk∏adajàcej si´ z 12-tu pionów Legionella pneumophila - zagro˝enie bakteriologiczne W ostatnich latach wzros∏o zainteresowanie s∏u˝b epidemiologicznych, a tak˝e in˝ynierów sanitarnych niebezpieczeƒstwem wtórnego zanieczyszczenia wody wodociàgowej, g∏ównie typu bakteriologicznego. Bakterie rodzaju Legionelli wyst´pujà mi´dzy innymi w: • Instalacjach ciep∏ej wody u˝ytkowej • Du˝ych systemach klimatyzacyjnych • Nawil˝aczach • Wannach z hydromasa˝em Pierwsze sygna∏y na temat zaka˝enia wywo∏anymi bakterià Legionella pochodzà ju˝ z 1968, pierwsze badania datujà si´ od roku 1976 (w zwiàzku z wypadkami Êmiertelnymi w Philadelfi, USA). Rodzaj Legionella obejmuje 25 gatunków, z poÊród których mo˝na wyró˝niç oko∏o 50 serotypów z czego, a˝ 18 gatunków jest chorobotwórczych dla cz∏owieka, mi´dzy innymi: L. pneumophilla, L. bozemani, L. micdadei itp. Legionelloza jest chorobà wywo∏anà bakterià Legionella pneumophila. Choroba ta ma dwie formy: Legionelloz´ oraz tak zwanà goraczk´ Pontiac. VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Ze wzgl´du na inhalacyjny charakter zaka˝eƒ bakteriami rodzaju Legionella niebezpieczne jest pojawienie si´ bakterii w instalacjach wodnych wytwarzajàcych arerozele wodnopowietrzne. Doskona∏e warunki istniejà przede wszystkim w zbiornikach i instalacjach ciep∏ej wody du˝ych kompleksów mieszkalnych i budynków u˝ytecznoÊci publicznej (hotele, szpitale, sanatoria, domy opieki spolecznej, itd.) Jakie sà najcz´Êciej spotykane objawy Legionellozy ? Osoby zara˝one bakterià Legionella pneumophila najcz´Êciej majà goraczk´, dreszcze i kaszel, który mo˝e byç zarówno wykrztuÊny jak i suchy. Spotykane sà rownie˝ objawy jak bóle mi´Êni, bóle g∏owy, ogólne zm´czenie, utrata apetytu, czasami biegunka. Testy laboratoryjne wykazujà zmniejszenie funkcjonowania nerek. PrzeÊwietlenia rentgenowskie mogà wskazywaç na zapalenie p∏uc. Na podstawie ogólnych objawów jest trudno rozró˝niç Legionelloz´ od typowych objawów zapaleƒ p∏uc - wymagane sà dodatkowe testy lub badania kliniczne. 7 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Legionella pneumophila - zagro˝enie bakteriologiczne (c.d.) Nale˝y przy tym zaznaczyç, i˝ jest to choroba zakaêna, ale nie zaraêliwa, wielouk∏adowa z dominujàcymi objawami zapalenia p∏uc. Okres wyl´gania si´ choroby jest ró˝ny, w postaci p∏ucnej trwa zwykle 5 - 6 dni. dowo 50 °C, zmniejszenie iloÊci bakterii z 1000 jednostek do 100 wymaga czasu 2 - 3 godziny. Proces pasteryzacji jest znacznie szybszy przy wy˝szych temperaturach. Punkty przeci´cia linii sta∏ej temperatury 50 °C z osià odci´tych pokazujà, ˝e do uzyskania wody praktycznie wolnej od bakterii Legionnella p. potrzebny jest czas oko∏o 7 godzin, natomiast przy temperaturze 54 °C wymagany czas wynosi 1 - 3 godziny. Natomiast przy temperaturze 48 °C ten proces wymaga∏by a˝ 30 godzin. Kto mo˝e ulec zaka˝eniu? Ludzie w ka˝dym wieku mogà ulec zaka˝eniu, ale najbardziej nara˝one sà osoby w wieku Êrednim oraz starszym w szczególnoÊci osoby palàce papierosy czy chorujàce na choroby przewlek∏e. Do grupy wysokiego ryzyka zalicza si´ osoby ze spadkiem odpornoÊci w wyniku d∏ugotrwa∏ego leczenia, osoby chore na raka, dietetyków oraz chorych na AIDS. Warto przeÊledziç równie˝ przebieg zmian iloÊci bakterii w zale˝noÊci od zmiennej temperatury wody (autor: dr in˝. J. Wollerstrand Uniwersytet w Lund). Przebieg naniesiony jest linià grubà. Pierwotnie woda zawiera 100 kolonii bakterii. W pierwszej fazie nast´puje wzrost bakterii przy temperaturze 40 °C, nast´pnie wolniejsze lub szybsze ich obumieranie w temperaturze 50 - 54 - 50 °C, po czym nast´puje powrót do powolnego ich przyrostu. Przebieg tej linii obrazuje, ˝e okresowy umiarkowany wzrost temperatury wody (bez kontroli wymaganego czasu pasteryzacji dla danej temperatury) zmniejsza iloÊç bakterii w c.w.u., ale nie jest w stanie ich ca∏kowicie usunàç. Podobny proces mo˝e zachodziç w rzadko u˝ywanej cz´Êci instalacji c.w.u. lub w wych∏odzonej cz´Êci cyrkulacyjnej. Jakie sà podstawowe formy leczenia? W leczeniu objawów Legionellozy stosuje si´ antybiotyki. Decyzj´ o sposobie leczenia podejmuje lekarz. Goràczka Pontiac - nie wymaga specjalnego leczenia. Gdzie i w jakich warunkach rozwija si´ bakteria? Bakterie sà organizmami mezofilnymi. Ich wzrost nast´puje w temperaturze 22 - 43 °C. Optymalna temperatura wynosi 36 - / + 1 °C. Czas regeneracji komórek w tej temperaturze wynosi 6 - 8 godzin. Bakterie bytujàce w innych organizmach mogà namna˝aç si´ w temperaturze nawet do 67 °C. Wzrost bakterii nast´puje przy odczynie pH 5,5 - 9,2, optymalny jest odczyn 6,8 - 7,0 pH. Bakteria podlega procesowi pasteryzacji po przekroczeniu temperatury 46 °C. Wa˝ne jest zaznaczenie faktu, i˝ rozwój bakterii odbywa si´ nie w samej wodzie, ale w biofilmie powstajàcym na ka˝dej powierzchni kontaktujàcej si´ z wodà, ró˝ny mo˝e byç jedynie czas potrzebny na powstanie osadów oraz ich "od˝ywcza" wartoÊç dla bakterii. Niedawno poznanà formà rozwoju bakterii jest tworzenie kolonii wewnàtrz ameb ˝yjàcych w wodzie, które stanowià swoisty parasol ochrony dla Legionelli p. W przypadkach takich wymagane tempertury pasteryzacji wynosiç mogà nawet 70 °C. Nale˝y jednak mieç na uwadze, i˝ stosowanie tak wysokich temperatur stworzy du˝e zagro˝enie poparzenia, a poprowadzona bez kontroli czasu dezynfekcja, mo˝e byç powodem nadmiernego wytràcania si´ kamienia w instalacji. Poni˝ej przedstawiona jest zale˝noÊç wed∏ug Brundretta pomi´dzy intensywnoÊcià rozmna˝ania si´ lub obumierania bakterii Legionella p. w zale˝noÊci od temperatury. OÊ rz´dna, o skali logarytmicznej to iloÊç kolonii bakterii na mililitr wody, a oÊ odci´ta to czas. Dla wybranej skali, zale˝noÊç mi´dzy iloÊcià bakterii a czasem jest przy sta∏ej temperaturze liniowa. Mo˝na bezpoÊrednio odczytaç, i˝ dla przyk∏a- 10000 30 - 40 °C 46 °C Liczba bakterii / ml H2O 1000 48 °C 40 °C 50 °C 100 54 °C 40 °C 10 1 0 58 °C 54 °C 1 2 50 °C 3 4 5 czas (godziny) Rys. 5. Wp∏yw temperatury wody na iloÊç bakterii. 8 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 6 7 8 9 10 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Legionella pneumophila - zagro˝enie bakteriologiczne (c.d.) W jaki sposób zabezpieczyç si´ przed bakterià? Istnieje kilka metod zwalczania bakterii Legionelli. Poni˝ej opisano niektóre z nich: • Chlorowanie. W tym celu stosuje si´ dawki 50 mg Cl2/l w ciàgu 3 godzin, a nast´pnie utrzymuje si´ st´˝enia Cl2 na poziomie 2 - 3 mg. Mo˝na te˝ stosowaç zwiàzek chloraminy, który najskuteczniejszy jest w temperaturze 30 °C. Stosowanie chloru i jego zwiàzków jest skuteczne, ale wymaga sta∏ego monitorowania systemu ze wzgl´du na to, ˝e podczas chlorowania mogà powstaç zwiàzki o w∏aÊciwoÊciach kancerogennych. Zwiàzki te mogà stanowiç zagro˝enie dla u˝ytkowników wody, poza tym stosowanie dawek chloru zwi´ksza korozyjnoÊç instalacji. • Jodowanie W tym celu stosowane dawki wynoszà 16 mg/l jodków, a czas kontaktu wynosi∏ 1 godzin´. • Ozonowanie Stosowanie ozonu O3 - silnego utleniacza powoduje redukcj´ zawartoÊci bakterii w ciagu 5 min. a˝ o 99%. Jednak skutki uboczne stosowania silnego utleniacza sk∏aniajà do ograniczonego stosowania w instalacjach ciep∏ej wody. Przedstawione powy˝ej metody chemiczne ze wzgl´du na du˝e trudnoÊci wynikajàce ze sposobu dawkowania, kontroli oraz niekorzystny wp∏yw na w∏aÊciwoÊci wody i agresywny charakter w stosunku do instalacji sk∏aniajà raczej do zastosowania metod fizycznych, jak: • Ultrafiolet Stosowane sà urzàdzenia emitujàce promieniowanie UV o d∏ugoÊci fali 254 nm i nat´˝eniu wynoszàcym 2.04 mW s/cm2 co powoduje redukcj´ bakterii o 90 %. Na skutecznoÊç tej metody ma wp∏yw m´tnoÊç wody, jej barwa oraz temperatura. Ponadto powstajàce osady nawet wielkoÊci 10 µm w wodzie znacznie zmniejszajà sprawnoÊç wy˝ej wymienionych urzàdzeƒ. Korozja i osady Instalacja ciep∏ej wody nara˝ona jest na dwa niezale˝ne procesy: • Korozj´ • Wytràcanie si´ osadów O szybkoÊci zachodzenia obu procesów, a co za tym idzie trwa∏oÊci eksploatacyjnej instalacji c.w.u. decydujà st´˝enia i stosunki st´˝eƒ substancji rozpuszczonych w wodzie, obecnoÊç koloidów i zawiesin, szybkoÊci przep∏ywu wody oraz jej temperatura. Najwa˝niejszà rol´ jednak odgrywajà sk∏ad chemiczny oraz temperatura. VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 • Dezynfekcja termiczna Alternatywnà metodà fizycznà jest dezynfekcja termiczna. Polega ona na podgrzaniu wody do temperatury dezynfekcji i utrzymaniu jej przez odpowiedni czas. Powy˝szà metod´ nale˝y stosowaç cyklicznie w uk∏adach instalacji ciep∏ej wody z cz´stotliwoÊcià zale˝nà od rodzaju instalacji oraz stwierdzonych iloÊci bakterii w systemie. Stosowanie tej metody regulujà odpowiednie przepisy (patrz Wst´p). Wnioski: Odkrycie nowej bakterii wystepujàcej w instalacji ciep∏ej wody mo˝e spowodowaç wiele zagro˝eƒ bezpoÊrednio dla zdrowia u˝ytkownika. Obecnie znane metody prewencji dajà mo˝liwoÊç zwalczenia tego niebezpieczeƒstwa. Najbardziej efektywna oraz naj∏atwiejsza do realizacji i zarazem najtaƒsza jest metoda dezynfekcji termicznej. Zastosowanie w odpowiedni sposób tej metody przy jednoczesnym wyposa˝eniu instalacji w system pe∏nej kontroli (MTCV + TVM + CCR) daje gwarancje u˝ytkownikowi wykonania przegrzewu ca∏ej instalacji do odpowiedniej temperatury przez wymagany czas przy jednoczesnej ochronie instalacji przed zarastaniem (odk∏adaniem si´ kamienia), zabezpieczeniem u˝ytkownika przed poparzeniem oraz zredukowanie kosztów podgrzania wody do minimum. Podczas projektowania i eksploatacji instalacji nale˝y przestrzegaç nast´pujàcych zasad: • Utrzymywaç w instalacjach zimnej wody temperatury < 20 °C, a w instalacjach wody ciep∏ej temperatur´ 55 - 60 °C • Izolowaç od siebie obydwie instalacje w celu zachowania odpowiednich temperatur • Nie dopuszczaç do powstawania zastoin poprzez odpowiednie zaprojektowanie cyrkulacji • Okresowo przegrzewaç instalacje w celu przeprowadzenia dezynfekcji termicznej w temperaturze nie ni˝szej ni˝ 70 °C Powy˝sze wskazówki pozwolà uniknàç zagro˝eƒ spowodowanych bakterià Legionella pneumophila. Korozja Zjawisko to zachodzi g∏ownie w instalacjach wykonanych z rur stalowych ocynkowanych, które powszechnie stosowane by∏y w budownictwie wielorodzinnym w latach 70 i 80. Zastàpienie tego podstawowego materia∏u miedzià, tworzywem sztucznym zdecydowanie zmniejsza ryzyko wystàpienia korozji. Musimy jednak pami´taç, o istniejàcych instalacjach oraz o fakcie, i˝ materia∏ ten w dalszym ciàgu jest dost´pny i u˝ywany w instalacjach c.w.u. (np.: poziome rozprowadzenia). 9 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Korozja i osady (c.d.) Instalacje c.w.u. zasilane sà wodà wodociàgowà, od której wymaga si´ spe∏nienia norm sanitarnych. Uzdatnianie g∏ównie prowadzone jest pod tym kàtem, cz´sto jednak sk∏adniki zawarte w wodzie, chocia˝ sà oboj´tne lub nawet korzystne z punktu widzenia zdrowotnego mogà nadawaç wodzie silne w∏asnoÊci korozyjne. Pierwszym czynnikiem, od którego zale˝na jest szybkoÊç procesu korozji jest stosunek zawartych w wodzie sk∏adników ochronnych (jak kwaÊne w´glany, wodorotlenki, jony wapniowe) i korozyjnych (jak chlor, chlorki, azotany oraz tlen i dwutlenek wegla). Szkodliwe substancje zawarte w wodzie powodujàce powstanie osadów (popularnie zwanych kamieniem kot∏owym) to wodorow´glany wapnia, magnezu, ˝elaza dwuwartoÊciowego i manganu. G∏ównym jednak sk∏adnikiem kamienia w instalacjach ciep∏ej wody jest w´glan wapnia w postaci kryszta∏ów kalcytu lub / i aragonitu. Wapƒ tworzy tzw. twardoÊç w´glanowà, wyst´puje on w wodzie jako dobrze rozpuszczalny wodorow´glan wapnia (Ca(HCO3)2) znajdujàcy si´ w stanie równowagi z trudno rozpuszczalnym w´glanem wapnia (CaCO3). Drugim czynnikiem jest temperatura wody, która wp∏ywa na zmian´ sk∏adu i struktury powstajàcych produktów korozji cynku a tym samym na ich w∏asnoÊci ochronne. Podczas, gdy w wodzie zimnej produkty korozji tworzà szczelnie i dobrze przywierajàcà do pod∏o˝a warstw´ ochronnà, to w temp. 40 - 80 °C stajà si´ ziarniste i luêno zwiàzane z metalem. Maksimum korozji cynku zachodzi przy temperaturze 65 °C - dla przyk∏adu szybkoÊç korozji w tym Êrodowisku jest 10 razy wy˝sza ni˝ w temperaturze 55 °C! Stan równowagi mo˝na opisaç równaniem: CaCO3 + H2O + CO2 ↔ Ca(HCO3)2 Dodatkowym niekorzystnym czynnikiem sà wahania temperatury powodujàce powstanie zjawiska zmiany biegunowoÊci uk∏adu cynk - ˝elazo, znacznie przyspieszajàcego korozj´. Na skutek przebicia pow∏oki cynkowej (wzrost temperatury ponad 65 °C) nast´puje przebiegunowanie uk∏adu cynk - ˝elazo i gwa∏towna korozja stali przy jednoczesnym hamowaniu korozji cynkowej. W podobny sposób tworzà si´ w´glany magnezu, manganu i ˝elaza (nale˝y tu zaznaczyç, i˝ Mg (HCO3)2 charakteryzuje si´ znacznie wi´kszà rozpuszczalnoÊcià, która jednak maleje przy wzroÊcie temperatury, twody > 75 °C) Wytràcanie si´ osadów Na skutek zmian fizyko-chemicznych pod wp∏ywem ogrzewania wody powstajà osady, b´dàce przyczynà z∏ego funkcjonowania instalacji c.w.u. (zarastanie przewodów, zwi´kszenie szorstkoÊci powierzchni Êcian przewodów, a przez to bezpoÊredni wp∏yw na hydraulik´ uk∏adu). Warunkiem utrzymania w wodzie dobrze rozpuszczalnego wodorow´glanu jest obecnoÊç w uk∏adzie dwutlenku w´gla. Ta minimalna wartoÊç dwutlenku zwana jest dwutlenkiem równowagi, niestety w czasie podgrzewania wody nast´puje usuni´cie CO2 co powoduje przesuni´cie stanu równowagi w kierunku trudno rozpuszczalnego w´glanu wapnia. Na szybkoÊç powstawania osadów w´glanowych ma wp∏yw wiele czynników. Do najwa˝niejszych zaliczyç nale˝y: • temperatura wody • poczàtkowe st´˝enie wodorow´glanów w wodzie • czas i sposób podgrzewania szybkoÊç rozk∏adu . w mval/min 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 35 °C 40 °C 45 °C 50 °C 55 °C 60 °C 65 °C 70 °C 75 °C temperatura °C twardoÊç wody 15°n twardoÊç wody 16°n twardoÊç wody 17°n (n - twardoÊç wody w stopniach niemieckich) Rys. 6. SzybkoÊç termicznego rozkadu wodorotlenku wapniowego w pierwszej minucie ogrzewania. 10 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Korozja i osady (c.d.) Wysoka twardoÊç wody oraz wysoka temperatura przyspieszajà szybkoÊç rozk∏adu wodorow´glanu wapnia, co mo˝e byç powodem przyspieszonego procesu wytràcania si´ osadów wapniowych. Analizujàc powy˝szy wykres mo˝na stwierdziç wzrost temperatury z 45 °C do 60 °C powoduje czterokrotne zwi´kszenie szybkoÊci rozk∏adu Ca(HCO3)2 - g∏ównego sk∏adnika kamienia kot∏owego. Fakt ten t∏umaczy cz´sto wyst´pujàce problemy z "zarastaniem" instalacji cyrkulacji ciep∏ej wody u˝ytkowej - kontrola zarówno odpowiedniej jakoÊci wody oraz temperatury jest gwarantem zapewniajàcym prawid∏owà prac´ instalacji c.w.u. Dla u˝ytkowników instalacji c.w.u. zasilanych w wod´ o wysokiej twardoÊci jest to sygna∏ o bezwzglednym obowiàzku utrzymywania odpowiednich temperatur, w przeciwnym razie mogà ulec ca∏kowitemu zaroÊni´ciu nawet po okresie kilkuletniej eksploatacji. Dla instalacji zasilanych wodà miekkà, nawet temperatury wysokoÊci 65 °C, nie stanowià wi´kszego zagro˝enia (dla st´˝eƒ poni˝ej 10 °n - prawie 9 - krotnie zmniejszenie rozk∏adu wodorow´glanów). Aby zrozumieç proces powstawania kamienia kot∏owego, nale˝y zaznaczyç, i˝ szybkoÊç termicznego rozk∏adu wodorow´glanów nie jest jednoznaczna w bezpoÊredni sposób z powstaniem osadu w´glanowego. Po rozk∏adzie - nast´puje proces wytràcania osadów zale˝ny od wielu parametrów, zarówno przyspieszajàcych jak i hamujàcych. Mo˝na do nich zaliczyç: • Materia∏, z którego wykonane sà instalacje (mosiàdz, miedê - posiadajàca silne antychemosorpcyjne w∏aÊciwoÊci - opóêniajàce proces krystalizacji - czyli wytràcania osadów) • Sposób ogrzewania wody • Obcià˝enie cieplne powierzchni ogrzewalnej urzàdzeƒ podgrzewajàcych c.w.u. • Pr´dkoÊç przep∏ywu wody Zagro˝enie poparzeniem Oprócz komfortu jaki zaspokaja ciep∏a woda u˝ytkowa, powinno si´ równie˝ zabezpieczyç bezpieczne jej u˝ytkowanie. Aby spe∏niç t´ rol´ woda musi posiadaç odpowiednià temperatur´. Co w∏aÊciwie oznacza odpowiednia temperatura ciep∏ej wody u˝ytkowej? Odpowiednia temperatura ciep∏ej wody to taka temperatura, która zapewnia maksymalny komfort u˝ytkownikowi a jednoczeÊnie: • zabezpiecza wod´ przed ska˝eniem bakterià Legionella • zabezpiecza u˝ytkownika przed poparzeniami • zmniejsza ryzyko wytràcania si´ osadów w instalacjach do minimum VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Tabela: warunki powstawania osadu w´glanowego twardoÊç w´glanowa wody, °n 7 10 15 16 17 Czas rozpocz´cia powstawania osadu, (godziny) 30 °C 40 °C 50 °C 60 °C 70 °C 120 120 120 120 120 48 24 24 24 24 24 5 2 1 1 natychmiast Na podstawie przytoczonych danych mo˝na ogólnie stwierdziç, i˝ im wy˝sza temperatura, d∏u˝szy czas ogrzewania i wy˝sze st´˝enie wodorow´glanów, tym proces powstawania osadów jest szybszy. Z przedstawionej tablicy wynika, i˝ krytyczna temperatura dla zapoczàtkowania powstania kamienia zale˝na jest od twardoÊci w´glanowej (twardoÊç w´glanowa powoduje zawartoÊç dwuw´glanu wapnia i magnezu). I tak temperatura krytyczna, Tkryt. = 50 °C ju˝ dla twardoÊci > 15 °n - przy czym rozpocz´cie powstawania osadów nast´puje ju˝ po 1 godzinie. Dla tej samej temperatury, Tkryt. = 50 °C i twardoÊci < 7 °n, powstawanie osadów rozpoczyna si´ "dopiero" po 24 godzinach. Wnioski: Problem zwiàzany z wytràcaniem si´ kamienia oraz z korozjà instalacji c.w.u. mo˝e byç ograniczony do minimum pod warunkiem: • ZnajomoÊci parametrów jakoÊciowych wody instalacyjnej (przestrzeganie jakoÊciowych norm), • Utrzymywanie odpowiedniej sta∏ej temperatury w instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej i cyrkulacji, • Ograniczenie wahaƒ temperatury do niezb´dnego minimum (kontrolowane przegrzewy instalacji w funkcji czasu i temperatury podczas dezynfekcji), • Zapewnienie odpowiednich pr´dkoÊci przep∏ywu oraz dobór odpowiednich materia∏ów instalacyjnych. Rolà tego opracowania jest przedstawienie wskazówek, którymi powinny kierowaç si´ osoby odpowiedzialne za projektowanie, nadzór i eksploatacj´ instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej. Dokument ten nie zast´puje lokalnych przepisów oraz wytycznych obowiàzujacych w zakresie projektowania instalacji c.w.u. i cyrkulacji. Zgodnie z obowiàzujàcym prawem w∏aÊciciele budynków (lub osoby odpowiedzialne) majà obowiàzek zapewnienia u˝ytkownikom bezpiecznych warunków u˝ytkowania budynków oraz ich instalacji (jak np. ciep∏a woda u˝ytkowa). 11 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Zagro˝enie poparzeniem (c.d.) Jak wspomniano w poprzednim punkcie, wysokie ryzyko ska˝enia wody w instalacji c.w.u. bakterià Legionella wymaga utrzymywania stosunkowo wysokich temperatur w granicach 55 - 60 °C, czasami nawet wy˝szych (dezynfekcja). Tak wysoka temperatura mo˝e byç przyczynà bardzo powa˝nych wypadków. Tysiàce dzieci, osób starszych oraz niepe∏nosprawnych co roku doznaje powa˝nych uszkodzeƒ cia∏a na skutek poparzeƒ spowodowanych zbyt wysokà temperaturà w instalacjach ciep∏ej wody lub te˝ ze z∏ym dzia∏aniem urzàdzeƒ regulujàcych bàdê te˝ produkujàcych ciep∏à wod´. Wed∏ug statystyk Êwiatowych prawie 30% wszystkich poparzeƒ zwiàzanych jest bezpoÊrednio z ciep∏à wodà. Najcz´Êciej poszkodowane to osoby starsze oraz dzieci poni˝ej pi´ciu lat. Prace badawcze przeprowadzone przez wielu naukowców - dla przyk∏adu przytoczony poni˝ej wykres zale˝noÊci stopnia poparzenia w funkcji temperatury wody oraz czasu kontaktu z wodà (autorzy: dr Moritz A.R., dr Henriques F.C. - American Journal of Pathology). Na podstawie tego wykresu mo˝na stwierdziç, i˝ poparzenia trzeciego stopnia mogà powstaç ju˝ w czasie od 1 do 30 sekund w temperaturze pomi´dzy 54 do 70 °C! W temperaturze 63 °C poparzenia pierwszego stopnia mogà pojawiç si´ w czasie krótszym ni˝ 2 sekundy. W wodzie o temperaturze 49 °C poparzenie pierwszego stopnia jest du˝ym zagro˝eniem przy kontakcie z wodà w czasie d∏u˝szym ni˝ 5 minut. Poniewa˝ niemowl´ta, ma∏e dzieci czy osoby starsze nie reagujà odpowiednio szybko w sytuacji pojawienia si´ ciep∏ej wody - utrzymanie sta∏ej bezpiecznej temperatury w instalacji c.w.u. w celu zapobie˝enia oparzeniom staje si´ koniecznoÊcià. Jak widaç proces zwiàzany z utrzymaniem odpowiedniej temperatury w instalacji jest zjawiskiem bardzo z∏o˝onym. Kiedy zmniejszymy temperatur´ c.w.u. w celu zapobiegni´cia poparzeniom, uzyskujemy idealne temperatury dla rozwoju bakterii Legionelli. Natomiast wysokie temperatury zdolne zabiç (dezynfekcja termiczna) bakteri´ stanowià du˝e ryzyko poparzeƒ a ponadto przyspieszajà proces wytràcania si´ osadów wapniowych i zarastania instalacji c.w.u. oraz cyrkulacji. W wielu przypadkach wysoka temperatura redukuje jedne zagro˝enia, z drugiej zaÊ strony zwi´ksza ryzyko wystàpienia innych. Bibliografia: • Brundrett, G.W.: Legionella and Building Services, Butterworth-Heinemann Ltd. 1992.” • Chudzicki J. Bakterie Legionella w instalacjach sanitarnych, Politechnika, Warszawska, 1997 • Evans, C.C.: Clinical Aspects of Legionnaires Disease. Health Estate Journal, June 1993 • Makin, T. Legionnaires Disease Infection Control. Health Estate Journal, June 1993 • Seminar. Bakteriefrit varmt brugsvand - hvordan? Odense Congress Center, Februar 2001 • Walker, J.T. & C.V. Keevi: The influence of plumbing tube materials, water chemistry and temperature on bio fouling of plumbing circuits with particular reference to colonisation of Legionella pneumophila ICA Project 437 C. International Copper Association Ltd., New York, • Wollerstrand J., Lund Institute of Technology, Sweden, Cyrkulacja Ciep∏ej Wody U˝ytkowej w Êwietle nowych wymagaƒ temperaturowych i sanitarnych, Mi´dzyzdroje 1999, • Yu, V.L.: Resolving and Controversy on Environmental Cultures for Legionella - a modest proposal, Disinfection Control and Hospital Epidemiology, 1998, vol. 19, No. 12, pp. 893-897. 80 lekkie oparzenia powierzchniowe 75 oparzenia ci´˝kie III stopnia 70 Temperatura wody (°C) 65 60 zagro˝enie poparzeniem 55 50 45 40 35 30 0,1 1,0 10,0 100,0 1.000,0 Czas kontaktu z wodà (s) Rys. 7. Wyst´powanie poparzeƒ 12 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 10.000,0 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Zagro˝enie poparzeniem (c.d.) Wnioski: Zaproponowane rozwiàzanie firmy Danfoss pozwala zredukowaç jednoczeÊnie wszystkie przedstawione zagro˝enia dajàc wysoki komfort oraz gwarancj´ bezpiecznego korzystania z instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej. Zastosowanie elektronicznego sposobu sterowania procesem dezynfekcji termicznej (CCR) umo˝liwia uzyskanie wysokiej gwarancji likwidacji zagro˝enia bakterià przy jednoczesnym skróceniu procesu do niezb´dnego minimum. Zastosowanie Wielofunkcyjnego Termostatycznego Zaworu Cyrkulacyjnego (MTCV) pozwala uzyskaç sta∏à i jednakowà temperatur´ w ca∏ej instalacji c.w.u, a jednoczesne zastosowanie Termostatycznego Zaworu Mieszajàcego (TVM) zabezpiecza u˝ytkowników przed mo˝liwymi poparzeniami dajàc komfort uzyskiwania sta∏ej bezpiecznej temperatury w miejscach poboru ciep∏ej wody. Podstawowe zastosowania Zalecane schematy instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej (c.w.u.) i cyrkulacji zimna woda Rys. 8. Przyk∏ad zastosowania zaworu MTCV (wersja A) w uk∏adzie cyrkulacji c.w.u. B so TWA-A TWA-A TWA-A TWA-A TWA-A TWA-A TWA-A TWA-A A Rys. 9. Przyk∏ad zastosowania MTCV (wersja C sterowana elektronicznie) w instalacji cyrkulacji c.w.u. VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 13 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej 14 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Rys.1) Wersja podstawowa - A Zastosowanie Rys.2) Wersja z automatycznà funkcjà dezynfekcyjnà - B (termometr jako wyposa˝enie dodatkowe) MTCV - jest wielofunkcyjnym termostatycznym zaworem cyrkulacyjnym przeznaczonym do stosowania w instalacjach ciep∏ej wody u˝ytkowej z cyrkulacjà. MTCV - zapewnia termiczne równowa˝enie w instalacji cyrkulacyjnej, utrzymujàc jednakowà temperatur´ w ca∏ym uk∏adzie, jednoczeÊnie ograniczajàc przep∏yw cyrkulacyjny do niezb´dnego minimum, koniecznego dla uzyskania ˝àdanych temperatur. Podstawowe funkcje MTCV (c.d. na str. 17) • Termostatyczna regulacja temperatury wody w instalacji cyrkulacyjnej w zakresie 35 - 60 °C - wersja A, rys. 1 • Automatyczna dezynfekcja realizowana w sta∏ej temperaturze > 65 °C z jednoczesnym zabezpieczeniem instalacji cyrkulacyjnej przed przekroczeniem temperatury 75 °C (automatyczne odci´cie cyrkulacji) - wersja B, rys. 2 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Rys.3) Wersja z elektronicznym sterowaniem procesu dezynfekcji - C JednoczeÊnie mo˝e byç realizowany proces dezynfekcji dwiema metodami: • Za pomocà dezynfekcyjnego modu∏u termicznego - rys.2, wersja B. • Za pomocà elektronicznego modu∏u sterujàcego, wspó∏pracujàcego z nap´dami termicznymi TWA-A i czujnikami temperatur Pt 1000 (rys. 3), wersja C. • Automatyczna dezynfekcja sterowana elektronicznie z mo˝liwoÊcià wyboru temperatury dezynfekcji wraz z okreÊleniem czasu dezynfekcji - wersja C, rys. 3, • Mo˝liwoÊç automatycznego p∏ukania instalacji poprzez okresowe obni˝enie temperatury wody w obiegu cyrkulacji osiàgni´cie maksymalnych przep∏ywów przez MTCV 15 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Rys.4. Przyk∏ad zastosowania zaworu MTCV (wersja A) w uk∏adzie cyrkulacji c.w.u. TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W Rys.5. Przyk∏ad zastosowania zaworu MTCV wersja B z automatycznà funkcjà dezynfekcyjnà w uk∏adzie cyrkulacji c.w.u. i zaworem mieszajàcym B 0 1 2 S2 7 S2 TWA-A 8 S2 TWA-A 9 S2 TWA-A 10 S2 TWA-A 15 S2 TWA-A 16 S2 TWA-A S2 TWA-A A Rys.6. Przyk∏ad zastosowania MTCV (wersja C z elektronicznym sterowaniem procesu dezynfekcji) w instalacji cyrkulacji c.w.u. 16 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 TWA-A Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Podstawowe funkcje MTCV (c.d. ze str. 15) • Funkcja pomiaru temperatury (termometr jako wyposa˝enie dodatkowe) • Mo˝liwoÊç zabezpieczenia nastawy temperatury • Mo˝liwoÊci ciàg∏ego monitorowania temperatury cyrkulacji - wersja C, rys. 3 • Funkcja odci´cia pionu - specjalne z∏àczki z wbudowanym zaworem kulowym • Adaptacja zaworu przez zmian´ jego funkcji w warunkach pracy, pod ciÊnieniem wody • Serwis - w przypadku koniecznym wymiana fabrycznie skalibrowanego elementu termostatycznego. grzybka zaworu - w tym wypadku nast´puje ograniczenie przep∏ywu wody cyrkulacyjnej. Zasada dzia∏ania W przypadku obni˝enia temperatury w stosunku do wartoÊci nastawionej, nast´puje otwieranie si´ zaworu - wzrost przep∏ywu przez pion cyrkulacyjny. Charakterystyka pracy zaworu przedstawiona jest na rysunku 13 wykres 1 - A. W przypadku przekroczenia temperatury wody cyrkulacyjnej o 5 °C w stosunku do nastawy na zaworze - przep∏yw przez zawór zanika. Rys. 7. MTCV wersja podstawowa - A MTCV - jest zaworem bezpoÊredniego dzia∏ania o dzia∏aniu proporcjonalnym. Zawór wyposa˝ony jest w termostatyczny element regulacyjny (rys. 8, element 4) umieszczony w grzybku zaworu (rys. 8, element 3). Wzrost temperatury wody cyrkulacyjnej powoduje rozszerzanie si´ elementu termostatycznego, który bezpoÊrednio oddzia∏ywuje na po∏o˝enie Spr´˝yna bezpieczeƒstwa (rys. 8, element 2) zabezpiecza termostatyczny element regulacyjny przed uszkodzeniem w przypadku wzrostu temperatury ponad wartoÊç nastawionà. Os∏ona elementu termostatycznego (rys. 8, element 13) zabezpiecza przed bezpoÊrednim kontaktem z wodà, zwi´kszajàc jego ˝ywotnoÊç. JednoczeÊnie zapewnia to precyzyjnà regulacj´. 1. Korpus zaworu 2. Spr´˝yna 3. Grzybek 4. Element termostatyczny 5. Uszczelnienia typu - oring 6. Spr´˝yna bezpieczeƒstwa 7. PierÊcieƒ nastawczy 8. Pokr´t∏o nastawy temperatury 9. ZaÊlepka nastawy temperatury 10. Grzybek g∏owicy dezynfekcyjnej 11. Spr´˝yna bezpieczeƒstwa 12. ZaÊlepka gniazda pomiaru temperatury 13. ZaÊlepka gniazda modu∏u dezynfekcyjnego Rys. 8. Budowa zaworu wersja podstawowa A VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 17 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Zasada dzia∏ania Zamontowanie modu∏u dezynfekcyjnego powoduje otwarcie by-passu, (Kv min=0.15 m3/h), który umo˝liwia przy wzroÊcie temperatury przeprowadzenie dezynfekcji. W wersji A zaworu MTCV - by-pass ten jest zamkni´ty - zabezpieczenie przed zarastaniem i osadami. Daje to mo˝liwoÊç adaptacji zaworu do dezynfekcji nawet po d∏ugim okresie eksploatacji w wersji A. Rys. 9. MTCV wersja z automatycznà funkcjà dezynfekcyjnà - B, *) Termometr jako wyposa˝enie dodatkowe Wersja podstawowa A mo˝e byç adaptowana w szybki i prosty sposób, do funkcji dezynfekcyjnej w celu zwalczania bakterii Legionelli w przypadku stwierdzenia zagro˝enia jej obecnoÊcià, w instalacji ciep∏ej wody i cyrkulacji. Po wykr´ceniu zaÊlepki g∏owicy dezynfekcyjnej (rys. 8, element 9) - (operacje mo˝na dokonaç pod ciÊnieniem wody) nale˝y zamontowaç termostatyczny modu∏ dezynfekcyjny (rys. 10, element 14), który w sposób automatyczny zgodnie z wykresem regulacyjnym (rys. 13 - wykres B) b´dzie realizowa∏ przegrzew danego pionu instalacji c.w.u. W podstawowym zakresie regulacji 35 - 60 °C pracuje modu∏ regulacyjny oparty na elemencie termostatycznym (rys. 8, element 4). Wzrastajàca temperatura wody cyrkulacyjnej (rozpocz´ty proces dezynfekcji) powoduje zanik przep∏ywu przez gniazdo modu∏u regulujàcego, - ciàg∏y przep∏yw wody przez zawór zapewnia by-pass. Przy wzroÊcie temperatury ponad 65 °C funkcj´ regulacyjnà przejmuje modu∏ dezynfekcyjny otwierajàc przep∏yw przez gniazdo dezynfekcyjne. Proces ten realizowany jest do osiàgni´cia temperatury 70 °C - przy dalszym wzroÊcie temperatury nast´puje zmniejszenie przep∏ywu (proces termicznego zrównowa˝enia instalacji w czasie dezynfekcji). Przy osiàgni´ciu temperatury 75 °C nast´puje zanik przep∏ywu wody cyrkulacyjnej - zabezpieczenie pionów instalacji ciep∏ej wody i cyrkulacji przed nadmiernym odk∏adaniem kamienia oraz mniejsze ryzyko poparzeƒ. Wersj´ A i B opcjonalnie mo˝emy wyposa˝yç w termometr bimetaliczny w celu kontroli temperatury wody cyrkulacyjnej. 1-13 14 15 16 17 Rys.10. Budowa zaworu, wersja B 18 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 jak na rysunku 8 by-pass termometr uszczelka (Cu) modu∏ dezynfekcyjny Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV • Mo˝liwoÊç sterowania procesem przegrzewu niezale˝nie od êród∏a ciep∏a • W zakresie temperatur 35 °- 60 °C podstawowà regulacj´ zapewnia modu∏ regulacyjny. W przypadku rozpocz´cia procesu przegrzewu sygna∏ przesy∏any jest do CCR Master. Sygna∏ rozpocz´cia procesu przegrzewu przesy∏any jest z czujnika temperatury umieszczonego zgodnie ze schematem na rysunku 6. Zasada dzia∏ania Rys. 11. Wersja z elektronicznym sterowaniem procesu przegrzewu - C Wersja podstawowa A jak równie˝ wersja B - mogà byç adaptowane do elektronicznie sterowanego procesu przegrzewu za pomocà regulatora CCR Master - Sterownik Procesu Przegrzewu Termicznego Master. Po usuni´ciu zaÊlepki g∏owicy przegrzewu (rys. 8, element 9) nale˝y zamontowaç adapter (rys. 12, element 22) oraz nap´d termiczny TWA-A (Arkusz TWA -A). W gniazdo pomiaru temperatury nale˝y zamontowaç czujniki temperatury Pt 1000. Nap´d i czujnik temperatury nale˝y pod∏àczyç do sterownika CCR Master zgodnie z instrukcjà monta˝u. Elektroniczne sterowanie procesem przegrzewu zapewnia: • Ca∏kowità kontrol´ nad procesem przegrzewu poprzez indywidualne sterownie pionami • Wybór temperatury przegrzewu (jednej z 8 wartoÊci) • Wybór czasu przegrzewu (jednego z 4 wartoÊci) • Wskazanie pionów w których nie nastàpi∏ przegrzew • Sygnalizacj´ rzeczywistego czasu przegrzewu dla ca∏ej instalacji c.w.u • Skrócenie czasu przegrzewu do minimum dzi´ki sekwencyjnemu sterowaniu pionami • Oszcz´dnoÊci energii • Maksymalne zabezpieczenie instalacji przed skutkami odk∏adania si´ osadów w instalacji na skutek utrzymywania wysokich temperatur • Zabezpieczenie pompy przed kawitacjà w przypadku zamkni´cia wszystkich zaworów • Zminimalizowanie ryzyka poparzeƒ • Ciàg∏y monitoring temperatur w poszczególnych pionach • Mo˝liwoÊç pod∏àczenia do istniejàcych sterowników w w´z∏ach cieplnych (np. ECL) lub te˝ do istniejàcego systemu monitoringu w budynku (RS 485) (Arkusz CCR). VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 W tym przypadku, jeÊli wzrost temperatury wody cyrkulacyjnej powy˝ej nastawionej temperatury przegrzewu trwa ponad 5 minut, to rozpocz´ty zostaje proces przegrzewu. CCR Master steruje zaworem MTCV poprzez nap´d termiczny TWA-A-NC. Sygna∏ rozpocz´cia przegrzewu powoduje jednoczesne otwarcie wszystkich g∏owic przegrzewu (w tej wersji by-pass jest zamkni´ty - rys. 12 element 23). Rozpocz´cie procesu sygnalizowane jest wskaênikiem Êwietlnym - LED (czerwony). Najszybszy wzrost temperatury przegrzewu uzyskujemy w pionie po∏o˝onym najbli˝ej zasilania. Po osiàgni´ciu temperatury przegrzewu, czujnik Pt 1000 przekazuje sygna∏ do sterownika CCR Master i rozpoczyna si´ proces przegrzewu wed∏ug wczeÊniej zadeklarowanego czasu. Po tym czasie CCR Master zamyka przep∏yw poprzez modu∏ przegrzewu. Wi´kszy strumieƒ wody cyrkulacyjnej zaczyna p∏ynàç do pozosta∏ej cz´Êci instalacji - przesuwajàc w ten sposób proces przegrzewu poprzez wszystkie piony - poczàwszy od pierwszego do ostatniego. Po osiàgni´ciu przegrzewu na ostatnim pionie CCR Master sygnalizuje wskaênikiem LED (czerwonym) koniec procesu przegrzewu. Funkcja ta pozwala okreÊliç rzeczywisty czas potrzebnego przegrzewu - odpowiednio dla ka˝dego typu budynku i instalacji. Podczas utrzymywania si´ wysokiej temperatury po dokonaniu dezynfekcji (przegrzewu), (z jakiÊ powodów temperatura zasilania nie zosta∏a obni˝ona, zamkni´te wszystkie zawory MTCV) CCR uruchamia funkcj´ zabezpieczenia pompy przed kawitacjà - nast´puje otwarcie przep∏ywu poprzez g∏owic´ na pierwszym pionie cyrkulacyjnym. Proces ten jest realizowany do momentu obni˝enia temperatury uk∏adu cyrkulacyjnego. (CCR Master / Slave - patrz Arkusz). Charakterystyka MTCV w wersji C przedstawiona na rys. 13 wersja C. 19 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV 1-13 jak na rysunku 8 18 by -pass (zamkniety po wkr´ceniu adaptera) 19 czujnik temperatury Pt 1000 20 uszczelnienie (Cu) 21 adapter do nap´du TWA-A Rys.12. Budowa zaworu, wersja C Dane techniczne Maksymalne ciÊnienie pracy CiÊnienie próbne Maksymalna temperatura Kvs przy temperaturze 20 °C DN 15 DN 20 Histereza 1,5 K 10 bar 16 bar 100 °C 1.5 m3/h 1.8 m3/h Wykres pracy zaworu MTCV Materia∏y majàce kontakt z wodà Korpus . O-ring Spr´˝yny, grzybki Bràz Rg5 EPDM Stal nierdzewna Nastawa 50 ˚C Dezynfekcja wersja B Kvs wersja C • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Przepływ Regulacja podstawowa wersja A 25 35 45 K vmin 55 65 K vdis 75 85 Rys.13. Charakterystyka regulacyjna zaworu MTCV - Wersja A - podstawowa charakterystyka regulacyjna - Wersja B Kv min = 0.15 m3/h - min. Przep∏yw przez by-pass, przy zamkni´tym module regulacyjnym *Kv des = 0.50 m3/h dla DN 15 mm *Kv des = 0.60 m3/h dla DN 20 mm - maksymalny Kv des przep∏yw dezynfekcyjny dla temperatury 70 °C 20 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 - Wersja C *Kv des = 0.60 m3/h dla DN 15 i DN 20 mm - maksymalny przep∏yw dezynfekcyjny dla wpe∏ni otwartego modu∏u dezynfekcyjnego (TWA-A) Kv des - Kv dla procesu dezynfekcyjnego Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Nastawa temperatury 4 3 2 1 55 55 40 35 60 60 °C 45 45 40 °C 50 50 5 6 35 Rys.14. Nastawa temperatur Zakres regulacji: 35 °- 60 °C MTCV- posiada nastaw´ fabrycznà temperatury wykonanà na wartoÊç 50 °C. Zmian´ nastawy temperatury dokonujemy po usuni´ciu zabezpieczenia - plastykowej zaÊlepki za pomocà Êrubokr´ta wykorzystujàc szczelin´ (4). Nast´pnie poprzez obrót Êruby nastawy temperatury (5) za pomocà klucza imbusowego wzgl´dem punktu odniesienia a skalà temperatury wybieramy ˝àdanà temperatur´ cyrkulacji. Po dokonaniu nastawy nale˝y wcisnàç plastykowà nasadk´ w otwór Êruby. Zalecana jest kontrola nastawionej wartoÊci za pomocà termometru. Oznaczenia 1 2 3 4 5 6 PierÊcieƒ ze skalà temperatury PierÊcieƒ z punktem odniesienia Zabezpieczenie nastawy temperatury plastykowa nasadka Szczelina do usuni´cia zaÊlepki Âruba nastawy temperatury - klucz imbusowy 2, 5 mm Punkt odniesienia nastawy temperatury palnego*). Ró˝nica temperatur pomi´dzy nastawà a wartoÊcià w punkcie czerpalnym wynika ze strat ciep∏a na odcinku od tego punktu do miejsca monta˝u MTCV. *) - w przypadku zamontowania TVM -termostatycz- Wykonanie nastawy Monta˝ Nale˝y skontrolowaç temperatur´ wody wyp∏ywajàcà z ostatniego na danej ga∏´zi punktu czer- nych zaworów mieszajàcych - przed miejscem pod∏àczenia zaworu mieszajàcego Wymagana nastawa na zaworze MTCV zale˝y od wymaganej temperatury w ostatnim punkcie czerpalnym na danym pionie i strat ciep∏a pomi´dzy tym punktem a miejscem zabudowy zaworu. Szukane: Prawid∏owa nastawa temperatury na zaworze MTCV Przyk∏ad: Dane: Wymagana temperatura w punkcie czerpalnym 48 °C Spadek temperatury pomi´dzy punktem czerpalnym a zaworem 3K Nastawa zaworu: 48 - 3 = 45 °C Do po∏àczenia zaworu z instalacjà zalecane sà z∏àczki redukcyjne. Sà one dostarczane jako wyposa˝enie dodatkowe. Zawór montowany jest na przewodzie cyrkulacyjnym. Mo˝liwe sà ró˝ne pozycje i miejsca monta˝u. W z∏àczce zabudowanej jest zawór kulowy, co umo˝liwia demonta˝ zaworu MTCV podczas ewentualnego czyszczenia. Przed zaworem (wyjÊcie z podgrzewacza lub podejÊcie pod pionem ciep∏ej wody), w zale˝noÊci od jakoÊci wody w instalacji zalecany jest filtr. Nie zaleca si´ stosowania izolacji na zaworze MTCV ze wzgl´du na opóênienie reakcji wbudowanego w zawór elementu termostatycznego odpowiedzialnego za utrzymanie prawid∏owej temperatury wody cyrkulacyjnej. Rozwiàzanie: Uwaga: Po wykonaniu nastawy nale˝y skontrolowaç rzeczywistà temperatur´ za pomocà termometru Kierunek przep∏ywu wody musi byç zgodny ze strza∏kà na korpusie. VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 21 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Zamawianie Gwint wewn´trzny DN 15 DN 20 A ISO 7/1 a ISO 7/1 Rp 1/2 Rp 3/4 Rp 1/2 Rp 3/4 H mm 79 92 H1 mm 129 129 L mm 75 80 L1 mm 215 230 Nr Katalogowy 003Z0515 003Z0520 Rys. 15 Akcesoria i cz´Êci zamienne Nr katalogowy Nazwa Uwagi Modu∏ regulacyjny (A, B, C) DN 15 / DN 20 003Z1033 Modu∏ dezynfekcyjny (B) DN 15 / DN 20 003Z1021 G1/2 x Rp 1/2 003Z1027 G3/4 x Rp 3/4 003Z1028 Z∏àczki z odci´ciem (klucz 5 mm) DN 15 Termometr z adapterem DN 15 / DN 20 003Z1023 Uchwyt do ESMB Pt 1000 DN 15 / DN 20 Adapter do nap´du TWA-A NC DN 15 / DN 20 003Z1024 003Z1022 Nap´d termiczny TWA-A NC, 230 V Nap´d termiczny TWA-A NC, 24 V Nadrz´dny sterownik procesu dezynfekcji CCR Master - 8 - pionów Podrz´dny sterownik procesu dezynfekcji CCR Slave - 8 - pionów patrz Arkusz Informacyjny 003Z1025 003Z1026 087B1184 patrz Arkusz Informacyjny Powierzchniowy czujnik temperatury ESM-11 Modu∏ ECA 9010 088H3110 patrz Arkusz Informacyjny Uniwersalny czujnik temperatury ESMB Pt 1000 Powierzchniowy czujnik temperatury ESMC Pt 1000 088H3112 087N0011 087B1165 patrz Arkusz Informacyjny Zestaw: nap´d termiczny TWA-A NC 230V 087B3081 003Z1042 + czujnik ESMB Zestaw: nap´d termiczny TWA-A NC 24V + czujnik ESMB Z∏àczki do rur patrz - Arkusz Informacyjny Termostaty grzejnikowe RTD 22 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 003Z1043 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Sposób monta˝u ciep∏a woda zimna woda TWA-A cyrkulacja Rys. 16 Zaleca si´ monta˝ zaworu MTCV mo˝liwie najbli˝ej ostatniego punktu czerpalnego. Spadek ciÊnienia 1 bar, DN 15 70 60 Temperatura wody cyrkulacyjnej °C nastawa 60 °C 50 nastawa 50 °C 40 nastawa 40 °C 30 20 10 0 0 0.20 0.40 0.60 Rys. 17. Przep∏yw w funkcji temperatury 0.80 1.00 1.20 1.40 1.60 Kv (m3/h) Tabela 1 Temperatura wody cyrkulacyjnej °C Charakterystyki Nastawa zaworu 60 °C 65 62.5 60 57.5 55 52.5 50 47.5 45 42.5 40 37.5 35 32.5 30 Nastawa zaworu 55 °C 60 57.5 55 52.5 50 47.5 45 42.5 40 37.5 35 32.5 30 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Nastawa zaworu 50 °C 55 52.5 50 47.5 45 42.5 40 37.5 35 32.5 30 Nastawa zaworu 45 °C 50 47.5 45 42.5 40 37.5 35 32.5 30 Nastawa zaworu 40 °C 45 42.5 40 37.5 35 32.5 30 Kv (m3/h) 0 0.181 0.366 0.542 0.711 0.899 1.062 1.214 1.331 1.420 1.487 1.505 1.505 1.505 1.505 23 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Charakterystyki Spadek ciÊnienia - proces dezynfekcji DN 15 80 Temperatura wody cyrkulacyjnej °C 75 wersja B 70 65 wersja C 60 55 0 0.10 0.20 0.30 0.40 0.500 0.60 Kv (m3/h) Rys. 18 Spadek ciÊnienia 1 bar, DN 20 70 60 Temperatura wody cyrkulacyjnej °C 50 nastawa 60 °C nastawa 50 °C 40 nastawa 40 °C 30 Przyk∏ad 1 20 10 0 0 0.20 0.366 0.40 0.60 0.80 1.00 1.20 1.40 1.60 1.80 Kv (m3/h) Rys. 19 Temperatura wody cyrkulacyjnej °C Tabela 2 24 Nastawa zaworu Nastawa zaworu Nastawa zaworu Nastawa zaworu Nastawa zaworu 60 °C 55 °C 50 °C 45 °C 40 °C 65 60 55 50 45 62.5 57.5 52.5 47.5 42.5 60 55 50 45 40 57.5 52.5 47.5 42.5 37.5 55 50 45 40 35 52.5 47.5 42.5 37.5 32.5 50 45 40 35 30 47.5 42.5 37.5 32.5 45 40 35 30 42.5 37.5 32.5 40 35 30 37.5 32.5 35 30 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Kv (m3/h) 0 0.172 0.366 0.556 0.738 0.921 1.106 1.286 1.440 1.574 1.671 1.737 1.778 2.00 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Charakterystyki Spadek ciÊnienia - proces dezynfekcji DN 20 80 wersja B Temperatura wody cyrkulacyjnej °C 75 70 65 wersja C 60 55 0 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 3 Rys 18 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Kv (m /h) 25 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Przyk∏ad obliczeniowy Obliczenia przeprowadzono w instalacji z∏o˝onej z 8 pionów w budynku 3 kondygnacyjnym. Zasada obliczeƒ oraz wszystkie zale˝noÊci zosta∏y podane we wprowadzeniu w rozdziale "Równowa˝enie termiczne instalacji cyrkulacyjnej". W celu uproszczenia obliczeƒ przyj´to nast´pujace za∏o˝enia: • Strata ciep∏a 1 mb rurociàgu, q =10 W/m (*) (* - w rzeczywistych uk∏adach obliczeniowych nale˝y okreÊliç straty ciep∏a dla instalacji zgodnie z danymi dla u˝ytych materia∏ów. Obliczenia • Temperatura zasilania instalacji ciep∏ej wody, Ts = 55 °C • Spadek temperatury w instalacji c.w.u i cyrkulacji ∆T= 5 K • D∏ugoÊç poziomów Li = 10 m • D∏ugoÊç pionów li = 10 m • Instalacja na za∏àczonym rysunku: Straty ciep∏a obliczane sà w zale˝noÊci od: - Ârednicy rurociagu - Stosowanych materia∏ów izolacyjnych - Temperatury otoczenia, w którym prowadzona jest instalacja - Dla budynków zmodernizowanych analizy stanu (sprawnoÊci istniejàcej instalacji) Obliczenia: • straty ciep∏a Qr - straty ciep∏a w pionie Qh - straty ciep∏a w poziomie Qr = lpion x q = 20 x 10 = 200 W Qh = lpoziom x q = 10 x 10 = 100 W • Vo Regulacja podstawowa • • Vp Vc • f= • Tabela z wynikami obliczeƒ Vo • • Vo + V p Tabela 3 piony pion 1 2 3 4 5 6 7 8 26 straty ciep∏a poziomy ca∏kowite w ka˝dej cz´Êci Qr (W) Qh (W) (W) 200 200 200 200 200 200 200 200 100 100 100 100 100 100 100 100 300 300 300 300 300 300 300 300 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 ∑Q (W) 2400 2100 1800 1500 1200 900 600 300 przep∏yw w Przep∏yw wspó∏czynnik poszcz. pionach ca∏kowity • • Vo (l/h) Vc (l /h) 412 36 0,09 376 38 0,1 339 40 0,12 299 43 0,14 256 47 0,18 210 52 0,25 157 63 0,4 94 94 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV • Ca∏kowity przep∏yw w instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej i cyrkulacji obliczamy na podstawie zale˝noÊci we wprowadzeniu: "Równowa˝enie termiczne" • • V = ∑Q ρ cw ∆t cwu stàd: V Ctotal = 2,4 / (1 x 4,18 x 5) = 0,114 l/s = 412 l/h Wymagany ca∏kowity przep∏yw cyrkulacyjny w celu pokrycia strat ciep∏a w uk∏adzie wynosi: 412 l/h - pompa cyrkulacyjna b´dzie wymiarowana dla tego przep∏ywu • Przep∏yw w ka˝dym pionie obliczany jest na podstawie wzoru (patrz: wprowadzenie) • • • Q Vo = V c × • o • Qo + Q p stàd wymagany dla pionu 1 przep∏yw cyrkulacyjny w celu pokrycia strat ciep∏a w tym pionie: Przep∏yw przez kolejne piony obliczamy w ten sam sposób. • Spadki ciÊnieƒ W celu uproszczenia obliczeƒ przyjeto nast´pujàce za∏o˝enia: - Liniowy spadek ciÊnienia, pl = 60 Pa/m (dla uproszczenia przyj´to dla ca∏ej instalacji jednakowy) - Miejscowe spadki ciÊnieƒ przyj´to na poziomie 33 % liniowych, pr = 0,33 pl pr = 0,33 x 60 = 19,8 Pa/m ≈ 20 Pa/m Do obliczeƒ przyj´to: p = pl + pr = 60 + 20 = 80 Pa/m - Spadek ciÊnienia na zaworze cyrkulacyjnym MTCV, jest obliczany za pomocà wzoru: • 2 ∆pMTCV = (0.01 x Vo / kv) gdzie kv odczytywana z wykresu rys. 19; kv = 0.36 m3/h dla nastawy 50 °C i temperatury wody 50 °C • Qo - przep∏yw przez MTCV (l/h) • V o1 = 412 x (200 / (200+2100) = 36 l/h Tabela 4 Spadki ciÊnieƒ Pion p-ca∏kowity W poziomie spadek w obiegu (kPa) (kPa) W pionie (kPa) na zaworze MTCV • ∆p MTCV Vo spadek na przep∏yw zaworze (l/h) (kPa) 1 1.6 1.6 14.4 36 0.97 2 3 1.6 1.6 1.6 1.6 12.8 11.2 38 40 1.07 1.19 4 5 6 7 8 1.6 1.6 1.6 1.6 1.6 1.6 1.6 1.6 1.6 1.6 9.6 8.0 6.4 4.8 3.2 43 47 52 63 94 1.38 1.64 2.01 2.96 6.59 • Przy obliczeniu spadku ciÊnienia na zaworze termostatycznym nale˝y uwzgl´dniç temperatur´ wody cyrkulacyjnej. MTCV charakteryzuje si´ zmiennà wartoÊcià wspó∏czynnika Kvs w zale˝noÊci od nastawy oraz wartoÊci temperatury wody cyrkulacyjnej. Spadek ciÊnienia na zaworze mo˝e byç równie˝ obliczony na podstawie zale˝noÊci (patrz dane tabela nr 4). • ∆p MTCV = (0.01 x Vo / Kv) 2 CiÊnienie dyspozycyje (kPa) 21 CiÊnienie dyspozycyjne w obiegu: ppomp = ∆pobiegu + ∆pMTCV = 14.4 + 6.59 = 21 kPa gdzie: ∆pobiegu - spadek ciÊnienia w obiegu krytycznym tab. 4 (spadki na wszystkich urzàdzeniach np. kocio∏, filtry, wodomierz). stàd: 2 ∆p MTCV = (0.01 x 94,27 / 0,366) wymagane = 6.59 kPa VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 27 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Dezynfekcja Kolejnym etapem jest obliczenie przep∏ywu i wymaganego ciÊnienia dyspozycyjnego podczas przegrzewu dezynfekcyjnego przy temperaturze czynnika 70°C. Przegrzew wykonywany jest przy u˝yciu zaworów MTCV rozbudowanych do wersji B lub C. Zwi´kszone straty ciep∏a powodujà proporcjonalny wzrost wymaganego przep∏ywu. W przypadku regulacji przep∏ywu za pomocà termostatycznego modu∏u dezynfekcyjnego w wersji B mogà pojawiaç si´ nieregularnie w poszczególnych pionach zmiany przep∏ywu. Dla wartoÊci przep∏ywu dezynfekcyjnego obliczane jest wymagane ciÊnienie dyspozycyjne i na tej podstawie dobierana jest pompa. Zmienne przep∏ywy uniemo˝liwiajà równie˝ precyzyjne okreÊlenie czasu przegrzewu poszczególnych pionów, a wi´c ca∏kowity czas dla instalacji nie mo˝e byç krótszy ni˝ wielokrotnoÊç czasu dla jednego pionu dla danej temperatury. Aby usunàç te niedogodnoÊci zalecana jest wersja C, która umo˝liwia przede wszystkim: • Ciàg∏y pomiar temperatury i czasu dezynfekcji • Odci´cie pionów zdezynfekowanych • Jednoczesne przegrzewanie kilku pionów - skrócenie ca∏kowitego czasu Zatem jedynie dla wersji C jest mo˝liwoÊç wykonania obliczeƒ sprawdzajàcych czy pompa dobrana dla warunków podstawowych pozwoli na wykonanie przegrzewu. Straty ciep∏a i ciÊnienia powinny byç obliczone dla nowych warunków wyst´pujàcych podczas dezynfekcji - temperatura zasilania w czasie dezynfekcji tdis = 70 °C - Przyj´ta temperatura otoczenia do obliczeƒ w ca∏ej instalacji tamb = 20 °C tamb przyjmowaç wg obowiàzujàcych norm tsup temperatura c.w.u. 1. Straty ciep∏a Patrz: wprowadzenie, rozdzia∏: Termiczne równowa˝enie, wzór 1 → Kj x I = q1 / ∆t1 = Kj q1 ∆t1 dla regulacji podstawowej Dla danego przypadku: Qdis = Qr + Qh Q = 14,3 W/m Obliczenia: • straty ciep∏a Qr - straty ciep∏a w pionie Qh - straty ciep∏a w poziomie Qr = lpion x q = (10 + 10) x 14.3 W/m = 286 W Qh = lpoziom x q = (8 x 10) x 14.3 W/m = 1144 W Qdis = 1430 W = 1.43 kW Przep∏yw: V dis = 1.43 /4.18 x 5 = 0.0684 l/s = 246 l/h 3. Wymagane ciÊnienie Wymagane ciÊnienie podczas dezynfekcji powinno byç sprawdzone dla rurociàgów i zaworów MTCV pdispump = ∆pdis(obiegu)+ ∆pMTCV gdzie: • ∆pMTCV = (0.01 x Vo / Kv )2 stàd: ∆pMTCV = (0.01 x 246 / 0.6 )2 = 16,81 kPa Z powodu ni˝szego przep∏ywu z warunkami postawowymi, spadek ciÊnienia w instalacji powinien byç obliczony ∆p = ξ v2 2 gdzie: v - pr´dkoÊç wody ( m/s ) Porównujàc warunki podczas regulacji postawowej i dezynfekcji uzyskujemy: • • 2 2 pdis = pbasicx ( V dis ) / ( V C ) gdzie : • V dis - przep∏yw dezynfekcyjny (l/h) • V C - przep∏yw podstawowy (l/h) Stàd dla pierwszej cz´Êci instalacji: 2 = Kj q2 ∆t2 → Kj x I = q2 / ∆t2 dla procesu dezynfekcji stàd: q2 = q1 ∆t2 ∆t1 ( = q1 t dis- t amb t sup- t amb dla tego przypadku: q2 = 10 ( 70 °C - 20 °C 55 °C - 20 °C ) ) = 14.3 W/m W tym przypadku podczas dezynfekcji straty ciep∏a wzrastajà o 43% 2. Wymagany przep∏yw Z powodu sekwencyjnego procesu dezynfekcji tylko krytyczny obwód powinen byç obliczany 28 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 pdis = 80 x (246/412) = 29 Pa/m Te obliczenia powinny byç przeprowadzone dla ca∏ego obiegu krytycznego. W tabeli sà wyniki tych obliczeƒ: Dla obiegu krytycznego: pdis(obiegu)= 0.57 + 0.68 + 0.84 +1.08 + 1.48 + 2.20 + 3.93 + 21.92 = 32.70 kPa pdispomp = pdis(obiegu)+ pMTCV = 32.70 + 16.81 = 49.51 kPa Pompa powinna byç dobrana, aby spe∏niç dwa warunki: • regulacja podstawowa, V0 = 412 l/h i ppomp = 21 kPa • dezynfekcja V 0 = 246 l/h i Ppomp = 49.51 kPa Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV Przyk∏ad Tabela 5 Spadek ciÊnienia w obiegu krytycznym podczas procesu dezynfekcji Nowy spadek Przep∏yw (l/h) D∏ugoÊç Spadek ciÊienia Ca∏kowity ciÊnienia (m) (kPa) spadek ciÊnienia Podstawowy Dezynfekcyjny (Pa/m) 412 376 339 299 256 210 157 94 246 246 246 246 246 246 246 246 29 34 42 54 74 110 196 548 20 20 20 20 20 20 20 40 0.57 0.68 0.84 1.08 1.48 2.20 3.93 21.92 32.70 ∑ 32.70 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 29 Arkusz Informacyjny Wielofunkcyjny Termostatyczny Zawór Cyrkulacyjny - MTCV 30 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny Sterownik dezynfekcji pionów typu CCR Zastosowanie CCR jest elektronicznym sterownikiem do realizacji automatycznego procesu dezynfekcji, sterujàcym pracà MTCV (Wielofunkcyjnych Termostatycznych Zaworów Cyrkulacyjnych) z nap´dami termicznymi TWA-A oraz czujnikami temperatury Pt 1000. CCR optymalizuje czas dezynfekcji ca∏ej instalacji zmniejszajàc jej energoch∏onnoÊç i czas wykonania oraz informuje o jej wykonaniu w poszczególnych pionach. Temperatura dezynfekcji jak i czas jej realizacji jest programowany : • Wybór 8 temperatur z przedzia∏u 50 °C - 78 °C • dla ka˝dej temperatury sà mo˝liwe do wybrania 4 czasy trwania dezynfekcji CCR wyposa˝ony jest w Êwiecàce diody LED, sygnalizujàce stan procesu dezynfekcji. CCR umo˝liwia w razie potrzeby zabezpieczenie pompy cyrkulacyjnej c.w.u. przed kawitacjà. Podstawowy sterownik - CCR Master, posiada mo˝liwoÊç sterowania pracà 8 pionów cyrkulacyjnych wyposa˝onych w MTCV (8 wyjÊç - TWA-A, 9 wejÊç - Pt 1000). Zamawianie Produkt TYP Nadrz´dny sterownik procesu dezynfekcji CCR master Podrz´dny sterownik procesu dezynfekcji CCR slave Dane techniczne Sterownik uzupe∏niajàcy - CCR Slave (uk∏ad elektroniczny montowany do wspólnej obudowy z CCR Master) umo˝liwia rozbudowanie uk∏adu o kolejne 8 pionów (8 wyjÊç - TWA-A, 8 wejÊç - Pt 1000). W przypadku iloÊci pionów wi´kszej ni˝ 16, nale˝y rozbudowaç uk∏ad o kolejny CCR Master oraz CCR Slave wed∏ug tej samej zasady: CCR Master - 8 pionów, CCR Slave - 8 pionów. Sterownik zasilany jest standardowym napi´ciem 230 V pràdu przemiennego 50 Hz. W przypadku sterowania nap´dów TWA-A o napi´ciu 24 V wymagane jest u˝ycie zewn´trznego transformatora. Sygna∏ rozpocz´cia procesu dezynfekcji pobierany jest bezpoÊrednio z czujnika temperatury umieszczonego na kolektorze zasilajàcym (np. ESMC Rys. 6) - So. CCR w wersji wyposa˝onej w komunikacj´ RS 485 mo˝e byç sterowany i monitorowany zdalnie z komputera PC. Do transmisji danych CCR u˝ywa standardowego protoko∏u znakowego, pr´dkoÊç 9600 kbps. Ramka transmisji: bit startu, 8 bitów danych, bit stopu. Szczegó∏owy protokó∏ transmisji znajduje si´ w DTR. Napi´cie Zasilania 230 V a.c. 230 V a.c. napi´cie regulacji 24, 230 V a.c. 24, 230 V a.c. numer nap´d typ / iloÊç katalogowy NC / 8 NC / 8 003Z1025 003Z1026 Napi´cie zasilania IloÊç wyjÊç sterowniczych Sygna∏ wyjÊciowy WyjÊcie przekaênikowe pompy WyjÊcie sygna∏u alarmowego Temperatura otoczenia Temperatura transportu Stopieƒ ochrony D∏ugoÊç kabla przy∏àczeniowego 207-253 V a.c. 8 230 V a.c. lub 24 V d.c. Max obcià˝enie przekaênika 230 V a.c. (2A) Max obcià˝enie przekaênika 230 V a.c. (2A) 0 - 50 °C -20 -60 °C IP 40 150 cm Waga 230 V a.c.: 0.9 kg VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 31 Arkusz Informacyjny Sterownik dezynfekcji pionów typu CCR Zasada dzia∏ania Proces dezynfekcji • Raportowanie b∏´dów w procesie dezynfekcji Dezynfekcja nie dokona si´ je˝eli: - temperatura na pionie nie mo˝e zostaç utrzymana z powodu braku odpowiedniej temperatury na zasilaniu c.w.u.; - temperatura na pionie jest utrzymywana zbyt krótko (regulator w´z∏a wy∏àczy∏ proces przed jego faktycznym zakoƒczeniem); - pion jest zakamieniony i goràca woda do niego nie dociera (wych∏adza si´ w czasie powolnego przep∏ywu przez pion pomimo goràcego zasilania c.w.u). • Rozpocz´cie procesu Sygna∏ o rozpocz´ciu procesu dezynfekcji jest przekazywany do CCR z czujnika temperatury So pod∏àczonego do CCR. Czujnik nik So umieszczony na kolektorze zasilajàcym uk∏ad c.w.u. (Rys 6. strona 16) za∏àcza proces dezynfekcji, gdy Êrednia d∏ugoterminowa temperatura (z 5 minut) ciep∏ej wody u˝ytkowej przekroczy nastawionà temperatur´ dezynfekcji. Po rozpocz´ciu procesu CCR za∏àcza si∏owniki TWA-A i otwiera zawory MTCV na wszystkich pionach. Rozpocz´cie procesu wskazuje LED. Nast´pnie po 20 minutach dokonuje pomiaru post´pu procesu na podstawie pomiaru tempa wzrostu temperatur w pionach. JeÊli post´p jest zbyt ma∏y (a wi´c wyst´puje prawdopodobieƒstwo nieosiàgni´cia ˝àdanych temperatur) CCR wykonuje ocen´ pionów wg tempa wzrostu temperatury i zamyka po∏ow´ z nich. Sà to piony w których tempo wzrostu temperatury jest najni˝sze. Zatem pompa pracuje na mniejszà iloÊç pionów. Po kolejnych 20 minutach dokonywana jest nast´pna ocena post´pu wzrostu temperatury - jeÊli jest nadal za ma∏y, to zamykana jest kolejna po∏owa pionów o najni˝szym tempie wzrostu temperatury. W najgorszym przypadku przep∏yw dezynfekcyjny mo˝e odbywaç si´ tylko przez jeden pion i dezynfekcja realizowana jest pion po pionie. JeÊli i tym razem nie ma zadowalajàcego post´pu, mo˝e to oznaczaç b∏´dy w instalacji: za niska temperatura zasilania, za du˝e straty hydrauliczne, za ma∏a wydajnoÊç pompy lub jej wysokoÊç podnoszenia. Jednak potencjalna mo˝liwoÊç dokonania dezynfekcji jest wykorzystana, nawet w najbardziej niesprzyjajàcych warunkach termiczych. • Zakoƒczenie procesu dezynfekcji CCR Master wyposa˝ony jest w przekaênik z bezpotencja∏owym stykiem FCRC (free contact relay CCR ) do sygnalizacji stanu pracy. FCRC jest zwarty, gdy proces dezynfekcji jest realizowany i rozwarty, gdy proces jest zakoƒczony. Przekaênik ten mo˝e przekazywaç zwrotnie informacj´ o zakoƒczeniu procesu do regulatora w w´êle (wy∏àczenie przekaênika FCRC wy∏àcza proces dezynfekcji w regulatorze w w´êle). Po zakoƒczeniu dezynfekcji w ostatnim pionie CCR rozwiera FCRC dajàc sygna∏ o zakoƒczeniu procesu. Sterownik w´z∏a cieplnego lub kot∏a obni˝a temperatur´ zasilania instalacji c.w.u. i wtedy rozwiera styk FCRE. Przytrzymanie zwartego styku FCRE (pomimo zakoƒczenia procesu), a˝ do obni˝enia temperatury pozwala w CCR prowadziç proces ochrony pompy przed kawitacjà. • Zabezpieczenie pompy Po zakoƒczeniu procesu dezynfekcji i podczas utrzmywania si´ podwy˝szonej tempeperatury (by-passy zaworów MTCV zamkni´te), CCR otwiera by-pass pierwszego pionu zabezpieczajàc pomp´ przed kawitacjà. Po obni˝eniu temperatury CCR zamyka by-pass pierwszego pionu, regulacj´ przejmujà modu∏y regulacyjne w zaworach MTCV. Kiedy w czasie dezynfekcji w którymkolwiek pionie nie zostanie osiàgni´ta temperatura dezynfekcyjna, np. obni˝ono temperatur´ c.w.u. przed zakoƒczeniem procesu itp., LED wska˝e numer pionu w którym nie zrealizowano dezynfekcji. Gdyby temperatura zasilania c.w.u. mierzona czujnikiem So spad∏a poni˝ej temperatury dezynfekcji (lub zosta∏by rozwarty So przez FCRE) - zanim piony "zakoƒczà" proces dezynfekcji - regulator zasygnalizuje poprzez diody LED, które z pionów nie zosta∏y jeszcze zdezynfekowane. • Realizacja procesu dezynfekcji JeÊli po 20 minutach ocena post´pu wskazuje na mo˝liwoÊç realizacji dezynfekcji jednoczeÊnie w kilku pionach, to CCR pozostawia na nich si∏owniki TWA-A otwarte. Kiedy temperatura wody cyrkulacyjnej w danym pionie, osiagnie wartoÊç zadanà (temperatura dezynfekcji) rozpoczyna si´ dla tego pionu odliczanie czasu dezynfekcji. W czasie dezynfekcji w pionie utrzymywana jest sta∏a temperatura poprzez regulacj´ otwarcia TWA-A w trybie PWM (puls wide modulation). Po up∏ywie czasu dezynfekcji CCR zamyka by-pass dezynfekcyjny w danym pionie. Temperatura procesu dezynfekcji oraz czas jej realizacji w ka˝dym pionie instalacji c.w.u. - programowanie realizowane za pomocà mikroprze∏àczników w CCR 32 Temperatura dezynfekcji (°C) 1 2 3 4 50 380 400 420 54 58 62 66 70 74 78 60 15 12 10 6 4 2 80 20 18 15 10 6 4 100 30 24 20 15 8 6 450 120 50 30 25 20 10 8 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Nastawa czasu dezynfekcji (min) Arkusz Informacyjny Sterownik dezynfekcji pionów typu CCR Zasada dzia∏ania • Dodatkowe funkcje (patrz instrukcja u˝ytkownika CCR) W czasie realizacji procesu dezynfekcji, zielona dioda LED wskazuje nr pionu, a czerwona wskazuje: - pion w którym dezynfekcja ju˝ zosta∏a zrealizowana (0 impulsów) LED 1 ON LED 1 OFF AWARIA CZUJNIKA TEMPERATURY LED 2 ON 1 S2 - pion w którym dezynfekcja aktualnie jest realizowana (1 impuls) - pion w którym jest uruchomiony proces zabezpieczenia pompy (2 impulsy) - pion w którym wystàpi∏a nieudana dezynfekcja (3 impulsy) - pion w którym nastàpi∏o uszkodzenie czujnika temperatury (4 impulsy) Nr 1 Nr 2 PAUZA PAUSE PAUSE LED 2 OFF LED 1 ON 2 PROCES S2 NIE WYKONANY POPRAWNIE Nr 2 Nr 3 PAUZA LED 1 OFF LED 2 ON PAUSE PAUSE LED 2 OFF LED 1 ON Nr 1 Nr 2 PAUZA LED 1 OFF ZABEZPIECZENIE POMPY 3 W S2 LED 2 ON PAUZA PAUZA LED 2 OFF LED 1 ON 4 PROCES S2 W TOKU Nr 4 Nr 5 PAUZA LED 1 OFF LED 2 ON PAUZA PAUZA LED 2 OFF LED 1 ON 5 PROCES S2 WYKONANY POPRAWNIE Nr 5 Nr 6 PAUZA LED 1 OFF LED 2 ON PAUZA PAUZA LED 2 OFF VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 33 Arkusz Informacyjny Sterownik dezynfekcji pionów typu CCR Schemat pod∏àczenia elektrycznego CCR - MASTER DO SLAVE 230V50Hz L A RS 485 B IQ BUS S8 S7 S6 TR8 TR7 TR6 V7 V6 S5 S4 S3 S2 S1 S0 V8 A S5 S4 S3 S2 S1 S0 V8 A TR5 TR4 TR3 TR2 TR1 V5 V4 A V3 V2 A V1 A B N NO COM NC *) S8 S7 S6 V7 V5 V6 V4 V3 V2 Styki bezpotencja∏owe do sterowania regulatorem w´z∏a V1 *) Pierwsze wolne wejÊcie czujnika temperatury zwarte np. gdy 5 czujników to wejÊcie 6. Zasilanie nap´dów 230/24V CCR - SLAVE DO MASTER TR16 S8 S7 S6 S16 S15 S5 S4 S3 S2 S1 S0 S14 S13 S12 S11 S10 S9 V1 A TR15 TR14 V2 V16 V15 V3 TR13 TR12 A V4 V14 V13 V5 A TR11 TR10 V6 V12 V11 V7 A TR9 V8 V10 V9 A B Zasilanie nap´dów 230V Przyk∏ad po∏àczeƒ elektrycznych dla: CCR Master + CCR Slave 230V (pozosta∏e wersje w instrukcji). Wymiary 34 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny Nap´d termiczny TWA-A Zastosowanie Do sterowania pracà zaworu MTCV (C), wyposa˝onego w adapter, u˝ywany jest nap´d termohydrauliczny TWA-A. TWA-A zastosowany do wspó∏pracy z MTCV, w stanie beznapi´ciowym pozostaje zamkni´ty. Po podaniu napi´cia nap´d zaczyna otwieraç zawór i rozpoczyna dezynfekcj´. Zamawianie Typ TWA-A TWA-A Dane techniczne Napi´cie zasilania Napi´cie 230 V~ 24 V Stan zaworu NC NC Numer katalogowy 088H3112 088H3110 24 V AC/DC +30% do - 15% 230 V AC. +10% do - 15% Cz´stotliwoÊç pràdu 50 - 60 Hz Pobór mocy 2W Czas otwarcia zaworu MTCV < 5 min Temperatura otoczenia 0 - 50 °C Stopieƒ ochrony D∏ugoÊç kabla IP 41 1200 mm Maksymalny skok zaworu 3 mm Po∏àczenia elektryczne i monta˝ Nap´dy TWA-A w wersji NC/normalnie zamkni´tej sà wyposa˝one we wskaênik po∏o˝enia oraz blokad´ u∏atwiajàcà monta˝ 79 Wymiary Gwint wewn´trzny DN 15 DN 20 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 A ISO 7/1 Rp 3/4 Rp 1 a ISO 7/1 Rp 1/2 Rp 3/4 H mm 79 92 H1 mm 129 129 L mm 75 80 L1 mm 215 230 Nr katalogowy 003Z0515 003Z0520 35 Arkusz Informacyjny Nap´d termiczny TWA-A 36 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny Czujniki temperatury (Pt 1000) ESM-11, ESMB, ESMC Zastosowanie Czujniki z platynowym elementem, 1000 Ω w temp. 0 °C, stanowià pe∏nà ofert´ czujników stosowanych w uk∏adach ciep∏owniczych. Wszystkie czujniki sà urzàdzeniami dwuprzewodowymi i wszystkie pod∏àczenia sà wymienne. Zamawianie ESMC ESMB ESM-11 Czujnik typu ESM-11 wyposa˝ony zosta∏ w powierzchni´ kontaktowà spr´˝ystà dla zapewnienia w∏aÊciwej wymiany ciep∏a z rurami o ró˝nych rozmiarach. Czujniki zawierajà platynowà wk∏adk´ dzi´ki czemu charakterystyka ich zgodna jest z normà europejskà EN 60751. Czujniki temperatury Typ Opis ESM-11 Czujnik powierzchniowy ESMB ESMC Czujnik uniwersalny Czujnik powierzchniowy Nr katalogowy 087B1165 087B1184 087N0011 Akcesoria i cz´Êci zamienne Nr katalogowy Typ Opis Tuleja Zanurzeniowa, stalowa 100 mm, dla ESMB (087N0010) 084N1082 Tuleja Zanurzeniowa, stalowa 250 mm, dla ESMB (087N0010) Pasta przewodzàca 3,5 cm3 084N1083 041E0110 Pod∏àczenia elektryczne Kabel po∏àczeniowy: 2 x 0,4 - 1,5 mm2 Charakterystyka rezystancji VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 37 Arkusz Informacyjny Czujniki temperatury ESM-11, ESMB, ESMC Dane podstawowe Wszystkie czujniki zawierajà element Pt 1000. Instrukcje dostarczane sà razem z urzàdzeniami. Typ Zakres temperatur Stopieƒ ochrony 0 do 100 °C 0 do 100 °C 0 do 100 °C 0 do 200 °C IP 32 IP 54 IP 54 - ESM-11 ESMB ESMC Tuleje Sta∏a czasowa 3s 20 s 10 s Opis w danych uzupe∏niajàcych PN 25 Pakowanie ESM-11 Materia∏y ESMB ESMC Pokrywa: Podstawa: Obudowa: Kable: Obudowa: Kable: ABS PC (poliw´glan) 18/8 Stal nierdzewna 2.5 m, PVC, 2 x 0.2 mm2 Cz´Êç górna - nylon; Cz´Êç dolna - nikiel powlekany Cu 2 m, PVC, 2 x 0.2 mm2 Rurka i korpus: AISI 316 ¸àczówka dla dwóch przewodów w podstawie ESMB Dwa kable (2 x 0,2 mm2) ESMC Dwa kable (2 x 0,2 mm2) ESM-11/ESMC Zaciski do rur DN 15-65 (dostarczane z produktem) Monta˝ ESMB W rurze, w p∏askiej powierzchni lub w tulejach G 1/2 A Tuleje x = PE (polietylen) torba xx = Tekturowe Pod∏àczenia elektryczne Dane uzupe∏niajàce Tuleje ESM-11 Charakterystyki czujników Sta∏a czasowa Zgodne z EN 60751, Klasa 2 B ESMU (Cu) w tuleji ESMB w tuleji Wymiary ESMC ESM-11 38 Tuleja dla ESMB VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 ESMB Max. odchy∏ka 2 K 32 s (dla wody) 160 s (dla powietrza) 20 s (dla wody) 140 s (dla powietrza) xx x x Arkusz Informacyjny Termostatyczny Zawór Mieszajàcy TVM-W Zastosowanie TVM-W jest mieszajàcym zaworem bezpoÊredniego dzia∏ania, umo˝liwiajàcy dostaw´ wody o wymaganej, sta∏ej i bezpiecznej temperaturze. TVM-W: - nastawa temperatury zmieszania mi´dzy 35 °C a 60 °C - blokada wykonanej nastawy - DN 20 - zamkni´cie strumienia wyp∏ywajàcego, podczas zaniku jednego ze strumieni dop∏ywajàcych Szybka reakcja elementów termostatycznych powoduje dok∏adnà regulacj´ temperatury. Zawór przeznaczony jest dla pojedynczych lub kilku punktów czerpalnych (w ∏azienkach, nad umywalkami, w natryskach, bidetach itp.). TVM-W TVM-W Podczas ewentualnych zak∏óceƒ w dop∏ywie któregokolwiek ze strumieni zamykany jest wyp∏yw. Takie rozwiàzanie gwarantuje wysokie bezpieczeƒstwo u˝ytkowania. Zawór zabezpiecza przed ewentualnym poparzeniem, np. podczas koniecznej termodezynfekcji przeciwko bakterii Legionella pneumofila. TVM-W Zalecany schemat instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej z zaworem TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W TVM-W 1 2 2 2 TWA-A MTC-V 7 2 TWA-A MTC-V 8 2 TWA-A MTC-V 9 2 TWA-A MTC-V 10 2 TWA-A MTC-V 15 2 TWA-A MTC-V 16 2 TWA-A MTC-V TWA-A MTC-V Zalecane kompletne rozwiàzanie uk∏adu ciep∏ej wody i cyrkulacji VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 39 Arkusz Informacyjny Termostatyczny Zawór Mieszajàcy TVM-W Monta˝ Wymiennik Zasobnik Pompa cyrkulacyjna z.w. z.w. c.w.u. Typowe zastosowania zaworu TVM-W. TVM-W utrzymuje sta∏à temperatur´ c.w.u w instalacji z cyrkulacjà lub poszczególnych punktach czerpalnych. Wymaganà temperatur´ uzyskuje si´ przez zmieszanie strumieni wody zimnej i ciep∏ej. W efekcie êród∏o ciep∏ej wody u˝ytkowej o podwy˝szonej temperaturze uzyskuje zwi´kszonà wydajnoÊç, a podwy˝szona temperatura jej magazynowania zabezpiecza przed rozwojem bakterii Legionella. Zawór mo˝e byç montowany w dowolnej pozycji. - W sytuacjach gdzie ciÊnienie wody goràcej mo˝e przekraczaç ciÊnienie wody zimnej oraz w instalacjach hydroforowych nale˝y na dop∏ywach zamontowaç zawory zwrotne - Zalecane jest stosowanie zaworów redukcyjno-odcinajacych na dop∏ywach - Praca zaworu TVM-W jest najefektywniejsza, jeÊli ciÊnienia na dop∏ywach sà równe - Zaleca si´ aby temperatura goràcej wody by∏a o co najmniej 10 °C wy˝sza od temperatury wody wyp∏ywajàcej. Zamawianie i wymiary DN gwint wewn´trzny ISO 228/1 L 20 H 40 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 G1 L mm 77 H mm ci´˝ar kg numer katalogowy 110-115 0.41 003Z1125 Z∏àczki (2 szt.) DN Z∏àcze numer katalogowy 15 Rp1 x G 1/2 Rp1 x G 3/4 003Z1031 003Z1032 Arkusz Informacyjny Termostatyczny Zawór Mieszajàcy TVM-W Dane techniczne Zgodne ze standardem:.................................... WRAS(UK) QAS (Aus) and ASSE 1016 (USA) Nastawa fabryczna....................................50 °C Zimna woda - temperatura zasilania................................................5 - 30 °C Ciep∏a woda - temperatura zasilania..............................................60 - 90 °C Nastawa wody wyp∏ywajàcej pomi´dzy..........................................35 - 60 (°C) Stabilizacja temperatury.........................+/- 2 K Maksymalne ciÊnienie robocze..................................................10 bar CiÊnienie zasilania, dynamiczne.................................500 kPa max Maksymalny spadek ciÊnienia.................1 bar Minimalny przep∏yw...............................4 l/min W celu uzyskania prawid∏owej temperatury wody zmieszanej, temperatura dop∏ywajàcej c.w.u. powinna byç co najmniej o 10 K wy˝sza od nastawy tamperatury na zaworze. Materia∏y cz´Êci, które posiadajà kontakt z wodà: t∏ok..............konstrukcyjne tworzywo sztuczne wrzeciono, grzybek.....................mosiàdz DZR spr´˝yna..................................stal nierdzewna O- ringi....................................................EPDM Odci´cie w przypadku zaniku dop∏ywu zimnej wody w czasie...........1,5 sek Kvs = 2,2 m3/h Materia∏: Korpus................................Rg5 (bràz armatni) 300 Spadek ciÊnienia (kPa) 250 200 150 100 50 0 0 10 20 30 40 50 60 70 Przep∏yw (l/min) Budowa c.w.u. ¡ VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 ¡ z.w. 1. Korpus - bràz armatni, RG 5 2. T∏ok regulacyjny - konstrukcyjne tworzywo sztuczne 3. Woskowy element termostatyczny w obudowie z miedzi 4. Rura zmieszania - konstrukcyjne tworzywo sztuczne 5. Spr´˝yna powrotna - stal nierdzewna 6. Grzybek - mosiàdz DZR 7. Wrzeciono - mosiàdz DZR 8. Spr´˝yna bezpieczeƒstwa - stal nierdzewna 9. PierÊcieƒ blokujàcy - ABS 10. Pokr´t∏o nastawcze 41 Arkusz Informacyjny Termostatyczny Zawór Mieszajàcy TVM-W Ustawiania Istniejà trzy sposoby ustawiania temperatury 1. Ustawienie i zablokowanie mo˝liwoÊci dalszej zmiany nastawy 2. Ustawienie i pozostawienie pe∏nej mo˝liwoÊci dalszej zmiany nastawy 3. Ustawienie i pozostawienie ograniczonej mo˝liwoÊci dalszej zmiany nastawy W ka˝dym ze sposobów na wst´pie nale˝y odkr´ciç Êrub´ zabezpieczajàcà i zdjàç pokr´t∏o nastawcze. PierÊcieƒ blokujàcy powinien byç ustawiony tak, aby pokrywa∏ si´ ze znacznikiem na korpusie. 1. Ustawianie i zablokowanie 1. Odkr´ciç Êrub´ zabezpieczajàca i zdjàç pokr´t∏o nastawcze 2. Upewniç si´, ˝e pierÊcieƒ blokujàcy jest ustawiony tak, ˝e jego wypust blokujàcy pokrywa si´ ze znacznikiem na korpusie. 3. Zdjàç pokr´t∏o nastawcze i za∏o˝yç je, upewniajàc si´, ˝e wypust blokujàcy NIE JEST zaczepiony na pokr´tle. 4. Ustawiç wymaganà temperatur´. 5. Za∏o˝yç pokr´t∏o nastawcze upewniajàc si´, ˝e wypust blokujàcy JEST zaczepiony na pokr´tle. 6. Wkr´cic Êrub´ zabezpieczajàcà 2. Ustawienie z mo˝liwoÊcià zmiany nastawy 1. Odkr´ciç Êrub´ zabezpieczajàcà i zdjàç pokr´t∏o nastawcze 2. Upewniç si´, ˝e pierÊcieƒ blokujàcy jest ustawiony tak, ˝e jego wypust blokujàcy pokrywa si´ ze znacznikiem na korpusie. 3. Za∏o˝yç pokr´t∏o nastawcze, upewniajàc si´, ˝e wypust blokujàcy NIE JEST zaczepiony na pokr´tle. 4. Ustawiç wymaganà temperatur´ np. 38 °C 5. Zdjàç pokr´t∏o nastawcze i za∏ó˝yç je upewniajàc si´, ˝e znacznik MIN pokrywa si´ ze znacznikiem na korpusie. 6. Wkr´ciç Êrub´ zabezpieczajàcà 7. Zmierzyç temperatur´ wody na wylocie i wyregulowaç jà zgodnie z wymaganiami 3i4 5i6 1i2 1i2 5 3. Ustawianie z ograniczonà mo˝liwoÊcià zmiany nastawy 1. Odkr´ciç Êrub´ zabezpieczajàca, zdjàç pokr´t∏o nastawcze i pierÊcieƒ blokujàcy. 2. Za∏o˝yç pierÊcieƒ blokujàcy tak, aby wymagana górna nastawa temperatury pokry∏a si´ ze znacznikiem na korpusie (np. 56 °). 3. Za∏o˝yç pokr´t∏o nastawcze, upewniajàc si´, ˝e wypust blokujàcy NIE JEST zaczepiony na pokr´tle i ustawiç temperatur´ na np. 35 °C. 4. Zdjàç pokr´t∏o nastawcze i za∏o˝yç je, upewniajàc si´, ˝e znacznik NIE pokrywa si´ ze znacznikiem na korpusie. 5. Obróciç pokr´t∏o nastawcze w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara do wyczuwalnego oporu przy nastawie maksymalnej temperatury. 6. Zmierzyç temperatur´ wody na wylocie; jeÊli jest za wysoka - obróciç pierÊcieƒ blokujàcy o jeden karb w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. 7. Powróciç do punktu 3 i powtórzyç operacje do wyczuwalnego oporu przy nastawie maksymalnej temperatury. 8. Za∏o˝yç Êrub´ zabezpieczajàcà. 9. Ustawiç wymaganà temperatur´ 42 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 3i4 3 4 1 2 5 Arkusz informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Zastosowanie Zawory MSV-C przeznaczone sà do równowa˝enia instalacji ciep∏ej wody u˝ytkowej zasilanych z w´z∏ów grupowych. Zastosowanie zaworów MSV-C: • rozdziela obiegi • ogranicza spadek ciÊnienia na zaworach MTCV Pokr´t∏o posiada funkcj´ odci´cia. WartoÊç nastawy widoczna jest wokó∏ podstawy pokr´t∏a. Nastawa mo˝e byç zablokowana. Zawory posiadajà po∏àczenia na gwint wewn´trzny. Korpus zaworu wykonany jest z mosiàdzu DZR. Mosiàdz DZR jest zalecany do instalacji c.w.u. Bud.1 Bud.2 W´ze∏ Bud.3 Schemat instalacji c.w.u. zasilanej z w´z∏a grupowego. Zamawianie Zawó w r MSV-C bez z∏àczek pomiarowych wó Typ Wykonanie Zawór wykonany z mosiàdzu DZR bez kryzy pomiarowej DN kvs 15 20 25 3.9 7.3 11.8 21.6 28.5 32 40 50 50.5 Gwint wew. Nr katalogowy Rp 1/2" Rp 3/4" Rp 1 003Z3030 003Z3031 003Z3032 Rp 1 1/4" Rp 1 1/2" Rp 2 003Z3033 003Z3034 003Z3035 Izolacja Typ Nr katalogowy DN 15 DN 20 DN 25 DN 32 003Z3040 003Z3041 003Z3042 003Z3043 DN 40 DN 50 003Z3044 003Z3045 -30 °C do 120 °C (λ=0.028 W/mK). w p∏aszczu poliestrowym. VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 43 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Budowa 14 8 7 1. Korpus zaworu 2. Os∏ona 16 ´pnej 4. Grzybek zaworu 5. 0-ring (EPDM) 7. Wskaê 9. Os∏ona 10.  6 2 ´pnej 5 à nastaw´ wst´p à 11 3 14. 15. 16. 17. blokujacy ´t∏a Nalepka z opisem Skala nastaw pe∏nych Skala nastaw u∏ Uszczelnienie grzybka 1 15 12 9 17 4 Blokowanie nastawy i odcinanie przep∏ywu ∏ ∏ywu Zawory MSV-C umo wu przez obrót pokr pokrywie pokr´t∏ sem zaworu. à odci´cie przep∏y- ´ naklejka z opi- Nastawa wst´pna mo˝e zostaç zablokowana za pomoc ór nadal b´ óg∏ odcinaç przep∏yw. 44 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wykonanie nastawy Nastawa wykonywana jest za pomocà pokr´t∏a. WartoÊç nastawy jest widoczna na skalach. Skale wokó∏ wrzeciona oznaczajà pe∏ne nastawy,widoczne z ka˝dej strony wrzeciona. WartoÊci dziesi´tne ustawiane sà na skali nastaw u∏amkowych.Obrót pokr´t∏a zgodnie z ruchem wskazówek zegara zmniejsza nastaw´ a˝ do zamkni´cia. Obrót przeciwnie do ruchu wskazówek zegara zwi´ksza nastaw´. Zalecane jest utrzymanie co najmniej 25 % otwarcia zaworu, a wi´c nastawy nie mniejszej ni˝ 2. Przep∏yw minimalny zapewnia spadek na kryzie ≥ 1 kPa. Nastawa wykonywana jest za pomocà pokr´t∏a DN 15 20 25 32 40 50 Dane techniczne Przep∏yw minimalny Q [l/s] 0,055 0,11 0,21 0,46 0,7 1,3 Nastawa 0,0 zawór zamkni´ty. Nastawa 8,0 zawór ca∏kowicie otwarty. Spadek ciÊnienia otwarcie 25 % [kPa] 2366 Q2 1250 Q2 1203 Q2 284 Q2 203 Q2 49 Q2 Maksymalne ciÊnienie robocze 16 bar CiÊnienie próbne 25 bar Maksymalne ciÊnienie ró˝nicowe na zaworze 1.5 bar (150 kPa) Temperatura czynnika -10°C ÷ 120 °C Materia∏ cz´Êci majàcych kontakt z wodà: Korpus zaworu, wrzeciono Grzybek mosiàdz DZR Przepona, 0-ringi EPDM Spr´˝yna stal nierdzewna Przyk∏ad MSV-C ∆pi Spadek ciÊnienia na zaworze MSV-C ∆pm Spadek ciÊnienia na zaworze odcinajàcym ∆pr Wymagane ciÊnienie przed obiegiem ∆pa Dost´pne ciÊnienie przed obiegiem Rozwiàzanie: Przyk∏ad: Szukane: Ârednica zaworu i nastawa Dane: Maks. przep∏yw Q = 0.80 [m3/h] ∆pr = 15 [kPa] ∆pa = 45 [kPa] ∆pm = 10 [kPa] Ârednica i nastawa zaworu MSV-C: Ârednica DN 20. CiÊnienie ró˝nicowe dla zaworu MSV-C wynosi: ∆pi (MSV-C) = ∆pa - ∆pr - ∆pm ∆pi = 45 [kPa] - 15 [kPa] - 10 [kPa] = 20 [kPa]. Prawid∏owy wymiar zaworu i nastawa wst´pna mogà byç okreÊlone na podstawie diagramu (przyk∏ad). WartoÊç nastawy wynosi 3,2. Nastawa mo˝e byç równie˝ obliczona ze wzoru: Kv = Kv = Q ∆pi 0,80 m3/h 0,2 bar Kv = 1,77 m3/h co odpowiada nastawie 3,2 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 45 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wymiarowanie DN 15 DN 15 IloÊç obrotów WartoÊç K v pokr´t∏a 2 0.6 3 1.1 4 1.6 5 2.1 6 2.8 7 3.2 8 3.9 Maksymalna pr´dkoÊç przep∏ywu: Ciecze ≤ 4 m/s, Gaz ≤ 60 m/s Para - 46 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Charakterystyka przep∏ywu DN 15 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wymiarowanie c.d. DN 20 DN 20 IloÊç obrotów WartoÊç K v pokr´t∏a 2 3 4 5 6 7 8 Charakterystyka przep∏ywu DN 20 0.9 1.8 2.8 3.9 5.2 6.3 7.3 Maksymalna pr´dkoÊç przep∏ywu: Ciecze ≤ 4 m/s, Gaz ≤ 60 m/s Para - VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 47 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wymiarowanie DN 25 DN 25 IloÊç obrotów WartoÊç K v pokr´t∏a 2 0.8 3 1.8 4 3.3 5 5.5 6 8.3 7 10.2 8 11.8 Maksymalna pr´dkoÊç przep∏ywu: Ciecze ≤ 4 m/s, Gaz ≤ 60 m/s Para - 48 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Charakterystyka przep∏ywu DN 25 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wymiarowanie c.d. DN 32 DN 32 IloÊç obrotów WartoÊç K v pokr´t∏a 2 3 4 5 6 7 8 Charakterystyka przep∏ywu DN 32 2.6 5.1 8.9 14.0 17.0 20.0 21.6 Maksymalna pr´dkoÊç przep∏ywu: Ciecze ≤ 4 m/s, Gaz ≤ 60 m/s Para - VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 49 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wymiarowanie DN 40 DN 40 IloÊç obrotów WartoÊç K v pokr´t∏a 2 3 4 5 6 7 8 3.1 7.2 13.5 18.5 24.0 26.0 28.5 Maksymalna pr´dkoÊç przep∏ywu: Ciecze ≤ 4 m/s, Gaz ≤ 60 m/s Para - 50 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Charakterystyka przep∏ywu DN 40 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wymiarowanie c.d. DN 50 DN 50 IloÊç obrotów WartoÊç K v pokr´t∏a 2 3 4 5 6 7 8 Charakterystyka przep∏ywu DN 50 5.4 13.8 24.5 33.0 41.0 49.0 50.5 Maksymalna pr´dkoÊç przep∏ywu: Ciecze ≤ 4 m/s, Gaz ≤ 60 m/s Para - VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 51 Arkusz Informacyjny R´czny zawór równowa˝àcy do MSV-C Wymiarownie 52 DN Gwint SW 15 20 25 32 40 50 Rp 1/2 Rp 3/4 Rp 1 Rp 11/4 Rp 11/2 Rp 2 28 33 40 51 56 71 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 A mm 137.5 157 160 171 212 231 B mm 119 138.5 154 168.5 211 230 C mm 68 77 91 108 116 143 D mm 15 16.3 19.1 21.4 21.4 25.7 E mm 162.5 189.5 201.5 220 276 301.6 F mm 52 52 52 52 58 58 Ci´˝ar [kg] 0.475 0.645 0.860 1.275 1.890 2.800 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 53 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej 54 VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 Arkusz Informacyjny System sterowania instalacjà cyrkulacyjnà ciep∏ej wody u˝ytkowej VD.57.A8.49 © Danfoss 12/2005 / DTP i Druk : DigiArt Energooszczędne Rozwiązania Danfoss to światowy producent urządzeń regulacyjnych i kontrolno-pomiarowych dla wielu gałęzi gospodarki. Dzięki ciągłym inwestycjom w rozwój technologii, które zapewniają ludziom komfort i oszczędność firma Danfoss osiągnęła pozycję lidera w dziedzinie ogrzewnictwa. Oferta firmy obejmuje urządzenia służące do automatycznej regulacji węzłów cieplnych, kotłowni oraz instalacji centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wentylacji i klimatyzacji. Opracowane przez Danfoss nowoczesne programy obliczeniowe dla projektantów i instalatorów pozwalają na łatwy i szybki dobór urządzeń zgodnie z obowiązującymi standardami technicznymi. Zawory i głowice termostatyczne. Termostat grzejnikowy jest tym elementem, który zapewnia odpowiedni klimat wnętrza. Utrzymując wymaganą temperaturę i komfort cieplny, termostaty Danfoss pomagają uzyskać oszczędności w zużyciu energii cieplnej, nawet do 20%. Najstarsze z nich działają w Polsce bezawaryjnie od ponad 30 lat. Marka Danfoss oznacza blisko 60-letnie doświadczenie w projektowaniu i produkcji termostatów. Niezawodność wynika z jakości, doświadczenia i nowoczesnej technologii. Wentylatory dają możliwość łatwej wymiany powietrza w pomieszczeniach. W swoim asortymencie Danfoss posiada wentylatory łazienkowe, kanałowe, dachowe o budowie osiowej i promieniowej stosowane w różnych aplikacjach począwszy od mieszkalnictwa poprzez budownictwo użyteczności publicznej, a na zastosowaniach przemysłowych kończąc. Zawory równoważące to jedna z serii produktów firmy Danfoss z obszaru automatyki dla ogrzewnictwa i klimatyzacji. Program produkcji obejmuje zawory ręczne i automatyczne. Zawory oprócz funkcji regulacyjnych ułatwiają diagnostykę i konserwację instalacji centralnego ogrzewania i chłodzenia. Ponadto zastosowanie zaworów regulacyjnych w instalacji ciepłej wody użytkowej pozwala uzyskać znaczne oszczędności na kosztach eksploatacji. Automatyka węzłów cieplnych i kotłowni. Danfoss należy do czołowych producentów automatyki ciepłowniczej na świecie. Kompleksowa oferta urządzeń do pomiaru i automatycznej regulacji ciepła obejmuje wszystkie etapy jego przesyłania: począwszy od źródła ciepła, poprzez sieć i węzły cieplne, aż po odbiorców indywidualnych. Regulatory temperatury do układów klimatyzacji. Nowa seria produktów Danfoss może być stosowana do sufitów chłodzących oraz systemów klimakonwektorów. Program produkcji obejmuje elementy regulacji temperatury i zaworów równoważących. Produkty Danfoss dedykowane dla układów klimatyzacji są alternatywnym i bardzo konkurencyjnym rozwiązaniem pod względem całkowitych kosztów instalacji w fazie inwestycji i eksploatacji. System sterowania instalacją ciepłej wody użytkowej. Firma Danfoss oferuje uniwersalny system, który pozwala efektywnie zmniejszyć koszty podgrzania ciepłej wody. System zapewnia jednakową temperaturę w całej instalacji c.w.u. niezależnie od miejsca poboru wody. Ponadto skutecznie zwalcza bakterie Legionelli w sposób automatyczny przy jednoczesnym zabezpieczeniu instalacji przed nadmiernym wytrącaniem się osadów i zmniejszenia korozji. Zaproponowany system daje gwarancję wysokiego komfortu korzystania z ciepłej wody. Informacje zawarte w katalogu mogą ulec zmianie jako efekt stałych ulepszeń i modernizacji naszych urządzeń. Danfoss Sp. z o.o. ul. Chrzanowska 5, 05-825 Grodzisk Mazowiecki tel. (022) 755 07 00, fax (022) 755 07 01, e-mail: [email protected], www.danfoss.pl