Warszawa, 8 grudnia 2016 r. Forum Przewoźników Ekspresowych ul

Warszawa, 8 grudnia 2016 r.
Forum Przewoźników Ekspresowych
ul. Piękna 18
00-549 Warszawa
Szanowny Pan
Wiesław Jasiński
Podsekretarz Stanu
Ministerswtwo Finansów
ul. Świętokrzyska 12
00-916 Warszawa
Szanowny Panie Ministrze,
Działając w imieniu Forum Przewoźników Ekspresowych z siedzibą w Warszawie (dalej
„FPE”), w związku z projektami: ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu
towarów (dalej „Ustawa”), oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie
przewozu towarów, który nie podlega systemowi monitorowania (dalej „Rozporządzenie”),
poniżej przedstawiamy propozycje drobnych zmian w obu projektach, które jednak w ocenie
FPE rozwiewają potencjalne, istotne wątpliwości natury interpretacyjnej, korespondują z
aspektem operacyjnym codziennej pracy operatorów pocztowych, oraz odzwierciedlają w
większym stopniu zasadę proporcjonalności, nie naruszając przy tym celu Ustawy i
Rozporządzenia (podanego do publicznej wiadomości w ramach ich uzasadnienia), który FPE
w pełni popiera, uważając za szczególnie istotny dla interesu Paostwa i przedsiębiorców
działających legalnie w Polsce.
FPE proponuje:
1.
w Ustawie:
1)
art. 7 ust. 2 nadad następujące brzmienie:
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
„Zgłoszenie zawiera:
1) dane kierującego środkiem transportu;
2) dane nadawcy towarów;
3) dane odbiorcy towarów;
4) datę i miejsce rozpoczęcia przewozu na terytorium kraju;
5) datę i miejsce zakooczenia przewozu na terytorium kraju;
6) dane dotyczące towaru będącego przedmiotem przewozu, w szczególności
rodzaj towaru, ilośd towaru i jego masę brutto;
7) masę netto towaru, wartośd netto oraz pozycję CN lub pozycję PKWiU towaru,
jeżeli informacje te zostały wskazane przez podmiot wysyłający przesyłkę w
dokumentach towarzyszących przesyłce;
8) numer dokumentu przewozowego towarzyszącego przewożonemu towarowi;
9) numery rejestracyjne środka transportu;
10) indywidualny numer lokalizatora.”
Proponowana zmiana ma na celu dostosowanie zakresu informacji objętych
obowiązkiem zgłoszenia, dokonywanego przez kierującego środkiem transportu,
do zasobu informacji realnie dostępnych dla kierującego w sytuacji, w której
zgłoszenie to dotyczy przewozu towarów (tranzytu) z jednego paostwa
członkowskiego do drugiego paostwa członkowskiego albo paostwa trzeciego
przez terytorium kraju i to właśnie na kierującym spoczywa obowiązek dokonania
zgłoszenia przewozu (odmiennie niż w wypadku przewozu towarów
rozpoczynającego się na terytorium kraju, gdzie obowiązek ten spoczywa na
podmiocie wysyłającym oraz przewozu towarów wysyłanych z terytorium
paostwa członkowskiego albo z paostwa trzeciego na terytorium kraju, gdzie
obowiązek ten spoczywa na podmiocie odbierającym).
Proponowana zmiana dotyczy informacji wymienionych w pkt 7) powyżej –
kierujący będzie w stanie podad te informacje w ramach zgłoszenia wyłącznie
wówczas, gdy będą one wynikały z dokumentów towarzyszących przesyłce
przekazanych przez podmiot wysyłający. W ten sposób zakres obowiązków
kierowcy nie będzie przewidywał podania w zgłoszeniu informacji, które nie będą
dla kierowcy dostępne. Dodad należy, że informacje przewidziane pkt 7) nie
należą do standardowego katalogu informacji podawanych w związku z
przewozem i przewoźnik, ani tym bardziej kierujący, nie mają możliwości
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
wyegzekwowania tych informacji od podmiotu wysyłającego. Co więcej, zakres
informacji zawartych w dokumentach towarzyszących przesyłce może różnid się
w zależności od kraju, w którym została ona nadana (można również założyd, że
dokumenty dotyczące przesyłek nadanych za granicą nie będą zawierad polskiego
kodu PKWiU). Nałożenie na kierowcę obowiązku podania tych danych w
zgłoszeniu mogłoby zatem prowadzid do sytuacji, w której kierujący – z
niezależnych od niego przyczyn oraz pomimo dołożenia należytej staranności –
nie byłby w stanie zachowad się w sposób zgodny z prawem.
Z tego względu, zdaniem FPE, zasadne jest dostosowanie katalogu informacji,
których podanie jest wymagane od kierowcy, do zakresu informacji, które będą
dla niego rzeczywiście dostępne.
2)
art. 11 ust. 4 nadad następujące brzmienie:
„Kierujący środkiem transportu, w przypadku stwierdzenia niesprawności
lokalizatora, jest obowiązany do wstrzymania przewozu towarów i zatrzymania
środka transportu w najbliższym miejscu dającym możliwośd bezpiecznego
postoju, w szczególności na parkingu lub w miejscu obsługi podróżnych. Przewóz
towarów może byd kontynuowany po usunięciu niesprawności lokalizatora albo
jego wymianie albo przeładunku towarów na środek transportu wyposażony w
sprawny lokalizator.”
Proponowana zmiana ma na celu dostosowanie przepisu do powszechnie
obowiązujących zasad mających na celu zapewnienie bezpieczeostwa przewozu,
w tym bezpieczeostwa kierującego i ładunku. W przypadku niesprawności
lokalizatora zatrzymanie pojazdu powinno nastąpid w miejscu dającym
możliwośd bezpiecznego postoju, w szczególności na parkingu lub w miejscu
obsługi podróżnych – a nie w jakimkolwiek najbliższym miejscu. Zdaniem FPE
należy unikad nakładania na kierowcę obowiązków, których wykonanie mogłoby
stwarzad zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego (np. zatrzymanie
pojazdu ciężarowego w zatoce postojowej przy ruchliwej drodze, gdzie mogłoby
to utrudniad ruch innym pojazdom).
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
Na koniecznośd postoju w bezpiecznym miejscu wskazują niejednokrotnie organy
policji, jest to również standardowy wymóg przewidziany w umowach
ubezpieczeo i ogólnych warunkach ubezpieczeo stosowanych przez
ubezpieczycieli.
3)
w art. 14, po ust. 2, dodad ust. 3 o następującym brzmieniu:
„Jeżeli w trakcie kontroli stwierdzono, że przewożony towar nie odpowiada co do
rodzaju lub ilości towarowi wskazanemu w zgłoszeniu i nałożono zamknięcie
urzędowe na środek transportu, dopuszcza się usunięcie ze środka transportu
pozostałych znajdujących się w nim towarów, co do których nie stwierdzono
niezgodności ze zgłoszeniem, a także towarów niepodlegających systemowi
monitorowania, w celu kontynuowania ich przewozu innym środkiem
transportu.”
Proponowana zmiana ma na celu dostosowanie regulacji do realiów
wykonywania przewozów, spośród których zdecydowaną większośd stanowią
przewozy drobnicowe, cechujące się tym, że jednym środkiem transportu
przewożonych jest wiele różnych przesyłek od wielu różnych nadawców do wielu
różnych odbiorców. Z punktu widzenia celu projektowanej regulacji nie jest
zatem konieczne uniemożliwienie kontynuowania przewozu wszystkich
przesyłek, w przypadku gdy obowiązki w zakresie zgłoszenia zostaną naruszone
w odniesieniu do jednej lub kilku przesyłek objętych systemem monitorowania.
Przewóz przesyłek nieobjętych systemem monitorowania oraz przesyłek objętych
systemem monitorowania, co do których nie stwierdzono żadnego naruszenia,
powinien byd kontynuowany. W przeciwnym wypadku reakcja na jednostkowe
naruszenie byłaby niewspółmierna i w sposób nieuzasadniony dotykałaby
szerokiego kręgu innych podmiotów (w szczególności nadawców i odbiorców
innych przesyłek).
Proponowane przez FPE rozwiązanie umożliwi natomiast zachowanie celu
regulacji (tj. zatrzymanie przesyłek co do których naruszono obowiązki w zakresie
monitorowania), przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości dalszego
funkcjonowania przewoźników i wykonywania przez nich ich zobowiązao.
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
4)
art. 17 nadad następujące brzmienie (pominąd treśd objętą ust. 2 i 3):
„W przypadku niedokonania zgłoszenia przez kierującego środkiem transportu,
na kierującego środkiem transportu nakłada się karę pieniężną w wysokości do
2.000 zł.”
Proponowana zmiana ma na celu zracjonalizowanie sankcji wobec kierującego
środkiem transportu, który w zdecydowanej większości przypadków nie będzie
przedsiębiorcą – przewoźnikiem, a jedynie jego pracownikiem. Zakres i
dolegliwośd sankcji powinny byd adekwatne do rzeczywistego naruszenia
obowiązku przez kierującego.
Mając to na uwadze, należy stwierdzid, że pierwotna treśd art. 17 ust. 2 i 3
przewidywała możliwośd nałożenia kary pieniężnej na kierowcę mimo, że
obowiązki naruszył inny podmiot (podmiot wysyłający lub podmiot odbierający),
który, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie dokonał wcale zgłoszenia lub
podał przewoźnikowi lub kierowcy błędne dane, w wyniku czego ten ostatni
dokonał błędnego zgłoszenia. Za tego rodzaju przypadki kierowca nie powinien
byd karany, bowiem w rzeczywistości ponosiłby on wówczas odpowiedzialnośd za
sprzeczne z prawem działania innych osób. Co istotne, kierowca ponosiłby tę
odpowiedzialnośd (na podstawie art. 17 ust. 2 Ustawy) m.in. w sytuacjach, w
których zostałby on wprowadzony w błąd przez podmiot wysyłający przesyłkę co
do jej zawartości (np. podmiot wysyłający przesyłkę celowo podałby
nieprawdziwą informację co do rodzaju towaru, wskazując rodzaj nieobjęty
obowiązkiem zgłoszenia).
Na podstawie art. 17 ust. 3 Ustawy kierowca odpowiadałby ponadto za zgodnośd
rodzaju i ilości towaru z danymi wskazanymi w zgłoszeniu. W celu upewnienia
się, że dane podane w zgłoszeniu są zgodne ze stanem faktycznym kierowca
musiałby zatem dokonad ich weryfikacji, co wymagałoby w rzeczywistości
zważenia przesyłki, zbadania jej zawartości oraz potwierdzenia poprawności
klasyfikacji według PKWiU lub Nomenklatury Scalonej.
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
Zdaniem FPE sankcje przewidziane w art. 17 ust. 2 oraz ust. 3 Ustawy byłby
zatem zbyt daleko idące i wprowadzałyby zasadę absolutnej odpowiedzialności
kierowcy, zupełnie niezależną od jego winy.
Kierowca powinien natomiast odpowiadad wyłącznie za własne naruszenie
ciążącego na nim obowiązku – to jest za niedokonanie zgłoszenia, w przypadku
gdy obowiązek zgłoszenia ciąży na kierującym. Przewidziana w projekcie
wysokośd kary pieniężnej, która mogłaby zostad nałożona na kierowcę (20.000
zł), wydaje się byd rażąco wygórowana i niewspółmierna, zważywszy w
szczególności fakt, iż podmiotem podlegającym karze ma byd osoba fizyczna –
najczęściej pracownik. Co więcej, Ustawa przewiduje, że kara ta miałaby sztywną
wysokośd, tj. kwota 20.000 zł stanowiłaby wysokośd kary w każdym przypadku, a
nie jej maksymalny pułap.
Zasadne jest zatem zmniejszenie kwoty kary, zdaniem FPE, do kwoty 2.000 zł.
Rozsądnym punktem odniesienia dla określenia wysokości kary pieniężnej
nakładanej na kierującego mogłaby byd wysokośd grzywny przewidzianej w art.
92 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, jaka może byd nałożona na
kierującego za naruszenie przepisów o transporcie drogowym. Maksymalny
poziom kary grzywny wynosi właśnie 2.000 zł.
2.
w Rozporządzeniu:
1)
§ 1 pkt 2) nadad następujące brzmienie:
„towarów przewożonych przez operatorów pocztowych (w tym także w oparciu o
umowę o współpracy) lub ich podwykonawców w paczkach pocztowych, w
rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. z 2016 r.,
poz. 1113 z późn. zm.);”
Proponowana zmiana ma na celu wyłącznie uniknięcie ewentualnych wątpliwości
co do tego, że przewozy towarów w paczkach pocztowych, wykonywane przez
podwykonawców operatorów pocztowych, również podlegają wyłączeniu z
systemu monitorowania przewozów.
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
2)
§ 1 pkt 5) nadad następujące brzmienie:
„towarów objętych Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług - za wyjątkiem towarów
objętych: pozycjami od 10.41.21 do 10.41.60, pozycją 10.42.10, pozycją 10.62.14,
pozycjami od 19.20.21 do 19.20.29, pozycją 20.14.22, pozycją 20.14.23, pozycją
20.14.33, pozycją 20.14.34, pozycją 20.14.73, pozycją 20.14.74 nieoznaczonych znakami
akcyzy, pozycją 20.14.75, pozycją 20.30.22, pozycją 20.59.41, pozycją 20.59.42, pozycją
20.59.43 zawierających alkohol etylowy, pozycją 20.59.57, pozycją 20.59.58, pozycją
38.12.25, których przewóz podlega systemowi monitorowania przewozu, jeżeli łącznie
zostaną spełnione następujące przesłanki:
a) masa brutto przesyłki obejmującej towar objęty wymienionymi wyjątkami przekracza
500 kg lub jej objętośd przekracza 500 litrów lub jej zgłoszona wartośd netto
przekracza 100 000 zł, oraz
b) przesyłka ta jest przewożona środkiem transportu o dopuszczalnej masie całkowitej
powyżej 3,5 tony.”
Proponowana zmiana sprowadza się wyłącznie do korekty redakcyjnej, mającej
na celu jednoznaczne wyrażenia intencji ustawodawcy wynikającej z
uzasadnienia projektu. FPE zaznacza, że w braku wskazanej korekty redakcyjnej,
treśd przepisu mogłaby budzid istotne wątpliwości interpretacyjne, np. w zakresie
objęcia obowiązkiem zgłoszenia przewozu niewielkich przesyłek zawierających
chociażby pojedynczą sztukę towaru wymienionego w jednej ze wskazanych w
przepisie pozycjach PKWiU w sytuacji, w której byłyby one przewożone pojazdem
o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony.
3)
w § 1, po pkt 5), dodad pkt 6) o następującym brzmieniu:
„towarów objętych Nomenklaturą Scaloną - za wyjątkiem towarów objętych: pozycjami
od 1507 do 1517, pozycją 2207 nieoznaczonych znakami akcyzy, pozycją 2707, pozycją
2710, pozycją 2905, pozycją 2917, pozycją 3403, pozycją 3811, pozycją 3814, pozycją
3820 zawierających alkohol etylowy, pozycją 3824, pozycją 3826, których przewóz
podlega systemowi monitorowania przewozu, jeżeli łącznie zostaną spełnione
następujące przesłanki:
a) masa brutto przesyłki obejmującej towar objęty wymienionymi wyjątkami przekracza
500 kg lub jej objętośd przekracza 500 litrów lub jej zgłoszona wartośd netto
przekracza 100 000 zł, oraz
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
b) przesyłka ta jest przewożona środkiem transportu o dopuszczalnej masie całkowitej
powyżej 3,5 tony.”
Proponowana zmiana sprowadza się wyłącznie do korekty redakcyjnej, mającej
na celu jednoznaczne wyrażenia intencji ustawodawcy wynikającej z
uzasadnienia projektu, analogicznie jak w wypadku zmiany w § 1 pkt 5)
Rozporządzenia.
Z poważaniem
Wojciech Arszewski
Prezes Zarządu
Forum Przewoźników Ekspresowych
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01