publiczna obrona pracy doktorskiej

Streszczenie.
Celem badań było ustalenie roli cech osobowych (temperamentu, stylu radzenia sobie
ze stresem oraz prężności) oraz poznawczych (poznawczego obrazu choroby oraz poziomu
stresu) osób chorujących na stwardnienie rozsianego w jego wczesnym okresie istotnych w
procesie adaptacji do choroby określanego poprzez poziom depresji i lęku oraz jakości życia.
Dodatkowo określone zostały cechy wpływające na poziom przystosowania oraz ich
dynamika. Poddano analizie zmiany w zakresie konstruowania przez pacjentów poznawczego
obrazu choroby oraz zmiany zachodzące w zakresie elementów przystosowania z
uwzględnieniem istotnych cech jednostek mających wpływ na zaobserwowane zmiany.
Badanie miało również na celu określenie związków między poziomem adaptacji a
obiektywnym procesem chorobowym.
Przeprowadzone badania trwały 6 miesięcy z dwukrotnym pomiarem w przeciągu 3 i
6 miesięcy odstępu od pierwszego spotkania. Przebadana została grupa 90 osób w wieku od
19 do 50 lat (88 i 85 w kolejnych pomiarach) chorująca na stwardnienie rozsianego do 4 lat
od otrzymania formalnej diagnozy z niskim poziomem niepełnosprawności. Do pomiaru
badanych zmiennych zastosowano siedem narzędzi diagnostycznych: FCZ-KT, MBSS, SPP25, IPQ-R, PSS-10, HADS oraz MSIS. W trakcie drugiego i trzeciego pomiaru badany
otrzymywał IPQ-R, PSS-10, HADS i MSIS.
Otrzymane wyniki wskazują na istotny udział stylu radzenia sobie w związku
wymiarów choroby oraz jakości życia. Uzyskano także obserwacje sugerujące rolę żwawości
w związku poziomu niepełnosprawności i jakości życia w wymiarze psychologicznym oraz
wpływ płci na relację choroby w wymiarze czasowym oraz psychologicznej jakości życia.
Uzyskano także wyniki o bezpośredniej zależności zmiennych dotyczących choroby i
poziomu lęku oraz depresji jako wyznaczników adaptacji. Nie potwierdzono pośredniczącej
roli komponentów poznawczego obrazu choroby oraz poziomu stresu w relacji choroby i
poziomu przystosowania do niej. Analizy regresji wykazały, że poziom prężności oraz styl
unikania źródła zagrożenia są istotnymi predyktorami poziomu jakości życia, poziom
tolerancji na niepowodzenia jako element prężności, aktywności oraz perseweratywności są
istotnymi predyktorami poziomu depresji oraz poziom aktywności oraz wytrwałości są
istotnymi predyktorami poziomu lęku. Uzyskano także wyniki wskazujące na znaczenie
prężności i stylów radzenia sobie ze stresem w dynamice zmian poszczególnych elementów
poznawczej reprezentacji choroby. Ich rola oraz dodatkowo także perseweratywności
ujawniła się również podczas analiz dynamiki poziomu adaptacji do stwardnienia rozsianego.
Analizy korelacji pokazały negatywną zależność między poziomem depresji a poziomem
niepełnosprawności oraz względny brak zależności miedzy poziomem lęku i jakości życia a
zaawansowaniem choroby. Zaprezentowane wyniki pozwalają na wnioski dotyczące
pozytywnego kierunku procesu przystosowania do stwardnienia rozsianego w badanej grupie
pacjentów. Główne wnioski omówione w dyskusji wskazują na potencjał osobowy pacjentów
umożliwiający pozytywne funkcjonowanie mimo pojawienia się choroby przewlekłej.