Tajemnicze pompy na rzymskich statkach handlowych - Historia-news

Tajemnicze pompy na rzymskich statkach handlowych
Wpisany przez historia-news
Thursday, 02 June 2011 19:48
Rzymski statek z rurą przeszywającą kadłub stanowił zagadkę dla archeologów. Włoscy
naukowcy
uważają, że była to część zmyślnego
systemu pomp
przeznaczonego do
zasilania pokładowych akwariów
natlenioną wodą. Ich analiza została opublikowana w
International Journal of Nautical Archaeology
.
Historycy zakłada, że w czasach starożytnych świeże ryby jedzono w pobliżu miejsca, gdzie
zostały złapane, gdyż bez chłodzenia mogłyby się popsuć w czasie transportu. Jeśli jednak
najnowsza teoria byłaby prawdziwa, rzymskie statki mogły dowozić świeże ryby kupcom wzdłuż
całego Morza Śródziemnego.
Rozbity statek pochodzący z II wieku n.e. odnaleziony został sześc mil od wybrzeża Grado w
północno-wschodnich Włoszech w 1986 roku. Wydobyto go w kawałkach w 1999 roku i obecnie
znajduje się w Muzeum Archeologii Podwodnej w Grado. Była to niewielka jednostka towarowa
długa na 16,5 metra. Na pokładzie znajdowały się setki pojemników przypominających wazy, w
których przewożono ryby, w tym sardynki i solone makrele. Niedaleko rufy, przez kadłub
przechodziła ołowiana rura, która kończyła się dziurą. Rura miała 1,3 metra długości i 7-10 cm
średnicy.
Zespół pod wodzą Carlo Beltrame z Uniwersytetu Foscari w Wenecji uważa, że rura byłą
podłączona do pomp tłokowych, w których ręczna dźwignia porusza tłoki w górę i w dół
1/2
Tajemnicze pompy na rzymskich statkach handlowych
Wpisany przez historia-news
Thursday, 02 June 2011 19:48
wewnątrz pary rur. Zawory zapewniają, że woda tłoczona jest z jednego zbiornika do drugiego.
Rzymianie mieli dostęp do takiej technologii, jednak nigdy wcześniej nie widziano jej na statku.
Innym możliwym zastosowaniem jest pompowanie wody morskiej do łodzi do mycia pokładu lub
walki z pożarami. Podobny system został użyty na HMS Victory w XVIII i XIX wieku. Jednak
Beltrame i jego koledzy twierdzą, że wrak z Grado nie był wystarczająco duży, aby taki system
miał sens. Ich zdaniem związek statku z handlem rybami wskazuje na inny cel dla pompy –
zasilanie akwarium.
Naukowcy obliczyli, że statek wielkości wrak u z Grado mógł posiadać zbiornik zawierający
około 4 metry sześcienne wody. Było tam zatem dość miejsca, aby pomieścić 200 kg żywych
ryb, takich jak okoń morski lub dorada. Aby zachować przy życiu rybę woda w zbiorniku
musiałby być wymieniana raz na pół godziny. Naukowcy szacują, że pompy tłokowe mogły
dawać przepływ 252 litrów na minutę, czyli woda byłaby wymieniana w ledwie 16 minut.
Historyk Tracey Rihll ostrzega, że nie ma bezpośrednich dowodów na istnienie akwarium, choć
nie jest to wykluczone. Dowody literackie wskazują, że żywe ryby były transportowane przez
Greków i Rzymian na małą skalę.
Czytaj artykuł źródłowy
2/2