Biuletyn 2004/4 - TNBSP Bielsko

Biuletyn informacyjny
Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy
Szkół Polskich Oddział w Bielsku-Białej
nr 4/2004
S p is tr e ści:
Towarzystwo Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich
Rada Oddziału w Bielsku-Białej
ul. Bohaterów Warszawy 20
43-300 Bielsko-Biała
Harmonogram prac Oddziału TNBSP w Bielsku-Białej w roku szkolnym
2004/2005
 Poznawanie miasta
 Bielsko-Biała Obiekty mniej znane lecz godne obejrzenia:
 Wybrane informacje z historii cechów rzemieślniczych
 Na terenie Bielska-Białej i okolic. Sukiennictwo
 Program ścieżki z edukacji czytelniczej i medialnej „MY I MEDIA”
Gimnazjum nr 1 w Andrychowie

1-2
3
4-5
5-6
7-14
Serdecznie witamy wszystkich bibliotekarzy szkolnych, członków
i sympatyków TNBSP w nowym roku szkolnym 2004/2005.
Chcemy Państwu zaproponować szereg różnorodnych możliwości indywidualnego dokształcania. W bieżącym roku zaplanowaliśmy zajęcia szkoleniowe, warsztatowe, wyjazdy i wycieczki edukacyjne. W drugim semestrze będziemy chcieli zaproponować wzięcie udziału w międzyszkolnym
konkursie dla naszych czytelników oraz rozpocząć aktywną współpracę z Oddziałem TNBSP w Częstochowie.
Dokładny harmonogram zajęć zamieszczamy poniżej. Informuje on o 26 terminach i tematach spotkań. Mamy nadzieję, że różnorodność propozycji pozwoli każdemu z nas znaleźć coś dla
siebie. Ich bogata oferta mogła dotrzeć do Państwa dzięki aktywności i zaangażowaniu naszych
członków. Cieszymy się ogromnie, że coraz więcej spośród nauczycieli bibliotekarzy dzieli się swoją
wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniami w szerokim kręgu naszego środowiska. Wszystkim
prowadzącym i organizatorom serdecznie dziękujemy a inne zainteresowane osoby zapraszamy do
współpracy we współtworzeniu i realizacji kolejnych planów oraz do aktywnego udziału w proponowanych zajęciach!
Rada Oddziału TNBSP w Bielsku-Białej
HARMONOGRAM PRAC ODDZIAŁU TNBSP W BIELSKU-BIAŁEJ
w roku szkolnym 2004/2005
DATA
25.IX.2004r.
GODZINA
TEMAT
9.00 – 15.00 Integracyjna rodzinna wycieczka edukacyjna
trasą zabytkowych miejsc Bielska. (UWAGA!!!
Sprawdź termin awaryjny w razie niepogody
!!! – 23.X.)
MIEJSCE
PROWADZĄCY
Spotkanie : godz. 9.00
Małgorzata Kilijan
przed głównym wejściem
dworca kolejowego,
zakończenie ok.
godz.13.00 ogniskiem na
Szyndzielni.
1
30.IX.2004r.
14.00 –
15.30
05.X.2004r.
14.00 –
15.30
11.X.2004r.
14.00 –
15.30
21.X.2004r.
14.00 –
Nowości w MOL-u 2000+. Wersje demonstra15.30
cyjne. Cennik
9.00 – 15.00 Integracyjna rodzinna wycieczka edukacyjna
trasą zabytkowych miejsc Bielska. (UWAGA!!!
Termin awaryjny)
14.00 –
Szkoła bez stresu – jak uniknąć stresu w szkole
15.30
23.X.2004r.
26.X.2004r.
16.XI.2004r.
25.XI.2004r.
14.00 –
15.30
14.00 –
15.30
02.XII.2004r. 14.00 –
13.30
13.I.2005r.
14.00 –
15.30
17.I.2005r.
17.II.2005r.
28.II.2005r.
03.III.2005r.
15.III.2005r.
31.III.2005r.
05.IV.2005r.
16.IV.2005r.
21.IV.2005r.
05.V.2005r.
19.V.2005r.
21.V.2005r.
24.V.2005r.
16.VI.2005r.
Walne zebranie członków i sympatyków
TNBSP Oddział w Bielsku-Białej inaugurujące
rok szkolny 2004/2005
Prowadzenie korespondencji elektronicznej,
zakładanie własnej skrzynki pocztowej – adres
e-mail
Spotkanie organizacyjne członków i sympatyków TNBSP – sekcja w Kozach
Formy pracy wykorzystywane w biblioterapii –
zajęcia praktyczne
Awans zawodowy nauczyciela bibliotekarza –
wymiana doświadczeń, uwagi praktyczne
Skontrum w programie MOL i MOL 2000+
Kolegium Nauczycielskie Katarzyna Urbaniec
w B-B, ul. Krakowska 30
I LO im. M.Kopernika w
B-B, ul. Listopadowa 70
Bożena Szatan-Fedko
Gimnazjum w Kozach,
ul. Szkolna 20
Romana BulandaFrączkiewicz, Julita
Poszwa
Bożena Szatan-Fedko
I LO im. M.Kopernika w
B-B, ul. Listopadowa 70
j. w.
Zesp. Szkół Ogólnokszt.
w B-B, ul. Sternicza 4
(os. Beskidzkie)
I LO im. M.Kopernika w
B-B, ul. Listopadowa 70
SP nr 29, ul. Czereśniowa
(Komorowice)
I LO im. M.Kopernika w
B-B, ul. Listopadowa 70
Awans zawodowy nauczyciela bibliotekarza –
Zesp. Szkół Ekonomiczspotkanie z przedstawicielem Delegatury Kura- nych w B-B, ul. Komotorium Śląskiego w Bielsku-Białej
rowicka
9.00 – 16.00 Nagrywanie, przegrywanie, kopiowanie, skaZesp. Szkół Ogólnokszt.
nowanie – warsztaty komputerowe
w B-B, ul. Sternicza 4
(os. Beskidzkie)
14.00 –
Wykorzystanie wydruków i zestawień w proI LO im. M.Kopernika w
15.30
gramie MOL w działalności biblioteki szkolnej B-B, ul. Listopadowa 70
14.00 –
Zasoby INTERNETU. Wykorzystanie wyszuI LO im. M.Kopernika w
15.30
kiwarek. Gromadzenie przydatnych materiałów. B-B, ul. Listopadowa 70
14.00 –
Strona internetowa biblioteki szkolnej
Zesp. Szkół Ogólnokszt.
15.30
w B-B, ul. Sternicza 4
(os. Beskidzkie)
14.00 –
Szkoła bez stresu – komunikacja interpersonal- I LO im. M.Kopernika w
15.30
na
B-B, ul. Listopadowa 70
14.00 –
Technika szybkiego czytania
Gimnazjum nr 11 w B-B.
15.30
Ul. E. Plater 3
14.00 –
Tworzenie Szkolnego Multimedialnego CenI LO im. M.Kopernika w
15.30
trum Informacji – uwagi praktyczne, regulamin, B-B, ul. Listopadowa 70
dokumentacja
8.00 – 15.00 Podstawy języka HTML – projektowanie strony Zesp. Szkół Ogólnokszt.
internetowej biblioteki szkolnej
w B-B, ul. Sternicza 4
(os. Beskidzkie)
14.00 –
Wyszukiwanie informacji – katalogi, kartoteka, I LO im. M.Kopernika w
15.30
zestawienia
B-B, ul. Listopadowa 70
14.00 –
Animacja kulturalna w bibliotece cz.1
LO im. St.Żeromskiego
15.30
w B-B, ul. Bohaterów
Warszawy 20
14.00 –
Animacja kulturalna w bibliotece cz.2
SP nr 1 w B-B, ul. Dywi15.30
zji Kościuszkowskiej 2
9.00 – 15.00 Integracyjna rodzinna wycieczka edukacyjna
Dokładne informacje
trasą zabytkowych miejsc Białej.
zostaną podane w późniejszym terminie
14.00 –
Technologia pracy umysłowej – jak uczyć zaI LO im. M.Kopernika w
15.30
pamiętywania i myślenia
B-B, ul. Listopadowa 70
14.00 –
Walne zebranie członków i sympatyków
Kolegium Nauczycielskie
15.30
TNBSP Oddział w Bielsku-Białej podsumowu- w B-B, ul. Krakowska 30
jące rok szkolny 2004/2005
Małgorzata Kilijan
Julita Poszwa, Danuta
Kwiecień
Bożena Szatan-Fedko
Elżbieta Gucwa, Romana BulandaFrączkiewicz
Bożena Szatan-Fedko
Małgorzata Kilijan
Danuta Pobudkiewicz
Bożena Szatan-Fedko
Bożena Szatan-Fedko
Małgorzata Dwornik
Bożena Szatan-Fedko
Iwona Kancler
Bożena Szatan-Fedko
Danuta Pobudkiewicz,
Małgorzata Dwornik
Bożena Szatan-Fedko
Alina Chwietkiewicz,
Maria Koutny
Alina Chwietkiewicz,
Maria Koutny
Małgorzata Kilijan
Bożena Szatan-Fedko
Katarzyna Urbaniec
2
Poznawanie miasta
Cele ogólne:
- rozszerzanie i pogłębianie wiadomości
o historii i dniu dzisiejszym miasta i okolic,
- przygotowanie młodzieży do świadomego
wyboru oferty kultury i mediów,
uczenie
umiejętności
odczytywania
i rozumienia kontekstu kulturowego historii,
- uczenie wyszukiwania i selekcjonowania
informacji, materiałów i oferty kulturalnej
miasta,
- rozbudzanie zainteresowań uczniów,
- wdrażanie do samokształcenia,
- wychowanie patriotyczne uczniów,
- rozbudzanie poczucia przynależności narodowej, kulturowej, kształcenie postaw patriotycznych,
- zachęcanie do poszerzania wiedzy
i umiejętności,
- kształtowanie poczucia więzi i tożsamości
regionalnej,
- rozumienie znaczenia kultywowania tradycji,
- rozwijanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej,
- kształcenie szacunku do twórców lokalnych,
- poznawanie zwyczajów, obrzędów lokalnych,
- wyrabianie nawyku korzystania z prasy lokalnej.
Cele edukacyjne:
- przygotowanie uczniów do pracy twórczej,
- aktywny odbiór przez uczniów dóbr kultury,
- dążenie do zachowania tożsamości kulturowej wobec zjawiska globalizacji.
Postawy:
- szacunku do dziedzictwa kulturowego,
- poszanowania dla tradycji,
- otwartości na historię i kulturę,
- poczucia estetyki.
Zadania:
- rozwijanie wiedzy na temat rodzinnego miasta,
- dostarczanie materiałów na określony temat,
- rozwijanie działań twórczych uczniów.
Osiągnięcia:
zachowanie
tożsamości
kulturowej
i regionalnej,
- pogłębianie znajomości miasta i okolic,
- udział uczniów w życiu kulturalnym miasta,
- udział uczniów w konkursach i wystawach,
- rozwój wrażliwości estetycznej uczniów,
- rozwój wrażliwości etycznej uczniów.
Formy pracy możliwe do wykorzystania w bibliotece szkolnej:
-
pogadanki i rozmowy z uczniami,
wycieczki krajoznawcze,
małe formy teatralne,
dyskusje,
konkursy miedzowe,
„Żywa gazetka”,
gry i zabawy rebusowe,
hasła i cytaty,
plakaty,
afisze i ogłoszenia,
gazetki ścienne,
serwis prasowy,
kalendarz historyczny,
- albumy,
- wystawki,
- odczyty,
- inscenizacje historyczne,
- montaże słowno-muzyczne,
- sesje popularnonaukowe,
- pokazy multimedialne,
- konkursy fotograficzne i plastyczne,
- kontakty i spotkania z ciekawymi ludźmi,
- konkursy literackie,
- wyszukiwanie materiałów i odpowiedzi na
pytania konkursowe.
Przygotowała: Bożena Szatan-Fedko
I LO im. M. Kopernika w Bielsku-Białej
3
Bielsko-Biała
Obiekty mniej znane lecz godne obejrzenia:
hotel „Prezydent” – dawny hotel „Dwór Cesarski” z lat 1892-1893 (projekt Karola Korna) z neorenesansowymi elewacjami,
pomnik – fontanna warszawskiej Syrenki – dzieło Ryszarda Sroczyńskiego z 1954 r., ufundowany przez Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy w podzięce za wielki wkład Bielska-Białej w
odbudowę Warszawy,
gmach oddziału Banku Śląskiego z lat 1936-1938 projektu Pawła Juraszko, z witrażem przedstawiającym fragment panoramy miasta,
kaplica zamkowa św. Anny wzniesiona w 1855 r. w stylu neoromańskim – kaplica grzebalna
Sułkowskich (ich groby w krypcie),
Prywatne Muzeum Literatury im. Władysława Reymonta z kolekcją ręcznie przepisywanych
i ilustrowanych przez Tadeusza Modrzejewskiego dzieł Reymonta i Mickiewicza; ekspozycja w oryginalnie zaaranżowanych wnętrzach utrzymanych w klimacie powieści „Chłopi”,
pomnik Marcina Lutra – najcenniejszy bielski pomnik, dzieło w brązie wiedeńskim artysty Franza Vogla z 1900 r., jedyny w Polsce pomnik tego teologa i reformatora religijnego,
siedziba PCK (ul. Sobieskiego 6) – dawna remiza strażacka wybudowana w 1884 r. w stylu neoromańskim przez Karola Korna, z herbem miasta na szczycie; remiza posiadała jedna z pierwszych
w monarchii austro-węgierskiej centralę telefoniczną ze 150 abonentami,
cmentarz parafialny przy ul. Grunwaldzkiej z Pomnikiem Legionistów 1914-1918 i nagrobkami Klemensa Matusiaka oraz prof. Zygmunta Lubertowicza,
Grodzisko – początek polskiej wsi Bielsko, pozostałość typowej pierścieniowej osady rolniczoprodukcyjnej i warownej sprzed XIII w.,
Wzgórze Trzy Lipki (386 m npm.) – obecnie bezdrzewne, dawniej porośnięte gajem lipowym,
pod którym w 1645 r. rozegrała się krwawa potyczka z oddziałem szwedzkim ciągnącym na Bielsko; na zachodnim zboczu wzgórza znajduje się kilka betonowych schronów bojowych polskich z
1939 r., do walk tu nie doszło,
gmach Zawodowej Straży Pożarnej (ul. Grunwaldzka) z 1925-1928 r. z własną wieżą obserwacyjną,
gmach Narodowego Banku Polskiego z pięknymi wnętrzami o stylizacji „kryształowej” z 19281930 r.,
BCK – pierwotnie siedziba Bractwa Kurkowego (Strzeleckiego) wybudowany w 1831 r.,
cmentarz izraelicki (kirkut) z kamiennymi macewami (ok. 1200 szt.) (ul. Cieszyńska), założony
w 1849 r., z ceglanym domem przedpogrzebowym z 1885 r.,
dom „Pod Czarnym Orłem” (Plac Wolności) przebudowany w 1905 r. ze starego zajazdu, wewnątrz secesyjny wystrój westybulu i klatki schodowej, na I piętrze tzw. Sala redutowa z plafonem
i żeliwnymi arkadami; bywali tu Habsburgowie oraz wielokrotnie Józef Piłsudski,
4
„Dom Pod Żabami” (ul. Targowa) zbudowany przed 1906 r., z ciekawą elewacją,
barokowa rzeźba kamienna Św. Jana Nepomucena z 1782 r. (przy placu kościelnym Kościoła pw. Opatrzności Bożej),
pomnik Adama Mickiewicza dłuta Ryszarda Sroczyńskiego z 1961 r., wcześniej był tu pomnik
Gabriela Narutowicza,
zespół fabryczno-willowy przy ul. Partyzantów 22 zbudowany 1869-1878,
Dom Żołnierza Polskiego (ul. Broniewskiego 27) o cechach podhalańskich, zbudowany w latach
1924-1925,
Gazownia Miejska zbudowana w 1864 r.,
Dom Przyrodnika (Stanisława Forysia) z ekspozycją 25 tys. motyli, chrząszczy i ptaków z polski i
całego świata,
Galeria Regionalnego Ośrodka Kultury (ul. 1 Maja),
Cmentarz – Mauzoleum (ul. Wyzwolenia) żołnierzy sowieckich urządzony w 1948 r., pochowano
tu 28 oficerów i 10634 żołnierzy poległych w okresie styczeń-maj 1945 r., posiada ok. 300 kamiennych nagrobków i 21 mogił zbiorowych oraz pomnik,
Biblioteka Pedagogiczna – neobarokowa kamienica wybudowana w 1903 r. wg projektu Emanuela Rosta juniora, z klatką schodową ozdobioną stiukami, na elewacjach – kariatydy i tarcze ze
stylizowanym herbem Białej, w sieni tablice z nazwiskami nauczycieli poległych i pomordowanych
w okresie 1939-1945,
Aleja Sułkowskich – dawny duży ogród zamkowy Sułkowskich, sprzedany miastu, w latach
1931-1935 rozparcelowany, tu stanął zespół budynków mieszkalnych dla bogatej elity przemysłowej,
Park Rosta z aleją wysokich drzew, obecnie z kortami tenisowymi,
gmach I LO im. Mikołaja Kopernika,
gmach Szkoły Przemysłowej,
Cygański Las – Park Ludowy,
gmach Miejskiej Szkoły Ludowej i Wydziałowej – obecnie Szk. Podst. Nr 9.
opracowała: Bożena Szatan-Fedko
I LO im. M. Kopernika w Bielsku-Białej
Wybrane informacje z historii cechów rzemieślniczych
na terenie Bielska-Białej i okolic. Sukiennictwo



cech – z jęz. niemieckiego to rysunek,
każdy rzemieślnik wieszał nad swoim warsztatem tablicę z rysunkiem i napisem, czym się
zajmuje,
każdy, kto uprawiał rzemiosło, musiał należeć do określonego cechu,
5






































cech to stowarzyszenie zawodowe; każde rzemiosło miało swój cech,
w mniejszych miastach istniał jeden wspólny cech,
cech nadawał przywileje wykonywania zawodu,
cech dbał o surowce, ustalał ceny, szukał nowych rynków zbytu,
cech sprawował również funkcje kontrolne, jakościowe (nadawał pieczęć wyrobom spełniającym określone warunki),
na bielskich suknach nadawano pieczęć BS oraz plomby jakościowe,
cech był również sądem w sporach jakościowych wyrobów oraz w sprawach etycznomoralnych,
bardziej karano za używanie wulgaryzmów niż za pobicie, nakładano kary pieniężne oraz
materialne (wosk na świece, gorzałka, piwo, wino),
cech mógł pozbawić praw wykonywania zawodu,
fuszer = przeszkodnik, partacz – wykonywał zawód bez uprawnień od cechu,
cech dbał o morale i wspólne praktyki religijne,
cech miał w kościele parafialnym swój ołtarz,
zebrania cechu 4 razy w roku były bardzo uroczyście celebrowane,
cech posiadał skrzynię z dokumentami, pieczęciami, kasą, znakami cechowymi, kuflami
ozdobnymi,
do skrzyni cechu były 3 klucze, które mieli: cechmistrz, najstarszy i najmłodszy mistrz,
wszelkie uchwały cechu były podejmowane przy otwartej skrzyni,
mistrz cechowy musiał być żonaty,
uczeń mieszkał u mistrza,
cech świadczył pomoc materialną mistrzom starym, chorym, wdowom i sierotom, pomagał
także braciom z okolicznych miast,
cech był także organizacją militarną oraz strażą pożarną,
cech pełnił często funkcje samorządowe w mieście,
do cechu nie każdy mógł być przyjęty,
3 stopnie w cechu: uczeń przez 3-4 lata, czeladnik, mistrz,
czeladnik po wyzwoleniu musiał udać się na wędrówkę, aby utrwalić umiejętności; wędrówka trwała 3 lata, tylko synowie mistrzów mieli ulgi,
aby zostać mistrzem trzeba było prosić o przyznanie praw w cechu, złożyć odpowiednie
opłaty, wykazać się umiejętnościami, wykonać sztukę mistrzowską, mieć dom i warsztat,
posiadać prawa miejskie, dać poczęstunek dla mistrzów w cechu, dać wkup dla współbraci
w rzemiośle,
sukna = tkaniny wełniane ze strzyży z żywych owiec (strzyża z martwych owiec tylko na
wełnę garbarską),
w każdym mieście był dominujący cech (ze względu na liczbę członków oraz walory wyrobów),
każdy cech miał swoisty język zawodowy,
w Bielsku rozwinął się cech sukienniczy ze względu na dobre uwarunkowania: skrzyżowanie
dróg handlowych, hodowle owiec, woda doskonałej jakości (miękka), duża ilość drewna
opałowego,
wełnę przędły tylko kobiety (od Św. Mikołaja do Wielkanocy),
do przędzenia używano oleju,
długość sztuki sukna – 24 łokcie, po folowaniu (pilśnieniu) materiał kurczył się o 50%
osnowę nakładano na krosno przez kilka dni,
sukna farbowano na 4 kolory: czarny, czerwony, brąz, niebieski,
barwniki były pochodzenia roślinnego (łupy z orzecha, marzanna, inne zioła) i zwierzęcego
(czerwie, mszyce),
nożyce postrzygaczy do zestrzygania włosków z sukna ważyły 25-27 kg,
początkowo suknem handlowali sukiennicy, później zajęli się tym kupcy, którzy musieli uzyskać specjalne pozwolenie od cechu,
zarząd cech to cechmistrz, zastępcy, ławnicy=stołowi, pisarz cechowy,
6



sukiennicy w dzień powszedni chodzili w zielonych fartuchach,
w farbiarniach nie mogły pracować kobiety,
maszyny parowe położyły kres warsztatom sukienniczym.
Przygotowała: Bożena Szatan-Fedko
I LO im. M. Kopernika w Bielsku-Białej
Program ścieżki z edukacji czytelniczej i medialnej „MY I MEDIA”
Gimnazjum nr 1 w Andrychowie
WPROWADZENIE
Media wywierają coraz większy wpływ na życie społeczne. Zmieniły styl życia, system wartości i wzorce zachowań ludzi, dlatego edukacja czytelnicza i medialna powinna
spełniać istotną rolę w systemie kształcenia i wychowania.
Chodzi przede wszystkim o świadomy wybór z bogatej oferty treściowej różnych środków
masowego przekazu oraz o lepsze rozumienie tego, co się czyta, słucha i ogląda.
Edukacja medialna różni się od innych rodzajów „wiedzy szkolnej” tym, że
w zasadniczym stopniu bazuje na przeżyciach i wiedzy uczniów zdobytych nieformalnie poza szkołą – w „świecie mediów”.
Media współczesne są w sposób szczególny związane z komunikowaniem. Odbiór informacji związany jest z kompetencjami biernymi: rozumieniem stosownych kodów i języka
mediów, poprawnym odbiorem tekstów kultury i przygotowaniem na oddziaływanie przekazów medialnych. Edukacja czytelnicza i medialna jest przygotowaniem uczniów do odbioru
i korzystania z wszystkich rodzajów mediów, do posługiwania się mediami jako narzędziami
pracy intelektualnej.
Niniejszy program opracowany został w oparciu o Podstawę programową gimnazjum, dostępne programy nauczania oraz po analizie dokumentów i bazy materialnej szkoły.
CELE WYCHOWANIA I KSZTAŁCENIA
Zgodnie z Podstawą programową założono następujące cele edukacyjne do zrealizowania:
 Przygotowanie do korzystania z różnych źródeł informacji.
 Umiejętność segregowania informacji i krytycznego ich odbioru.
 Rozbudzenie potrzeb czytelniczych.
 Przygotowanie do pracy samokształceniowej i wykorzystywania mediów jako narzędzi pracy intelektualnej.
 Kształtowanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa kulturowego w związku
z globalizacją kultury masowej.
Zadania szkoły gimnazjalnej w zakresie edukacji czytelniczej i medialnej:
 Rozpoznanie i umiejętne kierowanie zainteresowaniami literackimi uczniów.
 Tworzenie warunków do zdobywania informacji z różnych źródeł.
 Rozwijanie wiedzy o komunikowaniu się ludzi bezpośrednio i przez media.
7
 Ukazanie zależności między formą i językiem mediów a zamierzeniami, postawami
i kulturą twórców komunikatów artystycznych, informacyjnych, reklamowych
i propagandowych.
 Uświadomienie roli mass mediów i stosowanych przez nie środków i zabiegów socjotechnicznych.
 Wprowadzenie w zasady procesu twórczego w produkcji medialnej.
 Zapoznanie z fundamentalnymi dziełami medialnymi: fotografii, radia, filmu, telewizji
i teatru, polskimi i zagranicznymi.
Treści programu, wpisane w większość przedmiotów nauczania, uwzględniają dwa aspekty:
kształcący (media jako źródło wiadomości) i wychowawczy (wpływ mediów na proces
kształcenia).
Formami realizacji ścieżki powinny być:
- zajęcia lekcyjne
- koła zainteresowań (np.: redakcyjne, fotograficzne, teatralne itp.)
- wycieczki
- konkursy
SPOSOBY EWALUACJI:
Ewaluacji będzie podlegać atrakcyjność programu dla ucznia, praktyczność
i użyteczność – czy program wyposaża ucznia w wiadomości i umiejętności, które są mu
przydatne w życiu, skuteczność stosowanych metod. W tym celu zastosowane zostaną różnorodne formy edukacyjne: anonimowe ankiety tematyczne, formy graficzne, zadania wymagające praktycznych umiejętności i inne.
Uzyskane wyniki będą analizowane a następnie wykorzystywane do wprowadzenia
zmian w programie.
SPRAWDZENIE I OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Metodami badającymi zmiany między osiągnięciami końcowymi a początkowymi są:
 pogadanki wstępne, diagnozujące poziom umiejętności i wiadomości ucznia,
 obserwacja zachowań i czynności uczniów w różnych sytuacjach szkolnych
i pozaszkolnych,
 rozmowy z uczniami,
 ankieta dla uczniów,
 test międzyprzedmiotowy lub projekt integrujący wiedzę.
Lp.
Treści programowe
1. Dokumenty gromadzone

w bibliotece i ich wartość informacyjna;
2. Opis i spis bibliograficzny; zestawienie tematyczne;


3. Pojęcia komunikacji medialnej:
znak, symbol, kod, język, konotacja, denotacja;

Temat zajęć
Przedmiot
Rodzaje dokumentów l. biblioteczna
gromadzonych
w bibliotece i zasady
korzystania
z biblioteki;
Opis bibliograficzny l. biblioteczna
informacją o książce
lub artykule w czasopiśmie;
l. biblioteczna
Zestawienie bibliograficzne – spis materiałów na określony
temat;
Analizowanie komu- j. polski
nikatów medialnych;
Klasa
Osiągnięcia uczniów
1
Uczeń:
 umie korzystać ze zbiorów
i warsztatu informacyjnego
biblioteki;
2

sporządza opis bibliograficzny;
3

gromadzi bibliografię załącznikową do własnych
opracowań;
2

analizuje komunikaty medialne, odczytuje znaki i
kody dosłowne i kontekstowe;
8



4. Drogi, formy i kanały komuniko
wania się ludzi, funkcje komunikatów – psychologiczne podstawy
komunikowania się ludzi;


Językowe chwyty
reklamowe;
Znaki i symbole w
plastyce, muzyce
i literaturze;
Mój warsztat pracy,
czyli jak uczyć się
efektywnie;
Jak przebiega komunikacja międzyludzka;
Norma językowa,
zwyczaj językowy,
kultura słowa;
Relacje międzyosobowe i ich znaczenie
(komunikacja werbalna i niewerbalna,
asertywność);
j. polski
1,2,3

j.w.

j.w.

sprawnie i szybko czyta,
notuje i selekcjonuje wiadomości;
j. polski, plastyka, muzyka
1,2,3
l. wychowawcza
1
j. polski
1

zna pojęcia związane
z komunikacją (nadawca,
odbiorca, kanał komunikacyjny itp.);
j polski,
l. wychowawcza
1,2

potrafi dostosować język i
styl wypowiedzi do sytuacji;
1,2,3

komunikuje się w różnych
sytuacjach oraz dostosowuje
swoją wypowiedź do odbiorcy i intencji;
1

umie wyszukiwać informacje w różnych źródłach;
3

wyszukuje informacje
w Internecie;
technika,
muzyka
1,3

obsługuje oraz zna zasady
działania urządzeń audiowizualnych;
muzyka
1,3

zna współczesne nośniki
dźwięku i potrafi go zarejestrować;
fizyka,
2,3

zna zasady działania dźwięku i obrazu w komunikatach
medialnych;
wos – moduł I,
l. wychowawcza
wos

5. Formy komunikatów medialnych:
słownych, pisemnych, obrazowych, dźwiękowych, filmowych
i multimedialnych;
Jak zdobywać informacje o świecie;

Internet jako sposób
wymiany informacji
(bez barier);

Doskonalenie umiejętności obsługi urządzeń do rejestracji i
odtwarzania dźwięku
(rejestracja dźwięku);


informatyka
Współczesne nośniki i
źródła dźwięku;
Wykorzystanie fali
akustycznej
i elektromagnetycznej
do przekazu komuni- technika
katów medialnych;

W gąszczu mass mediów – historia
i podział mediów;

Świat książki, czyli
jej rodzaje, charakter,
wartość, odbiorca;
1

posiada wiedzę z zakresu
historii i rodzajów mediów;
l. biblioteczna
1

rozpoznaje różne rodzaje
książek oraz korzysta z aparatów informacyjnych książek popularnonaukowych,
encyklopedii i słowników;
historia
1

zna historię rozwoju pisma
oraz najstarsze zabytki pi9
śmiennicze;
religia

Historia pisma i piśmiennictwa (najstarsze zabytki piśmiennicze);
l. wychowawcza
1,2,3

zna podział Pisma Świętego,
wyjaśnia terminy: biblia, testament, zna wartość Biblii;

posiada podstawową wiedzę
o sztuce fotografowania;

rozróżnia gatunki oraz rodzaje literackie; potrafi
wymienić ich cechy;

oddziela komentarz od informacji i próbuje przedstawić własne stanowisko;
potrafi odróżnić muzykę
artystyczną od popularnej
i docenić jej walory;
2
1,2,3

Biblia jako księga
ksiąg;
j. polski
3
wos

Fotografia – moje
hobby;
2,3
muzyka

Rodzaje literackie
oraz gatunki związane
z epiką , dramatem, li- geografia, historia
ryką;

Rozróżnianie informacji od komentarza;

Muzyka artystyczna a
muzyka popularna;

Odczytywanie i posługiwanie się mapą;
informatyka
Odczytywanie i prawidłowa interpretacja
znaczenia komunikatów oprogramowania;
wos – I moduł,
Selektywne korzysta- l. wychowawnie z telewizji, kom- cza
putera i innych mediów (wolny czas,
agresja w filmie);
j. polski
6. Kody ikoniczne i symboliczne.

Języki poszczególnych mediów.
Formy i środki obrazowe. Fikcja w
mediach;


Historia filmu. Rodzaje i gatunki filmowe;
Analiza wybranych
filmów. Interpretacja; j. polski

Recenzja filmu z
komentarzem;
l. biblioteczna
Czasopismo jako
źródło wiedzy, informacji i rozrywki klasyfikacja prasy;
l. wychowawcza
Krytyczny odbiór
treści prasowych;
l. biblioteczna

1,2,3

rozróżnia rodzaje map; wie
jakie informacje może znaleźć i w jaki sposób je odczytać;
2,3

umie odczytywać znaki
i komunikaty oprogramowania komputerowego;
1,2,3

ma świadomość negatywnego oddziaływania mediów
na wychowanie młodego
człowieka;
1,2,3

posiada wiedzę z zakresu
historii filmu oraz jego rodzajów i gatunków;
1,2,3

umie analizować komunikaty medialne; ocenia i komentuje dzieło filmowe;
2,3

redaguje recenzję filmu;
2

rozpoznaje rodzaje czasopism i korzysta z nich;
3

krytycznie ocenia treści
prasowe oraz wybiera je
zgodnie z własnymi zainteresowaniami;

określa własne potrzeby
czytelnicze oraz krytycznie
wybiera literaturę;
10
j. polski



3
1



7. Słowo, gest i ruch jako forma wypowiedzi w życiu i w teatrze, gry
dramatyczne, inscenizacje, teatr
szkolny;





8. Media jako środki poznania historii 
i współczesności. Komunikaty
informacyjne i perswazyjne (reklamowe i propagandowe, public
relations);




9. Podstawy projektowania
i wykonywanie różnych form komunikatów medialnych


Książka, czy „czytadło”, czyli co
i dlaczego warto czytać?;

zna zasady funkcjonowania
reklamy, plakatu, billboardu
oraz umie je wykorzystać
we własnej twórczości;

charakteryzuje styl i sposób
wypowiedzi; dostrzega różnice między odmianami języka;
1,2,3

dostrzega różnice między
filmem a widowiskiem teatralnym;
j. polski, koło teatralne
3
1,2,3

ma świadomość znaczenia
gestu, ruchu, muzyki w teatrze (znaki teatralne);
muzyka
1

zna funkcje muzyki, szczególnie użytkowej;
j. polski
3

1,2,3

odbiera aktywnie przedstawienia teatralne, zna zasady
kulturalnego zachowania się
w teatrze;
potrafi „wejść” w rolę bohaterów, mówi o uczuciach
i emocjach, wyciąga wnioski, komentuje;
wszystkie
przedmioty
1,2,3

posiada wiedzę z zakresu
najnowszych odkryć naukowych oraz roli mediów
w ich popularyzacji;
wszystkie
przedmioty
1,2,3

wykorzystuje treści multimediów i filmów edukacyjnych do wzbogacenia własnej wiedzy;
wos
1,2,3

sprawnie rozróżnia komunikaty informacyjne od perswazyjnych;

potrafi rozróżnić sztukę
od kiczu; analizuje dzieło
plastyczne i muzyczne;

zna techniki manipulacji
oraz zasady etyczne przekazu;
plastyka,
l. wychowawcza
3
Wszystko na sprzedaż j. polski
– funkcja reklamy,
plakatu, billboardu;
Język potoczny a
literacki i medialny;
j. polski
Film a teatr – podobieństwa i różnice;
Znaczenie gestu,
ruchu i muzyki
w teatrze, kinie i reklamie;
Funkcje muzyki;
Dramat sceniczny
jako rodzaj literacki –
j. polski,
wyjazdy do teatru;
l. wychowawcza,
koło teatralne
Formy teatralne w
szkole;
Wpływ mediów na
najnowsze odkrycia
naukowe;
Multimedia i filmy
edukacyjne jako źródła wiedzy;
Środki masowego
przekazu w życiu spoplastyka,
łecznym, gospodarmuzyka
czym i politycznym;
1,2,3
Analiza dzieł plastycznych
i muzycznych;
wos,
l. wychowawcza
3
j. polski
1,2,3

redaguje wymienione formy
pisemne;
informatyka
2,3

sprawnie korzysta
z multimediów;
Rola mediów w
kształtowaniu poglądów (manipulacja,
etyka przekazu);
Notatka prasowa,
ogłoszenie, reklama,
tekst intencyjny;
Wykorzystanie technologii informacyj-
11


nych jako narzędzi
informatyka
pracy intelektualnej;
Grafika komputerowa
– szansą na estetykę
wszystkie
prac;
przedmioty
Techniki przygotowania projektów
i prowadzenia prezen- koło redakcyjne
tacji;
l. wychowawcza
2,3

zna programy graficzne i
potrafi je wykorzystać;
1,2,3

sprawnie korzysta z programów komputerowych
niezbędnych do realizacji
projektów i prowadzenia
prezentacji;

redaguje reportaże, ocenia,
komentuje, współpracuje
z uczniami i nauczycielami;

zna zasady tworzenia plakatu, ilustracji, okładki;

zbiera, porządkuje dane,
odczytuje wykresy.
1,2,3
1

Tworzenie uczniowskiej gazetki szkolnej, plastyka
klasowej;
1,2,3


matematyka
Projektowanie i wykonanie plakatu, ilustracji, okładki itp.
Zbieranie, porządkowanie danych, wykonywanie i odczytywanie wykresów (statystyka)
REALIZACJA TREŚCI NAUCZANIA
DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW:
JĘZYK POLSKI (klasa)
 Jak przebiega komunikacja międzyludzka (1)
 Norma językowa, zwyczaj językowy, kultura słowa (1,2)
 Analizowanie komunikatów medialnych (2)
 Językowe chwyty reklamowe (1,2,3)
 Znaki i symbole w literaturze (1,2,3)
 Rodzaje literackie oraz gatunki związane z epiką, liryką i dramatem(1,2,3)
 Historia filmu. Rodzaje i gatunki filmowe (1,2,3)
 Analiza wybranych filmów. Interpretacja (1,2,3)
 Formy teatralne na lekcjach (1,2,3)
 Notatka prasowa, ogłoszenie, reklama, tekst intencyjny (1,2,3)
 Film a teatr- podobieństwa i różnice ( 1,3)
 Recenzja filmu z komentarzem (2,3)
 Język potoczny a literacki i medialny (3)
 Znaczenie gestu, ruchu i muzyki w teatrze, kinie i reklamie (3)
 Dramat sceniczny jako rodzaj literacki – wyjazdy do teatru (3)
LEKCJE BIBLIOTECZNE
 Świat książki, czyli jej rodzaje, charakter, wartość, odbiorca (1)
 Rodzaje dokumentów gromadzonych w bibliotece i zasady korzystania
z biblioteki 1)
 Opis bibliograficzny informacją o książce lub artykule w czasopiśmie (2)
 Czasopismo jako źródło wiedzy, informacji i rozrywki – klasyfikacja prasy (2)
 Książka czy „czytadło”, czyli co i dlaczego warto czytać (3)
 Zestawienie bibliograficzne – spis materiałów na określony temat (3)
12
PLASTYKA
 Wszystko na sprzedaż – funkcja reklamy, plakatu, billboardu (1)
 Projektowanie i wykonanie plakatu, ilustracji, okładki itp. (1)
 Znaki i symbole w plastyce (1,2,3)
 Analiza dzieł plastycznych (1,2,3)
MUZYKA
 Funkcje muzyki (1)
 Muzyka artystyczna a muzyka popularna (2,3)
 Doskonalenie umiejętności obsługi urządzeń do rejestracji i odtwarzania dźwięku
(rejestracja dźwięku) (3)
 Współczesne nośniki i źródła dźwięku (3)
 Znaki i symbole w muzyce (1,2,3)
 Analiza dzieł muzycznych (1,2,3)
LEKCJE WYCHOWAWCZE
 Mój warsztat pracy, czyli jak uczyć się efektywnie (1)
 Wszystko na sprzedaż – funkcja reklamy, plakatu, bilboardu (1)
 Fotografia – moje hobby (2)
 Norma językowa, zwyczaj językowy, kultura słowa (1,2)
 Relacje międzyosobowe i ich znaczenie (komunikacja werbalna i niewerbalna,
asertywność) (1,2,3)
 Selektywne korzystanie z telewizji, komputera i innych mediów (wolny czas,
agresja w filmie) (1,2,3)
 Formy teatralne na lekcjach (1,2,3)
 Tworzenie uczniowskiej gazetki klasowej (1,2,3)
 Rola mediów w kształtowaniu poglądów(manipulacja, etyka, przekazu) (3)
 Krytyczny odbiór treści prasowych (3)
WOS
 Jak zdobywać informacje o świecie (1)
 Relacje międzyosobowe i ich znaczenie (komunikacja werbalna i niewerbalna,
asertywność) (1,2,3)
 Selektywne korzystanie z telewizji, komputera i innych mediów (1,2,3)
 Środki masowego przekazu w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym
(1,2,3)
 Rola mediów w kształtowaniu poglądów(manipulacja, etyka przekazu) (3)
 Rozróżnianie informacji od komentarza (3)
INFORMATYKA
 Wykorzystanie technologii informacyjnych jako narzędzi pracy intelektualnej (2)
 Grafika komputerowa – szansą na estetykę pracy (2)
 Odczytywanie i prawidłowa interpretacja znaczenia komunikatów oprogramowania (2,3)
 Internet jako sposób wymiany informacji (3)
13
TECHNIKA
 Doskonalenie umiejętności obsługi urządzeń do rejestracji i odtwarzania dźwięku
(rejestracja dźwięku) (1)
 W gąszczu mass mediów – historia i podział mediów (1)
FIZYKA
 Wykorzystanie fali akustycznej i elektromagnetycznej do przekazu komunikatów
medialnych (2,3)
GEOGRAFIA
 Odczytywanie i posługiwanie się mapą (1,2,3)
HISTORIA
 Historia pisma i piśmiennictwa (najstarsze zabytki piśmiennicze) (1)
 Odczytywanie i posługiwanie się mapą (1,2,3)
MATEMATYKA
 Zbieranie, porządkowanie danych, wykonywanie i odczytywanie wykresów (statystyka) (1,2,3)
RELIGIA
 Biblia jako księga ksiąg (1,2,3)
WSZYSTKIE PRZEDMIOTY
 Techniki przygotowania projektów i prowadzenia prezentacji (1,2,3)
 Wpływ mediów na najnowsze odkrycia naukowe (1,2,3)
 Multimedia i filmy edukacyjne jako źródła wiedzy (1,2,3)
WYKORZYSTANA LITERATURA:
1. Podstawa Programowa Gimnazjum;
2. Staszkowie G. i J.: Media zmieniają nasze życie. Program ścieżki czytelniczej i medialnej na
drugi i trzeci etap edukacyjny. Nowy Sącz, 2000.;
3. Sawicka T.: Edukacja czytelnicza i medialna. Poradnik, Gimnazjum I – III. Toruń, 1999.;
4. Jędrzejewska R.: Program z ścieżki edukacji czytelniczej i medialnej. Gimnazjum nr 2 w Gostyninie. (publikacja z Internetu);
RADA ODDZIAŁU PRZYPOMINA O KONIECZNOŚCI UISZCZENIA
SKŁADKI CZŁONKOWSKIEJ ZA ROK 2004 W WYSOKOŚCI 20 ZŁ.
ODWIEDŹ NAS W INTERNECIE www.tnbspbb.webpark.pl
KONTAKT Z ODDZIAŁEM BIELSKIM TNBSP
e-mail: [email protected]
Jeżeli masz jakieś pytania odnośnie naszych działań, terminów spotkań, naszej
działalności – PYTAJ!
Jeżeli robisz coś ciekawego, masz interesujące pomysły, napisz o tym i wyślij
nam swój tekst. Być może wydrukujemy go w naszym Biuletynie!
CZEKAMY NA KONTAKT i zapraszamy do współpracy!
TOWARZYSTWO NAUCZYCIELI BIBLIOTEKARZY SZKÓŁ POLSKICH RADA GŁÓWNA
Szkoła Podstawowa Nr 211
ul. Nowy Świat 21 A
00 - 029 WARSZAWA
Tel./fax: (0-22) 826-47-85 e-mail:
[email protected]
Zarząd Oddziału TNBSP w Bielsku-Białej
Skład, oprac. i korekta
E.Gucwa SP 29 B-B
14