Prezentacja

EWALUACJA
PROCES ZBIERANIA DANYCH I ICH
INTERPRETACJA W CELU
PODEJMOWANIA DECYZJI.
Renata Karsznia
CZYM JEST DOBRA I EFEKTYWNA SZKOŁA?
-wyniki badań pedagogicznych
 Jasność celów i norm;
 Kultura autoewaluacji;
 Refleksyjne przyglądanie się własnemu działaniu i jego
skuteczności ;
 Ocena efektów musi obejmować stopień rozwoju uczniów oraz
zadowolenia wszystkich;
 W ramach systematycznego rozwoju szkoły należy zadbać o to,
aby nauczyciele wprowadzali zmiany z własnej inicjatywy i żeby
robili to zespołowo;
 Należy postrzegać szkołę jako żywy system lub organizację.
Co to jest ewaluacja?
 Proces zbierania danych, analizowania i
wartościowania.
Czego ewaluacja może dotyczyć?
 Dokumentów, działań, osób, rezultatów.
Po co dokonuje się ewaluacji?
 W celu dostarczenia wiedzy niezbędnej do podjęcia
decyzji dotyczących przyszłych działań.
Etap I - przygotowanie
 Określamy przedmiot ewaluacji, potwierdzamy co





chcemy badać;
zastanawiamy się na kiedy potrzebujemy wyniki;
Ustalamy
kto
będzie
zaangażowany
w
przeprowadzenie ewaluacji;
Określamy funkcje i zadania poszczególnych osób;
Opracowujemy kryteria oceny oraz sposób w jaki
chcemy gromadzić dane-czyli gdzie będziemy ich
szukać, jakie metody zastosujemy, ile osób
obejmiemy metodą;
Załącznikiem do projektu powinny być narzędzia.
ETAP II – realizacja
 Przetestowanie
narzędzi
i procedury przed
właściwym badaniem – unikniemy źle postawionych
pytań, zbierania nieistotnych, niezrozumiałych
danych;
 Aby zebrać wiarygodne dane należy zadbać o
budowanie klimatu otwartości i zaufania ;
 Starać się pozyskać całą społeczność , ewaluacja ma
szansę powodzenia tylko wtedy, gdy uczestnicy
uznają , że przedmiot badania jest sensowny a
badanie przydatne – w innym przypadku to czas
stracony.
PAMIĘTAJ!
Należy pamiętać o tym, że zarówno
raport jak i cała procedura
ewaluacyjna służą wspólnemu
myśleniu o poprawie jakości a nie
wytknięciu błędów czy porażek
konkretnym osobom.
ETAP III - podsumowanie
 Wskazane jest aby wyniki były zapisywane
w formie zwięzłej i czytelnej dla adresata.
Nikt
chętnie
nie
czyta
obszernych
opracowań;
 Ewaluacja musi być procesem ciągłym;
 Jej wyniki mają sens jeśli służą poprawie i
doskonaleniu prowadzonych działań;
Ewaluacja jako element kultury działań
pedagogicznych
 Praca pedagogiczna wymaga ciągłej informacji
zwrotnej i refleksji, co jest warunkiem efektywnego
rozwiązywania codziennych problemów
 Nauczyciel musi sobie odpowiedzieć na trzy
pytania:
Czy wiem dostatecznie dużo?
Czy oceniam prawidłowo?
Czy moje uzasadnienie jest odpowiednie?
Ewaluacja jako instrument rozwoju
organizacyjnego oraz jako narzędzie
współdziałania.
 Ewaluacja
służy rozwojowi szkoły , dostarczając
wszelkich niezbędnych informacji o istniejących
problemach ale także o mocnych stronach szkoły.
 Proces rozwoju szkoły zakłada aktywny udział nie tylko
nauczycieli ale również uczniów, rodziców lub innych
klientów szkoły.
 Ewaluacja powinna gwarantować rzetelne rozliczenie się
przed społeczeństwem, dostarczyć pracującym ludziom
jak działać aby się rozwijać, pomagać w zapobieganiu
problemom, zwiększenie poziomu satysfakcji zawodowej.
Ewaluacja jako zmiana.
- bariery towarzyszące zmianie.
Zmiany napotykają na opór szczególnie wtedy
,gdy dotykają interesów uznania i
bezpieczeństwa uczestników – dlaczego?
 Brak wiedzy na temat ewaluacji;
 Brak ludzi posiadających umiejętności;
 Brak pozytywnych doświadczeń;
 Utożsamianie ewaluacji z oceną;
 Boimy się oceny własnej osoby.
Co ma być poddane badaniu?
 Przedmiotem ewaluacji mogą być różne dziedziny
-
-
-
działalności:
Misja i wizja szkoły;
Planu pracy szkoły;
Wstępnej diagnozy- Jakie są trzy najważniejsze
problemy Waszej szkoły?
Analizy protokołów Rady Pedagogicznej;
Planu wychowawczego-nie zachowania uczniów.
Projektowanie ewaluacji
 Obiekt
 Obieramy w fazie planowania-kto i w jaki sposób
realizuje program wychowawczy?
 Efekty stosowania zapisów WSO w stosunku do
zamierzonych celów;
Kryteria
 Wyznaczają wymagania ,oczekiwania ,potrzeby .
 WSO- jawność, sprawiedliwość, zrozumiałoś ć,
zgodność z rozporządzeniem, czytelność,
 Wartości wspólnie wynegocjowane, wartości
sponsorów, wartości nadzoru pedagogicznego;
 Przykłady kryteriów- przydatność, zgodność,
spójność, trafność, sprawność organizacyjna,
efektywność, skuteczność, powszechność.
Pytania badawcze
 Obiekt- WSO
 Obszar –stosowanie WSO
 Kryteria- jawność ,powszechność
 Pytania kluczowe – jaka jest wśród uczniów
znajomość kryteriów oceniania z przedmiotów ? Jaka
jest znajomość kryteriów oceniania wśród rodziców?
Jak są przekazywane uczniom i rodzicom informacje
o ocenach uzyskiwanych przez uczniów?
Metody i techniki zbierania danych
 Podejście ilościowe i jakościowe
 Ankieta – zależy nam na zdobyciu informacji od dużej

-
-
grupy, pragniemy poznać opinię na drażliwy temat,
liczymy na szczere odpowiedzi.
Przy stosowaniu ankiety trzeba pamiętać o pewnych
zasadach:
poprawność formułowania pytań
rodzajów pytań
konstrukcji kwestionariusza
instrukcji dla respondenta – każda ankieta musi zawierać
klarowną instrukcję obsługi.
Obserwacja
 Zrozum czego jesteś świadkiem z perspektywy uczestnika





, a opisz z perspektywy widza;
Nie myl opisu tego , co się zdarzyło , z reakcją na dane
zdarzenie;
Pamiętaj o wpływie jaki wywierasz na sytuacje, w których
uczestniczysz;
Musisz nauczyć się języka obserwowanych osób i
zachować go w raporcie;
Twoje notatki muszą być opisowe , konkretne,
szczegółowe;
Oddziel (kursywą , cudzysłowami ,kolorem) wypowiedzi
osób badanych, opis i własne interpretacje.
Wywiad
 Wywiad to nie to samo co rozmowa;
 Potrzebna zgoda rozmówcy ;
 Wyjaśnić cel ,powiedzieć o czym będziemy
rozmawiać;
 Uzgodnić czas i miejsce wywiadu;
 Wyjaśnić do czego wykorzystamy informacje zdobyte
w trakcie wywiadu;
 Rozmówca musi mieć pewność o poufności.
Analiza dokumentów-należy zwrócić uwagę na dwie kwestie :
autentyczność, prawdziwość , intencje autora.
 Sprawozdania i protokoły z posiedzeń ;
 Opinie i świadectwa;
 Szkolne i domowe prace pisemne uczniów;
 Dzienniki lekcyjne;
 Artykuły prasowe o szkole;
 Archiwalia, teksty naukowe;
 Wyniki klasyfikacji, egzaminów zewnętrznych;
 Frekwencja uczniów.
Pytania jakie warto zadać analizując dokument
 Czy autor był ekspertem?
 Czy autor był bezpośrednim świadkiem?
 Jaki cel mógł przyświecać autorowi dokumentu?
 Czy autor miał odwagę uwzględnić negatywne
strony?
 W jakim stopniu autor był pod presja otoczenia?
DOKUMENTY POWINNY BYĆ PODDANE
KRYTYCZNEJ ANALIZIE ZANIM ZOSTANĄ
WYKORZYSTANE DO BADAŃ.
PODSUMOWANIE EWALUACJI
 ANALIZĘ DANYCH MOŻNA PORÓWNAĆ DO
UKŁADANIA PUZZLI-żeby powstał obraz musimy
ułożyć wszystkie elementy, elementy muszą do
siebie pasować, obrazkiem z pudełka jest projekt
ewaluacji a kolory puzzli to różne narzędzia
badawcze.
 Analizę prowadzimy z godnie z problemami a nie z
narzędziami.
 Po zgromadzeniu danych liczbowych przystępujemy
do ich analizy. Nie poprzestajemy na podawaniu
częstości występowania.
Interpretacja i wyciąganie wniosków
 Każdy wniosek musi być poparty ilustracją( tabelą,
wykresem, cytatem) pochodzącą z zebranego
materiału.
 Niemożliwe jest zaprezentowanie wszystkich
wywiadów , ankiet, cytatów. Musimy dokonać
wyboru tego , co w sposób najbardziej
charakterystyczny zilustruje wyniki ewaluacji.
RAPORT-produkt finalny
 Pamiętajmy o zasadzie anonimowości;
 Piszemy o problemach a nie o osobach;
 Wnioski wyciągamy na podstawie danych
dostępnych dla czytelnika;
 Schemat raportu: wstęp(opis obszaru), opis
ewaluacji (jakie informacje?, jakimi metodami?),
opis danych i ich zbierania,
podsumowanie(najistotniejsze kwestie) wyniki,
wnioski (prezentowane według kryteriów),zalecenia,
aneks(narzędzia za pomocą których zbierane były
dane).
Wyniki mają służyć rozwiązywaniu
problemów w swojej placówce.












Nie wolno zmieniać danych zebranych;
Unikać zbierania nieistotnych i niezrozumiałych danych
Zadbać o wiarygodność danych;
Pozyskiwać całą społeczność do badania;
Nie narzucać odgórnie obszarów do badania (nieprzydatna,
nieefektywna ewaluacja);
Pomyśleć jak wykorzystać dane z badania;
Przeprowadzać anonimowo. Usunąć z raportu wszelkie dane
osobowe;
Całość ma służyć wspólnemu myśleniu o poprawie;
Raport ma być w formie zwięzłej i czytelnej. Nikt z ewaluatorów nie
będzie czytał długich opisów ;
Należy wyciągnąć wnioski z danych;
Należy upowszechniać wyniki;
Badania przeprowadzają osoby znające techniki badawcze,
identyfikujące się z danym tematem.
Aby nauczyć się ewaluować , trzeba zacząć
to robić. Nie ma na to innego sposobu.
 BĄDŹ OTWARTY NIE WYKLUCZAJ
MOŻLIWOŚCI I RÓŻNYCH INTERPRETACJI.
 ZAUFAJ WYOBRAŹNI , NIE TRZYMAJ SIĘ
SCHEMATÓW.
 BAW SIĘ MATERIAŁEM , TRAKTUJ SIEBIE I
MATERIAŁ TWÓRCZO.