Oficyna Raczków - Pierścień św. Kingi

***
Wykonałeś wszystkie zadania? Wróć do punktu startu. Jeżeli wykonałeś
je prawidłowo, otrzymasz pieczęć uprawniającą do udziału w finale.
***
Organizator:
Partnerzy:
Małopolski Instytut Kultury
Partnerzy:
ul. Karmelicka 27, Kraków
tel.: 012 422 18 84
www.mik.krakow.pl
instytucja kultury
Województwa Małopolskiego
Urząd Miasta
Małopolski Instytut Kultury
i Gminy
ul. Karmelicka 27, Kraków
w Starym Sączu
©MIK, Kraków 2008
tel.: 012 422 18 84
Muzeum Regionalne
www.mik.krakow.pl
instytucja kultury
Województwa Małopolskiego
Urząd Miasta
i Gminy
w Starym Sączu
Miejsko-Gminny
Ośrodek Kultury
w Starym Sączu
Muzeum Regionalne
im. S. Udzieli
w Starym Sączu
Powiatowa
i Miejsko-Gminna
Biblioteka Publiczna
w Starym Sączu
Miejsko-Gminny
Wsparcie
finansowe
Ośrodek Kultury
w Starym Sączu
Powiatowa
Bibliografia:
im.
S. Udzieli
i Miejsko-Gminna
w
Starym Sączu
Biblioteka Publiczna
http://www.kurier.stary.sacz.pl/kur03-04-03.pdf
w Starym Sączu
J. i P. Sułkowscy, Nazwy miejscowe Starego Sącza, „Kurier Starosądecki” nr 3/4, 2003.
Druk powstał w ramach projektu „Pierścień św. Kingi” 2008
Wsparcie finansowe
Notkę o Józefie Raczku opracowała: Iwona Matejczuk
©MIK, Kraków 2008
J. Racze
k, Błogo
sławion
Oficyna Raczków
Józef Raczek (1922-1990) – malarz, rzeźbiarz, kolekcjoner,
autor sztuk teatralnych i bajek.
„Orędownik Sądecczyzny” swój dom, zwany „Oficyną Raczków”,
zamienił w niezwykłą galerię grafik, obrazów i rzeźb. Przez wiele
lat było to miejsce spotkań i twórczej pracy artystów. W pokoju
„Pod muzami” Raczek podejmował gości winem własnego wyrobu
z owoców głogu i dzikiej róży.
Sztuka była dla niego niczym pamiętnik – uwiecznił starosądecki
rynek, klasztor klarysek, kapliczki, św. Kingę. Malowidła znajdujące
się w sieni przybliżają nam kulturę i historię Starego Sącza, a na
podwórku wciąż jeszcze rzeczywistość miesza się z bajką.
a Kinga
Pierścień św. Kingi
Organizator:
J. Raczek, Widok Starego Sącza
Wykonałeś wszystkie zadania? Wróć do punktu startu. Jeżeli wykonałeś
je prawidłowo, otrzymasz pieczęć uprawniającą do udziału w finale.
WSTĄPIENIE GRYFINY DO
ZAKONU
Na malowidle pokazano uroczystość
wstąpienia księżnej Gryfiny do starosądeckiego klasztoru. Księżna Kinga
przedstawiona jest za klasztorną kratą,
z pastorałem w dłoni. Obok niej klęczy
Gryfina. Na obrazie przedstawiono
ponadto: parę królewską Elżbietę Ryksę
i Wacława II (założyciela Nowego Sącza), przedstawicieli stanu duchownego
i parę mieszczan starosądeckich.
SPOTKANIE JANA
III SOBIESKIEGO
I MARYSIEŃKI
Malowidło ilustruje spotkanie
Jana III Sobieskiego z Marysieńką w Starym Sączu. W 1683 roku
król po stoczonej bitwie pod
Wiedniem postanowił pokłonić
się relikwiom księżnej Kingi. Legenda głosi, że na przedmieściach
Starego Sącza, w miejscu zwanym
Poczekaj królowa Maria Sobieska
oczekiwała na męża.
WESELE W BRYJOWIE
Malowidło przedstawia przygotowania do
starosądeckiego wesela. Podpis pod nim
głosi: „A w naszym Bryjowie takie paradnice, że jedna od drugiej pożyco spódnice”.
Bryjów to potoczne określenie na Stary
Sącz. Na przełomie zimy i wiosny, w okresie tzw. przednówka, kiedy brakowało
już zapasów, mieszkańcy Starego Sącza
przygotowywali potrawę z mąki razowej,
gotowanej na wodzie, którą maszczono
słoniną lub popijano mlekiem. Takie danie
nazywane było bryjką.
ODPOWIEDŹ
Malowidło ilustruje legendę, wedle której po założeniu Nowego
Sącza w 1292 roku, władze tego
miasta zwróciły się do starosądeczan z prośbą, „aby użyczyli
szubienicy”. W odpowiedzi rajcy
Starego Sącza stwierdzili, że
mają ją dla miejscowych, a nie
dla obcych.
ZAŁOŻENIE MIASTA
STAREGO SĄCZA
Na malowidle przedstawiona jest legenda o założeniu
miasta przez Sandka. Nazwa
Sącz pochodzi od imienia słowiańskiego Sądek lub Sandek,
skrót od Sędzisława i Sędziwoja. Imię to powszechnie
występowało wśród rycerstwa
i dostojników.
UFUNDOWANIE KLASZTORU
KLARYSEK
Malowidło przedstawia księżną Kingę
i Bolesława Wstydliwego fundujących
klasztor klarysek w Starym Sączu. Dar
fundacji odbierają: klaryska – ksieni, oraz
brat franciszkanin, za nimi stoi starosądeczanin w regionalnym stroju.
Źródła historyczne wykluczają jednak,
że takie przekazanie miało miejsce. Książę
Bolesław zmarł w 1279 roku, a dopiero
rok później księżna Kinga ufundowała
w Starym Sączu dwa klasztory: klarysek
i franciszkanów.
1000-LECIE PAŃSTWA
POLSKIEGO
Częściowo zniszczone malowidło pokazuje obchody milenijne
w Starym Sączu (1966 rok). Na
obrazie przedstawieni są mieszkańcy oraz ówczesny Arcybiskup Metropolita krakowski,
Karol Wojtyła.
700-LECIE STAREGO SĄCZA
Pokazano tutaj obchody 700-lecia
Starego Sącza, które przypadły na
rok 1957. Słabo widoczny podpis
mówi: „A w naszym Bryjowie takie
są zwyczaje, że matka za córkę
worek ziemniaków daje”.
Zwróć uwagę na charakterystyczny
strój sądecki, w którym przedstawieni są starosądeczanie. Składa się
on z kaftana szytego z granatowego
sukna z czerwonymi obszyciami
oraz czarnego, filcowego kapelusza.
Omnia beneficia
Malowidło na sklepieniu przedstawia św. Kingę z nutami najstarszego
zabytku polskiej muzyki polifonicznej Omnia beneficia (Wszelkie dobra).
Wykonanie tego utworu w 1975 roku
zapoczątkowało coroczny Starosądecki Festiwal Muzyki Dawnej.