1809 rok Powstanie „parafialnej szkółki przy

Kalendarium
Wpisał mgr Maria Śliwińska
Sobota, 25. Lipiec 2009 12:40 - Zmieniony Sobota, 25. Lipiec 2009 12:42
1809 rok
Powstanie „parafialnej szkółki przy kaplicy w Poroninie. Mieściła się ona w drewnianym domu
zwanym potocznie „organistówką”. Pierwsi nauczyciele to proboszczowie i organiści uczący
„czytać, pisać i numera poznawać...” Ich wynagrodzenie to nierzadko „grule i kapusta”.
Frekwencja dzieci dość niska: 40 – 70 uczniów. Jeden z pierwszych nauczycieli, ks. Józef Dura
propagował także wśród dziewcząt naukę szycia i robienia pończoch. Pierwsza pomoc
naukowa to „globus i mapa Galicyi”.
1843 rok
„Legacyja dla Kościoła Parafialnego Poronińskiego”:
„Ja niżej popisany Pleban Poroniński Ksiądz Marcin Więckowski nabywszy kupnym sposobem
Dom drewniany składający się z jednej izby: Alkierza, od Jana i Marianny Galiców, (...)
przeznaczam Go na użytek Szkółki Parafialnej. Na co przy świadkach uproszonych i przy
Przewielebnym Urzędzie Dekanalnym i Urzędzie Gromadzkim własnoręcznie podpisuję się”
Kronika Parafii Poronińskiej
1872 rok
Utworzenie Komitetu Szkolnego mającego doprowadzić do skutku budowę nowej szkoły.
1875 rok
Wybudowanie budynku szkolnego (sala klasowa + pomieszczenie dla organisty – nauczyciela)
1876 rok
Utworzenie przez Wysoką Krajową Radę Szkolną „szkoły pospolitej ludowej w Poroninie” z
„urzędową płacą roczną dla nauczycieli”. Dziedzic Adam Uznański , zaangażowany w rozwój
szkolnictwa, udostępnił na jego potrzeby jedno z pomieszczeń we własnym dworze. Szkoła
obejmowała swoim zakresem dwie gminy: Murzasichle i Poronin.
1880 rok
Kolejna reorganizacja: oddanie do dyspozycji szkoły drugiej sali zajmowanej do tej pory przez
organistę. Wzrost liczby (ok. 300 dzieci, w tym również z Białego Dunajca i Zub – Suchego)
1886 rok
Utworzenie dzięki staraniom ówczesnego kierownika szkoły Wincentego Bierońskiego „Czytelni
Ludowej z bezpłatną wypożyczalnią książki” oraz „Biblioteki dla młodzieży szkolnej” i „Biblioteki
Nauczycielskiej”
1887 rok
Zorganizowanie przez Antoninę Bierońską dla 108 dziewcząt nauki robót ręcznych, niestety, na
krótko, a to z powodu braku akceptacji tego pomysłu ze strony władz Poronina.
Koniec wieku XIX to usilne dążenia kolejnych kierowników szkoły do postawienia nowego
szkolnego budynku, gdyż stary coraz bardziej „uginał się od brudu i niechlujstwa”, a nadawał się
raczej na areszt gminny. Groźba zamknięcia szkoły oddalana była wyłącznie dzięki pełnym
poświęcenia nauczycielom. Kryzys dosięgnął także poziomu edukacji; brakowało
1/3
Kalendarium
Wpisał mgr Maria Śliwińska
Sobota, 25. Lipiec 2009 12:40 - Zmieniony Sobota, 25. Lipiec 2009 12:42
nauczycielskiej kadry, powracające epidemie powodowały dużą absencję młodzieży.
1914 rok
Dezorganizacja życia szkolnego wskutek wybuchu I wojny światowej, skrócony czas nauki,
przymusowe dostosowanie programu nauczania do trudnych warunków bytowania: „Ze względu
na uczestnictwo mężczyzn w działaniach wojennych, dzieci, zwłaszcza te starsze, przejęły
znaczną część obowiązków domowych i rolnych, co odbiło się niekorzystnie na frekwencji i
poziomie nauki”.
1915 rok
Pożar parafialnego kościółka, przeznaczenie budynku szkolnego na tymczasową kaplicę.
Nauka odbywała się więc w wynajętych u miejscowych gospodarzy izbach, najczęściej
niedostatecznie ogrzewanych. Miejscowe władze lekceważyły edukację i kategorycznie
odmawiały kierownictwu szkoły pomocy. Coraz częściej negatywny stosunek do kształcenia
młodzieży miała także społeczność Poronina.
1921 rok
Powolne „wskrzeszanie” oświaty w Poroninie. Wynajęcie dwóch prywatnych budynków na cele
edukacyjne, ale brak środków finansowych na podstawowe wyposażenie.
1924 rok
„Powrót szkoły” do starego, grożącego zawaleniem gmachu; utworzenie w Kośnych Hamrach
filii szkoły w Poroninie (dwór Uznańskiego) i wynajęcie kolejnych izb u Jana Galicy.
Dramatyczna sytuacja poronińskiego szkolnictwa.
1929 rok
Wizytacja szkoły; wniosek budowę nowego budynku.
1930 rok
Szkoła w domu Pawła Gutta – Mostowego; mozolne przystosowanie wiejskiej chałupy do
prowadzenia zajęć lekcyjnych, próby zorganizowania biblioteki.
1933 rok
Rozpoczęcie budowy szkoły, niestrudzone zabiegi o zgromadzenie na ten cel funduszy;
pożyczki, ofiarna pomoc Straży Pożarnej, Ogniska Podhalan, Związku Strzeleckiego i wielu
miejscowych gospodarzy.
1937 rok
Ukończenie budowy, pokrycie dachem budynku, oddanie do użytku 7 sal, kancelarii i gabinetu
na pomoce naukowe. 1 listopada – rozpoczęcie nauki w nowej szkole!
1939 rok
Wybuch II wojny światowej – represje władz okupacyjnych; język urzędowy – niemiecki, zakaz
uczenia historii, geografii, śpiewania patriotycznych pieśni, usunięcie wszelkich symboli
polskości.
2/3
Kalendarium
Wpisał mgr Maria Śliwińska
Sobota, 25. Lipiec 2009 12:40 - Zmieniony Sobota, 25. Lipiec 2009 12:42
1942 rok
Przeznaczenie budynku szkoły na spichlerz zbożowy. Przeniesienie szkoły do prywatnych
domów;
p. Chowańca Rybki i p. Kupca. 1944 rok
Zamknięcie szkoły z powodu pojawienia się przypadków tyfusu plamistego
1945 rok
Rozpoczęcie nauki w zdewastowanej szkole. Objęcie kierownictwa przez Piotra Kanię. Wielkie
zaangażowanie mieszkańców wsi w odremontowanie zniszczonego budynku, ścisła współpraca
z księżmi. Potem, niestety „czerwona” rzeczywistość... Lata pięćdziesiąte to usunięcie krzyży z
sal lekcyjnych, pochody... pochody ... pochody... Urodziny Lenina, Dni Leninowskie
przypadające corocznie w odpust poroniński... A także rajdy harcerskie, sportowe zawody,
coraz dalsze wycieczki młodzieży, czyli poznawanie świata!
1961 rok
Wdrożenie reformy 8 – klasowej szkoły podstawowej. Wzrost liczby, a więc znów trudności
lokalowe i plany rozbudowy szkoły.
1965 rok
Dokupienie niezbędnej pod rozbudowę działki.
1968 rok
Nawiązanie współpracy z Kopalnią Węgla Kamiennego „Silesia” w Czechowicach, która
zobowiązała się „partycypować w rozbudowie w zamian za punkt kolonijny”. Sporządzono
projekt, lokalizację i kosztorys, ale z powodu braku pieniędzy realizację tych planów
przeniesiono do następnej pięciolatki, aż w końcu zrezygnowano z niej całkowicie.
1999 rok
Powstanie w wyniku reformy edukacji oprócz szkoły podstawowej - również gimnazjum.
2002 rok
Uchwała Rady Gminy Poronin o utworzeniu Zespołu Szkół.
2005 rok
Nadanie przez Radę Gminy Poronin Zespołowi Szkół w Poroninie imienia Legionów Polskich (
10 listopada 2005 r.)
2006 rok
Uwieńczenie wieloletnich starań – oddanie do użytku budynku sali sportowej. Od połowy lat
dziewięćdziesiątych, dzięki staraniom dyrektora szkoły i Społecznego Komitetu Rozbudowy
Szkoły, trwały prace nad projektem nowej szkoły z salą sportową – organizowano również
zbiórki pieniędzy wśród mieszkańców Poronina.
3/3