Terapeutyczne zastosowanie krioterapii w praktyce

Terapeutyczne zastosowanie krioterapii w praktyce klinicznej*
[ Therapuetic application of cryotherapy in clinical practice ]
Therapuetic application of cryotherapy in clinical practice
Agata Stanek, Grzegorz Cieślar, Aleksander Sieroń
Balneol Pol 2007; 49(1):37-45
ICID: 922618
Article type: Other
IC™ Value: 2.27
Abstract provided by Publisher
W ostatnich latach do metod fizykoterapeutycznych o uznanej skuteczności w leczeniu
wielu schorzeń, zwłaszcza układu ruchu zalicza się m.in. krioterapię wykorzystującą
bodźcowe, stymulujące, powierzchniowe działanie temperatur kriogenicznych (poniżej –
100˚C) aplikowanych w krótkim czasie dla wywołania i wykorzystania fizjologicznych
reakcji na zimno w celu wspomagania leczenia podstawowego i ułatwienia leczenia
ruchem. W pracy przedstawiono mechanizmy działania temperatur kriogenicznych, a także
metodykę prowadzenia zabiegów krioterapii ogólnoustrojowej i miejscowej oraz wskazania
i przeciwwskazania do stosowania tych metod terapeutycznych. Działanie temperatur
kriogenicznych wywołuje w organizmie człowieka szereg korzystnych zjawisk
fizjologicznych, takich jak: efekt przeciwbólowy, nerwowo-mięśniowy, przeciwzapalny i
przeciwobrzękowy oraz krążeniowy. Aktualne wskazania do stosowania krioterapii
obejmują m.in. schorzenia stawów i tkanek miękkich o podłożu autoimmunologicznym
(zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, reumatoidalne zapalenie stawów,
łuszczycowe zapalenie stawów, myositis i fibromyositis) zmiany zwyrodnieniowe,
pourazowe i przeciążeniowe narządu ruchu, fibromialgię, osteoporozę, dnę moczanową,
dyskopatie, choroby ośrodkowego układu nerwowego ze wzmożoną spastycznością,
stwardnienie rozsiane, zespoły korzeniowe, choroby obwodowego układu nerwowego,
zespoły depresyjne i nerwice wegetatywne, a także odnowę biologiczną, wspomaganie
treningu wytrzymałościowego i siłowego oraz przyspieszenie restytucji powysiłkowej u
wyczynowych sportowców. Do podstawowych przeciwwskazań do stosowania krioterapii
należą m.in. nietolerancja zimna, krioglobulinemia, choroba Raynauda, niedoczynność
tarczycy, ostre schorzenia dróg oddechowych, choroba nowotworowa, niestabilna dusznica
bolesna, zaawansowane wady aparatu zastawkowego serca, niewydolność krążenia, groźne
zaburzenia rytmu serca, zmiany skórne o charakterze ropno-zgorzelinowym, neuropatie
układu współczulnego, miejscowe zaburzenia ukrwienia, wyniszczenie i wychłodzenie
organizmu, a także klaustrofobia i zaburzenia psychiczne. Obie formy krioterapii wykazują
dużą skuteczność terapeutyczną, są dobrze tolerowane przez chorych, a przy ścisłym
przestrzeganiu procedury zabiegów nie obserwuje się istotnych powikłań.
*Praca naukowa finansowana ze środków Ministerstawa Nauki i Informatyzacji w latach
2004-2007, jako projekt badawczy zamawiany PBZ-KBN-098/T09/2003
English:
In recent years cryotherapy is considered as one of effective methods of physical medicine
in treatment of many diseases, especially of motional system, using stimulating, superficial
action of cryogenic temperatures (below–100˚C) applied as a shortlasting impulse in order
to evoke and utilize physiological reaction of organism to thermal stimulus for basic
treatment and improvement of subsequent kinesitherapy. In this paper the mechanisms of
therapeutic effect of cryogenic temperatures used locally for chosen parts of the body or in
form of whole-body application, as well as indications and contraindications for this
therapeutic method are presented. The action of cryogenic temperatures causes in human
organisms several favourable, physiological reactions as: analgesic effect, neuro-muscular
effect, anti-inflammatory and antiedematous effect, as well as circulatory effect. The actual
indications for cryotherapy include among others: autoimmunologic diseases of joints and
periarticular tissues (ankylosing spondylitis, rheumatoid arthritis, psoriatis arthritis,
myositis and fibromyositis), degenerative, posttraumatic and overloading lesions of
motional system, fibromialgia, osteoporosis, gout, diseases of central nervous system with
muscular hypertension, disseminated sclerosis, radicular syndromes, diseases of peripheral
nervous system, depressive syndromes and vegetative neurosis, as well as vital
resustitution, assistance of endurance and force training and acceleration of postexertion
resustitution in active sportsmen. The basic contraindications for cryotherapy include
among others: intolerance of cold, cryoglobulinemia, Raunaud’s disease, hypothyroidism,
acute diseases of respiratory tract, neoplastic disease, instable angina pectoris, severe
valvular heart defects, cardiac failure, severe arrhythmias, purulent-gangrenous skin lesions,
vegetative neuropathies, local blood flow disturbances, cachexia and hypothermia, as well
as claustrophobia and mental diseases.. Both forms of cryotherapy are very effective and
well tolerated therapeutic methods, which do not have any significant side-effects in case of
strict compliance with methodology of procedures.