kto zbuduje kładkę?

Wielkopolska Konferencja dla Nauczycieli Akcja KŁADKA
Poznań, 11 grudnia 2014 roku
Progi szkolne:
wyzwanie dla nauczycieli, rodziców
i uczniów - kto zbuduje kładkę?
Prof. dr hab. Anna I. Brzezińska
Instytut Psychologii UAM
www.psychologia.amu.edu.pl
Punkt wyjścia

II etap edukacji czyli nauka w kl. 4 - 5 - 6 szkoły
podstawowej zbiega się z końcem dzieciństwa
i początkiem dorastania

Jest to czas na „ostatni dzwonek”
czyli na uzupełnienie kompetencji dzieci
(wiedza, umiejętności, postawy) nieopanowanych
lub nie w pełni opanowanych w poprzednich etapach
życia / etapach edukacji w domu i w instytucjach
oświatowych




Praca w klasach IV  V  VI to
trzy splecione ze sobą 3 nitki:
 perspektywa przeszłości:
wykorzystanie już posiadanych przez
uczniów kompetencji i ich uzupełnienie
bądź skorygowanie
 perspektywa teraźniejszości:
budowanie nowych kompetencji
zgodnie z podstawą programową
danego przedmiotu
 perspektywa przyszłości: budowanie
kompetencji umożliwiających pomyślne
przejście przez kolejny próg szkolny
Współczesne zagrożenia
Zmiana stylu życia i aktywności dzieci i młodzieży
Z. Kaługa, Epidemiologia nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Centrum Zdrowia Dziecka
Choć naturalną potrzebą
rozwojową jest „głód ruchu”
 aktualnie 
wczesne wygaszanie
aktywności fizycznej
 Choć naturalną potrzebą jest
kontakt z innymi ludźmi
 aktualnie 
zmniejsza się liczba
kontaktów i działań
wspólnych
Choć naturalną potrzebą dzieci
i także dorosłych jest zabawa
 aktualnie 
ludzie przestają umieć się
bawić w tradycyjny sposób
Choć naturalną potrzebą
rozwojową jest wymyślanie,
tworzenie w działaniu
 aktualnie 
bierność dzieci, ich
zależność od dorosłych
i od przedmiotów/gadżetów
Współczesne zagrożenia
Dzieciństwo i dorastanie w świecie SPRZECZNOŚCI
 Nadmiar opieki i kontroli dorosłych przy
jednoczesnej samotności  braku głębokich,
„prawdziwych” relacji z rówieśnikami
 Oczekiwanie „bycia dorosłym” od dzieci
przy jednocześnie małym przyzwoleniu
na ich autonomię / samostanowienie
 Morze możliwości przy jednocześnie
braku drogowskazów
Cykl rozwojowo-edukacyjny powtarza się w każdym etapie edukacji a
edukacja wg koncepcji RAZEM
może pomagać w zaspokajaniu potrzeb nauczyciela i ucznia
czyli tworzyć warunki do efektywnej edukacji …
Etap edukacyjny
Etap edukacyjny
Próg 2
Etap edukacyjny
Próg 1
Próg 0
Uczeń
klasy IV
Uczeń
gimnazjum
Jak dzisiaj kształcić dzieci / nastolatki?
1. metody aktywizowania i kształtowania
MYŚLENIA TWÓRCZEGO
 realia: dziś i w przyszłości trzeba rozwiązywać coraz bardziej
niestandardowe problemy w różnych perspektywach czasu (teraźniejszość,
perspektywa krótko-, średnio- i długofalowa)
2. metody promowania i kształtowania
UMIEJĘTNOŚCI WSPÓŁPRACY
 realia: dziś i w przyszłości trzeba rozwiązywać coraz bardziej złożone
problemy typu „cross”, co wymaga „użycia” różnej wiedzy i umiejętności z
jednej strony, a z drugiej poczucia kompetencji, zaufania do siebie i innych
3. metody usprawniania i rozwijania
KOMUNIKACJI
 realia: dziś i w przyszłości trzeba rozwiązywać problemy w coraz krótszym
czasie, co wymaga szybkiego i sprawnego zdobywania informacji,
porozumiewania się i konsultowania z innymi osobami np. z ekspertami
Co jest potrzebne, by DOBRZE się uczyć?
zadawanie pytań
chęć eksplorowania
dążenie do eksperymentowania
wytrwałość
dociekliwość
wnikliwość
poczucie
bezpieczeństwa
dobry kontakt
emocjonalny
wiara we własne siły
odwaga w nowych
sytuacjach
przekonanie, że świat
jest bezpieczny
i dobry
poszukiwanie różnych
źródeł informacji
zestawianie,
porównywanie
wymyślanie,
proponowanie,
projektowanie
przekonanie, że świat
jest ciekawy
i wart poznania
przekonanie, że
zawsze się znajdzie
jakieś rozwiązanie
wymiana przedmiotów
wspólne zabawy i gry
współdziałanie
chęć pomagania
zwracanie się o pomoc
budowanie zespołu
liderowanie
przekonanie,
że na innych ludzi
można liczyć
(4) Kooperacja
(3) Twórcze myślenie
(2) Ciekawość
(1) Zaufanie do siebie i innych ludzi
Nauczyciel jako
osoba znacząca
 jasne reguły
 czytelna komunikacja
 dobry kontakt
emocjonalny
+
Zróżnicowane
otoczenie
 bogactwo i optymalne
zróżnicowanie
 uważność na potrzeby
dzieci / nastolatków
Wyzwania / oferty
/ zadania
Ludzie w różnym
wieku
 pomoc adekwatna
do trudności
zadania
kontaktów
społecznych w szkole
i poza szkołą
+  czytelne wymagania +  zróżnicowanie