Wyremontowane i zmodernizowane gmachy przy ul. Pomorskiej

Wyremontowane i zmodernizowane gmachy przy ul. Pomorskiej
Pedagodzy wreszcie na swoim
Święto Uniwersytetu Łódzkiego – 24 maja – to czas uroczystych
podsumowań:
wręczanie
dyplomów
doktorskich
i
habilitacyjnych,
odznaczenia i honory dla zasłużonych dla uczelni. Jest też znakomita
okazja do pochwalenia się dokonaniami na polu innym niż naukowe i
dydaktyczne. Tak uczynił Wydział Nauk o Wychowaniu, otwierając dzień
później, tj. 25 maja, gruntownie wyremontowane i zmodernizowane dwa
budynki przy ul. Pomorskiej 46/48.
Wydział Nauk o Wychowaniu istnieje w strukturach Uniwersytetu Łódzkiego
zaledwie 16 lat. Obecnie należy do najprężniej rozwijających się wydziałów naszej
uczelni, a przekazane właśnie gmachy, zdecydowanie poprawiające warunki pracy
kadry naukowo-dydaktycznej, kształcenia studentów i socjalne, pozwalają mieć
nadzieję, że w przyszłości jego działania będą co najmniej tak dynamiczne, jak do tej
pory.
Uroczystość prezentacji i otwarcia gmachów połączona była z podniosłym
momentem odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci prof. Aleksandra Kamińskiego,
umieszczonej w środku jednego z budynków, na zewnętrznej ścianie auli, której
nadano imię autora „Kamieni na szaniec”. Napis na tablicy głosi:
Aleksander Kamiński
1903-1978
Profesor Uniwersytetu Łódzkiego,
żołnierz Armii Krajowej,
pedagog, harcmistrz
i ideowy przywódca
Szarych Szeregów.
Pod tablicą zaciągnięta została warta harcerska, przygotowana przez mgr
Sylwię Bartosik, a zespół wokalny Katedry Edukacji Artystycznej odśpiewał „Locus
iste” Antona Brucknera.
O tym, że na Wydziale Nauk o Wychowaniu panuje artystyczna atmosfera,
przekonał uczestników uroczystości program przygotowany przez studentów. Zespół
wokalny V roku edukacji artystycznej, pracujący pod kierunkiem mgr. Sławomira
Małachowskiego, „rozruszał” zebranych utworami George’a Gershwina i pieśniami
negro spirituals. W czasie zwiedzania gmachów gościom towarzyszyła muzyka
klasyczna w wykonaniu zespołu instrumentalnego studentek z I i II roku edukacji
przez sztukę, przygotowanych przez mgr. Piotra Soszyńskiego i mgra Jacka
Szczecińskiego. Wielkie barwa zebrał układ taneczny pod znamiennym tytułem
„Wyzwolenie”, zaprezentowany przez studentki III i IV roku pod kierunkiem mgr
Katarzyny Korzeniewskiej. Do muzyki z filmu „Matrix” powstał dynamiczny i pełen
emocji taniec, w który wpleciono słowa Aleksandra Kamińskiego z książki „Kamienie
na szaniec”: Walka trwa. Trzeba przerwać tę opowieść. Opowieść o wspaniałych
ideałach braterstwa i służby, o ludziach, którzy potrafią pięknie umierać i pięknie żyć.
Słowa, które „Kamyk” nakreślił w czasie okupacji, mimo upływu lat. nie straciły swej
aktualności. Ideały braterstwa i służby są cenne także dziś, choć nie wszyscy
doceniają, że obecne czasy oczekują od nas raczej wartościowego życia niż
godnego umierania.
Program artystyczny, zaprezentowany przez studentów Katedry Edukacji
Artystycznej, miał silniejszy związek z uroczystością, niż można przypuszczać. Warto
przypomnieć,
że
Aleksander
Kamiński
ma
zasługi
także
dla
środowiska
artystycznego. W czasie okupacji, jako żołnierz AK, utworzył komórkę o nazwie
„Sztuka”, która zajmowała się rozprowadzaniem i prezentowaniem utworów
teatralnych i muzycznych.
Nowe budynki Wydziału Nauk o Wychowaniu to wielka zmiana dla jego
pracowników i studentów. Dopiero teraz cały wydział (z wyjątkiem Instytutu
Psychologii, który pozostaje przy ul. Smugowej 10/12) znalazł się w jednym miejscu,
w nowoczesnych, funkcjonalnych i estetycznych wnętrzach. Co prawda już w roku
akademickim 2005/2006 i 2006/2007 wiele zajęć odbywało się w budynku frontowym
przy ul. Pomorskiej, nadal jednak trzeba było „kursować” między Pomorską a
Kopernika. Przez ten czas z okien nowych pracowni wszyscy z zainteresowaniem
śledzili postępy prac po drugiej stronie podwórza.
Oba gmachy, połączone parterowym łącznikiem, znakomicie się uzupełniają.
Od frontu znajdują się sale dydaktyczne i biura dziekanatu. W dwupiętrowym
budynku na zapleczu działki umieszczono aulę, bibliotekę z czytelnią i magazynem
oraz pomieszczenia poszczególnych katedr z gabinetami wykładowców. Na
podwórzu powstało miejsce na bezpieczny parking. Prace remontowane (wg projektu
firmy Archidea Królikowski Wichliński – Architekci Spółka Partnerska) wykonała firma
Dekorum-Bud. Warto przytoczyć parę liczb, dających wyobrażenie o skali
przedsięwzięcia: prace remontowe budynku na zapleczu trwały rok i siedem
miesięcy; jego powierzchnia użytkowa (z łącznikiem) wynosi 2,2 tys. m kw. Aula
może pomieścić 200 osób. Całkowity koszt remontu i adaptacji obydwu gmachów do
potrzeb WNoW wyniósł niemal 10 mln zł.
W uroczystości uczestniczyli: rektor UŁ prof. Wiesław Puś, prorektor UŁ ds.
współpracy z zagranicą prof. Wojciech Katner, dziekan WNoW prof. Grzegorz
Michalski, prodziekani, kierownicy katedr oraz profesorowie tego wydziału. Obecni
byli: kanclerz UŁ Alicja Korytkowska, zastępca kanclerza UŁ ds. technicznych Jan
Rydz i przedstawiciele Urzędu Miasta Łodzi.
Przy okazji święta łódzkich pedagogów warto przypomnieć parę faktów z życia
i działalności nieobecnego bohatera tej uroczystości: Aleksandra Kamińskiego. Jego
nazwisko jest dobrze znane, ale zwykle kojarzy się przede wszystkim z powieścią
„Kamienie na szaniec”. Tymczasem autorstwo tej książki to nie jedyne – i nie
najważniejsze – dokonanie wielkiego harcmistrza.
„Kamyk” – tak brzmiał jeden z pseudonimów, jakie Kamiński przybrał w czasie
okupacji – urodził się w roku 1903 w Warszawie, zmarł tamże 75 lat później. Od
dzieciństwa był związany z harcerstwem: jako członek męskiej drużyny skautowej, a
następnie kolejno zastępowy, przyboczny, drużynowy i przyboczny hufca. Po
studiach (historia na Uniwersytecie Warszawskim) pracował jako nauczyciel i
pedagog, kontynuował też działalność w ZHP. Dzięki pracy z młodzieżą sformułował
zasady tzw. metody zuchowej, czyli harcerskiej metody wychowawczej dla chłopców
w wieku od 8 do 11 lat. Zawarł je w książkach „Antek cwaniak” (1932), „Książka
wodza zuchów” (1933) i „Krąg rady” (1935). Swoje spostrzeżenia upowszechniał,
prowadząc międzynarodowe kursy zuchowe i biorąc udział w międzynarodowych
konferencjach instruktorów zuchowych. W czasie okupacji redagował podziemny
„Biuletyn Informacyjny” i kierował prowizorycznym domem dziecka dla sierot
warszawskich. Działał też w Szarych Szeregach, a te doświadczenia zawarł w swej
najsłynniejszej książce – „Kamienie na szaniec”.
Po odzyskaniu niepodległości rozpoczął się w życiu Aleksandra Kamińskiego
okres związany z Łodzią. W latach 1945-1947 był asystentem prof. Heleny
Radlińskiej w katedrach Pedagogiki Społecznej i Pedagogiki Ogólnej Uniwersytetu
Łódzkiego. Współpracował również z prof. Sergiuszem Hessenem. W roku 1947,
obroniwszy rozprawę „Metoda harcerska w wychowaniu i nauczaniu szkolnym”,
uzyskał stopień doktora filozofii. W 1950 r. z przyczyn ideologicznych został usunięty
z uniwersytetu i z pracy harcerskiej. Do ZHP powrócił po październikowej „odwilży”
1956 r., a na uczelnię – dwa lata później. Od kwietnia 1962 r. kierował Katedrą
Pedagogiki Społecznej. Praca „Prehistoria polskich związków młodzieży” przyniosła
mu
w
1959
r.
habilitację.
Dziesięć
lat
później
otrzymał
tytuł
profesora
nadzwyczajnego. Po przejściu na emeryturę w roku 1972 powrócił do Warszawy.
Spoczywa na wojskowym cmentarzu Powązki obok Kwatery Szarych Szeregów.
Ze względu na działalność okupacyjną „Kamyka” i miejsce jego ostatniego
spoczynku, harcmistrza kojarzy się na ogół ze stolicą. Jednak w Łodzi nie brak
miejsc mu poświęconych: w 2004 r. odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik
Kamińskiego w łódzkim parku Staromiejskim; na ścianie domu przy ulicy noszącej
imię Kamińskiego (w centrum miasta, przy niej ma również siedzibę Instytut Historii
UŁ) znajduje się pamiątkowa tablica; jego imię nosi Szkoła Podstawowa nr 137. Od
25 maja do tej listy miejsc należy dopisać nowy gmach Wydziału Nauk o
Wychowaniu UŁ.
MAGDALENA SASIN