CZĘŚĆ I: RYNEK KREDYTÓW HIPOTECZNYCH
Transkrypt
CZĘŚĆ I: RYNEK KREDYTÓW HIPOTECZNYCH
RAPORT Szybko.pl i Expandera - Niezależnego Doradcy Finansowego Analiza wtórnego rynku nieruchomości październik 2009 r. WA R S Z AW A , K R A K Ó W, G D A Ń S K , P O Z N A Ń , W R O C Ł AW, K AT O W I C E , Ł Ó D Ź , O L S Z T Y N , T O R U Ń , O P O L E , B I A Ł Y S T O K , LUBLIN, GDYNIA, SZCZECIN, SOPOT 11kkkk2 W SKRÓCIE Rynek kredytów mieszkaniowych wykazuje coraz więcej oznak ożywienia. Kolejne banki wprowadzają promocyjne oferty. Nowością jest poprawa przeciętnych warunków kredytowania W listopadzie, po raz pierwszy od marca br., spadła przeciętna marża dla kredytu w złotych. Obecnie wynosi 2,6% wobec 2,8% średnio w ostatnich siedmiu miesiącach. Na korzystniejszych warunkach można też zaciągnąć kredyt w euro Rata nowego kredytu w złotych na kwotę 300 tys. zł (30 lat) jest w listopadzie o 34 zł niższa niż w październiku. Rata nowego kredytu w euro spadła o 57 zł Rozbieżność w racie między najdroższym i najtańszym kredytem w złotych na kwotę 300 tys. zł (30 lat) wynosi 651 zł (36%). W przypadku oferty w euro różnica wynosi 705 zł (47%) Październikowe dane nie potwierdzają tezy o definitywnym zatrzymaniu spadku cen nieruchomości. W 7 polskich miastach, z cenami powyżej 5 500 za metr kwadratowy, w ciągu ostatniego miesiąca, ceny spadły średnio o 0,4% Podaż mieszkań w porównaniu ze średnią podażą w 2009 r. i 2008 r. jest większa o 66% Działki budowlane o powierzchni 5 000 metrów kwadratowych w III kwartale tego roku były tańsze niż kwartał wcześniej. Najbardziej spadły średnie ceny w Warszawie (o 15,2%), w Krakowie (o 5,6%), Poznaniu (o 4,8%) i we Wrocławiu (o 3,4%) 11kkkk3 RYNEK KREDYTÓW HIPOTECZNYCH Rynek kredytów hipotecznych wykazuje coraz więcej oznak ożywienia – wskazują dane Expandera – Niezależnego Doradcy Finansowego. Kolejne banki decydują się na wprowadzenie promocji. Nowością jest spadek marż. W listopadzie przeciętna marża kredytu w zł na kwotę 300 tys. zł (30 lat, 25% wkładu własnego) spadła do 2,6%. To pierwsza większa obniżka od marca br. Przez siedem miesięcy przeciętna marża utrzymywała się bowiem w okolicach 2,8%. Dzięki spadkowi marż, zmniejszyło się oprocentowanie kredytów (stopa WIBOR utrzymuje się na stabilnym poziomie od czterech miesięcy). Obecnie wynosi średnio 6,79% wobec 6,96% w październiku. W efekcie rata nowego kredytu w złotych dla powyższych parametrów spadła do 1954 zł z 1988 zł w poprzednim miesiącu, zatem o 34 zł. Na rynku wciąż utrzymują się znaczące dysproporcje w ofercie banków. Najniższa marża dla naszego przykładu wynosi 1,8%, a najwyższa aż 4,8%. Oprocentowanie nowych kredytów wynosi natomiast od 5,98% do 9,15%. Taka dysproporcja przekłada się na 651 zł (36%) różnicy w racie (1795 zł dla minimalnego oprocentowania i 2446 zł dla maksymalnego). Oprocentowanie i marże kredytów hipotecznych w PLN w bankach Bank Alior Bank Allianz Bank Polska* Bank BGŻ Bank BPH Bank Millennium Bank Pekao** Bank Pocztowy Bank Polskiej Spółdzielczości Bank Zachodni WBK BOŚ Bank Citi Handlowy Deutsche Bank PBC DnB Nord DomBank Euro Bank Fortis Bank Polska GE Money Bank Gospodarczy Bank Wielkopolski ING Bank Śląski Invest Bank Kredyt bank Lukas Bank Oprocentowanie 6,19% - 8,54% 6,59% 7,25% 7,51% 6,18% 6,68% 7,29% 5,98% 5,54% 6,90% 6,78% 6,49% 6,55% 8,50% 6,96% 8,08% 9,15% 6,58% 6,31% 7,89% 7,08% 6,57% Marża 2 - 4,35% 3,20% 2,95% 3,20% 2,00% 2,40% 3,10% 1,80% 1,35% 2,60% 2,60% 2,30% 2,25% 4,34% 2,80% 3,90% 4,80% 2,40% 2,00% 3,70% 2,90% 2,40% 11kkkk4 Mazowiecki Bank Regionalny mBank MultiBank Nordea Bank Polska Pekao Bank Hipoteczny PKO Bank Polski Polbank EFG Raiffeisen Bank Polska 7,30% 7,97% 7,97% 6,79% 6,90% 6,53% 6,69% 6,78% 3,00% 3,80% 3,80% 2,60% 2,60% 2,34% 2,50% 2,60% Mediana 6,79% 2,60% * Dla posiadaczy konta ** Przykładowo Podobnie sytuacja wygląda z kredytami w euro. Najniższe na rynku oprocentowanie wynosi 3,72% (w tym 2,85% marży; najniższa na rynku marża to 2,85%), a najwyższe 7,56% (w tym 6,84% marży). W pierwszym przypadku rata z uwzględnieniem spreadu walutowego wynosi 1513 zł, a w drugim 2218 zł. Daje to różnicę na poziomie aż 705 zł (47%). Przeciętne warunki udzielania kredytów w euro, podobnie, jak w zł, są dziś korzystniejsze niż w październiku. Przeciętna marża spadła do 3,35% z 3,5%, a przeciętne oprocentowanie do 4,15% z 4,49%. Z tego powodu, a także ze względu na dodatkową korzyśd w postaci spadku kursu euro, rata zmniejszyła się w ciągu miesiąca do 1569 zł z 1626 zł, czyli o 57 zł. Przeciętne oprocentowanie i marże dla kredytów we frankach utrzymują się w listopadzie na tym samym poziomie co w październiku (odpowiednio 3,8% i 4,09%). Oprocentowanie i marże kredytów hipotecznych w EUR w bankach Bank Alior Bank Allianz Bank Polska* Bank BGŻ Bank BPH *** Bank Millennium Bank Pekao**,*** Bank Pocztowy Bank Polskiej Spółdzielczości Bank Zachodni WBK BOŚ Bank Citi Handlowy Deutsche Bank PBC DnB Nord DomBank Euro Bank Oprocentowanie 6,58% n/d n/d 4,69% n/d 4,20% n/d n/d n/d 5,30% n/d 3,92% 3,85% n/d n/d Marża 5,90% n/d n/d 3,70% n/d 3,50% n/d n/d n/d 4,30% n/d 3,20% 2,85% n/d n/d 11kkkk5 Fortis Bank Polska GE Money Bank Gospodarczy Bank Wielkopolski ING Bank Śląski Invest Bank Kredyt bank Lukas Bank Mazowiecki Bank Regionalny mBank MultiBank Nordea Bank Polska Pekao Bank Hipoteczny PKO Bank Polski Polbank EFG Raiffeisen Bank Polska n/d 4,25% n/d n/d n/d n/d n/d n/d 4,05% 4,00% 3,92% n/d 7,56% 3,72% 4,15% n/d 3,50% n/d n/d n/d n/d n/d n/d 3,30% 3,30% 3,20% n/d 6,84% 3,00% 3,40% Mediana 4,15% 3,40% * Dla posiadaczy konta ** Przykładowo *** Dla zarabiających w EUR Obniżenie kosztów zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego może też byd pochodną wysypu promocji, jakie pojawiły się na rynku w ostatnich miesiącach. Promocyjne oferty przygotowały m.in. Polbank, Fortis Bank, Pekao Bank Hipoteczny, Alior Bank, Millennium, Lukas Bank, BGŻ, BZ WBK, DnBNord i mBank. Promocje polegają na obniżeniu, a nawet zniesieniu prowizji za udzielenie kredytu, obniżeniu marży, a także liberalizacji wymagao dotyczących minimalnego wkładu własnego. n/d Przykładowo, w Polbanku można zaciągnąd kredyt bez prowizji. Dodatkowo, jeżeli kredytobiorca będzie przelewad wynagrodzenie na rachunek w tym banku, może obniżyd marżę o 1 pkt. proc. Bez prowizji i z niższą marżą można też zaciągnąd kredyt w Alior Banku, pod warunkiem, że kredytobiorca skorzysta z jednego z pakietów ubezpieczeniowych. Promocję polegająca na obniżeniu lub zniesieniu prowizji wprowadził też Lukas Bank. W BGŻ oplata została zmniejszona. Obniżkę marży w zamian za skorzystanie z innych produktów banku zaoferowały poza już wymienionymi bankami, jeszcze DnBNord, BZ WBK, Fortis Bank czy mBank. Millennium Bank oraz Pekao bank Hipoteczny w ramach promocji zaoferowały możliwośd finansowania zakupu całego mieszkania na kredyt. Jeżeli chodzi o przeciętne wymagania banków w zakresie wkładu własnego, sytuacja jest zbliżona do tej z października. Bez wkładu własnego najłatwiej zaciągnąd kredyt w złotych. Obecnie taką ofertę ma 14 na 30 banków ujętych w zestawieniu Expandera – Niezależnego Doradcy Finansowego. W przypadku kredytów w euro jest to 6 na 15 banków. 11kkkk6 Maksymalny wskaźnik LTV (stosunek kwoty do wartości nieruchomości) w poszczególnych bankach (%) Bank Alior Bank Allianz Bank Polska Bank BGŻ Bank BPH Bank Millennium Bank Pekao Bank Pocztowy Bank Polskiej Spółdzielczości Bank Zachodni WBK BOŚ Bank Citi Handlowy Deutsche Bank PBC DnB Nord DomBank Euro Bank Fortis Bank Polska GE Money Bank Gospodarczy Bank Wielkopolski ING Bank Śląski Invest Bank Kredyt bank Lukas Bank Mazowiecki Bank Regionalny mBank MultiBank Nordea Bank Polska Pekao Bank Hipoteczny PKO Bank Polski Polbank EFG Raiffeisen Bank Polska PLN CHF EUR 100 105 90 80 100 100 100 80 85 100 90 100 85 90 100 90 80 80 80 70 100 100 85 100 100 90 100 100 95 85 100 n/d n/d 70 n/d n/d n/d n/d n/d n/d n/d 100 n/d n/d n/d n/d 80 n/d n/d n/d n/d n/d 80 100 100 80 n/d 75 85 n/d 100 n/d n/d 70 n/d 70 n/d n/d n/d 100 n/d 100 85 n/d n/d n/d 80 n/d n/d n/d n/d 100 80 100 100 80 n/d 75 90 80 W listopadzie nie zmieniła się też przeciętna zdolnośd kredytowa, zarówno dla kredytów w zł, jak i w euro. 4-osobowa rodzina osiągająca dochód na poziomie 3500 zł netto, mieszkająca w mieście średniej wielkości, może dziś liczyd średnio na 210 tys. zł kredytu w zł oraz 142 tys. zł w przypadku zaciągania kredytu w euro. Rozbieżności między ofertą banków nadal są ogromne. Dla kredytu w zł widełki wynoszą 105-403 tys. zł, a dla kredytu w euro 105-388 tys. zł. 11kkkk7 Maksymalna zdolność kredytowa 4-os. rodziny w PLN, CHF, EUR Bank Alior Bank Allianz Bank Polska Bank BGŻ Bank BPH Bank Millennium Bank Pekao Bank Pocztowy Bank Polskiej Spółdzielczości Bank Zachodni WBK BOŚ Bank PLN EUR CHF 243,6 172,6 233,7 149,4 239,0 223,0 161,1 333,3 244,6 197,9 203,0 n/d n/d 124,5 n/d n/d n/d n/d n/d 387,9 203,0 n/d n/d 124,5 n/d n/d n/d n/d n/d n/d Citi Handlowy brak zdolności n/d n/d DnB Nord DomBank Euro Bank Fortis Bank Polska GE Money Bank Gospodarczy Bank Wielkopolski ING Bank Śląski Invest Bank Kredyt bank Lukas Bank Mazowiecki Bank Regionalny mBank MultiBank Nordea Bank Polska Pekao Bank Hipoteczny PKO Bank Polski Polbank EFG Raiffeisen Bank Polska brak zdolności brak zdolności brak zdolności 245,0 n/d n/d 278,4 n/d n/d 181,9 n/d n/d 105,0 175,0 183,0 180,0 n/d n/d 279,5 n/d n/d 153,0 n/d n/d 137,0 n/d n/d 210,0 n/d n/d 403,0 335,0 335,0 162,7 125,1 125,1 162,0 125,0 125,0 115,0 104,6 104,6 260,0 n/d n/d 224,4 118,3 123,5 326,0 279,0 279,0 195,0 142,0 n/d Mediana 210,0 142,0 125,1 11kkkk8 Średnia maksymalna zdolność kredytowa 4-os. rodziny kwiecień 2007- listopad 2009 Źródło: Expander banki Autor: Katarzyna Siwek Expander – Niezależny Doradca Finansowy OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI NA RYNKU WTÓRNYM Październik nie przyniósł zmian, które potwierdziłyby tezę o definitywnym zatrzymaniu spadków cen nieruchomości. Mimo pewnego ożywienia na rynku nieruchomości, o którym informują deweloperzy i pośrednicy i łatwiejszym dostępie do kredytów hipotecznych, popyt na mieszkania nie wzrósł. Co więcej podaż mieszkao w porównaniu ze średnią podażą w 2009 i 2008 roku jest większa o 66%. Także w III kwartale 2009 roku w porównaniu z II kwartałem 2009 liczba ofert sprzedaży zwiększyła się bardzo znacznie. We Wrocławiu ogłoszeo jest o 124% więcej niż w II kwartale, w Łodzi o 108% więcej, w Krakowie o 93% a w Warszawie o 124%. Tak znaczny wzrost podaży, przy jednoczesnym występowaniu szeregu czynników ograniczających popyt, wpływa na spadek cen. W 7 polskich miastach, z najwyższymi cenami mieszkao (powyżej 5 500 za metr kwadratowy), w ciągu ostatniego miesiąca, ceny spadły średnio o 0,4%, przy czym w przypadku dwóch lokalizacji, w październiku ceny nieznacznie wzrosły (1% w Poznaniu i 0,1% w Gdyni), a w pozostałych miastach obniżyły się, w tym we Wrocławiu i Katowicach o 1,5%. W ostatnich miesiącach znacznie szybciej niż w pozostałych miastach spadały ceny we Wrocławiu i Gdyni. Skutkiem tego, w skali roku ceny we Wrocławiu obniżyły się o 8,3%, a w Gdyni o 7,5%. Najmniejszy spadek ceny w ciągu 12 miesięcy nastąpił w Poznaniu - 2,7%, co wynika w znacznej 11kkkk9 mierze ze znacznie niższego niż w pozostałej szóstce poziomu cen (jedyne miasto z omawianej siódemki z ceną poniżej 6 000). Średnie ceny na rynku wtórnym październik 2008 - październik 2009 11 000 10 750 10 500 10 250 10 000 9 750 9 500 9 250 9 000 8 750 8 500 8 250 8 000 7 750 7 500 7 250 7 000 6 750 6 500 6 250 6 000 5 750 5 500 październik 09 GDYNIA wrzesień 09 GDAŃSK sierpień 09 lipiec 09 POZNAŃ czerwiec 09 maj 09 WARSZAWA kwiecień 09 marzec 09 KRAKÓW luty 09 styczeń 09 grudzień 08 listopad 08 październik 08 WROCŁAW SOPOT Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera Średnie ceny metra kwadratowego mieszkań na rynku wtórnym w największych polskich miastach (zł) WROCŁAW KRAKÓW październik 08 6 916 7 385 listopad 08 6 763 7 390 grudzień 08 6 623 6 980 styczeń 09 6 580 6 990 luty 09 6 540 6 930 marzec 09 6 580 6 900 kwiecień 09 6 500 6 850 maj 09 6 430 6 911 czerwiec 09 6 450 6 920 lipiec 09 6 475 6 800 sierpień 09 6 435 6 893 wrzesień 09 6 440 6 900 październik 09 6 345 6 860 Źródło "Raport Szybko.pl i Expandera" WARSZAWA POZNAŃ 8 763 5 938 8 812 5 825 8 760 5 900 8 600 5 864 8 515 5 930 8 433 5 810 8 300 5 720 8 260 5 700 8 200 5 686 8 335 5 565 8 260 5 695 8 250 5 720 8 230 5 780 GDAŃSK GDYNIA 6 578 6 798 6 481 6 790 6 450 6 800 6 370 6 780 6 300 6 700 6 200 6 540 6 189 6 580 6 152 6 511 6 150 6 650 5 996 6 550 6 010 6 232 6 130 6 280 6 060 6 285 SOPOT 10 693 10 517 10 190 10 100 9 870 9 995 9 700 9 770 10 060 9 900 10 062 10 192 10 115 11kkkk10 Procentowa zmiana średniej ceny mieszkania na rynku wtórnym. -0,44% 1,3% SOPOT 2,2% -5,4% -0,64% GDYNIA 0,8% -4,0% -7,5% -0,68% GDAŃSK 2,0% 1,1% -7,9% -0,21% 0,4% POZNAŃ -2,7% 3,9% -0,52% -0,1% -1,3% WARSZAWA -6,1% -0,60% KRAKÓW -7,1% -0,71% WROCŁAW -2,0% -8,3% -8,5% -7,5% w ciągu roku -6,5% -5,5% w ciągu 3 miesięcy -4,5% -3,5% -2,5% w ostatnim miesiącu -1,5% -0,5% 0,1% 0,9% 0,1% 0,5% 1,5% 2,5% 3,5% 4,5% średnio miesięcznie w ciągu ostatnich 12m-cy Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera W ośmiu miastach, w których przedział cenowy zamyka się pomiędzy 4 a 5 tys. zł, zmiana ceny metra kwadratowego mieszkania jest dodatnia i wynosi 0,1%. Największy spadek miał miejsce w przypadku Katowic -1,5%, skutkiem czego Katowice są najtaoszą spośród 15 analizowanych lokalizacji. Szósty miesiąc z rzędu rosła natomiast średnia cena w Opolu, w październiku o 80 zł. Nie wydaje się, aby średnia cena w Opolu osiągnęła w najbliższych miesiącach poziom wyższy niż 4 500 zł. W tej grupie lokalizacji, w skali roku ceny spadły średnio o niecałe 4%. W ostatnich miesiącach spadki były niższe niż w pierwszej połowie roku, można więc spodziewad się utrzymania zbliżonego do obecnego poziomu cen, co najmniej do kooca bieżącego roku. 11kkkk11 Średnie ceny na rynku wtórnym październik 2008 - październik 2009 5 400 5 200 5 000 4 800 4 600 4 400 4 200 4 000 3 800 październik 09 wrzesień 09 BIAŁYSTOK sierpień 09 OPOLE lipiec 09 czerwiec 09 OLSZTYN maj 09 TORUŃ kwiecień 09 marzec 09 SZCZECIN luty 09 LUBLIN styczeń 09 grudzień 08 listopad 08 październik 08 ŁÓDŹ KATOWICE Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera Średnie ceny mieszkań na rynku wtórnym ŁÓDŹ LUBLIN SZCZECIN TORUŃ OLSZTYN OPOLE BIAŁYSTOK KATOWICE październik 08 4 399 4 873 5 067 4 747 5 148 4 215 4 733 4198 listopad 08 4 377 4 898 5 133 4 753 4 970 4 164 4 788 4190 grudzień 08 4 095 4 805 5 050 4 600 4 625 4 085 4 520 4200 styczeń 09 4 100 4 860 4 900 4 570 4 900 4 080 4 680 4150 luty 09 4 158 4 817 4 911 4 500 4 895 4 090 4 530 4050 marzec 09 4 150 4 785 4 930 4 493 4 900 4 121 4 470 4040 kwiecień 09 4 150 4 820 4 780 4 430 4 770 4 150 4 478 3960 maj 09 4 135 4 885 4 765 4 435 4 721 4 080 4 352 3955 czerwiec 09 4 210 4 900 4 670 4 530 4 880 4 050 4 360 4015 lipiec 09 4 322 4 953 4 785 4 560 4 741 4 065 4 329 3997 sierpień 09 4 217 4 941 4 780 4 580 4 719 4 215 4 372 4045 wrzesień 09 4 300 4 900 4 810 4 470 4 819 4 275 4 330 4020 październik 09 4 280 4 888 4 805 4 500 4 820 4 355 4 350 3 960 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera 11kkkk12 Procentowa zmiana średniej ceny mieszkania na rynku wtórnym -0,48% -1,5% KATOWICE -0,9% -5,7% -0,67% BIAŁYSTOK 0,5% -8,1% 0,5% 0,28% 1,9% OPOLE OLSZTYN 7,1% 3,3% -0,49% 0,0% 1,7% -6,4% -0,43% TORUŃ 0,7% -1,3% -5,2% -0,43% -0,1% SZCZECIN -5,2% 0,4% 0,03% -0,2% -1,3% 0,3% LUBLIN -0,20% -0,5% ŁÓDŹ -2,7% -1,0% -9,0% -8,0% -7,0% -6,0% -5,0% -4,0% -3,0% -2,0% -1,0% 0,0% w ciągu roku w ciągu 3 miesięcy w ostatnim miesiącu 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% 8,0% średnio miesięcznie w ciągu ostatnich 12m-cy Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera STRUKTURA CEN NA RYNKU WTÓRNYM W III KWARTALE 2009 WARSZAWA: w porównaniu z II kwartałem 2009 struktura cenowa ofert publikowanych w Szybko.pl nie uległa znacznym zmianom. Najwięcej mieszkao, niemal 30%, dostępnych jest w cenach 8-9 tys. zł za metr kwadratowy. 27,8% stanowią oferty 7-8 tys. zł, a prawie 20% od 9 do 10 000. O 5,7 punktów procentowych zwiększyła się ilośd ofert do 7 tys. zł za metr. KRAKÓW: w Krakowie zwiększa się udział ofert w cenie od 6 do 8 tys. – stanowią one 66,2% całości podaży. Sukcesywnie spada udział ogłoszeo w cenie powyżej 10 tys.. Przed rokiem było ich 8,6%, w II kwartale tylko 2,5%, a w III kwartale 2009 tylko 1,7% WROCŁAW: Najłatwiej jest kupid mieszkanie w cenie od 6 do 7 000 zł za metr kwadratowy – stanowią 63,3% oferty. Z 6,5% do 25,15% wzrosła natomiast liczba ogłoszeo do 6 000 za metr. GDAOSK: Niemal 5% ofert w Gdaosku można kupid za mniej niż 5 000 za metr; 39% mieści się w widełkach od 5 do 6 000, a kolejne 38,8% od 6 do 7 000. POZNAO: Struktura cenowa oferty nie zmieniła się znacznie, chod oczywiście przybyło ofert w niższych przedziałach cenowych. Z 9,6% do 15,2% zwiększyła się liczba ofert w cenie od 4 do 5 000 za metr, natomiast z 48,5 do 52,4% wzrosła liczebnośd ogłoszeo między 5 a 6 000. 11kkkk13 KATOWICE: Ofert w Katowicach jest dwa razy więcej niż przed rokiem. Z 1% do 6% wzrosła liczba ofert poniżej 3 tys. za metr kwadratowy. Niemal 2 razy więcej ogłoszeo posiada cenę ofertową od 3 do 4 000 za metr. ŁÓDŹ: w 2008 roku 73% mieszkao kosztowało między 4 a 5 000 zł za metr kwadratowy, obecnie jest to 57%, natomiast z 16 punktów procentowych do 40 zwiększyła się liczba mieszkao za 3 do 4 tys.. ŚREDNIE CENY W DZIELNICACH NAJWIĘKSZYCH POLSKICH MIAST WARSZAWA Średnia cena ofertowa na koniec października wynosi 8 230 zł i jest o 6,1% niższa niż w październiku 2008. W ciągu ostatnich 12 miesięcy w Warszawie średnia cena obniżała się w tempie 0,5% miesięcznie, w październiku spadła zaś o 0,2% w porównaniu z wrześniem. W III kwartale liczba ofert sprzedaży wzrosła o 83% w porównaniu z II kwartałem. Tak duży wzrost podaży sprzyja obniżkom cen. W III kwartale ponad 35% oferowanych mieszkao miało cenę ofertową poniżej 8 000 zł za metr. W III kwartale 2008 było to nieco ponad 23%. Najtaosze obecnie dzielnice to Białołęka ze średnią ceną na poziomie 6812 oraz Tarchomin, gdzie średnia jest również poniżej 7 000 za metr. Od października 2008 najbardziej spadły ceny na Saskiej Kępie i Tarchominie o 11% i na Białołęce o10%. Najdroższą lokalizacją pozostaje Centrum i Śródmieście ze średnią ceną 11 300 zł za metr. Średnie ceny metra kwadratowego mieszkania w dzielnicach Warszawy WARSZAWA Bemowo Białołęka Bielany Bródno Centrum/Śródmieście Gocław Kabaty Mokotów Ochota Praga Północ Praga Południe Saska Kępa Tarchomin Ursus Ursynów VII 7 676 7 050 8 080 7 010 11 120 7 150 9 990 9 850 8 890 7 390 7 900 9 300 6 800 7 430 8 800 VIII 7 500 7 100 7 920 6 980 11 200 7 090 10 080 9 750 8 930 7 480 7 800 9 050 6 890 7 200 8 730 IX 7 700 6 830 7 960 7 025 11 380 7 100 9 900 9 855 8 900 7 445 7 700 8 900 6 920 7 380 8 750 X 7 680 6 812 7 930 7 050 11 300 7 200 9 800 9 750 9 100 7 400 7 940 8 840 6 985 7 340 8 670 11kkkk14 Wawer Wilanów Włochy Wola Żoliborz Targówek 7 400 8 800 7 830 8 430 9 380 6 900 7 500 8 720 7 650 8 470 9 310 7 000 7 440 8 700 7 700 8 380 9 390 7 030 7 400 8 870 7 770 8 500 9 250 7 175 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera KRAKÓW Średnia cena na koniec października wyniosła 6 860 i jest niższa o 7,1% niż w 2008 roku W październiku cena spadła o 0,6% i jest to spadek równy średniemu spadkowi z ostatnich 12 miesięcy. W III kwartale 2009 było niemal dwa razy tyle ofert co w II kwartale i 72% więcej niż przed rokiem. W cenie do 7 000 zł, obecnie, dostępnych jest 53% wszystkich mieszkao, podczas gdy przed rokiem było ich 37%. Najtaosze dzielnice Krakowa to Nowa Huta (5 550), Prokocim-Bieżanów (5 650) i Wola Duchacka (5 820). W ciągu roku najbardziej spadła średnia cena w Bronowicach – o 16% - chod i tak jest o prawie 500 zł wyższa od średniej dla całego Krakowa. O 10% spadła średnia cena w Łagiewnikach i o 9% na Starym Mieście. Najmniejsze spadki dotyczą lokalizacji, gdzie ceny są zbliżone do średniej: -2% Mistrzejowice; -3% Prądnik Biały i Łobzów. Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w dzielnicach Krakowa KRAKÓW Stare Miasto Grzegórzki Prądnik Czerwony Prądnik Biały Łobzów Bronowice Zwierzyniec Dębniki Łagiewniki Podgórze Wola Duchacka Prokocim-Bieżanów Czyżyny Mistrzejowice III kwartał 2009 9 764 7 445 6 726 6 975 7 950 7 347 9 300 7 300 6 490 6 540 5 820 5 650 6 260 6 090 11kkkk15 Bieńczyce Nowa Huta 5 980 5 550 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera GDAŃSK W październiku średnia cena wynosi 6 060 za metr kwadratowy i jest o niemal 8% niższa niż przed rokiem. W ostatnim miesiącu spadła o 1,1%. Również w Gdaosku ilośd ofert w III kwartale była zdecydowanie większa niż w II kwartale 60%, i o 126% większa niż przed rokiem. Najtaoszą dzielnicą Gdaoska jest Orunia, gdzie cena wynosi 5 650 zł za metr kwadratowy. Jeszcze w 6 innych dzielnicach cena jest niższa niż 6 000. W ciągu roku najbardziej spadła cena na Brzeźnie o 12%, w Oliwie, Śródmieściu, Wrzeszczu i Żabiance o 10%. Najdroższe gdaoskie dzielnice to Śródmieście, Przymorze i Oliwa. Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w dzielnicach Gdańska GDAŃSK Brzeźno Chełm Oliwa Orunia Osowa Piecki Przymorze Siedlce Śródmieście Suchanino Wrzeszcz Zaspa Żabianka III kwartał 2009 6 020 5 900 6 840 5 650 5 950 5 850 6 860 5 890 7 070 5 955 6 290 5 860 6 114 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera WROCŁAW Średnia cena we Wrocławiu na koniec października wynosi 6 345 zł za metr i jest o 8,3% niższa niż przed rokiem. Podaż mieszkao jest o 124% większa niż w II kwartale. W ostatnim miesiącu średnia cena spadła o 1,5%, podczas gdy średni miesięczny spadek dla ostatnich 12 miesięcy wynosi 0,7%. Na tej podstawie można prognozowad, iż w przypadku Wrocławia prawdopodobne są dalsze spadki. 11kkkk16 Najdroższą wrocławską dzielnicą jest Stare Miasto, chod cena spadła w tym przypadku najbardziej, bo o 16%. Najtaniej można kupid mieszkanie w dzielnicy Psie Pole, poniżej 6 000 za metr. Zresztą ¼ wszystkich ofert mieści się w przedziale do 6 tys. zł za metr. Zdecydowanie najłatwiej można kupid mieszkanie między 6 a 7 000 – 63,3% ogłoszeo zamieszczonych w www.szybko.pl mieści się w tym przedziale. Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w dzielnicach Wrocławia WROCLAW Fabryczna Krzyki Psie Pole Stare Miasto Śródmieście III kwartał 2009 6 140 6 360 5 925 6 800 6 450 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera POZNAŃ Metr kwadratowy mieszkania w październiku kosztował 5 780 i był taoszy o 2,7% w porównaniu z rokiem 2008. Jest to najniższy spadek pośród 7 najdroższych polskich miast W ostatnim miesiącu średnia cena ofertowa w Poznaniu wzrosła o 1%, a w ciągu ostatnich 3 miesięcy o 3,9% Najtaoszymi dzielnicami Poznania są Wilda i Winiary – średnia cena jest tu bliska granicy 5 000 zlotych. W ciągu ostatnich 12 miesięcy średnie ceny najbardziej spadły na Nowym Mieście i Sołaczu o 11% i w dzielnicy Wilda o 10%. W dwóch dzielnicach: Grunwald i Jeżyce ceny pozostały na podobnym do zeszłorocznego poziomie Ponad 19% mieszkao w Poznaniu jest dostępnych w cenie do 5 000 zł za metr, a prawie 62% kosztuje od 5 do 6 000 za metr i jest to o 14 punktów procentowych więcej niż w zeszłym roku. Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w dzielnicach Poznań POZNAŃ Centrum Górczyn Grunwald Jeżyce III kwartał 2009 6 560 5 920 5 720 5 780 11kkkk17 Łazarz Nowe Miasto Piątkowo Rataje Sołacz Stare Miasto Wilda Winiary Winogrady 5 300 5 770 5 700 5 330 5 420 6 400 5 030 5 050 5 500 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera KATOWICE W Katowicach w październiku cena spadła poniżej 4 000 za metr i jest niższa o 5,7% niż przed rokiem. W ciągu ostatniego roku cena w Katowicach spadała średnio o 0,5% miesięcznie, a w ostatnim miesiącu spadła o 1,5%. Podaż jest ponad dwukrotnie większa niż przed rokiem. 52% ofert ma cenę poniżej 4 000, kolejne 42% mieszczą się w przedziale między 4 a 5 000 zł. Najtaoszą dzielnicą Katowic jest Dąbrówka Mała, ze średnia ceną 3 215 zł za metr. W ośmiu dzielnicach cena jest niższa niż 4 000 za metr. Największy spadek w porównaniu z III kwartałem 2008 roku nastąpił w dzielnicy Bogucice 18%, Koszutka -12% oraz Piotrkowie-Ochojec -11%. Najwyższa cena metra wynosi 4 330 i dotyczy dzielnicy Centrum. Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w dzielnicach Katowic KATOWICE Bogucice Brynów Centrum Dąbrówka Mała Giszowiec Koszutka Ligota-Panewki Os. Paderewskiego Os. Tysiąclecia Os. Witosa Piotrkowice-Ochojec Śródmieście Wełnowiec-Józefowiec Zawodzie III kwartał 2009 3 430 4 140 4 330 3 215 3 820 4 020 4 000 4 005 3 960 3 465 3 830 4 280 3 830 3 780 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera 11kkkk18 ŁÓDŹ Średnia cena w październiku wynosi 4 280 zł za metr kwadratowy i jest o 2,7% niższa niż przed rokiem. Od lipca 2009 cena pozostaje dosyd stabilna, na poziomie zbliżonym do 4 300 zł za metr. Na łódzkim rynku dostępnych jest dwukrotnie więcej ofert niż w II kwartale 2009. W chwili obecnej w zasadzie nie ma ofert w cenie powyżej 5 000 zł za metr; 40% mieści się w granicach od 3 do 4 000, a 57,2% między 4 a 5 000 zł. Najdroższą dzielnicą jest Centrum, chod właśnie w tej lokalizacji mieszkania w ciągu roku najwięcej – 15%. Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w dzielnicach Łodzi ŁÓDŹ Bałuty Centrum Górna Polesie Śródmieście Widzew III kwartał 2009 4 033 4 160 3 940 4 080 4 400 4 220 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera CENY DZIAŁEK BUDOWLANYCH O POWIERZCHNI DO 5 000 METRÓW KWADRATOWYCH Według danych GUS w 2008 roku dokonano 138 782 transakcje nieruchomościami gruntowymi, co stanowiło ponad 50% wszystkich transakcji na rynku nieruchomości w ujęciu ilościowym. Wartośd transakcji nieruchomościami gruntowymi przekroczyła 33% wartości obrotów całego rynku nieruchomości w 2008 roku i osiągnęła kwotę 15,7 mld zł. Od 2003 roku rocznie dokonuje się porównywalnej ilości transakcji gruntowych i liczba ta oscyluje to wokół 140 tys. Znacząco wyróżniał się rok 2007, czyli rok boomu na rynku nieruchomości, kiedy transakcji tych było ponad 169 tys. ( o ponad 20% więcej niż średnio). W 2008 roku nastąpił 18% spadek liczby transakcji w stosunku do roku 2007, podobny trend utrzymuje się w roku 2009. W 2008 roku 27 190 transakcji dotyczyło gruntów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, z czego 41,6% znajdowało się w granicach miast, a 58% poza miastami. Działki budowlane o powierzchni 5000 metrów kwadratowych w III kwartale w 4 na 5 miast były taosze niż W II kwartale 2009. Najbardziej spadła średnia cena w Warszawie o 15,2%, w Krakowie o 5,6%, Poznaniu o 4,8% i we Wrocławiu o 3,4%. Nie zmieniła się średnia cena w Gdaosku. W skali roku sytuacja jest już nieco inna. Jedynie w Warszawie średnia cena jest o 16,8% niższa niż w III kwartale 2008 roku. Jednak we wszystkich miastach w III kwartale 2009 ceny minimalne za metr kwadratowy działki budowlanej były niższe niż przed rokiem. Różnice te są szczególnie jaskrawe w przypadku Warszawy, gdzie w III kwartale 2008 najtaosza działka kosztowała 190 zł za metr, a obecnie ceny 11kkkk19 zaczynają się od 70 zł. Podobna sytuacja ma miejsce w Gdaosku, gdzie cena minimalna jest obecnie trzykrotnie niższa niż przed rokiem. Przykładowe ceny działek w III kwartale 2009 roku WARSZAWA od 70 do 3150 KRAKÓW od 40 do 1540 WROCŁAW od 45 do 1380 GDAŃSK od 40 do 1240 POZNAŃ od 60 d0 1330 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera średnia cena metra średni metraż kwadratowego działki 830 1 448 340 1 450 280 1 350 280 1 250 400 1 020 zmiana % w ciągu kwartału -15,2% -5,6% -3,4% 0,0% -4,8% zmiana % w ciągu roku -16,8% 1,5% 4,1% 3,7% 7,5% Zakres cenowy metra kwadratowego działki budowlanej III KW 2008 IV KW 2008 I KW 2009 II KW 2009 WARSZAWA od 190 do 4400 od 125 do 4112 od 130 do 4000 od 120 do 3280 KRAKÓW od 50 do 2251 od 54 do 1860 od 50 do 1900 od 45 do 1900 WROCŁAW od 71 do 1750 od 60 do 1500 od 68 do 1400 od 60 do 1460 GDAŃSK od 125 do 670 od 75 do 1200 od 75 do 1550 od 70 do 1200 POZNAŃ od 100 do 1300 od 80 do 1500 od 79 do 1500 od 67 do 1550 Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera III KW 2009 od 70 do 3150 od 40 do 1540 od 45 do 1380 od 40 do 1240 od 60 d0 1330 ZMIANY PODAŻY I STRUKTURY CENOWEJ DZIAŁEK BUDOWLANYCH Zmiany cen i ich spadek widoczny jest w zmianach struktury cenowej. W Warszawie przed rokiem zaledwie 0,6% ofert miało cenę niższą niż 250 zł. Obecnie jest to niemal 9%. Zmniejszyła się natomiast liczba działek w najdroższym segmencie, w III kwartale 2009 za zaledwie kilkanaście działek w Warszawie żądano więcej niż 1500 zł za metr kwadratowy. W przypadku działek w Warszawie nastąpiło jeszcze jedno zjawisko, różne od tego, co zdarzyło się na rynku sprzedaży mieszkao, domów czy też wynajmu. Właściciele gruntów wycofali ze sprzedaży częśd ofert. W III kwartale 2009 ogłoszeo w serwisie www.szybko.pl było o prawie 80% mniej niż w analogicznym okresie 2008 roku. W Krakowie podaż jest o 22% mniejsza niż rok temu. Dostępnych jest znacznie więcej działek w cenie do 200 zł za metr. Stanowią one w III kwartale 2009 niemal 50% wszystkich ofert, podczas gdy w zeszłym roku było to 33%. Jedynie pojedyncze oferty kosztowały więcej niż 1500 zł za metr, a w III kwartale 2008 było to ponad 5%. We Wrocławiu w III kwartale 2009 jest o 50% mniej ofert niż w 2008. Struktura cenowa nie zmieniła się znacznie, w cenie do 200 zł za metr jest ponad 55% ofert, natomiast w zeszłym roku było to 53%. W Gdaosku jest o 17% mniej ogłoszeo dotyczących sprzedaży działek budowlanych niż w III kwartale 2008 roku. Drastycznie zwiększyła się natomiast liczba ofert w cenie do 150 zł za metr. Rok temu było ich 9,1%, a obecnie 34%. Z 49% do 19% zmniejszyła się liczba ofert w cenie od 200 do 400 zł. W Poznaniu ani podaż ani struktura cen nie uległa większym zmianom. 11kkkk20 DZIAŁKI BUDOWLANE W OKOLICACH DUŻYCH MIAST W 2007 i 2008 roku w wyniku gwałtownego wzrostu cen mieszkao zwiększył się popyt na działki budowlane ze strony deweloperów a także inwestorów indywidualnych. Spowodowało to szybki wzrost cen zarówno w dużych miastach jak i wokół aglomeracji. Jak obecne spadki cen na rynku mieszkaniowym odbiły się na cenach gruntów na terenach podmiejskich? Zestawienie cen z 2008 i 2009 roku z wybranych podmiejskich miejscowości pozwala wysnud wniosek, iż w tych lokalizacjach ceny w ciągu ostatnich 12 miesięcy uległy większym obniżkom niż w granicach miast. W Krakowie ceny w III kwartale 2008 były o 1,5% niższe od obecnych, a w okolicznych miejscowościach obniżyły się o 6 do 13%. We Wrocławiu również nie mamy do czynienia z obniżkami cen gruntów, a w okolicznych miejscowościach ceny są niższe o 14 do 17% w porównaniu z 2008 rokiem. Podobnie jest w przypadku Warszawy, Gdaoska czy Poznania. Sytuację tę łatwo wytłumaczyd. Główną przyczyną większych spadków ceny ziemi wokół miast jest większa podaż działek budowlanych i możliwośd przekształcenia działek rolnych w budowlane. Trudno również nie wspomnied o fakcie nadmiernego windowania cen, w miejscowościach, które stawały się modne i prestiżowe w roku 2007 i 2008. Na skutek znacznego ograniczenia popytu właśnie tam działki potaniały najbardziej. Michałowice Skawina Niepołomice Kąty Wrocławskie Okolice Wrocławia Kobierzyce Jelcz-Laskowice Oborniki Murowana Goślina Okolice Poznania Komorniki Czerwonak Piaseczno Izabelin Okolice Warszawy Otowck Babice Stare Józefów Pruszcz Gdański Kartuzy Okolice Gdańska Kościerzyna Żukowo Źródło: Raport Szybko.pl i Expandera Okolice Krakowa III kwartał 2008 III kwartał 2009 Ceny Ceny Zakres cenowy średnie Zakres cenowy średnie od 81 do 330 190 od 70 do 240 165 od 50 do 300 150 od 55 do 325 140 od 40 do 245 125 od 80 do 160 117 od 60 do 350 155 od 40 do 270 130 od 80 do 450 205 od 50 do 350 177 od 56 do 255 144 od 50 do 214 120 od 45 do 250 115 od 37 do 150 94 od 60 do 250 165 od 70 do 170 130 od 90 do 370 230 od 140 do 400 220 od 100 do 300 200 od 110 do 265 190 od 66 do 800 300 od 100 do 600 240 od 350 do 1200 840 od 250 do 1250 820 od 100 do 465 270 od 70 do 430 220 od 85 do 830 490 od 55 do 715 350 od 200 do 900 568 od 150 do 650 470 od 50 do 350 180 od 40 do 350 160 od 40 do 190 110 od 35 do 195 100 od 40 do 150 95 od 30 do 95 90 od 80 do 300 160 od 70 do 320 160 Autor: Marta Kosioska - analityk rynku nieruchomości portalu www.szybko.pl zmiana % w ciągu roku -13% -7% -6% -16% -14% -17% -18% -21% -4% -5% -20% -2% -19% -29% -17% -11% -9% -5% 0% 11kkkk21 EXPANDER – NIEZALEŻNY DORADCA FINANSOWY Expander jest największym na rynku niezależnym doradcą finansowym. Na sied Expandera składa się 51 oddziałów w całej Polsce, w których pracuje ponad 180 doradców finansowych. Expander nie jest częścią grupy kapitałowej, która realizowałaby swoją politykę sprzedażową poprzez tę firmę. Fundamentalne znaczenie w budowaniu relacji z klientem ma system premiowania doradców, który jest tak skonstruowany, aby dla doradcy Expandera nie miało znaczenia, do jakiego banku skieruje wniosek o kredyt hipoteczny. Expander współpracuje w zakresie oferty kredytowej z 23 bankami, a ponadto łącznie z 30 TFI, towarzystwami ubezpieczeo na życie i innymi partnerami w zakresie produktów oszczędnościowych, inwestycyjnych, emerytalnych i ochronnych. W oddziałach Expandera można zaciągnąd kredyt hipoteczny, kredyt oferowany w ramach programu „Rodzina na swoim”, a także kredyt refinansowy, konsolidacyjny i pożyczkę gotówkową. Dostępnośd wszystkich tych produktów w jednym miejscu pozwala stworzyd pełny model finansów osobistych. Każdy klient po przyjściu do oddziału Expandera, w przyjaznej atmosferze, otrzyma rekomendację najlepszych ofert i wybierze produkt najlepiej dostosowany do swoich potrzeb. Właścicielem 60% udziałów w Expanderze jest konsorcjum funduszy private equity zarządzane przez Innova Capital, a pozostałych 40% GE Money. SERWIS SZYBKO.PL Od momentu powstania serwisu www.szybko.pl na polskim rynku nieruchomości zaszło wiele zmian. Mieliśmy do czynienia z trwającą ponad rok galopadą cen mieszkao, następnie przyszła moda na domy a wraz z nią wzrosty cen domów oraz działek budowlanych. Obecnie rynek wraca do normalności, a wraz z nim zmieniają się potrzeby i wymagania kupujących oraz sprzedających nieruchomości. Poszukiwane są przede wszystkim łatwo dostępne i precyzyjne informacje. W dziedzinie obrotu nieruchomościami wszystkim tym dysponuje serwis www.szybko.pl. Skala możliwości, jaką daje Internet jest nieporównywalna z żadnym innym medium. Dostęp do milionów Internatów przy jednoczesnym braku ograniczeo czasowych stawia Internet na lepszej pozycji niż telewizję. Szybko.pl jako jeden z największych polskich serwisów nieruchomości nieustannie pracuje nad zwiększeniem liczby osób, które zapoznają się z ofertami sprzedaży i wynajmu nieruchomości oraz 11kkkk22 danymi i analizami rynku. W chwili obecnej istnieje sied portali tematycznych, specjalizujących się w obrocie różnymi typami nieruchomości czy też skierowanych do określonych grup osób. Są to: www.szybko.pl www.szybkowynajem.pl www.szybkokomercyjne.pl www.bezpośrednio-nieruchomości.pl www.szybkostancje.pl www.dom.money.pl www.nieruchomosci.zumi.pl www.students.pl, www.studentnews.pl W październiku 2009 uruchomione zostały dwa portale anglojęzyczne: www.property-in-poland.pl oraz www.commercial-realestate.pl. Oferty z szybko.pl są bez żadnych dodatkowych kosztów są tłumaczone i umieszczane w obu tych portalach. W ten sposób oferty dotrą do zagranicznych inwestorów, osób przyjeżdżających do pracy w Polsce, studentów zagranicznych, turystów. Po kilku miesiącach działalności spodziewamy się około 50-60 tys. użytkowników miesięcznie.