Integracja systemów bezpieczeńśtwa dworca kolejowego

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 92
Transport
2013
Jerzy Chmiel, Adam Rosiski
Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu
INTEGRACJA SYSTEMÓW BEZPIECZESTWA
DWORCA KOLEJOWEGO
Rkopis dostarczono, kwiecie 2013
Streszczenie: Elektroniczne systemy bezpieczestwa mog by
zastosowane jako element skadowy systemów
telematyki transportu. Realizuj one wówczas usug zapewnienia bezpieczestwa podróowania, która jest jedn
z usug realizowanych przez systemy telematyki transportu. Dziki temu wzrasta poziom bezpieczestwa
zarówno podrónych jak i przewoonych adunków. W referacie zostaa przeprowadzona analiza metod integracji
elektronicznych systemów bezpieczestwa zastosowanych w obiekcie transportowym, jakim jest dworzec
kolejowy.
Sowa kluczowe: integracja, systemy bezpieczestwa, transport
1. WSTP
W transporcie, jako rozlegym systemie problem zapewnienia bezpieczestwa
publicznego wydaje si szczególnie wany. Dotyczy to nie tylko obiektów z du iloci
osób pracujcych i korzystajcych ze rodków przewozowych, ale wane s równie
problemy monitorowania skadów rodków transportowych (bezpieczestwo publiczne
pasaerów podczas jazdy), bezpieczestwo adunków, monitorowanie szlaków i
newralgicznych budowli transportowych (mosty, tunele, wiadukty, itp.) jako atwych
obiektów ataków terrorystycznych mogcych zdezorganizowa
funkcjonowanie
transportu, a co za tym idzie i gospodarki pastwa na duym obszarze [1].
Telematyka transportu jest to dzia wiedzy o transporcie integrujcy informatyk i
telekomunikacj w zastosowaniach dla potrzeb zarzdzania i sterowania ruchem w
systemach transportowych, stymulujcy dziaalno
techniczno - organizacyjn
umoliwiajc podniesienie efektywnoci i bezpieczestwa eksploatacji tych systemów
[23,24]. Rozwizania telematyki transportu w szerokim zakresie wykorzystywane s do
realizacji usug zwizanych z zapewnieniem bezpieczestwa transportu, a take
bezpieczestwa publicznego w szeroko rozumianych systemach i obiektach
transportowych.
22
Jerzy Chmiel, Adam Rosiski
Do podstawowych zagroe nale zagroenia ycia osób przebywajcych na
dworcach, zarówno podróujcych jak i osób pracujcych na dworcu. Dotyczy to przede
wszystkim zagroe terrorystycznych [6] (pozostawione walizki, podejrzane paczki
wrzucane do koszy na mieci), jak i zagroe ze strony bandytów, chuliganów,
bezdomnych (nachalne ebractwo).
Nie naley zapomnie
równie o bezpieczestwie pasaerów wsiadajcych i
wysiadajcych do/z rodków transportu. Czuym punktem monitoringu bezpieczestwa
dworców s kasy. Naley zwróci
szczególn uwag na zawarto
kas, umoliwiajc
obserwacj zarówno osób podchodzcych do kas jak równie samych kasjerek. Zapewni
te trzeba bezpieczne konwojowanie zawartoci kas na zewntrz.
Elektroniczne systemy bezpieczestwa mog by
zastosowane jako element skadowy
systemów telematyki transportu. Realizuj one wówczas usug zapewnienia
bezpieczestwa podróowania, która jest jedn z usug realizowanych przez systemy
telematyki transportu [20,21]. Usuga ta jest realizowana m.in. poprzez systemy
zainstalowane w dworcach kolejowych. Dziki temu wzrasta poziom bezpieczestwa
zarówno podrónych jak i przewoonych adunków [19]. Dotychczas dokonano analizy
niezawodnociowej elektronicznych systemów bezpieczestwa [15,17,18]. Istotne te s
warunki eksploatacyjne wystpujce w rodowisku kolejowym w jakich pracuj systemy
[14,16]. W referacie zostaa przeprowadzona analiza metod integracji elektronicznych
systemów bezpieczestwa zastosowanych w obiekcie transportowym, jakim jest dworzec
kolejowy.
2. ELEKTRONICZNE SYSTEMY BEZPIECZESTWA
System penej sygnalizacji zagroe (tzw. ochrony elektronicznej) tworzy si z
nastpujcych systemów wyrónianych zalenie od wykrywanych zagroe, jako systemy:
- sygnalizacji wamania i napadu [9],
- sygnalizacji poaru,
- kontroli dostpu [3,11,12],
- monitoringu wizyjnego [8,10],
- ochrony terenów zewntrznych.
Ochrona wynikajca z dziaania tych systemów moe by
uzupeniona przez systemy:
- sygnalizacji stanu zdrowia lub zagroenia osobistego,
- sygnalizacji zagroe rodowiska,
- przeciwkradzieowe,
- dwikowe systemy ostrzegawcze,
- zabezpieczenia samochodów przed wamaniem i uprowadzeniem,
- inne (np. detekcja materiaów wybuchowych, promieniowania radioaktywnego)
[4,5].
Istotnym elementem systemów alarmowych s systemy transmisji alarmu stanowice
urzdzenia albo sieci do przekazywania informacji o stanie jednego lub wicej systemów
alarmowych do jednego lub kilku alarmowych centrów odbiorczych [22].
Integracja systemów bezpieczestwa dworca kolejowego
23
Najkorzystniej jest zastosowa
elektroniczne systemy bezpieczestwa i zaangaowa
odpowiednie suby ochrony (np. Stra Ochrony Kolei, Policja, Stra Miejska, Stra
Poarna), które powizane s midzy sob poprzez odpowiednie procedury dziaania.
Obecnie najczciej w kolejowych obiektach transportowych zainstalowane s
elektroniczne systemy bezpieczestwa, które funkcjonuj autonomicznie. Nie s one
poczone pomidzy sob, a take nie ma scentralizowanego centrum zarzdzania i
nadzoru nimi. Powoduje to, i nadzór nad nimi jest utrudniony i wymaga duego nakadu
rónorodnych rodków (zaczynajc od finansowych, poprzez szkolenia pracowników na
rónorodnych systemach, a po usugi przegldów okresowych wielu firm adekwatnie do
zastosowanych rozwiza technicznych). Dlatego te Polskie Koleje Pastwowe S.A.
ogosz w najbliszym czasie przetarg na zaprojektowanie i wykonanie systemu
bezpieczestwa publicznego na 10 dworcach kolejowych Warszawskiego Wza
Kolejowego (WWK). Zintegrowany system ma skada
si z podsystemów:
- monitoringu wizyjnego,
- pomiaru promieniowania,
- zabezpieczenia przeciwpoarowego (sygnalizacji poaru i dwikowego systemu
ostrzegawczego).
Wymienione systemy maj by
zainstalowane na dworcach: Warszawa Zachodnia,
Warszawa Ochota, Warszawa Centralna, Warszawa ródmiecie, Warszawa Powile,
Warszawa Stadion, Warszawa Wschodnia, Warszawa Wileska, Warszawa Gdaska,
Warszawa Lotnisko Chopina.
Projekt zintegrowanego systemu bezpieczestwa ma obejmowa
take utworzenie
centrum zarzdzania i nadzoru nad lokalnymi systemami zainstalowanymi na ww.
dworcach kolejowych. W pracach nad realizacj przetargu planuje si m.in. [7]:
- wykonanie audytu istniejcych systemów bezpieczestwa i okrelenie
szczegóowych zaoe dla ich optymalizacji i integracji w oparciu o jednolit
platform sprztow i oprogramowania,
- zaprojektowanie zintegrowanego systemu bezpieczestwa w tym systemu
monitoringu wizyjnego (CCTV),
- rozbudow istniejcego systemu monitoringu wizyjnego (CCTV),
- budow systemu kontroli dostpu (SKD) na wskazanych dworcach WWK,
- budow systemu sygnalizacji wamania (SSiW) na wskazanych dworcach WWK,
- budow systemu pomiaru promieniowania, w tym, instalacja urzdze pomiarów
radioaktywnoci na wskazanych dworcach WWK,
- wykonanie integracji systemów bezpieczestwa p.po. dla dworców WWK w
jednej lokalizacji Centrum Bezpieczestwa Dworców Kolejowych,
- adaptacj pomieszcze dyurnych i serwerowni Centrum Bezpieczestwa
Dworców Kolejowych wraz z doposaeniem w infrastruktur komputerow
istniejcych stanowisk operatorskich oraz modernizacj systemu zasilania poprzez
instalacj niezalenego róda zasilania energetycznego,
- przeprowadzenie szkole dla uytkowników systemu (dyurnych i personelu
obsugi).
24
Jerzy Chmiel, Adam Rosiski
3. ANALIZA METOD INTEGRACJI ELEKTRONICZNYCH
SYSTEMÓW BEZPIECZESTWA
Integracja systemów ma na celu poczenie co najmniej dwu rónych typów systemów.
Ich poczenie moe by
zrealizowane na okrelonym poziomie. Dlatego te wyrónia si
integracj na poziomie: sprzt, oprogramowanie lub rodki transmisji danych. Idea
integracji systemów polega na poczeniu zarzdzania nimi i ich funkcjami. Dziki temu
mona uzyska
efekt kumulacji poszczególnych czci skadowych efektów z
poszczególnych integrowanych systemów. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia
zarzdzania wszystkimi obiektami wyposaonymi w te systemy. Poprzez takie podejcie
mona kompleksowo i precyzyjnie kontrolowa
sytuacj w obrbie wszystkich
nadzorowanych budynków, przy minimalizacji kosztów takiej operacji. Istotne jest take
to, i wzrasta efektywno
zarzdzania obiektami poprzez biec analiz danych o stanie i
warunkach pracy poszczególnych systemów [2,13].
W celu integracji elektronicznych systemów bezpieczestwa mona zastosowa
nastpujce metody:
- integracja na poziomie sprztowym (rys. 1),
- integracja na poziomie programowym (rys. 2).
Urzdzenia
wejciowe
systemu
Urzdzenia
wyjciowe
systemu
Centrala
systemu 1
Urzdzenia
wejciowe
systemu
Urzdzenia
wejciowe
systemu
Centrala
systemu 2
Centrala
systemu 3
Urzdzenia
wyjciowe
systemu
Urzdzenia
wyjciowe
systemu
Rys. 1. Integracja sprztowa systemów
Integracja systemów bezpieczestwa dworca kolejowego
25
Integracja na poziomie sprztowym elektronicznych systemów bezpieczestwa polega
na przekazywaniu informacji od urzdze wejciowych do rónych central zarzdzajcych
poszczególnymi systemami. Informacja do urzdze wyjciowych take moe by
przekazywana z rónych central. Zaletami takiego rozwizania jest minimalizacja liczby
urzdze wejciowych i wyjciowych poprzez wyeliminowanie powtarzajcych si
elementów (np. czujników, czy urzdze wykonawczych).
Integracja na poziomie programowym elektronicznych systemów bezpieczestwa
polega na wymianie informacji pomidzy poszczególnymi centralami zarzdzajcymi
systemów. Wszystkie systemy funkcjonuj autonomicznie.
Rys. 2. Integracja programowa systemów
Integracja na poziomie sprztowym w przypadku systemów zlokalizowanych w
obiektach kolejowych Warszawskiego Wza Kolejowego wydaje si zadaniem bardzo
trudnym. Dua rónorodno
ju zainstalowanych urzdze i systemów powoduje, e
naleaoby zastosowa
wiele rónych konwerterów sygnaów i moduów
komunikacyjnych. Dlatego te korzystniejszym rozwizaniem jest integracja na poziomie
programowym. Wówczas naley tylko zastosowa
odpowiedni modu sucy do
przesyania danych pomidzy danym systemem, a centrum zarzdzania i nadzoru, gdzie
bd znajdoway si serwery i stacje robocze z odpowiednim oprogramowaniem sucym
do nadzoru i zrzdzania.
Rozwój pocze sieciowych ma coraz wikszy wpyw na rozwizania konstrukcyjne i
funkcjonalne elektronicznych systemów bezpieczestwa. Dziki nim mona globalnie
zarzdza
poszczególnymi systemami oraz optymalizowa
zasoby niezbdne do ich
26
Jerzy Chmiel, Adam Rosiski
waciwej obsugi eksploatacyjnej. Na rys. 3 przedstawiono koncepcj integracji
elektronicznych systemów bezpieczestwa z wykorzystaniem sieci komputerowej.
Rys. 3. Koncepcja integracji elektronicznych systemów bezpieczestwa
Zaprezentowania koncepcja do integracji wykorzystuje sie
komputerow. Dziki temu
moliwe jest tworzenie centrów zarzdzania i nadzoru w oddalonych lokalizacjach od
poszczególnych stacji kolejowych. Jednoczenie te mona uruchamia
lokalne centra
monitoringu wizyjnego, które bd swoim zasigiem obejmowa
okrelone obszary
nadzorowane przez kamery (zarówno analogowe jak i IP). Integracja poszczególnych
Integracja systemów bezpieczestwa dworca kolejowego
27
elektronicznych systemów bezpieczestwa wymaga tylko zastosowania rozwiza, które
umoliwi komunikacj pomidzy centrami zarzdzania i nadzoru a poszczególnymi
systemami. Mona to uzyska
poprzez uycie moduów konwertujcych okrelone formaty
transmisji danych (np. LAN – RS232).
4. WNIOSKI
W referacie zaprezentowano zagadnienia zwizane z elektronicznymi systemami
bezpieczestwa. S one coraz czciej stosowane w wielu obiektach transportowych, np.
dworcach kolejowych. Obecnie bardzo czsto w specyfikacjach przetargowych wystpuje
informacja o koniecznoci integracji poszczególnych systemów. Ma to na celu tworzenie
centrów nadzoru i zarzdzania nad zintegrowanymi systemami.
Zaprezentowane zagadnienia zwizane z integracj elektronicznych systemów
bezpieczestwa, pozwalaj stwierdzi
, i nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie,
która metoda integracji jest najlepsza. W zalenoci od typów integrowanych systemów,
ich technologii wytworzenia i moliwoci konfiguracyjnych oraz charakterystyki
ochranianego budynku, naley indywidualnie okreli
kryteria, które pozwol na wybór
optymalnej metody integracji. Naley take pamita
o uwzgldnieniu obowizujcych
aktów prawnych (m.in. wedug polskich norm nie mona integrowa
Systemów
Sygnalizacji Poarowej z adnymi innymi systemami).
Bibliografia
1. Bragdon C.: Transportation Security. Butterworth-Heinemann, 2008.
2. Chmiel J., Rosiski A., Dudek E.: Koncepcja integracji transportowych systemów nadzoru z
wykorzystaniem wirtualnych sieci prywatnych. Midzynarodowa Konferencja Naukowa TRANSPORT XXI wieku, Stare Jabonki 2007.
3. Dunstone T., Yager N.: Biometric System and Data Analysis. Springer, 2009.
4. Fennelly L.: Effective Physical Security. Butterworth-Heinemann, 2012.
5. Fischer, Halibozek, Walters: Introduction to Security. Butterworth-Heinemann, 2012.
6. Hoyst B.: Terroryzm. Tom 1 i 2. Wydawnictwa Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2011.
7. http://www.kurierkolejowy.eu/aktualnosci/12367/Stoleczne-dworce-beda-bezpieczniejsze.html z dnia
10.02.2013 r.
8. Kauny P.: Telewizyjne systemy dozorowe. WKi, Warszawa 2008.
9. Norma PN-EN 50131-1:2009: Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji wamania i napadu –
Wymagania systemowe.
10. Norma PN-EN 50132-7:2003: Systemy alarmowe – Systemy dozorowe CCTV stosowane w
zabezpieczeniach – Cz
7: Wytyczne stosowania.
11. Norma PN-EN 50133-1:2007 - Systemy alarmowe – Systemy kontroli dostpu w zastosowaniach
dotyczcych zabezpieczenia – Cz
1: Wymagania systemowe.
12. Norman T.: Electronic Access Control. Butterworth-Heinemann, 2011.
13. Norman T.: Integrated security systems design. Butterworth Heinemann, 2007.
14. Pa J., Duer S.: Determination of the impact indicators of electromagnetic interferences on computer
information systems. Neural Computing & Applications 2012. DOI:10.1007/s00521-012-1165-1.
28
Jerzy Chmiel, Adam Rosiski
15. Rosiski A.: Design of the electronic protection systems with utilization of the method of analysis of
reliability structures. Nineteenth International Conference On Systems Engineering (ICSEng 2008), Las
Vegas, USA 2008.
16. Rosiski A.: Diagnostyka elektronicznych systemów bezpieczestwa. VII Krajowa Konferencja:
„Diagnostyka techniczna urzdze i systemów – DIAG'2009”, Ustro 2009.
17. Rosiski A.: Reliability analysis of the electronic protection systems with mixed m–branches reliability
structure. International Conference European Safety and Reliability (ESREL 2011), Troyes, France 2011.
Referat opublikowany jako: Rosiski A.: „Reliability analysis of the electronic protection systems with
mixed m–branches reliability structure”. „Advances in Safety, Reliability and Risk Management”.
Editors: Berenguer, Grall & Guedes Soares. Taylor & Francis Group, London, UK 2012.
18. Rosiski A.: Reliability analysis of the electronic protection systems with mixed – three branches
reliability structure. International Conference European Safety and Reliability (ESREL 2009), Prague,
Czech Republic 2009. Referat opublikowany jako: Rosiski A.: „Reliability analysis of the electronic
protection systems with mixed – three branches reliability structure”. „Reliability, Risk and Safety.
Theory and Applications. Volume 3”. Editors: R. Bris, C. Guedes Soares & S. Martorell. CRC
Press/Balkema, London, UK 2010.
19. Rosiski A.: Systemy bezpieczestwa – przeciwdziaanie atakom terrorystycznym. Midzynarodowa
Konferencja „Wojna z terroryzmem w XXI wieku”, Warszawa 2009.
20. Siergiejczyk M., Gago S.: Koncepcja systemu monitorowania i nadzoru w wle kolejowym. VI
Midzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna LOGITRANS 2009, Szczyrk 2009.
21. Siergiejczyk M., Gago S.: Public Safety Issues in Rail Transport. Polish Journal of Environmental
Studies. ISSN 1230-1485.Vol 17, No 3C (2008). HARD Publishing Company, Olsztyn 2008.
22. Siergiejczyk M., Rosiski A.: Reliability analysis of electronic protection systems using optical links.
Monografia „Dependable Computer Systems” pod redakcj Wojciecha Zamojskiego, Janusza Kacprzyka,
Jacka Mazurkiewicza, Jarosawa Sugiera i Tomasza Walkowiaka, wydana jako monograficzna seria
wydawnicza – „Advances in intelligent and soft computing”, Vol. 97. Wydawca: Springer-Verlag, Berlin
Heidelberg 2011.
23. Wawrzyski W. Miejsce telematyki w dyscyplinie naukowej transport. Maszynopis. Wydzia Transportu
PW, Warszawa 2003.
24. Wawrzyski W. Telematyka transportu - zakres pojciowy i obszar zastosowa. Przegld Komunikacyjny
nr 11, Warszawa 1997.
INTEGRATION OF SECURITY SYSTEMS OF RAILWAY STATION
Summary: Electronic security systems can be used as a component of transport telematics systems. They
implement the security services of travel, which is one of the services provided by transport telematics
systems. This increases the level of security for both travelers and cargo carried. In this paper was carried out
the analysis of methods of integration of electronic security systems used in transportation object, which is
the railway station.
Keywords: integration, security systems, transport