abstrakt - Tabu - Trend
Transkrypt
abstrakt - Tabu - Trend
DR ARTUR JACEK JĘDRZEJEWICZ, UNIWERSYTET PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNY SIEDLCACH LUIS BUÑUEL — W SKANDAL JAKO AKTUALIZACYJNA FORMA RENOVATIO Luis Buñuel był skandalistą, ukazującym zwierzęcość białego animal rationale, który tym bardziej jest człowiekiem, im bardziej chowa swą militarystyczno-imperialną zwierzęcość za pozorami judeochrześcijańskiego sacrum. De facto, właśnie przez skandal — czyli niejako prowokowanie uczuć zgorszenia, niesmaku — reżyser-mistrz wyrażał cały jego kamuflaż pod burżuazyjnym lukrem przewrotności. Dla kultury i współczesnego „skandalizowania” jest Buñuel tym bardziej wartościowy, że nigdy nie wymyślał sztucznej formy ani nie imitował pseudo-mistycyzmu jak np. numinosum (por. np. Robert Bressona, Andriej Tarkowski czy Th. Drayer), ale przez swą oryginalną formę i własny paradoksalny język ujawniał złożone warstwy osobowości białego, chrześcijańskiego animal rationale. Inaczej mówiąc, przez skandal rozszczepiał i ukazywał tę złożoność w pryzmacie własnej, paradoksalnej osobowości: burżuazyjnego anarchisty, katolickiego antyklerykała, awangardowego tradycjonalisty. Największym jednak wkładem, jaki do światowej kultury wniosły obrazy Buñuela, jest wprowadzenie skandalu w wymiar poetycki, poruszający wrażliwość odbiorcy, a równocześnie rewolucjonizujący, „odświeżający” jego idee czy poglądy, dokonując przez to ich swego rodzaju intelektualnej aktualizacji — renovatio (A.v. Gennep).