Pobierz pakiet inspiracyjny

Metody panowania nad ciałem i głosem w sytuacjach stresowych, 4.03
1. Do nauczenia się na pamięć (na rozgrzewkę dykcyjną):
Julian Tuwim
“Bal w operze”
fragment
Tłum różowych świń z maciorą
I kakuczą i macziczą
I jak zarzynane kwiczą,
Aż tancerzy diabli biorą
diabli biorą
diabli biorą!
Patem księżyc nad Taiti
I gitary nad Haiti,
Potem śpiewa Włoch Tęsknotti
Zakochane totti-frotti,
Potem duo Pitt and Kitty,
Klowny się po pyskach piorą
I śpiewają:
I am Pitty
I am Pitt
I love you Kitty,
Aż tancerzy diabli biorą
diabli biorą
diabli biorą!
2. Ćwiczenia
● NAPISZ WŁASNE PRZYKAZANIA “DOBREGO MÓWCY” (10)
(mogą się odnosić również do sytuacji niezwiązanych z wystąpieniami publicznymi) jak chcesz by do Ciebie mówiono? Jak chcesz mówić?
● ZIDENTYFIKUJ RZECZY/SYTUACJE, KTÓRE CIĘ STRESUJĄ. JAK SIĘ TO
OBJAWIA? CO SIĘ DZIEJE W CIELE? CO SIĘ DZIEJE W GŁOWIE? JAK
PRACUJE ODDECH?
3. Do obejrzenia:
https://www.ted.com/talks/kelly_mcgonigal_how_to_make_stress_your_friend
dla chętnych by pracować nad stresem:
https://www.ted.com/playlists/315/talks_to_help_you_manage_stres
4. Do przeczytania:
Poniżej kilka rad prewencyjnych - zanim zaczniesz się stresować
(ćwiczenia sytuacyjne na zajęciach):
- Mów tylko o tym, co cię obchodzi.
- Bądź przygotowany (merytorycznie).
- Przemyśl jakie są 3 najważniejsze treści (punkty) Twojej wypowiedzi, które chcesz żeby
wszyscy zapamiętali (nie więcej). Na nie kładź nacisk, weryfikuj czy zostały zrozumiane wszystko ponad to jest ozdobnikiem oraz sukcesem Twoim i słuchacza (oraz waszej relacji).
- Rozpoznaj publiczność (Kim są ludzie do których mówię? Ilu ich będzie? Jakich słów mogą
się spodziewać, jakimi możesz zaskoczyć - wiek może być istotny w tym zakresie? Co
stanowi płaszczyznę porozumienia między wami?).
- Poznaj przestrzeń (jeśli możesz - przynajmniej dzień wcześniej) - będziesz mieć przewagę,
wiedzieć, czy światło nie oślepia i czy stolik się nie zarwie jeśli poszukasz w nim oparcia.
Mniej rzeczy może Cię wtedy zaskoczyć - zadbasz na przykład o obcasy by wystawać zza
mównicy.
- Bądź skupiony (maksymalne skupienie to maksymalne rozluźnienie!) - bądź obecny. Spójrz
jak reagują słuchacze, powiedz coś, co przywróci ich dusze do ciał - na przykład o tej musze
pod sufitem.
- Nie bój się pokazać, że oddychasz (oddychaj!)!
- Daj sobie czas (nie mów za szybko!) - jeśli często słyszysz (nawet jeśli tylko od starszych
osób) prośbę żeby mówić wolniej - pamiętaj, by podczas wystąpienia wydawało Ci się, że
mówisz troszkę zbyt wolno - ludzie zdenerwowani najczęściej przyspieszają.
- Dbaj o siebie (wysypiaj się - robienie prezentacji noc wcześniej to zły pomysł. Naprawdę.
Jedz - najlepiej dobre rzeczy, ale zadbaj o jakiekolwiek pożywieni przed wystąpieniem
nawet, jeśli wydaje Ci się, że wcale nie chcesz jeść. Ruszaj się zdrowo - odrobina wysiłku
fizycznego przed wystąpieniem znacznie redukuje zdenerwowanie).
- komunikuj swoje potrzeby; umiej przyznać przed sobą, że w tym momencie jesteś
zestresowany/a
Emocje (w tym - stres)
Christof Koch, Neurobiologia na tropie świadomości, WUW 2008, s. 104
Antonio Damasio twierdzi, że świadomość rozszerzona, czyli aspekty świadomości
odpowiedzialne, za wytworzenie przeświadczenia, że w mózgu znajduje się jego właściciel i
obserwator, jest ściśle związana z określonym dopływem informacji z ciała, wewnątrz
którego się on znajduje. Damasio sądzi, ze świadomość rozszerzona nie może istnieć bez
wrażeń proprioceptywnych, trzewnych i innych, które bezustannie dostarczają mózgowi
informacji na temat stanu ciała. Uważa on, że poczucie własnego ja jest nierozerwalnie
związane z emocjami
Formy aktywności umysłu - ujęcia kognitywistyczne
Tom 1: emocje, percepcja, świadomość
pod. red. A. Klawiter, PWN 2008, s. 127-128
Emocje wpływają na zmianę operacyjnych charakterystyk procesów poznawczych i
wybór działania. Istnieją neuronaukowe dowody na to, że afekt jest zasadniczy dla
ukształtowania długotrwałych wspomnień. Ma także poważne konsekwencje dla alokacji
uwagi. Strach prowadzi do koncentracji uwagi na detalach, natomiast sytuacja pozytywnego
afektu skłania ludzi do koncentracji uwagi na szerszym obrazie.
Preferowany system
operujący zadań,
takich
jak
mobilizacja
zasobów
i
priorytetyzacja zachowań, polega na zbieraniu sygnałów, które mają wysoki wpływ na
funkcjonowanie autonomicznego agenta. Zasadniczą hipotezą jest to, że hierarchiczna ocena
priorytetów
zadań
może
pomóc
robotom
w
radzeniu
sobie
ze
złożonością
i
nieprzewidywalnością (zewnętrznego lub wewnętrznego) otoczenia - odzwierciedlając bogate
interakcje procesów przetwarzania poznawczego i emocjonalnego w mózgu ssaka.
Mechanizmy adaptacyjne mogą dostosowywać hierarchię i grupować zadania w taki sposób,
aby korespondowały z narzuconymi ograniczeniami czasowymi, limitami fizycznymi i
zasobami energii. Należy zauważyć, ze w tym podejściu ludzkie emocje stają się
nieprzystosowawcze nie tylko wtedy, gdy szybkie procesy zaangażowania uniemożliwiają
bardziej ostrożne analizy, ale także wtedy, gdy obawy albo inne związane z nimi emocje
wymagające ostrożniejszych analiz uniemożliwiają adaptacyjną szybkość Ludzkość zdaje się
być już przygotowana do gwałtownego rozwoju procesu integracji wiedzy o mózgu w
teoriach dotyczących emocji u zwierząt i ludzi, a także w przyszłej eksploracji zagadnienia:
czy autonomiczny robot także będzie potrzebował emocji.
5. Dla chętnych i zainteresowanych:
Synestezja
http://www.kopernik.org.pl/wystawy/wystawy-archiwalne/wszystko-gra/synestezjapomieszanie-zmyslow/
Czy zastanawialiście się kiedyś nad zabarwieniem nazw dni tygodnia? A może muzyka
Mozarta smakuje wam jak szarlotka? Jeżeli doświadczenia te zdają się wam bliskie, jest
bardzo prawdopodobne, że posiadacie zdolności synestetyczne.
Termin synaesthesia (in. synesthesia) oznacza jedność wrażeń. Pochodzi z połączenia dwóch
greckich członów: syn (współdzielenie) oraz aisthesis (odczuwanie, postrzeganie).
Wyróżniamy kilka rodzajów synestezji. Synestezja typu grafem-kolor powoduje widzenie
słów bądź pojedynczych liter (lub cyfr) w określonych kolorach. Synestetycy, u których
występuję typ fonem-kolor, nadają barwy wrażeniom słuchowym. Zaś synestezją typu
grafem/fonem-smak nazywamy doświadczanie smaku wywołanego przez wrażenia
wzrokowe lub słuchowe.
Synestezja nie jest zjawiskiem popularnym. Jest zdolnością wrodzoną i występuje zaledwie u
jednej na dwadzieścia tysięcy osób. Bardzo często synesteci posiadają talenty artystyczne. Do
znanych synestetów należeli m.in. kompozytorzy Nikołaj Rimski-Korsakow i Franciszek
Liszt. Z badań naukowych wynika, że prawdopodobne jest, iż synestezja występuje u
każdego człowieka do trzeciego miesiąca życia. Jak podaje Daphne de Maurier połączenie
zmysłów pomaga dziecku przystosować się do nowego, obcego świata. I choć w dalszym
okresie rozwoju nasze zmysły najczęściej zaczynają funkcjonować osobno, zdarza się, że u
poszczególnych osób zdolność ta nie zanika i pozostaje na zawsze. Synestezja zachodzi
automatycznie – wrażenia powstałe dzięki niej są proste, nieskomplikowane pod względem
formy, obrazy, które są jej wynikiem, zdają się być niezwykle żywe, wyraźne i łatwe w
odtworzeniu, a odczucia przypisane danej rzeczy pozostają jednakowe na całe życie.
Jeżeli podejrzewacie u siebie podobne zdolności, możecie sprawdzić, czy rzeczywiście
należycie do synestetów – istnieje strona umożliwiająca wykonanie testu na posiadanie
synestezji: http://www.synesthete.org/ .
(komentarz od prowadzących: wykonanie testu daje również pojęcie na temat tego z czym
się wiąże synestezja, jakie są jej najczęstsze typy, jakie może mieć powiązania z różnym
umiejscowienie w spektrum autyzmu, używkami, dysleksją)
Christof Koch, Neurobiologia na tropie świadomości, WUW 2008
s. 148 - 149
“Słyszenie kolorów” polega na tym, że określone słowa, dźwięki lub muzyka w
sposób powtarzalny wywołują wrażenie określonego koloru. Podobnie jak w innych
rodzajach synestezji, słyszenie kolorów zachodzi automatycznie, niezależnie od woli i
utrzymuje się przez wiele lat. Zjawisko to, słynne dzięki powieści Aldousa Huxleya Drzwi do
percepcji, występuje u niektórych szczęśliwców w ciągu całego życia, bez zażywania
jakichkolwiek substancji psychoaktywnych. Spostrzeżenia kolorów, wywoływane przez
słowa, wiążą się u synestetów z aktywnością w tych samych częściach zakrętu
wrzecionowatego, które ulegają pobudzeniu przez kolorowe bodźce. Warto podkreślić, ze w
trakcie kolorowego słyszenia nie aktywuje się ani kora wzrokowa pierwszorzędowa (inaczej:
kora prążkowa, pole 17 Brodmanna - fragment kory mózgowej 1 zlokalizowany wokół
bieguna potylicznego, z tyłu mózgu. do struktury tej z pośrednictwem ciała kolankowatego
bocznego dociera wejście wzrokowe z siatkówki. ) ani kora wzrokowa drugorzędowa.
Źródła: Psychiatria.pl, abcZrdowie.pl
Kora mózgowa - para dużych, pofałdowanych płacht tkanki nerwowej, o grubości kilku
milimetrów i zmiennym rozmiarze, pokrywająca półkule nerwowe.
1
Emocje wywołane przez barwy są działaniem sumarycznym, na który mogą mieć wpływ nie
tylko skojarzenia zależne od indywidualnych doświadczeń człowieka, ale także jego
rzeczywiste otoczenie, oraz równoczesne działanie innego wrażenia zmysłowego.
Jednoczesne odczuwanie wrażenia barwnego i innego bodźca, zwłaszcza dźwięku (muzyki),
widoku cyfr lub zapachu, przejawia się często bez udziału świadomości, a ludzie są podatni
na niego w bardzo różnym stopniu.
Poprzez silne oddziaływanie (np. muzyki i barw) oraz przy odpowiedniej podatności mózgu
(wrodzonej, być może również uzyskanej fizycznie, chemicznie lub przez stymulację
elekrtoniczną, nad nauczaniem synestezji prowadzone są na razie badania, patrz niżej) można
doświadczyć synestezji. Zdecydowanie większą podatność na nią wykazują dzieci, zazwyczaj
zdolność tę traci się z wiekiem.
Czy synestezji można się nauczyć?
Pseudo-Synesthesia through Reading Books with Colored Letters
Olympia Colizoli , Jaap M. J. Murre, Romke Rouw Published: June 27, 2012
DOI: 10.1371/journal.pone.0039799
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0039799
A. Rogowska, U źródeł synestezji, podstawy fizjologiczne i funkcjonalne, PRZEGLĄD
PSYCHOLOGICZNY, 2002, TOM 45, Nr 4, 465-474
https://www.kul.pl/files/714/media/4.45.2002.art.6.pdf..pdf