Polityka akcyzowa w odniesieniu do wyrobów tytoniowych w

Polityka akcyzowa w odniesieniu
do wyrobów tytoniowych w Polsce
w latach 2000-2010
i jej skutki ekonomiczne
Andrzej Jagiełło
Warszawa 2012
SPIS TREŚCI
Wstęp
11
CZĘŚĆ I. PODATKI POŚREDNIE W POLITYCE GOSPODARCZEJ PAŃSTWA.
PODATKI AKCYZOWE
15
ROZDZIAŁ 1. PODATKI POŚREDNIE W SYSTEMIE PODATKOWYM PAŃSTWA
17
Miejsce i rola podatków w polityce ekonomicznej państwa
Podatki bezpośrednie
Szczególne formy opodatkowania - ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych
Podatki pośrednie
Rodzaje podatków pośrednich i ich specyfika
Podatek od towarów i usług VAT
Akcyza
Funkcje podatków pośrednich
Funkcje ekonomiczne
Funkcje społeczne
Funkcje mieszane
17
18
\ ...
30
45
47
47
54
65
65
70
71
ROZDZIAŁ 2. SKUTKI GOSPODARCZE I SPOŁECZNE POLITYKI AKCYZOWEJ
73
Skutki ekonomiczne
Optymalizacja polityki akcyzowej z punktu widzenia maksymalizacji
dochodów budżetowych
Polityka akcyzowa jako regulator poziomu aktywności branży
objętej jej oddziaływaniem
Funkcje społeczno-ekonomiczne polityki akcyzowej państwa
Hamowanie nadmiernej konsumpcji, jako cel polityki akcyzowej państwa
- względy wychowawcze o charakterze ogólnospołecznym
Hamowanie konsumpcji, jako cel polityki akcyzowej państwa - względy
zdrowotne i inne koszty społeczne o wymiarze ekonomicznym
73
ROZDZIAŁ 3. CHARAKTERYSTYKA POLITYKI W ZAKRESIE PODATKÓW POŚREDNICH
W POLSCE NA TLE POLITYKI PAŃSTW UE W TYM OBSZARZE
73
74
76
76
77
87
8
Autonomia w zakresie polityki podatkowej w państwach UE, jako cecha
polityki wspólnotowej
Próba harmonizacji polityki podatkowej w U E i jej efekty
Podatki pośrednie w Polsce i w krajach U E - podstawowe różnice
i podobieństwa
Podatek od gier
98
103
CZĘŚĆ II. POLITYKA AKCYZOWA, ZE SZCZEGÓLNYM
UWZGLĘDNIENIEM AKCYZY NAKŁADANEJ NA WYROBY
PRZEMYSŁU TYTONIOWEGO
109
87
89
ROZDZIAŁ 4. GŁÓWNE CELE POLITYKI AKCYZOWEJ W ODNIESIENIU DO WYROBÓW
PRZEMYSŁU TYTONIOWEGO
111
Zasięg polityki akcyzowej wobec wyrobów tytoniowych
Ekonomiczne i społeczne cele polityki akcyzowej państwa
Optymalizacja dochodów budżetowych
Wpływ na kondycję ekonomiczną polskiego przemysłu tytoniowego
Ograniczenie konsumpcji wyrobów tytoniowych jako cel polityki
akcyzowej w Polsce
•
'.
Ewolucja polityki akcyzowej w odniesieniu do wyrobów przemysłu tytoniowego
w Polsce
Polityka akcyzowa w Polsce w okresie gospodarki planowej
Polityka akcyzowa w latach 1989-2000
Polityka akcyzowa w latach 2000-2010
111
115
115
119
129
148
148
151
153
ROZDZIAŁ 5. AKTUALNY POZIOM ROZWOJU PRZEMYSŁU TYTONIOWEGO
W POLSCE
164
Przemysł tytoniowy w Polsce w okresie gospodarki planowanej - 1945-1989 . . . .
Poziom i zróżnicowanie przemysłu tytoniowego w 1945 roku
Rozwój i przekształcenia własnościowe w przemyśle tytoniowym
w latach 1945-1989
Monopol państwa i jego skutki dla kondycji przemysłu tytoniowego
w Polsce
Transformacja systemowa a rozwój i stan przemysłu tytoniowego w Polsce
w latach 1989-2000
Wpływ prywatyzacji przemysłu tytoniowego w 1989 r. na rozwój
tego przemysłu
Otwarcie gospodarki na wymianę z zagranicą i jego wpływ na rozwój
przemysłu tytoniowego
Wpływ transformacji systemowej na zmianę wielkości i strukturę
konsumpcji wyrobów tytoniowych
164
164
165
168
181
181
188
199
9
CZĘŚĆ III. EKONOMICZNE SKUTKI POLITYKI AKCYZOWEJ
WOBEC WYROBÓW PRZEMYSŁU TYTONIOWEGO W POLSCE
W LATACH 2000-2010
227
ROZDZIAŁ 6. WPŁYW WYSOKOŚCI AKCYZY NA DOCHODY BUDŻETOWE
W LATACH 2000-2010
229
Teoretyczne i oczekiwane efekty podwyżek akcyzowych w postaci zmian
dochodów budżetowych. Rozważania na bazie teoretycznych
koncepcji A. Laffera
229
Oczekiwane i rzeczywiste efekty zmian w wysokości akcyzy na dochody
budżetowe w latach 2000-2010
238
Zmiany w wysokości akcyzy w latach 2000-2010 i jej skutki dla budżetu
państwa
238
Wnioski w oparciu o dane i analizy otrzymane od Ministerstwa Finansów R P
z lat 2000-2010
,
244
Maksymalizacja wpływów budżetowych z akcyzy w warunkach mieszanej
(kwotowo-procentowej) stawki akcyzy
247
Estymacja parametrów modelu wyjaśniającego utarg na jednej paczce
papierosów
249
Wpływ realnej ceny papierosów na popyt na papierosy
,. 252
Wykorzystanie wyników estymacji parametrów modeli utargu detalistów
i popytu na papierosy do prognozowania wpływów z akcyzy na rok 2012 . . . 255
Szacowanie stawki akcyzy maksymalizującej wpływy z akcyzy od wyrobów
tytoniowych
257
ROZDZIAŁ 7. WPŁYW ZMIAN W POLITYCE AKCYZOWEJ W LATACH 2000-2011
NA KONDYCJĘ PRZEMYSŁU TYTONIOWEGO W POLSCE
Analiza sytuacji polskiego przemysłu tytoniowego na podstawie danych
makroekonomicznych
Analiza wpływu wzrostu akcyzy na kondycję przedsiębiorstw przemysłu
tytoniowego na podstawie badania ankietowego
Zmiany w kondycji ekonomicznej przedsiębiorstw przemysłu tytoniowego
w Polsce, jako efekt poszczególnych decyzji rządu odnośnie do wysokości
akcyzy według ocen przedsiębiorców
Wstępne wnioski
261
261
266
269
270
ROZDZIAŁ 8. WPŁYW POLITYKI AKCYZOWEJ W POLSCE W LATACH 2000-2010
NA POZIOM I STRUKTURĘ KONSUMPCJI WYROBÓW PRZEMYSŁU TYTONIOWEGO . . . 2 7 1
Metodologia badań ankietowych mierzenia skutków zmian w wysokości akcyzy
na poziom i strukturę konsumpcji wyrobów przemysłu tytoniowego
w latach 2000-2010
271
10
Analiza wyników ankiet i ocen dokonanych przez konsumentów dotyczących
zmian w poziomie i strukturze konsumpcji wyrobów tytoniowych na skutek
zmian w wysokości akcyzy
Zmiana w poziomie i strukturze konsumpcji wyrobów tytoniowych
pochodzących ze źródeł legalnych
280
CZĘŚĆ IV. WYNIKI BADAŃ SKUTKÓW POLITYKI AKCYZOWEJ
PAŃSTWA ORAZ REKOMENDACJE POD ADRESEM KREATORÓW
POLITYKI EKONOMICZNEJ PAŃSTWA
289
280
ROZDZIAŁ 9. OCENA SKUTKÓW POLITYKI AKCYZOWEJ PAŃSTWA W ODNIESIENIU
DO ZMIAN W WYSOKOŚCI AKCYZY NA WYROBY TYTONIOWE
W LATACH 2000-2010
Ocena wpływu zmian według ekspertów Ministerstwa Finansów
Zmiany do ustawy w części dotyczącej uregulowań w zakresie
opodatkowania podatkiem akcyzowym wyrobów tytoniowych
Ocena wpływu zmian według producentów wyrobów tytoniowych
Ocena Urzędów Celnych z przejść granicznych Polski Wschodniej (z Ukrainą,
Białorusią i Rosją)
Sytuacja na Litwie
Ocena własna autora
291
291
295
302
305
329
359
WNIOSKI KOŃCOWE I REKOMENDACJE POD ADRESEM KREATORÓW
POLITYKI EKONOMICZNEJ W POLSCE
361
Zakończenie
Bibliografia
Załączniki
Spis tabel, wykresów i rysunków
367
369
376
396