plan odnowy - bip.zebrzydowice.pl
Transkrypt
plan odnowy - bip.zebrzydowice.pl
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KOŃCZYCE MAŁE NA LATA 2008 - 2014 Gmina Zebrzydowice 43-410 Zebrzydowice ul. Ks. A. Janusza 6 Województwo Śląskie Kończyce Małe, kwiecień 2008 r. 1 OPRACOWANIE DOKUMENTACJI : RADA SOŁECKA Dokumentacja sporządzona dla : Urzędu Gminy w Zebrzydowicach 43-410 Zebrzydowice ul. Ks. Janusza 6 2 SPIS TREŚCI l.p. 1. Wstęp treść nr strony 4 2. Charakterystyka miejscowości Kończyce Małe 3. Inwentaryzacja zasobów słuŜących odnowie miejscowości 3.1 Zasoby przyrodnicze 7-8 3.2 Dziedzictwo kulturowe 9-12 3.3 Obiekty i tereny 3.4 Infrastruktura społeczna 12-13 3.5 Infrastruktura techniczna 13-15 3.6 Gospodarka i rolnictwo 15-16 3.7 Kapitał społeczny i ludzki 16 3.8 Podsumowanie analizy zasobów miejscowości Kończyce 17 5-6 7 12 Małe 4. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości (Analiza 18 SWOT) 5. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć 19-21 aktywizujących społeczność lokalną w okresie 7 lat od dnia przyjęcia planu odnowy miejscowości 6. WdroŜenie i monitorowanie planu 22 7. Podsumowanie 22 3 1. WSTĘP Kończyce Małe to niewielka miejscowość leŜąca na szlaku komunikacyjnym pomiędzy Cieszynem a Jastrzębiem Zdrój. Jest malowniczo połoŜonym zakątkiem Ziemi Cieszyńskiej o pagórkowatym krajobrazie z duŜą ilością lasów i stawów, połoŜonym nad rzeką Piotrówką. Mieszkańcy sołectwa są dumni ze swojej miejscowości. Chcą Ŝyć w atrakcyjnej, ładnej i przyjaznej wsi. Poprawiając warunki swojego zamieszkania i rozwijając swoją wieś, nie chcą stracić nic z jej kameralności i uroku, a przy okazji zintegrować się - wspólnie działając. Trudno jest sfinansować wszystkie potrzebne mieszkańcom przedsięwzięcia, zatem jedną z dróg do poprawy jakości ich Ŝycia oraz tworzenia nowych źródeł utrzymania moŜe być pozyskiwanie funduszy zewnętrznych, w tym z Unii Europejskiej. W związku z czym mieszkańcy opracowali Plan Odnowy Miejscowości. Ma on pobudzić mieszkańców do wspólnego działania na rzecz Kończyc Małych. Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem strategicznym, stworzonym przy znacznym udziale mieszkańców. Określa najwaŜniejsze działania, które sami zainteresowani uznali za istotne dla swojej miejscowości, działania, które pomogą im rozwiązać problemy, pokonać bariery i osiągnąć stawiane sobie przez nich cele. Proponowane przedsięwzięcia mieszkańcy uznali za realne, moŜliwe do zrealizowania, przy załoŜeniu takŜe ich własnej aktywności oraz przy zaangaŜowaniu władz samorządowych Gminy Zebrzydowice. Plan Odnowy Miejscowości Kończyce Małe pozwolił takŜe na uświadomienie sobie przez mieszkańców ich roli w tworzeniu pomysłów na własny rozwój i poprawę warunków Ŝycia. Powstał on w wyniku dyskusji na zebraniach wiejskich, po konsultacji Rady Sołeckiej z mieszkańcami. Plan Odnowy Miejscowości Kończyce Małe ma być między innymi załącznikiem do projektów zgłaszanych w celu uzyskania pomocy finansowej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013. Plan Odnowy Miejscowości Kończyce Małe dotyczy 7-miu najbliŜszych lat. W okresie tym podejmowane będą określone - z uwagi na zaplanowane cele i priorytety rozwojowe działania inwestycyjne, a takŜe inne o charakterze szkoleniowym czy rekreacyjnowypoczynkowym (np. imprezy). Opracowany Plan Odnowy Miejscowości Kończyce Małe wraz z opisem danego zadania, stanowić będzie nierozerwalny załącznik składanego o dofinansowanie wniosku do róŜnych instytucji finansujących. 4 2. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI KOŃCZYCE MAŁE. Miejscowość Kończyce Małe jest sołectwem wchodzącym w skład Gminy Zebrzydowice. Gmina zlokalizowana jest w południowej części województwa śląskiego nad rzeką Piotrówką, w Bramie Morawskiej. Od 1 stycznia 1999 roku w wyniku reformy administracji państwa, Gmina Zebrzydowice stała się częścią powiatu cieszyńskiego. Gmina Zebrzydowice Sołectwo Kończyce Małe leŜy na szlaku komunikacyjnym pomiędzy Cieszynem a Jastrzębiem Zdrój. Jest malowniczo połoŜonym zakątkiem Ziemi Cieszyńskiej o pagórkowatym krajobrazie z duŜą ilością lasów i stawów, połoŜonym nad rzeką Piotrówką. PołoŜenie miejscowości i walory środowiska dają moŜliwość rozwinięcia funkcji turystycznej. Powierzchnia: Ogółem Gmina Zebrzydowice zajmuje powierzchnię 42 km2, co stanowi ok. 6% terytorium powiatu cieszyńskiego i ok. 03,% całego obszaru województwa śląskiego. 5 Miejscowość Kończyce Małe zajmuje powierzchnię 11,94 km2, co stanowi 28,65 % powierzchni gminy Zebrzydowice. Ludność: Kończyce Małe liczą 3283 osoby /stan na dzień 31.12.2007 r./; średnia gęstość zaludnienia na terenie tej miejscowości wynosi: 274,96 osób na 1 km2. Historia miejscowości: Pierwsza pisana informacja o Kończycach Małych znajduje się w wykazie wsi płacących dziesięcinę biskupom wrocławskim "Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis" z 1305 r. Kończyce Małe zostały tam wymienione pod nazwą Cunczindorf Pasconis. Początkowo Kończyce Małe stanowiły własność ksiąŜęcą. JednakŜe zapewne juŜ w XIV w. wieś dostała się w ręce szlachty cieszyńskiej, którą w ten sposób ksiąŜęta gratyfikowali za oddane im usługi. Pierwszymi znanymi z dokumentów szlacheckimi właścicielami wsi byli Niclas Miłota proboszcz z Lubomii i Janik z KrzyŜanowic. W 1388 r. ksiąŜę cieszyński Przemysław I poświadczył umowę kupna - sprzedaŜy pomiędzy nimi a ksiąŜęcym kapitanem cieszyńskiego grodu Pietraszem Golasowskim, który jako kupujący miał dostarczyć księciu jednego strzelca w pancerzu i w Ŝelaznym hełmie wraz z koniem wartości 6 marek. MoŜna przypuszczać, Ŝe juŜ wtedy istniał we wsi dwór, zapewne drewniany, na połoŜenie, którego niebagatelny wpływ miało wyzyskanie naturalnych przeszkód w postaci mokradeł, bagien, stojących wód stawów, jakie towarzyszyły płynącej po jego wschodniej stronie rzece Piotrówce. Miejsce pod budowę zamku obrano tak, by wszystkie te przeszkody wykorzystać, by dawały gwarancję łatwej obrony i utrudniały dostęp do warowni. Mocne i trwałe posadowienie murów budowli wymagało jednakŜe odpowiedniego wyboru miejsca i często wykonania wielu skomplikowanych zabiegów technicznych, jak np. formowania nasypów czy wbijania dębowych pali pod fundamenty. Nie mniejszym problemem było zapewnienie odpowiedniego dojścia do tak usytuowanego zamku, które przede wszystkim musiało być łatwe dla uŜytkowników, a jednocześnie uniemoŜliwiało napastnikom przeprowadzenie skutecznego oblęŜenia. Miały to zapewnić odpowiednio usypane groble, wymoszczone dojazdy i często zwodzone mosty nad okalającą zamek fosą. Nizinno moczarowym połoŜeniem charakteryzowała się więc pierwsza małokończycka siedziba Pietrasza Golasowskiego. Po nim gospodarzem zamku został Jan z Golasowic, być moŜe jego syn. W 1416 r. sprzedał on wieś za 200 grzywien ksiąŜęcemu staroście Zygmuntowi z Kiřeme, który był jej właścicielem jeszcze w roku 1434. Kolejnymi posiadaczami byli bracia Mikołaj z Małych Kończyc, Stonawy i HaŜlacha, wymieniany w dokumentach w latach 1439 - 1457 oraz Jan z Dolnych Kończyc, jak wówczas zwano wieś, który po raz ostatni wzmiankowany był w roku 1476. AŜ do początków XVI w. niewiele zachowało się przekazów o małokończyckich dziedzicach. Dopiero od 1538 r. pokazują się w miarę bogate wiadomości. Od tego, bowiem czasu aŜ do XX w. pozostawały w rękach trzech zaledwie rodzin - Czelów z Czechowic, Pełków z Nowego Miasta i Folwarcznych których losy splotły się nierozerwalnie z ich siedzibą. Przestrzenna struktura miejscowości Kończyce Małe: 6 Kończyce Małe cechują się zabudową rozproszoną jednorodzinną. Swoistym centrum miejscowości jest kompleks zamkowy wraz z otoczeniem parkowym i stawem przyzamkowym przy ul. Staropolskiej. Ponadto w niewielkiej odległości od zamku znajduje się Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia N.M.P. W niewielkiej odległości od kompleksu zamkowego znajduje się boisko LKS oraz szkoła podstawowa przy ul. Jagiellońskiej. 3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUśĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI KOŃCZYCE MAŁE 3.1 Zasoby przyrodnicze Ogólna powierzchnia miejscowości Kończyce Małe wynosi 11,94 km2 z czego większość zajmują uŜytki rolne, częściowo lasy, luźne zadrzewienia, nieuŜytki, a pozostała powierzchnia to tereny zurbanizowane i grunty pod wodami. Przyrodniczo cenne są niektóre sztuczne akweny wodne (stawy) oraz fragmenty lasów i łąk a takŜe park zamkowy (dworski). JeŜeli chodzi o rozmieszczenie najcenniejszych przyrodniczo zbiorowisk roślinnych, to zlokalizowane są one na ogół wzdłuŜ cieków wodnych. Rozpatrując zbiorowiska (asocjacje) roślinne spotykane na przedmiotowym obszarze, naleŜy stwierdzić, Ŝe są one w duŜej mierze zdegenerowane, aczkolwiek istnieją płaty roślinności w miarę dobrze zachowane, charakteryzujące się udziałem rzadkich gatunków. Z roślin prawnie chronionych na terenie Kończyc Małych występują: wawrzynek wilczydełko, ciemięŜyca zielona, bluszcz pospolity, pierwiosnka wyniosła, Ŝywiec gruczołowaty, skrzyp olbrzymi, barwinek pospolity, kopytnik pospolity, kalina koralowa. Ponadto występują obiekty proponowane do uznania za pomniki przyrody oraz uŜytki ekologiczne predysponowane do objęcia obszarowymi formami ochrony przyrody. Bardzo istotnym składnikiem szaty roślinnej są lasy, chociaŜ ich powierzchnia jest stosunkowo niewielka. Dominującym gatunkiem drzew we wszystkich kompleksach leśnych są: świerk, sosna, modrzew. Prowadzona jest przebudowa drzewostanów, która ma na celu zwiększenie liczby drzew gatunków liściastych, takich jak: buk, jawor, jesion oraz iglastych – modrzew. Wszystkie lasy na terenie gminy Zebrzydowice ( w tym miejscowości Kończyce Małe) są lasami ochronnymi o następujących kategoriach ochronności: glebochronne, wodochronne, wskazujące uszkodzenia na skutek przemysłowej emisji gazów i pyłów, drzewostany przewidziane do przebudowy, lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody, lasy na stałych powierzchniach badawczych i doświadczalnych, lasy stanowiące drzewostany nasienne, lasy będące ostojami zwierząt podlegających ochronie gatunkowej. W lasach ochronnych gospodarkę leśną prowadzi się tylko z cięć sanitarnych. Geologia W budowie geologicznej rozpatrywanego rejonu udział biorą utwory czwartorzędowe zalegające na stropie utworów mioceńskich. MiąŜszość czwartorzędu w rejonie miejscowości Kończyce Małe jest niewielka i wynosi ok. 12 m. Utwory czwartorzędowe to przede wszystkim osady plejstoceńskie powstałe w wyniku akumulacji osadów zlodowacenia krakowskiego, a takŜe akumulacji i erozji materiałów nanoszonych przez rzeki z terenu Karpat w czasie dwóch kolejnych glacjałów i dzielących 7 je interglacjałów. W rezultacie tych procesów w rejonie Kończyc Małych powstał kompleks osadów plejstoceńskich o miąŜszości rzędu 20 m, wśród których moŜemy wyróŜnić kilka odrębnych poziomów. W części spągowej, tj. bezpośrednio ponad stropem iłów mioceńskich występuje tzw. dolny poziom Ŝwirowy osiągający miąŜszości 3 – 12m. Budują go otoczaki kwarcu oraz piaskowców karpackich. Strop tego dolnego poziomu Ŝwirów występuje w południowej części Kończyc Małych na głębokości 240 – 250 m n.p.m. PowyŜej występuje cienka warstwa glin piaszczystych względnie mułów, która oddziela przedstawiony juŜ poziom od kolejnego wyŜszego tj. od poziomu górnych Ŝwirów. MiąŜszość serii górnych Ŝwirów wynosi od 3 do 6 m. Osady budujące tę warstwę składającą się głównie z piasków z miką przemieszanych z piaskami lessowatymi o znacznej zawartości frakcji pyłowej. Górny poziom Ŝwirowy występuje w obrębie wyniesienia połoŜonego pomiędzy dolinami Piotrówki i Brzezówki odsłaniając się lokalnie na krawędziach wspomnianej dolinki, w której znajdują się ujęte źródła ujęcia „Karolinka”. Bezpośrednio na powierzchni terenu w tej części Kończyc zalegają gliny lessowate osiagające miąŜszość od 1 – 10 m. Jedynie miejscami pokrywa gliniasta została zerodowana, a leŜące niŜej Ŝwiry górnego poziomu tworzą wychodnie. Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są w stropowej partii przez warstwy skawińskie. Są to iłowce i mułowce z wkładkami piasków, lokalnie gruboziarnistych i Ŝwirów. Warstwy skawińskie zawierają mikrofaunę. Surowce mineralne W miejscowości Kończyce Małe, na południe od osiedla mieszkaniowego Karolinka, znajduje się odkrywka utworów piaszczysto – Ŝwirowych. Występuje tu piasek z domieszką Ŝwiru drobnego, który moŜe być stosowany w budownictwie. Ponadto na terenie całej gminy występują następujące kopaliny uŜyteczne: surowce krzemionkowo – okruchowe (piaski, utwory piaszczysto – Ŝwirowe), surowce ilaste, węgiel kamienny, metan. Gleby Na terenie miejscowości Kończyce Małe występują głównie gleby bielicowe i pseudobielicowe, brunatne, brunatne – wyługowane, a w dolinach nad rzekami i potokami mady. Gleby te zostały wytworzone z cząstek lessowatych, pyłów ilastych i częściowo z cząstek ilastych. Średnia miąŜszość warstwy próchniczej wynosi 25 – 30 cm. PrzewaŜają następujące klasy bonitacyjne: IIIa, IIIb, IVa i IVb na gruntach ornych oraz III i IV na trwałych uŜytkach zielonych. Gleby te są zaliczane do kompleksu pszennego dobrego, są zasobne w składniki pokarmowe, łatwe do uprawy, o dobrych właściwościach wodno – powietrznych. Większość gleb posiada odczyn kwaśny i lekko kwaśny. W 1993 roku przeprowadzono ekspertyzę gleb uŜytkowanych rolniczo. Z przeprowadzonych badań wyniknęło, Ŝe gleby rolnicze nadają się do uprawy wszystkich gatunków roślin bez ograniczeń. Hydrografia Obszar miejscowości Kończyce Małe zasobny jest w wody powierzchniowe. Stanowią je rzeka Piotrówka oraz liczne stawy, głównie hodowlane. Zasoby wód podziemnych ściśle wiąŜą się z geologią terenu. Wody podziemne występują we wszystkich trzech formacjach geologicznych. W karbonie występowanie wód podziemnych jest ograniczone. Wody te z reguły występują na znacznej głębokości i są silnie zmineralizowane dlatego nie mają znaczenia gospodarczego. Wody trzeciorzędowe występują w warstwach piaszczysto – 8 Ŝwirowych lub w przewarstwieniach i soczewkach pylasto – piaszczystych występujących wśród utworów ilastych. Ich wydajność jest róŜna. W soczewkach z reguły jest niska. W warstwach piaszczysto – Ŝwirowych w górnych partiach trzeciorzędu wydajność jest większa. Z uwagi na znaczną minarelizację oraz twardość wody generalnie nie nadają się do zaopatrzenia w wodę. Praktyczne znaczenie uŜytkowe dla ujęć wody posiadają przede wszystkim wody czwartorzędowe. Wody te zalegają w piaszczysto – Ŝwirowych osadach pochodzenia fluwioglacjalnego. 3.2 Dziedzictwo kulturowe Początki miejscowości Kończyce Małe sięgają XIV w. Pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z 1305 roku. Na terenie Kończyc Małych moŜna wyróŜnić następujące typy zabytków: 1) obiekty i załoŜenia sakralne: Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia N.M.P. przy ul. Staropolskiej parafia istniała juŜ w XIV w, obecny kościół zbudowany w 1713 r. na miejscu starego, drewnianego; konsekrowany w 1719 r.; bez wyraźnych cech stylowych, orientowany; murowany z cegły i otynkowany; w wojewódzkim rejestrze zabytków pod numerem 152/60 Widok na kościół w Kończycach Małych od strony zamku 9 Płyta nagrobna z XVI w. w kościele w Kończycach Małych 2) załoŜenia dworskie i folwarczne: Zespół dworski zamkowo – pałacowy przy ul. Staropolskiej - zamek – wzniesiony w końcu XV lub na początku XVI w.; kilkakrotnie odnawiany i przebudowany; w stylu renesansowym; murowany z cegły i kamienia, otynkowany, pierwotnie obiekt czworoboczny z dziedzińcem pośrodku; obecnie zachowuje jedynie 2 prostopadłe do siebie skrzydła, budynek piętrowy, częściowo podpiwniczony, jednotraktowy z wyjątkiem pd. części obu skrzydeł; zachowane dekoracje renesansowe obramienia części okien oraz kraty, (nad głównym wejściem i w pomieszczeniu na piętrze skrzydła); dach polski, łamany, pierwotnie kryty gontem, obecnie blachą miedzianą. W rejestrze zabytków województwa śląskiego pod nr 153/60. Widok zamku od strony dziedzińca 10 Widok zamku od strony bramy wjazdowej - Park dworski – powstanie datuje się na koniec XIX w. (przy okazji przebudowy zamku), obejmował obszar 7,4 ha z czego stawy zajmowały 4,4 ha; obejmował teren między południowo – wschodnim skrzydłem zamku a drogą Frysztat – Pruchna; w parku znajdowała się fontanna oraz wartościowe drzewostany (dąb szypułkowy, jesion wyniosły, grab pospolity, modrzew europejski, świerk pospolity). W 2007r. odtworzono główne załoŜenia parkowe. 3) obiekty uŜyteczności publicznej: budynek byłej szkoły podstawowej w Kończycach Małych przy ul. Staropolskiej obiekt pochodzi z lat 1872-73; w roku 1904 dobudowano do istniejącego murowany dwukondygnacyjny budynek; w 1945 r. odbudowano obiekty po zniszczeniach wojennych; obecnie pełni funkcję domu opieki społecznej. 4) Budynki mieszkalne – zachowały się jedynie budynki murowane o wysokich walorach estetycznych z okresu I połowy XX w. W większości budynków przeprowadzone zostały drobne przebudowy i prace remontowe, które zazwyczaj cechuje brak dbałości o zachowanie historycznego charakteru oraz pierwotnego wyglądu obiektu 5) Kapliczki, krzyŜe i rzeźby sakralne: kapliczka przy ul. Staropolskiej jest przykładem małej, dobrze zachowanej kapliczki przydroŜnej 11 6) Zabytki archeologiczne: stanowiska archeologiczne naleŜy je rozumieć jako obszar o promieniu 40 m (licząc od centrum stanowiska); stanowią dobra kultury prawnie chronione i w związku z tym objęte są całkowitym zakazem prowadzenia w ich granicach takich działań jak: głęboka orka, prace wybierzyskowe i niwelacyjne. Stanowiska takie występują głównie przy ul. Staropolskiej. 3.3 Obiekty i tereny Kończyce Małe cechują się zabudową rozproszoną. Swoistym centrum miejscowości jest kompleks zamkowy wraz z otoczeniem parkowym i stawem przyzamkowym przy ul. Staropolskiej. W niewielkiej odległości od zamku znajduje się Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia N.P.M. Ponadto przy ul. Jagiellońskiej znajduje się szkoła podstawowa oraz boisko do piłki noŜnej. Przez miejscowość Kończyce Małe przebiegają trasy rowerowe REGIOTOUR opasujące cały Euroregion Śląsk Cieszyński oraz piesze turystyczne szlaki. Oferta rekreacyjno – turystyczna zaczyna powstawać w oparciu o Kompleks zamkowo – parkowy wraz z otoczeniem przy ul. Staropolskiej w Kończycach Małych oraz bazę agroturystyczną, z nastawieniem głównie na wypoczynek sobotnio – niedzielny. 3.4 Infrastruktura społeczna W zamku w Kończycach Małych znajduje się filia Gminnego Ośrodka Kultury prowadzącego bibliotekę, izbę regionalną oraz świetlicę. Izba Regionalna Wsi Cieszyńskiej istnieje od 1997 roku. Powstała z inicjatywy pani Małgorzaty Grygierek i p. Joanny Nowak – nauczycielek miejscowej szkoły. Zgromadzone tam eksponaty pochodzą z terenu Kończyc Małych i pobliskich miejscowości. Obrazują Ŝycie codzienne ich mieszkańców. Wewnątrz zrekonstruowano kuchnię, izbę paradną oraz kąciki tematyczne, w tym m.in. ilustrację tematu „od ziarenka do bochenka”. Ekspozycja znajduje się na piętrze i składa się z dwóch sal wystawowych oraz przedpokoju, w którym zgromadzono narzędzia słuŜące do wytwarzania najpotrzebniejszych w gospodarstwie domowym rzeczy. Pokazane są przybory stolarskie, masarskie, szewskie, rymarskie oraz pszczelarskie. Znajduje się tam równieŜ ekspozycja rękodzieła ludowego - przykłady tradycyjnego haftu, ozdób bibułkowych, malarstwa na szkle oraz rzeźby. Ponadto przy świetlicy działają: - Koło Modelarzy – przy świetlicy GOK w Kończycach Małych działa od 1996 r. pod kierownictwem p. Stanisława Felisiaka. Zajmuje się techniką modelarską, doskonaląc precyzję i sprawność manualną; - Regionalny Zespół Śpiewaczy „Małokończanie” powstał w 1984 r z inicjatywy pani Marii Grim – przewodniczącej Koła Gospodyń Wiejskich. Od 1984 do 1999 zespół prowadził Stanisław Kania a od jesieni 1999 do chwili obecnej „Małokończanie” pracują pod kierownictwem Urszuli Wierzgoń – wieloletniego członka zespołu. W tym czasie zdobywali czołowe miejsca na róŜnych przeglądach, konkursach i festiwalach 12 folklorystycznych. Dorobek grupy śpiewaczej został udokumentowany w pracy magisterskiej napisanej na Wydziale Artystycznym w Cieszynie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach pod kierunkiem prof. dr hab. Krystyny Turek. W tym roku została wydana płyta CD zespołu pt. „W tych naszych Kończycach…” - Dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca „Kończaneczki” powstał w 1996 roku przy Świetlicy GOK-u w Kończycach Małych, instruktorem jest p. Joanna Nowak. W swoim repertuarze zespół prezentuje pieśni i tańce cieszyńskie oraz stare obrzędy ludowe. 3.5 Infrastruktura techniczna Komunikacja Na terenie miejscowości Kończyce Małe znajdują się obszary przeznaczone zarówno pod komunikację drogową (kołową) jak i kolejową. Komunikacja kołowa jest realizowana za pośrednictwem układu drogowo – ulicznego. Na rozpatrywanym terenie nie ma drogi krajowej, jest natomiast droga wojewódzka nr 937 (DW 937) relacji Jastrzębie Zdrój – Zebrzydowice – HaŜlach (Cieszyn) , przebiegająca przez Kończyce Małe ulicą Jagiellońską jako ciąg jednojezdniowy dwupasmowy, według klasyfikacji funkcjonalno – technicznej – ciąg zbiorczy (Z1/2) oraz waŜniejszy lokalny (L1/2). Administratorem tych dróg jest Powiatowy Zarząd Dróg Publicznych w Cieszynie. Pozostałe drogi na terenie Kończyc Małych to drogi gminne i drogi wewnętrzne pełniące funkcje ciągów lokalnych i dojazdowych. Wszystkie one wymagają modernizacji i remontów. Ponadto potrzebne są nowe inwestycje słuŜące uporządkowaniu, udroŜnieniu i zapewnieniu większego bezpieczeństwa uŜytkownikom dróg. gospodarka odpadami Aktualnie na terenie gminy Zebrzydowice brak jest zakładów zajmujących się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych. Miejscowość Kończyce Małe jako jedno z 4 sołectw gminy Zebrzydowice prowadzi system unieszkodliwiania odpadów komunalnych polegający na składowaniu ich na składowiskach odpadów komunalnych w Jastrzębiu. Zebrzydowice prowadzą segregację odpadów oraz zbiórkę śmieci wielkogabarytowych. gospodarka wodna Źródłem poboru wody dla potrzeb zaopatrzenia mieszkańców są ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych. Do sieci wodociągowej w Kończycach Małych przyłączone są 566 gospodarstwa domowe. Łączna długość sieci wodociągowej w Kończycach Małych wynosi 6,9 km. Na terenie Kończyc Małych występują liczne lokalne źródła naturalnego wypływu wód podziemnych, słuŜące zaopatrzeniu mieszkańców w wodę do picia. Na tym obszarze stwierdzono występowanie licznych źródeł o wydajności powyŜej 10dm3s-1 oraz źródeł mniejszych o wydajności poniŜej 0,5 dm3s-1. Wody czwartorzędowe wykorzystywane są równieŜ przez ujęcia głębinowe (studnie kopane) oraz liczne studnie kopane przydomowe. 13 Tabela 1 Ujęcia źródłowe eksploatowane na terenie Gminy Zebrzydowice L.p. 1 Nazwa ujęcia Karolinka Lokalizacja Kończyce Małe Wydajność nominalna Qmax=294 m3/d Q=12,25 m3/h Tom Kończyce Małe Qmax=139,2-168 m3/d Q=5,8-7,0 m3/h 3 Kończanka Kończyce Małe Qmax=205,2 m3/d Q=8,55 m3/h 4 Zagrodniki I Kończyce Małe 5 Zagrodniki II 6 Dwór 2 Wydajność docelowa Jakość wody Uwagi Qmax=400 m3/d Konieczność zachowania pośredniej strefy Woda spełnia ochrony wymagania zgodnie sanitarnej. z rozporządzeniem MoŜliwość MZiOS z 4 maja zwiększenia 1990 r. wydajności ujęcia poprzez budowę nowych studni Qmax=300 m3/d Konieczność przestrzegania wymogów dla pośredniej strefy Woda nie ochrony odpowiada normom sanitarnej (wykup terenów sąsiadujących z ujęciem) * Qmax=600 m /d Jakość wód zgodnie z wymaganiami MZiOS z 4 maja 1990 r. MoŜliwość rozbudowy i zwiększenia wydajności ujęcia Q=8 m3/h Q=8 m3/d Brak aktualnych danych Ujęcie lokalne Kończyce Małe Q=10 m3/h Q=10 m3/d Brak aktualnych danych Ujęcie lokalne Kończyce Małe Q=48,48 m3/h Ujęcie rezerwowe Brak aktualnych danych 3 * * Ujęcie obecnie nie eksploatowane * *- aktualnie nie eksploatowane gospodarka ściekowa Obecnie na terenie Kończyc Małych eksploatuje się 2,3 km sieci kanalizacyjnej w systemie kanalizacji rozdzielczej. Do sieci kanalizacyjnej przyłączonych jest 291 budynków. Pozostała część ścieków jest odprowadzana do zbiorników bezodpływowych lub bezpośrednio do wód i gruntu. Właścicielem sieci, urządzeń oraz obiektów słuŜących do oczyszczania ścieków i odprowadzania wód deszczowych jest Gmina Zebrzydowice. Eksploatatorem kanalizacji sanitarnej wraz z obiektami i urządzeniami słuŜącymi do odbioru i oczyszczania ścieków na terenie Gminy jest Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Zebrzydowicach. Odbiornikiem ścieków z terenu Kończyc Małych jest oczyszczalnia ścieków zlokalizowana w tej miejscowości. Jest to mechaniczno – biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości projektowej 350 m3/d. Na oczyszczalnię dopływają tylko ścieki gospodarczo – bytowe. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Piotrówka. Oczyszczalnia posiada pozwolenie wodnoprawne. Stan techniczny oczyszczalni jest dobry, potrzeby inwestycyjne obejmują rozbudowę oczyszczalni o kolejny ciąg technologiczny. 14 kanalizacja deszczowa Na terenie Kończyc Małych zamknięty system kanalizacji deszczowej występuje częściowo na osiedlu Karolinka. Odwodnienie dróg następuje poprzez system rowów otwartych, które na niewielkich odcinkach występują w formie zarurowanej. system gazowniczy Miejscowość Kończyce Małe zaopatrywana jest w gaz ziemny z sieci średniopręŜnej. Sieć magistralna prowadzi gaz z kierunku gminy HaŜlach poprzez sołectwo Zebrzydowice w kierunku Jastrzębia. Miejscowość ta zgazyfikowana jest w około 98%. Większość gospodarstw domowych posiada przyłącze gazu ziemnego. Jednak kotłownie gazowe w mieszkalnictwie indywidualnym stanowią znikomy odsetek, pomimo tego, Ŝe wielu mieszkańców w początkowym okresie gazyfikacji Gminy decydowało się na takie rozwiązanie. Względy ekonomiczne były przyczyną odejścia od tego typu ogrzewania gospodarstw domowych. 3.6 Gospodarka i rolnictwo Głównym kierunkiem działalności gospodarczej w Kończycach Małych jest szeroko rozumiana działalność usługowa, świadczona przez małe przedsiębiorstwa. W przewaŜającej większości są to małe jednoosobowe podmioty gospodarcze zatrudniające od kilku do kilkunastu osób oraz tzw. „firmy rodzinne”. Na terenie miejscowości Kończyce Małe jak równieŜ na terenie całej gminy Zebrzydowice brak jest duŜych zakładów przemysłowych. Rynek pracy jest zdominowany przez szeroko rozumiane usługi i handel. Tylko ok. 20% mieszkańców jako główne źródło dochodów podaje własne gospodarstwo rolne. Do średnich i małych zakładów działających na terenie Kończyc Małych są zaliczane: „ARKOM” Sp. z o.o., Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Wytwórnia Wody Mineralnej „KOŃCZANKA” Firma Handlowa „ROLEX”, Firma Handlowo – Usługowa „M. Bury”, Przedsiębiorstwo Transportowo – Handlowo – Usługowe „BIELASZKA”. Znaczący jest udział w rynku pracy obszarów zewnętrznych – są to ciągle kopalnie, jak równieŜ zakłady produkcyjne i usługowe usytuowane poza terenem gminy. Część górników w wyniku restrukturyzacji polskiego górnictwa oraz ze względów ekonomicznych znalazła pracę w przygranicznych kopalniach w Republice Czeskiej. Zestawienie waŜniejszych pracodawców z terenu Kończyc Małych: A. sektor państwowy - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ustroń B. sektor spółdzielczy - Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Kończycach Małych C. sektor prywatny - Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo – Handlowe „ARKOM” Sp. z o.o. 15 - Wytwórnia Wody Mineralnej „KOŃCZANKA” Firma Handlowa „ROLEX” Firma Handlowo – Usługowa „M. Bury” Przedsiębiorstwo Transportowo – Handlowo – Usługowe „BIELASZKA” Przedsiębiorstwo WielobranŜowe „TAJPOL” Gospodarstwo Agroturystyczne „STRUSIOLAND” 3.7 Kapitał społeczny i ludzki Kapitał ludzki Ludność miejscowości Kończyce Małe liczy 3283 osób (stan na dzień 31.12.2007r.). Średnia gęstość zaludnienia na tym obszarze wynosi 274,96 osób na 1 km2. Struktura płci wyraŜa się wartościami: męŜczyźni 49%, kobiety 51%. Struktura wieku ludności dzieli się na wiek produkcyjny, przedprodukcyjny i poprodukcyjny. Najwięcej osób przypada na wiek produkcyjny. Struktura ta wskazuje na wysoki poziom zasobów pracy / jak wynika z porównania z innymi gminami powiatu jest on jednym z najwyŜszych na jego terenie/. Według struktury wykształcenia wynika, Ŝe w grupie osób posiadających wykształcenie średnie przewaŜa wykształcenie średnie zawodowe. W ostatnich latach obserwuje się pozytywny trend w podnoszeniu wykształcenia ludności, a co za tym idzie, poprawy jakości zasobów pracy. Większość pracujących mieszkańców utrzymuje się z pracy najemnej oraz prowadzonej działalności gospodarczej, tylko ok.20% z tej grupy jako główne źródło dochodów podaje własne gospodarstwo rolne. Organizacje Z organizacji działających na terenie Kończyc Małych moŜna wymienić: - Ochotniczą StraŜ PoŜarną przy ul. Jagiellońskiej oraz: - Koło Gospodyń Wiejskich - Koło Pszczelarskie działających w zamku przy ul. Staropolskiej. Struktura bezrobocia Struktura bezrobocia w miejscowości Kończyce Małe charakteryzuje się podobnie jak w całym najbliŜszym obszarze zewnętrznym duŜym udziałem kobiet bez pracy ( kobiety stanowiły na koniec roku 2003 ok. 63% ogółu bezrobotnych). Zdecydowanie wśród bezrobotnych przewaŜają osoby w wieku mobilnym. Absolwenci stanowią ok. 9% ogółu ludności bez pracy. Większość bezrobotnych pozbawionych było prawa do zasiłku. Oznacza to, Ŝe wśród osób bezrobotnych zła sytuacja materialna i brak środków doŜycia stanowią istotny problem, często wymagający pomocy ze strony opieki społecznej. Ogólnie utrzymuje się tendencja wzrostowa liczby osób korzystających ze środków opieki społecznej – szczególnie znaczący wzrost nastąpił w latach 2001 – 2003. Generalnie wzrasta teŜ wartość wydatkowanych na pomoc społeczną środków. 16 3.8 PODSUMOWANIE ANALIZY ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI KOŃCZYCE MAŁE MIEJSCOWOŚĆ KOŃCZYCE MAŁE Rodzaj zasobu Środowisko przyrodnicze - walory krajobrazu - walory klimatu (mikroklimat, wiatr, nasłonecznienie) - walory szaty roślinnej - cenne przyrodniczo obszary lub obiekty - świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) - osobliwości przyrodnicze - wody powierzchniowe (jeziora, rzeki, stawy) - podłoŜe, warunki hydrogeologiczne - gleby, kopaliny Środowisko kulturowe - walory architektury wiejskiej i osobliwości kulturowe - walory zagospodarowania przestrzennego - zabytki - zespoły artystyczne Dziedzictwo religijne i historyczne - miejsca, osoby i przedmioty kultu - święta, odpusty, pielgrzymki - tradycje, obrzędy, gwara - legendy, podania i fakty historyczne - waŜne postacie historyczne - specyficzne nazwy Obiekty i tereny - działki pod zabudowę mieszkaniową - działki pod domy letniskowe - działki pod zakłady usługowe i przemysł - pustostany mieszkaniowe, magazynowe i po przemysłowe - tradycyjne obiekty gospodarskie wsi (kuźnie, młyny) - place i miejsca publicznych spotkań - miejsca sportu i rekreacji Gospodarka, rolnictwo - specyficzne produkty (hodowle, uprawy polowe) - znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe - moŜliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne Sąsiedzi i przyjezdni - korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo (w odległości ok. 7 km od Cieszyna, w odległości ok. 5 km od przejścia granicznego z Czechami) - ruch tranzytowy - przyjezdni stali i sezonowi Instytucje - placówki opieki społecznej - szkoły - Gminny Ośrodek Kultury Ludzie, organizacje społeczne - OSP - Koło Gospodyń Wiejskich - Koło Pszczelarskie GMINA ZEBRZYDOWICE Brak Jest o znaczeniu małym Jest o znaczeniu średnim Jest o znaczeniu duŜym X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 17 4. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI (ANALIZA SWOT) SŁABE STRONY SILNE STRONY występowanie obszarów o wysokich walorach przyrodniczych mogących stanowić uŜytki ekologiczne i obszary chronionego krajobrazu utrzymywanie się duŜych kompleksów rolnych o relatywnie wysokim poziomie koncentracji własności oraz obejmujących gleby trzeciej klasy bonitacyjnej dobre warunki topoklimatyczne wynikające z połoŜenia u podnóŜa Bramy Morawskiej, pozwalających na kształtowanie zdrowych warunków dla zamieszkania i specjalistycznej produkcji rolnej silne poczucie przynaleŜności do kultury Ziemi Cieszyńskiej i otwartość na kulturę europejską wysoka dostępność do obszarów o wysokich wartościach krajobrazowych i kulturowych (szlaki turystyczne, rowerowe, piesze) zachowane obiekty historyczne objęte ochroną konserwatorską proedukacyjne postawy mieszkańców (szczególnie młodzieŜy) wysoka atrakcyjność rezydencjalna wysoka dostępność do podstawowych usług publicznych i komunalnych (kultura, edukacja, zdrowie, łączność, wywóz śmieci) funkcjonowanie firm budowlanych dysponujących wysoko kwalifikowaną kadrą rzemieślniczą i dostępnością do nowoczesnych materiałów i technologii budowlanych dostępność terenów uzbrojonych w podstawowe media techniczne logistyczna atrakcyjność gminy związana o drogowym węzłem granicznym dostępność do rozbudowanej sieci gazociągów rozdzielczych oraz sieci elektroenergetycznej o róŜnej mocy i napięciu wysoki potencjał oczyszczania ścieków rozbudowany układ drogowy Szanse moŜliwość uzyskania środków finansowych, w tym z UE kompleksowy rozwój sieci usług zagospodarowanie walorów krajobrazowych stworzenie silnego produktu turystycznego unowocześnianie infrastruktury sołectwa wzrost wydatków na turystykę spowodowany poprawą dobrobytu społeczeństwa utrzymujący się wysoki poziom zanieczyszczenia atmosfery (których źródłem są: komunikacja, niska emisja z palenisk domowych i zanieczyszczenia transgraniczne) zanieczyszczenie wód powierzchniowych ściekami przeciętny poziom aktywności środowisk lokalnych na rzecz rozwoju miejscowości utrzymanie się niskiego poziomu wykształcenia ludności brak tanich mieszkań komunalnych i socjalnych duŜy zasób starej substancji mieszkaniowej postępująca dekapitalizacja gospodarstw rolnych i siedlisk ludności dwuzawodowej „przestarzały” układ komunikacyjny, geometryczna wadliwość układu drogowego oraz jego kolizyjność z układem kolejowym Konieczność ponoszenia wysokich nakładów inwestycyjnych na rozbudowę i funkcjonowanie systemów infrastruktury technicznej, wynikająca z rozproszonej struktury osadniczej Wadliwe prowadzenie sieci magistralnych skutkujące degradacją krajobrazu i koniecznością utrzymywania duŜych stref ochronnych Niska sprawność energetyczna funkcjonowania gospodarstw domowych i obiektów uŜyteczności publicznej Rozproszenie zabudowy mieszkaniowej zwiększające koszty rozbudowy infrastruktury technicznej ZagroŜenia postępująca indywidualizacja Ŝycia społecznego narastający brak przepływu informacji poczucie beznadziei mała świadomość społeczeństwa w zakresie korzyści wynikających z konieczności stałej edukacji 18 5. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ W OKRESIE 7 LAT OD DNIA PRZYJĘCIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Zadanie nr 1 Nazwa Rozbudowa sieci wodociągowej –– ul. Botaniczna w Kończycach Małych (do ul. Jesionowej) Cel Poprawa podstawowych usług na obszarach wiejskich poprzez rozbudowę sieci wodociągowej, warunkującej rozwój społeczno – gospodarczy, co przyczyni się do poprawy warunków Ŝycia oraz prowadzenia działalności gospodarczej Przeznaczenie Zaopatrzenie mieszkańców w wodę Harmonogram realizacji 2008-2009 Całkowita wartość zadania 1.500.000,00 zł Źródło pozyskania 25% budŜet gminy Zebrzydowice środków na realizację 75% środki EFRROW w ramach Programu Rozwoju Obszarów zadania (planowane) Wiejskich na lata 2007 - 2013 Zadanie nr 2 Nazwa Cel Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w Kończycach Małych Poprawa podstawowych usług na obszarach wiejskich poprzez rozbudowę sieci kanalizacji sanitarnej warunkującej rozwój społeczno – gospodarczy, co przyczyni się do poprawy warunków Ŝycia oraz prowadzenia działalności gospodarczej Przeznaczenie Stworzenie moŜliwości odprowadzenia ścieków bytowo – gospodarczych do kanalizacji sanitarnej Harmonogram realizacji 2009-2014 Całkowita wartość zadania Ok. 4.000.000 zł Źródło pozyskania 25% budŜet gminy Zebrzydowice środków na realizację 75% środki UE zadania Zadanie nr 3 Nazwa Budowa Sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Kończycach Małych Cel Poprawa jakości Ŝycia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi. Przeznaczenie Obiekt sportowy Harmonogram realizacji 2008-2010 Całkowita wartość zadania 4.031.790,00 zł Źródło pozyskania 25% budŜet gminy Zebrzydowice środków na realizację 75% środki EFRROW w ramach Programu Rozwoju Obszarów zadania (planowane) Wiejskich na lata 2007 - 2013 19 Zadanie nr 4 Nazwa Cel Przeznaczenie Stworzenie ośrodka sportów wodnych wokół stawu Młyńszczok w Zebrzydowicach i zagospodarowanie terenu przy zamku w Kończycach Małych na potrzeby turystyki weekendowej Celem niniejszego projektu jest stworzenie szerokiej i interesującej oferty turystycznej poprzez wykorzystanie i podniesienie atrakcyjności istniejących walorów kompleksu pałacowego i stawu Młyńszczok w Zebrzydowicach oraz terenów przyległych do kompleksu zamkowego w Kończycach Małych na potrzeby turystyki weekendowej. Rozwój turystyki weekendowej Harmonogram realizacji Lipiec 2008 – grudzień 2009 ETAP I: Zebrzydowice: budowa deptaka widokowego i ścieŜki rowerowej przy ul. ks. A. Janusza wraz z oświetleniem, rozbudowa sali widowiskowej; Kończyce Małe: utworzenie nowej linii brzegowej stawu przyzamkowego, budowa pomostu na stawie zamkowym wraz z oświetleniem, przebudowa kładki przez potok Kaczor wraz z przekładką kabla energetycznego, budowa ścieŜki spacerowej wzdłuŜ stawu zamkowego wraz z oświetleniem i małą architekturą, budowa przystani dla kajaków na stawie zamkowym, zakup sprzętu do sportów wodnych Styczeń 2010 grudzień 2011 ETAP II: Zebrzydowice: rozbudowa muszli koncertowej, zakup ławeczek, koszy, dodatkowe oświetlenie parkowe, budowa przystani dla kajaków wraz z magazynem na sprzęt do sportów wodnych, zakup sprzętu do sportów wodnych; Kończyce Małe: urządzenie terenów rekreacyjnych: boiska do tenisa ziemnego i siatkówki plaŜowej wraz z zapleczem sanitarno - szatniowym i parkingiem, budowa parkingu przy ul. Staropolskiej wraz z oświetleniem oraz parkingu przy ul. Jagiellońskiej, budowa budynku rekreacyjno - sportowego, montaŜ piłkochwytów przy istniejącym boisku Całkowita wartość zadania 7 646 368,00 zł Źródło pozyskania Środki RPO: 3 541 355,00 zł środków na realizację Środki budŜetu gminy Zebrzydowice: 4 105 013,00 zł zadania (planowane) 20 Zadanie nr 5 Nazwa Cel Przeznaczenie Harmonogram realizacji Całkowita wartość zadania Źródło pozyskania środków na realizację zadania (planowane) Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Kończycach Małych Celem projektu jest ochrona i poprawa jakości środowiska. Przyjęcie zwiększonej ilości ścieków 2010 -2013 4.000.000,00 zł 25% budŜet gminy Zebrzydowice 75% środki UE Ponadto przewiduje się zorganizowanie we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury następujących corocznych przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną: 1. Rajdu rowerowego z sąsiednimi gminami 2. rozgrywek sportowych młodzieŜy szkolnej 3. konkurs wypieków – Dziedzictwo kulinarne 4. przegląd zespołów folklorystycznych 5. „Viva il. Canto” – międzynarodowy festiwal muzyki operowej 6. zajęcia świetlicowe – w tym zorganizowanie akcji czytania dzieciom ksiąŜek 7. spartakiada sołectw (cyklicznie) 21 6. WDROśENIE I MONITOROWANIE PLANU WdroŜenie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w Ŝycie uchwałą Rady Gminy Zebrzydowice. WdroŜenie Planu powierza się Wójtowi Gminy Zebrzydowice, Radzie Sołeckiej miejscowości Kończyce Małe oraz Sołtysowi wsi Kończyce Małe. Monitorowanie kaŜdego przedsięwzięcia - czyli dbanie o prawidłowy jego przebieg przez cały czas jego trwania będzie polegać na systematycznym zbieraniu, zestawianiu i ocenie informacji rzeczowych i finansowych w postaci ustalonych wskaźników, które opisują jego postęp i efekty. W monitorowaniu biorą udział podmioty oraz komórki organizacyjne Urzędu Gminy w Zebrzydowicach zaangaŜowane we wdraŜanie Planu Odnowy Miejscowości Kończyce Małe. Oceną wdraŜania Planu zajmie się Rada Sołecka. 7. PODSUMOWANIE Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliŜszych lat realizację kilku zadań. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową. Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Kończyce Małe ma takŜe słuŜyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangaŜowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieŜy, rozwojowi organizacji społecznych oraz poprawie warunków Ŝycia mieszkańców. 22