otwórz

J. I. PERELMAN
MECHANIKA
W KALEJDOSKOPIE
Przełożył z rosyjskiego
J .
S M O L A K
WARS ZAWA 1950
PAŃST WOWE WYDAWNI CT WA TECHNICZN ICZNE
Redakt or: inż. Rajmund Sosiński
Książka ma na celu odś wi eżeni e zapomnia nych
wiadomoś ci z mechaniki. Posta wion e sobi e zadani e
autor osiąga rozpatrując ci eka we zagad ki i zadania
zaczerpni ęte z otaczają cych nas zja wis k, przy czy m
odstąpił on od prakt yko wan ego p o wsz echni e w teg o
rodzaju publikacja ch z wycz aju pomijania str ony m atematycznej zagadni eń; dlatego też w niektóryc h
przypadka ch spot yka my si ę z obli czeniami matem a tycznymi, zresztą na poziomie elem entarn ym.
Książka przezna czona jest dla cz ytelnika p osi adającego skro mny zasób wiadom ości z m echaniki ;
jest ona szczególni e pomo cna jako l ektura uzupe łniająca dla młodzież y techniczn ych sz kół z a wodowych.
WS ZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE
Redakt or t echniczny: Z. Wi ktorczyk
Korekt orka: Z. Olsze wska
Rysunki wykonał: Cz. Sztajnert
For m a t A5
Ar k. dr uku 9 ½
PWT 71021
Pa p. dr uk. sa t . kl . V, 70g, 61X86cm
Na kł a d 25000 egz .
Da t a dr uku 28. 9. 1950
K-1-16318
Wi el k op ol ski e Za kł a d y Gr a fi cz n e w P oz n an i u – Za kł a d Gł ówn y – 1216. III. 50 r oku
SPIS RZECZY
St r.
I. GŁÓWNE ZAS ADY MECHANI KI
1. Zadanie o dwóch jajkach ..................................................
2. Podróż na drewnianym koniu ............................................
3. Zdrowy rozsądek i mechanika ............................................
4. Pojedynek na st at ku ..........................................................
5. Tunel a erodynamiczny .......................................................
6. W pełnym biegu ................................................................
7. Koper nik i Pt olemeusz ......................................................
8. Jak należy rozumieć prawo bezw ładności ............................
9. Akcja i reakcja .................................................................
10. Zadanie o dwóch koniach ...................................................
11. Zadanie o dwóch łódkach ...................................................
12. Zagadka o piechurze i parowozie ........................................
13. Dziwny o łówek .................................................................
14. Co t o znaczy „przezwyc iężyć bezwładność”? .......................
15. Wagon ko lejowy ...............................................................
7
9
9
10
12
13
15
16
18
20
21
22
23
24
25
II. SIŁA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
I RUCH
Tablica or ient acyjna ..........................................................
Odrzut broni palne j ...........................................................
Codzienne doświadczenia i nauka .......................................
Ar mat a na księżycu ...........................................................
Wyst rzał na dnie oceanu ....................................................
Czy można rusz yć kulę zie mską z miejsca ? ..........................
Błędna droga wynalazczości ...............................................
Gdzie znajduje się środek lecącej r akiet y ............................
26
28
30
32
33
34
37
39
III. SIŁA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
CI ĄŻENI A
P ion i wahadło .................................................................
Wahadło w wodzie ............................................................
Na równi pochyłe j ............................................................
Kiedy linia :pozio ma: nie jest pozio ma ................................
Magnet yczna góra .............................................................
Rzeki płynące w „górę” .....................................................
Zadanie o żelaznym pręcie .................................................
41
45
45
47
50
51
52
St r.
IV. SPADANIE I RZUT
1. S iedmio milowe but y ..........................................................
2. Człowiek- bo mba ...............................................................
3. Rekord rzut u piłką ............................................................
4. Niepewny most .................................................................
5. Trzy drogi ........................................................................
6. Zadanie o czt erech kamieniach ...........................................
7. Zadanie o dwóch kamieniach ..............................................
8. Gra w piłkę ......................................................................
54
57
61
63
64
66
67
67
V. RUCH OBROTOWY
1.
2.
3.
4.
5.
6.
W jaki sposób łat wo „przybr ać na wadze” ............................
Niebezpieczna karuzela .....................................................
Na zakręcie ko le jowym .....................................................
Droga nie dla piesz ych ......................................................
Pochylo na ziemia ..............................................................
Dlaczego rzeki wiją się? ....................................................
68
70
71
73
74
75
VI. UDERZENIE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Dlaczego należy poznać zjawisko uderzenia .........................
Mechanika uderzenia .........................................................
Poznajcie swo ją piłkę ........................................................
Gra w krokiet a .................................................................
„Z szybkości – s iła” ..........................................................
Człowiek-kowadło ............................................................
78
79
83
86
87
89
VII. COŚ NIECOŚ O WYTRZYMAŁOŚ CI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
O pomiarze głębi oceanów .................................................
Najdłuższ y pio n ................................................................
Najbardziej wyt rzyma ły mat er iał ........................................
Co jest silniejsze od włosów ..............................................
Dlaczego ramę rowerową robi się z rur ................................
Opowiadanie o siedmiu pręt ach ..........................................
91
93
94
95
96
98
VIII. PRACA, MOC, ENERGI A
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Czego wielu nie wie o jednost ce pracy ...............................
Jak wyko nać pracę 1 kilogramo met ra .................................
Jak obliczać pracę? ..........................................................
S iła t rakt ora ....................................................................
Żywe i mechaniczne silniki ...............................................
Sto zajęcy i jeden sło ń .....................................................
Maszyny – niewo lnic y ludzkości .......................................
Nieuczciwa waga .............................................................
100
101
102
103
104
106
106
110
St r.
9. Zadanie Ar yst ot elesa ........................................................
10.Pakowanie kruchych rzeczy ..............................................
11.Jaka energia? ..................................................................
12.Samoczynne mechaniz my ..................................................
13.Ot rzymywanie ognia pr zez t arcie .......................................
14.Energia rozpuszczonej sprężyny ........................................
111
112
113
115
117
120
IX. TARCIE I OPÓR OŚRODKA
1. Góra lodowa ....................................................................
2. Z włączonym mot orem .....................................................
3. Ko ła wozu .......................................................................
4. Na co zużyt a zost aje energia parowozów i parowców ...........
5. Kamienie unoszone przez wodę .........................................
6. Szybkość kropel deszczu ..................................................
7. Spadanie ciał ...................................................................
8. Z prądem rzeki ................................................................
9. W jaki sposób przy po mocy st eru kierujemy st at kiem ...........
10.Kiedy bardziej zmokniemy na deszczu ...............................
123
124
125
126
127
128
132
133
135
136
X. MECHANI KA W PRZYRODZIE ŻYWE J
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Guliwer i o lbrzymy ..........................................................
Dlaczego hipopot amy są niezgrabne ...................................
Budowa zwierząt .............................................................
Losy wymar łych dziwów nat ur y .........................................
Kt o lepiej skacze .............................................................
Kt o lat a lepie j .................................................................
Nieszkodliw y upadek .......................................................
Dlaczego drzewa nie rosną do nieba ...................................
Z dzieła Galileusza ..........................................................
138
139
141
141
143
144
145
146
147