tutaj

Transkrypt

tutaj

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA
STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO
POWIATU KOŚCIERSKIEGO
W 2014 ROKU
Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Kościerzynie
Powiatowa Stacja
Sanitarno-Epidemiologiczna W Kościerzynie
Kościerzyna, Marzec 2015r.
Stan bezpieczeństwa sanitarnego powiatu kościerskiego
Spis treści
Wstęp
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
str. 3
I.
Działalność kontrolno represyjna Inspekcji Sanitarnej w Kościerzynie
str. 4
II.
Sekcja Epidemiologii
str. 5
III.
Sekcja Higieny Komunalnej
…………………………………………………………………………………….
str. 16
IV.
Sekcja Higieny śywności, śywienia i PU ......................................................................
str. 27
V.
Higiena Dzieci i MłodzieŜy
………………………………………………………………………………………..
str. 41
VI.
Sekcja Higieny Pracy
................................................................................................................
str. 48
…………………………………………………………….................................
VII. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia
VIII. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
…………………………………………………………….
str. 53
…………………………………………………………………………
str. 60
2
WSTĘP
Mam przyjemność przedstawić raport o stanie sanitarno - higienicznym powiatu
kościerskiego.
Raport przedstawia zagadnienia i problemy zdrowotne, nad którymi jako instytucja
powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego sprawuje nadzór Państwowa
Inspekcja Sanitarna: nad warunkami środowiska, nad warunkami zdrowotnymi Ŝywności,
Ŝywienia i przedmiotu uŜytku, higieny w zakładach pracy, higieny procesów nauczania
i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, warunkami higieniczno-sanitarnymi obiektów
uŜyteczności publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów, w których udzielane są
świadczenia zdrowotne.
Szeroki zakres prowadzonego nadzoru ukierunkowany jest na ochronę zdrowia
ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciąŜliwości środowiskowych,
zapobieganiu powstawania chorób, zwłaszcza chorób zakaźnych i zawodowych.
Do obowiązków Państwowej Inspekcji Sanitarnej naleŜy równieŜ szeroki zakres
działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia, realizowany zarówno w programach
ogólnopolskich, regionalnych, ale takŜe lokalnych i środowiskowych.
Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi równieŜ działalność oświatowo-zdrowotną
w zakresie promocji zdrowia, w tym zdrowego stylu Ŝycia, realizując programy krajowe,
wojewódzkie, regionalne, a takŜe lokalne.
Państwowa Inspekcja Sanitarna spraw uje takŜe nadzór nad wytwarzaniem lub
wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych lub produktów, co do których zachodzi
podejrzenie, Ŝe są one środkami zastępczymi (tzw. dopalaczy).
Mam nadzieję, Ŝe raport, będący kompendium wiedzy o stanie sanitarnohigienicznym
powiatu kościerskiego, stanie się podstawą działań, które przyczynią się do poprawy
warunków Ŝycia i pracy mieszkańców naszego powiatu.
Jednocześnie mam nadzieję, Ŝe raport przyczyni się do lepszego poznania działań
jakie Państwowa Inspekcja Sanitarna wykonuje na rzecz zdrowia publicznego mieszkańców
powiatu kościerskiego.
3
I. Działalność kontrolno represyjna
W 2014r. nadzorem objęto 1554 obiektów znajdujących się na terenie powiatu
kościerskiego.
Przeprowadzono 2406 kontroli, wydano 389 decyzji merytorycznych oraz 323 decyzje
płatnicze, nałoŜono 26 mandatów karnych na kwotę 6900 zł.
Pobrano do badania 477 próbek (higiena komunalna - 274, higiena Ŝywienia - 202, higiena
pracy - 1).
obiekty wgewidencji
1554
kontrole
2406
decyzje merytoryczne
389
decyzje płatnicze
323
mandaty
26
pobrane próbki
477
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Wykres: wydawane decyzje, postanowienia, nałoŜone mandaty, pobrane próbki w 2014r .
4
II. SEKCJA EPIDEMIOLOGII
Działania podejmowane w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych
przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej wynikają głównie z ustawy z dnia 14 marca
1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263) oraz
ustawy z dnia 05 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakaŜeń i chorób
zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2013, poz. 967).
Monitoring
w
zakresie
chorób
zakaźnych,
prowadzony
przez
Państwową
Inspekcję
Sanitarną, ma głównie charakter bierny. Rejestracja przypadków podejrzeń i rozpoznań
chorób zakaźnych oraz czynników chorobotwórczych w 2013r. prowadzona była na
podstawie
zgłoszeń
przekazywanych
Państwowemu
Powiatowemu
Inspektorowi
Sanitarnemu w Kościerzynie przez lekarzy i kierowników laboratoriów, w oparciu o art. 27 i
art. 29 Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakaŜeń i chorób
zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2013, poz. 967)
W zakresie chorób zakaźnych najistotniejsze znaczenie mają choroby szerzące się
drogą pokarmową – głównie zakaŜenia rotawirusowe (zwłaszcza u dzieci do lat 2). PoniewaŜ
do zakaŜeń przewodu pokarmowego u dzieci do lat 2 dochodzi głównie w środowisku
domowym – w zapobieganiu zakaŜeniom zasadnicza rola przypada oświacie zdrowotnej
kształtującej zachowania prozdrowotne na rzecz zwiększania higieny osobistej oraz higieny
przygotowywania posiłków w rodzinach dzieci w wieku do 2 lat.
W porównaniu z rokiem poprzednim zmniejszenie zachorowań zaobserwowano w
przypadku chorób wieku dziecięcego – róŜyczki i szkarlatyny.
Nowego znaczenia nabierają zakaŜenia meningokokowe w związku ze wzrostem
rozpowszechnienia
meningokoków
grupy
C
cechujących
się
znaczną
zdolności
do
epidemicznego szerzenia się i powodowania cięŜkich postaci zakaŜeń.
Tabela. Liczba zachorowań i zapadalność na choroby zakaźne w 2014roku
Występowanie chorób zakaźnych na terenie powiatu kościerskiego w 2014r.
Lp.
Jednostka chorobowa
Liczba
zachorowań
1.
Salmonellozy – zatrucia pokarmowe
4
2.
Inne bakteryjne zakaŜenia jelitowe wyw. przez Clostridium dificile
25
3.
Wirusowe zakaŜenia jelitowe wywołane przez rotawirusy
90
4.
Wirusowe zakaŜenia jelitowe wywołane przez norowirusy
34
5.
Wirusowe zakaŜenia jelitowe – inne określone
7
6.
Wirusowe zakaŜenia jelitowe – nie określone
1
7.
Biegunka i zapalenie Ŝołądkowo – jelitowe o prawdopodobnie
zakaźnym pochodzeniu
800
8.
Krztusiec
12
9.
Płonica (szkarlatyna)
27
5
Występowanie chorób zakaźnych na terenie powiatu kościerskiego w 2014r.
Lp.
Jednostka chorobowa
Liczba
zachorowań
10.
Choroba wywołana przez S. pyogenes - RóŜa
3
11.
Borelioza
35
12.
Styczność i naraŜenie na wściekliznę/potrzeba szczepień
7
13.
Ospa wietrzna
784
14.
Świnka (nagminne zapalenie przyusznic)
11
15.
Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae
2
16.
Grypa sezonowa
24879
17.
ZakaŜenie HBS
9
18.
Opracowanie ognisk gruźlicy
12
19.
Opracowanie ognisk pokąsań przez zwierzęta
83
1. CHOROBY ZAKAŹNE
GRYPA I INFEKCJE GRYPOPODOBNE
Grypa jest ostrą wirusową chorobą zakaźną układu oddechowego. Powikłania grypy,
głównie ze strony układu oddechowego i układu krąŜenia, mogą prowadzić do powaŜnych
konsekwencji zdrowotnych, ze zgonem w łącznie.
Grypa wywoływana jest przez wirus z grupy Orthomyxviridae. Jest to choroba bardzo zaraźliwa,
przenoszona drogą kropelkową. WyróŜnia się trzy typy wirusa grypy: A, B, C.
W czerwcu 2009 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła, pierwszą w tym
stuleciu, pandemię grypy, wywołaną nowym szczepem wirusa A/H1N1. Wirus grypy A/H1N1
jest reasortantem pochodzącym ze szczepów wirusa grypy ludzi, świń i ptaków. Ma on
zdolność do szybkiego przenoszenia się pomiędzy ludźmi, ale, na szczęście, okazał się
stosunkowo mało zjadliwy.
W roku 2014 zarejestrowano 24879 zachorowań na grypę
i Ŝadnego przypadku
grypy wywołanej nowym wirusem A(H1N1).
Analizując rejestrację grypy w poszczególnych kwartałach, biorąc pod uwagę lata 2009 –
2014, moŜna zauwaŜyć charakterystyczny dla tej jednostki chorobowej wzrost zachorowań
w okresie jesienno zimowym – co obejmuje kwartał I i IV, natomiast w kwartale III widać
wyraźny spadek zachorowań
Tabela Liczba zachorowań na grypę w latach 2009-2014
rok
liczba zachorowań
2014
2013
2012
2011
2010
2009
24879
29864
15963
7999
1116
7999
6
liczba zachorowań na grypę w poszczególnych kwartałach
I kwartał;
30606; 40%
IV kwartał;
21199; 28%
I kwartał
II kwartał
III kwartał
IV kwartał
III kwartał;
9162; 12%
II kwartał;
15693; 20%
Wykres Liczba zachorowań na grypę w poszczególnych kwartałach 2014r.
OSPA WIETRZNA, ŚWINKA, RÓśYCZKA, SZKARLATYNA
Najczęstsza choroba zakaźna wieku dziecięcego charakteryzująca się znaczną
zaraźliwością. Po przechorowaniu ospy wietrznej wirus przyjmuje postać latentną (ukrytą)
w czuciowych (grzbietowych) zwojach nerwów rdzeniowych i czaszkowych, w których
pozostaje w formie uśpionej do końca Ŝycia. W warunkach obniŜonej odporności organizmu
moŜe dojść do reaktywacji wirusa i rozwoju półpaśca.
Ospa wietrzna jest chorobą, której moŜna zapobiegać poprzez szczepienie ochronne. W Polsce
szczepienie przeciwko ospie wietrznej są nadal szczepieniami zalecanymi.
W 2014r. zarejestrowano 784 przypadki, zapadalność wyniosła 888,5 na 100 000 ludności.
Liczbę zachorowań na ospę wietrzną na przełomie lat 2006 – 2014:
2006 - 134 zachorowania; 2007 - 160; 2008 - 65; 2009 - 177; 2010 - 249 zachorowań;
2011 - 433; 2012 - 399; 2013 – 632; 2014 - 78
Wykres Liczba zachorowań ospę wietrzną na przełomie lat 2006 – 2014
Zachorowania na ospę wietrzną w latach 2006-2014
784
632
433
399
249
134
177
160
65
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
7
Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) jest to ostra wirusowa choroba
zakaźna przebiegająca z gorączką i bolesnym obrzękiem gruczołów ślinowych - najczęściej
przyusznych, rzadziej podŜuchwowych lub podjęzykowych i nierzadko z objawami ze strony
centralnego układu nerwowego.
Źródłem zakaŜenia jest chory człowiek oraz osoby z bezobjawowym przebiegiem choroby.
Zapadalność na świnkę w Polsce gwałtownie się obniŜyła po wprowadzeniu w 2004
roku obowiązku szczepienia szczepionką trójwalentną przeciwko odrze, śwince i róŜyczce
dzieci w 13-14 roku Ŝycia oraz w 2006r. szczepień przypominających dla dzieci w 10 roku
Ŝycia.
W 2014 roku na terenie powiatu kościerskiego zachorowało na świnkę 11 osób.
RóŜyczka jest chorobą o dwóch obliczach. Nabyta jest przewaŜnie niegroźna.
Przebiega z wysypką i objawami grypopodobnymi, choć zdarzają się przypadki o cięŜkim
przebiegu. Jest silnie zakaźna, a chorują na nią głównie dzieci nabywając tym samym
odporność na wiele lat. Inaczej jest z róŜyczką wrodzoną, która jest bardzo niebezpieczna
dla płodu. ZakaŜenie we wczesnym okresie ciąŜy często prowadzi do poronienia. ZakaŜenie
w II lub III trymestrze ciąŜy przyczynia się do licznych wad wrodzonych.
Wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciwko róŜyczce ma przede wszystkim
zapobiegać przypadkom róŜyczki wrodzonej i groźnym powikłaniom róŜyczki nabytej.
Przed wprowadzeniem szczepień zachorowalność na róŜyczkę była największa u dzieci
w wieku przedszkolnym i w pierwszych klasach szkoły podstawowej.
Obowiązkowe szczepienie przeciwko róŜyczce w Polsce wprowadzono w 1988 roku
dla dziewczynek w 13 roku Ŝycia (z rocznika 1975). W 2004 roku obowiązkiem szczepienia
podstawowego szczepionką trójwalentną przeciw ko odrze, śwince i róŜyczce objęto
wszystkie dzieci (dziewczynki i chłopców) w 13-14 m-cu Ŝycia, a dodatkowo 2006r.
wprowadzono szczepienie przypominające dla dzieci w 10 roku Ŝycia. 15
W 2014 roku na terenie powiatu kościerskiego zachorowały na róŜyczkę 4 osoby
Tab. Liczba zachorowań i zapadalność na róŜyczkę, świnkę i szkarlatynę w latach 2006–2013
rok
choroba zakaźna
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
65
177
249
433
399
632
784
7
1
2
24
22
4
3
1
6
7
9
11
ospa
wietrzna
liczba
zachorowań
134
160
róŜyczka
liczba
zachorowań
2
34
świnka
liczba
zachorowań
3
1
127
-
8
Błonica, Szkarlatyna (płonica), Krztusiec
Błonica zwana równieŜ dyfterytem jest to ostra choroba zakaźna wywołana przez
bakterie. Błonica została skutecznie wykorzeniona przez szczepienia ochronne i do początku lat
dziewięćdziesiątych uwaŜano, Ŝe błonica nie stanowi juŜ niebezpieczeństwa. Błonica jest nadal
chorobą niebezpieczną i Ŝe naleŜy jej zapobiegać poprzez szczepienia ochronne.
Na terenie powiatu kościerskiego nie odnotowano zachorowania na błonice.
Szkarlatyna (Płonica), jak potocznie nazywa się płonicę, jest zakaźną chorobą
bakteryjną, głównie wieku dziecięcego, wywoływaną przez paciorkowce z grupy A.
ZakaŜenia tą grupą paciorkowców to najczęstsze zakaŜenia u dzieci, w tym sensie
wymagające szczególnej czujności, iŜ mogą one po ostrym okresie choroby pozostawić stan
nosicielstwa,
jak
i
długotrwałe
następstwa
w
postaci
mniej
lub
bardziej
cięŜkich
i niebezpiecznych dla zdrowia powikłań.
Krztusiec, zwany takŜe kokluszem, to ostra choroba zakaźna dróg oddechowych o
bardzo duŜej zaraźliwości, którą wywołują Gram ujemne pałeczki Bordetella pertussis. ZakaŜenie
przenosi się drogą kropelkową. Drogą powietrzną bakterie krztuśca przedostają się do górnych
dróg oddechowych, gdzie dzięki róŜnym czynnikom adhezyjnym, zostają zatrzymane na nabłonku
migawkowym. Bakterie krztuśca nie wykazują cech inwazyjności, co oznacza, Ŝe nie przedostają
się do krwi, a ich patogenne działanie związane jest z produkcją toksyn.
Krztusiec naleŜy do jednych z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych (podobnie jak odra
i ospa). Wskaźnik podatności na zakaŜenie jest bardzo wysoki i wynosi ok. 90%, co oznacza, Ŝe
na kaŜde 100 osób mających kontakt z osobą chorą, które nie posiadają odporności na
zachorowanie aŜ 90 zachoruje, a tylko 10 uniknie zakaŜenia.
W 1960 roku wprowadzono w Polsce szczepienia ochronne p-ko krztuścowi, co spowodowało
znaczne obniŜenie współczynnika zapadalności z 100-200 zachorowań na 100000 mieszkańców
do poziomu poniŜej 1.
Obecnie szczepienie przeciwko krztuścowi składa się z 3 dawek podstawowych w 1 roku
Ŝycia oraz dawki uzupełniającej w 16-18 miesiącu Ŝycia. Od 2006 roku, w ramach programu
Światowej
Inicjatywy
ds.
Krztuśca
w
Polsce,
wprowadzono
dodatkowe
szczepienie
przypominające dla sześciolatków.
W 2014 roku zarejestrowano 12 zachorowań.
Tab. 2. Liczba zachorowań na szkarlatynę i krztusiec w latach 2006-2014
4
rok
choroba zakaźna
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Szkarlatyna
(Płonica)
liczba
zachorowań
1
19
12
15
4
24
45
38
27
Krztusiec
liczba
zachorowań
-
8
0
0
0
1
0
6
12
9
GRUŹLICA
Gruźlica jest jedną z chorób zakaźnych. Szacuje się, Ŝe około 70 proc. populacji
miało kontakt z prątkami gruźlicy, jednak wniknięcie prątków do organizmu nie jest
jednoznaczne z zachorowaniem na tę chorobę. Jej przebieg uzaleŜniony jest bowiem od
wielu
czynników
indywidualnych,
min.:
stanu
układu
immunologicznego,
wieku
i uwarunkowań genetycznych.
Najłatwiej zarazić się tą chorobą drogą kropelkową, toteŜ zakaŜeniu sprzyja kontakt z chorą,
nie leczącą się osobą. Człowiek taki kichając, lub kaszląc uwalnia prątki gruźlicy, które
unosząc się w powietrzu stanowią niebezpieczeństwo dla innych osób. Szacuje się, iŜ jeden
prątkujący, nie poddany terapii człowiek moŜe w ciągu roku zarazić nawet 15 osób.
Światowa Organizacja Zdrowia opracowała nową strategię walki z gruźlicą- Bezpośrednio
Nadzorowane Leczenie Krótkoterminowe - mające na celu poprawę skuteczności walki z tą
chorobą.
Chorzy na gruźlicę podlegają ustawowemu obowiązkowi leczenia, a osoby chore na gruźlicę w okresie
prątkowania oraz osoby z uzasadnionym podejrzeniem o prątkowanie dodatkowo obowiązkowej
hospitalizacji.
Państwowy
Powiatowy
Inspektor
Sanitarny
w
Kościerzynie
rejestruje
przypadki
podejrzeń/zachorowań na gruźlicę oraz prowadzi nadzór epidemiologiczny nad chorymi
i osobami z ich najbliŜszego otoczenia.
W 2014 roku zanotowano 4 przypadki zachorowań na gruźlicę, objęto nadzorem
epidemiologicznym 17 osób.
ZATRUCIA POKARMOWE, ZAKAśENIA JELITOWE
Zatrucia pokarmowe – to ostre i gwałtowne dolegliwości Ŝołądkowo-jelitowe
objawiające się zwykle biegunką i wymiotami. Występują w stosunkowo krótkim czasie po
spoŜyciu Ŝywności skaŜonej drobnoustrojami lub trującymi substancjami chemicznymi.
Okres wylęgania zatruć pokarmowych zakaźnych, zwłaszcza wywołanych przez bakterie,
jest bardzo krótki, trwa od kilku do kilkunastu godzin, najdłuŜej do kilku dni.
W 2014 roku odnotowano dwa podejrzenia zatrucia pokarmowego. Nie ustalono czynnika
chorobotwórczego.
W 2014 roku zarejestrowano ogółem 800 przypadków zapaleń Ŝołądkowo-jelitowych
o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu.
W 2014 roku najczęstszą przyczyną bakteryjnych zakaŜeń pokarmowych były:
Bakterie Salmoella sp.
Salmonellozy przebiegały głównie pod postacią nieŜytu Ŝołądkowo-jelitowego.
W 2014 roku odnotowano 5 przypadków zachorowań wywołanych tymi bakteriami.
10
Clostridium difficile
Clostridium difficile (C. difficile) to beztlenowa bakteria, która w sprzyjających
warunkach wywołuje zapalenie (uszkodzenie) jelita grubego. ZakaŜenie szerzy się drogą
pokarmową i dotyczy przede wszystkim osób starszych, przebywających w szpitalach
i domach opieki.
Głównym objawem zakaŜenia C. difficile jest wodnista biegunka bez domieszki krwi.
Przy cięŜszym przebiegu, u osób z zapaleniem jelita grubego pojawiają się gorączka oraz
wzdęcie i bóle brzucha. W skrajnych przypadkach (10–15% chorych) liczba wypróŜnień
maleje,
a wzdęcie
i bóle
brzucha
narastają.
Takie
objawy
świadczą
o niedroŜności
z rozszerzeniem jelita grubego i wskazują nawet na zagroŜenie Ŝycia.
W 2014 roku odnotowano 25 przypadków zachorowań wywołanych bakteriami
Clostridium difficile . Większość przypadków dotyczyła osób starszych.
Escherichia coli
W 2013 roku do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kościerzynie
zgłoszono 1 przypadek zakaŜeń jelitowych wywołanych przez E. coli.
INWAZYJNA CHOROBA MENINGOKOKOWA
Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i posocznice o etiologii meningokokowej
określane są jako inwazyjna choroba meningokokowa. Chorobę cechuje cięŜki, gwałtowny
przebieg, moŜliwość występowania trwałych pochorobowych powikłań.
W roku 2014 nie zanotowano choroby meningokokowej.
W latach 2005 - 2011 na terenie powiatu kościerskiego notowano zmiany liczby zachorowań
na inwazyjną chorobę meningokokową. W roku 2005 zarejestrowano łącznie 1 przypadek
zachorowania. W latach 2006-2007 nie zgłoszono zachorowań.
W roku 2008 zanotowano 3 przypadki zachorowań na chorobę meningokokową - 1
przypadek posocznicy meningokokowej, 2 przypadki zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych.
W 2009 roku zarejestrowano 2 przypadki zachorowań - 1 przypadek posocznicy, 1
przypadek zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych, natomiast rok 2010 przyniósł ogółem 6
przypadków zachorowań spowodowanych Neisseria Meningitidis, w tym 6 przypadków
zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych oraz 2 przypadki posocznicy.
W roku 2013 zanotowano jeden przypadek choroby meningokokowej.
W latach 2011,2012, 2014 nie zanotowano przypadków choroby meningokokowej.
W kaŜdym przypadku choroby meningokokowej podejmowane są przez Inspekcję
Sanitarną działania przeciwepidemiczne w środowisku chorego. Osoby z najbliŜszego
otoczenia
są
obejmowane
nadzorem
epidemiologiczno-lekarskim
polegającym
na
wdraŜaniu profilaktyki antybiotykowej oraz w sytuacjach tego wymagających, na
badaniu bakteriologicznym wymazów z gardła w kierunku obecności meningokoków.
11
STREPTOCOCCUS PNEUMONIAE
Liczba
zgłoszonych
przypadków
zachorowań
na
chorobę
spowodowaną
Streptococcus pneumoniae w latach 2005 – 2013 sukcesywnie wzrastała i kształtowała się
następująco: rok 2005 i 2006 – 0 zarejestrowanych przypadków, rok 2007 i 2008 – 1
przypadek
zachorowania,
rok
2009
–
2
zarejestrowane
przypadki
zachorowania
spowodowane tą bakterią, natomiast w 2010 roku zgłoszono 6 przypadków inwazyjnej
choroby pneumokokowej, natomiast w roku 2011 zanotowano tylko jednen przypadek
choroby
wywołanej
Streptococcus
pneumoniae
i
była
to
sepsa
w
przebiegu
pneumokokowego zapalenia płuc.
W
roku
2012
zanotowano
3
przypadki
choroby
wywołanej
przez
Streptococcus
pneumoniae, w roku 2013 zanotowano ogółem 8 przypadków zachorowań.
W 2014 roku zgłoszono 2 przypadki zachorowań.
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY
W 2014r. zarejestrowano 4 przypadki zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby
typu C.
W przypadku WZW B w 2014 roku zanotowano 1 przypadek zachorowania na przewlekłe
WZW typu B.
WŚCIEKLIZNA
Wścieklizna jest wirusową chorobą odzwierzęcą, objawiająca się ostrym zapaleniem
mózgu i rdzenia, niemal zawsze prowadzącą do śpiączki i śmierci. Źródłem zakaŜenia są
chore zwierzęta, np. psy, koty, dzikie zwierzęta drapieŜne, nietoperze, sarny, krowy,
wiewiórki. Do zakaŜenia dochodzi poprzez kontakt śliny chorego zwierzęcia z zranioną skórą
lub błoną śluzową człowieka.
W 2014 roku na terenie powiatu kościerskiego zarejestrowano 73 pokąsania przez
zwierzęta w tym 68 pokąsania przez psy, 8 przez koty.
Zaszczepiono przeciw wściekliźnie 7 osób.
BORELIOZA
Występowaniu boreliozy sprzyja obecność na terenie powiatu duŜych obszarów
leśnych będących siedliskiem kleszczy i zakaŜenie tych stawonogów drobnoustrojem
Borrelia burgdorferi stwierdzone w badaniach naukowych.
W 2012 roku zarejestrowano 10 przypadków zachorowania na boreliozę , natomiast
w roku 2013 zanotowano 11 przypadków zachorowań.
W roku 2014 zgłoszono 35 przypadków zachorowań na boreliozę.
2. Szczepienia ochronne
12
NajwaŜniejszym
celem
zdrowotnym
szczepień
ochronnych
jest
zapobieganie
określonemu zakaŜeniu lub chorobie zakaźnej u zaszczepionej osoby lub populacji.
Uodpornienie czynne dzieci w Polsce wykonywane jest głównie w drodze realizacji Programu
Szczepień Ochronnych. Program ten jest aktualizowany co roku.
Dla zapewnienia realizacji szczepień zgodnie z programem szczepień ochronnych konieczne
jest dobre współdziałanie lekarzy pierwszego kontaktu, lekarzy pediatrów, pracowników
słuŜb sanitarno-epidemiologicznych i rodziców szczepionych dzieci.
Wysokie
odsetki
szczepionych
osób
w
Polsce
w
ramach
bezpłatnych
szczepień
obowiązkowych pozwalają sądzić, Ŝe istnieje społeczna akceptacja szczepień. Konieczne jest
dołoŜenie starań, aby jej nie utracić.
Inaczej niestety wygląda sytuacja w zakresie szczepień zalecanych. Niskie na ogół odsetki
zaszczepionych w ramach szczepień zalecanych, przy wysokim odsetku osób zaszczepionych
w ramach szczepień obowiązkowych, mogą świadczyć o braku finansowych moŜliwości
poddania się tego typu szczepieniom.
Pomimo tego w powiecie kościerskim wzrosło zaszczepienie dzieci, młodzieŜy i osób
dorosłych.
W roku 2014 zgłoszono do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Kościerzynie 5 niepoŜądanych odczynów poszczepiennych (NOP):.
W roku 2014 Główny Inspektor Farmaceutyczny podejmował decyzje o wstrzymaniu
w obrocie, z powodu jednorodności zawiesiny preparatu. W 2014r. rodzice 3 dzieci nie
wyrazili zgody na przeprowadzenie szczepień obowiązkowych, aktualnie dzieci mają
przeciwwskazania tymczasowe.
Tabela: Analiza procentowa wykonawstwa szczepień w roku 2014
Lp.
Rocznik
Szczepienie
% wykonania
1.
2014 w trakcie szczepień
WZW
85,00
2.
2013
WZW
93,00
3.
2014
BCG
99,88
4.
2013
Odra, świnka, róŜyczka
83,23
5.
2012
97,81
6.
2013
HIB
99,00
7.
2012
HIB
97,5
8.
2014 w trakcie szczepień
DTP i Polio
62,62
9.
2013
DTP i Polio
99,75
10.
2012
DTP i Polio
94,86
11.
2005
89,54
12.
2001
Td
87,75
13.
1996
Td
89,51
13
3. NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI SŁUśBY ZDROWIA
W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie pozytywnie
zaopiniował 18 decyzji o spełnieniu przez podmioty wykonujące działalność leczniczą na
terenie miasta Kościerzyna wymogów Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca
2012r.
Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego Kościerzynie
w 2014r. znajdowały się 104 podmioty lecznicze tj. 1 szpital, 26 przychodni, 1 medyczne
laboratorium diagnostyczne, 74 praktyki zawodowe i 2 inne podmioty lecznicze (Ośrodek
Leczenia UzaleŜnień Gabinet Psychoterapii w Kościerzynie, Oddział Terenowy Regionalnego
Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kościerzynie).
3.1 Lecznictwo zamknięte
Szpital
Sekcja Epidemiologii Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Kościerzynie
w roku 2014 sprawowała nadzór nad Szpitalem Specjalistycznym w Kościerzynie.
Przeprowadzono ogółem 14 kontroli w lecznictwie zamkniętym w zakresie zagadnień
sterylizacji, dezynfekcji, stanu technicznego, funkcjonalności oraz przestrzegania zasad
reŜimu sanitarnego w zakresie zwalczania zakaŜeń szpitalnych.
W 2014 roku wydano 1 decyzję administracyjną, nałoŜono 1 mandat karny.
W ramach nadzoru nad procesami dezynfekcji sprawdza się, czy w zakładach opieki
zdrowotnej uŜywane są środki dezynfekcyjne dopuszczone do stosowania, czy środek
do dezynfekcji został właściwie dobrany, a jego stęŜenie robocze, czas uŜytkowania
roztworu roboczego i czas dezynfekcji są prawidłowe.
Cała
aparatura
sterylizująca
znajdująca
się
w
Szpitalu
jest
systematycznie
kontrolowana.
Dezynfekcja sprzętu, narzędzi , powierzchni odbywa się zgodnie z obowiązującymi
procedurami zatwierdzonymi przez sekcję ds. epidemiologii.
W Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie istnieje powołany przez dyrektora zespół
i komitet ds. kontroli zakaŜeń szpitalnych. Kompetencje członków zespołów i komitetów
określone są odpowiednimi zarządzeniami dyrektora i zatwierdzonym regulaminem
pracy.
W
Szpitalu
Specjalistycznym
w
Kościerzynie
Komitet
Kontroli
ZakaŜeń
Zakładowych funkcjonuje pod nazwą Rady ds. Higieny I Epidemiologii
Zespół
w Kościerzynie
ds.
kontroli
zakaŜeń
zakładowych
ze
Szpitala
Specjalistycznego
sporządził roczny raport za 2014 rok o zakaŜeniach zakładowych
i patogenach alarmowych, który przekazał Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi
Sanitarnemu w Kościerzynie.
W 2014 roku w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie wystąpiły 2 ogniska epidemiczne.
14
3.2 Lecznictwo otwarte
Przychodnie
W 2014 oku przeprowadzono 51 kontroli sanitarnych przychodni, wydano 6 decyzji
administracyjnych merytorycznych oraz 6 decyzji płatniczych.
Praktyki zawodowe
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie nadzorował w 2014r.
74 praktyki zawodowe:
•
22 indywidualne praktyki lekarskie; w tym: 21 indywidualne praktyki dentystyczne
•
49 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich; w tym: 5 indywidualne
specjalistyczne praktyki dentystyczne.
•
3 inne
W 2014 roku przeprowadzono 84 kontrole sanitarne praktyk lekarskich.
4. Działalność kontrolno- represyjna sekcji epidemiologii
W 2014r. pracownicy pionu epidemiologii przeprowadzili 369 kontroli, w tym:
166 kontroli placówek słuŜby zdrowia; punktów szczepień;
203 wywiadów epidemiologicznych;
Wydano 13 decyzji merytorycznych oraz 13 decyzji administracyjnych na kwotę 957 zł.
15
III. SEKCJA HIGIENY KOMUNALNEJ
Sekcja Higieny Komunalnej w 2014 roku, w zakresie działań dot. elementów
środowiska, zwłaszcza wody do spoŜycia oraz utrzymania naleŜytego stanu sanitarnohigienicznego obiektów uŜyteczności publicznej i innych obiektów w tym dworców, środków
transportu oraz cmentarzy, realizowała następujące zagadnienia:
Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi:
1. Prowadzenie monitoringu jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi.
2. Nadzór nad obiektami słuŜącymi do zaopatrzenia ludności w wodę.
3.Dokonywanie
ocen
jakości
wody
do
spoŜycia
okresowych
i
obszarowych,
oraz
informowanie organów samorządowych i ludności o jakości wody w nadzorowanych
urządzeniach wodociągowych (oceny dostępne na stronie PSSE w Kościerzynie):
http://pssekoscierzyna.pis.gov.pl/?glowna=4).
4. Wydawanie ocen higienicznych dotyczących materiałów oraz wyrobów stosowanych do
uzdatniania i dystrybucji wody.
Nadzór nad kąpieliskiem, miejscami wykorzystywanymi do kąpieli, basenami
kąpielowymi i urządzeniami rekreacji wodnej:
1. Monitoring jakości wody - całoroczny w basenach kąpielowych, oraz w objętych
nadzorem kąpielisku i miejscach wykorzystywanych do kąpieli, corocznie, przed
sezonem i w trakcie trwania sezonu letniego.
2. Wydawanie ocen o przydatności wody do kąpieli w kąpielisku i w miejscach
wykorzystywanych do kąpieli.
3. Kontrola stanu sanitarno-porządkowego kąpieliska, miejsc wykorzystywanych do kąpieli
oraz basenów kąpielowych i urządzeń rekreacji wodnej.
Nadzór ogólny nad obiektami uŜyteczności publicznej:
1. Nadzór nad stanem sanitarno-higienicznym obiektów uŜyteczności publicznej: hoteli,
obiektów świadczących usługi hotelarskie, obiektów sportowych, zakładów fryzjerskich,
kosmetycznych, odnowy biologicznej, solariów, domów pomocy społecznej,
jednostek
organizacji pomocy społecznej, ogrzewalni, schroniska dla bezdomnych, dworców PKP i
PKS, cmentarzy, piaskownic, domów kultury, kina, pralni, środków transportu, ustępów
publicznych.
2. Nadzór nad stanem sanitarnym pomieszczeń i urządzeń oraz warunków przy udzielaniu
świadczeń
zdrowotnych
podmiotów
wykonujących
działalność
leczniczą,
a w szczególności w aspekcie prawidłowego postępowania z odpadami medycznymi.
3. Nadzór nad stanem sanitarno-porządkowym środków transportu, karetek, autobusów
turystycznych
i
komunikacji
publicznej,
środków
transportu
szynowego
taboru
osobowego kolejowego, środków transportu do przewozu chorych, zwłok i szczątków
ludzkich.
16
W 2014 roku pod nadzorem sanitarnym Sekcji Higieny Komunalnej znajdowało się
384 obiektów, w tym:
•
38 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę,
•
37 wodociągów innych podmiotów,
•
1 kąpielisko i 25 miejsc wykorzystywanych do kąpieli,
•
1 basen kąpielowy,
•
282 obiekty uŜyteczności publicznej.
W związku z prowadzonym nadzorem sanitarnym pracownicy Sekcji Higieny
Komunalnej w 2014r. przeprowadzili łącznie 519 kontroli, pobrali do badań 274 próbek
wody do spoŜycia, z basenów, jacuzzi, kąpieliska, miejsca wykorzystywanego do kąpieli i
wykonali podczas ich poboru 59 oznaczeń parametrów fizykochemicznych.
W ramach prowadzonego w 2014r. postępowania administracyjnego oraz działalności
kontrolno-represyjnej pracownicy Sekcja Higieny Komunalnej wystawili łącznie:
•
17 decyzji merytorycznych,
•
7 postanowień,
•
4 decyzje płatnicze na kwotę 2016 zł,
•
128 ocen o jakości wody przeznaczonej do spoŜycia,
•
55 bieŜących ocen jakości wody w miejscach wykorzystywanych do kąpieli i kąpielisku.
1. Nadzór nad zaopatrzeniem w wodę do spoŜycia przez ludzi
W
2014r.
pod
nadzorem
sanitarnym
Państwowego
Powiatowego
Inspektora
Sanitarnego w Kościerzynie znajdowało się 75 wodociągów i ujęć, w tym 38 objętych
monitoringiem w myśl Ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t. j. Dz. U. z 2006r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.).
Podział nadzorowanych wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę w
zaleŜności od wielkości produkcji wody:
Produkcja wody
[m3/d]
Liczba
wodociągów
<100
20
100-1000
17
1000 – 10 000
1
Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi sprawowany jest przez
organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r.
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t. j. Dz.U. z 2011r. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.) i ustawy z
dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
17
(t. j. Dz.U. z 2006r. Nr 123 poz. 858, z późn.zm.). Jakość wody przeznaczonej do spoŜycia
powinna odpowiadać wymaganiom określonym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia
29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r.
Nr 61, poz. 417, z późn. zm.).
Podstawę zaopatrzenia w wodę do spoŜycia mieszkańców powiatu kościerskiego stanowią
wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę, które oparte są na wodach podziemnych.
W 2014r. czynnych było 75 urządzeń dostarczających wodę.
Zaopatrywały one na stałe w wodę 58351 tys. mieszkańców powiatu kościerskiego
tj. 83,1% ogółu ludności.
W większości wodociągi to urządzenia o wydajności poniŜej 100 m3/d. Ich liczba wynosiła
20, co stanowiło 25,6 % wszystkich wodociągów.
Największym wodociągiem jest wodociąg kościerski, produkujący 2064,6 m3 wody /dobę
i zaopatrujący 22660 tys. mieszkańców miasta Kościerzyna.
Na obszarze powiatu kościerskiego w 2014r. skontrolowano 75 urządzeń dostarczających
wodę w tym:
•
38 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę
•
37 wodociągów innych podmiotów zaopatrujące w wodę.
Łącznie dokonano 79 kontroli urządzeń wodociągowych.
Pobrano do badania 263 próby wody.
Wydano 128 ocen o jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi.
W ramach prowadzonego monitoringu jakości wody dokonywane były pobory próbek wody
do badania z urządzeń wodociągowych, z częstotliwością w zaleŜności od wielkości
wodociągu (tj. produkcji wody i ilości odbiorców) i jego rodzaju (tj. wodociąg zbiorowego
zaopatrzenia
w
wodę
lub
inny
profil
działalności),
jak
równieŜ
stwierdzanych
nieprawidłowości jakości wody oraz na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
29.03.2007r.
w
sprawie
jakości
wody
przeznaczonej
do
spoŜycia
przez
ludzi
(Dz.U.2007.61. 417 z póź. zm.).
Próbki wody pobierane były przez przedstawicieli Państwowego Powiatowego Inspektora
w Kościerzynie, zgodnie z ustalonym harmonogramem poboru prób wody w ustalonych
punktach poboru. Następnie dostarczane do badań w Laboratorium PSSE w Starogardzie
Gdańskim i Laboratorium WSSE w Gdańsku.
Badania jakości wody, niezaleŜnie od badań wykonywanych przez organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej w ramach nadzoru bieŜącego, prowadzone były w ramach wewnętrznej
kontroli jakości wody, przez przedsiębiorstwa, nadzorujące jakość wody w procesie
ujmowania, uzdatniania i dystrybucji wody oraz bezpośrednio po awariach, a ich wyniki
w ramach monitoringu oceniane były przez Inspektora Sanitarnego.
18
Obowiązkiem
o
przedsiębiorstwa
kaŜdorazowym
pogorszeniu
wodociągowego
jakości
wody
było
informowanie
(nieodpowiadającej
Inspektora
wymaganiom
rozporządzenia) oraz o podejmowanych działaniach naprawczych.
W celu określenia czy spoŜywana woda jest bezpieczna dla zdrowia ludzkiego Inspekcja
Sanitarna systematycznie w oparciu o sprawozdania z badań jakości wody do spoŜycia,
dokonuje jej oceny w ramach bieŜącego nadzoru sanitarnego, na podstawie ustawy o
Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz obowiązującego Rozporządzenia w sprawie jakości
wody do spoŜycia.
Oceny jakości wody były dostępne są na stronie BIP Powiatowej Stacji Sanitarno –
Epidemiologicznej w Kościerzynie (http://www.pomorskie.eu/pl/bip/psse/psse_koscierzyna).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, badania jakości wody przeznaczonej do spoŜycia
przez ludzi, wykonują laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz inne laboratoria
o udokumentowanym systemie jakości prowadzonych badań wody, zatwierdzonym przez
Państwową Inspekcję Sanitarną.
Ocena nadzorowanych urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w wodę
− Wodociągi o wydajności < 100 m3/dobę
W 2014r. oceniono i skontrolowano 20 wodociągów o wydajności <100 m3 /dobę,
w 1 przypadku stwierdzono warunkową przydatność wody do spoŜycia ze względu na
ponadnormatywną zawartość manganu i zapachu. Pod względem mikrobiologicznym woda
z w/w wodociągów spełniała wymagania sanitarne.
− Wodociągi o wydajności 100 -1000 m3/dobę
W 2014r. oceniono i skontrolowano 17 wodociągów o wydajności od 100 do 1000m3 /dobę,
w 1 przypadku stwierdzono warunkową przydatność wody do spoŜycia ze względu na
ponadnormatywną
zawartość
manganu,
Ŝelaza
i
mętności.
Pod
względem
mikrobiologicznym spełniała wymagania obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z
dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U.
Nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
− Wodociągi o wydajności i 1000 - 10000 m3/dobę
W 2014r. eksploatowano i oceniono 1 wodociąg, którego stan sanitarno-higieniczny był
dobry, a jakość wody w badanym zakresie spełniała wymagania Rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez
ludzi (Dz.U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
Inne podmioty zaopatrujące w wodę
W 2014r. oceniono 37 wodociągów znajdujących się w ewidencji, z czego w 2 wodociągach
stwierdzono warunkową przydatność wody do spoŜycia ze względu na ponadnormatywną
19
zawartość manganu, Ŝelaza i mętności. Pod względem mikrobiologicznym odpowiadała
wymaganiom obowiązującego rozporządzenia.
Działalność kontrolno-represyjna
W
przypadku
stwierdzenia
przekroczeń
dopuszczalnych
wartości
wskaźników
i parametrów określonych w obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Zdrowia prowadzone
było postępowanie administracyjne mające na celu doprowadzenie jakości wody do
obowiązujących wymogów sanitarnych.
W wyniku działań z nadzoru nad zaopatrzeniem ludności w wodę, wydano:
•
6 decyzji, w tym 4 decyzje zmieniające termin realizacji i 1 decyzję o wygaśnięciu,
•
1 decyzję rachunkową na łączną kwotę 1664 zł.
2. Nadzór nad kąpieliskami, basenami kąpielowymi i urządzeniami rekreacji
wodnej
Stan sanitarny kąpieliska i miejsc wykorzystywanych do kąpieli w 2014r.
W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie sprawował nadzór
sanitarny nad 1 kąpieliskiem przy Centrum Wypoczynkowo-Szkoleniowym w Garczynie oraz
25 miejscami wykorzystywanymi do kąpieli.
Podczas
sezonu
wykorzystywanych
do
kąpieliskowego
kąpieli,
zgodnie
w
z
2014r.
na
w/w
obowiązującymi
kąpieliskach
wymaganiami,
i
miejscach
Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie przeprowadził 29 kontroli, a organizatorzy
prowadzili kontrole wewnętrzne we własnym zakresie.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie na podstawie uzyskanych od
organizatora sprawozdań z badań oraz przeprowadzonych kontroli urzędowych wydał 55
bieŜących ocen jakości wody w nadzorowanym kąpielisku i miejscach wykorzystywanych do
kąpieli, w tym 1 ocenę o nieprzydatności wody do kąpieli:
- ze względu na zakwit sinic w miejscu wykorzystywanym do kąpieli w miejscowości Wielki
Podleś nad jeziorem Zagnanie.
W 2014r. nałoŜono 3 mandaty karne na sumę 600zł. dot. miejsc wykorzystywanych do
kąpieli. W 2 przypadkach organizator miejsc przy Ośrodku Wypoczynkowym w Sycowej
Hucie i w Debrzynie nie przekazał niezwłocznie PPIS wyników badań jakości wody
przeprowadzonych w trakcie funkcjonowania w/w miejsc w sezonie letnim 2014 celem
wydania bieŜącej oceny jakości wody – naruszenie art. 193, pkt 6 ustawy z dnia 18 lipca
2001r. – Prawo Wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145 z póŜn. zm.). Jeden mandat nałoŜono na
organizatora miejsca wykorzystywanego do kąpieli nad jez. Długie przy O. W. Debrzyno
z uwagi na naruszenie wymagań higieniczno-sanitarnych – na plaŜy przy miejscu
wykorzystywanym do kąpieli stwierdzono papierki, niedopałki papierosów.
W związku z powyŜszym wydano 3 decyzje płatnicze na sumę 352,00 zł.
20
Oceny były zamieszczane na tablicach informacyjnych umieszczonych przy wejściach na
plaŜe oraz stronie BIP PSSE (http://www.pomorskie.eu/pl/bip/psse/psse_koscierzyna).
Badania pobieranych z kąpieliska i miejsc wykorzystywanych do kąpieli próbek wody, były
wykonywane zgodnie z metodami referencyjnymi, określonymi w załączniku nr 1 do
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad
jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86, poz. 478), przez Laboratorium
PSSE w Starogardzie Gdańskim.
Ocena stanu sanitarnego basenów kąpielowych i urządzeń atrakcji wodnych
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie w 2014r. sprawował
nadzór sanitarny nad:
•
„AQUA Centrum” KASZUBSKIE CENTRUM SPORTOWO-REKREACYJNE Sp. z o.o.
•
jacuzzi w obiektach hotelarskich
W 2014r. pobrano 11 próbek wody do badania z basenów i urządzeń atrakcji
wodnych typu jacuzzi oraz przeprowadzono 6 kontroli. Jakość wody w nieckach z badań
wykonywanych
w
ramach
prowadzenia
nadzoru
bieŜącego
spełniała
wymagania
higieniczno-saniarne.
Kontrole
sanitarne
obejmowały
ocenę
jakości
wody
pod
względem
wskaźników
bakteriologicznych, pomiar zawartości chloru wolnego i związanego w nieckach basenowych
i jacuzzi oraz ocenę stanu sanitarno-technicznego całego obiektu, tj. zaplecza sanitarnego
(szatnie, natryski, zaplecze socjalne dla personelu).
W
trakcie
kontroli
zwracano
szczególną
uwagę
na
prawidłową
dezynfekcję
wody,
systematyczną dezynfekcję powierzchni, tzw. plaŜy basenowej oraz kontrolowanych
pomieszczeń zaplecza sanitarnego.
Stan sanitarny obiektów w roku sprawozdawczym nie budził zastrzeŜeń. W dniach od
01.09.2014r. do 05.09.2014r. w Aqua Centrum miała miejsce przerwa technologiczna w
trakcie, której przeprowadzono wymianę wody w obiegach oraz dokonano niezbędne prace
remontowo-modernizacyjne przyczyniające się do zachowania w obiekcie właściwych
warunków sanitarno-technicznych. W obiekcie opracowany, wdroŜony i egzekwowany
Regulamin uwzględniający warunki korzystania z obiektu. W celu zachowania bariery
higienicznej oraz zapewnienia właściwych warunków sanitarno-higienicznych:
- opracowany jest i wdroŜony Plan Higieny z uwzględnieniem wykazu środków myjącodezynfekujących oraz specyfikacji w zastosowaniu,
- stosowane są preparaty dezynfekcyjne o szerokim spektrum działania, równieŜ w kierunku
wirusa brodawczaka ludzkiego,
Zobowiązuje się do stosowania obuwia ochronnego, przeznaczonego do uŜywania wyłącznie
w obiekcie,
- zapewnia się przejście przez „nogomyjki” zawierające środek dezynfekcyjny przed halą
basenową i po wyjściu z hali,
21
- umieszczone są tabliczki w widocznych miejscach informujące o obowiązku dokładnego
mycia ciała pod natryskiem z zastosowaniem środka myjącego przed wejściem na halę
basenową i po wyjściu z niej,
- w indywidualnych szatniach zamontowane są urządzenia dozujące preparat grzybobójczy
do stóp w celu profilaktyki przeciwgrzybicznej stóp a szatnie zbiorowe wyposaŜone są
w dozowniki z preparatem do dezynfekcji stóp.
W roku 2014r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kościerzynie
wpłynęło pismo 2- matek uczniów szkoły podstawowej w Kościerzynie w sprawie warunków
higienicznych i bezpieczeństwa na pływalni w Aqua Centrum w Kościerzynie. Uczniowie
w ramach zajęć wychowania fizycznego uczestniczą co tydzień na zajęciach na pływalni.
Uczniowie od kilku miesięcy borykają się z problemami dermatologicznymi skóry (zakaŜenie
brodawczakiem, zakaŜenie mięczakiem zakaźnym).W związku z powyŜszym dokonano
kontroli w ramach, której stwierdzono, Ŝe w celu zachowania bariery higienicznej oraz
zapewnienia właściwych warunków sanitarno-higienicznych ze strony zarządcy obiektu
prowadzony jest szereg działań i stosowane są preparaty dezynfekcyjne o szerokim
spektrum działania w kierunku bakterii, wirusów, grzybów zarówno w kierunku wirusa
brodawczaka ludzkiego. Opracowany jest i wdroŜony Plan Higieny z uwzględnieniem
wykazu środków myjących i dezynfekujących oraz specyfikacji w zastosowaniu (na bieŜąco
uaktualniany).
W
obiekcie
opracowany
jest,
wdroŜony
i
egzekwowany
Regulamin
uwzględniający warunki korzystania z obiektu.
Ratownicy WOPR oraz instruktorzy zobowiązani są, aby kaŜdorazowo przeprowadzając
odprawę z grupami zorganizowanymi i szkolnymi informowali uczestników tych grup
o zasadach bezpieczeństwa obowiązujących na terenie obiektu, w tym o poruszaniu się
strefie czystej wyłącznie w klapkach basenowych, obowiązku dokładnego mycia całego ciała
przy uŜyciu mydła z dozownika oraz przechodzeniu przez „nogomyjki” obiema stopami.
Stosowane są oznakowania graficzne w strefie czystej obiektu znakami nakazu chodzenia
wyłącznie
w
klapkach
basenowych.
Ponadto
przed
wejściem
do
natrysków
i w przedsionkach umieszczone są oznakowania informujące o obowiązku mycia ciała pod
natryskiem
przy
zatrudniony w
uŜyciu
środka
myjącego
KCRS monitoruje pobyt
ułatwiający
klientów
grup
przekaz
informacji.
Personel
zorganizowanych i klientów
indywidualnych zwracając szczególną uwagę na widoczne na ciele rany i schorzenia skóry,
posiadania w strefie czystej klapek basenowych (czystych), umycia całego ciała mydłem
z dozownika pod prysznicem oraz przejście przez „nogomyjki”, gdzie następuje pierwsza
dezynfekcja stóp i klapek.
W obiekcie stale podejmowane są działania w zakresie zapewnienia odpowiednich
warunków sanitarno-higienicznych.
Przeprowadzona kontrola nie wykazała zaniedbań warunków sanitarno-higienicznych.
22
Ponadto
poinformowano
strony
o
istnieniu
opublikowanych
wytycznych
Głównego
Inspektora Sanitarnego w sprawie wymagań jakości wody oraz warunków sanitarnohigienicznych na pływalniach które uwzględniają między innymi sposób bezpiecznego
korzystania z tego typu obiektów.
3. Nadzór ogólny nad obiektami uŜyteczności publicznej
Ocena stanu sanitarnego obiektów uŜyteczności publicznej
W 2014 roku pod nadzorem ogólnym Sekcji Higieny Komunalnej były 282 obiekty
uŜyteczności publicznej.
W czasie przeprowadzanych kontroli sanitarnych dokonywano ocen stanu higienicznosanitarnego i sanitarno-technicznego niŜej wymienionych grup obiektów:
•
104 podmiotów leczniczych,
•
46 obiektów hotelarskich i innych obiektów świadczących usługi hotelarskie,
•
1 ogrzewalnia,
•
1 schronisko dla bezdomnych,
•
1 dom pomocy społecznej,
•
2 inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej.
•
74 zakładów usługowych (zakłady: fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej,
inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niŜ jedna z w/w usług),
•
7 ustępów publicznych,
•
1 dworzec PKP,
•
1 dworzec autobusowy PKS,
•
27 cmentarzy,
•
17 innych obiektów uŜyteczności publicznej.
Podmioty lecznicze
W 2014r. pod nadzorem Państwowego Inspektora Sanitarnego w Kościerzynie
znajdowało się 104 podmiotów leczniczych w których przeprowadzono 258 kontroli.
•
szpital – 1,
•
podmioty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne – 29,
•
indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie – 49,
•
indywidualne praktyki lekarskie – 22,
•
inne – 3.
Nadzór sanitarny dotyczył m.in. gospodarki odpadami medycznymi. Gospodarka odpadami
prowadzona była zgodnie z opracowanymi i wdroŜonymi procedurami. Postępowanie
z odpadami medycznymi na stanowiskach pracy, gdzie są one wytwarzane postępuje się
w
oparciu
o
stworzone
procedury
uwzględniając
ich
właściwości
oraz
sposób
ich
unieszkodliwiania w myśl obowiązującego rozporządzenia w sprawie gospodarki odpadami
medycznymi.
23
Wytwarzane odpady komunalne zbierane są w sposób selektywny lub zmieszany na
podstawie złoŜonych deklaracji do gmin i Związku Gmin Wierzyca w Starogardzie Gdańskim.
Domy Pomocy Społecznej
Pod nadzorem sanitarnym Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Kościerzynie w 2014r. znajdował się 1 Dom Pomocy Społecznej w Stawiskach.
Obiekt utrzymany był w odpowiednim stanie sanitarno-higienicznym.
Obiekt przeznaczony jest dla 50 mieszkańców, w tym dla 30 osób
w podeszłym wieku
i 20 osób przewlekle somatycznie chorych zgodnie z Decyzją Wojewody Pomorskiego.
Dom przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych (winda i podjazd).
Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej
W 2014 r. w rejestrze obiektów objętych nadzorem tut. Inspektora Sanitarnego było
74 zakładów w tym:
•
zakłady fryzjerskie – 38,
•
zakłady kosmetyczne – 13,
•
zakłady odnowy biologicznej – 7,
•
zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niŜ jedna z w/w usług – 16.
Pomieszczenia, w których są świadczone w/w usługi utrzymane były w czystości i porządku.
W celu zachowania standardów obiekty podlegały okresowym remontom.
Obiekty hotelarskie i inne obiekty świadczące usługi hotelarskie
W roku 2014 nadzorem sanitarnym objętych było 46 obiektów:
•
hoteli – 9,
•
innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie – 37.
We
wszystkich
skontrolowanych
obiektach
nie
stwierdzono
nieprawidłowości
natury
sanitarno-higienicznych za wyjątkiem jednego tj. Ośrodka Wczasowo-Wypoczynkowego
„DEBRZYNO” w Debrzynie za stwierdzenie naruszenia wymagań higieniczno-sanitarnych
w zakresie: w jednym z pokoi w szafach, komodach i szufladach – kurz, w pomieszczeniu
przechowania bielizny czystej półki regałów i posadzka pod nimi – brudna, metalowe kosze
do gromadzenia bielizny brudnej oraz posadzka - brudne. Za stwierdzony stan ukarano
mandatem karnym. Wymienione usterki zostały usunięte natychmiast.
Wszystkie nadzorowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego hotele
posiadają decyzję Marszałka Województwa Pomorskiego o zaszeregowaniu do danego
rodzaju i kategorii.
24
Środki transportu
Przedstawiciele Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego skontrolowali
17 środków transportu, w tym:
•
4 autobusy komunikacji publicznej,
•
2 autobusy turystyczne,
•
3 samochody do przewozu chorych,
•
2 środki transportu szynowego taboru osobowego kolejowego,
•
6 samochodów do przewozu zwłok i szczątków ludzkich.
W trakcie przeprowadzonych kontroli środków transportu i ich zapleczy w zakresie stanu
sanitarnego nie stwierdzono uchybień.
W grupie obiektów komunikacji publicznej skontrolowano dworzec PKS i PKP w Kościerzynie.
W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, iŜ w/w obiekty utrzymane były w dobrym
stanie sanitarno-higienicznym.
Ustępy publiczne
W 2014 roku nadzorem sanitarnym objętych było 7 ustępów publicznych, w tym
4 stałe skanalizowane, 3- tymczasowe nieskanalizowane typu TOY TOY.
Wszystkie
skontrolowane
ustępy
publiczne
utrzymane
były
w
odpowiednim
stanie
sanitarnym. Wszystkie obiekty zaopatrzone były w wystarczającą ilość środków myjącodezynfekujących o szerokim spektrum działania a obiekty stałe zaopatrzone były w bieŜącą
ciepłą i zimną wodę.
Piaskownice
W 2014r. skontrolowano 44 piaskownice. Podczas przeprowadzanych kontroli
w obecności zarządców nieruchomości, zwracano szczególną uwagę na zabezpieczenie
piaskownic przed dostępem zwierząt (psy, koty) i moŜliwością zanieczyszczenia piasku
odchodami zwierząt, w tym ptaków. Sprawdzano dokumentację dotyczącą wymiany piasku.
Ponadto dokonywano oceny stanu technicznego oraz sanitarno-porządkowego urządzeń
i terenów placów zabaw dla dzieci, na których zlokalizowane są piaskownice. Uświadamiano
właścicielom, Ŝe obowiązkowo naleŜy zapewnić wymianę piasku w piaskownicach corocznie
na wiosnę oraz w miarę potrzeb i moŜliwości częściej, równieŜ w sezonie.
Celem kontroli było ograniczenie ryzyka sanitarnego i poprawa bezpieczeństwa dzieci
korzystających z piaskownic, poprzez doprowadzenie do takiego stanu świadomości
właścicieli
piaskownic,
aby
częściej
wymieniali
piasek,
wykonywali
zabezpieczenia
piaskownic (zakrycia, które uniemoŜliwią lub utrudnią dostęp do piaskownic zwierzętom,
w tym psom, kotom i gołębiom), oraz aby czuli się odpowiedzialni za zapewnienie
bezpieczeństwa sanitarnego bawiącym się w piaskownicach dzieciom.
25
Opiniowanie dokumentacji dotyczącej imprez masowych
W związku z wnioskiem organizatora imprezy masowej pn. „Dni Kościerzyny”
w 2014r. wystawiono 1 postanowienie opiniujące pozytywnie przygotowanie imprezy pod
względem sanitarnym. Przed rozpoczęciem imprezy przeprowadzono kontrolę sanitarną
podczas, której nie stwierdzono nieprawidłowości higieniczno-sanitarnych.
Wydawanie zezwoleń na ekshumacje i przewóz zwłok
Sprawy
związane
z
ekshumacjami
i
transportem
zwłok
rozpatrywane
były
niezwłocznie na wniosek zainteresowanych.
W 2014r. wydano:
− 4 postanowienia pozytywnie opiniujące sprowadzenie zwłok z zagranicy celem ich
pochówku.
− 11 decyzji zezwalających na ekshumację szczątków ludzkich na nadzorowanych
cmentarzach.
Przeprowadzono kontrole sanitarne 8 ekshumacji. Nie stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi.
4. Interwencje
W roku 2014 do Sekcji Higieny Komunalnej PSSE w Kościerzynie wpłynęły
22 interwencje.
Interwencje
dotyczyły
m.in.
przepełnienia
zbiorników
z
nieczystościami
płynnymi,
wylewaniem krwi i odpadów zwierzęcych na pola, zalegania odpadów stałych, składowania
beczek ze zuŜytym olejem, śniętych ryb w stawie gminnym, brudnych pojemników na
odpady komunalne przy blokach mieszkalnych, uciąŜliwości zapachowej z hodowli drobiu, z
kontenera na odpady
pochodzenia zwierzęcego i z osadów ściekowych oraz kanalizacji
ściekowej, uciąŜliwości hałasu, zablokowania pracy przepompowni ścieków, usytuowania
płyt azbestowo-cementowych między posesjami, wybudowanie szamba w pobliŜu miejsca
wykorzystywanego do kąpieli, składowania odpadów niewiadomego pochodzenia.
Wszystkie interwencje rozpatrywane były niezwłocznie a w przypadku braku kompetencji
przekazywane właściwym organom celem podjęcia odpowiednich działań.
26
IV. SEKCJA HIGIENY śYWNOŚCI śYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UśYTKU
Do zadań Sekcji higieny Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŜytku naleŜy
w szczególności:
1)
nadzór sanitarny nad miejscami wyrobu, magazynowania oraz sprzedaŜy artykułów
Ŝywności i przedmiotów uŜytku, jakością tych artykułów w produkcji i obrocie oraz nad
środkami transportu do przewozu Ŝywności,
2)
nadzór nad jakością zdrowotną środków spoŜywczych procesie produkcji i w obrocie
oraz kosmetykami,
3) sprawowanie nadzoru nad produktami wprowadzanymi do obrotu, a mogącymi stanowić
zagroŜenie dla zdrowia;
4)
planowanie i pobieranie próbek w ramach urzędowej kontroli i monitoringu oraz
przekazywanie ich do laboratorium,
5)
prowadzenie
ewidencji
zakładów
produkcji,
magazynowania
i
obrotu
środków
spoŜywczych, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością oraz
kosmetyków, a takŜe aktualizowanie bazy danych o podmiotach branŜy spoŜywczej
w systemie SI OPERATOR,
6)
podejmowanie działań pokontrolnych, w tym działań administracyjno-egzekucyjnych,
a takŜe działań w systemie RASFF i RAPEX,
7)
współpraca z komórkami merytorycznymi Stacji, w tym z: sekcją epidemiologii
w zakresie opracowania ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych; zapobiegawczym
nadzorem sanitarnym w zakresie spraw związanych z opiniowaniem, odbiorem obiektów
oraz wydawaniem decyzji; oświatą zdrowotną w zakresie uczestniczenia w realizacji
programów prozdrowotnych; higieną dzieci
i młodzieŜy w zakresie kontroli obiektów
wypoczynku dzieci i młodzieŜy.
8)
współpraca z innymi inspekcjami w zakresie bezpieczeństwa Ŝywności, w tym
z Inspekcją Weterynaryjną oraz z jednostkami samorządowymi (Starostwem, Policją,
StraŜą Miejską)
9)
sporządzanie ocen, informacji i sprawozdań wynikających z zadań planowanych, a takŜe
na polecenie PWIS,
10) prowadzenie i aktualizowanie ewidencji zakładów Ŝywnościowo-Ŝywieniowych
1.
Działalność kontrolno-represyjna
i Przedmiotów UŜytku
Sekcji
Higieny
śywności
śywienia
W 2014 roku skontrolowano ogółem 612 obiektów Ŝywieniowo-Ŝywnościowych oraz
zakłady obrotu kosmetykami.
27
W nadzorowanych zakładach przeprowadzono ogółem 1006 kontroli, w tym:
• 449 kontroli sanitarnych kompleksowych;
• 148 kontroli tematycznych;
• 170 kontroli interwencyjnych w zakresie m.in. zgłoszeń w systemie RASFF i RAPEX oraz
interwencji konsumentów na złą jakość Ŝywności i zły stan sanitarny zakładu oraz w
związku z pismami PPWIS w Gdańsku.
• 177
o
wizyt na wniosek strony. Kontrole sanitarne związane z wydaniem decyzji
zatwierdzeniu
zakładu
i
zaświadczenia
o
wpisie
do
ewidencji
zakładów
podlegających kontroli PIS;
• 62 kontrole sprawdzające, które dotyczyły sprawdzenia wykonania zaleceń decyzji
administracyjnych
(poprawa
stanu
sanitarno-technicznego,
wycofanie
środka
spoŜywczego z obrotu handlowego z uwagi na upływ daty minimalnej trwałości)
i doraźnych zaleceń zawartych w protokółach kontroli sanitarnej.
• 35 kontroli zakładów zajmujących się obrotem i produkcją kosmetyków.
Wydano ogółem 359 decyzji merytorycznych, w tym:
- 90 decyzji, które dotyczyły przede wszystkim poprawy stanu technicznego zakładu,
zakazu wprowadzania do obrotu środków spoŜywczych po upływie terminu przydatności do
spoŜycia,
decyzje
zmieniające
własną
decyzję,
decyzje
umarzające
postepowanie
administracyjne itp.),
- 157 decyzji o zatwierdzeniu zakładu przez PPIS
- 112 decyzji płatniczych,.
W postępowaniu mandatowym nałoŜono ogółem 22 mandatów karnych na
kwotę
5.800 zł. (średnia wysokość mandatu wynosiła 264zł).
2.
Nadzór nad obiektami Ŝywności i Ŝywienia, materiałami i wyrobami
przeznaczonymi do kontaktu z Ŝywnością oraz zakładami wprowadzającymi
kosmetyki do obrotu.
W 2014r. w rejestrze znajdowały się następujące rodzaje zakładów produkujących
Ŝywność:
• Wytwórnie lodów - 3
• Automaty do lodów - 9
• Piekarnie - 9
• Ciastkarnie – 2
• Przetwórnie owocowo-warzywne -2
• Browary - 1
• Wytwórnie suplementów diety - 1
• Wytwórnie środków spoŜywczych specjalnego przeznaczenia Ŝywieniowego - 1
• Inne wytwórnie Ŝywności (galanteria cukiernicza, produkcja podstawowa) - 18
28
W tej grupie zakładów przeprowadzono 66 kontroli i rekontroli, w tym 1 kontrola
interwencyjna.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w zakładach produkujących Ŝywność to:
• brak
utrzymania
czystości
bieŜącej
zakładu
w
pomieszczeniach
produkcyjnych,
magazynowych
• brak
przestrzegania
zasad
GHP
dotyczących
mycia,
czyszczenia
i
dezynfekcji
pomieszczeń
• brak czystości i porządku urządzeń i sprzętu,
• brak zachowania czystości odzieŜy ochronnej
• brak wypełniania na bieŜąco rejestrów GHP/GMP
• brak
właściwie
opracowanego
systemu
HACCP
(brak
wyznaczonych
działań
korygujących jeŜeli KPK nie spełnia wymagań, brak wyznaczonych prawidłowych KPK)
• nieprawidłowy stan techniczny zakładu (nierówne podłogi, brudne ściany, sufity,
zniszczona stolarka okienna i drzwiowa)
• brak
odpowiedniego
zabezpieczenia
przed
szkodnikami
(
kratki
w
otworach
wentylacyjnych, siatek w otwieranych oknach).
Wydano
2
decyzje
administracyjne
nakazujące
poprawę
stanu
technicznego
zakładów.
Na 33 zakłady skontrolowane, system HACCP opracowały wszystkie zakłady. Pobrano do
badań mikrobiologicznych 34 próbki Ŝywności (lody, ciasto z kremem), Ŝadna nie uległa
dyskwalifikacji oraz 1 próbkę w kierunku zanieczyszczeń GMO (mieszanka kukurydziana do
produkcji pieczywa)- nieprawidłowości nie stwierdzono, 1 próbka pieczywa bezglutenowego
w kierunku obecności glutenu- nieprawidłowości nie stwierdzono.
Podczas kontroli w zakładach produkcji Ŝywności nałoŜono 2 mandaty karne na kwotę
600 zł.
Obrót Ŝywnością
Rodzaje zakładów obrotu Ŝywnością:
• Sklepy spoŜywcze, w tym hiper- i supermarkety – 268 (w tym 10 supermarketów),
• Kioski, w tym kioski na targowiskach – 26,
• Magazyny hurtowe– 13,
• Obiekty ruchome i tymczasowe – 49,
• Środki transportu – 49,
• Inne obiekty obrotu Ŝywnością– 41.
W tej grupie zakładów przeprowadzono 592 kontrole i rekontrole, w tym 127 kontroli
interwencyjnych.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w w/w zakładach to:
• brak
wdroŜonych programów sanitarno-higienicznych GHP/GMP (brak bieŜących
zapisów w rejestrach),
29
• brak
procedur postępowania ze środkami spoŜywczymi o niewłaściwej jakości
zdrowotnej
•
brak udokumentowanego stanu zdrowia osób mających kontakt z Ŝywnością,
•
niewłaściwe
przechowywanie
Ŝywności
(
brak
segregacji
w
urządzeniach
chłodniczych).
•
brak czystości i porządku pomieszczeń, urządzeń sprzętu oraz w otoczeniu zakładu
•
nieprawidłowy stan techniczny zakładu (podłogi, ściany sufity)
•
urządzenia i sprzęt stykający się z Ŝywnością zniszczony, wyeksploatowany
• niewłaściwa jakość środków spoŜywczych (przeterminowane
produkty,
zmiany
organoleptyczne)
• brak wydzielonego miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego i środków
myjąco-dezynfekujących
• brak wydzielonego miejsca do mycia skrzynek, transporterów.
• nieprawidłowe
znakowanie
środków
spoŜywczych
(oświadczenia
Ŝywieniowe,
zdrowotne, niewłaściwe oznakowanie bułki tartej -brak składników)
• nieprawidłowa ochrona zakładu przed szkodnikami (obecność much)
Wydano 61 decyzji administracyjnych (tym min.):
-
22
decyzje
nakazujące
poprawę
stanu
technicznego
zakładów,
2 decyzje z terminem natychmiastowej wykonalności, o nakazie wycofania z obrotu
handlowego środków spoŜywczych po upływie terminu przydatności do spoŜycia lub daty
minimalnej trwałości.
Pobrano do badań 134 próbki Ŝywności w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych
i fizyko-chemicznych, Ŝadna nie uległa dyskwalifikacji.
Na 339 zakładów skontrolowanych, opracowany, wdroŜony system „elastyczny” HACCP
posiada 100% zakładów.
Podczas kontroli w zakładach obrotu Ŝywnością nałoŜono 14 mandatów karnych na
kwotę 3500 zł.
Obiekty Ŝywienia zbiorowego otwartego
Obiekty Ŝywienia zbiorowego otwartego:
• Zakłady Ŝywienia zbiorowego otwarte (restauracje, kawiarnie, bary) – 129,
• Zakłady małej gastronomii – 77.
W tej grupie zakładów przeprowadzono 129 kontroli i rekontroli, w tym 7 kontroli
interwencyjnych.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w w/w grupie obiektów to:
• brak pełnego wdroŜenia GHP/GMP - (brak bieŜących zapisów w rejestrach),
• brak pełnego opracowania systemu HACCP (nie wyznaczono zagroŜeń, KPK, brak
postępowania z produktem niezgodnym)
30
• brak udokumentowanego stanu zdrowia personelu w obiektach
• nieprawidłowy stan techniczny zakładu (podłogi, ściany sufity)
• przeterminowane produkty oraz niewłaściwa jakość surowców i składników
• brak identyfikowalności- brak właściwego oznakowania półproduktów
• nieprawidłowego magazynowania i segregowania, brak rozdziału i segregacji między
surowcami, wyrobami gotowymi i półproduktami
• brak czystości i porządku pomieszczeń, urządzeń sprzętu
• brak środków do higienicznego mycia i dezynfekcji oraz suszenia rąk
• nieprawidłowa ochrona zakładu przed szkodnikami, brak siatek owadoszczelnych w
otwieranych oknach ( obecność much)
• nieprawidłowego przechowywania i usuwania odpadów – przepełnione i brudne
pojemniki na odpadki, brak prawidłowo opracowanej procedury postępowania z
odpadami.
Wydano 1 decyzję administracyjną nakazującą poprawę stanu technicznego zakładu, 1
decyzję
z
rygorem
natychmiastowej
wykonalności
o
wycofaniu
z
obrotu
środków
spoŜywczych po upływie terminu przydatności do spoŜycia. W 15 zakładach zbiorowego
Ŝywienia otwartego w tym w 4 zakładach małej gastronomii wykonano badania jakości
tłuszczu smaŜalniczego- stopień zuŜycia tłuszczu testem OLEO TEST. W badanych próbkach
nie stwierdzono złej jakości tłuszczu.
Podczas kontroli w zakładach Ŝywienia zbiorowego otwartego nałoŜono 4 mandaty karne na
kwotę 900 zł.
Obiekty Ŝywienia zbiorowego zamkniętego
Rodzaje zakładów Ŝywienia zbiorowego zamkniętego:
• Stołówki pracownicze – 1,
• Bufety przy zakładach pracy – 2,
• Stołówki w domach wczasowych – 14,
• Bloki Ŝywienia w szpitalach – 1,
• Kuchnie niemowlęce – 1,
• Stołówki w Ŝłobkach i domach małego dziecka – 2,
• Stołówki szkolne – 26,
• Stołówki na koloniach/obozach/zimowiskach – 24,
• Stołówki w przedszkolach – 26,
• Zakłady usług cateringowych – 2,
• Inne zakłady Ŝywienia – 20.
W tej grupie zakładów przeprowadzono 167 kontroli i rekontroli, w tym 7 kontroli
interwencyjnych.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w w/w grupie obiektów to:
• brak czystości bieŜącej pomieszczeń, urządzeń, sprzętu
31
• niewłaściwe przechowywanie Ŝywności,
• środki spoŜywcze o upływie terminu przydatności do spoŜycia
• nieprawidłowy stan techniczny zakładu (podłogi, ściany sufity)
• niewłaściwe zabezpieczenie zakładu przed szkodnikami (obecność much)
• nieprawidłowego
pojemniki
na
przechowywania i usuwania odpadów
odpadki,
brak
prawidłowo
opracowanej
– przepełnione i
procedury
brudne
postępowania
z odpadami.
Wydano 4 decyzje administracyjne nakazujące poprawę stanu technicznego zakładów,
2 decyzje z terminem natychmiastowej wykonalności:
1 decyzja dot. wycofania z obrotu środków spoŜywczych po upływie terminu przydatności do
spoŜycia druga decyzja dot. zamknięcia (unieruchomienia zakładu).
Pobrano do badań 23 próbki:
- 11 próbek Ŝywności (w związku z podejrzeniem zatrucia pokarmowego), nie uległy
dyskwalifikacji mikrobiologicznej,
- 9 próbek sanitarnych (wymazy)
- 3 próbki posiłków w kierunku oceny jakości Ŝywienia.
Podczas kontroli w zakładach produkcji Ŝywności nałoŜono 2 mandaty karne na kwotę
800 zł.
Obiekty produkujące i wprowadzające do obrotu materiały i wyroby przeznaczone
do kontaktu z Ŝywnością.
W tej grupie obiektów przeprowadzono 14 kontroli i rekontroli, w tym 2 kontrole
interwencyjne. Pobrano do badań 3 próbki wyrobów do kontaktu z Ŝywnością (wyroby
ceramiczne, wyroby szklane, deska do krojenia) - nie zostały zdyskwalifikowane.
3. Ocena jakości Ŝywienia
W 2014 roku przeprowadzono ocenę jakości Ŝywienia w 79 zakładach Ŝywienia
zbiorowego zamkniętego, oceniono 96 jadłospisów w tym:
• Stołówki w domach wczasowych – 14,
• Bloki Ŝywienia w szpitalach – 2,
• Stołówki na koloniach, obozach, zimowiskach – 41,
• Stołówki w przedszkolach – 21,
• Stołówki w szkołach- 17
Ogółem przeprowadzono 96 ocen teoretycznych jadłospisów dekadowych i 3 oceny
laboratoryjne pobranych posiłków obiadowych. Ocena teoretyczna jadłospisów polegała na
oszacowaniu w jadłospisie 10-dniowym zawartości białka, tłuszczów, węglowodanów
i
substancji
mineralnych
dostarczanych
w
posiłkach
na
zgodność
z
zaleceniami
Ŝywieniowymi.
32
Stwierdzono nieprawidłowości w ocenie teoretycznej w 5 zakładach (stołówka w domu
wczasowym, stołówki na koloniach, zakład usług cateringowych):
- zbyt mała podaŜ białka zwierzęcego w dwóch podstawowych posiłkach
- mała podaŜ mleka i jego przetworów
- brak warzyw i owoców na śniadanie i kolacje
- za duŜa podaŜ produktów tłustych.
Ocena
laboratoryjna
pobranych
posiłków
polegała
na
analizie
laboratoryjnej
określającej
w nich zawartość białka, tłuszczów i węglowodanów oraz soli na zgodność z zaleceniami
Ŝywieniowymi.
Badania laboratoryjne 3 pobranych posiłków nie odpowiadały jakości Ŝywienia zgodnie
z normami i zasadami racjonalnego Ŝywienia.
A. W bloku Ŝywienia Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego „Stawiska” w Stawiskach
dostarczającego posiłki do Domu Pomocy Społecznej „Kaszub” w Stawiskach.
Zgodnie z zaleceniami Ŝywieniowymi % energii z białka nie powinien być mniejszy niŜ 12%,
a % energii z tłuszczu nie powinien przekraczać 33%. W badanym przypadku wartości te są
znacznie przekroczone, zarówno w podaŜy produktów dostarczających białko, co dla osób
w podeszłym wieku jest niewskazane zwłaszcza na moŜliwość wystąpienia chorób:
nadciśnienia, miaŜdŜycy i chorób nerek; jak i podaŜ tłuszczu ( o 21 % więcej, niŜ zalecane).
Zbyt
duŜa
podaŜ
produktów
tłustych
moŜe
mieć
niekorzystny
wpływ
na
zdrowie
pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej. MoŜe doprowadzić do otyłości oraz innych
przewlekłych chorób metabolicznych.
B. w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie – pobrano dwa razy, w tym jeden posiłek na
interwencję.
Uchybienia w badanym posiłku obiadowym:
- duŜy niedobór kalorii ( wartość energetyczna zaniŜona o 47 %, w stosunku do
deklarowanej);
- niedobór badanych składników pokarmowych: białka (30%) , tłuszczu (41%);
- duŜa zawartość soli.
Analizując powyŜsze, stwierdzono, Ŝe wyliczone przez dietetyków wartości odŜywcze diety
podstawowej są właściwe, natomiast pobrany do badań posiłek obiadowy w obu
przypadkach był zaniŜony w stosunku do planowanego.
Wystosowano pismo do firmy Catermed S.A. w związku ze stwierdzonymi, raŜącymi
rozbieŜnościami pomiędzy wyliczeniem teoretycznym
a wartością posiłku „ na talerzu”,
który otrzymuje pacjent i polecono wnikliwiej przeanalizować problem, z którego te
rozbieŜności wynikają.
Zalecono
poprawić Ŝywienie pacjentów szpitala diety podstawowej
tak,
aby wartość
odŜywcza posiłku, którą otrzymuje pacjent była zgodna z wartością deklarowaną.
33
W jednym i drugim przypadku badania wykazały podwyŜszoną zawartość soli od 7,5g do
8,4 g w posiłku.
Zgodnie z zaleceniami Ŝywieniowymi spoŜycie chlorku sodu (soli kuchennej) w ciągu dnia we
wszystkich posiłkach powinno wynosić – max 6 g.
4. Działania interwencyjne i akcyjne
W 2014r. przeprowadzono 170 kontroli interwencyjnych, które dotyczyły:
powiadomień w systemie Rasff, powiadomień klientów na złą jakość środków spoŜywczych
i zły stan sanitarny zakładu, postanowień i pism właściwych terenowo innych inspekcji
w
sprawie
nieprawidłowego
oznakowania
środków
spoŜywczych
wyprodukowanych
w zakładach podlegających PPIS w Kościerzynie, powiadomień w systemie Rapex oraz pism
Pomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (dot.: zintensyfikowania
działań kontrolnych dot. zagroŜenia chorobą- Afrykańskiego pomoru świń (ASF), wycofania
z
obrotu
śliwki
kalifornijskiej,
w
której
stwierdzono
obecność
niezadeklarowanego na etykiecie przez producenta, wycofania
kwasu
sorbowego
z obrotu mąki krupczatki,
w której stwierdzono zanieczyszczenia fizyczne i oraz niewłaściwe cechy organoleptyczne
itp.
Wnioski o ukaranie –
skierowano 3 wnioski o ukaranie do Pomorskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego:
1. art. 103 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia
dot. wprowadzania do obrotu środków spoŜywczych nieprawidłowo oznakowanych:
Bułka tarta - PPWIS w Gdańsku wydał Decyzję o nałoŜeniu kary pienięŜnej na
producenta – Paczkarnia w wysokości 4000,00 zł.
dot. wprowadzania do obrotu środków spoŜywczych
nieprawidłowo oznakowanych:
stwierdzono obecność kwasu sorbowego, który nie został zadeklarowany w wykazie
składników w produkcie pn. Śliwka kalifornijska.
PPWIS w Gdańsku wydał Decyzję o nałoŜeniu kary pienięŜnej w wysokości 7000,00 zł na
producenta paczkarnia.
dot. wprowadzania do obrotu środków spoŜywczych
nieprawidłowo oznakowanych:
brak oznakowania w języku polskim na opakowaniu środków spoŜywczych.
PPWIS w Gdańsku wydał Decyzję o nałoŜeniu kary pienięŜnej w wysokości 26.000,00 zł
na firmę wprowadzającą do obrotu w/w środki spoŜywcze.
5. Jakość zdrowotna środków spoŜywczych
W 2014r. w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano do badań 202 próbki,
w tym próbki środków spoŜywczych, posiłków oraz wyrobów do kontaktu z Ŝywnością
w miejscach produkcji, dystrybucji i obrotu Ŝywnością oraz kosmetyków.
34
W ramach kontroli urzędowej pobrano 196 próbek:
- 161 próbek środków spoŜywczych
- 14 próbki sanitarne,
- 4 próbki kosmetyków,
- 5 próbek materiałów do kontaktu z Ŝywnością,
- 11 próbki podejrzenie zatrucia pokarmowego,
- 3 próbki wody konfekcjonowanej
W ramach monitoringu pobrano 6 próbek:
- 4 próbki środków spoŜywczych
- 2 próbkę materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością.
W 2014r. zdyskwalifikowano 3 próbki, co stanowi ok. 1,5% wszystkich próbek
pobranych do badań: (2 próbki sanitarne, w których stwierdzono zanieczyszczenie
biologiczne, 1 próbka- nieprawidłowo oznakowany środek spoŜywczy przeznaczony dla
małych dzieci.
Przeprowadzono badania mikrobiologiczne: 112 próbek Ŝywności,
tym
9 próbek
sanitarnych- wymazy oraz 4 próbki kosmetyków.
Pod kątem parametrów fizyko-chemicznych zbadano 72 próbki Ŝywności ( w tym 5 próbek
sanitarnych- zmiotki) oraz 5 wyrobów do kontaktu z Ŝywnością.
Pod katem prawidłowości znakowania zbadano 6 próbek Ŝywności.
Oceniono 3 posiłki pod względem jakości Ŝywienia.
Badania
przeprowadzano
pestycydów,
azotanów,
zmodyfikowanych
w
kierunku
substancji
(GMO),
metali
szkodliwych
dodatkowych,
3-MCPD,
histaminy,
dla
obecności
furanu,
zdrowia,
pozostałości
organizmów
genetycznie
glutenu,
napromieniania
promieniowaniem jonizującym.
W ramach interwencji (indywidualny klient) pobrano:
a.
1 próbkę posiłku obiadowego w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie.
Uchybienia w badanym posiłku obiadowym:
- niedobór wagowy posiłku w stosunku do wartości deklarowanej, świadczyć moŜe
o
nieprawidłowym porcjowaniu posiłku,
- bardzo duŜy niedobór kalorii
- niedobór badanych składników pokarmowych: białka, tłuszczu
- bardzo duŜa zawartość soli.
W związku z powyŜszym wystosowano pismo do firmy aby wprowadziła takie działania
naprawcze, by zapewnić prawidłowy udział składników odŜywczych w posiłkach, zgodnie
z normami Ŝywieniowymi szczególnie mając na uwadze porcjowanie posiłków.
b. 2 próbki płatków owsianych górskich w kierunku zanieczyszczenia szkodnikami i ich
pozostałościami w zakładzie paczkującym- nie potwierdziło się.
35
c. 2 próbki ryŜu „Halina” w kierunku zanieczyszczenia szkodnikami i ich pozostałościami
w zakładzie paczkującym - nie potwierdziło się.
d. 1 próbkę mieszanki krakowskiej w kierunku zanieczyszczenia szkodnikami i ich
pozostałościami w zakładzie obrotu- nie potwierdziło się.
6. Zatrucia pokarmowe
W 2014r. odnotowano 2 zgłoszenia podejrzenia zatrucia pokarmowego, w ośrodku
wczasowym oraz w szkole. Badania mikrobiologiczne posiłków i środków spoŜywczych
(mleko UHT) nie wykazały czynnika chorobotwórczego.
7.
Stan sanitarny
kosmetyki
obiektów
produkujących
i
wprowadzających
do
obrotu
W ewidencji w 2014r istniało 14 obiektów, w tym 3 hurtownie, 10 sklepów oraz
1 zakład produkcyjny.
W porównaniu do 2013r. powstał zakład produkujący i konfekcjonujący kosmetyki oraz dwie
nowe drogerie Rossmann w Kościerzynie i „Drogerie Mering” Sławomir Mering w Nowej
Karczmie.
W 2014r. powstał zakład VENA Paweł Kałęcki Sp.j. Sztofrowa Huta 5A, 83-403 Grabowoprodukujący i konfekcjonujący produkty kosmetyczne (kremy, toniki, pilingi, szampony,
odŜywki, balsamy).
Zakład
Produkcyjny
VENA
specjalizuje
się
w
produkcji
kosmetyków
na
zlecenie
(opracowywanie receptur, mieszanie składników, konfekcjonowanie) oraz pod marką własną
klienta.
W/w
zakład
nie
zajmuje
się
sprzedaŜą
i
dystrybucją
wyprodukowanych
kosmetyków.
Skontrolowano wszystkie zakłady zajmujące się obrotem kosmetykami, znajdujące
się
w rejestrze obiektów nadzorowanych przez PPIS w Kościerzynie - 10 obiektów.
Ogółem przeprowadzono 35 kontroli sanitarnych, w tym 6 w hurtowniach i 27
w sklepach i 2 kontrole w zakładzie produkcyjnym.
Wydano 1 decyzję administracyjną z rygorem natychmiastowej wykonalności- wycofanie
z obrotu środków spoŜywczych bez oznakowania w języku polskim.
Wystosowano wniosek do PPWIS w Gdańsku o ukaranie z art. 103 ust. 1 pkt 1 Ustawy
z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia dot. wprowadzania do obrotu
środków spoŜywczych nieprawidłowo oznakowanych: brak oznakowania w języku polskim
na opakowaniu środków spoŜywczych.
PPWIS w Gdańsku wydał Decyzję o nałoŜeniu kary pienięŜnej w wysokości 26.000,00 zł na
firmę wprowadzającą do obrotu w/w środki spoŜywcze.
Kontrole interwencyjne:
W związku z powiadomieniem w systemie RAPEX przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych
interwencyjnych.
36
W 2014r. w ramach urzędowej kontroli dokonano poboru 4 próbek kosmetyków do
badania mikrobiologicznego do laboratorium WSSE w Gdańsku i oceniono znakowanie.
W/w próbki spełniały wymagania mikrobiologiczne.
8. Współpraca z innymi inspekcjami, instytucjami, urzędami, słuŜbami w zakresie
bezpieczeństwa Ŝywności
a)
Państwowymi Powiatowymi Inspektorami Sanitarnymi w: Tychach, Pruszcz Gdański,
Bytowie,
Kartuzach,
Nowym
Dworze
Gdańskim,
Elblągu,
Chojnicach,
Tczewie,
Starogardzie Gdańskim (pisma informujące o nieprawidłowościach w znakowaniu
środków spoŜywczych, stwierdzeniu w obrocie środka spoŜywczego zanieczyszczonego
itp.)
b)
Współpraca z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Kościerzynie w zakresie gospodarki
z odpadami kat. III i materiałem paszowym wyprodukowanym jako produkt uboczny
|w zakładach produkcyjnych.
c)
Państwowa Inspekcja Handlowa w Gdańsku.
Zgodnie z § 4 Porozumienia z dnia 6.06.2011r. zawartego pomiędzy PPWIS i PWIIH
o współdziałaniu i współpracy PIS i IH, PPIS w Kościerzynie otrzymał następujące
informacje: PIH w Gdańsku zawiadomił tut. Inspektora o stwierdzeniu środków
spoŜywczych po upływie terminu przydatności do spoŜycia lub dacie minimalnej
trwałości w 5 sklepach spoŜywczo-przemysłowych.
d)
Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa Oddział Kościerzyna.
PPIS w Kościerzynie wystosował pismo, w związku z realizacją działań zmierzających
do zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego Ŝywności na etapie produkcji
pierwotnej (zakaŜenia owoców miękkich pochodzących z Polski patogennymi wirusami
typu WZW A), celem przekazania zaleceń GIS dla plantatorów owoców miękkich
rolnikom i poinformowania o obowiązku rejestracji produkcji pierwotnej i dostaw
bezpośrednich przez rolników.
Zwrócono się takŜe pisemnie z prośbą o zidentyfikowanie producentów zbóŜ, którzy
dostarczają swoje produkty podmiotom je przetwarzającym lub wprowadzającym do
obrotu.
e)
Współpraca
z
Urzędem
Miasta
w
Kościerzynie
oraz
urzędami
gmin
powiatu
kościerskiego. Urząd Miasta Kościerzyna oraz poszczególne urzędy gmin otrzymują do
wiadomości Decyzje o zatwierdzeniu zakładów działających na terenie nadzorowanym
przez tut. Inspektora.
Dyrektor Centrum Kultury i Sportu im. Józefa Wybickiego w Kościerzynie zwrócił się
z wnioskiem o wydanie opinii na przeprowadzenie imprezy
pn. „Noc Świętojańska”
nad jeziorem Gałęźnym w Kościerzynie, podczas której była prowadzona działalność
gastronomiczna, ruchoma tymczasowa.
Przeprowadzona kontrola w trakcie trwania imprezy nie wykazała nieprawidłowości.
37
Podobnie dot. działalności gastronomicznej podczas imprezy „Dni Kościerzyny” na
Stadionie Miejskim w Kościerzynie. Przeprowadzona kontrola w trakcie trwania imprezy
równieŜ nie wykazała nieprawidłowości.
f)
Współpraca z Miejskim i Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej. PPIS w Kościerzynie
kontroluje punkt wydawania posiłków przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej ul.
Brzechwy 5, 83-400 Kościerzyna dla około 40 osób (min. bezdomnych, biednych,
podopiecznych MOPSU itp.).
W rejestrze istnieje Magazyn artykułów spoŜywczych przy Gminnym Ośrodku Pomocy
Społecznej ul. Strzelecka 9, 83-400 Kościerzyna, który zajmuje się przechowywaniem
artykułów
spoŜywczych
pakowanych,
nie
wymagających
niskich
temperatur
przechowywania. Gotowe artykuły spoŜywcze z UE trafiają do najuboŜszej ludności.
g)
Współpraca z Komendą Powiatową Policji w Kościerzynie.
Przedstawiciele PPIS w Kościerzynie zgodnie z § 5 pkt 3 „Porozumienia z dnia
26.10.2011r. zawartym pomiędzy Głównym Inspektorem Sanitarnym, Szefem SłuŜby
Celnej, Komendantem Głównym Policji i Głównym Inspektorem Farmaceutycznym
o współpracy w zakresie przeciwdziałania wprowadzaniu do obrotu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej środków zastępczych” przeprowadzili dla przedstawicieli
oddziału
kryminalnego
Komendy
Powiatowej
Policji
w
Kościerzynie
szkolenie
nt. „Środki zastępcze”. Szkolenie odbyło się w siedzibie KPP w Kościerzynie.
h) Współpraca z Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, Oddział
Kościerzyna.
PPIS w Kościerzynie wystosował pismo, w związku z realizacją działań zmierzających do
zapewnienia
bezpieczeństwa
mikrobiologicznego
Ŝywności
na
etapie
produkcji
obrotu.
i)
Współpraca z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Kościerzynie.
PPIS w Kościerzynie wystosował pismo, w związku z realizacją działań zmierzających do
zapewnienia
bezpieczeństwa
mikrobiologicznego
Ŝywności
na
etapie
produkcji
obrotu.
38
j)
Współpraca
z
Regionalnym
Dyrektorem
Ochrony
w Kościerzynie otrzymał do wiadomości decyzję
Środowiska
w
Gdańsku
z dnia 14.04.2014r.
PPIS
nr RDOS-Gd-
PNII.6401.45.2014.MS.1. zezwalająca na pozyskaniem ze stanu dzikiego osobników
ślimaka winniczka w terminie od dnia 22.04.2014r. do 21.05.2014r. w ilości do 16 ton
na terenie województwa pomorskiego powiat kościerski- miasto i gmina Kościerzyna,
gminy: Lipusz, Liniewo i Stara Kiszewa.
k) Współpraca ze StraŜą Miejską PPIS w Kościerzynie wystosował pismo do StraŜy
Miejskiej w Kościerzynie w związku z rozpoczęciem sezonu grzybowego z prośbą o
podjęcie działań na targowisku miejskim w Kościerzynie dot. sprzedaŜy grzybów
świeŜych,
suszonych,
i
przetworów
grzybowych,
tj.
sprawdzeniu
czy
osoby
wprowadzające do obrotu grzyby posiadają stosowne atesty.
9. Działania w systemie RASFF i RAPEX
System
RASFF
(System
Wczesnego
Ostrzegania
o
Niebezpiecznych
Produktach śywnościowych i Środkach śywienia Zwierząt) ma na celu zapewnienie
bezpieczeństwa Ŝywności i pasz oraz szybkie informowanie o wystąpieniu zagroŜenia. W Unii
Europejskiej system funkcjonuje juŜ od 1979 roku.
W Polsce systemem kieruje Główny Inspektor Sanitarny, który jest równieŜ
odpowiedzialny za prowadzenie i funkcjonowanie Krajowego Punku Kontaktowego (KPK).
Poprzez
ten
punkt
następuje
powiadomienie
Komisji
Europejskiej
o
przypadkach
niebezpiecznej Ŝywności i pasz. W ramach systemu RASFF funkcjonuje równieŜ podpunkt
Krajowego Punktu Kontaktowego w Głównym Inspektoracie Weterynarii.
Informacje przesyłane są jako powiadomienia
• alarmowe, w przypadku gdy Ŝywność lub pasza, która moŜe powodować zagroŜenie dla
zdrowia konsumenta znajduje się na rynku i konieczne jest podjęcie natychmiastowych
działań ograniczających ryzyko,
• informacyjne, w przypadku gdy produkt stwarzający potencjalne zagroŜenie nie znajduje
się na rynku,
• NEWS wiadomości/informacje – w przypadku gdy jest podejrzenie, Ŝe pojawiło się nowe
zagroŜenie spowodowane daną Ŝywnością, i/lub materiałem/wyrobem przeznaczonym do
kontaktu z Ŝywnością.
W ramach systemu RASFF – PPIS w Kościerzynie w 2014r. otrzymał 45 powiadomień:
• 3 powiadomień KE informacyjnych,
• 7 powiadomienie KE alarmowe
• 22 powiadomień Krajowych alarmowych.
• 13 powiadomień Krajowych informacyjnych.
Wybrane przykładowe powiadomienia w systemie RASFF
1. I.
W związku z otrzymanymi powiadomieniami alarmowymi i informacyjnymi krajowymi
przeprowadzano
kontrole interwencyjne :
39
1. Pismo PPWIS w Gdańsku nr SE.NS-10.9011.4641.75-11.2014.AD z dnia 08.01.2014r.,
dot. powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2013.07, dot. stwierdzenia
obecności
bakterii
Salmonella
w
lodach
śmietankowych
Algida
pn.
„Big
Milk”.
Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną interwencyjną- nie stwierdzono w obrocie
handlowym w/w produktu.
2. Pismo PPWIS w Gdańsku nr SE.NS-10.9011.4641.2.2014.AD z dnia 15.01.2014r., dot.
powiadomienia
alarmowego
w
systemie
RASFF
nr
2013.13,
dot.
stwierdzenia
dopuszczalnego limitu migracji formaldehydu do 3% kwasu octowego z wyrobu pn.”Dino
– miska z melaminy”. Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną interwencyjną- nie
stwierdzono w obrocie handlowym w/w produktu.
3. Pismo PPWIS w Gdańsku nr SE.NS-10.9011.4641.12-1.2014.AD z dnia 28.02.2014r., dot.
powiadomienia informacyjnego w systemie RASFF nr 2014.01, dot. stwierdzenia
obecności bakterii Salmonella ssp. z grupy CO w produkcie „Mielonka z indykiem”.
Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne interwencyjnenie stwierdzono w obrocie
powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2014.01, dot. obecności składnika
alergennego
-
glutenu
w
produkcie
naturalnie
bezglutenowym
kukurydziana”.
pn.
„Kasza
Przeprowadzono
2 kontrole sanitarne interwencyjnenie stwierdzono w obrocie handlowym w/w
produktu.
przekroczenia dopuszczalnego poziomu dwutlenku siarki w produkcie pn. „Morele
suszone KRESTO”. Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną interwencyjną- nie stwierdzono
w obrocie handlowym w/w produktu. Kierownik sklepu po otrzymanej informacji zdjął z
półki 9 szt. w/w produktu do zwrotu na magazyn centralny Carrefour.
6. Pisma PPWIS w Gdańsku nr SE.NS-10.9011.4641.16-2.2014.AD z dnia 21.03.2014r.,
informacyjnego w systemie RASFF nr 2014.01, dot. stwierdzenia przekroczenia
dopuszczalnego poziomu dwutlenku siarki w produkcie pn. „Morele suszone KRESTO”.
Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną interwencyjną TESCO -
stwierdzono 11 szt.
zabezpieczonych w magazynie do zwrotu do centrali.
powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2014.016, dot. obecności glutenu
produkcie
pn.
„Mąka
kukurydziana”.
Przeprowadzono
1
kontrolę
sanitarną
interwencyjną- nie stwierdzono w obrocie handlowym w/w produktu. W TESCO
stwierdzono 3 szt. zabezpieczonych w magazynie do zwrotu do centrali.
powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2014.016, dot. obecności glutenu
produkcie
pn.
„Mąka
kukurydziana”.
Dystrybucja
-
RADX
–Bis
Rotmanka.
40
Przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych interwencyjnych- nie stwierdzono w obrocie
powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2013.02, dot. . obecności glutenu
produkcie
pn.
„Mąka
kukurydziana”.
Dystrybucja
-
RADX
–Bis
Rotmanka.
Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną interwencyjną- nie stwierdzono w obrocie
dot. powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2013.02, dot. obecności glutenu
produkcie pn „Mąka kukurydziana”. Dystrybucja –TRADIS Gdańsk. Przeprowadzono 5
kontroli sanitarnych interwencyjnych- nie stwierdzono w obrocie handlowym w/w
produktu.
dot. powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2013.01, dot. obecności glutenu
produkcie
pn
„Mąka
kukurydziana”.
Dystrybucja
–RADIX-BIS
Rotmanka.
Przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych interwencyjnych- nie stwierdzono w obrocie
dot. powiadomienia alarmowego w systemie RASFF ,dot. przekroczenia dopuszczalnego
limitu migracji formaldehydu z wyrobu wyprodukowanego w Chinach pn. „Disney talerz
płytki z melaminy”. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne interwencyjnenie stwierdzono
w obrocie handlowym w/w produktu.
dot. powiadomienia informacyjnego w systemie RASFF, dot. stwierdzenia przekroczenia
dopuszczalnego poziomu barwnika erytrozyny (E 127) oraz obecności substancji
dodatkowej niedozwolonej do tego rodzaju środka spoŜywczego tj. dwutlenek siarki (E
220) w produkcie pn. „Wiśnie koktajlowe z ogonkami”. Przeprowadzono 1 kontrolę
sanitarną interwencyjną - nie stwierdzono w obrocie handlowym w/w produktu.
14. Pismo PPWIS w Gdańsku nr SE.NS-10.9011.4641.38-1.2014.AR z dnia 23.06.2014r.,
przekroczenia obecności glutenu w produkcie pn. „Mąka kukurydziana KUPIEC”.
Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne interwencyjnenie stwierdzono w obrocie
dot. powiadomienia alarmowego w systemie RASFF nr 2013.03, dystrybucja Reduchowscy Chojnice, dot. stwierdzenia przekroczenia obecności glutenu w produkcie
pn. „Mąka kukurydziana KUPIEC”. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne interwencyjnenie stwierdzono w obrocie handlowym w/w produktu.
41
obecności odłamków plastiku oraz moŜliwości przedostania się oleju dopuszczonego do
stosowania w przemyśle spoŜywczym do produktu pn. „Chrupki zboŜowe o smaku
czekoladowych
ciasteczek
MAGUSIE”.
Przeprowadzono
3
kontrole
sanitarne
interwencyjnenie stwierdzono w obrocie handlowym w/w produktu.
obecności
nieautoryzowanych
przeznaczenia
Ŝywieniowego
w
składników
w
środku
spoŜywczym
produkcie
pn.
„Animal
M-stak”.
specjalnego
Przeprowadzono
1 kontrolę sanitarną interwencyjną - nie stwierdzono w obrocie handlowym w/w
produktu.
System
RAPEX
obejmuje
wszystkie
produkty
nieŜywnościowe
przeznaczone
dla
konsumentów oraz takie, co do których istnieje prawdopodobieństwo, Ŝe mogą być przez
nich uŜyte. Rejestr nie zawiera informacji na temat środków farmaceutycznych, wyrobów
medycznych, pasz ani Ŝywności – ta ostatnia grupa posiada własny system (RASFF).
RAPEX
utworzono
dla
zapewnienia
wysokiego
poziomu
ochrony
zdrowia
i bezpieczeństwa konsumentów na obszarze Jednolitego Rynku Unii Europejskiej.
Głównym i bezpośrednim celem funkcjonowania systemu jest zapewnienie szybkiej
wymiany informacji między państwami członkowskimi i Komisją Europejską na temat
produktów stwarzających zagroŜenie oraz środków podjętych w danym kraju, by wykluczyć
lub ograniczyć ich wprowadzanie na rynek, a takŜe ewentualnie uŜytkowanie.
W ramach systemu RAPEX – PPIS w Kościerzynie w 2014r. otrzymał 2 powiadomienia
dotyczące kosmetyków mogących stwarzać zagroŜenie zdrowia lub Ŝycia wynikające np.
z zagroŜenia chemicznego lub mikrobiologicznego (produkty np. płyn, Ŝel do stylizacji
paznokci, lakiery do paznokci, kremy do twarzy, farby do włosów itp.), w celu
przeprowadzenia dochodzenia i ustalenia czy znajdują się one w obrocie na terenie powiatu
kościerskiego. Podczas kontroli nie stwierdzono ich w obrocie.
10. Nadzór nad środkami zastępczymi
Zgodnie z ustawą z dnia 14.03.1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(t.j. Dz.U. z 2011r. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.), nadzór nad wprowadzaniem do obrotu
„środków zastępczych” sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna.
Działania te prowadzone są przy współudziale Organów Policji oraz we
współpracy
z Państwową Inspekcją Farmaceutyczną, Izbą Celną, Inspekcją Handlową na zasadach
określonych w porozumieniach o współpracy w zakresie działań dotyczących środków
zastępczych. Na terenie powiatu kościerskiego w 2014 roku nie stwierdzono przypadków
wprowadzania do obrotu środków zastępczych.
42
V. HIGIENA DZIECI I MŁODZIEśY
Do zakresu działania Higieny Dzieci i MłodzieŜy w dziedzinie bieŜącego nadzoru
sanitarnego
prowadzonego
określających
wymagania
w
2014
roku
naleŜy
higieniczno-sanitarne
kontrola
i
zdrowotne
przestrzegania
w
obiektach
przepisów
szkolnych,
placówkach oświatowo – wychowawczych, opiekuńczych oraz obiektach wypoczynku
letniego i zimowego.
W 2014 roku pracownik Higieny Dzieci i MłodzieŜy prowadził nadzór nad 87
obiektami
stałymi
oraz
144
wypoczynek
letni
i
13
wypoczynek
zimowy,
łącznie
przeprowadzono 205 kontroli, w tym:
•
108 w placówkach stałych nauczania i wychowania: szkołach, placówkach oświatowo
wychowawczych i opiekuńczych;
•
97 w obiektach wypoczynku dzieci i młodzieŜy (sezonowych).
W ramach prowadzonej w 2014 roku działalności kontrolnej wydano łącznie:
•
13 decyzji merytorycznych;
•
14 decyzji płatniczych na kwotę 1514 zł.
Państwowa Inspekcja Sanitarna w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych w w/w
placówkach kontroluje przestrzeganie przepisów dotyczących:
•
stanu sanitarno – technicznego budynków i pomieszczeń, w których funkcjonują Ŝłobki,
przedszkola, szkoły, placówki opiekuńczo-wychowawcze, ośrodki wypoczynku dzieci
i młodzieŜy;
•
oceny higienicznej procesu nauczania, tj.: dostosowania mebli do wzrostu uczniów,
rozkładów
zajęć lekcyjnych, warunków zdrowotnych w pracowniach komputerowych, infrastruktury
do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, parametrów oświetlenia, oceny warunków
higienicznych pobytu dzieci w szkole;
•
substancji stwarzających zagroŜenie i mieszanin niebezpiecznych lub stwarzających
zagroŜenie stosowanych w szkolnych pracowniach chemicznych oraz laboratoriach
funkcjonujących w szkołach wyŜszych;
•
gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej w szkołach.
1. Stan sanitarno-techniczny nadzorowanych placówek
śłobki
W roku 2014 pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowały się 4 Ŝłobki,
które sprawowały opiekę nad 68 dziećmi.
Na podstawie przeprowadzonych kontroli stwierdzono, Ŝe wszystkie Ŝłobki funkcjonują
w
budynkach
przystosowanych
do
prowadzenia
tego
rodzaju
działalności.
Warunki
sanitarno-techniczne Ŝłobków oceniono jako dobre.
43
Przedszkola
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie w 2014 roku obejmował
nadzorem 26 przedszkola publiczne i niepubliczne oraz 11 funkcjonujących w zespołach
szkół.
Przeprowadzono
w
2
27
przedszkolach
kontroli
przedszkoli
stwierdzono
samodzielnych,
nieprawidłowości
w
dotyczące:
wyniku
braku
których
zabezpieczenia
piaskownic przed zanieczyszczeniem odpadami zwierzęcymi, zuŜyta, skorodowana armatura
sanitarna w łazienkach dla dzieci, brak zabezpieczenia wykładzin dywanowych. W związku
ze
stwierdzonymi
nieprawidłowościami
Państwowy
Powiatowy
Inspektor
Sanitarny
w Kościerzynie wydał decyzję nakazującą poprawę stanu sanitarno-technicznego w w/w
obiektach. Zalecenia zostały wykonane w ciągu roku w 1 przedszkolu. Zalecenia dotyczące
remontu łazienek zostaną wykonane w 2015r.
W 2014r. w 3 przedszkolach przeprowadzono remonty bieŜące jak malowanie
pomieszczeń, wymiana wykładzin podłogowych.
Nadzorem objęto takŜe place zabaw na terenie przedszkoli w szczególności pod względem
zapewnienia ochrony przed zanieczyszczeniami zwierzęcymi. Podczas kontroli zwracano
uwagę na ogrodzenie terenu placu zabaw, przestrzeganie zakazu wprowadzania zwierząt na
teren obiektu, zabezpieczenie piaskownic w okresie przerw w ich funkcjonowaniu oraz
wymianę piasku. Stan sanitarno-porządkowy skontrolowanych placów zabaw nie budził
zastrzeŜeń.
Ponadto w
celu
ograniczenia
ryzyka
sanitarnego
i
poprawy bezpieczeństwa
dzieci
korzystających
z
piaskownic
Państwowy
Powiatowy
Inspektor
w
Kościerzynie
kaŜdorazowo
przed
rozpoczęciem sezonu wiosenno - letniego polecał i przypominał dyrektorom przedszkoli
o obowiązku wymiany piasku w piaskownicach oraz informował o zagroŜeniach zdrowotnych
dla dzieci wynikających z kontaktu z zanieczyszczonym odchodami zwierząt piaskiem.
Szkoły
W 2014 roku na terenie objętym nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Kościerzynie znajdowało się 38 szkół róŜnego typu, w tym:
•
16 szkół podstawowych oraz 2 gimnazja funkcjonujących samodzielnie ;
•
20 zespołów szkół: w tym 19 szkół podstawowych, 18 gimnazjów, 1 ponadgimnazjalna
szkoła zawodowa.
W 2014 roku przeprowadzono 57 kontroli w 38 szkołach wszystkich typów.
W 9 szkołach stwierdzono nieprawidłowości dotyczące m. in: złego stanu technicznego
pomieszczeń
komputerowej,
higieniczno-sanitarnych,
zuŜytych
materacy,
zniszczonych
nieuwzględnienie
podłóg
w
w
planie
szatni,
zajęć
pracowni
dydaktyczno-
wychowawczym potrzebę równomiernego obciąŜenia zajęciami w poszczególnych dniach
tygodnia oraz oświetlenia niezgodnego z wymaganiami Polskiej Normy.
44
W związku z wyŜej wymienionymi nieprawidłowościami Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Kościerzynie wydał decyzje nakazujące poprawę stanu sanitarno-technicznego
obiektów.
W 12 szkołach podstawowych oraz w 19 zespołach szkół przeprowadzono prace remontowe,
najczęściej
wynikające
z
obowiązków
określonych
w
decyzjach
wydanych
przez
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kościerzynie. Remonty w szkołach
dotyczyły głównie: remontu łazienek, naprawy podłogi, poprawy rozkładu zajęć lekcyjnych,
poprawy oświetlenia, zabezpieczenia piaskownic przed zanieczyszczeniami zwierzęcymi itp..
W 1 zespole szkół rozbudowano część dydaktyczną przez co uzyskano poprawę warunków,
w 2 zespołach szkół oraz w czterech szkołach podstawowych oddano do uŜytku nowe place
zabaw
dla
dzieci
młodszych.
w
1
szkole
podstawowej
utworzono
nowe
boisko
wielofunkcyjne.
Placówki wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieŜy
Wypoczynek zimowy
W czasie trwania ferii zimowych - w okresie od 02 lutego do 13 lutego 2014 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna przeprowadziła ocenę warunków higieniczno- sanitarnych
w placówkach zimowego wypoczynku.
Zimowy wypoczynek zorganizowano w 14 placówkach, uczestniczyło w nim 722 dzieci
i młodzieŜy. Przeprowadzono kontrole wszystkich placówek.
Podczas
kontroli
stwierdzono,
Ŝe
wypoczynek
zimowy
był
dobrze
zorganizowany,
zapewniono bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach. Wszystkie placówki
zapewniły uczestnikom wypoczynku opiekę medyczną , utrzymane były w czystości
i porządku.
DoŜywianie uczestników wypoczynku zimowego prowadziło 14 placówek.
Nie stwierdzono zatruć pokarmowych, zachorowań , wypadków ani urazów.
W kontrolowanych placówkach przedstawiciele Inspektora Sanitarnego prowadzili działania
edukacyjne,
dotyczące
zapobiegania
grypie
sezonowej,
chorobie
meningokokowej,
wszawicy, paleniu tytoniu, bezpiecznego wypoczynku, przekazywano stanowisko Głównego
Inspektora Sanitarnego dotyczące profilaktyki i zwalczania wszawicy.
Wypoczynek letni
W 2014 roku wypoczynek letni dla dzieci i młodzieŜy zorganizowano w 144
placówkach na terenie powiatu kościerskiego:
•
95 w obiektach całorocznych;
•
21 w obiektach sezonowych;
•
28 to obozy pod namiotami,
Z wypoczynku letniego skorzystało w 2014r. ogółem 3363 dzieci i młodzieŜy.
W czasie trwania wypoczynku letniego wszyscy uczestnicy korzystali z wyŜywienia.
45
Podczas trwania wypoczynku nie zgłoszono skarg i interwencji dotyczących warunków
sanitarno-higienicznych na turnusach. Przeprowadzono kontrolę w dwóch placówkach
wypoczynku, które nie były zgłoszone do kuratorium oświaty w związku z podejrzeniem
zatrucia pokarmowego w placówce prowadzącej Ŝywienie.
W trakcie wypoczynku dzieci i młodzieŜy Państwowa Inspekcja Sanitarna podejmowała
stosowne
działania
edukacyjne
propagujące
właściwe
zachowanie
uczestników,
ze
szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z uŜywaniem środków zastępczych.
W kontrolowanych placówkach prowadzono dystrybucję ulotek adresowanych do młodzieŜy
i rodziców w zakresie uŜywania nowych narkotyków ,,STOP DOPALACZOM”, a takŜe pozostawiono
materiały dotyczące: ; Zasady bezpieczeństwa podczas upałów;, ; Zapobiegaj chorobom szerzącym
się drogą kropelkową;, meningokoków, pneumokoków, HIV/AIDS, grypy, „Bezpieczne wakacje”.
2. Higiena procesu nauczania
Dostosowanie mebli
Właściwe zorganizowanie stanowiska pracy, z których dzieci i młodzieŜ korzystają przez
znaczną część dnia w przedszkolu i szkole, ma duŜy wpływ na kształtowanie prawidłowej
postawy. Niedostosowanie mebli do wzrostu uczniów sprzyja powstawaniu wad postawy,
powoduje przeciąŜenia niektórych mięśni, a w konsekwencji powstawanie wad postawy
i innych schorzeń kręgosłupa.
W ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego nad warunkami higieniczno - zdrowotnymi
w placówkach nauczania i wychowania, podczas oceny mebli przedszkolnych i szkolnych
zwracano uwagę na:
•
dostosowanie parametrów funkcjonalnych mebli do wzrostu dzieci/uczniów;
•
odpowiednie zestawienie mebli;
•
oznakowanie mebli;
•
stan techniczny mebli oraz posiadanie przez nie certyfikatu.
Ponadto do innych działań Inspekcji Sanitarnej zmierzających do poprawy warunków
dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów naleŜy takŜe prowadzenie podczas
kontroli instruktaŜu dla dyrektorów, nauczycieli i uczniów na temat prawidłowego
stanowiska ucznia/przedszkolaka.
W 2014 roku dokonano oceny zestawiania mebli i ich dostosowania do wzrostu dzieci
i uczniów w 24 przedszkolach w 34 oddziałach, 34 szkołach podstawowych w 71 oddziałach
oraz w 19 gimnazjach w 30 oddziałach.
W ocenionych placówkach nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie dostosowania mebli
przedszkolnych i szkolnych do wzrostu dzieci/uczniów.
Ocena rozkładu zajęć lekcyjnych
Zapewnienie zgodnych z zasadami higieny rozkładów zajęć lekcyjnych wpływa
korzystnie na zdolność przyswajania wiedzy i powoduje, iŜ praca uczniów staje się bardziej
efektywna.
46
W 2014 roku dokonano kontroli higienicznego procesu nauczania w 34 szkołach
podstawowych w 287 oddziałach, 19 gimnazjach w 119 oddziałach .
W ocenie prawidłowości ułoŜenia rozkładów zajęć lekcyjnych brano pod uwagę następujące
kryteria:
•
•
równomierne rozłoŜenie zajęć dydaktycznych w poszczególnych dniach tygodnia;
rozpoczynanie zajęć o stałych porach
Niezgodne z zasadami higieny rozkłady zajęć lekcyjnych stwierdzono w 21 szkołach
podstawowych w 82 oddziałach oraz w
8 gimnazjach w 22 oddziałach. W celu
wyeliminowania nieprawidłowości w tym zakresie wydano zalecenia pokontrolne dla
dyrektorów szkół na poprawę planów. Wydano 1 decyzję administracyjną. Uzyskano
poprawę w kilku szkołach.
Ocena zapewnienia uczniom moŜliwości pozostawienia
i przyborów szkolnych w pomieszczeniach szkoły
części podręczników
W roku 2014 sytuacja uległa poprawie- wykonano decyzje z ubiegłego roku nakazujące
zapewnienie uczniom moŜliwości pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych
w pomieszczeniach szkoły oraz 1 decyzję z roku 2014- na wymianę zuŜytych szafek
/wyegzekwowana/. Ponadto zakupiono szafki dla wszystkich uczniów w 2 szkołach
podstawowych i 4 zespołach szkół.
Warunki zdrowotne w pracowniach komputerowych
Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi nadzór nad przestrzeganiem warunków
zdrowotnych w
pracowniach komputerowych. W 2014 roku przeprowadzono kontrolę 31
pracowni komputerowych zlokalizowanych w szkołach podstawowych oraz zespołach szkół.
W większości placówek jest jedna pracownia komputerowa z której korzystają wszyscy
uczniowie.
Podczas kontroli pracowni komputerowych oceniano m. in.: wyposaŜenie stanowisk
komputerowych w stoły i krzesła dostosowane do zasad ergonomii, powierzchnię blatów,
odległości między sąsiadującymi monitorami, a takŜe wentylację pomieszczeń, rodzaj
oświetlenia i ochronę przed nasłonecznieniem.
W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 1 decyzję na naprawę podłogi w pracowniuzyskano poprawę. Innych nieprawidłowości nie stwierdzono.
Oświetlenie elektryczne
Właściwe warunki do wykonywania zadań wzrokowych powinny być zapewniane
poprzez odpowiednie oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polską Normą pt.:
„Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”,
nr PN-EN 12464-1:2004. Kontynuując działania w zakresie badań oświetlenia elektrycznego,
Państwowa Inspekcja Sanitarna w 2014 roku wydała 1 decyzję na poprawę oświetlenia
w zespołach szkół. Wyegzekwowano poprawę oświetlenia w 2 placówkach (decyzje z lat
47
ubiegłych). Część placówek nie posiada oświetlenia zgodnego z normą na tablicach –
sukcesywnie zaleca się poprawę.
Nadzór nad substancjami
w pracowniach chemicznych
chemicznymi
i
ich
mieszaninami,
stosowanymi
Państwowa Inspekcja Sanitarna w Kościerzynie kontroluje przestrzeganie przepisów
z zakresu stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin w szkolnych pracowniach.
Pod nadzorem znajduje się 7 pracowni chemicznych w 7 placówkach. W 1 stwierdzono brak
oznakowania substancji chemicznych i ich mieszanin zgodnie z przepisami. Polecono
oznakować. Innych nieprawidłowości nie stwierdzono.
Podczas oceny realizacji wymogów w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji
chemicznych i ich mieszanin zwracano uwagę na następujące zagadnienia:
•
aktualny spis posiadanych substancji chemicznych i ich mieszanin uwzględniający ilość
posiadanych przez placówkę substancji niebezpiecznych;
•
posiadanie kart charakterystyki;
•
odpowiednie przechowywanie niebezpiecznych substancji i ich mieszanin;
•
oznakowanie chemicznych substancji i ich mieszanin w sposób widoczny, umoŜliwiający
ich identyfikacje oraz informujący o ich niebezpieczeństwie i szkodliwości dla zdrowia;
•
udokumentowanie faktu zapoznania uczniów z kartami charakterystyki chemicznych,
substancji i ich mieszanin;
•
regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy wywieszony w widocznym
i dostępnym miejscu w laboratorium/pracowni chemicznej;
•
oznakowanie
ogólnym
znakiem
ostrzegawczym
pracowni
chemicznej/magazynków
chemicznych;
•
zapewnienie środków do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w razie wypadku
zgodnie z zaleceniami zawartymi w kartach charakterystyki.
5. Ocena form doŜywiania dzieci w szkołach
W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kościerzynie
w 2014 roku znajdowało się 9 stołówek prowadzących Ŝywienie w szkołach podstawowych,
w tym 7 szkół funkcjonujących w systemie cateringowym oraz 17 w zespołach szkół w tym
3 zespoły w formie cateringu.
W 2014 roku pod kątem doŜywiania skontrolowano wszystkie szkoły. DoŜywianiem objęto
3863 uczniów w szkołach podstawowych i zespołach szkół.
Oprócz
wydawania
ciepłych
posiłków
uczniowie
otrzymywali
ciepłą
herbatę,
mleko
korzystało 5948 uczniów oraz owoce w szkole korzystało – 3162 uczniów. Z posiłków
dofinansowanych korzystało 2109 dzieci i młodzieŜy.
48
6. Interwencje
Do działu Higieny Dzieci i MłodzieŜy w 2014 roku wpłynęły 4 interwencje dotyczące
m.in.: zawilgocenia pomieszczeń w placówkach oświatowo wychowawczych, występowanie
wszawicy, braku wentylacji w pomieszczeniach.
W wyniku podjętych działań kontrolnych stwierdzono, Ŝe 2 interwencje były
bezzasadne
oraz 2 zasadne, podjęto działania mające na celu wyeliminowania nieprawidłowości (dotyczy
występowania wszawicy).
7. Współpraca z instytucjami, samorządem gmin
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie współpracuje z Wydziałem
Edukacji Urzędu Miejskiego w Kościerzynie, Kuratorium Oświaty w Kościerzynie, organami
prowadzącymi placówki, dyrektorami szkół.
W trosce o bezpieczeństwo dzieci i młodzieŜy, w okresie trwania letniego wypoczynku,
podjęto ścisłą współpracę z Kuratorium Oświaty w Kościerzynie w zakresie nadzoru,
zgłaszania wypoczynku, z Związkiem Harcerstwa Polskiego w zakresie organizacji obozów
pod namiotami, z Państwową StraŜą PoŜarną w zakresie wydawanych opinii dla placówek
wypoczynku.
8. Podejmowane działania w za kresie promocji zdrowia
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kościerzynie przy współpracy
Muzeum Ziemi Kościerskiej zorganizowała w dniach od 24 do 25 września 2014 roku
Wystawę Grzybów. Akcja miała na celu edukację dzieci
i dorosłych w zakresie
rozpoznawania grzybów jadalnych i trujących.
Podczas kontroli zimowisk przypominano o sposobach zapobiegania
zachorowaniom na
grypę. Rozdawano ulotki „ Grypa”, „ Nie daj się grypie”, „ Bezpieczny wypoczynek zimowy”,
„Bezpieczna woda”, „Stop dopalaczom”, „Uwaga meningokoki” oraz plakaty- Przeziębienie?
Grypa? Zdrowiej bez antybiotyków! Wychowawcy grup korzystali z tych materiałów prowadzili pogadanki dla uczestników wypoczynku.
Podczas kontroli wypoczynku letniego dzieci i młodzieŜy informowano o zachowaniach
podczas upałów i bezpieczeństwie na wodzie. Rozdawano ulotki „ Zasady bezpieczeństwa
podczas upałów”, „ Bezpieczne wakacje ”oraz „Stop dopalaczom”. Kierownicy wypoczynku
organizowali apele, gdzie przedstawiali uczestnikom podstawowe zasady bezpieczeństwa,
wykorzystując takŜe uwagi i materiały przekazywane przez osoby kontrolujące.
Wszystkie kontrole przeprowadzane były wspólnie z higieną Ŝywienia
i Ŝywności podczas
których mówiono takŜe o bezpieczeństwie Ŝywności.
Przekazywano podczas kontroli stanowisko GIS dotyczące profilaktyki i zwalczania wszawicy
u dzieci i młodzieŜy , tornistrów szkolnych oraz w sprawie szczotkowania zębów przez dzieci
w przedszkolu.
49
VI. ODDZIAŁ HIGIENY PRACY
1. Nadzór nad za kładami pracy
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie obejmuje nadzorem
powiat kościerski.
Do zakresu działania Sekcji Higieny Pracy w dziedzinie bieŜącego nadzoru sanitarnego,
naleŜy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczno - zdrowotne
w środowisku pracy, zapobieganie chorobom zawodowym i innym chorobom związanym
z warunkami pracy.
Ponadto
w
celu
kształtowania
odpowiednich
postaw
i
zachowań
prozdrowotnych
sprawowany jest równieŜ nadzór nad przestrzeganiem:
• obowiązków wynikających z przepisów prawa przez osoby wprowadzające do obrotu
substancje lub mieszaniny chemiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przez
uŜytkowników ww. substancji lub mieszanin,
• przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu prekursorów narkotyków kategorii 2
(bezwodnik
octowy,
kwas
fenylooctowy,
kwas
antranilowy,
piperydyna,
nadmanganian potasu) oraz kategorii 3 (kwas chlorowodorowy, kwas siarkowy, toluen,
eter etylu, aceton, keton metylowo-etylowy),
• przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych i substancji
czynnych oraz ich stosowanie w działalności zawodowej,
• warunków i ograniczeń wprowadzania do obrotu i stosowania środków powierzchniowo
czynnych i detergentów zawierających te środki.
Udzielane są takŜe porady w zakresie zapobiegania i eliminowania negatywnego wpływu
czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi.
W 2014 r. pracownicy Sekcji Higieny Pracy przeprowadzili 216 kontroli w 126
zakładach pracy.
Wydano 65 decyzji administracyjnych obejmujących 302 nakazy, które dotyczyły m.in.:
•
złego stanu technicznego pomieszczeń higieniczno – sanitarnych,
•
zapewnienia pracownikom szatni i jadalni,
•
profilaktycznych badań lekarskich pracowników,
•
spisu substancji i mieszanin chemicznych,
•
rejestru pracowników naraŜonych na działanie substancji, mieszanin, czynników lub
procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku
pracy,
•
rejestru prac powodujących naraŜenie pracowników na działanie substancji, mieszanin,
czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w
środowisku pracy,
•
badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowiska pracy,
•
obniŜenia stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych,
•
oceny ryzyka zawodowego.
50
•
wycofania z obrotu produktów biobójczych bez aktualnego pozwolenia Ministra Zdrowia
na obrót
W 30 skontrolowanych zakładach pracy stwierdzono przekroczenia normatywów
higienicznych najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy. Oznacza to, Ŝe pracownicy wykonywali pracę w warunkach
szkodliwych tj. w przekroczeniach normatywów higienicznych:
•
pyłów - 20 pracowników,
•
czynników fizycznych (hałas, drgania mechaniczne) – 320 pracowników.
•
mikroklimatu gorącego- 56 pracowników
•
czynników chemicznych – 6 pracowników
2. Priorytetowe kierunki działania w 2014r.
Nadzór nad warunkami pracy i oceną naraŜenia zawodowego pracowników
zatrudnionych w przemyśle drzewnym (kontynuacja zamierzenia realizowanego w
2013r.) oraz w przemyśle spoŜywczym.
Kontrole
dotyczyły
m.in.
opracowania
ryzyka
zawodowego,
wdroŜonych
działań
profilaktycznych w tym stosowanych środków ochrony indywidualnej, przeprowadzenia
badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy, a takŜe stanu higieniczno sanitarnego pomieszczeń pracy jak i zaplecza sanitarnego (szatni, jadalni, toaleta,
umywalnia).
Ponadto kontrole sanitarne obejmowały równieŜ przestrzeganie przepisów prawnych w
przypadku naraŜenia na czynniki chemiczne m.in. prowadzenia spisu i kart charakterystyki
stosowanych substancji i mieszanin chemicznych, stosowania wyłącznie substancji i
mieszanin chemicznych oznakowanych w sposób widoczny i umoŜliwiający ich identyfikację,
opracowania procedur i instrukcji dotyczących bezpiecznego postępowania ze środkami
zawierającymi niebezpieczne substancje i mieszaniny chemiczne, dokonania szczegółowej
oceny ryzyka zawodowego związanego z naraŜeniem pracowników na czynniki chemiczne.
W 2014r. przeprowadzono 32 kontroli w 20 zakładach przemysłu drzewnego. Wydano 11
decyzji administracyjnych obejmujących 74 nakazy.
Najczęściej występujące uchybienia to:
•
Brak badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
•
Brak, bądź nie uzupełnione rejestry czynników szkodliwych oraz karty badań
i pomiarów;
•
Brak oceny ryzyka zawodowego;
•
Pracownicy nie zapoznani z ryzykiem zawodowym;
•
Brudne ściany i sufity pomieszczeniach pracy;
•
Brudne ściany i sufity w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych.
Decyzje dotyczyły zlikwidowania tych nieprawidłowości.
51
W 2014r. przeprowadzono 20 kontroli w 11 zakładach przemysłu spoŜywczego. Wystawiono
4 decyzje administracyjne z 26 nakazami, które dotyczyły:
•
Przeprowadzenia kontrolnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w
środowisku pracy
•
Remontów pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych
•
Opracowania i udostępnienia do stałego korzystania instrukcji stanowiskowych
•
Przeprowadzenia pomiarów natęŜenia elektrycznego
•
Poddania badaniom lekarskim pracowników
•
Zapoznania pracowników z treścią kart charakterystyki stosowanych mieszanin
niebezpiecznych lub stwarzających zagroŜenie
3. Bezpieczeństwo stosowania chemikaliów
Polska od 01.06.2007r. w raz z krajami Unii Europejskiej wdraŜa i stosuje zapisy
Rozporządzenia
REACH
dotyczące
bezpiecznego
stosowania
chemikaliów
w
tym
sporządzenia karty charakterystyki substancji czy teŜ mieszaniny stwarzającej zagroŜenie
oraz
od
01.12.2010r.
Rozporządzenia
CLP
dotyczącego
klasyfikacji,
oznakowania
i pakowania substancji i mieszanin. Rozporządzenie CLP nakłada na wszystkie podmioty
w
łańcuchu
dostaw
chemikaliów
obowiązek
utrzymywania
współpracy
w
zakresie
klasyfikacji, oznakowania i pakowania chemikaliów.
Skierowane jest do producentów, importerów i dalszych uŜytkowników, w tym pracowników
i konsumentów. Dotyczy dostaw i stosowania chemikaliów. Obejmuje swoim zakresem takŜe
oznakowanie, które umoŜliwia informowanie uŜytkownika danej substancji lub mieszaniny
o zagroŜeniach, tak by zwrócić uwagę uŜytkownika na konieczność unikania naraŜenia
i będącego jego następstwem ryzyka.
W 2014 roku przeprowadzono ogółem 132 kontrole w zakresie przestrzegania
przepisów dotyczących stosowania chemikaliów m.in. zapewnienia karty charakterystyki,
prawidłowego
oznakowania
i
etykietowania
opakowań,
przestrzegania
ograniczeń
dotyczących produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania niektórych niebezpiecznych
substancji, mieszanin i wyrobów.
Karta charakterystyki jest podstawowym narzędziem słuŜącym do przekazywania informacji
w zakresie klasyfikacji niebezpiecznych mieszanin oraz informowania o zagroŜeniach i zarządzaniu
ryzykiem.
NajwaŜniejsze informacje, jakie stosujący chemikalia moŜe uzyskać z karty charakterystyki
to oprócz zidentyfikowania zagroŜeń danej substancji czy mieszaniny informacje na temat
pierwszej pomocy, postępowania z mieszaniną i jej magazynowaniem oraz informacje
o wymaganych środkach ochrony indywidualnej.
Najczęściej stwierdzane uchybienia dotyczyły m.in.:
•
braku lub nieprawidłowych kart charakterystyki substancji i mieszanin niebezpiecznych
lub stwarzających zagroŜenie,
52
•
braku instrukcji postępowania z substancjami lub mieszaninami niebezpiecznymi lub
stwarzających zagroŜenie opracowanymi na podstawie kart charakterystyki,
•
nieprawidłowego oznakowania opakowań mieszanin niebezpiecznych.
4. Produkty biobójcze
Produkty
biobójcze
przeznaczone
są
do
niszczenia,
odstraszania
bądź
unieszkodliwiania organizmów szkodliwych (np. grzyby, wirusy, bakterie, gryzonie).
Stosowane są w gospodarstwach domowych i w działalności zawodowej. W gospodarstwach
domowych głównie do odstraszania owadów takich jak komary, muchy czy kleszcze oraz do
dezynfekcji toalet, a w działalności zawodowej przede wszystkim w celach dezynfekcyjnych.
Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad wprowadzaniem do obrotu produktów
biobójczych i substancji czynnych przeznaczonych do stosowania w produktach biobójczych
oraz stosowania ich w działalności zawodowej.
Substancje czynne, które nie mogą znajdować się w obrocie w danej kategorii zastosowania
wymienione są w decyzjach Komisji o niewłączaniu niektórych substancji do załącznika I, IA
lub IB do dyrektywy 98/8/WE.
W 2014r. przeprowadzono 23 kontrole w zakresie produktów biobójczych. Na terenie
powiatu kościerskiego zidentyfikowano 5 produktów biobójczych znajdujących się w obrocie
bez wymaganego pozwolenia Ministra Zdrowia na obrót produktem biobójczym. Zostały one
wycofane z obrotu.
5. Azbest
W 2014r. przeprowadzono 2 kontrole w zakresie przygotowania pracodawców pod kątem
przestrzegania przepisów i zasad bhp podczas prac usuwania, bądź zabezpieczania wyrobów
zawierających azbest. Na terenie działania PPIS w Kościerzynie usuwaniem, zabezpieczaniem oraz
transportem wyrobów zawierających azbest zajmuje się 6 firm.
W 2014r. firmy z powiatu kościerskiego zgłosiły do PPIS w Kościerzynie 4 rozbiórki elementów
azbestowych. Ponadto do PPIS w Kościerzynie zgłoszono 7 rozbiórek azbestu wykonywanych przez
firmy z innych powiatów. W większości przypadków termin rozbiórek w zgłoszeniach nie pokrywał się
z terminem przeprowadzanych rozbiórek i nie było moŜliwości kontroli.
6. Analiza chorób zawodowych stwierdzonych w Kościerzynie w 2014r. Liczba
stwierdzanych chorób zawodowych.
W 2014r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kościerzynie wpłynęło
5 podejrzeń chorób zawodowych. Wystawiono 1 decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej
i 3 decyzje o nie stwierdzeniu choroby zawodowej.
7. Współpraca z Państwową Inspekcją Pracy, SłuŜbą Medycyny Pracy oraz innymi
instytucjami
•
Organy samorządu terytorialnego, jak co roku informowano o stanie bezpieczeństwa
sanitarnego powiatu i miasta.
53
•
Państwowa Inspekcja Pracy - informowanie o wystawionych decyzjach o stwierdzeniu
choroby zawodowej
•
NajwyŜsza Izba Kontroli – wykonywanie kontroli w wskazanych zakładach pracy
•
SłuŜbami Medycyny Pracy – informacje o prawidłowe sporządzanie dokumentacji
8. Promocja Zdrowia
W 2014r. podczas kontroli sanitarnych, wzorem lat ubiegłych, zajmowano się równieŜ
promocją zdrowia poprzez szerzenie oświaty zdrowotnej. W szczególności zwracano uwagę
na:
•
Przestrzeganie przepisów z zakresu ochrony zdrowia przed następstwami uŜywania
tytoniu.
•
Przekazywanie
informacji
stanowiskach pracy
pracownikom
(np.
o
zagroŜeniach
występujących
na
badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy, znaki nakazujące stosowanie środków ochrony indywidualnej,
instrukcje
stanowiskowe
zawierające
wszystkie
niezbędne
informacje,
odzieŜ
ochronna i robocza )
•
Stosowanie środków technicznych w zakładzie, dobór i stosowanie środków ochrony
indywidualnej przez pracowników
•
Zachowanie
w
naraŜeniu
higieny
na
przez
pracownika,
szczególnie
przy
czynniki
biologiczne,
egzekwowanie
wykonywaniu
zaleceń
prac
wynikających
z rozporządzenia dot. bhp przy wykonywaniu prac związanych z naraŜeniem na
zranienia narzędziami uŜywanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych
•
Profilaktykę szczepień
przy wykonywaniu prac w naraŜeniu na szkodliwe czynniki
biologiczne
•
Propagowanie zachowań prozdrowotnych wśród pracowników mających kontakt na
stanowiskach pracy z czynnikami rakotwórczymi
W ramach realizacji kampanii „Stres w pracy? Nie dziękuję!” prowadzono, w czasie kontroli
z pracodawcami rozmowy, których celem było uświadomienie zagroŜeń związanych ze
stresem w środowisku pracy. Rozdawano wśród pracodawców
materiały promocyjne
(broszury, plakaty).
54
VII. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia
Działalność pionu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia jest realizacją zadań określonych
w art. 6 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz działań, które wynikają z zaleceń
Światowej Organizacji Zdrowia, Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia, a takŜe sytuacji
epidemiologicznej i bieŜących potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.
Oświat Zdrowotna podejmuje zadania, których podstawowym celem jest ochrona zdrowia
ludzkiego w formie realizacji programów edukacyjnych adresowanych do dzieci i młodzieŜy
oraz działań informacyjnych skierowanych do ogółu społeczeństwa.
W roku 2014 realizowano:
1. Programy edukacyjne
2. Działania w ramach profilaktyki chorób zakaźnych i niezakaźnych.
1. Programy edukacyjne
•
Program edukacyjny „Trzymaj Formę”- profilaktyka zdrowego trybu Ŝycia,
przeznaczony dla uczniów klas V-VI szkoły podstawowej oraz I-III gimnazjum
•
Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce w tym:
- „Czyste powietrze wokół nas” - Program antytytoniowy dla przedszkolaków w wieku
5-6 lat;
- „Nie pal przy mnie, proszę” - profilaktyka palenia tytoniu w szkołach podstawowych
klasy I-III;
- „Znajdź właściwe rozwiązanie” - profilaktyka palenia tytoniu w szkołach
gimnazjalnych i klasach V-VI szkół podstawowych;
•
Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania ZakaŜeniom HIV
•
„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzaleŜnieniu od
alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych” program skierowany do
uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
2. Akcji i interwencje nieprogramowe:
• Światowy Dzień Zdrowia
• Światowy Dzień bez Tytoniu
• Światowy Dzień Rzucenia Palenia
• Zapobieganie grypie oraz Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach
• Światowy Dzień AIDS – 1 grudnia
• Bezpieczny Wypoczynek
• Zapobieganie zatruciom m. in. Grzybami – Wystawa Grzybów
• Nowe narkotyki- STOP DOPALACZOM
• Profilaktyka nadmiernego promieniowania UV
• śółty Tydzień – „Zadbaj o zdrowie”
55
TRZYMAJ FORMĘ!
Ogólnopolski
program
edukacyjny
„Trzymaj
Formę!”
został
opracowany
z
inicjatywny Głównego Inspektora Sanitarnego, jako realizacja zadań strategii Światowej
Organizacji Zdrowia w zakresie diety, aktywności fizycznej i zdrowia oraz Narodowej
Strategii opracowanej przez Instytut śywności i śywienia.
Celem programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych
nawyków wśród młodzieŜy szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu Ŝycia i
zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki.
Grupą docelową programu są uczniowie wszystkich klas gimnazjów oraz V i VI klasy szkoły
podstawowej i ich rodzice.
Realizacja programu oparta jest na metodzie projektu, dzięki której uczniowie
wspólnie z nauczycielami, rodzicami i środowiskiem lokalnym opracowują najlepsze
i najciekawsze metody propagowania zasad zdrowego stylu Ŝycia zarówno w szkole jak
i w rodzinie. Program realizowany jest od roku szkolnego 2006/2007.
W programie bierze udział 10 szkół (z terenu powiatu, szkoły miejskie nie wyraziły chęci
udziału w w/w programie).
Program ma na celu zwiększenie wiedzy w zakresie racjonalnego odŜywania się oraz
wpływu aktywności fizycznej na zdrowie. Hasło w roku 2014 brzmiało: „Rodzino-Trzymaj
Formę”.
„CZYSTE POWIETRZE WOKÓŁ NAS”
Skala biernego naraŜenia na dym tytoniowy wśród polskich dzieci jest ogromna.
Według danych ok. 48% dorosłych Polaków przyznało, Ŝe pali i paliło w obecności dzieci, a
27% czyni to takŜe w obecności kobiet w ciąŜy. Szacunkowo, co roku ok. 4 mln polskich
dzieci naraŜonych jest na mimowolne wdychanie dymu tytoniowego, czyli na palenie
bierne.(Raport stan zagroŜenia epidemią palenia tytoniu w Polsce, WHO,).
W 2013 roku realizowano V edycję krajowego programu edukacyjnego „Czyste powietrze
wokół nas” skierowanego do dzieci przedszkolnych - 5 i 6 letnich, ich rodziców i opiekunów.
Celem programu jest ochrona dzieci przed szkodliwym wpływem dymu tytoniowego
poprzez zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów oraz zwiększenia
wraŜliwości dzieci na miejsca, w którym mogą być naraŜone na dym. Oddziaływaniami
programowymi objęto łącznie 8 przedszkoli i oddziałów przedszkolnych tj. 370 dzieci oraz
280 rodziców.
„NIE PAL PRZY MNIE PROSZĘ”
W 2014 roku realizowano V edycję krajowego programu edukacyjnego „Nie Pal Przy
Mnie, Proszę” skierowanego do klas I-III szkół podstawowych, rodziców i opiekunów. Celem
programu jest zmniejszenie naraŜenia dzieci na bierne palenie tytoniu. Oddziaływaniami
programowymi objęto łącznie 8 szkół tj. 417 dzieci oraz 71 rodziców.
56
„ZNAJDŹ WŁAŚCIWE ROZWIĄZANIE”
W 2014 roku realizowano V edycję krajowego programu edukacyjnego „Znajdź
Właściwe Rozwiązanie” skierowanego do klas V-VI szkół podstawowych, klas I-III
gimnazjum oraz rodziców i opiekunów. Celem programu jest zapobieganie palenia tytoniu
wśród młodzieŜy szkolnej. Oddziaływaniami programowymi objęto łącznie 12 szkół tj. 504
osoby.
KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA AIDS I ZAPOBIEGANIA ZAKAśENIOM HIV
Działania prewencyjną w zakresie HIV/AIDS rozpoczęto w latach dziewięćdziesiątych.
Podstawą realizacji są wytyczne zawarte w Krajowych Programach Zapobiegania HIV/AIDS,
które opracowuje Krajowe Centrum ds. AIDS.
Podobnie jak poprzednio za cel główny stawia sobie ograniczenie liczby nowych przypadków
zakaŜeń wirusem HIV m.in. poprzez wzrost wiedzy społeczeństwa, zmianę postaw
i zachowań zdrowotnych zwłaszcza ludzi młodych oraz poprawę jakości Ŝycia ludzi
dotkniętych problemem HIV/AIDS.
W ramach programu przy współpracy Starostwa Powiatowego i Miejskiego Ośrodka
Pomocy Społecznej
oraz Urzędu Gminy w Kościerzynie zorganizowano 1 grudnia VII
Edycję
Małych
Konkursu
Form
Teatralnych
o
tematyce
HIV/AIDS
oraz
UzaleŜnieniach. Konkurs odbył się w Kinie Remus w Kościerzynie.
W konkursie wzięło udział 7 placówek z miasta i powiatu.
„PROFILAKTYCZNY PROGRAM W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA UZALEśNIENIU
OD ALKOHOLU, TYTONIU I INNYCH ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH”
Głównym celem projektu jest ograniczenie uŜywania alkoholu, tytoniu i innych
środków psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15, a 49
rokiem Ŝycia oraz
ograniczenie uŜywania substancji psychoaktywnych (alkoholu, tytoniu,
narkotyków, w tym środków zastępczych) przez młodzieŜ.
W ramach tego programu w roku szkolnym 2013/14 zostanie wprowadzony do szkół
program
edukacyjny
w
zakresie
profilaktyki
uzaleŜnień,
autorstwa
dra
Krzysztofa
Wojcieszka pt. „ARS, czyli jak dbać o miłość?”, skierowany do uczniów szkół
ponadgimnazjalnych. Program jest jednym z komponentów pięcioletniego Projektu KIK/68
„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzaleŜnienia od alkoholu,
tytoniu
i
innych
środków
psychoaktywnych”
współfinansowanego
w
ramach
Szwajcarsko- Polskiego Programu Współpracy.
Projekt realizowany jest przez Główny Inspektorat Sanitarny w partnerstwie czterech
instytucji: Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowego Biura
57
Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Instytutu Medycyny Pracy im. Jerzego Nofera
w Łodzi oraz Instytutu Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie.
Do programu zgłosiły się wszystkie 4 placówki ponadgimnazjalne z terenu miasta
Kościerzyna.
Kampania Profilaktyczna w zakresie HCV
–
Wirusowego Zapalenia Wątroby typu C
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie we współpracy podmiotów
leczniczych, samorządów lokalnych wyszedł w 2013 roku z inicjatywą wdroŜenia w 2014
roku kampanii profilaktycznej w zakresie w zakresie HCV – Wirusowego Zapalenia
Wątroby typu C.
Celem akcji będzie zwiększenie świadomości społecznej na temat WZW typu C
poprzez wskazanie sytuacji, w których moŜe dojść do zakaŜenia oraz mobilizacja
społeczności kościerskiej do wykonywania testów na obecność przeciwciał wirusa HCV we
krwi. W tym celu zorganizowano 2 spotkania z władzami samorządowymi z powiatu
kościerskiego oraz Firmą Roche Polska Sp. z o.o, która przedstawiła cele, zarys koncepcji
realizacji programu profilaktycznego dot. realizacji prowadzenia badań w kierunku zakaŜenia
wątroby wirusem HCV. Dodatkowo pracownicy PSSE przedstawili sytuację epidemiologiczną
zakresie
HCV
–
Wirusowego
Zapalenia
Wątroby
typu
C
na
terenie
powiatu
kościerskiego. Efektem tych spotkań jest decyzja Rady Miasta Kościerzyna o wdroŜeniu
w 2014r. Samorządowego Programu Profilaktycznego dla Mieszkańców Kościerzyny, wiąŜąca
się z bezpłatnym wykonywaniem badań w kierunku HCV mieszkańców Kościerzyny
z określonej grupy ryzyka. Program zaplanowany jest na trzy lata. Program samorządowy
został zatwierdzony przez Agencję Oceny Technologii Medycznych. Pierwsze działania
kampanijne przeprowadzono w kwietniu 2014 w ramach obchodów Światowego Dnia
Zdrowia na Rynku Miasta w Kościerzynie. W kampanii wzięła udział równieŜ Firma Roche
Polska Sp. z o.o. W 2014 roku Urząd Gminy w Kościerzynie równieŜ opracował i wdroŜył
program dla swoich mieszkańców. Bezpłatne badania na obecność przeciwciał wirusa HCV
we krwi ruszyły pod koniec ubiegłego roku. Dla mieszkańców Kościerzyny badania wykonuje
Laboratorium w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie, natomiast dla mieszkańców
Gminy Kościerzyna Laboratorium Medyczne BRUSS.
AKCJE, IMPREZY PROMUJĄCE ZDROWY STYL śYCIA:
1. Obchody „Światowego Dnia Zdrowia”
25 kwietnia 2014r. PSSE w Kościerzynie wspólnie z MOPS po raz VI na Rynku Miasta
zorganizowały obchody „Światowego Dnia Zdrowia” W roku 2014 tematem przewodnim
Światowego Dnia Zdrowia będą choroby przenoszone przez wektory.
Do współpracy zaproszono kilkanaście instytucji z miasta i powiatu Kościerskiego, które
zajmują się tematyką prozdrowotną, po to aby mieszkańcy miasta i powiatu Kościerskiego
mogli zapoznać się z daną działalnością i ofertą zdrowotną poszczególnych instytucji oraz na
jaką pomoc specjalistów mogą liczyć.
58
Podczas festynu mieszkańcy powiatu kościerskiego oraz miasta skorzystali m.in. z
bezpłatnych badań profilaktycznych, porad i konsultacji lekarzy specjalistów, dietetyka,
psychologa i pedagoga oraz porad powiatowego rzecznika konsumentów.
Dzień ten był okazją by zachęcać kobiety do badań kontrolnych; miedzy innymi
mammografii i cytologii. Nałogowym palaczom polecano badania spirometryczne.
Osobom z problemami krąŜeniowymi oraz z chorobami serca proponowano udział w
konkursie nt. zdrowego stylu Ŝycia i wygranie kuponu na bezpłatne wykonanie badania EKG
serca oraz kupony na bezpłatne wykonanie badań laboratoryjnych w postaci: OB, morfologii
krwi,
badanie
moczu
oraz
cholesterol).
Uczestnicy
imprezy
mogli
zobaczyć
pokaz
ratownictwa medycznego oraz nauczyć się udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, a
takŜe skorzystać ze sprzętu, który symulował wypadek samochodowy w przypadku nie
zapiętych pasów. W czasie akcji moŜna było spróbować degustacji wieloziarnistego pieczywa
oraz degustacji herbat ziołowych i leczniczych z całego świata.
Prowadzono rozdawnictwo ulotek, a takŜe udzielano porad i wskazań zdrowotnych.
KaŜdy uczestnik obchodów mógł obejrzeć z bliska ambulans reanimacyjny oraz radiowóz
policyjny. KaŜdy zainteresowany uczestnik przy okazji otrzymał drobny upominek w postaci
zdrowej Ŝywności (owoce, warzywa, jogurty i soki).
Dodatkowo przeprowadzono działania kampanijne dotyczące Samorządowego Programu
Profilaktycznego dla Mieszkańców Kościerzyny zakresie HCV – Wirusowego Zapalenia
Wątroby typu C.
Liczba uczestników – 1300
2. Akcja RZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI 2014
W dniu 20-21 listopada na terenie na terenie Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
przygotowano
stoisko
profilaktyczne
z
ulotkami
dot.
zapobiegania
palenia
tytoniu,
dodatkowo propagowano kampanię edukacyjno-informacyjną przeciwdziałającą paleniu
tytoniu wśród kobiet Pt: „Rzuć Dymka” poprzez przygotowaną wystawę plakatową oraz
zamieszczony spot informacyjno-edukacyjny „Rzuć Dymka” w telewizji kablowej TVK
Kaszuby, którego emisje odbywały się w przerwach między wydarzeniami lokalnymi, a takŜe
na stronie www.pssekoscierzyna.pis.gov.pl
- chętnym petentom oraz pracownikom mierzono zawartość tlenku węgla wydychanym
powietrzu oraz wykonywano pomiar ciśnienia tętniczego krwi.
-
prowadzono
dystrybucję
materiałów
edukacyjnych
odnośnie
szkodliwości
palenia
papierosów,
- udzielano petentom PSSE w Kościerzynie porad w zakresie zaprzestania palenia tytoniu
i prowadzenia zdrowego trybu Ŝycia.
59
3. Światowy Dzień Bez Tytoniu 2014
W dniu 30 maja 2014r. zorganizowano wspólnie z nauczycielami oraz pedagog szkolną
Powiatowego Zespołu Szkół nr 3 w Kościerzynie akcję profilaktyczną z okazji obchodów
Światowego Dnia bez Tytoniu 2014.
- przygotowano
wystawę plakatową nt. zdrowego trybu Ŝycia bez uŜywek oraz stoisko
profilaktyczne, przy którym osoby rzucające palenie mogły zmierzyć zawartość tlenku węgla
wydychanym powietrzu
-
wystosowano
pismo
do
dyrekcji
NZOZ
Przychodnia
w
Kościerzynie,
z
prośbą
o wydelegowanie pielęgniarki szkolnej na potrzeby akcji;
- przeprowadzono prelekcję wśród uczniów nt. skutków palenia tytoniu zwłaszcza przez
kobiety cięŜarne oraz młode matki i ich wpływ na ich potomstwo.
- zamieszczono informacje o akcji na stronie internetowej PSSE;
- wykonywano badania profilaktyczne przez pielęgniarkę szkolną oraz pracownika PSSE
(pomiar ciśnienia, pomiar wagi i wzrostu, BMI, ekspozycji na dym tytoniowy za pomocą
smokolaizera;
- przygotowano stoiska edukacyjno- informacyjnego z ulotkami odnośnie zdrowego trybu
Ŝycia;
- dodatkowo zaproszono MOPS, który w ramach akcji „Światowego Dnia Zapobiegania
Narkomanii” przygotował stoisko informacyjne dot. narkomanii, alkoholizmu, napojów
energetyzujących;
- przekazano materiały edukacyjne do szkół w postaci ulotek, plakatów, broszur itp.
Dodatkowo w placówce PZS nr 3 pedagog szkolny oraz nauczyciele świetlicy i biblioteki
zorganizowali międzyklasowy konkurs na plakat nt. szkodliwości palenia tytoniu.
Uczestnicy, którzy odwiedzili nasze stoisko profilaktyczne otrzymali gadŜet w postaci
smyczy, długopisu lub podkładki pod kubek.
Liczba uczestników – 300
4. Działania edukacyjne podczas wypoczynku dzieci i młodzieŜy 2014
W czasie trwania wypoczynku dzieci i młodzieŜy, w trosce o bezpieczny wypoczynek
podejmowano działania edukacyjne propagujące właściwe zachowanie uczestników.
Prowadzono rozmowy z organizatorami, kierownikami placówek wypoczynku zimowego oraz
przekazywano materiały edukacyjne dotyczące m.in. zdrowotnych skutków palenia tytoniu,
rozdawano ulotki pt. „NIE PODDAJ SIĘ GRYPIE”; „CHROŃ PRZED GRYPĄ SIEBIE I Innych”
profilaktyka dopalaczy. Podczas wypoczynku letniego w placówce kolonijnej i na obozach
pozostawiono kierownikom oraz komendantom obozów ulotki dot. „Zasad bezpieczeństwa
podczas upałów”, „Bezpiecznych wakacji” w celu codziennego przypominania zaleceń dla
grup podczas spotkań i apeli.
Łączna liczba uczestników: 4112
60
5. Wystawa grzybów
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kościerzynie przy współpracy
Muzeum Ziemi Kościerskiej zorganizowała w dniach od 24 do 25 września 2014 roku
Wystawę Grzybów. Akcja miała na celu edukację lokalnej społeczności w zakresie
rozpoznawania grzybów jadalnych i trujących.
Wystawę odwiedziło około 865 osób.
7. Dodatkowe działania:
- Profilaktyka grypy i „Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykoterapii” - strona
internetowa, ulotki i plakaty do szkół i przedszkoli;
- XXIX edycja akcji śółty Tydzień „Zadbaj o zdrowie!” zamieszczenie informacji na
stronie internetowej PSSE, dystrybuowano ulotki informacyjne podczas akcji
profilaktycznej „Światowy dzień Zdrowia”;
-
Promieniowanie UV- dystrybucja ulotek do salonów fryzjerskich, solarium,
dystrybuowano ulotki informacyjne podczas akcji profilaktycznej „Światowy Dzień
Zdrowia” oraz wypoczynku letniego;
-
Dopalacze – nowe narkotyki – strona internetowa, ulotki dystrybuowane do szkół
oraz podczas akcji profilaktycznych „Światowy Dzień Zdrowia” oraz Światowego Dnia bez
Tytoniu”; „Światowego Dnia Walki z AIDS” oraz wypoczynku letniego dzieci i młodzieŜy;
-
„Światowy Dzień Mycia Rąk”-15 października - zamieszczenie informacji na stronie
internetowej PSSE, w dwóch placówkach prelekcje nt. zachowania higieny osobistej;
- W dniu 16.06. 2014r na terenie Centrum Kultury Kaszubskiej „Strzelnica” pracownik
oświaty wziął udział w festynie profilaktycznym „Szkoła bez przemocy”. Przygotowano
wystawę profilaktyczną oraz stoisko edukacyjne z ulotkami dot. alkoholu, dopalaczy,
narkotyków
i
papierosów.
Przeprowadzono
quiz
prozdrowotny
dla
gimnazjalistów.
Rozdystrybuowano ulotki wśród uczniów ulotki profilaktyczne dot. palenia papierosów,
dopalaczy, profilaktyki HIV/AIDS. Łącznie w festynie wzięło udział ok. 120 osób;
-
udział w imprezie plenerowej w ramach akcji „Światowego Dnia Ziemi” 22 kwietnia
2014r. w Ogródku Jordanowskim w Kościerzynie. Zorganizowano stoisko edukacyjnoinformacyjne z ulotkami, a takŜe wystawę profilaktyczną dot. profilaktyki palenia oraz
znowelizowanej ustawy antytytoniowej. Liczba uczestników akcji ok. 1200 osób.
- przekazywanie do WSSE miesięcznego raportu dotyczącego aktualnej sytuacji
w zakresie realizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami uŜywania tytoniu
i wyrobów tytoniowych
Działania w/w ograniczały się do:
- dystrybucji materiałów edukacyjnych do szkół, przychodni oraz rozdawnictwo ulotek
podczas imprez i akcji profilaktycznych
- zamieszczenia informacji w prasie i mediach oraz na stronach internetowych PSSE,
stronach urzędowych.
61
VIII. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
Do zadań Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kościerzynie
w ramach Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego naleŜy:
•
kontrola i nadzór sanitarny w zakresie lokalizacji zagospodarowania terenu, rozwiązań
projektowych inwestycji i ich realizacji, a takŜe rozwiązań projektowych i realizacji
obiektów
modernizowanych
pod
względem
wymogów
higieniczno-sanitarnych,
a w szczególności:
•
uzgadnianie
projektów
miejscowych
planów
zagospodarowania
przestrzennego,
studium, warunków kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz ustalenie
warunków zabudowy terenu względem wymagań higienicznych i zdrowotnych;
•
uzgodnienie
dokumentacji
projektowej
pod
względem
wymagań
higienicznych
i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu uŜytkowania obiektów
budowlanych;
•
kontrola zgodności budowanych obiektów z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi
z określonymi w aktualnych przepisach;
•
uczestnictwo w dopuszczeniu do uŜytku obiektów budowlanych;
•
współpraca w działalności opiniodawczej z organami administracji samorządowej,
Powiatowym Inspektorem Weterynarii, Wydziałem Ochrony Środowiska, Inspektorem
Nadzoru Budowlanego, Wydziałem Architektury Starostwa Powiatowego;
W roku 2014 przeprowadzono:
• 73 kontrole odbiorowe obiektów nowych i lokali istniejących o róŜnym przeznaczeniu,
wydano:
• 34
decyzje merytoryczne,
• 111 decyzji płatniczych,
• 49
postanowień,
• 113 opinii.
W sprawach dotyczących przekazania do uŜytkowania nowych obiektów rozpatrzono 44
wnioski oraz przystosowania do nowych funkcji obiektów lub lokali istniejących rozpatrzono
35 wniosków.
62
W roku 2014 uzgodniono lub zaopiniowano w zakresie spełnienia warunków sanitarnohigienicznych i ochrony środowiska:
ogółem
11
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, miasto Kościerzyna
2
powiat kościerski
9
z wykluczeniem miasta Kościerzyna
wniosków w sprawie zakresu i stopnia szczegółowości
informacji wymaganych
w prognozie oddziaływania na środowisko,
wniosków co do konieczności przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko,
ogółem
10
miasto Kościerzyna
0
powiat kościerski
10
ogółem
22
miasto Kościerzyna
4
powiat kościerski
18
wniosków w sprawie wydania oceny higienicznej na
zastosowanie materiałów planowanych do uŜycia do
dystrybucji / uzdatniania wody przeznaczonej do
spoŜycia.
ogółem
29
miasto Kościerzyna
5
powiat kościerski
24
ogółem
26
wniosków dokumentacji projektowych obiektów lub lokali
miasto Kościerzyna
o róŜnym przeznaczeniu,
7
powiat kościerski
19
Na stan sanitarny powiatu
i miasta znaczący wpływ mają inwestycje w sferze
infrastruktury komunalnej, obejmujące m.in. budowę i modernizację ujęć wody wraz ze
stacjami uzdatniania wody, sieci wodociągowej, sieci kanalizacji sanitarnej, oczyszczalni
ścieków oraz dróg.
Nadzór nad procesem inwestycyjnym obiektów uŜyteczności publicznej w tym
obiektów ochrony zdrowia, usług, w szczególności obiektów Ŝywienia i Ŝywności ma na celu
zapewnienie odpowiedniego standardu sanitarnego i zdrowotnego tych obiektów.
Nadzór nad procesem inwestycyjnym duŜych przedsięwzięć przemysłowych jest
szczególnie istotny w pracy zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ze względu na
oddziaływanie
tych
oddziaływania
na
zakładów
środowisko
na
zdrowie
zakładów
ludzi.
Ograniczanie
przemysłowych
osiągana
i
minimalizowanie
jest
poprzez
ich
rozbudowę, przebudowę i modernizację.
Podkreślić naleŜy, Ŝe w celu spełnienia odpowiednich warunków sanitarnych i zdrowotnych
przepisy prawa nakładają na inwestorów, projektantów obowiązek stosowania najlepszych
dostępnych
technik, technologii
i
zabiegów
organizacyjnych.
Zapobiegawczy
nadzór
sanitarny nadzoruje ich wykonanie.
63

tutaj

Transkrypt

Podobne dokumenty

Bocian biały na Dniu Ziemi w Kościerzynie

PROGRAM dni powiatu

plik źródłowy

Informacja prasowa w wersji pdf

Sprzątanie szlaków turystycznych Gminy Kościerzyna i

Ogłoszenie o konkursie na stanowisko specjalisty ds obsługi

PROTOKÓŁ Kapituły

Spotkanie w sprawie zasiedlania zwierzyny drobnej