Sąsiedzi Polski

Sąsiedzi Polski
Sąsiedzi Polski
Stolice
Państwo
Stolica
Rosja
Moskwa
Litwa
Wilno
Białoruś
Mińsk
Ukraina
Kijów
Słowacja
Bratysława
Czechy
Praga
Niemcy
Berlin
Kolejność sąsiadów
Wg powierzchni
Wg ludności
Rosja
Rosja
Ukraina
Niemcy
Niemcy
Ukraina
Białoruś
Czechy
Czechy
Białoruś
Litwa
Słowacja
Słowacja
Litwa
Granice
Słowacja (1993)
• Powierzchnia: 49tys. km2
• Ludność: 5,4mln
• Gęstość zaludnienia: 110os./km2
Słowacja
•
•
•
•
Ponad 60% kraju to góry
Niziny na południu kraju
Rzeka Dunaj
Klimat chłodniejszy i wilgotniejszy na północy,
ciepły i bardziej suchy na południu, na
nizinach
• Duży udział lasów (40%)
Słowacja - gospodarka
• Kraj był „uboższym krewnym” Czech
• Obecnie dynamicznie się rozwija
• Rolnictwo: uprawa zbóż, buraków, tytoniu, chów
trzody i bydła
• Pozyskiwanie drewna
• Surowce: węgiel brunatny, mangan, żelazo
• Przemysł: hutnictwo, elektromaszynowy,
motoryzacyjny
• Energetyka: ponad 50% energii pochodzi z
elektrowni atomowych
Turystyka
•
•
•
•
Ogromne możliwości:
Tatry
Słowacki Raj
Słowacki Kras
Bratysława
Słowacki Raj
Czechy
• Powierzchnia: 79tys. km2
• Ludność: 10,5mln
• Gęstość zaludnienia: 133os./km2
Położenie, krainy
•
•
•
•
•
•
72% kraju zajmują wyżyny (!)
Masyw Czeski (Wyżyna Czesko-Morawska)
Sudety
Rudawy
Las Czeski (góry ☺)
Karpaty
Gospodarka
• Bogate tradycje rozwoju przemysłu
• W czasach komunistycznych najstabilniejsza
gospodarka
• Wysoki PKB (jak na ten rejon świata)
• Dobrze rozwinięty przemysł, wpływy z
turystyki
Wydobycie surowców
•
•
•
•
•
•
•
•
•
węgiel brunatny i kamienny
rudy żelaza
gaz ziemny
ropa naftowa
rudy metali kolorowych
rudy uranu (!)
rudy srebra
rudy rtęci
grafit
Przemysł
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Główne produkty przemysłowe
maszynowe
elektrotechniczne i elektroniczne
motoryzacyjne (zakłady Škoda w Mladá Boleslav,
Hyundai-Kia i Toyota/PSA w Kolínie)
zbrojeniowe
materiały budowlane
szkło
przemysł chemiczny (m.in. nawozy sztuczne)
przemysł odzieżowy
Żywnościowe (piwo!)
Rolnictwo
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
pszenica
żyto
buraki cukrowe
ziemniaki
chmiel
jęczmień
tytoń
kukurydza
rzepak
owoce (np. winogrono)
warzywa
Praga – Most Karola
Praga - Hradczany
Litwa
•
•
•
•
Powierzchnia: 65,3tys km2
Ludność: ok. 3mln
Gęstość zaludnienia: 45osób/km2
Rzeka: Niemen
Litwa
• Kraj typowo nizinny o rzeźbie polodowcowej
• Klimat chłodniejszy, bardziej kontynentalny niż
w Polsce
• Dobrze rozwinięta sieć rzeczna, jeziora
Litwa
• Historyczne związki z Polską
• Mniejszość polska (obwód wileński, soleczniki,
ponad 200tys.)
Litwa - gospodarka
•
•
•
•
Surowce: brak jedynie - torf, drewno
Konieczność restrukturyzacji
Przemysł: spożywczy, lekki
Energetyka: 80% energii dostarcza elektrownia
jądrowa
• Rolnictwo: trzoda i bydło, dużo pastwisk, gleby
słabe
Białoruś
•
•
•
•
•
•
•
•
Powierzchnia: 207tys km2
Ludność: ok. 9,5mln
Gęstość zaludnienia: 46osób/km2
Rządy autorytarne (Łukaszenka)
Krajobraz nizinny, bagienny (Polesie)
Gleby słabe
Rzeki: Niemen, Prypeć
Mniejszość polska (prześladowana)
Białoruś
• Recesja gospodarcza – przemysł mało wydajny,
energochłonny
• Rafineria ropy, elektromaszynowy, spożywczy
• Surowce: węgiel brunatny, sole potasowe,
fosforyty, surowce budowlane
• Rolnictwo: zboża, ziemniaki,
• Znaczny udział leśnictwa
Ukraina
•
•
•
•
Powierzchnia: 603tys km2
Ludność: ok. 45,4mln
Gęstość zaludnienia: 75osób/km2
Roślinność naturalna: stepy
Ukraina
• Powierzchnia Ukrainy z wyjątkiem Karpat na zachodzie
i Gór Krymskich (?) jest równinna.
• Wyżyna Wołyńsko-Podolska, Wyżyna Naddnieprzańska,
południowa część Wyżyny Środkoworosyjskiej,
południowa część Niziny Poleskiej, Nizina
Naddnieprzańska, Wyżyna Doniecka, Wyżyna
Azowska, Nizina Czarnomorska.
• Klimat: umiarkowany kontynentalny na wschodzie,
podzwrotnikowy morski nad Morzem Czarnym
• Wody: Dniepr, Prypeć, Doniec
• Gleby: żyzne czarnoziemy (60%) (!)
Ukraina
• Miasta: Kijów, Lwów, Donieck, Odessa,
Charków, Dniepropietrowsk
• Surowce: węgiel kamienny (Donieck) rudy
żelaza (Krzywy Róg), mangan, uran, siarka,
sole, surowce skalne
• Surowce ukraińskie należą do najlepszych
jakościowo
Ukraina
• Ukraina jest krajem o wielkich możliwościach
(surowce, gleby, duży potencjał ludnościowy)
ale ze względu na przeszłość i zacofanie
przemysłu (energochłonny, mało wydajny) i
rolnictwa nie wykorzystuje swoich warunków!
Lwów – cmentarz łyczakowski
Rosja
Powierzchnia:17 075 400 km² (1 m-ce)
Ludność: 143 600 000
Gęstość zaludnienia: 8,4 osób/km²
Stolica: Moskwa
Kraj leżący na 2 kontynentach
Obwód Kaliningradzki
Gospodarka
• Wydobycie i eksport surowców (ropa, gaz,
metale, węgiel) (brak ograniczeń)
• Przemysł wymagający restrukturyzacji, mało
wydajny, energochłonny
Okręgi przemysłowe
• Okręgi przemysłowe Rosji (część Europejska):
- Centralny - elektromaszynowy, chemiczny, odzieżowy, spożywczy.
- Północno - Zachodni - elektromaszynowy, chemiczny, odzieżowy,
spożywczy.
- Uralski - wydobywczy, energetyczny, hutniczy, elektromaszynowy,
chemiczny.
- Samary nad Wołgą - petrochemiczny, środków transportu.
Okręgi przemysłowe Rosji (Syberia):
- Zachodniosyberyjski - wydobywczy, energetyczny, hutniczy,
elektromaszynowy, chemiczny.
- Nadbajkalski - energetyka, hutnictwo metali, celulozowo papierniczy.
- Dalekowszchodni - wydobywczy, celulozowo - papierniczy.
Rolnictwo
•
Użytki rolne zajmują 13% pow. kraju (2001), z tego grunty orne — (57%), łąki kośne — 18,1 mln ha, pastwiska —
54,1 mln ha; ziemie nawadniane (4,6 mln ha), gł. na Kaukazie Północnym i Powołżu, osuszone, gł. w regionach
Północno-Zachodnim i Centralnym. Rolnictwo jest najbardziej zacofaną dziedziną gospodarki, odznaczającą się
niską produktywnością użytków rolnych oraz niską wydajnością pracy; mimo ogromnego areału użytków rolnych i
dużej liczby zatrudnionych, rolnictwo nie zapewnia ludności dostatecznego wyżywienia oraz odpowiedniej ilości
surowców dla przemysłu przetwórczego. Przyczyną zacofania są niezbyt sprzyjające warunki naturalne na
większości obszaru kraju, a także specyficzna struktura agrarna (trwająca nadal dominacja dawnych kołchozów i
sowchozów, obecnie najczęściej w formie spółek lub towarzystw akcyjnych) oraz niskie nakłady inwestycyjne na
rolnictwo. Główne znaczenie ma produkcja roślinna; powszechnie uprawiane są zboża (43 mln ha, 2001): pszenica
(47,6 mln t, 2005; 4. miejsce w świecie), jęczmień (15,8 mln t; 1. miejsce), żyto (3,6 mln t; 1. miejsce), owies (4,6
mln t; 1. miejsce), kukurydza (3,5 mln t), ryż (2,9 mln t), ponadto ziemniaki (36,4 mln t; 2. miejsce w świecie, po
Chinach), gryka, proso, groch, fasola; w uprawach przem. dominują rośliny oleiste (80% pow. zasiewów):
słonecznik i len, ponadto buraki cukr.; Rosja jest gł. świat producentem malin, porzeczek, agrestu, wyki, mimo
znacznego zmniejszenia powierzchni upraw. Na południu kraju (dolina Wołgi–Achtuby, Kaukaz Pn.) są
charakterystyczne tzw. basztany, tj. uprawy roślin dyniowatych. Pogłowie podstawowych rodzajów zwierząt
hodowlanych zmniejszyło się do poziomu sprzed II wojny świat., a ogólna produktywność hodowli do poziomu z
końca lat 50. XX w.; gł. regiony hodowli bydła (24,9 mln sztuk, 2004): Nadwołżański, Centralny i Syberia Zachodnia;
trzody chlewnej (16,0 mln): Kaukaz Północny, regiony: Północny, Nadwołżański i Centralnoczarnoziemny; owiec
i kóz: Region Nadwołżański, Kaukaz Północny i Syberia Wschodnia; stosunkowo najlepiej jest rozwinięty chów
drobiu (ponad 500 mln sztuk, gł. kur, kaczek i gęsi), zarówno w dużych fermach podmiejskich, jak też w
gospodarstwach przyzagrodowych. W tundrze i lasotundrze hoduje się renifery. Produkcja skór futerkowych,
uzyskiwanych z myślistwa (lisy, pieśce, sobole, popielice, gronostaje) lub hodowli (m.in. lisy srebrzysto-czarne i
błękitne, nutrie, norki). Rozwinięte rybołówstwo (3,3 mln t, 2003); najważniejsze akweny połowowe znajdują się
w regionie Dalekiego Wschodu (gł. M. Ochockie) i na O. Arktycznym (M. Barentsa); gł. poławiane gatunki: mintaj,
dorsz, gromadnik, łososie i krewetki; połowy jesiotrowatych (gł. M. Kaspijskie) są największe na świecie.
Transport
•
•
•
•
•
Kolejowy (!) Kolej transsyberyjska
Żegluga śródlądowa (rzeki syberyjskie)
Moskwa – port pięciu mórz
Rurociągowy
Samochodowy (trudne warunki)
Ludność
• Ujemny współczynnik przyrostu
• Konflikty (kraj wielonarodowościowy)
Kreml - Moskwa
Bajkał
Niemcy
•
•
•
•
•
Pow. 357tys km2
Ludność: 80mln
Gęstość zal. 225/km2
Berlin
Lider gospodarczy Europy
Gospodarka
•
•
•
•
•
•
•
•
Nowoczesna
Wydajna
Konkurencyjna
Przemysł wysokiej technologii
Hutnictwo
Przemysł środków transportu
Przemysł chemiczny
Znane koncerny: Volkswagen, BASF, Siemmens,
Thyssen, Rheinmetall, Daimler, Lufthansa
Okręgi przemysłowe
• Zagłębie Ruhry – największa w Europie
konurbacja, okręg zrestrukturyzowany (!)
• Zagłębie Saary
Transport
• Samochodowy
• Kolejowy
• Śródlądowy (!) Duisburg – największy port
śródlądowy
Ludność
• Ujemny współczynnik przyrostu
• Napływ cudzoziemców
• Starzenie się społeczeństwa
Brama Brandenburska
Katedra w Kolonii