Pomoc EU tylko dla rentownych

PORTY LOTNICZE
EU
rys. Fabienne Ilzkovitz, KE
Dotacje z EU
Liberalizacja rynku transportu lotniczego doprowadziła do gwałtownego wzrostu udziału w nim przewoźników niskokosztowych
tylko dla rentownych
fot. Andrzej Rutkowski
48
PLAR 5/2012
N
niczego i portów lotniczych, członek
EKES. Poprowadził on także pierwszą jej część. Przewodnictwo w drugiej części konferencji przejął wiceprzewodniczący EKES Jacek Krawczyk. Pełni on rolę sprawozdawcy
przygotowywanej przez ten Komitet
opinii na temat zasad jakimi będzie
się on kierował przy podejmowaniu
decyzji o wspieraniu finansowym
portów lotniczych.
Sytuację, jaka panuje obecnie na
rynku transportu lotniczego i problemy, z jakimi borykają się regionalne
porty lotnicze, przedstawili Matthew
Baldwin, a następnie Fabienne Ilzkovitz – oboje z Komisji Europejskiej
(KE). W konferencji głos zabierali
także przedstawiciele organizacji takich jak: Europejskie Zrzeszenie Regionalnych Linii Lotniczych, Stowarzyszenie Europejskich Linii Lotniczych, Rada Portów Lotniczych oddział Europejski i kilu innych.
Rosnący udział w rynku przewozów lotniczych przewoźników niskokosztowych (około 40%) przy 44%
udziale przewoźników tradycyjnych
zmusza porty lotnicze chcące do
siebie przyciągnąć możliwie naj-
Nadmierne zagęszczenie portów lotniczych negatywnie wpływa na ich rentowność
W Europie najwięcej jest publicznych portów obsługujących poniżej 200 tys. pasażerów. Większość z nich jest dotowana.
rów. Dodatkowo w odległości 110
km od nich zlokalizowany jest port
lotniczy Luksemburg (1,600 mln
pasażerów), 120 km Strasburg (1,1
mln pasażerów) i 130 km Frankfurt
– Hahn (3,8 mln pasażerów).
Wspomniane tu lotniska generują
straty i otrzymują wsparcie finansowe ze środków publicznych. Wprowadza to zaburzenia w konkurencyjności rynkowej.
Oczywistym jest, że nikt nie będzie finansował przedsięwzięć ekonomicznie nieopłacalnych. Dlatego
też EKSE przygotowuje program
zmian w zasadach udzielania po-
Udzielanie
wsparcia
finansowego ze
środków
publicznych
nierentownym
portom
i liniom
lotniczym
zaburza
konkurencję
rynkową
w sektorze
trznsportu
lotniczego
Na konferencję w Brukseli przybyli przedstawiciele europejskich portów i linii lotniczych
fot. EKES
a zaproszenie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno
Społecznego (EKES) 12.04
br. miałem przyjemość uczestniczyć
w Brukseli w publicznym wysłuchaniu pt.: „Nowe rozwiązania w transporcie lotniczym”. Głównym tematem spotkania były zagadnienia
związane z finansowymi aspektami
funkcjonowania regionalnych portów lotniczych.
Liberalizacja rynku usług transportu lotniczego sprzyja powstawaniu nowych linii lotniczych i portów. Nie zawsze idzie to w parze
opłacalnością tych przedsięwzięć.
Często porty i linie lotnicze, nie
mogąc sfinansować samodzielnie
swojej działalności, zwracają się
o pomoc finansową ze środków
publicznych. Zaburza to warunki
konkurencji rynkowej.
Na konferencji przedstawiono
koncepcję zasad dofinansowywania funkcjonowania już istniejących regionalnych portów lotniczych oraz zarys zasad udzielania
pomocy finansowej nowo powstającym takim portom.
Wprowadzenia w tematykę konferencji dokonał Roberto Confalonieri – przewodniczący zespołu analitycznego opracowującego zalecenia dotyczące zmian w funkcjonowaniu europejskiego transportu lot-
rys. Athar Husain Khan, SELL
Większa swoboda
na eurpojskim
rynku usług
transportu
lotniczego
sprawiła, że
pojawiło się na
nim wielu nowych
przewoźników
i sporo nowych
portów lotniczych.
Skutkiem tego jest
jego rozdrobnienie
i kłopoty finasowe.
UE postanowiła
uporządkować tę
sytuację.
siebie o zaledwie 40 km. Pierwsze
z nich w ubiegłym roku obsłużyło
500 tys. a drugie 300 tys. pasaże-
rys. Fabienne Ilzkovitz, KE
Pomoc
większą liczbę przewoźników do obniżania cen za obsługę rejsów.
Skutkuje to obniżaniem rentowności regionalnych portów lotniczych.
Na chwilę obecną w krajach Unii
Europejskiej funkcjonują około 462
komercyjne porty lotnicze, z czego
60% to regionalne porty obsługujące poniżej 1 mln pasażerów rocznie. 77% wszystkich europejskich
portów lotniczych jest własnością
publiczną. Generują one w sumie
52% ruchu pasażerskiego (około
720 mln pasażerów rocznie). Porty
lotnicze będące w całości własnością publiczną w znacznej większości są subsydiowane ze środków
publicznych. Bardzo często nie są
one w stanie wygenerować dochodów z działalności lotniczej i pozalotniczej na takim poziomie aby pokryć tym koszty wynikające z ich
funkcjonowania (76% z nich generuje straty). Porty takie nie osiągają
swojej maksymalnej przepustowości. W takiej sytuacji władze tych
portów lotniczych zabiegają o pomoc finansową ze strony organów
Unii Europejskiej.
Athar Husain Khan ze Stowarzyszenia Europejskich Linii Lotniczych
zwrócił uwagę na fakt nadoferty
lotnisk dla pasażerów polegającej
na zbyt dużym zagęszczeniu portów
lotniczych. Jako przykład podał lotniska Saarbrücken i Zweibrücken
w Niemczech. Są one oddalone od
mocy portom lotniczym. Celem
zmian jest wymuszenie na władzach portów lotniczych takiego zarządzania nimi, aby stały się one
możliwie atrakcyjne dla przewoźników i pasażerów. Przejawem tego
jest liczba destynacji oferowanych
danym porcie. Pasażer chętniej wybierze jako początek podróży port,
z którego ma większy wybór połączeń. Rentowność portu lotniczego
jest wprost proporcjonalna do liczby
obsłużonych pasażerów.
Komisja przygotowuje także zapisy dyscyplinujące przewoźników,
zwłaszcza niskokosztowych, bowiem nagminną praktyką przez
nich stosowaną jest zmuszanie por-
tów lotniczych do obniżania cen za
obsługę rejsów do poziomu poniżej
opłacalności. Cel zmian to stworzenie klarownej sytuacji na rynku
przewozów lotniczych i jego funkcjonowania na zasadach uczciwej
konkurencji rynkowej.
Aby móc liczyć na unijną pomoc,
nowopowstające porty lotnicze muszą mieć ekonomiczne uzasadnienie. Na takie wsparcie będą mogły
liczyć tylko te porty, które będą rokowały szanse dalszego rozwoju.
Główny cel przygotowywanych
regulacji to lepsze a tym samym
bardziej efektywne gospodarowanie
publicznymi pieniędzmi. Ma to być
zrealizowane poprzez bardziej dokładną kontrolę wykorzystania środków publicznych, większą przejrzystość przepisów regulujących kwestie wsparcia finansowego. Środki
publiczne będą w pierwszej kolejności dostępne dla tych portów, które
osiągną swoją maksymalną przepustowość, a popyt na usługi będzie
przewyższał ich możliwości. Wsparcie udzielone na rozwój takiego portu ma na celu zaspokojenie potrzeb
rynku, a nie portu.
Roman Peczka
PLAR 5/2012
49