Digital-ProfiLab - produktinfo.conrad.com

Digital-ProfiLab - produktinfo.conrad.com

Digital-ProfiLab
Nr. Art. 122203
1.
Prezentacja
Oprogramowanie Digital-ProfiLab stanowi kompletne laboratorium opracowań układów cyfrowych.
Mogą Pastwo po prostu zaprojektować swój układ na PC. Jedno naciśnięcie przycisku wystarczy, by
komputer symulował Wasz układ w czasie rzeczywistym. Następuje przetwarzanie doprowadzanych
sygnałów oraz wyprowadzanie sygnałów na zewnątrz. Złożoność czy gęstość upakowania układu nie
podlega tu żadnym ograniczeniom. Mnogość podzespołów sprawia, że możliwości są niemal
nieograniczone.
W trakcie symulacji obsługują Państwo swój układ za pośrednictwem dowolnie ukształtowanego
panelu czołowego. Wszystkie elementy obsługi, jak przełączniki, przyciski oraz nawet wskaźniki, jak
diody świecące, czy wyświetlacze mogą znaleźć się na tym panelu. Mogą Państwo zaprojektować
panel czołowy zgodnie z własnymi życzeniami, tak by był on przejrzysty i perfekcyjne wystylizowany.
Istotną właściwością tego układu jest zintegrowany symulator logiczny do symulacji układów
cyfrowych. Można tu bezpiecznie eksperymentować z różnymi zespołami logicznymi, jak liczniki,
przesuwniki, przerzutniki dwustabilne, bramki itd. Na życzenie wyświetlane są podczas symulacji
stany logiczne układu. Przy pomocy zintegrowanego analizatora stanów logicznych możliwa jest
równoczesna prezentacja schematów synchronizacji czasowej, obejmujących do 8 kanałów.
Oprogramowania Digital-ProfilLab pozwala sterować maszyny, modele czy instalacje domowe,
demonstrować przebiegi funkcji cyfrowych lub w formie zabawy nauczyć się posługiwać techniką
układów scalonych. Niezbędne i niezastąpione narzędzie hobbystyczne, zawodowe i edukacyjne.
Życzymy Państwu wielu sukcesów w posługiwaniu się programem i mamy nadzieję, że z
powodzeniem zrealizują Państwo swoje projekty. Z wdzięcznością przyjmiemy również wszelkie
sugestie i uwagi dotyczące naszych programów.
Prosimy również odwiedzić naszą stronę internetową pod www.abacom-online.de. Uzyskają tam
Państwo aktualne informacje na temat naszych produktów w zakresie oprogramowań.
2.
Pasek narzędzi
Pod ikonami paska narzędzi mogą być wyświetlane krótkie teksty pomocnicze, kiedy przytrzyma się
przez krótki czas wskaźnik myszy na którymś z przycisków paska narzędzi. Funkcja ta może być
włączona lub wyłączona z punktu menu „Hinweistexte” (Teksty informacyjne) w obrębie menu
„Optionen” (Opcje).
Rozpocznij nowy układ
Otwórz istniejący projekt
Zapisz (zachowaj) aktualny projekt
Drukuj aktualny projekt
Kopiuj zaznaczone elementy układu do schowka
Wytnij zaznaczone elementy układu
Wklej zawartość schowka do układu
Usuń wszystkie zaznaczone elementy układu
Przełącz na tryb standardowy
Przełącz na tryb powiększania (Zoom)
Przełącz na tryb połączeń
Przełącz na tryb edycji tekstu
Pokazuj raster / Ukryj raster
Sporządź listę elementów układu
Włącz / wyłącz wyświetlanie stanów logicznych
Rozpocznij symulację
Zakończ symulację
3.
Tworzenie układów połączeń
3.1.
Menu kontekstowe
W oprogramowaniu ProfiLab często wykorzystywane są tzw. lokalne „pop-up” menu (= menu
pojawiające się w miejscu aktualnego położenia kursora), zwane również menu kontekstowymi.
Wiele funkcji uzyskuje się wyłącznie poprzez te menu.
Wyświetlenie tego typu menu osiąga się zazwyczaj zawsze poprzez kliknięcie prawym przyciskiem
myszy. Oprogramowanie ProfiLab oferuje menu kontekstowe dla układu oraz menu kontekstowe
panelu czołowego. Oba menu zapewniają funkcje ogólne, generalnie jednak również funkcje dot.
zaznaczonych obiektów. Należy zwrócić uwagę, że opcje które mogą odnosić się zawsze wyłącznie
do jednego obiektu (np. właściwości) mogą też zostać wybrane jedynie wtedy, kiedy zaznaczony
został dokładnie jeden obiekt, który „wspomaga” tę opcję. Jeżeli zaznaczą Państwo kilka obiektów,
oprogramowanie nie jest w stanie rozpoznać, jakie właściwości pragną Państwo zmienić, i nie
udostępni wyboru tego polecenia. Zazwyczaj można kliknąć prawym przyciskiem myszy bezpośrednio
na wymaganym obiekcie. Zostanie on wtedy automatycznie zaznaczony i otworzy się menu
kontekstowe.
W celu uzyskania opcji ‘Eigenschaften’ (Właściwości), wykorzystywanej prawdopodobnie najczęściej,
mogą Państwo również po prostu podwójnie kliknąć na danym obiekcie. Pozwala to uniknąć okrężnej
drogi poprzez menu kontekstowe.
3.2.
Panel czołowy
Istotną cechą charakterystyczną oprogramowania ProfiLab jest panel czołowy. Służy on w pierwszym
rzędzie do obsługi układu podczas symulacji oraz wyświetlania wyników. Na panelu czołowym można
zawsze odnaleźć wszelkie wizualne elementy obsługi i wskaźniki układu. Są one automatycznie
„odkładane” z układu na panel czołowy. Elementy te można tam później przesuwać i dokonywać ich
wariacji. Dodatkowo do tych umieszczanych tam automatycznie elementów mogą Państwo korzystać
również z innych możliwości konfiguracyjnych. Można stosować napisy, płaszczyzny, mapy bitów,
ramki i skale w celu dostosowania panelu czołowego do własnych potrzeb. Przy pomocy tych funkcji
możliwe jest kreowanie perfekcyjne wystylizowanych, a jednak czytelnych paneli czołowych.
Podczas poruszania się kursorem myszy po różnych elementach panelu czołowego, widoczne są
wyświetlane każdorazowo krótkie teksty informacyjne. Taki tekst informacyjny obejmuje identyfikator
podzespołu na schemacie ideowym. Mogą Państwo jednoznacznie zlokalizować każdy element
panelu czołowego na schemacie połączeń, nawet wtedy, gdy na panelu czołowym znajduje się np. 20
diod LED.
Poszczególne elementy na panelu czołowym dają się zaznaczyć i przesuwać. Zaznaczenie uzyskuje
się poprzez bezpośrednie kliknięcie na danym podzespole. Można również zaznaczyć element przez
pociągnięcie otoku (obramowania), zamykającego obwiedziony obszar niczym w skrzynce. W tym celu
należy kliknąć na wolne miejsce panelu czołowego i przy wciśniętym przycisku myszy pociągnąć otok.
Wszystkie elementy mające styczność z zaznaczonym obszarem (skrzynką) zostaną wówczas
automatycznie zaznaczone w momencie zwolnienia przycisku myszy. Każdy z zaznaczonych
elementów zostaje otoczony 8 czarnymi kwadratami (sizer = sortownik wielkości). Możliwe jest
bezpośrednie wprowadzanie zmian w zakresie wielkości wielu elementów. Potencjalną możliwość
rozpoznają Państwo po tym, że przy najechaniu kursorem myszy na „sizer” nastąpi zamiana kursora
myszy w podwójną strzałkę. W takim wypadku można teraz nacisnąć lewy przycisk myszy i przy
wciśniętym przycisku pociągnąć element do preferowanej wielkości.
Często konieczne jest równoczesne przesunięcie większej ilości elementów, np. kilku diod
świecących, bez zmiany ich położenia względem siebie. Z tego też względu oprogramowanie
umożliwia zaznaczenie więcej niż jednego elementu. Dokonuje się tego w sposób uprzednio opisany
(zaznaczenie danego obszaru przez obwiedzenie wybranych obiektów) lub zaznaczając obiekty
pojedynczo i przytrzymując jednocześnie wciśnięty przycisk SHIFT na klawiaturze.
Podczas przesuwania pojedynczych elementów wyświetlany jest zawsze w tle drobny raster chwytny
(= siatka) w celu ułatwienia lepszego pozycjonowania. Dla uzyskania precyzyjnego pozycjonowania (z
dokładnością piksela) należy uruchomić podczas przesuwania przycisk Strg (Ctrl) na klawiaturze.
Spowoduje to wyłączenie rastra chwytnego.
Wszystkie funkcje dodatkowe panelu czołowego oraz znajdujących się na nim obiektów są
dostępne za pośrednictwem menu kontekstowego panelu czołowego (kliknięcie prawym
przyciskiem myszy na panelu czołowym):
Właściwości (Eigenschaften)
Mogą tu Państwo ustawić wizualne właściwości obiektu, jak np. kolor, kształt, jednostki itd.
Ten punkt menu można wybrać dopiero po zaznaczeniu jakiegoś obiektu. W celu ustawiania
właściwości określonego obiektu mogą Państwo również dwukrotnie kliknąć na tym obiekcie.
Przezroczystość (Transparent)
Ustawienie tej funkcji powoduje, że element ten staje się przezroczysty. W ten sposób np. dioda
świecąca może być umieszczona na barwnej powierzchni, nie sprawiając irytującego wrażenia, że jej
krawędź jest kwadratowa.
Przenieś do przodu / Przenieś do tyłu (Nach vorne holen / Nach hinten setzen)
Można tu zmieniać kolejność (pozycje Z) elementów na ekranie. Funkcji tej będą Państwo
potrzebowali często. Jeżeli np. wstawią Państwo nową ramkę do panelu czołowego, wówczas ten
nowy obiekt będzie miał najwyższe położenie, znajdzie się więc ponad wszystkimi elementami. Aby to
zmienić, należy po prostu zaznaczyć ramkę, a następnie wybrać punkt menu ‘Nach hinten setzen’
(Przenieść do tyłu) z menu kontekstowego. W następstwie tego wszystkie inne elementy znajdujące
się ponad ramką staną się znowu widoczne. Ramka zostanie przesunięta na dalszy plan.
Nowy tekst (Neuer Text)
Umożliwia edycję nowego tekstu na panelu czołowym. Tekstów można użyć na przykład jako
napisów.
Nowa płaszczyzna (Neue Fläche)
Umożliwia wprowadzenie nowej płaszczyzny na panel
wykorzystywane jako uwypuklenia (podkreślenia) barwne.
czołowy.
Płaszczyzny
mogą
być
Nowa ramka (Neuer Rahmen)
Umożliwia wprowadzenie nowej ramki na panel czołowy. Przy pomocy ramek możliwe jest wizualne
zestawianie grup funkcyjnych.
Nowa mapa bitów (Neue Bitmap)
Tworzy nową mapę bitów na panelu czołowym. Mapy bitów pozwalają znacznie wzmocnić środki
wyrazu i zwiększyć atrakcyjność panelu czołowego.
Nowa skala (Neue Skale)
Tworzy nową skalę na panelu czołowym. Skale służą do wyskalowania (wykonania podziałki) innych
elementów, jak np. słupkowe wskaźniki LED.
Usuwanie (Löschen)
Pozwala usunąć zaznaczony element z panelu czołowego. Funkcja ta jest dostępna tylko wtedy, gdy
zaznaczony element nie jest podzespołem układu lecz stanowi element panelu czołowego. Elementy
paneli czołowych, które posiadają swój odpowiednik w obrębie samego układu, np. elementy obsługi,
nie mogą zostać usunięte z panelu czołowego. W tym celu konieczne jest skasowanie odpowiedniego
podzespołu w obrębie układu. Spowoduje to automatyczne usunięcie przynależnego odpowiednika na
panelu czołowym.
Sposób prezentacji panelu czołowego może być modyfikowany jeszcze innymi metodami. W
menu panelu czołowego (Frontplatte) znajdą Państwo następujące przeznaczone do tego
funkcje:
Wyświetlanie (Anzeigen)
W razie potrzeby panel czołowy może zostać również zamknięty. Aby następnie przywrócić jego
wyświetlanie, należy wybrać ten punkt menu, a stanie się on znów widoczny.
Zawsze na pierwszym planie (Immer im Vordergrund)
Jeżeli wybiorą Państwo tę opcję, panel czołowy będzie zawsze widoczny ponad innymi oknami,
również w tedy, gdy nie będzie on aktywny. Funkcja ta jest bardzo praktyczna szczególnie przy
monitorach o dużej rozdzielczości ekranu, gdyż umożliwia wówczas równoczesne opracowywanie
układu i panelu czołowego bez konieczności ciągłego przełączania okien.
Zmiana nazwy (Umbenennen)
Opcja ta pozwala nadać panelowi czołowemu przekonującą nazwę (tytuł).
3.3.
Wstawianie podzespołów z biblioteki
Układ zasadniczo składa się wyłącznie z podzespołów przeniesionych z biblioteki podzespołów oraz z
odnośnych połączeń. (W jaki sposób można tworzyć również własne podzespoły (makra), dowiedzą
się Państwo z rozdziału 4, poświęconego makrom).
Po lewej stronie okna podstawowego programu ProfiLab znajduje się biblioteka podzespołów
(podświetlona jasnozielonym tłem). Bezpośrednio nad biblioteką znajduje się rozwijana skrytka z
wykazem, z której można wybrać określony rodzaj biblioteki. Pod tą skrytką odwzorowano bibliotekę z
Waszymi poszczególnymi, umieszczonymi jeden pod drugim, podzespołami. Niektóre z księgozbiorów
są większe od ekranu, a więc by obejrzeć wszystkie podzespoły, trzeba będzie ewentualnie
przesuwać obraz. na ekranie monitora. Po odnalezieniu podzespołu, który chce się włączyć do układu,
należy kliknąć na nim raz myszą. Wskaźnik myszy przekształci się wówczas w rączkę i zostaje
„przechwycony” na schemat połączeń. Równocześnie ujrzą Państwo wybrany podzespół przyklejony
do przekształconego wskaźnika myszy. Należy teraz ulokować podzespół w preferowanym miejscu
schematu ideowego i kliknąć na nim myszą. Czynności te pozwoliły wstawić element do układu. Jeżeli
podczas wstawiania uruchomią Państwo prawy przycisk myszy, spowoduje przerwanie całego
procesu.
Każdy ze wstawionych podzespołów otrzymuje (od programu) identyfikator oraz numer bieżący (np.
L1). Oznaczenie to jest jednoznaczne i będzie stosowane również przy sporządzaniu wykazu części.
Ponadto oznaczenie to obowiązuje dla elementów panelu czołowego. Na jego podstawie można
jednoznacznie ustanowić związek pomiędzy elementem na schemacie połączeń a odnośnym
elementem na panelu czołowym.
3.4.
Ustanawianie połączeń
W celu stworzenia połączeń pomiędzy podzespołami lub innych połączeń, należy najpierw przejść do
trybu połączeń. Uzyskuje się to poprzez kliknięciem myszą na odpowiednią ikonę paska narzędzi:
W miejsce wskaźnika myszy na schemacie ideowym pojawia się teraz narzędzie prowadzenia
połączeń w postaci splotu skrzyżowanych nitek (krzyża). Należy teraz kliknięciem myszy określić
punkt początkowy linii połączeń. Po pierwszym kliknięciu myszą na krzyżu zawieszona zostaje linia
tymczasowa. Linię można przeciągać zawsze tylko poziomo lub pionowo. Kolejne kliknięcie myszą
powoduje przekształcenie linii przejściowej w linię rzeczywistą. Punkt końcowy tej linii stanowi
równocześnie punkt początkowy nowej linii tymczasowej, żeby można było natychmiast przystąpić do
dalszego połączenia. Kliknięciem prawym przyciskiem myszy mogą Państwo zakończyć prowadzenie
tej linii. Nadal jednak znajdują się Państwo jeszcze w trybie połączeń, toteż kolejnym kliknięciem
myszą mogą Państwo zapoczątkować nową linię z nowego punktu wyjściowego. Jeśli jednak zamiast
tego klikną Państwo prawym przyciskiem myszy, spowoduje to bezpośrednie przywrócenie trybu
standardowego z pominięciem okrężnej drogi poprzez pasek narzędzi.
W celu podłączenia podzespołu konieczne jest poprowadzenie linii łączącej bezpośrednio do
końcówki wymaganego pinu. Przy pomocy automatycznego rastra chwytnego (siatki) można tego
dokonać bardzo łatwo. Prawidłowe podłączenie pinu potwierdzane jest przez zmianę koloru
doprowadzonej doń ścieżki przewodzącej na czarny (w przeciwnym wypadku ścieżka pozostanie
jasnoszary). Ponadto opis tekstowy pinu w stanie podłączonym wyświetlany jest teraz w kolorze
wiśniowym, nie zaś jak dotąd w jasnoszarym. Dzięki temu systemowi kontroli wizualnej można
natychmiast rozpoznać, czy wyprowadzenie podzespołu zostało podłączone prawidłowo, czy też nie.
Punkty połączeń (punkty lutownicze) nanoszone są i usuwane automatycznie przez program ProfiLab.
Aby uzyskać te punkty należy nanieść linię połączenia bezpośrednio na linię istniejącą. Jeśli tylko
skrzyżuje się linie połączeń, nie zostanie naniesiony punkt lutowniczy. W ten sposób umożliwia się
wybór pomiędzy skrzyżowaniem ścieżek przewodzących z połączeniem lub bez.
Oprogramowanie ProfiLab stale optymalizuje segmenty połączeń. Segmenty ułożone w tym samym
kierunku oraz stykające się, zostają natychmiast ujęte w jeden segment. Tak samo segmenty, które
uzyskają punkt lutowniczy, zostaną natychmiast rozdzielone w tym punkcie. Tym samym jeden
segment rozciąga się zawsze na jedną kompletną linię poziomą lub pionową. Nie muszą się więc
Państwo przejmować jakimiś zachodzącymi na siebie liniami, gdyż zostaną one natychmiast
poprawione.
Wskazówka
Można sobie oszczędzić przechodzenia do trybu połączeń, jeśli punkt początkowy linii łączącej
ustawiony zostanie bezpośrednio na przyłączu podzespołu. Wskaźnik myszy przeistacza się w takich
punktach w pierścień kołowy. Jedno kliknięcie myszą spowoduje automatyczne przełączenie do trybu
połączeń i zinterpretowanie tego wyprowadzenia również jako punktu wyjściowego linii łączącej.
Można więc natychmiast przystąpić do prowadzenia linii.
3.5.
Funkcje edycji
Funkcje edycji obejmują zaznaczanie, kopiowanie, wycinanie, wklejanie, usuwanie, duplikację,
przenoszenie do przodu i przenoszenie do tyłu. Wszystkie te funkcje uzyskuje się z punktu menu
Edycja (Bearbeiten) programu ProfiLab. Dodatkowo możliwe jest jeszcze przywołanie pewnych funkcji
poprzez pasek narzędzi względnie menu kontekstowe układu.
By móc skorzystać ze wszystkich wymienionych wyżej funkcji edycji, prosimy najpierw przejść do
trybu standardowego (o ile nie jest on już aktywowany). W tym celu należy nacisnąć przycisk z ukośną
strzałką na pasku narzędzi:
Zaznacz (Markieren)
Wszystkie funkcje edycji z zasady odnoszą się wyłącznie do elementów zaznaczonych na schemacie
ideowym.
Istnieją dwie możliwości zaznaczania. Pierwszą z nich jest bezpośrednie kliknięcie na obiekcie. Drugą
możliwością jest przeciągnięcie obramowania danego obszaru. W tym celu należy kliknąć na wolnym
miejscu schematu połączeń i przy wciśniętym przycisku myszy pociągnąć obramowanie. W momencie
zwolnienia przycisku myszy wszystkie elementy dotykające ramki zostaną automatycznie zaznaczone.
Oba rodzaje zaznaczania powodują automatyczne usunięcie poprzedniego zaznaczenia. Można
jednak temu zapobiec, przyciskając w trakcie zaznaczania nowych elementów przycisk SHIFT na
klawiaturze. Pozwala to zachować dawne zaznaczenie. Nowe (dodatkowo) zaznaczone podzespoły
zostają wtedy dołączone do zaznaczonych przedtem. Ponadto istnieje możliwość wycofania przy
wciśniętym przycisku SHIFT pojedynczych zaznaczonych już elementów z zaznaczonego obszaru
przez bezpośrednie kliknięcie na nich myszą. Funkcje te pozwalają na tworzenie dowolnych
zaznaczonych grup podzespołów.
Kopiuj (Kopieren)
Przy pomocy tej funkcji następuje skopiowanie wszystkich zaznaczonych obiektów schematu
połączeń i umieszczenie ich w należącym do programu schowku.
Obiekty mogą zostać stamtąd ponownie wklejone do schematu połączeń, nawet wtedy, gdy po
skopiowaniu otworzą Państwo inny plik.
Wytnij (Ausschneiden)
Funkcja ta jest identyczna z funkcją kopiowania, dodatkowo jednak usuwa kopiowane obiekty ze
schematu ideowego.
Wklej (Einfügen)
Użycie tej funkcji powoduje wstawienie zawartości schowka wewnątrzprogramowego do schematu
połączeń. Wstawiane obiekty „przyklejają się” początkowo do wskaźnika myszy, dzięki czemu mogą je
Państwo jeszcze sensownie umieścić w obrębie schematu. W momencie kliknięcia myszą następuje
ostateczne wklejenie obiektu. Proces ten może zostać również przerwany (anulowany) prawym
przyciskiem myszy.
Usuń (Löschen)
Funkcja ta pozwala usunąć ze schematu połączeń wszystkie zaznaczone obiekty. To samo można
zresztą również osiągnąć z klawiatury przyciskiem DELATE (ENTF).
Duplikuj (Duplizieren)
Funkcja ta łączy w sobie funkcję kopiowania i wklejania. Zaznaczone obiekty zostają skopiowane i
natychmiast ponownie wklejone.
Przenieś do przodu / Przenieś do tyłu (Nach vorne holen / Nach hinten setzen)
Funkcje te są konieczne ze względu na nakładające się na siebie elementy i połączenia. Zaznaczone
obiekty zostają tu przesunięte na pierwszy plan (stają się widoczne poprzez umieszczenie ich nad
innymi elementami) lub przesunięte na dalszy (tylny) plan (umieszczone pod innymi elementami,
stając się przy tym ewentualnie niewidoczne).
Przez wzgląd na czytelność podzespoły i linie połączeń nie powinny się jednak w normalnej sytuacji
przecinać.
3.6.
Wstawianie tekstów
Możliwe jest w każdej chwili rozszerzenie schematu połączeń o napisy tekstowe. Teksty te pomyślane
są przede wszystkim po to, by opatrzyć elementy układu krótkimi oznaczeniami wzgl. napisami. Nie
można w ten sposób sporządzić kompletnej dokumentacji układu.
Aby wstawić tekst do schematu ideowego, należy po prostu kliknąć odpowiedni przycisk (z symbolem
w kształcie litery „T”) na pasku narzędzi.
Wskaźnik myszy na schemacie połączeń zamieni się teraz w rączkę z literką „T”. Jednokrotnym
kliknięciem myszy mogą Państwo wyznaczyć teraz położenie tekstu w obrębie schematu połączeń.
Następnie pojawi się okno dialogowe, w którym można będzie dowolnie wybrać tekst oraz czcionkę.
Tekst ten oraz czcionkę będzie można później jeszcze w każdej chwili zmienić, wybierając punkt
Właściwości (Eigenschaften) menu kontekstowego, lub klikając dwa razy na tekście.
3.7.
Powiększanie (Zoom)
Dla umożliwienia szybkiej i czytelnej prezentacji każdego z elementów schematu połączeń dysponuje
się w programie ProfiLab specjalnymi funkcjami powiększania.
Powiększanie w trybie powiększania (Zoom)
Należy najpierw przejść do trybu powiększania. Należy w tym celu kliknąć myszą na odpowiednim
symbolu (lupa) paska narzędzi:
Wskaźnik myszy na schemacie połączeń przemieni się teraz w lupkę. Klikając lewym przyciskiem
myszy, można teraz wejść w powiększony schemat połączeń. Punkt na schemacie połączeń, na
którym Państwo kliknęli stał się teraz nowym punktem centralnym. Prawym przyciskiem myszy można
wyjść z powiększenia. Obie te funkcje same w sobie umożliwiają już całkiem dobre powiększanie.
W trybie powiększania istnieje jednak również możliwość wyselekcjonowania określonego obszaru,
który chce się powiększyć. W tym celu należy kliknąć w dowolnym miejscu schematu połączeń i nie
zwalniając przycisku myszy zaznaczyć jakiś obszar przez obramowanie. Po zwolnieniu przycisku
obszar ten zostanie powiększony.
Powiększanie przy pomocy narzędzia powiększania (Zoom-Tool)
Oprogramowanie ProfiLab oferuje jeszcze jedną możliwość powiększania. W menu Opcje (Optionen)
mogą Państwo ściągnąć na ekran narzędzie powiększania (= Zoom-Tool). Zapewnia ono komfortowe
funkcje powiększania i posiada tę zaletę, że nie trzeba ciągle specjalnie wchodzić w tryb powiększania
i wychodzić z niego. Zoom-Tool stanowi odrębne małe okno widoczne zawsze ponad wszystkimi
innymi oknami. Posiada ono 5 różnych funkcji powiększania, odwzorowanych w postaci przycisków
obsługiwanych myszą:
Przycisk „+”:
Przy pomocy tego przycisku wchodzi się w powiększony schemat połączeń.
Przycisk „-”:
Przyciskiem tym wychodzi się z powiększenia schematu.
Wszystko (Alles):
Powiększa cały obszar rysunku. Jest to najmniejszy z możliwych stopni powiększenia
Układ (Schaltung):
Powiększa dokładnie w ten sposób, by
wielkości.
przedstawić kompletny układ połączeń w maksymalnej
Zaznaczenie (Markierung):
Powiększa dokładnie w ten sposób, by wszystkie zaznaczone obiekty zostały pokazane w
maksymalnym wymiarze.
Jeżeli nie będą już Państwo potrzebowali narzędzia Zoom-Tool, należy po prostu zamknąć okno. W
razie potrzeby można je w każdej chwili ponownie ściągnąć.
3.8.
Funkcje pliku
Pod punktem menu Plik (Datei) zgrupowano funkcje Nowy, Otwórz, Zapisz i Zapisz jako. Wszystkie te
funkcje uzyskuje się z punktu menu Plik (Datei) programu ProfiLab. Dodatkowo możliwe jest jeszcze
przywołanie pewnych funkcji poprzez pasek narzędzi.
Nowy (Neu):
Funkcja ta inauguruje nowy projekt. Aktualny projekt zostaje zamknięty i otwarty zostaje nowy, pusty
dokument (projekt).
Otwórz (Öffnen):
Przy pomocy tej funkcji można ponownie otworzyć przechowywany w pamięci projekt. Pojawia się
standardowe okno dialogowe przeznaczone do otwierania plików (Datei Öffnen). Należy wybrać stąd
plik, który chce się otworzyć. Nazwa otwieranego pliku będzie wyświetlana po otwarciu w tytułowym
wierszu okna ProfiLab.
Wskazówka: W menu Plik znajdą Państwo 4 zapisy, pod którymi zapamiętane zostały 4 ostatnio
otwierane projekty. Jeżeli chcą Państwo otworzyć któryś z nich, wystarczy wybrać odpowiedni punkt
menu. Pozwala to całkowicie pominąć okrężną drogę poprzez okno dialogowe otwierania pliku.
Zapisz (Speichern):
Funkcja ta pozwala zachować w pamięci aktualny projekt. Jeśli Wasz projekt nie posiada jeszcze
nazwy, pojawi się okno dialogowe Zapisz Plik (Datei Speichern). O ile plik posiada już nazwę, zostanie
pod tą aktualną nazwą zapamiętany i będzie ona później wyświetlana w tytułowym wierszu okna
ProfiLab.
Zapisz jako (Speichern als):
Przy pomocy tej funkcji można zapisać aktualny projekt pod nową nazwą oraz również na innym
nośniku danych. Po wybraniu funkcji pojawia się standardowe okno dialogowe zapisywania pliku, w
którym mogą Państwo podać nową nazwę pliku oraz adres zapamiętania pliku.
3.9.
Wykazy części
Oprogramowanie ProfiLab daje możliwość sporządzania wykazów części do aktualnego projektu.
Wykazy te mogą być bardzo pomocne podczas realizacji projektu. Ponadto zapewniają lepsza
orientację co do projektu.
W celu sporządzenia wykazu części prosimy wybrać odpowiedni punkt w menu Opcje (Optionen) lub
kliknąć na odnośnym przycisku paska narzędzi. Pojawi się wówczas okno wykazu części. Wypełnienie
tej listy może przy bardzo złożonych układach potrwać nawet kilka sekund.
Przy pomocy funkcji „Nagłówki grupowe” (Gruppenüberschriften) mogą Państwo spowodować
wyświetlanie wykazu, w którym podzespoły będą uporządkowane według grup biblioteki.
Przy pomocy opcji „Sortuj makra” (Makros aufschlüsseln) mogą Państwo spowodować wykonanie dla
ew. posiadanych makr specyfikacji ich poszczególnych elementów składowych.
Przy pomocy niewielkiego paska narzędzi w oknie wykazu części można przywoływać funkcje
dodatkowe.
−
−
−
Wykaz części może zostać zapisany jako plik tekstowy. W tym formacie może być on w razie
potrzeby wczytywany również z innych edytorów tekstów (z innych programów).
Można tu otwierać przechowywane w pamięci wykazy części.
Aktualnie otwarty wykaz części może zostać wydrukowany.
Wykaz części nie zawsze musi odnosić się do całości projektu. Jest on sporządzany dla układu
połączeń w oknie aktywnym. Jeśli nie jest to główny układ połączeń lecz makro, wykaz części zostanie
sporządzony dopiero od tego makra. Wszystkie podporządkowane układy (makra) zostaną przy tym
uwzględnione. W ten sposób można bardzo różnie wykorzystywać funkcję wykazu części.
3.10. Drukowanie
Oprogramowanie ProfiLab zapewnia komfortowy system podglądu wydruku. W ramach tego podglądu
mogą Państwo dokładnie określić, jak ma wyglądać wydruk. Wystarczy nastawić po prostu skalowanie
oraz położenie wydruku. Na podglądzie ujrzą Państwo natychmiast spodziewany wynik wydruku.
Aby wydrukować układ połączeń, należy wybrać odpowiedni punkt z menu Plik (Datei) lub kliknąć na
odpowiednim przycisku (ikonie) paska narzędzi. Następnie pojawi się podgląd wydruku we własnym
oknie. Po lewej stronie można wykonać niektóre ustawienia, a po stronie prawej widoczny jest arkusz
papieru w postaci, w której opuścił by on drukarkę. Przy pomocy suwakowego regulatora skalowania
można teraz ustalić wielkość wydruku na papierze. Aby zmienić położenie wydruku na arkuszu
papieru, należy po prostu kliknąć na papierze i poruszać myszą przy ciągle wciśniętym przycisku
myszy. Można w ten sposób dowolnie przesuwać wydruk.
Przyciskiem Setup nastawić (zainstalować) wymaganą drukarkę. Jeżeli nastawi się tu drukarkę na
format poprzeczny, wydruk nastąpi również w formacie poprzecznym. Wszystkie ustawienia są nadal
widoczne na podglądzie wydruku. W tytułowym wierszu okna podglądu wyświetlana jest zawsze
aktualnie zainstalowana drukarka.
Przyciskiem Drukuj (Drucken) można teraz uruchomić wydruk.
Przyciskiem Anuluj (Abbruch) można zrezygnować z wydruku i spowodować powrót do programu.
4.
Prace z makrami
Oprogramowanie ProfiLab oferuje komfortowe funkcje wspomagania makr. Makro stanowi
samodzielny układ połączeń, który można importować do innego układu. Makro reprezentowane jest
tam wówczas jako jedyny podzespół i może zostać podłączone jak zwykły element. Makra stosowane
są chętnie w celu wyłączenia stale powtarzających się elementów układu z właściwego układu, aby
zwiększyć czytelność (przejrzystość) układu połączeń. Kolejną zaletą makr jest możliwość łatwego
ponownego zastosowania. Jeżeli np. utworzą Państwo własne makro, mogą je Państwo szybko i łatwo
wbudowywać w dowolne układy. Również późniejsza obróbka makr wstawionych już do układu nie
stanowi problemu.
Makra mogą być importowane nie tylko do układu podstawowego lecz również do samych maks. Daje
to bardzo uniwersalne możliwości aplikacji. Można w ten sposób konstruować też makra kompleksowe
np. wielostopniowo z prostszych makr.
Na panelu czołowym makra pojawiają się jedynie wtedy, gdy zawierają one elementy obsługi lub
elementy wskaźnikowe. Elementy panelu czołowego zawsze otoczone są przy tym ramką, której
wielkość i położenie można ustawić. Poszczególne elementy panelu czołowego makra nie mogą być
opracowywane w obrębie układu nadrzędnego. W tym celu należy opracować samo makro, co jest
możliwe bez problemów również wewnątrz układu.
Makra są zasadniczo całkiem zwyczajnymi plikami projektowymi. Zawierają one jednak dodatkowo
elementy wtykowe (pin) w celu zdefiniowania wejść i wyjść makra.
Dzięki dowolnemu wyborowi pinów i prezentacji podzespołu makro jako układu scalonego, możliwa
jest także symulacja układów scalonych. Można np. opracować np. na własny użytek makra dla serii
74xxx. Można tu więc skonstruować układy, które później mogą zostać odtworzone w rzeczywistości z
dokładnością jednego pinu.
4.1.
Importowanie makr
W menu Plik (Datei) znajduje się punkt „Importuj makro” (Makro importieren). Po jego wybraniu
pojawia się dialog otwierania pliku, w którym wybiera się wymagany plik. Następnie mogą Państwo
umieścić makro jak normalny element w Waszym układzie połączeń. Makro wygląda na schemacie
ideowym jak normalny układ scalony z nacięciem na wierzchniej stronie. Kierunek liczenia pinów jest
również ten sam, co w normalnych układach scalonych (od nacięcia w kierunku przeciwnym do ruchu
wskazówek zegara).
Makra włączane są do układu połączeń nie jako odnośnik, lecz jako bezpośrednia kopia. Także przy
kilkukrotnym importowaniu makro, do układu połączeń wchodzi każdorazowo samodzielna kopia.
Projekt nie jest więc już w żaden sposób uzależniony od importowanego pliku makra. Następuje
całkowita integracja pliku makra. Oznacza to, że późniejsze modyfikacje w obrębie pliku makra nie
będą miały żadnego wpływu na projekty, do których kiedyś importowano to makro.
Wskazówka:
Także makra można w razie potrzeby obracać na schemacie połączeń. Funkcję tę można uzyskać
poprzez menu kontekstowe układu połączeń. Makra są przy tym każdorazowo obracane o 180°.
4.2.
Opracowywanie makr
Kliknięcie prawym przyciskiem myszy na makro powoduje pojawienie się menu kontekstowego.
Interesują nas tu w pierwszym rzędzie dwa ostatnie punkty menu Właściwości (Eigenschaften) oraz
Edycja (Bearbeiten).
Punkt menu Właściwości (Eigenschaften) może zostać zastosowany w celu nadania makru nowej
nazwy. Nazwa będzie wyświetlana na samym makrze i pojawi się również w wykazie części.
Punkt menu Edycja (Bearbeiten).otwiera jakby „życie wewnętrzne” makra. Oprogramowanie ProfiLab
wnosi przy tym nowy wpis do rejestru pod układem połączeń. Wpis układu podstawowego jest zawsze
obecny. Wszystkie inne wpisy rejestrowe reprezentują odpowiednie makra. Pojedynczym klikaniem
myszą można tu dowolnie przeskakiwać z układu do układu. Kombinacją przycisków Ctrl + Tab (Strg +
Tab) mogą Państwo przejść do następnego układu, a kombinacją Ctrl + F4 zamknąć ponownie okro
makra. Obie te funkcje można również uzyskać poprzez punkt menu Okno (Fenster).
Jeżeli kilkakrotnie importowali Państwo jakieś makro, w celu ich dalszego opracowywania zaleca się
najpierw zmienić nazwę (oznaczenie) tych makr. Dzięki temu można będzie później jednoznacznie
przydzielać układy makro.
4.2.
Tworzenie własnych makr
Tworzenie własnych makr jest równie proste, co tworzenie zwykłego układu połączeń. Jedyną różnicę
stanowi tu konieczność dodatkowego zdefiniowania pinów wejściowych wzgl. wyjściowych makra. W
tym celu wprowadzono w obrębie grupy podzespołów Różne (Diverses) Podzespoły Wtykowe (PinBauteile). Przy pomocy tych podzespołów mogą Państwo zdefiniować złącze Waszego makra na
zewnątrz.
Należy najpierw ściągnąć do układu tyle pinów, ile chcą mieć Państwo wyprowadzeń. Piny zostaną
automatycznie ponumerowane, zaczynając od 1. Pin 1 reprezentuje przy tym wyprowadzenie 1 układu
scalonego makro w obrębie układu połączeń itd. Dzięki temu przydziałowi możliwe jest tworzenie
makr, które będą się zachowywać, jak rzeczywiste układy scalone (np. 7400) i to tak samo pod
względem funkcjonowania, co na schemacie połączeń. Należy teraz połączyć wyprowadzenia (piny) z
wymaganymi punktami Waszego układu. Zaleca się tu opatrywanie pinów napisami (oznakowaniami).
Oznakowania te będą potem wyświetlane również przy wyprowadzeniach w makrze, co znacznie
ułatwi podłączanie.
Kliknięcie prawym przyciskiem myszy na którymś z pinów spowoduje wyświetlenie menu
kontekstowego. Prosimy wybrać punkt Właściwości (Eigenschaften) w celu wprowadzenia
oznakowania dla pinu.
Wskazówka:
Podzespoły można w razie potrzeby obracać na schemacie połączeń. Funkcję tę można uzyskać
poprzez menu kontekstowe układu połączeń. Podzespoły są przy tym każdorazowo obracane o 180°.
5.
Symulacja
Symulacja (pracy) układu należy oczywiście do najistotniejszych aspektów oprogramowania ProfiLab.
Proces ten można przy tym uruchomić za naciśnięciem przycisku. Z prawej strony obok paska
narzędzi znajdują się 3 następujące przyciski.
(Ikony przycisków – patrz str. 10).
Zielona strzałka uruchamia symulację. Symulacja przygotowywana jest najpierw wewnątrz-systemowo
dla uzyskania maksymalnej prędkości tego procesu. W przypadku złożonych układów może to
potrwać kilka sekund, po czym natychmiast uruchamiana jest symulacja. Panel czołowy zostaje tu
automatycznie przeniesiony na pierwszy plan. Mogą Państwo teraz obsługiwać swój układ poprzez
panel czołowy.
W oknie głównym pod układem wyświetlana jest aktualna częstotliwość symulacji. Liczba ta informuje,
jak często w ciągu jednej sekundy następuje przeliczenie układu. Parametr ten może okazać się
ważny, np. przy wczytywaniu z zewnątrz sygnałów, zmieniających się szybciej niż wynosi
częstotliwość symulacji. Częstotliwość symulacji musi być zawsze co najmniej dwa razy większa niż
częstotliwość oczekiwanych przemian sygnału, w przeciwnym wypadku nie można już zapewnić
bezbłędnego odzewu.
Podczas symulacji dostępne są jedynie 3 wyżej wymienione przyciski. Wszystkie inne funkcje
oprogramowania zostają automatycznie zablokowane. Na schemacie połączeń mogą Państwo
podczas symulacji dokonywać jedynie powiększania.
Przyciski Hi/Lo umożliwiają spowodowanie wyświetlania logicznego stanu połączeń w czasie
rzeczywistym. Jest to szczególnie pomocne podczas symulacji elementów cyfrowych.
Przy pomocy czerwonej strzałki mogą Państwo zakończyć symulację.
Może się zdarzyć, że podczas przygotowania symulacji nastąpi rozpoznanie bezpośrednio
połączonych wyjść przez program ProfiLab. Wyjścia nie mogą być nigdy łączone bezpośrednio (w
praktyce zresztą również nie). Przeprowadzenie symulacji będzie wówczas niemożliwe i zostaną
Państwo poproszeni o sprawdzenie układu.
6.
Podzespoły
Oprogramowanie ProfiLab oferuje dużą liczbę podzespołów, które pozwolą Państwu dać swobodny
upust swej kreatywności. Podzespoły te są uporządkowane w bibliotece podzespołów. Zawiera ona
różne grupy podzespołów, które zostaną dalej indywidualnie omówione.
Wiele elementów posiada właściwości, które można ustawić. Mogą Państwo np. ustalić ilość wejść w
bramkach logicznych, czy opracować edycję poszczególnych tekstów wyświetlaczy tekstowych.
Dostęp do tych ustawień uzyskuje się zawsze poprzez menu kontekstowe układu. Zawiera ono punkt
Właściwości (Eigenschaften), przy pomocy którego można ustawić właściwości zaznaczonego
elementu (należy przy tym zaznaczyć tylko jeden element). Punkt Właściwości można też – dla
uproszczenia całej procedury - opracowywać po podwójnym kliknięciu na odnośnym podzespole.
Podzespoły można w razie potrzeby obracać na schemacie połączeń. Funkcję tę można uzyskać
poprzez menu kontekstowe układu połączeń. Podzespoły są przy tym każdorazowo obracane o 180°.
6.1.
Wskaźniki (Anzeigen)
W księgozbiorze tym znajdują się wszystkie elementy, które mogą w jakiejkolwiek formie prezentować
sygnały. Każdy z elementów tej grupy można odnaleźć również na panelu czołowym.
Dioda świecąca (LED)
Wskazuje stan logiczny swego wejścia na panelu czołowym.
Na panelu czołowym można zmieniać kolor, kształt i wielkość diody świecącej.
Wyświetlacz szesnastkowy (HEX-Display)
Wyświetlacz szesnastkowy prezentuje na panelu czołowym cyfrową wartość szesnastkową swych 4
wejść E0..E3.
Na panelu czołowym można ustawiać kolory wyświetlacza.
Wyświetlacz tekstowy (Text-Display)
Wyświetlacz tekstowy umożliwia wyprowadzenie na panel czołowy do 16 różnych tekstów.
W obrębie układu mogą Państwo zdefiniować 16 tekstów, które będą wyświetlane zgodnie z wartością
wejść cyfrowych E0..E3.
Na panelu czołowym można ustawiać wielkość, krój czcionki i kolory wyświetlacza tekstowego.
Licznik (Zähler)
Licznik zlicza impulsy logiczne i prezentuje je na panelu czołowym.
Opadające zbocze sygnału na jego wejściu UP zwiększa stan licznika, zbocze opadające na wejściu
DN zmniejsza stan licznika. Niski poziom sygnału na wejściu RST powoduje przestawienie licznika do
wartości standardowej (domyślnej).
Na panelu czołowym można ustawiać wielkość, liczbę miejsc oraz wartość standardową licznika.
6.2.
Cyfrowe elementy obsługi (Bedienung (digital))
W bibliotece tej znajdują się wszystkie elementy obsługi o wyjściach cyfrowych. Każdy z elementów tej
grupy można odnaleźć również na panelu czołowym.
Przełącznik (Schalter)
Wyjście tych przełączników może być przełączane podczas symulacji na stan 1 lub stan 0.
Na panelu czołowym mogą Państwo dokonać wyboru spośród różnych kształtów i kolorów prezentacji
przełącznika. Ponadto można tu ustawić stan standardowy (domyślny), Stan ten przyjmowany będzie
automatycznie przez przełącznik na początku symulacji.
Przycisk (Taster)
Przycisk działa zasadniczo tak samo jak przełącznik, z tym wyjątkiem, że przy zwalnianiu przycisku
powraca on automatycznie do stanu wyjściowego. Przycisk nie posiada stanu standardowego
(domyślnego).
Wejście szesnastkowe (HEX-Eingabe)
Jest to pendant do wyświetlacza szesnastkowego. Przy pomocy wejścia szesnastkowego mogą
Państwo podczas symulacji ustawiać na panelu czołowym obydwoma małymi przyciskami wartość
szesnastkową. Wartość ta będzie potem wydawana przez element w obrębie układu na jego
wyjściach cyfrowych A0..A3.
Na panelu czołowym można ustawiać kolory wejścia szesnastkowego..
Potencjometr cyfrowy (Poti, digital)
Elementem mogą Państwo ustawić wartość 8-bitową przy pomocy potencjometru na panelu
czołowym. Wartość ta będzie potem wydawana przez element w obrębie układu na jego wyjściach
cyfrowych A0..A7.
Na panelu czołowym można ustawić charakterystykę, kolor oraz wartość stanu domyślnego
potencjometru. Wartość ta będzie przyjmowana przez potencjometr na początku symulacji.
W celu ustawienia potencjometru podczas symulacji należy kliknąć myszą na potencjometrze, a
następnie przytrzymując wciśnięty przycisk myszy, poruszać myszą w lewo / w prawo wzgl. w górę/ w
dół.
Opornik suwakowy cyfrowy (Schieberegler, digital)
Elementem mogą Państwo ustawić wartość 8-bitową przy pomocy opornika suwakowego na panelu
czołowym. Wartość ta będzie potem wydawana przez element w obrębie układu na jego wyjściach
cyfrowych A0..A7.
Na panelu czołowym można ustawić położenie, kolor oraz wartość stanu domyślnego opornika
suwakowego. Wartość ta będzie przyjmowana przez opornik suwakowy na początku symulacji.
W celu ustawienia opornika suwakowego podczas symulacji należy kliknąć myszą na suwaku, a
następnie przytrzymując wciśnięty przycisk myszy, przeciągnąć go na wymaganą pozycję.
6.3
Regulatory czasowe (Zeitgeber)
W bibliotece tej znajdują się wszystkie elementy, działające z wykorzystaniem czasu lub impulsów
taktowych. Stoper oraz zegar sterujący pojawiają się również na panelu czołowym.
Generator impulsów (Taktgenerator)
Zespół ten wyprowadza sygnał prostokątny na swym wyjściu cyfrowym. Częstotliwość taktowania
można nastawić w punkcie Właściwości tego elementu. Można tu zdefiniować długość cyklu w
krotnościach 100 ms. (Częstotliwość taktowania = 1/długość cyklu)
Multiwibrator jednostabilny (Monoflop)
Multiwibrator jednostabilny może zostać wzbudzony, po czym po upływie nastawialnej stałej czasowej
powraca do stanu wyjściowego. Stałą czasową można ustawić w punkcie Właściwości tego elementu
w krotnościach 50 ms.
Wyzwolenie multiwibratora następuje na zboczu opadającym krzywej rezonansu na wejściu logicznym
E multiwibratora. Wyjście logiczne Q multiwibratora przechodzi przy tym do stanu 1. Po upływie
ustawionej krzywej czasowej multiwibrator jednostabilny automatycznie powraca do swego stanu
wyjściowego.
Jeżeli w fazie wyzwalania multiwibratora wejście E uzyska kolejne opadające zbocze krzywej,
następuje wznowienie procesu wyzwalającego i konieczny jest ponowny upływ całej stałej czasowej,
aby element mógł powrócić do stanu wyjściowego.
Przy pomocy stanu 0 na wejściu logicznym RTS możliwe jest w każdej chwili wymuszenie stanu
wyjściowego multiwibratora.
Stoper (Stoppuhr)
Element ten umożliwia mierzenie czasów przy rozdzielczości jednej dziesiątej sekundy. Czas
wyświetlany jest na panelu czołowym.
Mogą tam Państwo również ustawić kolory i wielkość stopera.
Opadające zbocze krzywej na wejściu cyfrowym RUN uruchamia stoper.
Opadające zbocze krzywej na wejściu cyfrowym STP zatrzymuje stoper.
Opadające zbocze krzywej na wejściu cyfrowym RST powoduje wyzerowanie stopera.
Podczas symulacji funkcje te są dostępne również poprzez menu kontekstowe stopera na panelu
czołowym.
Stoper oferuje dodatkowo szczególna właściwość. Posiada on wyjście analogowe, wyprowadzające
pomierzony czas w sekundach. Ta wartość analogowa może zostać w razie potrzeby poddana
dalszemu przetworzeniu.
Zegar sterujący (Schaltuhr)
Moduł ten służy w celu wyzwolenia jakiegoś procesu o określonej porze dnia. Zegar sterujący
prezentowany jest na panelu czołowym. Można tam też ustawiać kolory, czas alarmu oraz wielkość
zegara.
W chwili upływu ustawionego czasu alarmu następuje wyzwolenie zegara sterującego, a wyjście
cyfrowe Q przechodzi do stanu 1. Opadające zbocze krzywej na wejściu cyfrowym RST powoduje
powrót wyjścia Q do stanu 0.
Podczas symulacji można ustawić czas alarmu również poprzez menu kontekstowe zegara
sterującego na panelu czołowym.
6.4
Bramki (Gatter)
W tej bibliotece znajdują się wszystkie bramki niezbędne do symulacji cyfrowej:
−
−
−
−
−
−
bramka negacji (Inverter)
bramka koniunkcji (bramka I) (AND)
bramka dysjunkcji (bramka NIE-I) (NAND)
bramka alternatywy (bramka LUB) (OR)
bramka jednoczesnego zaprzeczenia (NOR)
bramka nierównoważności (EXOR)
Dla wszystkich bramek mogą Państwo ustalić na schemacie połączeń liczbę wejść od 2 do 16.
Bramka negacji może oczywiście posiadać tylko jedno wejście.
6.5
Przerzutniki bistabilne (Flipflops)
W tej bibliotece znajdują się wszystkie przerzutniki bistabilne niezbędne do symulacji cyfrowej:
Wszystkie przerzutniki posiadają obok wyjścia Q także wyjście zanegowane /Q. To ostatnie ma
zawsze odwrotną wartość niż wyjście Q.
Przerzutnik RS (RS-Flipflop)
Przerzutnik ten jest najprostszym z przerzutników w tym typie. Stan 1 na wejściu S (Set) powoduje
ustawienie przerzutnika, a wyjście Q przechodzi na 1. Przerzutnik pozostaje teraz, niezależnie od
poziomu na wejściu S, tak długo w tym stanie (zapamiętuje on) aż wejście R (Reset) uzyska stan 1.
Następuje wtedy resetowanie przerzutnika, a na wyjściu A przywrócone zostaje 0.
Równoczesne doprowadzenie 1 na wejściu S i wejściu R jest niedopuszczalne i powoduje
niezdefiniowany stan wyjściowy.
Przerzutnik RS – sterowany stanem (RS-Flipflop (zustandsgesteuert))
Przerzutnik ten posiada dodatkowo - w odniesieniu do zwykłego przerzutnika RS - wejście zegarowe
C. Przerzutnik reaguje praktycznie tak samo, jak prosty przerzutnik RS, z tą różnicą, że reaguje on na
swój poziom wyjścia tylko wtedy, gdy wejście C1 ustawione jest na 1. Jeśli to ostatnie znajduje się w
stanie 0, wówczas wejścia S i R są praktycznie ignorowane.
Równoczesne doprowadzenie 1 na wejściu S i wejściu R jest niedopuszczalne i powoduje
niezdefiniowany stan wyjściowy.
Przerzutnik RS – sterowany zboczem impulsu (RS-Flipflop (flankengesteuert))
Przerzutnik ten zachowuje się podobnie jak sterowany stanem przerzutnik RS. Różnica pomiędzy
obydwoma przerzutnikami polega na tym, że wejścia Set i Reset (IS i IR) uwzględniane są jedynie
przy opadającym zboczu impulsu na wejściu zegarowym C1. Przerzutnik reaguje więc na swe wejścia
zawsze tylko w krótkim momencie opadania zbocza impulsu i nastawia wtedy odpowiednio swe
wyjścia.
Przerzutnik ten posiada jeszcze dodatkowo również wejścia statyczne Set i Reset (/S oraz /R).
Działają one w taki sposób, że 0 na jednym z nich wymusza odpowiedni stan przerzutnika, niezależnie
od impulsu zegarowego.
Równoczesne doprowadzenie 1 na wejściu S i wejściu R jest niedopuszczalne i powoduje
niezdefiniowany stan wyjściowy.
Przerzutnik JK (JK-Flipflop)
Przerzutnik JK jest zapewne najbardziej uniwersalnym przerzutnikiem tego typu. Zachowuje się on z
zewnętrznego punktu widzenia podobnie jak sterowany zboczem impulsu przerzutnik RS. Przerzutnik
JK nastawia swe wyjścia jedynie przy opadającym zboczu impulsu na swym wejściu zegarowym.
Jeżeli wejście JK jest przy tym w stanie 1, następuje nastawienie przerzutnika (Q=1). Przy 1 na
wejściu 1K następuje resetowanie przerzutnika (Q=0). Oba wejścia statyczne Set i Reset (/S oraz /R)
działają tak, jak w sterowanym zboczem przerzutniku RS. Stan „0” na jednym z nich wymusza
odpowiedni stan przerzutnika, niezależnie od impulsu zegarowego.
Przerzutnik JK posiada jeszcze jedną szczególną właściwość. Podczas gdy równoczesna nastawa i
resetowanie są zakazane we wszystkich przerzutnikach RS, stan ten spełnia w przypadku
przerzutnika JK nową funkcję – „przerzucania” (toggle), co oznacza przełączanie z jednego stanu do
drugiego. Jeżeli oba wejścia 1J i 1K znajdują się w stanie „1”, wówczas przy każdym opadającym
zboczu impulsu następuje przełączenie przerzutnika JK z „Set” na „Reset” i odwrotnie.
Przerzutnik D - sterowany stanem (D-Flipflop (zustandsgesteuert))
Przerzutnik ten działa tak samo jak sterowany stanem przerzutnik RS. Wejście D jest w zasadzie takie
same, jak wejście S i jednocześnie zanegowane wejście R.
Przerzutnik D przełącza swe wejście, gdy C1=1, zawsze tak, jak wymusza to wejście D (1=Set,
0=Reset). Jeżeli C1 przechodzi na 0, wówczas przerzutnik D zapamiętuje swój stan, niezależnie od
wejścia D.
W przypadku przerzutnika D można mówić również o pamięci 1-bitowej lub rejestrze 1-bitowym.
Przerzutnik D - sterowany zboczem impulsu (D-Flipflop (flankengesteuert))
Sterowany zboczem impulsu przerzutnik D działa tak samo, jak sterowany stanem przerzutnik D.
Różnica pomiędzy obydwoma przerzutnikami polega na tym, że wejście D) uwzględniane jest jedynie
przy opadającym zboczu impulsu na wejściu zegarowym C1. Przerzutnik reaguje więc na swe wejścia
zawsze tylko w krótkim momencie opadania zbocza impulsu i nastawia wtedy odpowiednio swe
wyjście.
Przerzutnik ten posiada jeszcze dodatkowo również wejścia statyczne Set i Reset (/S oraz /R).
Działają one w taki sposób, że 0 na jednym z nich wymusza odpowiedni stan przerzutnika, niezależnie
od impulsu zegarowego.
6.6
Liczniki (Zähler)
W tej bibliotece znajdują się wszystkie liczniki niezbędne do symulacji cyfrowej:
Sposób działania liczników
Wszystkie liczniki są licznikami 4-bitowymi. Mogą one być jednak łatwo łączone w układy kaskadowe
przy pomocy sygnału /RCO (Ripple Carry Out).
Należy w tym celu po prostu połączyć wyjście /RCO z wejściem zegarowym CK następnego stopnia
liczącego.
Wszystkie liczniki liczą przy opadającym zboczu impulsu na wejściu zegarowym CK.
W każdym z liczników możliwe jest przełączenie kierunku liczenia poprzez wejście U/D. Jeżeli wejście
U/D nastawione jest na 1, liczenie odbywa się w przód (w trybie rosnącym), przy nastawieniu U/D na 0
– wstecznie.
Wejścia /ENT i /ENP odpowiadają wejściom istniejących w rzeczywistości modułów licznikowych. Są
one potrzebne wyłącznie do kaskadowania synchronicznego stopni licznikowych. Prosimy pozostawić
oba te wejścia po prostu nie połączone (oba na 1), a licznik będzie funkcjonował zgodnie z życzeniem.
Wszystkie liczniki posiadają wejście statyczne Reset /R. Wejście to działa w ten sposób, że przy
stanie 0 na tym wejściu następuje resetowanie. Stan licznika zostaje przy tym ustawiony na 0 (U/D=1)
wzgl. na 15 (U/D=0).
Szczególne właściwości liczników dekadowych
Liczniki te nie zliczają jak liczniki binarne do 15 (1111 bin) lecz tylko do 9 (1001 bin). Poza tym
zachowują się dokładnie tak samo, jak liczniki binarne.
Szczególne właściwości liczników ładowalnych
Liczniki ładowalne posiadają dodatkowo wejście ładowania /LD oraz wejścia danych D0..D3. Wejście
ładowania reaguje na stan 0, tzn. przy przejściu do stanu 0 następuje natychmiastowe przejęcie stanu
licznika przez wejścia danych. Dopóki wejście ładowania pozostaje w stanie 0, wejście zegarowe nie
ma żadnego wpływu na stan licznika.
6.7
Rejestry (Register)
W tej bibliotece znajdują się 3 różne rejestry cyfrowe, które jednak różnią się od siebie jedynie
formatem. Rejestr służy zazwyczaj do krótkotrwałego przechowywania w pamięci schowka wartości
cyfrowych.
Sposób działania rejestrów
Wszystkie rejestry posiadają cyfrowe wejścia danych (D0..Dn) oraz dokładnie tyle samo wyjść danych
(Q0..Qn). Przy każdym opadającym zboczu impulsu na wejściu zegarowym CD następuje przejęcie
stanów na wejściach danych przez wyjścia danych oraz ich zapamiętanie. Rejestry posiadają
dodatkowo wejście statyczne Reset (/R). Wejście to reaguje na stan 0, co oznacza, że przy stanie 0
na tym wejściu następuje resetowanie. Wszystkie wyjścia danych zostają przy tym ustawione na 0.
6.8
Rejestry przesuwne (Schieberegister)
W tej bibliotece znajdują się rejestry przesuwne (przesuwniki). Szerokość rejestrów przesuwnych
wynosi 4 bity. Mogą one jednak być łączone w dowolne kaskady. Rejestry posiadaja wejście
kierunkowe L/R, przy pomocy którego można wyznaczyć kierunek przesuwu. Stan 1 na wejściu L/R
oznacza przesuw w lewo, stan 0 - przesuw w prawo. Przy każdym opadającym zboczu impulsu na
wejściu zegarowym CD następuje przesuw zawartości rejestru w wymaganym kierunku. Podczas
przesuwu w lewo zwalniany jest przy tym oczywiście pierwszy bit rejestru przesuwnego, a podczas
przesuwu w prawo - bit ostatni. Bity te przydzielone są do wejść DL i DR. Podczas przesuwu w lewo
pierwszy bit wypełniany jest bezpośrednio sygnałem na wejściu DL, a podczas przesuwu w prawo
ostatni bit wypełniany jest sygnałem na wejściu DR.
Rejestry przesuwne posiadają dodatkowo wejście statyczne Reset (/RST). Wejście to reaguje na stan
0, co oznacza, że przy stanie 0 na tym wejściu następuje resetowanie rejestru. Wszystkie wyjścia
zostają przy tym ustawione na 0.
Szczególne właściwości ładowalnego rejestru przesuwnego
Ładowalny rejestr przesuwny posiada dodatkowo jeszcze jedno wejście ładowania /LD oraz 4 wejścia
danych D0..D3. Przy przejściu wejścia ładowania /LD do stanu 0 wyjścia rejestru przesuwnego
nastawiane są przy pomocy 4 wejść danych D0..D4. Dopóki wejście ładowania /LD pozostaje w stanie
0, sygnał wejścia zegarowego jest ignorowany, a więc nie odbywa się przesuw.
Łączenie w kaskady rejestrów przesuwnych
W celu kaskadowania rejestrów przesuwnych należy je połączyć w następujący sposób:
Impuls przyłożony jest równolegle do wszystkich rejestrów przesuwnych.
Dla uzyskania przesuwu w lewo należy połączyć wyjście Q3 rejestru przesuwnego z wejściem DL
następnego rejestru.
Dla uzyskania przesuwu w prawo należy połączyć wyjście Q0 rejestru przesuwnego z wejściem DR
następnego rejestru.
Należy jednak przy tym uwzględnić, co następuje:
Dla zapewnienia funkcjonowania tej kaskady konieczne jest podłączenie każdorazowo pomiędzy oba
połączenia członów opóźniających. Może się zdarzyć, że wejście danych (DL lub DR) rejestru
przesuwnego w pętli symulacyjnej zostało już nastawione przez poprzedni rejestr przesuwny, a
następnie rejestr ten będzie symulował impuls. Nie odpowiadało by to stanowi faktycznemu, gdyż w
rzeczywistości impuls dochodzi tu przy zsynchronizowaniu czasowym do wszystkich rejestrów. Nie
jest to jednak możliwe podczas symulacji, bowiem wszystkie mogą być tu obliczane kolejno jeden po
drugim. Posługując się członem opóźniającym można w takich wypadkach zagwarantować, że sygnał
nie zostanie doprowadzony zbyt wcześnie. Wystarczy w tym celu opóźnienie rzędu 1 okresu
symulacyjnego.
6.9
Multipleksery (Multiplexer)
Znajdą tu państwo multipleksery i demultipleksery w różnych formatach.
Multiplekser
Multiplekser działa w zasadzie tak samo, jak przełącznik obrotowy. Posiada on wejścia cyfrowe
D0..Dn. Przy pomocy linii selekcyjnych S0..Sx następuje przełączenie jednego z tych kanałów na
wyjście Q. Wejścia selekcyjne ustalają w kodzie dwójkowym, które wejście danych zostanie
przełączone na wyjście. Przy pomocy jednej linii selekcyjnej mogą więc zostać wybrane 2 wejścia
danych, przy pomocy dwóch linii selekcyjnej będą to już 4 wejścia, a przy pomocy trzech linii można
już dokonać selekcji z 8 wejść danych.
Wejście zezwalające EN (ENABLE) może aktywować lub dezaktywować multiplekser. Przy stanie 1
na wejściu EN multiplekser działa, jak zostało już opisane; stan 0 powoduje ustawienie wyjścia Q na 0.
Demultiplekser
Demultiplekser stanowi w zasadzie pendent do multipleksera. Posiada on wejście danych EN
(ENABLE), które może być przełączane przy pomocy linii selekcyjnych S0..Sx na jedno z wyjść
Q0..Qn. Wejścia selekcyjne ustalają w kodzie dwójkowym, na które z wyjść zostanie przełączone
wejście danych EN. Przy pomocy jednej linii selekcyjnej mogą więc zostać wybrane 2 wyjścia danych,
przy pomocy dwóch linii selekcyjnej będą to już 4 wyjścia, a przy pomocy trzech linii można już
dokonać selekcji z 8 wyjść danych.
Wejście EN stosowane jest tu jako wejście danych. Właściwie przełącza ono w stanie 0 wszystkie
wyjścia demultipleksera na 0. Jednak ze względu na to, że istniej przy tym również zawsze wybrany
kanał, a wszystkie inne wyjścia i tak znajdują się już w stanie 0, wejście te może być wykorzystywane
bez problemów jako wejście danych.
6.10
Arytmetyka (Arithmetik)
Dział ten obejmuje sumatory i komparatory..
Sumator pełny (Volladdierer)
Cyfrowy sumator pełny posiada wejścia (A0..An, B0..Bn) dla obu sumowanych liczb. Ponadto
dysponuje on jeszcze wejściem przesyłowym C0, przy pomocy którego może być dowolnie łączony w
kaskady. Wejście to odróżnia sumator pełny od półsumatora (sumatora jednocyfrowego).
Ponadto sumator pełny posiada jeszcze wyjścia sumujące S0..Sn oraz wyjście przesyłowe Cn+1.
Sumator pełny działa w następujący sposób. Sumuje on najpierw obie liczby na swych wejściach A i
B, a następnie dodaje do sumy jeszcze 1 przy nastawionym wejściu przesyłowym C0. Wynik ten
wydawany jest później na jego wyjściach . W razie ewentualnego przesyłu danych podczas
dodawania, nastawia on jeszcze swe wyjście przesyłowe. Może ono generalnie być traktowane
również jako kolejny bit wyniku.
Łączenie w kaskadę sumatorów pełnych
W celu kaskadowania sumatorów pełnych należy je połączyć pseudorównolegle. Wejście przesyłowe
stopnia o najniższej wartości nastawiane jest na 0. Wszystkie inne wejścia przesyłowe należy
połączyć z wyjściem przesyłowym stopnia o najniższej wartości.
Komparator 4-bitowy (4-bit Vergleicher)
Komparator 4-bitowy jest w stanie stwierdzić, czy jakaś liczba jest większa, mniejsza lub równa innej
liczbie. Został on w tym celu wyposażony w wejścia dla obu porównywanych liczb (A0..A3, B0..B3).
Posiada on ponadto 3 wyjścia A<B, A>B oraz A=B, sygnalizujące bezpośrednio wynik porównania,
przy czym jedno z tych wyjść przechodzi do stanu 1.
W celu połączenia komparatorów w kaskadę komparator posiada jeszcze wejścia kaskadowe A<B,
A>B oraz A=B. Komparatory są w praktyce łączone równolegle, przy czym należy połączyć 3 wyjścia
wynikowe każdorazowo z 3 wejściami wynikowymi kolejnego stopnia. Na ostatnim stopniu
komparatora można ostatecznie odczytać wynik.
6.11
RAM & ROM
W tej części biblioteki podzespołów znajdą Państwo różne moduły pamięci.
RAM (256 x 8)
Element ten może zapamiętać 256 x 8 bitów (=256 bajtów). RAM (Random Access Memory = pamięć
o dostępie bezpośrednim) jest modułem pamięci, w którym po wprowadzeniu adresu zadanego można
umieszczać w pamięci dane, a następnie odczytywać je również pod tym adresem. Ten moduł RAM
posiada 256 adresów. Pod każdym z nich może on umieścić w pamięci 8 bitów (= 1 bajt).
RAM posiada 8 wejść adresowych A0..A7 do wyselekcjonowania określonego adresu. Posiada on
ponadto 8 wejść danych Di0..Di7 oraz linię sterującą R/W. Na wyjściach D0..D7 sygnalizowana jest
zawartość aktualnych adresów.
W momencie rozpoczęcia symulacji moduł RAM jest początkowo pusty (wszystkie adresowane
miejsca pamięci są w stanie 0). Aby teraz umieścić 1 bajt w pamięci RAM, doprowadza się najpierw
wymagany adres na A0..A7 oraz bajt podlegający zapamiętaniu do Di0..Di7. Z każdym opadającym
zboczem impulsu na wejściu R/W pamięci RAM następuje teraz zapamiętanie tego bajta pod
ustawionym adresem. Ilekroć zostanie teraz wybrany ten adres, na wyjściach danych D0..D7 pojawiać
się będzie zapamiętany bajt.
Po zakończeniu symulacji następuje kompletna utrata zawartości pamięci RAM.
ROM (1024 x 8)
Element ten zapamiętuje 1024 x 8 bitów (=1024 bajty = 1 kilobajt). Pamięć ROM (Read only Memory =
pamięć przeznaczona tylko do odczytu) nie może zostać tak jak RAM opisana w trakcie symulacji.
Została ona już przedtem napełniona danymi. Dane te istnieją tam zawsze i nie mogą zostać ani
skasowane, ani zastąpione innymi danymi (przez nadpisywanie). W obrębie układu połączeń ROM
może służyć tylko do odczytu. Posiada ona wejścia adresowe A0..A9) w celu wyselekcjonowania
adresu miejsca pamięci. Zawartość tego adresu miejsca pamięci będzie potem widoczna na wyjściach
D0..D7).
Moduł ROM musi zostać napełniony danymi przed rozpoczęciem symulacji. Na schemacie połączeń
można przywołać dialog napełniania pamięci ROM (Właściwości). Mogą Państwo teraz przydzielić
zawartość (treść) każdemu z adresów. Zawartość ta wynosi 8 bitów (szerokość), a więc od 0..255 (w
systemie dziesiętnym) lub $00..$FF (w systemie szesnastkowym). Mogą tu Państwo wybrać
preferowany system (dziesiętny lub szesnastkowy). Dodatkowo można tu również zapisać zawartość
ROM w pliku. Dane te mogą zostać ponownie wczytane z innego ROM’u i zmodyfikowane.
6.12
Przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe (AD/DA-Wandler)
W tej części biblioteki podzespołów znajdą Państwo przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo
analogowe.
Przetwornik analogowo-cyfrowy (A/D-Wandler)
Element ten umożliwia przetworzenie wartości analogowej na odpowiednią wartość cyfrową.
Rozdzielczość oraz zakres wejściowy przetwornika analogowo-cyfrowego można ustawić przy
pomocy opcji Właściwości elementu. Rozdzielczość przetwornika analogowo-cyfrowego wyznacza
przy tym liczbę jego wyjść cyfrowych. Minimalna i maksymalna wartość analogowa określa zakres
wejściowy przetwornika. Wartości wejściowe kształtujące się na poziomie powyżej lub poniżej tych
wartości granicznych są odrzucane. Przy pomocy tych parametrów przetwornik morze przekształcać
wartości analogowe w wartości cyfrowe.
Przetwornik cyfrowo-analogowy (D/A-Wandler)
Element ten stanowi jak gdyby przeciwieństwo przetwornika analogowo-cyfrowego. Umożliwia on
przetworzenie wartości cyfrowej na odpowiednią wartość analogową.
Rozdzielczość oraz zakres wejściowy przetwornika cyfrowego-analogowego można ustawić przy
pomocy opcji Właściwości dla podzespołu. Rozdzielczość przetwornika cyfrowego-analogowego
wyznacza przy tym liczbę jego wejść cyfrowych. Minimalna i maksymalna wartość analogowa określa
zakres wyjściowy przetwornika.
6.13
Różne (Diverses)
Pin
Element ten potrzebny jest wyłącznie do tworzenia makr. Przy pomocy pinów (wyprowadzeń)
następuje zdefiniowanie na zewnątrz złącz makr. Każdy z tych elementów wyprowadzeniowych
reprezentuje przy tym określoną końcówkę przyłączeniową makra. Piny należy opisać. Umożliwi to
później łatwiejsze podłączenia makra.
Masa (Masse)
Element ten wydaje zawsze wyłącznie 0 logiczne. Ze względu na to, że wszystkie wejścia otwarte
automatycznie interpretowane są jako logiczne 1, element ten bywa niezbędny w celu ustawienia na
stałe jednego lub kilku wyjść na 0 logiczne.
Opóźnienie (Verzögerung)
Element ten przekazuje zasadniczo swe wejście logiczne bezpośrednio na wyjście. Nie odbywa się to
jednak w trybie natychmiastowym, lecz dopiero po pewnym czasie. Opóźnienie to można nastawić
przy pomocy funkcji Właściwości w krotnościach impulsów (taktów) systemowych. Impuls systemowy
odpowiada przy tym czasowi pętli symulacyjnej (=1/częstotliwość symulacyjna). Opóźnienie to jest w
każdym razie bardzo krótkie. Mimo to jest ono bardzo ważne w niektórych układach połączeń.
Przyczyna tkwi w tym, że podczas symulacji wszystkie podzespoły układu obliczane są kolejno po
sobie w ramach pętli zamkniętej. W rzeczywistości natomiast wiele zdarzeń występuje równocześnie.
Może się więc zdarzyć, że układ będzie funkcjonował w rzeczywistości, lecz podczas symulacji
wystąpią błędy, gdyż sygnał jednego z elementów zostanie rozliczony zbyt wcześnie dla drugiego
elementu. Efekt ten można wyeliminować przy pomocy elementu opóźnienia.
Resetowanie włączenia napięcia (Power-On-Reset)
Element ten służy do wprawienia układu na początku symulacji w określony stan. Wydaje on na
początku symulacji bardzo krótki impuls w stanie 0. następnie pozostaje on na logicznym 1. Impuls ten
można wykorzystać np. do nastawienia przerzutnika lub naładowania rejestru przesuwnego.
Moduł dźwiękowy (Sound-Modul)
Przy pomocy tego elementu możliwe jest podczas symulacji odegranie pliku dźwiękowego za
pośrednictwem karty dźwiękowej. Przy opadającym zboczu impulsu na wejściu E modułu
dźwiękowego następuje aktywacja wyjścia akustycznego. Przy pomocy funkcji Właściwości
podzespołu można wybrać preferowany plik dźwiękowy (*.WAV).
Analizator 8-kanałowy (8-Kanal-Analyser)
Analizator 8-kanałowy stanowi instrument do usuwania błędów oraz do ilustrowania bardziej
złożonych procesów. Za naciśnięciem przycisku sporządza on kompletny wykres czasowy. Po
ściągnięciu takiego elementu do schematu połączeń powstaje równocześnie nowe okno, zawierające
wizualną i obsługową część analizatora. Do wejść D0..D07 można podłączyć do 8 sygnałów
cyfrowych, które chcą Państwo dokładniej zbadać. Obsługa analizatora podczas symulacji przebiega
w następujący sposób. Najpierw należy ściągnąć okno analizatora na pierwszy plan. Przy pomocy
funkcji Zawsze na pierwszym planie (Immer im Vordergrund) możliwe jest przeniesienie analizatora na
stałe na pierwszy plan. Za naciśnięciem przycisku analizator może rozpocząć teraz przejmowanie
(zapis) swych 8 kanałów. Przedtem jednak muszą Państwo przemyśleć sprawę czasu trwania zapisu.
Istnieją 3 możliwości ustawienia podstawy czasu analizatora. Prosimy wybrać tu jedną z trzech
poniższych opcji:
Impuls (takt) systemowy (Systemtakt)
Uzyskuje się tu maksymalną prędkość przejmowania danych. Podstawa czasu wyznaczana jest tu
poprzez częstotliwość symulacji. Z listy pod polem funkcji ‘Impuls systemowy” (Systemtakt) można
wybrać pomiędzy MAX a 1/100.
Opcja ta zapewnia dobre wyniki dla niemal wszystkich procesów.
Prędkość wzorcowa (Samplerate)
Można tu bezpośrednio podać czas pomiędzy 0,05 a 5 sekund. Ze względu na to, że przejmowane
jest tu ogółem 100 wartości z pomiarów, łączny czas zapisu wynosi tu pomiędzy 5 sekundami a 8,3
minuty. Opcja ta przeznaczona jest raczej dla powolniejszych procesów.
Synchronizacja zewnętrzna (Extern Sync.)
Ustawienie to zapewnia Państwu kontrolę nad przejmowaniem pomierzonych wartości. Przy każdym
opadającym zboczu impulsu na wejściu Ext podzespołu przejmowana jest jedna wartość z pomiaru.
Proces ten daje optymalne wyniki, jeżeli dysponuje się możliwym do wykorzystania (użytkowym)
sygnałem impulsu dla wejścia Ext.
Analizator można uruchomić nie tylko przyciskiem Zapis („Aufnahme”) lecz również poprzez
sterowanie za pomocą programu. Każde opadające zbocze na wejściu Trg elementu również wyzwala
proces pomiaru.
Opisy poszczególnych krzywych można dopasować przez podwójne kliknięcie myszą.
Wciśnięcie przycisku myszy na czarnym tle analizatora powoduje pojawienie się linii pionowej, którą
można również przesuwać przy wciśniętym przycisku myszy. Linia ta służy jako linia pomocnicza do
badania zbocz krzywych na wykresie czasowym.
6.14. Sprzęt komputerowy (Hardware)
W bibliotece tej znajdują się moduły współpracujące z oprzyrządowaniem zewnętrznym. Moduły te
muszą zostać skonfigurowane w ramach odnośnych dialogów Właściwości (podwójne kliknięcie lub
menu kontekstowe).
SIOS
Interfejs SIOS stanowi zewnętrzne urządzenie biurkowe, podłączane poprzez złącze szeregowe.
Stabilne wykonanie z przyłączami śrubowymi dla wszystkich wejść i wyjść. Dodatkowo malutkie diody
świecące sygnalizują stan wejść wzgl. wyjść logicznych. Zapewnia następujące udogodnienia
sprzętowe:
−
−
−
−
−
8 wejść cyfrowych
8 wyjść cyfrowych
2 wejścia analogowe (0..5 V)
2 wyjścia analogowe (0..5 V)
2 wejścia sensorowe (0..2,5 V)
W oknie dialogowym Właściwości (Eigenschaften) należy zainstalować stosowane złącze COM.
Przyciskiem ‘Rozszerzone’ (Erweitert) można dokonać dalszych ustawień. Mogą tu Państwo opisać
(opatrzyć napisami) każde wyprowadzenie. W przypadku wejść analogowych możliwa jest dokładna
regulacja (wzorcowanie) zakresu sygnału analogowego.
Po stronie wejściowej moduł posiada 8 wejść cyfrowych (DO0..DO7) do wysterowania wyjść
cyfrowych. Ponadto ma on tam 2 wejścia analogowe (AOA, AOB) do wysterowania obu wyjść
analogowych.
Po stronie wyjściowej posiada on 8 wyjść cyfrowych (Di0..Di7), reprezentujących stan wejściowy 8
wejść cyfrowych SIOS. Ponadto ma on tam 4 wyjścia analogowe, z których każde odzwierciedla
wartość zmierzoną jednego z czterech wejść analogowych.
Interfejs SIOS jest do nabycia w firmie AK-ModulBus, Teichstr. 9, 48369 Saerbeck
CompuLab
Interfejs CompuLab jest okrojoną wersją interfejsu SIOS. Stanowi on również osprzęt zewnętrzny
podłączany poprzez złącze szeregowe. Zapewnia on następujące udogodnienia sprzętowe:
−
−
−
8 wejść cyfrowych
8 wyjść cyfrowych
2 wejścia analogowe (0..5 V)
W oknie dialogowym Właściwości (Eigenschaften) należy zainstalować stosowane złącze COM.
Przyciskiem ‘Rozszerzone’ (Erweitert) można dokonać dalszych ustawień. Mogą tu Państwo opisać
(opatrzyć napisami) każde wyprowadzenie. W przypadku wejść analogowych możliwa jest dokładna
regulacja (wzorcowanie) zakresu sygnału analogowego.
Po stronie wejściowej podzespół posiada 8 wejść cyfrowych (DO0..DO7) do wysterowania wyjść
cyfrowych. Po stronie wyjściowej posiada on 8 wyjść cyfrowych (Di0..Di7), reprezentujących stan
wejściowy 8 wejść cyfrowych CompuLab. Ponadto ma on tam 2 wyjścia analogowe, z których każde
odzwierciedla wartość zmierzoną jednego z dwóch wejść analogowych.
Interfejs CompuLab jest do nabycia w firmie AK-ModulBus, Teichstr. 9, 48369 Saerbeck
Analizator ELV
Analizator ELV stanowi urządzenie zewnętrzne podłączane do złącza równoległego. Posiada on małe
krokodylki na wejściach wzgl. wyjściach. Dzięki temu może zostać szybko podłączony. Oferuje on
następujące udogodnienia sprzętowe:
−
−
12 wejść cyfrowych
12 wyjść cyfrowych
W oknie dialogowym Właściwości (Eigenschaften) należy zainstalować stosowany port równoległy.
Przyciskiem ‘Rozszerzone’ (Erweitert) można dokonać dalszych ustawień. Mogą tu Państwo opisać
(opatrzyć napisami) każde wyprowadzenie.
Podzespół ten posiada po stronie wejściowej 12 wejść cyfrowych (A1..A12) do wysterowania wyjść
cyfrowych, a po stronie wyjściowej 12 wyjść cyfrowych (E1..E12), reprezentujących stan wejściowy 12
wejść cyfrowych analizatora ELV.
Analizator ELV jest do nabycia w firmie ELV, Maiburger Str. 36, 26789 Leer
Port LPT
Port LPT (złącze równoległe) występuje co najmniej jednokrotnie w każdym standardowym PC. Port
ten można stosować również do wysterowania sprzętu zewnętrznego. Oferuje on następujące
udogodnienia sprzętowe:
− 5 wejść cyfrowych
− 12 wyjść cyfrowych
W oknie dialogowym Właściwości (Eigenschaften) należy zainstalować stosowany port równoległy.
Przyciskiem ‘Rozszerzone’ (Erweitert) można dokonać dalszych ustawień. Mogą tu Państwo opisać
(opatrzyć napisami) każde wyprowadzenie.
Podzespół ten posiada po stronie wejściowej 12 wejść cyfrowych (D1..D7, STR, AF, IT oraz SLI) do
wysterowania wyjść cyfrowych, a po stronie wyjściowej 5 wyjść cyfrowych (ERR, SLT, PE, ACK oraz
BSY), reprezentujących stan wejściowy 5 wejść cyfrowych portu LPT.
Odpowiednie wyprowadzenia odnajdą Państwo w swoim porcie LPT, zgodnie z poniższą specyfikacją:
Wejścia danych:
ERR
SLT
PE
ACK
BSY
-
pin 15
pin 13
pin 12
pin 10
pin 11
Wyjścia danych:
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
STR
AF
IT
SLI
-
pin 2
pin 3
pin 4
pin 5
pin 6
pin 7
pin 8
pin 9
pin 1
pin 14
pin 16
pin 17
Karta przekaźnikowa
Karta przekaźnikowa podłączana jest do portu LPT. Posiada ona 8 przekaźników, które mogą zostać
wysterowane poprzez oprogramowanie.
W oknie dialogowym Właściwości (Eigenschaften) należy zainstalować stosowany port równoległy.
Przyciskiem ‘Rozszerzone’ (Erweitert) można dokonać dalszych ustawień. Mogą tu Państwo opisać
(opatrzyć napisami) każde wyprowadzenie.
Moduł ten posiada po stronie wejściowej 8 wejść cyfrowych (RL0..RL7) do wysterowania
poszczególnych przekaźników.
Kartę przekaźnikową można nabyć w firmie CONRAD-Electronic, Klaus-Conrad-Str. 1, 92240
Hirschau.
Mogą Państwo również podłączyć inną kartę przekaźnikową.
Port 8255
Port 8255 stanowi osobliwość. Jest to uniwersalny moduł portu, stosowany na wielu cyfrowych kartach
rozszerzenia wejście/wyjście. Generalnie wszystkie te karty mogą być wzbudzane przy pomocy tego
modułu. Niektóre z kart mają nawet wbudowane po dwa takie moduły portu. W takim wypadku należy
zastosować po prostu dwa zespoły tego typu w oprogramowaniu.
Port 8255 oferuje następujące udogodnienia sprzętowe:
−
−
24 wejścia cyfrowe (maks.)
24 wyjścia cyfrowe (maks.)
Przypisek „maks.” należy interpretować w następujący sposób. Każdy port 8255 posiada trzy porty 8bitowe (A, B oraz C), a więc łącznie 24 tory wejście/wyjście. Każdy z tych trzech portów może zostać
zdefiniowany jako wejście lub wyjście. (Port C może nawet zostać „poszatkowany”). Jeżeli np.
wszystkie porty zostaną zaprogramowane na wejście, daje to w sumie 24 wejścia lecz żadnego
wyjścia. Nie muszą Państwo jednak zastanawiać się nad zaprogramowaniem poszczególnych portów.
W oknie dialogowym Właściwości (Eigenschaften) można zdefiniować wejścia i wyjścia pojedynczym
kliknięciem myszą.
Ponadto muszą tu Państwo podać adres podstawowy modułu portu. Jest to ten sam adres, który
ustawili Państwo również na karcie rozszerzenia. Każda karta rozszerzenia z portem 8255 wymaga
takiego adresu podstawowego.
Jeżeli mają Państwo kartę, na której umieszczone są dwa porty 8255, należy dowiedzieć się, jaki
adres podstawowy posiada drugi port 8255. Pierwszy port 8255 posiada zazwyczaj adres
podstawowy, który ustawią Państwo bezpośrednio na karcie. Drugi port 8255 posiada
prawdopodobnie ten sam adres podstawowy + 4 (każdy z portów zajmuje bowiem 4 bajty). Należy to
koniecznie sprawdzić w instrukcji Waszej karty rozszerzenia!
Z uwagi na to, że port 8255 dopuszcza różne konfiguracje w zakresie wejść i wyjść, może on też być
przedstawiany w różnej postaci na schemacie połączeń.
Po stronie wejściowej znajdują się wszystkie wejścia cyfrowe do wysterowania wyjść modułu portu.
Wejścia te są oznakowane jako AA0..AA7 dla portu A, jako AB0..AB7 dla portu B oraz jako AC0..AC7
dla portu C.
Po stronie wyjść znajdują się wszystkie wyjścia cyfrowe, reprezentujące wejścia modułu portu. Są one
oznakowane jako EA0..EA7 dla portu A, jako EB0..EB7 dla portu B oraz jako EC0..EC7 dla portu C.
Karty rozszerzenia wejście/wyjście z portem 8255 można nabyć w firmie CONRAD-Electronic, KlausConrad-Str. 1, 92240 Hirschau.
PIO 32
PIO 32 stanowi kartę rozszerzenia do PC. oferuje ona następujące udogodnienia sprzętowe:
−
−
32 wejścia cyfrowe
32 wyjścia cyfrowe
Karta rozszerzenia wymaga wolnego adresu portu. Adres ten należy ustawić na karcie bezpośrednio
przed instalacją.
W oknie dialogowym Właściwości (Eigenschaften) należy zainstalować wykorzystywany adres portu.
Przyciskiem ‘Rozszerzone’ (Erweitert) można dokonać dalszych ustawień. Mogą tu Państwo opisać
(opatrzyć napisami) każde wyprowadzenie.
Moduł powiada po stronie wejściowej 32 wejścia cyfrowe do wysterowania wyjść karty.
Po stronie wyjść znajdują się wszystkie wyjścia cyfrowe, reprezentujące wejścia karty.
Oznaczenia poszczególnych wyprowadzeń (pinów) odnoszą się do gniazd karty PIO 32. Dysponuje
ona 3 gniazdami do ustanowienia kontaktu ze światem zewnętrznym. Oznaczenia pinów modułu
odnoszą się właśnie do tych 3 gniazd. Pierwsza cyfra określa gniazdo. Następująca po niej litera
określa, czy chodzi tu o wyjście (A) czy wejście (E) karty I/O. Kolejna liczba definiuje zestyk gniazda.
Tak więc np. pin 1A15 znajduje się w gnieździe 1, styk 15. Pin 3E17 dotyczy gniazda 3, styku 17.
Karta PIO 32 jest do nabycia w firmie ELV, Maiburger Str. 36, 26789 Leer