tutaj. - Nasza Łężyca

Transkrypt

STOWARZYSZENIE „NASZA ŁĘŻYCA”
Plan odnowy
miejscowości Łężyca
na lata 2011-2018
2011-03-12
Autorzy w kolejności alfabetycznej: Jacek Antoszewski, Rafał Gajewski, Edward Gontowicz, Leszek
Jazownik, Maciej Kozłowski, Kazimiera Moszonka, Ryszard Stachowiak, Krzysztof Wołczyoski
Spis teści
1
Wstęp ....................................................................................................................... 4
2
Charakterystyka miejscowości Łężyca ..................................................................... 6
2.1
Położenie geograficzne, powierzchnia ............................................................. 6
2.2
Ludnośd ............................................................................................................. 8
2.3
Gospodarka ....................................................................................................... 8
3
Historia miejscowości. ............................................................................................. 9
4
Inwentarz zasobów służących odnowie miejscowości .......................................... 20
5
4.1
Analiza środowiska przyrodniczego miejscowości Łężyca.............................. 20
4.2
Analiza środowiska kulturowego .................................................................... 26
4.3
Charakterystyka gospodarki i rolnictwa ......................................................... 26
4.4
Analiza obiektów i terenów ............................................................................ 28
4.5
Charakterystyka mieszkaoców i kapitału społecznego .................................. 31
Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia
potrzeb mieszkaoców i sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych. ....................... 37
6
Ocena mocnych i słabych stron miejscowości ....................................................... 38
7
Opis planowanych zadao inwestycyjnych i przedsięwzięd aktywizujących
społecznośd lokalną w latach 2009-2016 ................................................................................. 41
8
7.1
Działania inwestycyjne ................................................................................... 41
7.2
Inicjatywy oddolne ......................................................................................... 45
7.3
Szczegółowy opis zadania priorytetowego ..................................................... 46
Wdrożenie i monitoring planu ............................................................................... 51
Stowarzyszenie „Nasza Łężyca” – PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ŁĘŻYCA NA LATA 2011-2018
Strona 2
Spis ilustracji.
Rysunek 1 Mapa geodezyjna Łężycy. ................................................................................ 7
Rysunek 2 Nieistniejąca kuźnia w Łężycy z kooca XVIII wieku, wg przedwojennego
rysunku Bruno Otta. ................................................................................................................. 13
Rysunek 3 Największy pająk Europy - Tygrzyk Paskowany, sfotografowany w Łężycy. . 22
Rysunek 4 Zdjęcie lotnicze budownictwa wielorodzinnego. .......................................... 28
Rysunek 5 Rozwój budownictwa jednorodzinnego. ....................................................... 29
Rysunek 6 Kościół w Łężycy, pomnik Ofiar Ludobójstwa. .............................................. 30
Rysunek 7 Boisko sportowe. ........................................................................................... 31
Rysunek 8 Kluczowe obszary miejscowości Łężyca. ....................................................... 38
Rysunek 9 Obszar projektowanego Centrum Wsi (zaznaczone kółkiem czerwonym). .. 44
Rysunek
10
Schemat
zagospodarowania
działki
nr
271.
Tor
saneczkowy,
zagospodarowanie terenu wokół Krzyża i Pomnika. ................................................................ 45
Rysunek 11 Mapa do celów projektowych – projekt wstępny zagospodarowanie terenu
wokół kaplicy. ........................................................................................................................... 50
Strona 3
1 Wstęp
Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwao, jakie stoją przed
Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działao służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów
wiejskich w stosunku do terenów miejskich.
Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspakajanie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkaoców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej,
zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost
ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej.
Plan Odnowy Miejscowości (zwany też dalej krótko „Planem”) jest jednym z najważniejszych elementów programu odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i
życia mieszkaoców. Sporządzenie i uchwalenie dokumentu stanowi niezbędny warunek przy
aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2011 –
2018” działanie „Odnowa i rozwój wsi”, jak również stanowid będzie wytyczne dla władz
Gminy Zielona Góra przy opracowywaniu kierunków rozwoju miejscowości Łężyca.
Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Łężyca jest obszar tej miejscowości.
Jest to dokument, który określa strategię działao w sferze społeczno-gospodarczej na lata
2011-2018.
Niniejszy Plan ma jest planem otwartym, stwarzającym możliwości aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowao finansowych. Oznacza to, że mogą byd dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienid się kolejnośd ich realizacji w zależności od
uruchomienia i dostępu do funduszy UE.
Uwarunkowania Planu Odnowy Miejscowości polegają na tym, że ma on zdecentralizowany, lokalny charakter, obejmuje teren miejscowości i jej otoczenia, przygotowywany
jest (przy udziale przedstawicieli gminy) z inicjatywy i przez mieszkaoców miejscowości.
Specyfika Planu polega na tym, że jest on ukierunkowany na zagadnienia cywilizacyjno-kulturowe, koncentruje się na prostych, lokalnych przedsięwzięciach, które prowadzid
mają do poprawy standardu jakości życia mieszkaoców. Ma mniej progospodarczy, a bardziej
Strona 4
pro-kulturowy charakter. Dzięki temu może stanowid doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju całej gminy, która zazwyczaj koncentruje się na zagadnieniach infrastrukturalnych i
gospodarczych.
Celem Planu jest podtrzymanie klub odtworzenie atrakcyjności wsi jako miejsca
zamieszkania – zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dostępny, oczekiwany i
popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczności. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej
sytuacji, gdy miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania, a rolnictwo traci swoją
atrakcyjnośd jako źródło utrzymania, co prowadzi do migracji młodych ludzi, szczególnie tych
lepiej wykształconych, ze wsi do miasta. Idea odnowy wsi wyrasta z przekonania, że odnowiona, doinwestowana i ożywiona kulturowo wieś odzyska swoją atrakcyjnośd jako miejsce
zamieszkania, zapewni swoim mieszkaocom godziwy standard życia oraz zdoła zatrzymad
młodzież na miejscu. Nie jako „minimiasto”, ale właśnie jako „nowa wieś”, nowoczesna, lecz
ceniąca i zachowująca swój wiejski charakter i kulturową specyfikę.
Plan Odnowy ma wiec charakter „planu małych kroczków w kierunku wielkich celów”.
Małych kroczków, które podejmowane przez mieszkaoców przy finansowym i organizacyjnym wsparciu gminy, doprowadzid mają do trwałej poprawy miejscowych warunków życia.
Projekt wprowadzonych do Planu zadao powstał w oparciu o wytyczne środowiska
lokalnego. Założenia i cele określone w opracowaniu są spójne z celami ujętymi w Strategii
Rozwoju Gminy Zielona Góra.
Strona 5
2 Charakterystyka miejscowości Łężyca
2.1 Położenie geograficzne, powierzchnia
Wieś Łężyca znajduje się w Gminie Zielona Góra, powiecie zielonogórskim, województwie lubuskim. Leży na północ od Zielonej Góry w odległości 6,73 km od zielonogórskiego
Ratusza (w linii prostej do centrum wsi). Oprócz Zielonej Góry sąsiaduje z sołectwami Przylep
i Krępa (gmina Zielona Góra), miastem Czerwieosk i sołectwami Wysokie i Płoty (Miasto i
Gmina Czerwieosk). Przez Łężycę przebiega z południa na północ droga wojewódzka nr 281,
która zaczyna się jako przedłużenie zielonogórskiej ul. Stefana Batorego i biegnie do przeprawy promowej przez Odrę do miejscowości Pomorsko (gmina Sulechów). Odległośd do
rzeki Odry wynosi ok. 5 km. Od południowego wschodu Łężyca graniczy z lotniskiem Aeroklubu Ziemi Lubuskiej w Przylepie.
Okolice Łężycy ukształtowane zostały przez zlodowacenie plejstoceoskie i są pozostałością moreny czołowej. Okoliczne tereny są porośnięte drzewostanem sosnowym tak jak
najwyższe wzniesienie tzw. Góra Łężycka wznosząca się 129m n.p.m.
Położenie wsi Łężyca na mapie to 510 59`45.95”N i 150 28`33.92”E (centrum Łężycy
wg GPS).
Sołectwo Łężyca zajmuje 1618,5 ha powierzchni, z czego grunty orne i łąki to tylko
ok.9,3% lasy i grunty zadrzewione to aż 81,8%, tereny mieszkaniowe, przemysłowe i zurbanizowane stanowią ok.4,5%, pozostałe to drogi (2,8%), nieużytki i tereny różne.
Strona 6
Rysunek 1 Mapa geodezyjna Łężycy.
Strona 7
2.2 Ludność
W 1941r. Łężyca liczyła 604 mieszkaoców i miała powierzchnię 2 545 ha. W roku 2002
w Łężycy mieszkały 844 osoby. Z roku na rok systematycznie ilośd mieszkaoców wsi wykazuje
tendencje wzrostową.
Ilośd mieszkaoców w poszczególnych latach przedstawia tabela nr 1:
Rok
2002
20003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Ilośd
844
905
988
1 046
1 090
1 211
1 423
1 510
mieszkaoców
Tabela 1 Liczna mieszkaoców Łężycy w latach.
W roku 2010 już mieszkało ogółem 1858 mieszkaoców, z czego 839 to kobiety,
a 919 to mężczyźni. Sytuację demograficzna wsi na tle kraju należy określid jako dobrą. Należy zwrócid uwagę, że większośd stanowią mężczyźni. Jedynie w najstarszej grupie wiekowej
istnieje wyraźna przewaga kobiet nad mężczyznami. Szybki wzrost demograficzny jest spowodowany głównie przez osiedlanie się nowych mieszkaoców w samej „starej” Łężycy i jej
okolicach, a przede wszystkim w budynkach wielorodzinnych osiedla KTBS „Czarkowo”.
Równie dobrze prezentuje się struktura demograficzna: 26% to osoby w wieku przedprodukcyjnym, 69% w wieku produkcyjnym i tylko 5% w wieku poprodukcyjnym.
2.3 Gospodarka
W ewidencji działalności gospodarczej Urzędu Gminy jest zarejestrowanych 21
podmiotów gospodarczych prowadzonych przez mieszkaoców Łężycy. W przeważającej mierze jest to działalnośd usługowa i handlowa w różnych branżach. Na terenie Łężycy działają
dwa większe zakłady produkcyjne: wytwórnia elementów betonowych i zakład produkcji
meblarskiej.
W rejestrze Urzędu Gminy figurują 23 gospodarstwa rolne powyżej 1 ha. Są to
mieszkaocy posiadający ziemię rolną i płacący z tego tytułu podatek rolny, lecz faktycznie w
Łężycy nie ma już ani jednego towarowego gospodarstwa rolnego, za wyjątkiem hodowli
indyków i drobiu w kurnikach przy ul. Drobiowej.
Strona 8
3 Historia miejscowości.
Łężyca jest liczącą ok. 1850 mieszkaoców wioską, położoną na północ od Zielonej
Góry, bezpośrednio przylegającą do stolicy Ziemi Lubuskiej. Istnieją dwie hipotezy na temat
tego, skąd miejscowośd wywodzi swe miano. Po pierwsze, przypuszcza się, że nazwa wsi
pochodzi od słowa „Łączyca”, utworzonego od nazwy – położonej na zachód od
miejscowości – rzeki „Złotej Łączy” lub wywodzącego się od słowa „łąka”. Po drugie, uznaje
się – a czynią tak badacze niemieccy – że pierwotna nazwa miejscowości brzmi „Lansitz” i
nawiązuje swa genezą do nazwiska rodu, który w XV i XVI wieku był właścicielem wsi, a
mianowicie rodu von Lesslau. Niewykluczone jednak, że nazwa miejscowości wywodzi się od
słowa „łęgi”, która oznacza nizinne, podmokłe tereny lub – po prostu – łąki.
Wieś założona została najprawdopodobniej w drugiej połowie XIV wieku. Jej nazwy
nie wymieniają najważniejsze dokumenty dotyczące Zielonej Góry i jej okolic, które powstały
w XIV stuleciu. Nie jest ona w szczególności notowana ani w „Regestrze głogowskim” z 1305
roku, ani w „Obwieszczeniu awiniooskim” z roku 1376. Nazwa wsi późno też pojawia się na
mapach. Po raz pierwszy bodaj zaznaczona została w wydanym w 1750 roku Atlasie Śląska,
który opracowany został na podstawie pomiarów dokonanych przez Johanna Wolfganga
Wielanda w latach 1724-1725 oraz skorygowanych i uzupełnionych w latach 1736-1740 przez
Matthäusa Schubartha. Wieś notowana jest jako owalnica, w odróżnieniu od Drzonkowa
będącego
wielodrożnicą,
Kiełpina
stanowiącego
ulicówkę
oraz
innych
pobliskich
miejscowości, będących łaocuchówkami.
Tereny dzisiejszej wsi, usytuowane w pobliżu Zielonej Góry, zasadniczo dzieliły
historyczne losy miasta, o którym pierwsza wzmianka pojawia się w roku 1222. W roku 1246
tereny te stały się własnością Bolesława II Rogatki, syna Henryka Pobożnego. W roku 1249
Rogatka sprzedał je wraz z całą Ziemią Lubuską arcybiskupowi magdeburskiemu Wilbrandowi
w zamian za pomoc zbrojną. W 1312 władzę nad terenami, na których wznosi się obecna
wieś, objął książę żagaoski, głogowski i poznaoski – Henryk IV, które uzyskał ją w wyniku
sukcesji po Henryku III głogowskim. Od 1344 r. Henryk IV był lennikiem Czech.
Na mocy zawartego przez Kazimierza Wielkiego w roku 1335 układu w Wyszehradzie,
w 1339 w Krakowie i w 1348 w Namysłowie Zielona Góra i jej okolice znalazły się poza
Strona 9
granicami Królestwa Polskiego. Pozostawały jednak nadal pod rządami Piastów głogowskich,
lenników króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Władzę nad Zieloną Górą i jej okolicami
sprawowali kolejno Henryk V Żelazny (zm. 1369), jego syn – Henryk VIII (zm. 1397), oraz
wnuk – Henryk IX. Po śmierci Henryka IX rządy przejął jego syn książę Henryk XI. Nie był on
wierny linii politycznej przodków. Nie chcąc dopuścid, aby po jego śmierci Śląsk dostał się w
ręce Węgrów, ożenił się w 1472 r. z dziesięcioletnią Barbarą, córką elektora
brandenburskiego Albrechta. Zapisał przy tym młodej małżonce wszystkie posiadane dobra
na wypadek swej bezpotomnej śmierci. Gdy ów ostatni z Piastów w księstwie głogowskim
zmarł 22 lutego 1476 roku, doszło do tzw. wojny sukcesyjnej. W konflikcie zbrojnym
uczestniczyli król Węgier Maciej Korwin wraz Janem II Żagaoskim, król Czech Władysław
Jagiellooczyk i margrabia brandenburski Albrecht (ojciec Barbary, żony Henryka XI). W
rezultacie walk władzę nad Zieloną Górą i jej okolicami objął Władysław II Jagiellooczyk, król
Czech i Węgier. Władca ten przekazał księstwo głogowskie, a wraz nim Zieloną Górę i
pobliskie wsie, najpierw Janowi Olbrachtowi, a później Zygmuntowi I Staremu.
Łężyca założona została najprawdopodobniej za rządów Henryka V lub Henryka VIII
Pierwszym właścicielem wsi wymienianym w 1398 roku była rodzina von Lesslau, mająca swą
rezydencję w pobliskim Zagórzu. Rodzina ta powiązana była z dworem książąt głogowskich.
Siegmund von Lesslau piastował urząd nadwornego kuchmistrza księcia Henryka IX oraz
Henryka X. W roku 1422 roku wieś została podzielona. Fritsche i Hans von Lesslau
odsprzedali jej częśd miastu Zielonej Górze. Od tej pory osada rozwijała się jako typowa
podmiejska wieś kameralna, tj. odprowadzająca dochody i opłaty dzierżawne do kasy
miejskiej.
Od najdawniejszych czasów mieszkaocy Łężycy zajmowali się uprawą winorośli.
Pierwsze wzmianki o tutejszych plantacjach pojawiają się w aktach katastralnych wsi z roku
1543. Winnice łężyckie należały do najbardziej na północ wysuniętych plantacji w Europie.
Intensyfikacja prowadzonych tam upraw nastąpiła za czasów Henryka IX. W roku 1466
sprowadził on z Węgier, Austrii i Francji nowe gatunki winorośli. Wśród produkowanych z
nich trunków szczególnie sławne stały się wina traminskie (od miasta Tramina w Tyrolu).
Szczególnie pomyślny dla upraw winnych stał się schyłek XV wieku. Zadecydowały o
tym zarówno łagodne zimy, jak też sprzyjające plantatorom działania władców. Na przykład
w roku 1472 zbiór okazał się tak obfity, że doprowadził w rezultacie do poważnej obniżki cen.
Strona 10
Ceny te zeszły do 6 fenigów za jedną kwartę. Okres prosperity przerwany został na skutek
wojny sukcesyjnej. W ich toku Ziemia Lubuska grabiona była przez rozpasane wojska różnych
walczących stron. Kilka lat trwała odbudowa winnic. Wyjątkowo urodzajny okazał się rok
1484. Ilośd wyprodukowanego wina była tak wielka, że zabrakło beczek na jego
przechowywanie. Za pustą beczkę dawano zawartośd pełnej. Nastąpił gwałtowny spadek cen
wina. Wiadro saskie (ok. 67 litrów) trunku można było otrzymad za jedno jajko.
W I połowie XVI wieku bracia Assmann i Walentin von Lesslau sprzedali Zielonej
Górze dalszą częśd Łężycy. W 1523 roku Assmann von Lesslau oddał swoją częśd wsi za 622
marki srebrne, później zaś – w roku 1543 – swój udział w Łężycy sprzedał Walentin. Wioska
została sprzedana wraz z przylegającymi do niej gruntami, winnicami i lasami. Zmianom
własnościowym towarzyszyły istotne zmiany polityczne.
Oto 29 sierpnia 1526 roku w bitwie z Turkami pod Mohaczem śmierd poniósł Ludwik
Jagiellooczyk, syn i następca Władysława Jagiellooczyka. Na mocy układu zawartego
w Wiedniu w 1515 roku pomiędzy Zygmuntem Starym, cesarzem habsburskim
Maksymilianem i Władysławem Jagiellooczykiem dziedzictwo Jagiellonów w razie ich
bezpotomnej śmierci w Czechach i na Węgrzech przeszło pod władzę nieprzyjaznej wobec
Polski niemieckiej dynastii Habsburgów. Zielona Góra i jej okolice wraz z całym księstwem
głogowskim została zastawiona von Bibersteinowi. Zastaw ten po trzech latach został
wykupiony, ale wkrótce księstwo głogowskie ponownie zostało zastawione księciu
legnickiemu Fryderykowi II za sumę przekraczającą 60 tysięcy guldenów w zlocie. Od tego
momentu Zielona Góra i pobliskie wioski stały się własnością Fryderyka II.
W tym czasie na tereny Ziemi Lubuskiej dociera reformacja. Czołowym głosicielem
nowych idei religijnych w Zielonej Górze stal się Paul Lemberg, syn sukiennika z Żar, który
studiował w Wittenberdze. Otrzymawszy parafię w Winnym Grodzie, Lemberg porzucił
duchowne szaty i energicznie przystąpił do upowszechniania idei Lutra. Wprowadził
ewangelicką mszę, zlikwidował nieszpory, święta apostolskie i maryjne, spowiedź uszną.
Udało mu się rozszerzyd wpływy reformacji na wszystkie okoliczne wsie. Również większośd
mieszkaoców Łężyca przeszła na protestantyzm. W 1591 roku ewangelicy wznieśli w
okolicach dzisiejszego Placu Słowiaoskiego kościół pw. Św. Trójcy. Mieszkaocy Łężycy od roku
1588 brali udział w finansowaniu i wznoszeniu budowli. Weszli oni w skład nowo utworzonej
Strona 11
parafii. Nawiasem mówiąc, wcześniej Łężyczanie uczęszczali do kościoła katolickiego w
Zagórzu.
Kościół pw. Świętej Trójcy zyskał miano „polskiego”, ponieważ uczęszczali do niego
licznie zamieszkujący Zieloną Górę oraz pobliskie wioski Polacy, dla których głoszono tu
kazania w języku narodowym. Pierwszym administratorem i pastorem kościoła był Jan
Ramnicki, który pełnił swój urząd do 1636 roku.
W latach 1620-1646 Zielona Góra i okolice stały się areną działao zbrojnych
prowadzonych w ramach wojny trzydziestoletniej. W ich wyniku miasto oraz wsie Ochla,
Świdnica oraz Nowy i Stary Kisielin uległy znacznemu zniszczeniu. Łężyca szczęśliwie ocalała z
pożogi wojennej. Po zakooczeniu wojny wieś znalazła się w granicach Austrii, rządzonej przez
dynastię Habsburgów.
Strona 12
Rysunek 2 Nieistniejąca kuźnia w Łężycy z kooca XVIII wieku, wg przedwojennego rysunku Bruno Otta.
Katolicki cesarz Austrii Ferdynand II postanowił wykorzenid protestantyzm z ziem,
którymi władał. Na mocy jego decyzji kościół pw. Świętej Trójcy przeszedł pod zarząd parafii
katolickiej. W 1651 odebrano go protestantom, a w początkach XIX w. został rozebrany. Od
1651 Luteranie z podmiejskich wsi zaczęli uczęszczad na nabożeostwa za granicę Śląska do
tzw. „kościołów granicznych”. Mieszkaocy Łężycy udawali się potajemnie do Czerwieoska w
Brandenburgii, gdzie w 1684 roku postawiono mały kościółek, zaś w 1709 zbudowano tam
duży zbór, który miał pomieścid luteran zza polskiej granicy.
Dokonywane w Łężycy katolickie wizytacje biskupie zgodnie podkreślały, że
zdecydowana większośd luteraoska nie chce uczęszczad do katolickiego kościoła pw. św.
Strona 13
Jadwigi. Protokoły pokontrolne mówią też, że 1688 roku Łężyca posiadała cmentarz na
którym stała drewniana kapliczka, w której przechowywano najczęściej trumny i narzędzia.
Obok kaplicy stała drewniana wieża, na której wisiał niepoświęcony dzwon. Za dzwonienie w
czasie pogrzebu pobierano opłatę na utrzymanie cmentarza. Wieża w 1976 roku została
odrestaurowana i funkcjonuje do dziś.
W II połowie XVII w. Zielona Góra stała się widownią „procesów czarownic”. W 1654
roku ofiarą fanatyzmu padła 84-letnia mieszkanka Łężycy Katarzyna Funck. Posądzona ona
została o odebranie mleka kilku krowom, sprowadzenie na wieś groźnej burzy oraz
wywołanie choroby u jednej z kobiet. Funck była piątą z kolei, a pierwszą spośród skazanych
przez sąd miejski w Zielonej Górze kobiet oskarżonych o czary. Cztery wcześniejsze
wykonane zostały roku 1650 na rozkaz stacjonującego w Winnym Grodzie dowódcy wojsk
szwedzkich.
Procesy w Zielonej Górze rozszalały się na dobre w roku 1663. W ich wyniku w ciągu
trzech lat zginęły 23 kobiety. W trakcie surowych przesłuchao kobiety te przyznawały się, że
zaprzedały duszę i ciało diabłu, imię boskie w grzeszny sposób wymawiały, gryzły komunię
oraz brały udział w sabacie czarownic na Łysej Górze, w czasie którego taoczyły z diabłami.
Częśd stosów, na których płonęły ofiary zabobonu, wzniesiono na wzgórzach w pobliżu
Łężycy. Wynaturzenia związane z procesami czarownic w Zielonej Górze spowodowały, ze w
roku 1669 wydano zarządzenie pozbawiające tutejsze sądy prawa do wydawania wyroków
śmierci na kobiety oskarżone o czary.
W 1740 cały Śląsk został zajęty przez Prusy. Oznaczało to koniec panowania Austrii na
jego terenach. W 1741 król pruski Fryderyk II zmienił podział administracyjny. Utworzył
powiat zielonogórski oraz wydzielił w jego ramach okręgi wiejskie. Łężyca wraz z Chynowem,
Krępą, Zawadą, Wilkanowem i Wysoką znalazła w obrębie kamery miejskiej w Zielonej Górze.
Luteranie łężyccy razem ze współwyznawcami z Płotów, Przylepu, Zagórza i Wysokiej weszli
w skład parafii ewangelickiej w Czerwieosku. Katolicy natomiast należeli do parafii katolickiej
pw. św. Jadwigi w Zielonej Górze.
Polityka agrarna Fryderyka Wielkiego, a w szczególności dotowanie istniejących
winnic, sprawiła, że na pewien czas nastąpiło ożywienie łężyckiej gospodarki. Zostało ono
zakłócone na skutek wojny siedmioletniej (1756-1763). W czasie jej trwania, 23 września
Strona 14
1760 roku, do Łężycy wtargnęła grupa kozaków ze stacjonującego w pobliskiej Krępie
korpusu rosyjskiego gen. Czernyszewa. Splądrowali oni wieś i spalili częśd zabudowao.
Po zakooczeniu wojny Łężyca z wolna się odbudowywała. W 1765 roku liczyła ona 57
zagród chłopskich. Funkcjonowała w niej szkoła ewangelicka, w której zajęcia prowadził
etatowy nauczyciel. Wieś posiadała majątek, w którego w skład wchodziły grunty, łąki, lasy,
winnice oraz zabudowania gospodarcze. Należał także do niego folwark w Wysokiej. Wartośd
łężyckiego majątku wyceniano na 8.500 talarów, co stawiało go pośród mniejszych w
powiecie. Znany był w okolicy przede wszystkim z produkcji owiec. Owczarnia w Łężycy
liczyła w XVIII wieku ok. 500 sztuk zwierząt.
Winnice w Łężycy były położone za obrębem wschodniej części wsi na rozległym
wzgórzu, wznoszącym się na 120 m n.p.m. Spośród osad kamery zielonogórskiej oraz
pozostałych wsi podmiejskich, Łężyca posiadała największy areał winnic. Zajmowały one ok.
150 ha powierzchni. Nasłonecznienie wzgórz sprawiało, że winogrona z Łężycy uznawane
były za dobre i stosunkowo słodkie. Winnice dawały zatrudnienie sporej części mieszkaoców
wioski. Za pracę uzyskiwali łężyczanie wynagrodzenie z kasy miejskiej. Pod koniec XVIII wieku
pracę na winnicach regulowała ustawa miejska wydana 21 VI 1797 roku Według niej rok
podzielony został na dwa sezony: Od Zwiastowania (25 III) do Michała (29 IX) i od Michała do
Marcina (XI). W pierwszym okresie dzieo pracy ustalono na 12 godzin (1 godz. dodatkową
wliczano na przerwę obiadową), w okresie drugim natomiast – na 10 godzin. W pierwszym
okresie dzieo pracy trwał do godz. 6.00 do 18.00. W pierwszym okresie dniówka wynosiła:
dla mężczyzn 6, a dla kobiet 5 sgr. W drugim zaś dla mężczyzn 5, dla kobiet 4,5 sgr.
Najwyższą dniówkę otrzymywali mistrzowie, zwani winogrodnikami. Płacono im przez cały
rok 7 sgr za dzieo pracy. Nowo przyjęty pracownik miał obowiązek przepracowania całego
roku, a z pracy mógł byd wydalony jedynie za wykroczenia i niesumiennośd.
Na początku wieku XIX Ziemia Lubuska znowu stała się areną działao wojennych. W
roku 1805 Zielona Góra i jej okolice znalazły się na szlaku przemarszów armii Napoleona. Do
kooca stycznia 1809 roku postawały one pod okupacją wojsk francuskich i zmuszone były
ponosid ciężary kontrybucji. Wojska napoleooskie ponownie przetoczyły się przez te tereny
w okresie wojny francusko-rosyjskiej w latach 1812-1813. W tym czasie zarekwirowały one
50 tysięcy litrów wina pochodzącego z winnic będących własnością Zielonej Góry. 12 czerwca
1813 roku podczas odwrotu „Wielkiej Armii” w Zielonej Górze i pobliskich wioskach
Strona 15
kwaterował ponad trzydziestotysięczny korpus francuski pod dowództwem Marszalka
Victora. W lipcu korpus ten wizytowany był przez pasierba Napoleona, wicekróla Wloch –
Eugeniusza de Beauharnais. W ramach wizytacji syn Józefiny 6 lipca gościł w Łężycy, a
następnie w Wysokiej.
Po wycofaniu się wojsk francuskich nastały długie lata spokoju. W tym czasie nastąpił
intensywny rozwój gospodarczy wsi. W latach 1816-1830 sprzedano częśd miejskich winnic.
W połowie lat 30. rozpoczęto w majątku stawianie murowanych zabudowao gospodarczych.
W 1840 roku wybrukowano drogę prowadzącą do Zielonej Góry. W celu zwiększenia
dochodów i podniesienia efektywności gospodarczej w latach 1857-1872 dokonano
parcelacji ziem majątku w Łężycy i folwarku w Wysokiej. Nowe rozwiązania ekonomiczne nie
zapobiegły jednak ciągłemu kurczeniu się areału winnic wiejskich. Głównym powodem
upadku tych winnic był rozwój przemysłu. Industrializacja pociągała za sobą ucieczkę
ludności wiejskiej do nowych, bardziej intratnych zajęd w miastach. Przyczyniła się także do
rozwoju komunikacji kolejowej, która umożliwiała import konkurencyjnych w cenach win
reoskich, mozelskich i węgierskich.
Wprawdzie łężyckie plantacje zmniejszyły się, to trzeba jednak podkreślid, że
utrzymały się one znacznie dłużej niż inne podzielonogórskie winnice. O ile np. w latach
1809-1813 areał winnic w Zawadzie, Przylepie, Starym Kisielinie czy Droszkowie skurczył o
56-63%, o tyle w Łężycy spadek wielkości plantacji wynosił w tym okresie 36,5 %. W każdym
razie w 1908 roku Łężyca posiadała największy w powiecie zielonogórskim areał winnic,
wynoszący 64,20 ha, w 1913 roku było ich już tylko 40,60 ha. W okresie wojennym zostały
niemal całkowicie zlikwidowane.
Przełom XIX i XX wieku zapisał się na kartach historii regionu jako okres
przyspieszonego rozwoju gospodarczego podzielonogórskich wsi. W 1900 roku Łężyca liczyła
655 mieszkaoców, w tym 47 żyjących i pracujących w majątku. Budownictwo tradycyjne
(drewniane lub stosujące tzw. mur pruski) stopniowo zostało tu zastąpione budownictwem
murowanym. We wsi wzniesiono nowe kuźnie, piekarnię, sklep i rzeźnię. W 1909 roku
rozpoczęła działalnośd kasa bankowa. W 1910 we wsi pojawiły się pierwsze telefony. W
miarę intensywny rozwój miejscowości przerwany został na skutek wybuchu pierwszej wojny
światowej. Wówczas większośd mężczyzn znalazła się na froncie.
Strona 16
Po zakooczeni działao wojennych życie wioski powoli wracało do normy. Trzeba
jednak zaznaczyd, że stopa życiowa na Ziemi Lubuskiej była zdecydowanie niższa niż w
pozostałych częściach Niemiec. Z tego względu ludnośd tego regionu masowo go porzucała,
aby znaleźd w głębi kraju. Mimo tych negatywnych tendencji międzywojnie było dla Łężycy
okresem
dalszego
rozwoju
ekonomiczno-gospodarczego.
W
1923
wieś
została
zelektryfikowana. Utworzono Spółdzielczy Zakład Elektryczny. Funkcjonowały 3 kuźnie, 2
rzeźnie, zakład krawiecki, piekarnia, sklep kolonialny. Utrzymywana była szkoła,
zatrudniająca wówczas 2 nauczycieli. W roku 1930 rozparcelowano majątek w Łężycach. W
roku 1934 oddano do użytku pocztę.
Zmianom gospodarczym w okresie międzywojennym towarzyszyły przeobrażenia
administracyjne. Zlikwidowano kamerę zielonogórską jako jednostkę administracyjną. Łężyca
weszła w skład Wiejskiego Okręgu Urzędowego w Płotach. W roku 1941 roku wieś liczyła 604
mieszkaoców i miała powierzchnię 2.545 ha.
W roku 1945 Ziemia Lubuska powróciła do Macierzy. Zielona Góra wraz z pobliskimi
wioskami wyzwolona została w rezultacie dolnośląskiej operacji zaczepnej wojsk I Frontu
Ukraioskiego dowodzonego przez jednego z najwybitniejszych dowódców radzieckich II
wojny światowej — marszałka Iwana Koniewa. Ściślej: wyzwolenie to nastąpiło na skutek
natarcia prawego skrzydła 1 Frontu Ukraioskiego, które stanowiła 3 Armia Gwardii
dowodzona przez generała-pułkownika W. Gordowa wraz z podporządkowanym jej 25
Korpusem Pancernym, 4 Armia Pancerna generała-pułkownika D. Leluszenki, oraz 13 Armia
generała-pułkownika N. Puchowa. Łężyca została zajęta przez wojska rosyjskie 14 lutego
1945 roku.
Po wkroczeniu wojsk rosyjskich wieś była zamieszkiwana przez sporą grupę Niemców.
Większośd z nich pracowała w folwarkach zarządzanych przez Armię Czerwoną, częśd zaś
prowadziła indywidualne gospodarstwa, dostarczając produktów rolnych wojskom
radzieckim. 22 czerwca 1945 roku polskie oddziały 5 i 11 dywizji piechoty, pełniące służbę
graniczną, rozpoczęły w Zielonej Górze i okolicach akcję przesiedleoczą. Niemcy
zamieszkujący Łężycę wysiedleni zostali 24 czerwca. W opustoszałych domostwach pojawiali
się polscy osadnicy. Ich przybyciu towarzyszył proces tworzenia się polskiej administracji.
Łężyca znalazła się w gminie Czerwieosk. Od wyzwolenia aż do roku 1950 należała ona do
województwa poznaoskiego.
Strona 17
Pierwszą, stosunkowo niewielką grupę osadników stanowili wielkopolscy rolnicy,
którzy zatrzymali się najpierw w Zawadzie. W sierpniu 1945 roku przybyła do Łężycy
największa grupa osadników, którzy zostali tu przesiedleni ze wsi Gniłowody, usytuowanej na
terenach dzisiejszej Ukrainy. Nowi mieszkaocy Łężycy mieli za sobą traumatyczne
doświadczenia wojenne. W znacznej części byli oni cudem pozostałymi przy życiu ofiarami
ludobójczej w swym charakterze działalności Organizacji Ukraioskich Nacjonalistów i
Ukraioskiej Powstaoczej Armii. 17 lutego 1944 roku banderowcy zarąbali siekierami 7
mieszkaoców Gniłowód. Jesienią i zimą tego roku uśmiercili w okrutny sposób trzy inne
osoby. 5 stycznia 1945 roku, w przeddzieo Święta Trzech Króli, w czasie napadu na
Gniłowody członkowie UPA zabili 36 mieszkaoców wsi, w większości starców, kobiet i dzieci.
Po kilkudziesięciu latach od tragicznych wydarzeo dzisiejsi mieszkaocy Łężycy mogli
wreszcie uczcid pamięd ofiary mordów dokonywanych przez OUN-UPA. 14 października 2010
roku odsłonięte zostały tablice upamiętniające łącznie 60 osób pomordowanych w
Gniłowodach i innych miejscowościach Kresów Południowo-Wschodnich II Rzeczypospolitej,
z których wywodzą się dzisiejsi mieszkaocy Łężycy. Na jednej z tych tablic wyryte zostały
znamienne słowa Gen. Józefa Hallera:
„Prosimy Boga, by z tej krwi ofiarnej nie powstał już żaden krwawy czy ognisty
mściciel, lecz by Bóg – Sam Mściciel – w miłosierdziu swoim połączył bratnie narody w
serdecznym uścisku przebaczenia”
Łężyca dla byłych mieszkaoców Gniłowód nie okazała się spokojną przystanią.
Przybyszami ze Wschodu natychmiast bowiem zajęła się Służba Bezpieczeostwa, siejąc terror
i grozę. O tym, jak funkcjonuje „bijące serce Partii”, przekonał się m. in. 35–letni zwolennik
Mikołajczyka, wybrany w Poznaniu do władz wojewódzkich PSL, Władysław Laska. Pobity w
czasie przesłuchania w siedzibie „bezpieki” w Zielonej Górze, zmarł po trzech tygodniach.
Na życiu mieszkaoców Łężyc tragiczne piętno wywarło także inne zdarzenie. Otóż 27
grudnia 1946 roku w czasie uroczystości weselnych dwojga mieszkaoców wsi został
zastrzelony Kazimierz Dziubek – wójt gminy Czerwieosk, przewodniczący Komisji Obwodowej
nr 100, aktywny członek PPR, a wcześniej pracownik Powiatowego Urzędu Bezpieczeostwa
Publicznego. W czasie prac dochodzeniowych, podjętych przez PUBP, uwięzionych zostało
kilka kobiet i kilkunastu mężczyzn zamieszkałych we wsi. W wyniku dochodzenia okazało się,
że zabójstwa dokonali członkowie zawiązanej w Przylepie organizacji o nazwie Armia
Strona 18
Krajowa Grupa 3-A Dywizjon Wykonywania Wyroków. Organizację tę założył przybyły z
Krakowa dwudziestoletni Stanisław Wróblewski ps. „Dan”, któremu wcześniej udało się zbiec
z aresztu, w którym był zatrzymany za zastrzelenie w nocy z 30 na 31 marca 1946 roku
prokuratora Sądu Specjalnego – Romana Martiniego. Wróblewski – oskarżony o kilka
zabójstw – sądzony był począwszy od 27 maja 1947 roku przez WSR w Krakowie. Sąd ten
skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano w więzieniu przy ulicy Montelupich.
W kraju powoli następowało umacnianie się władz PRL. W 1950 roku
przeprowadzone zostały reformy administracyjne W ich wyniku utworzono województwo
zielonogórskie. Łężyca weszła, oczywiście, w jego skład. W 1954 nastąpiła likwidacja gmin
wiejskich. Ich miejsce zajęły gromadzkie rady narodowe. Łężyca znalazła się w obrębie
Gromadzkiej Rady Narodowej w Czerwieosku. W 1972 ponownie przeprowadzona została
reforma administracyjna. Polegała ona na ponownym utworzeniu gmin wiejskich. Łężyca
weszła w skład gminy Zielona Góra.
Strona 19
4 Inwentarz zasobów służących odnowie miejscowości
4.1 Analiza środowiska przyrodniczego miejscowości Łężyca.
Łężyca położona jest w sąsiedztwie Wysoczyzny Czerwieoska na trasie Zielona Góra –
Wysokie - Dolina Odry – Pomorsko. Otaczają ją bory sosnowe z domieszką robinii akacjowej.
Dalej na północ, już w dolinie Odry, rozciąga się Las Odrzaoski, w którym przeważają lasy
wilgotne.Las położony jest w mezoregionie Doliny Środkowej Odry. Jego północną granicę
stanowi rzeka Odra, bliżej wsi obszar otoczony jest łąkami i polami uprawnymi, przeciętymi
Zimnym Potokiem.
Ogólna charakterystyka Leśnictwa Łężyce
Leśnictwo Łężyca wchodzi w skład obrębu Nietków, Nadleśnictwo Zielona Góra. Lasy
okolic Łężycy leżą w III Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej Dzielnicy III-6 Pojezierza Lubuskiego.
Lesistośd tego mezoregionu wynosi 52,2 %, dominują typy siedliskowe lasu:
Bór świeży około 63 %,
Bór mieszany świeży – około 30 %,
Las mieszany świeży – 3 % i Olsy – około 2 %.
Procentowy udział powierzchni drzewostanów według dominujących gatunków
drzew: sosna – 91,6 %, brzoza – 2,8 %, dąb – 2,5 %, olcha – 1,9 %, i inne gatunki – poniżej 1%.
Przeciętna zasobnośd na 1 ha grubizny to 110,9 m3, zaś biomasy – 50,5 tony/ha.
Dominującymi utworami geologicznymi mezoregionu są piaski akumulacji lodowcowej z głazami, gliny zwałowe i utwory sandrowe. Główne typy krajobrazu naturalnego – to
pagórkowaty pojezierny oraz sandrowy pojezierny. Największy mezoregion dzielnicy na północ od Łężycy przecina dolina Odry, przy której teren pokryty jest piaskami sandrowymi, pagórki morenowe osiągają tu ponad 100 m n.p.m. Okręg Lubuski w obrębie Doliny Odry i Wysoczyzny Czerwieoska jest klimatycznie najcieplejszy ze wszystkich okręgów Zimy ma łagodne
( średnia temperatura zimy około 1 stopieo)lata dośd chłodne To tutaj sięgała dawniej upraStowarzyszenie „Nasza Łężyca” – PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ŁĘŻYCA NA LATA 2011-2018
Strona 20
wa winorośli, obecnie szczątkowa w rejonie Łężycy, w ostatnim okresie uprawa winorośli się
odnawia i powstaje wiele nowych winnic. W okolicy Łężyc charakterystyczne są zespoły luźnych ciepłolubnych muraw na piaskowych z chrobotkiem i szczotlichą. Rzeka Odra jako element środowiska przyrodniczego niezmiennie istotnym dla człowieka znaczeniu, już w pradziejach pełniła rolę dostawcy życiodajnej wody, pożywienia w postaci ryb i gatunków fauny
związanej z tym środowiskiem. Te tereny ułatwiały łowy na zwierzynę, która nad brzegami
miała swoje wodopoje.
W okolicach Łężycy znajduje się Użytek ekologiczny,, Konwalie”, utworzony w 1997 roku w oddz. 352 d i obejmujący kilkanaście pomników przyrody.
Lasy okolic Łężycy mają na ogół przeciętne walory przyrodnicze, lecz niezwykle istotne znaczenie ekologiczne, krajobrazowe, klimatyczne i wypoczynkowe dla przylegającego od
wschodu i liczącego ponad 120 tys. mieszkaoców miasta Zielona Góra.
Uwzględniając specyfikę Leśnictwa Łężyca, stwierdzid można potrzebę tworzenia
kolejnych użytków ekologicznych, aby zachowad urok i piękno tych terenów np. w okolicy wsi
Krępa i źródełka.
Siedliska Natura 2000, ekosystemy reprezentatywne, ostoje ksylobiontów, kępy na
zrębach pozostawione do naturalnej śmierci pokazują nam naturalne trendy, jakie zachodzą
w środowisku przyrodniczym bez udziału człowieka, poza tym w ekosystemach
pozbawionych ingerencji człowieka znajdują swoją przestrzeo do życia wyspecjalizowane
gatunki grzybów, roślin i zwierząt, dlatego te tereny leśne objęte są ochroną w swym stanie
naturalnym – a to stwarza także warunki do tworzenia kolejnych chronionych fragmentów
środowiska przyrodniczego.
Flora i fauna regionu
Jak wynika z analizy ukazanego w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin rozmieszczenia
stanowisk roślin zagrożonych wyginięciem, w naszym regionie nie istnieją tego rodzaju
stanowiska. Z chronionych gatunków grzybów zaewidencjonowano stanowiska szmaciaka
gałęzistego (Sparassis Crispi), sromotnik bezwstydny (Phallus impudicus). Z chronionych
gatunków roślin naczyniowych występują w okolicach Łężyc: goździk piaskowy (Dianthus
arenarius), wiciokrzew pomorski, cis pospolity, bluszcz pospolity, naparstnica purpurowa,
Strona 21
widłak spłaszczony,widłak goździsty, widłak wroniec, konwalia majowa, zawilec, kalina
koralowa, śnieżyca przebiśnieg, a także stanowiska chrobotków i kruszyny pospolitej.
Wykaz chronionych i rzadkich zwierząt zasięgu terytorialnego Łężyce obejmuje
żurawia i wydrę oraz owady - kozioroga dobosza i jelonka rogacza oraz liczne gatunki
nietoperzy. Nie sposób tu nie wspomnied o występującym tutaj największym pająku Europy
środkowej Tygrzyku paskowanym
Rysunek 3 Największy pająk Europy - Tygrzyk Paskowany, sfotografowany w Łężycy.
Łączna liczba wszystkich chronionych zwierząt kręgowych występujących w okolicach
Łężyc to 150 gatunków. Z występujących tu gatunków ptaków do najciekawszych,
zasługujących szczególnie na uwagę należy kania ruda, żuraw, dudek, dzięcioł zielony, lelek
kozodój, zimorodek.
Nieodłącznym elementem biocenozy leśnej jest zwierzyna. Na tym terenie znajdują
się zwierzęta bytujące, przylatujące na okres lęgowy i migrujące. Ze zwierząt łownych można
wymienid zwierzynę grubą – jelenie, dziki, daniele, łosie i drobną – lisy, zające, jenoty,
Strona 22
borsuki, kuny, piżmaki, w okolicach Zimnego Potoku bytują bobry, a na skraju łąk i lasów żyją
kuropatwy i bażanty.
Występują tu także bardzo licznie płazy i gady: żaba trawna i wodna, ropucha szara,
traszki, jaszczurka żyworodna, zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata.
W Odrze i jej starorzeczach występuje wiele gatunków ryb: karp, leszcz, płod, karaś,
amur, szczupak, sandacz, węgorz, boleo i inne. Świat owadów reprezentowany jest przez
wiele gatunków. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj wspomniany kozioróg dębosz i jelonek
rogacz, a także tęcznik liszkarz, wiele gatunków pożytecznych biegaczy, borodziej cieśla,
rohatyniec, motyle dzienne (paź królowej i żeglarz, mieniak tęczowiec), dmy (wstęgówka
jesionówka i pąsówka, krasa kaja oraz wiele gatunków zmroczników).
Klimat terenu Łężyc, liczne wzniesienia, piaszczyste gleby, bardzo duża lesistośd itp.
stwarzają specyficzny mikroklimat tego obszaru, ze złagodzonymi różnicami między
poszczególnymi porami roku. W okresie wiosennym występują często długotrwałe okresy
suszy, co powoduje opóźnienia w wegetacji roślin i wysychanie ich. Ogólnie można przyjąd,
że teren okolic Łężycy poza starorzeczem Odry pozbawiony jest wody. Zubożenie w wody
powierzchniowe tego obszaru tłumaczyd można przepuszczalnym podłożem teras
kemowych, w które wsiąkają niemal wszystkie wody opadowe – co prawda wypływające
później w licznych źródłach, jednak źródła te są mało wydajne.
Zagrożenia według badao monitoringowych
Stan uszkodzenia okolicznych lasów charakteryzuje się najniższym w Polsce
wskaźnikiem defoliacji. Poprawa zdrowotności lasów wiąże się przede wszystkim ze
zmniejszeniem emisji szkodliwych gazów i pyłów przez zakłady przemysłowe oraz mniejszym
napływem zanieczyszczeo transgranicznych.
Zakłady uciążliwe dla naszego środowiska to fermy odchowu indyków, drobiu i
produkcji jaj, położone przy ulicy Leśnej i Drobiowej, oraz oczyszczalnia ścieków, położona na
zachód od Łężycy.
Strona 23
Zagrożenia abiotyczne
Największe zagrożenia abiotyczne, jakie dotknęły okolice Łężycy w ostatnich latach,
to wichury i powódź z 1997 roku na rzece Odrze, która weszła do historii jako ,,powódź
stulecia”.
Tereny leśne wokół Łężyc z uwagi na dominację siedlisk borowych należą prawie w
całości do 1 kategorii ( zagrożenie największe ) zagrożenia pożarowego.
Zasady udostępniania lasu
Korzystną sytuacją dla lasu jest ukierunkowany ruch grup turystycznych po
wyznaczonych szlakach: żółty szlak turystyczny Zawada – Wysokie - Czerwieosk – Nietków –
Laski – Ciemnice – Krosno Odrz. (długośd – 41 km), szlaki konne – Lotnisko w Przylepie do
Krępy i nad Odrę, ścieżka dydaktyczna ,,Sekrety lasu” od Leśniczówki do źródełka (obszar
reprezentatywny) i wieży pożarowej- kolejno 10 stanowisk przeznaczona szczególnie dla
młodzieży szkolnej.
Propozycje
modyfikacji
systemu
obiektów
i
obszarów
chronionych
W okolicy Łężyc istnieje potrzeba utworzenia jeszcze kilku nowych pomników
przyrody i użytków ekologicznych i jest to obecnie realizowane na etapie zatwierdzania.
Obszar chronionego krajobrazu – Krośnieoska Dolina Odry – położona na północ od wsi
obejmuje wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów. Należy
ograniczyd działalnośd gospodarczą na tych terenach, a w szczególności lokalizowania
obiektów uciążliwych dla środowiska i stosowania niszczących form użytkowania przyrody.
W przypadku sołectwa Łężyc należy zrobid wszystko, aby istniejące fermy hodowli drobiu,
przestrzegały zasad ochrony środowiska, a szczególnie nie były tak uciążliwe i zastosowały
odpowiednie filtry lub przeniosły działalnośd na tereny, które nie są obszarami chronionymi.
W przypadku oczyszczalni ścieków i powstającej spalarni odpadów będziemy bardzo
dociekliwie sprawdzad oddziaływanie tego obiektu na stan naszego środowiska.
Strona 24
Edukacja ekologiczna
Edukacja ekologiczna pomaga ukształtowad właściwy pogląd na znaczenie ochrony
przyrody i środowiska naturalnego. Formy tej edukacji mogą byd bardzo różne.
Najpowszechniejsza jest ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna, wykorzystywana zarówno
przez grupy zorganizowane, jak i gości indywidualnych. Umożliwia ona skoncentrowanie
ruchu turystycznego i wypoczynkowego na naszym terenie. W obrębie Leśnictwa Łężyce
istnieje od dawna ścieżka dydaktyczno-leśna o nazwie ,,Sekrety lasu”. Opracowały ją
nauczycielki ze Szkoły Podstawowej w Przylepie pod kierunkiem miejscowego leśniczego i
było to poszerzenie już istniejącej trasy wędrówek młodzieży szkolnej, wyznaczonej przez
leśniczego Leśnictwa Łężyce i wykorzystywanej również przy okazji ,,Akcji Sprzątania Świata”
oraz ,,Akcji Pomóżmy kasztanowcom”. Jej długośd wynosi około 5 km. W ciągu roku
odwiedza ją kilkanaście klas z różnych szkół Zielonej Góry, a także z Gimnazjum i Szkoły
Podstawowej w Przylepie. Na szczególną uwagę zasługuje stanowisko nr 8, gdzie znajduje się
obelisk poświęcony niemieckiemu leśnikowi z wyrytym napisem,,Dem Anden Ken Des
Oberforsters Klee 1867-1908”.
Obecnie ścieżka wymaga aktualizacji, a przede wszystkim można by ją wpisad w Plan
Odnowy miejscowości Łężyca i odpowiednio dofinansowad. Do tej pory wycieczki szlakami
wchodzącymi w skład tej ścieżki są prowadzone społecznie. Młodzież umawia się z leśniczym,
który zawsze chętnie z nią współpracuje, kiedy tylko pozwala mu czas.
Odpowiednie oznakowanie 10. przystanków tablicami, ławeczkami, zadaszeniem i paleniskiem mogłoby stanowid bazę wypoczynku i turystyki lokalnej, zwłaszcza że można by ją
połączyd z ścieżką rowerową z Zielonej Góry i zagospodarowanym placem wokół krzyża i
pomnika.
Pod koniec XIX w. na tych terenach w okolicach Lasu Odrzaoskiego, czyli tuż za
źródełkiem, znajdowały się aleje spacerowe, miejsca odpoczynku, a nawet spływy Zimnym
Potokiem, które brały początek we wsi Krępa.
W okolicy źródełka, moreny czołowej i przepięknych lasów mieszanych z pagórkami,
wąwozami i jarami mogłoby się znajdowad centralne miejsce tej ścieżki przyrodniczej.
Solidne zadaszenie drewniane z miejscem na małe ognisko i ławkami dookoła doda uroku
temu miejscu.
Strona 25
4.2 Analiza środowiska kulturowego
Miejscowości tworzące gminę Zielona Góra mają długą historię, sięgającą połowy II
tysiąclecia. Przez setki lat rozwijały się one w oparciu o rolnictwo i hodowlę owiec na
potrzeby rzemiosła i przemysłu włókienniczego, a także – uprawę winnej latorośli i produkcję
wina.
Gmina Zielona Góra powstała w 1972 r. na mocy ustawy Sejmu PRL o utworzeniu
gmin. Z dniem 1 czerwca 1975 roku zlikwidowano powiaty i wszedł w życie dwustopniowy
podział kraju na gminy i województwa. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki
Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1975 roku w sprawie połączenia,
zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic gmin i ustalenia siedzib gminnych organów władzy
i administracji dotyczyło bezpośrednio Gminy Zielona Góra. W wyniku tych zmian Gmina
Zielona Góra objęła obszary sołectw: Barcikowice, Drzonków, Jany, Jarogniewice, Jeleniów,
Kiełpin, Krępa, Łężyca, Ługowo, Nowy Kisielin, Ochla, Przylep, Racula, Stary Kisielin, Sucha,
Zatonie, Zawada i w tej strukturze funkcjonuje do dziś.
Łężyca - dawniej Lansitz Jest to wieś położona w województwie lubuskim, w powiecie
zielonogórskim w gminie Zielona Góra. Wieś graniczy z Zieloną Górą.
W Łężycy na terenie istniejącego cmentarza znajduje się kaplica z 1727 roku z
drewnianą dzwonnicą w konstrukcji słupowej oszalowaną od zewnątrz. Obiekt był
wyremontowany i konserwowany w 1976 r. Stanowi własnośd Gminy Zielona Góra.
Wokół wsi istnieje wiele miejsc służących do spacerów, jazdy rowerowej, uprawiania
sportu. Są to pobliskie lasy, rozciągające się w malowniczym terenie.
W leśnictwie Łężyca znajdują się dwa dwustuletnie dęby bezszypułkowe, dwa
dwustupięddziesięcioletnie dęby bezszypułkowe, oraz dwustuletni dąb szypułkowy
zakwalifikowane jako pomniki przyrody.
4.3 Charakterystyka gospodarki i rolnictwa
Według danych statystycznych wieś Łężyca liczy ok. 1850 mieszkaoców. Wieś ta pod
względem posiadanej infrastruktury technicznej należy do miejscowości średnio rozwiniętych.
Strona 26
Brak jest sieci kanalizacyjnej, a także – na obszarze nowo powstałego osiedla domów
jednorodzinnych – sieci wodociągowej. W 2007 roku nasza miejscowośd została wyposażona
w sied gazową przez firmę Media Odra Warta Sp. z o.o. z Międzyrzeczu.
Do mankamentów należy również zaliczyd brak utwardzonych dróg osiedlowych. Jedynie główne trasy mają nawierzchnię twardą, pozostałe drogi osiedlowe są nieutwardzone.
Obecna sytuacja na rynku telekomunikacyjnym sprawiła, iż nie ma żadnych problemów z założeniem telefonu, chociaż w tzw. starej części Łężycy nie ma możliwości zamontowania telefonu przewodowego. W większości gospodarstw funkcjonuje bezprzewodowa
instalacja telefoniczna, która jest podatna na warunki atmosferyczne, zakłócające prawidłowy odbiór. W 2008 roku ze społecznej inicjatywy powstała bezprzewodowa sied internetowa
umożliwiająca korzystanie z dobrodziejstw dostępu do nieograniczonych informacji.
W Łężycy znajduje się Oczyszczalnia Ścieków ,,Łącza” Spółka Wodna. Stanowi ona
centralną oczyszczalnię ścieków dla miasta Zielonej Góry.
Oczyszczalnia pracuje w układzie mechaniczno- biologicznego oczyszczania ścieków z
podwyższoną biologiczną defostacją, denitryfikacją i nitryfikacją. Posiada również instalację
do chemicznego strącania pozostałego fosforu. W części mechanicznej wyposażona jest w:
kraty rzadkie, gęste sita obrotowe, przedmuchiwane piaskowniki i separatory piasku. Częśd
biologiczna to komora defostacji biologicznej, poprzedzająca trzy równolegle działające
komory wspólnej nitryfikacji i denitryfikacji (naprzemienne napowietrzanie powierzchniowe).
Wieś, dzięki Miejskiemu Zakładowi Komunikacji (MZK) ma połączenie z Zieloną Górą
autobusami linii 23. Częstotliwośd kursowania autobusów jest kwestionowana przez
mieszkaoców (zbyt mała liczba kursów).
W Łężycy działa kilka podmiotów gospodarczych. Przeważnie są to firmy usługowe,
takie jak Zakład Betoniarski, produkujący różnego rodzaju betonowe elementy
wykorzystywane w budownictwie, czy Zakład Usług Stolarskich, specjalizujący się w produkcji
i montażu różnorodnych schodów drewnianych. Znajduje się tu również zakład usług
metalowych i naprawy samochodów.
Jeżeli chodzi o gleby, to w Łężycy występują grunty najniższej jakości w V i VI klasie
bonifikacyjnej i ze względy na małą powierzchnię nie mają żadnego znaczenia dla gospodarki
rolnej. Obecnie na terenie Łężycy nie istnieje żadne gospodarstwo zajmujące się rolnictwem
Strona 27
poza sześcioma fermami indyczo-drobiowymi, które zostały wybudowane w latach 80. w
zbyt bliskiej odległości od zabudowao mieszkalnych.
4.4 Analiza obiektów i terenów
Budownictwo wielorodzinne oraz jednorodzinne rozwija się na terenie wsi Łężyca w
tempie umiarkowanym.
Budynki wielorodzinne realizowane są na terenie tzw. OSIEDLA CZARKOWO przez trzy
podmioty:
– Regionalne Towarzystwo Budownictwa Społecznego,
– Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego,
– Spółdzielnia Mieszkaniowa „Młodzieżowiec”.
Rysunek 4 Zdjęcie lotnicze budownictwa wielorodzinnego.
Strona 28
W ostatnich kilku latach powstaje coraz więcej domów jednorodzinnych szczególnie w tzw. „pasie
lotniska Przylep” pomiędzy starą częścią wsi , a Osiedlem Czarkowo. Spełnia to oczekiwania zarówno
mieszkaoców postrzegających swoją okolice jako wyjątkowo atrakcyjny teren pod budownictwo jak
też stanowi sygnał dla potencjalnych inwestorów pragnących budowad swoje domy w rejonie
wyjątkowo atrakcyjnie położonym i ciekawym dla spełnienia marzeo o domu na łonie natury. W
kolejnych latach spodziewany jest wzrost zainteresowania terenami pozwalającymi na budownictwo
jedno i wielorodzinne, a tym samym rozwój wsi i tym samym tej części gminy Zielona Góra.
Ulokowanie wielu wolnych terenów pod budownictwo stanowi atut rejonu wsi dla rozwoju regionu.
Rysunek 5 Rozwój budownictwa jednorodzinnego.
W centralnej części wsi znajduje się zmodernizowany ostatnio plac zabaw dla dzieci,
który spełnia funkcję miejsca spotkao i zabaw najmłodszych mieszkaoców Łężycy.
Miejscem i obiektem, z którego może wieś byd dumna, jest wybudowany ze środków
wielu mieszkaoców wsi i dzięki ich pracy Kościół. W jego pobliżu znajdują się tablice
wzniesione w hołdzie ofiarom ludobójstwa dokonanego przez UON-UPA w latach 1939-1947.
Strona 29
Rysunek 6 Kościół w Łężycy, pomnik Ofiar Ludobójstwa.
We wsi istnieje zbudowane przez mieszkaoców boisko sportowe wymagające jednak
znacznej modernizacji oraz remontu i rozbudowy zaplecza socjalnego.
Na tym terenie powinny powstad bezpieczne dla użytkowników urządzenia sportowe,
takie jak: bramki, kosze do gry, plac do siatkówki oraz tenisa ziemnego. Niezbędne jest też
ogrodzenie terenu z uwagi na bliskie sąsiedztwo drogi dojazdowej do Oczyszczalni Ścieków.
Strona 30
Rysunek 7 Boisko sportowe.
4.5 Charakterystyka mieszkaoców i kapitału społecznego
Podobnie jak na całej Ziemi Lubuskiej, przed II wojną światową i w czasie wojny wieś
zamieszkiwali Niemcy. Jak wspomniano uprzednio, wieś została zajęta przez wojska rosyjskie
14 lutego 1945 r. Po wkroczeniu Rosjan we wsi mieszkało jeszcze sporo Niemców, jednak
zostali oni usunięci 24 czerwca ze swoich domostw w wyniku akcji przygotowywania wsi
podzielonogórskich na potrzeby osadników. Pierwszą, stosunkowo niewielką grupę
osadników stanowili wielkopolscy rolnicy, którzy zatrzymali się najpierw w Zawadzie. W
sierpniu 1945 roku przybyła do Łężycy największa grupa osadników, którzy zostali tu
przesiedleni ze wsi Gniłowody. Nowi mieszkaocy mieli zasiedlid Łężycę na mocy Traktatu
o repatriacji. Po nich w bardzo szybkim tempie zaczęli napływad osadnicy z innych stron
Polski i Ukrainy. W lipcu mieszkało już w Łężycach 13 rodzin polskich. Pionierami byli:
Strona 31
Piwowarski, Jaworski, Piekarz, Wiśniewski, Budzyo, Benesz, Antoszewski, Hajdakiewicz.
Więcej ludności polskiej przyjechało do Łężyc w sierpniu. Natomiast do września zostały
wysiedlone wszystkie rodziny niemieckie (prawie same kobiety) i radzieckie.
Pierwszym sołtysem był Pan Piwowarski. Do 1946r. Łężyce należały do gminy Zawada,
a następnie do gminy wiejskiej Czerwieosk. Po zmianie ustawy o radach narodowych
w 1954r. wieś Łężyca znalazła się w obrębie Gromadzkiej Rady Narodowej w Czerwieosku
(dalej GRN Czerwieosk). W GRN Czerwieosk była reprezentowana przez swoich wybieralnych
radnych. Po zmianach administracyjnych w 1972r. i utworzeniu gmin, Łężyca weszła w skład
gminy Zielona Góra. Do chwili obecnej wieś pozostaje w granicach gminy Zielona Góra i jest
reprezentowana przez jednego radnego.
Początki były trudne. Zabudowania były zniszczone, brak było inwentarza.
W pierwszych miesiącach we wsi były tylko 4 konie. Częśd ludzi uprawiała ziemię sama,
własnymi rękami. W lasach były tylko dzikie krowy, które zostały później zastrzelone.
Pierwsze 5 kóz otrzymali mieszkaocy – jako przydział ze Starego Kisielina. Kilka koni i częśd
inwentarza otrzymano z UNRY, częśd natomiast dokupiono we własnym zakresie. Przez
pierwsze dwa miesiące we wsi nie było światła. Do roku 1952 nie było również regularnej
komunikacji z Zieloną Górą. Dopiero od 1952r. zaczęły jeździd autobusy. Na zasiewy w roku
1945 i 1946 ludzie zboże otrzymywali.
Pierwszą organizacją zrzeszającą chłopów była Gminna Spółdzielnia „Samopomoc
Chłopska”.
W
roku
1948
były
nadawane
akty
własności
ziemi.
13
rolników
w latach 1953 – 1956 zrzeszonych było w spółdzielni produkcyjnej. Po rozwiązaniu jej rolnicy
rozpoczęli nadal pracę na gospodarce indywidualnej. Następnie powstało Kółko Rolnicze,
które w znacznym stopniu pomagało rolnikom w wykonywaniu prac polowych. Z czasem
przekształcono je w Ośrodek Rolny, którego zadaniem była nie tylko pomoc rolnikom przez
wyposażenie w maszyny, ale również hodowla trzody chlewnej i zagospodarowywanie ziemi
PFZ, a także prowadzenie szkolenia wśród rolników. Następnie Ośrodek włączono do
Spółdzielni Kółek Rolniczych w Kisielinie. Natomiast w latach 1981 – 2001 rolników
obsługiwało Kółko Rolnicze, które było również miejscem pracy dla około 10 osób.
Długoletnim i bardzo zaangażowanym w pracę Kółka Rolniczego był jego Prezes Leon Jarosz.
Równolegle z Kółkiem Rolniczym działało Koło Gospodyo Wiejskich, którego długoletnią
przewodniczącą była Maria Morda.
Strona 32
Ze względu na niską jakośd gleb i małą odległośd od miasta wieś miała charakter
przemysłowo – rolniczy. Wieś zmieniała swój charakter. Kolejno więcej było robotników i
chłopo – robotników niż rolników. Natomiast w pierwszych latach powojennych tylko 7 osób
pracowało w „Zastalu”, a pozostali trudnili się rolnictwem i handlem.
Pierwszym nauczycielem, który uczył 7 uczniów był p. Wiśniewski. Czteroklasową
szkołę prowadził już p. Michałowski, a później p. Przybylski. Przełomem był rok 1953, w tym
czasie rozszerzono próg organizacyjny szkoły do sześciu klas. Było wtedy 48 uczniów. Dzieci
nauczały dwie nauczycielki: Władysława Kwaśniewska (obecnie Tupaj) i Weronika Pilimon
(obecnie Winnicka). W roku szkolnym 1956/1957 kadrę dydaktyczną szkoły zasiliła Zofia
Bucholska. Została ona kierownikiem szkoły.
Zofia Bucholska założyła sobie, że szkoła musi byd centrum kulturalnym wsi i takim
była. Użyczała klasy szkolnej do projekcji filmów kina objazdowego. W szkole powstał
również punkt biblioteczny. Z jej inicjatywy w roku 1966 w czynie społecznym mieszkaocy
wsi
z aktywną pomocą żołnierzy z Jednostki Wojskowej w Czerwieosku wybudowali nową szkołę.
Powstał pawilon szkolny z trzema izbami dydaktycznymi, toaletami dla dzieci, szatnią i
zapleczem kuchennym. Wszystkim przyświecał wyraźnie określony cel – pozyskad nowe
miejsca do nauki i rozwinąd poziom organizacyjny do 8 klas. Szkoła otrzymała imię II Armii
Wojska Polskiego. Po wybudowaniu nowego budynku Zofia Bucholska prowadziła placówkę
jako dyrektor szkoły ośmioklasowej. W związku z reformami w kraju w zakresie oświaty
zmniejszono zakres szkoły z ośmioklasowej na kolejno trzyklasową, sześcioklasową.
Rok szkolny 1978/79 to ostatni rok pracy Zofii Bucholskiej w tutejszej szkole. W ostatnim
dniu tego roku szkolnego odbyło się uroczyste pożegnanie Zofii Bucholskiej, która odeszła
na zasłużoną emeryturę.
W roku 1979 kolejnym długoletnim dyrektorem Szkoły została Krystyna Chmielarczyk,
która w szkole w Łężycach pracowała z przerwami od roku 1970. W roku 1997 Rada Gminy
Zielona Góra, pomimo licznych protestów mieszkaoców wsi Łężyca podjęła uchwałę o
likwidacji szkoły w Łężycy z uwagi na budowę dużej szkoły w Przylepie. W dniu 20.06.1997r.
Dyrektor Szkoły Krystyna Chmielarczyk na uroczystym apelu podziękowała wszystkim za
dotychczasową pracę i współpracę rodzicom, przyjaciołom szkoły, pracownikom oraz
uczniom.
Strona 33
Z dniem 1 września 1997r. szkoła przestała istnied. Ośmioro dzieci rodzice przenieśli
do Szkoły Podstawowej Nr 13 w Zielonej Górze. Pozostali uczniowie rozpoczęli naukę w
nowo wybudowanej szkole w Przylepie. Likwidacja szkoły, która istniała w miejscowości
przez 52 lata, była dotkliwym ciosem dla mieszkaoców. Byli bardzo poruszeni takim obrotem
spraw. Wybudowali szkolę dla swoich dzieci, społecznie pracowali, oddali cząstkę siebie w
życie placówki. Rozgoryczeni pisali petycje do władz o zmianę decyzji, jednak nie dało to
żadnych rezultatów, gdyż taki był kierunek zmian w całym kraju. Decydenci, tworząc nowy
twór zapomnieli, że najważniejsze jest dziecko i jego dobro.
W latach 1952 – 1958 zorganizowane było w Łężycach przedszkole. W kolejnych
latach z przerwami działa oddział przedszkolny, a w czasie wakacji organizowany dla dzieci
był dzieciniec.
Jak wspomniano (w rozdziale 2) do zakooczenia II wojny światowej ewangelicy z
Łężyc należeli do parafii ewangelickiej w Czerwieosku. Mieszkaocy, którzy osiedlili się po II
wojnie
światowej
to
w
przeważającej
części
katolicy
należący
do
obrządku
rzymskokatolickiego. W Łężycy nie było kościoła, a mieszkaocy należeli i nadal należą do
parafii w Czerwieosku. Brak kościoła bardzo utrudniał realizację praktyk religijnych z uwagi
na brak bezpośredniego połączenia komunikacyjnego z parafią, a mieszkaocy musieli
pokonywad 4 km w większości pieszo piaszczystą drogą.
Po długich dyskusjach, rozważaniach na wiejskim zebraniu w dniu 27 września 1981r.
postanowiono wybudowad kaplicę w Łężycy. Na zebraniu powołano Społeczny Komitet
Budowy Kaplicy w Łężycy, którego przewodniczącym został Dominik Świderski. Niestety
pozytywne załatwienie sprawy rozpoczęcia budowy tak wpłynęły na jego zdrowie, że zasłabł
w czasie zebrania. Z sali wiejskiej został zabrany przez Pogotowie Ratunkowe i niestety zmarł
po przewiezieniu do szpitala. To przykre doświadczenie nie zniechęciło mieszkaoców
do kontynuowania budowy tak bardzo potrzebnej kaplicy.
Do sprawy powrócono na kolejnym zebraniu wiejskim w dniu 22 maja 1982r., które
zwołał i prowadził Władysław Flasza. W zebraniu uczestniczył proboszcz parafii
w Czerwieosku ks. dr Henryk Nowik, który w pełni akceptował budowę obiektu w Łężycy.
Na nowego przewodniczącego wybrano Kazimierza Laskę. Rozpoczęły się przygotowania
Strona 34
do budowy, a w szczególności zbiórka pieniędzy i organizowanie materiałów. Urząd Gminy
w Zielonej Górze decyzją z dnia 27 grudnia 1983r. udzielił księdzu działającemu na rzecz
i w imieniu Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha w Czerwieosku pozwolenia
na budowę kaplicy oraz salki katechetycznej. W okresie budowy msza św. odprawiana była w
okresie letnim pod miejscowym krzyżem, a w okresach zimowych w wypożyczonych
pokojach w mieszkaniu Anny Laski, a następnie Heleny Piątak.
W roku 1946 rozpoczęło swoją działalnośd koło ZMW „Wici”, któremu przewodniczył
Władysław Flasza. W tym też czasie otwarto Dom Ludowy, w którym mieściły się 2 sale.
Szczególnie pamiętna jest działalnośd kulturalna koła. Następnie młodzież działała w Związku
Młodzieży Wiejskiej (ZMW). Różne były lata pracy, jedne bardziej, inne mniej owocne. Dobre
czasy dla koła rozpoczęły się w 1965 r. kiedy oddano do użytku Klub „Ruch”, a w 1967 r.
„Zielony Klub”. Przy kole ZMW powstał teatr amatorski, który prowadził aktor Teatru
Zielonogórskiego Włodzimierz Kaniowski. Pierwszym spektaklem, którą wystawiono w roku
1970, była sztuka Gabrieli Zapolskiej Moralnośd Pani Dulskiej. Następnie przygotowano Śluby
Panieoskie Aleksandra Fredry. Z działalności koła ZMW oraz z teatru amatorskiego młodzież
z Łężyc była znana zarówno w całym powiecie, jak też w województwie zielonogórskim.
Członkowie koła organizowali różnego rodzaju imprezy, np. co roku przygotowywano
„scenki nocy świętojaoskiej”, które odbywały się nad jeziorem w Droszkach. Koło ZMW
organizowało m. in. Dzieo Działacza Kultury, Dzieo Matki oraz wiele innych akademii z okazji
okolicznościowych świąt. Tempo pracy koła nie zmniejszało się, wręcz było silniejsze. Dużym
wyróżnieniem dla koła było otrzymanie w 1973 r. Złotej Honorowej Odznaki. Jej wręczenie
odbyło się w dniu obchodów 10-lecia Klubu Książki i Prasy „Ruch”, który powadziła Jadwiga
Marzyoska. Umiała ona nawiązad kontakt z młodymi ludźmi, potrafiła ich zrozumied i
zachęcid do ciekawej pracy. Młodzi ludzie, członkowie koła ZMW, dbali o wygląd zewnętrzny
i wewnętrzny Klubu oraz świetlicy wiejskiej. Klub oraz świetlica odnawiane były w czynie
społecznym. Było to miejsce spotkao młodych ludzi. Młodzież brała również czynny udział
przy żniwach poprzez bardzo rozpowszechniona akcję „Każdy kłos na wagę złota”.
Wyróżnieniem dla łężyckiego Koła było powołanie Cecylii Kukud (Z d. Czarna) na delegata I
Zjazdu ZSMW, który odbył się w Warszawie w dniu 28 kwietnia 1976 r. Cecylia Kukud od
1972r. pełniła funkcje przewodniczącej koła ZMW.
Strona 35
Od wielu lat na terenie wsi działa stowarzyszenie Ludowy Zespół Sportowy „Sparta”,
którego wytrwałymi i długoletnimi działaczami są Kazimierz Laska i Józef Kukud.
Oprócz niekwestionowanych zasobów materialnych wieś posiada olbrzymi kapitał
ludzki. Dzięki odważnym, wybitnym, zaangażowanym, nieobojętnym na sprawy społeczności,
zasłużonym ludziom wieś miewała swoje okresy świetności i wspaniałego rozwoju.
Są to mieszkaocy żyjący w czasach, które są dla nas historią znaną z książek
i opowiadao, a także współcześni, niekoniecznie znani na całym świecie, lecz ważni
w środowisku lokalnym. Są to mieszkaocy, których praca, w dużej mierze społeczna,
wpływała na kształt, rozwój, wygląd i postrzeganie wsi. Niekiedy nie ma już ich wśród
żywych. Dla obecnych mieszkaoców byli to rodzice, dziadkowie lub pradziadkowie. Ich
zaangażowanie, wrażliwośd, chęd poprawy sytuacji we wsi miały wpływ na większośd
obecnych mieszkaoców.
Są to również nowi mieszkaocy, którzy osiedlili się w Łężycy w latach 1980-2009. Ich
zaangażowanie jest tym bardziej cenne, że wnoszą świeże pomysły i wskazują niewyzyskane
do tej pory możliwości wszechstronnego rozwoju wsi.
Sięgając korzeni, wśród szczególnie zaangażowanych społecznie mieszkaoców wsi
należy na pewno wymienid następujące osoby:

Franciszek Budzyo – długoletni sołtys, bardzo aktywny działacz społeczny
na terenie wsi i gminy.

Zofia Bucholska – była aktywnym nauczycielem, uczyła języka polskiego
w młodszych klasach, a we wszystkich prowadziła wychowanie muzyczne, ponieważ to jej
specjalnośd. Cieszyła się dużym uznaniem władz oświatowych, autorytetem wśród mieszkaoców wsi, była lubiana przez dzieci. Działała w Radzie Kultury przy Klubie „Ruch” w Łężycach,
była członkiem Zarządu Wojewódzkiego TKKS, odznaczona Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, przez wiele lat była radną. „…Wyrazem uznania dla pracy całego grona pedagogicznego
był mój udział w spotkaniu nauczycieli z przedstawicielami władz centralnych w Belwederze i
udekorowanie mnie tam Złotym Krzyżem Zasługi oraz przyznanie mi przez władze wojewódzkie, z okazji Dnia Nauczyciela, Nagrody Pedagogicznej III stopnia…” – tak mówiła w wywiadzie do „Gazety Zielonogórskiej” z dnia 19 listopada 1971r.
Strona 36

Dominik Świderski – urodził się 05 sierpnia 1934r. w miejscowości Zabojki koło
Tarnopola, zmarł 27 września 1981 r. w Łężycy. Z wykształcenia kierowca mechanik, długoletni pracownik Miejskich Zakładów Komunikacyjnych. Bardzo czynnie udzielał się społecznie
jako Prezes Klubu Sportowego w Łężycy, Prezes Kółka Rolniczego w Łężycy. W swojej pracy
społecznej w szczególności przyczynił się do budowy Szkoły Podstawowej w Łężycy oraz bardzo aktywnie dążył do budowy Kościoła w Łężycy.
Jak opowiadają starsi mieszkaocy, zaraz po wojnie mieszkaocy przez kilka miesięcy
zamieszkiwali wspólnie z
Niemcami. Do dzisiaj mieszkaocy utrzymują kontakty
z rodzinami zamieszkującymi uprzednio w ich domostwach. Kontakty te polegają przede
wszystkim na wzajemnych odwiedzinach. Szczególnie Niemcy, którzy pamiętają te tereny ze
swojego dzieciostwa, chętnie je odwiedzają i wspólnie z obecnymi mieszkaocami wspominają dawne czasy oraz omawiają obecną sytuację w obu krajach.
5 Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym
znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców i
sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Na terenie wsi Łężyca wyróżniono trzy kluczowe obszary o szczególnym znaczeniu dla
zaspokojenia potrzeb mieszkaoców sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Obszar nr 1, wskazany na rysunku 8, znajduje się w przybliżeniu w obrębie następujących ulic: Kościelna, częśd Odrzaoskiej, Sosnowa. Obszar ten obejmuje projektowane w rozdziale 7 Centrum Wsi. Na tym obszarze znajdują się Biblioteka (po rozbudowie również
Świetlica, Kościół, Pomnik, plac zabaw, projektowany parking, tor saneczkowy, plac rekreacyjny.
Obszar nr 2 wskazany na rysunku 8, znajduje się w przybliżeniu w obrębie następujących ulic: Architektów, Budowlanych, Inżynierska, Apartamentowa, Ceglana, Ciesielska, Willowa. Obaszar drugi stanowi centrum zabudowy wielorodzinnej w Łężycy – Czarkowie. W
obrębie obszaru drugiego istnieje szereg punktów usługowo-handlowych, plac zabaw, parkingi oraz punkt przedszkolny.
Strona 37
Obszar nr 3 wskazany na rysunku 8, znajduje się w przybliżeniu w obrębie następujących ulic: Sportowa, Dolna. Obszar trzeci obejmuje projektowane w rozdziale 7 Centrum
Sportowe. Obecnie na boisku piłkarskim mecze rozgrywa klub Sparta Łężyca.
Rysunek 8 Kluczowe obszary miejscowości Łężyca.
6 Ocena mocnych i słabych stron miejscowości
Strona 38
Mocne strony miejscowości:
1. Wyjątkowo atrakcyjne położenie geograficzne: przedmieście dużego miasta – Zielonej Góry, tereny lesiste; niezwykłe walory przyrodnicze lasów graniczących zarówno z miastem Zielona Góra, jak też terenów Lasu Nadodrzaoskiego.
2. Bardzo dobry stan środowiska naturalnego w otoczeniu wsi.
3. Atrakcyjnośd turystyczno-rekreacyjna: bliskośd rzeki Odry i atrakcyjnych turystycznie terenów rozlewiska Odry; miejsca historyczne oraz tzw. punkty orientacji
turystycznej – Wzgórze Czarownic, Wzgórze Obserwacyjne, Kamieo Pamięci.
4. Tereny atrakcyjne dla potrzeb budownictwa jedno- i wielorodzinnego.
5. Znaczna aktywnośd dużej grupy mieszkaoców działających na rzecz odnowy wsi.
6. Dobra współpraca mieszkaoców i grupy aktywnych na rzecz odnowy z Gminą Zielona Góra.
Słabe strony miejscowości:
1. Brak centrum życia mieszkaoców wsi pozwalającego na rozwój kulturalny oraz re-
kreację.
2. Brak miejsca kultywowania tradycji narodowej, kultury lokalnej, miejsca pamięci,
centrum spotkao mieszkaoców, rozwoju kulturalnego sportowego, kształtowania
świadomości narodowej i patriotyzmu lokalnego.
3. Zły stan infrastruktury technicznej wsi, w szczególności katastrofalny stan dróg
gminnych.
4. Słaby dostęp do kultury mieszkaoców wsi do dóbr kultury i instytucji kulturalnych.
5. Migracja młodzieży, traktowanie wsi przez częśd nowych jej mieszkaoców jako
wyłącznie "sypialni" w związku z brakiem centrum kulturalnego wsi.
6. Bezrobocie i ubóstwo.
7. Słabo rozwinięta baza turystyczno-rekreacyjna.
8. Zły stan zachowania i ochrony lokalnego dziedzictwa kulturowego.
Szanse rozwoju miejscowości.
1. Intensywny rozwój życia kulturowego i społecznego mieszkaoców.
Strona 39
2. Integracja mieszkaoców związana z rozwojem świadomości kultury lokalnej i
wzrostu potrzeb rozwoju.
3. Wzrost aktywności mieszkaoców oraz wzrost aktywności tworzonych przez nich
grup zainteresowao kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych.
4. Wzrost możliwości na pozyskiwanie funduszy w związku z potrzebą realizacji pro-
jektów "miękkich" i "twardych".
5. Wzrost zainteresowania lokalna kulturą i poprawa możliwości dostępu do niej.
6. Aktywnośd i pomoc samorządu gminnego w realizacji zamierzeo mieszkaoców wsi
7. Wykorzystanie dziedzictwa kulturowego, historycznego oraz kultywowanie lokal-
nych tradycji i legend.
8. Rozwój budownictwa jednorodzinnego oraz wielorodzinnego na terenie wsi; po-
strzeganie jej terenu jako atrakcyjnego do życia rodzinnego.
9. Rozwój turystyki i rekreacji zewnętrznej oraz lokalnej agroturystyki.
10. Wzrost ilości i rozwój podmiotów prowadzących lub zamierzających prowadzid
działalnośd gospodarczą.
Zagrożenia dla realizacji projektu
1. Brak dofinansowania ze środków Unii Europejskiej.
2. Brak wsparcia samorządu gminnego.
3. Spadek aktywności grupy inicjatywnej mieszkaoców.
4. Spadek zainteresowania mieszkaoców wsi programem i zanik życia kulturalne-
go.
5. Spadek zainteresowania inwestycjami w rozwój budownictwa w związku z bra-
kiem rozwoju i konserwacji infrastruktury technicznej wsi.
6. Zanieczyszczenie środowiska naturalnego.
7. Wzrost bezrobocia.
Przeprowadzona analiza słabych i mocnych stron Łężycy wykazała, ze wraz z rozwojem
infrastruktury technicznej i wzrostem budownictwa mieszkalnego rośnie zainteresowanie
mieszkaoców rozwojem lokalnej kultury oraz integracja społeczna. Na tym tle wzrasta akStowarzyszenie „Nasza Łężyca” – PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ŁĘŻYCA NA LATA 2011-2018
Strona 40
tywnośd kulturalna mieszkaoców i rośnie poczucie potrzeby tworzenia centrum życia kulturalnego, sportowego, rekreacyjnego wsi.
Ograniczenie realizacji projektu w czasie spowoduje degradację społeczna i kulturalną
wsi, zanik grup zainteresowao, zahamowanie dynamicznego rozwoju miejscowości. Stworzenie miejsca pamięci - kultywowanie tam tradycji i patriotyzmu oraz wzmocnienie działalności
rekreacyjno-sportowej wsi pozwoli na dalszy rozwój, a ich brak w dłuższej perspektywie
spowoduje upadek miejscowości jako centrum życiowego mieszkaoców. Realizacja projektu
pozwoli wykorzystad potencjał woli koncentracji w miejscowości życia społecznokulturalnego mieszkaoców i zapewnid wykorzystanie mocnych stron rekreacyjnych miejscowości. przyczyni się to do lokalnego rozwoju gospodarczego i w konsekwencji kulturalnego.
7 Opis
planowanych
zadań
inwestycyjnych
i
przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w
latach 2009-2016
7.1 Działania inwestycyjne
W celu stworzenia wykazu inwestycji, działao i zadao, jakie należy zrealizowad w
okresie krótkoterminowym i perspektywicznym na terenie wsi Łężyca wykorzystano przede
wszystkim sugestie mieszkaoców oraz posłużono się wynikami analizy SWOT. Wszystkie zadania możliwe będą do realizacji głównie przy aktywnym zaangażowaniu mieszkaoców,
umiejętnie kierowanych przez miejscowych liderów, przy odpowiednim zrozumieniu i
współpracy ze strony władz samorządowych oraz lokalnych przedsiębiorców. Oczywiście
warunkiem koniecznym jest zapewnienie odpowiedniego poziomu finansowania tych zadao
ze strony władz gminnych, samorządów wyższego szczebla, instytucji dysponujących środkami unijnymi, przedsiębiorstw użyteczności publicznej oraz firm prywatnych.
Strona 41
NAZWA
Zagospodarowanie
terenu wokół Kaplicy.
Zadanie priorytetowe
CEL
PRZEZNACZENIE
HARMONOGRAM
REALIZACJI
KWOTA I ŹRÓDŁA
FINANSOWANIA
Szczegółowy opis zadania priorytetowego znajduje się w rozdziale 5.3
CENTRUM WSI.
Rozbudowa ŚWIETLICY
WIEJSKIEJ
Centrum
wychowania kulturalnego oparte na bazie
świetlicy wiejskiej i jej
otoczenia.
CEN-
TRUM WSI.
 Tworzenie alternatywy wolnego
czasu dla dzieci,
młodzieży i dorosłych
 Tworzenie przestrzeni spotkao
wiejskich
 Pobudzanie aktywności kulturalnej mieszkaoców oraz integracja społeczna
 Siłownia
 Całoroczna świetlica dla dzieci
 Miejsce organizowania półkolonii letnich
 Miejsce spotkao,
zabaw i zebrao
mieszkaoców
wsi
 Miejsce kultywowania kultury we
wsi z uwagi na
brak szkoły
 Miejsce spotkao
Koła Gospodyo
Wiejskich
 Miejsce realizacji
programu +50
 Organizowanie
Adaptacja
po-  Edukacja historyczna
turystów
i
lekcji edukacyjmieszczeo dolnego
mieszkaoców
nych dla szkół i
kościoła na IZBĘ
przedszkoli
 Budowanie świaPAMIĘCI.
CENdomości spo Stała ekspozycja
TRUM WSI.
łecznej oraz więedukacyjna
zi wspólnoty
mieszkaoców
 Pobudzanie aktywności społeczności lokalnej
Zagospodarowanie  Edukacja historyczna turystów i
placu wokół krzyża
mieszkaoców
i pomnika – CEN Kultywowanie
TRUM WSI. Czętradycji narodościowo na działce
wej
 Integracja miesznr 271.
kaoców „starej” i
„nowej” Łężycy
 Poprawa estetyki
wsi poprzez uporządkowanie i
nasadzenie zieleni w strefie
publicznej
 Miejsce prezentacji i kultywowania
tradycji
narodowej i historii
miejscowości
oraz
mieszkaoców
 Miejsce spotkao
mieszkaoców
 Miejsce
kultu
religijnego
 Krzyżówka szlaków
rowerowych
 HOT-SPOT – darmowy Internet
dla mieszkaoców
i turystów
Przygotowanie dokumentacji od 2011
roku. Przewidywany
czas realizacji – 3
lata.
Szacunkowy koszt –
800 000 PLN. Finansowane przez
PROW.
roku. Przewidywany
czas realizacji – 3
lata.
500 000 PLN. Finansowane
przez
PROW.
roku. Przewidywany
czas realizacji 2 lata.
przez
PROW oraz Urząd
Gminy Zielona Góra.
Strona 42
Budowa TORU SA-  Atrakcja turystyczna
NECZKOWEGO.
 Integracja mieszDziałka nr 271.
CENTRUM WSI.
•Tor saneczkowy
dla dzieci
roku. Przewidywany
przez
PROW oraz Urząd
Budowa ŚCIEŻEK  Popularyzowanie  Szlaki rowerowe
Łężycy
do Czerwieoska,
Turystycznych
–
Krępy, Przylepu
 Integracja mieszpieszych i rowerokaoców „starej” i  Szlak rowerowy w
wych, drogowskaz
stronę Zielonej
informacyjny dla  Aktywny wypoGóry przez „nową” Łężycę
czynek dla
rowerzystów i tumieszkaoców i
 Połączenia z istnierystów
roku. Przewidywany
przez
PROW oraz Urząd
Budowa CENTRUM  Integracja miesz-  Budowa ławek
przy boisku
SPORTOWEGO
roku. Przewidywany
przez
PROW oraz Urząd
 Aktywny wypoczynek dla
mieszkaoców i
turystów
turystów
jącymi szlakami
rowerowymi
 Integracja mieszkaoców Łężycy z  Miejsce przecięcia
mieszkaocami:
szlaków turyCzerwieoska,
stycznych – CenKrępy, Płotów,
tralny Punkt ŁęWysokiego i
życy
Przylepu,
 Szlaki edukacyjne i
 „drogowskaz”
spacerowe w
uatrakcyjni szlaki
pobliskich lasach
rowerowe i pie-  Trasy do Nordic
sze
Walking w pobliskich lasach
 Aktywny wypoczynek dla
mieszkaoców i
turystów
 Remont i przebudowa szatni
 Budowanie boiska
wielofunkcyjnego ze sztuczną
nawierzchnią
Większośd zadao inwestycyjnych obejmuje centrum wsi Łężyca, obejmujące teren od Biblioteki do Kościoła (rys. 7). Biblioteka po rozbudowie ma służyd dodatkowo jako Świetlica Wiejska, będąca rzeczywistym centrum kultury i spotkao mieszkaoców.
Idąc na północny
wschód, spotykamy projektowaną krzyżówkę szlaków rowerowych oraz projektowany parking na początku działki nr 271 (rys. 8), a także drogowskaz informacyjny dla rowerzystów i
Strona 43
turystów. Status działki nr 271 musiałby zostad uregulowany – przekazana własnośd na rzecz
miny Zielona Góra. W górę działki nr 271 znajdują się projektowane ławki, stoły, HOT-SPOT
internetowy i inne. Jest to miejsce, które mieszkaocy wykorzystają na festyny, lokalne winobrania itp., służyd będzie również turystom, korzystającym ze ścieżek rowerowych, dzieciom i
dorosłym przebywającym na torze saneczkowym. Wszyscy goście i turyści zachęcenie strzałkami, łatwo trafią do Izby Pamięci, znajdującej się parę kroków dalej – w dolnym kościele.
Rysunek 9 Obszar projektowanego Centrum Wsi (zaznaczone kółkiem czerwonym).
Strona 44
Rysunek 10 Schemat zagospodarowania działki nr 271. Tor saneczkowy, zagospodarowanie terenu
wokół Krzyża i Pomnika.
7.2 Inicjatywy oddolne
NAZWA
CEL
PRZEZNACZENIE
FESTYNY
 Promocja
kreacji
 Integracja
mieszkaoców
Spotkania seniorów, Mikołaj dla
dzieci, dyskoteki,
zabawy taneczne,
itp. Na terenie
świetlicy i okolicy
Całoroczna świetlica dla dzieci.
 Promocja rekreacji
 Integracja
mieszkaoców
 Zapewnienie
możliwości atrakcyjnego spędzenia
czasu dla dzieci
re-
 Budowa
lokalnej.
HARMONOGRAM
ŹRÓDŁO
FINANSOWANIA
Cyklicznie
Środki własne, środki rady
sołeckiej

Budowa
więzi lokalnej.
Cyklicznie
Środki własne, środki rady
sołeckiej
 Możliwośd spędzenia czasu w
świetlicy, odrobienia lekcji podczas
nieobecności rodzi-
Od II semestru roku
szkolego 2011/12
Urząd Gminy
Zielona Góra,
Stowarzyszenie
„Nasza Łężyca’
więzi
Strona 45
 Integracja mieszkaoców
ców.
Organizacja półkolonii letnich.
 Zapewnienie
możliwości atrakcyjnego spędzenia
czasu dla dzieci
 Integracja
mieszkaoców
Od 2011
Urząd Gminy
Zielona Góra,
Stowarzyszenie
Kółka zainteresowao; aerobic, nordic walking; siłownia; zespoły muzyczne
 Alternatywne
formy spędzania
wolnego czasu
 Rozwijanie wiedzy i umiejętności
 Integracja grup
aktywnych
Od 2012
Urząd Gminy
Zielona Góra,
Stowarzyszenie
7.3
Szczegółowy opis zadania priorytetowego
Zadaniem priorytetowym w miejscowości Łężyca uznano dokooczenie budowy kaplicy, a w szczególności zagospodarowanie terenu wokół kaplicy tj. działki nr 269. Na działce tej
posadowiona jest kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Fatimskiej. Zagospodarowanie to
przedstawia projekt wstępny tzn. małej architektury przedłożony w załączeniu.
Teren działki, na której znajduje się kaplica zbliżony jest do prostokąta i zajmuje powierzchnię 3870m². Jest on wyniesiony w stosunku do wsi o około 14,6m² i jest zlokalizowany na wschodnim skraju wsi. Duży spadek działki występuje od strony zachodniej i południowej. Do kaplicy prowadzą schody terenowe wykonane z granitu oraz droga dojazdowa wykonana z płyt betonowych o szerokości 3,0m.
Schody posiadają dwa spoczniki oraz 49 stopni. Droga dojazdowa prowadzi od drogi
gminnej /obecnie zwaną ul. Kościelną/ znajdującej się u podnóża działki przez działkę kościelną oraz przez teren Lasów Paostwowych. Droga ta stanowi wzajemnośd służebną, służy
bowiem jako droga pieszo-dojazdowa do kaplicy oraz jako droga przeciwpożarowa dla kaplicy, jak i Lasów Paostwowych. Droga ta wymaga przepisowego poszerzenia do 3,5m oraz nałożenia warstwy nawierzchniowej kostką /granitem lubuskim/ produkcji ZIEL-BRUK w Plotach, gmina Czerwieosk Odrzaoski.
Kaplica stanowi budynek dwukondygnacyjny o nieregularnym rzucie, przykryty dachem dwuspadowym. Akcentem przestrzennym jest krzyż miedziany zawieszony na pylonach
nad wejściem głównym. Powierzchnia zabudowy kaplicy wynosi 290,6m², natomiast poStowarzyszenie „Nasza Łężyca” – PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ŁĘŻYCA NA LATA 2011-2018
Strona 46
wierzchnie użytkowe obu kondygnacji wynoszą po 256,0m². Kaplica może pomieścid około
192 osoby na miejscach siedzących i około 100 osób na miejscach stojących. W sumie kaplica
pomieści około 292 osoby.
Górna kondygnacja użytkowana jest dla celów sakralnych, odbywają się tutaj nabożeostwa społeczności wsi. Dolna kondygnacja przewidziana jest natomiast dla mieszkaoców
wsi na cele kulturalno-oświatowe i wychowawcze.
Zarys historii budowy kaplicy i środki finansowe
Budowę kaplicy rozpoczęto w roku 1984 systemem gospodarczym. Inwestorem jest
Parafia Rzymskokatolicka pw. Świętego Wojciecha znajdująca się w Czerwieosku Odrzaoskim
przy ul. Ks. Ludwika Muchy 1.
Do roku 1992 budowę prowadził ks. Henryk Nowik – proboszcz parafii, który został
przeniesiony do innej parafii. W tymże roku powołano przez mieszkaoców wsi Łężyca społeczny Komitet Budowy Kaplicy w Łężycy, który przejął dalszą budowę kaplicy i kontynuuje ją
do obecnej chwili. W roku 2006 parafię w Czerwieosku Odrzaoskim objął nowy proboszcz ks.
Paweł Konieczny, który obecnie patronuje omawianej inicjatywie.
Środki finansowe na budowę pochodziły głównie ze składek pieniężnych mieszkaoców wsi. Również większośd prac przy budowie kaplicy wykonywanych było społecznie przez
jej mieszkaoców.
Ponadto w nieznacznym zakresie pozyskiwano środki od sponsorów takich jak: Urząd
Gminy Zielona Góra, Kuria Biskupia, proboszczowie parafii w Czerwieosku Odrzaoskim.
A.
Zakres przewidywanych prac.
Prace do wykonania przedstawiono w projekcie wstępnym /mapa sytuacyjnowysokościowa/ oraz w poniższej tabletce wraz z przewidywanymi kosztami. Większośd kosztów ustalonych na podstawowe zadania oparto na kosztorysach opracowanych przez
uprawnione osoby lub uprawnione zakłady.
Kosztorysy załączono w poniższej tabeli:
Strona 47
Lp.
1.
2.
3.
4*
5*
6*
7*
8*
Zakres robót
Wykonanie drogi procesyjnej wokół kaplicy z kostki granitowej o pow. 327m².
Załączony projekt wstępny /poz.3/ wraz z kosztorysem.
Założenia ogólne do zagospodarowania zieleni na działce
nr 269 w Łężycy wraz z kosztorysem.
Projekt wstępny /poz. 7/.
Wykonanie muru oporowego wzdłuż drogi dojazdowej.
Projekt wstępny /po. 6/.
Wykonanie oświetlenia schodów 4-lampy.
Projekt wstępny /poz. 9/.
Wykonanie dzwonnicy w/g odrębnego projektu.
Projekt wstępny /poz. 5/ przewiduje usytuowanie dzwonnicy.
Wymiana ram okiennych z drewnianych na plastikowe w
ścianie szczytowej tj. od wejścia głównego kaplicy.
Wykonanie i umocowanie krzyża misyjnego wg odrębnego
projektu.
Projekt wstępny /poz. 4/ przewiduje usytuowanie krzyża.
Modernizacja drogi dojazdowej jak i przeciwpożarowej oraz
poszerzenie jej do 3,5m i nałożenie warstwy nawierzchniowej
przeciwpoślizgowej.
Razem koszty:
Przewidywane koszty
wykonania w zł
70.766,88
73.655,30
79.491,87
koszt szacunkowy
7.000,00
koszt szacunkowy
~ 100.000,00
18.120,50
koszt szacunkowy
6.000,00
- droga gminna 18,8mb
- droga kościelna wraz z
parkingiem-57,7mb + 104m²
- droga Lasów Paostwowych
-57,0mb
Koszt szacunkowy:
/3,5x133,5mb+104m²/=
/467,25+104/ x 150zł =70.087,50zł
425.122,05
Tabela 2 Szacunkowe koszty zadania priorytetowego.
Uwagi:
poz. 1 do 3 – wykonanie w pierwszym etapie
poz. 4 do 9 – wykonanie w drugim etapie
poz. 8 - wykonanie wspólne z Lasami Paostwowymi i U. G. Zielona Góra
Schemat zagospodarowania terenu wokół kaplicy, jest zilustrowany na poniższej mapie.
Strona 48
Strona 49
Rysunek 11 Mapa do celów projektowych – projekt wstępny zagospodarowanie terenu wokół kaplicy.
Strona 50
8 Wdrożenie i monitoring planu
Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie
go w życie uchwałą Rady Gminy Zielona Góra.
Monitorowanie każdego przedsięwzięcia – czyli dbanie o prawidłowy jego przebieg
przez cały czas jego trwania polega na systematycznym zbieraniu, zestawianiu i ocenie informacji rzeczowych i finansowych w postaci ustalonych wskaźników, które opisują jego postęp i efekty. W monitorowaniu biorą udział wszystkie podmioty oraz komórki organizacyjne
Urzędu Gminy Zielona Góra zaangażowane we wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Łężyca. Oceną wdrażania Planu zajmie się Rada Sołecka.
Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w ciągu najbliższych lat realizację
kilku zadao. Istotą tych zadao jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką
społeczną i kulturową. Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego
ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji.
Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Łężyca ma także służyd integracji społeczności
lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci
i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.
Strona 51

tutaj. - Nasza Łężyca

Transkrypt

Podobne dokumenty