Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi

REFORMA 2012
Administrowanie
sieciowymi
systemami
operacyjnymi
Krzysztof Pytel, Sylwia Osetek
Kwalifikacja E.13.3
Podręcznik do nauki zawodu
• TECHNIK INFORMATYK
• TECHNIK TELEINFORMATYK
Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania i wpisany do wykazu podręczników przeznaczonych
do kształcenia w zawodach na podstawie opinii rzeczoznawców:
dr. hab. Piotra Zbróga, dr. Kazimierza Mikulskiego, dr. inż. Tomasza Ciszewskiego.
Typ szkoły: technikum i szkoła policealna.
Zawód: technik informatyk, technik teleinformatyk.
Kwalifikacja: E13. Projektowanie lokalnych sieci komputerowych
i administrowanie sieciami.
Część kwalifikacji: 3. Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi.
Rok dopuszczenia 2013.
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.
Warszawa 2013
Wydanie I
ISBN 978-83-02-13416-6
Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Zbigniew Dziedzic (redaktor koordynator)
Konsultacja: dr inż. Mieczysław Rudnicki
Projekt graficzny okładki: Dominik Krajewski
Redakcja językowa: Ewa Wojtyra
Redakcja techniczna: Elżbieta Walczak
Skład i łamanie: Pracownia Książki
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
02-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96
Tel.: 22 576 25 00
Infolinia: 801 220 555
www.wsip.pl
Druk i oprawa: Drukarnia Trans-Druk Sp. Jawna
Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują.
Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej
w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło.
A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.
Szanujmy cudzą własność i prawo.
Więcej na www.legalnakultura.pl
Polska Izba Książki
SPIS TREŚCI
I. Korzystanie z wybranych usług sieciowych systemów operacyjnych
1
2
3
4
5
6
7
8
Współpraca stacji roboczej z serwerem sieci lokalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Typy sieci komputerowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Korzystanie z usług sieciowych – serwis stron WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Korzystanie z usługi transferu plików . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Korzystanie z poczty elektronicznej i grup dyskusyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Korzystanie z usługi telnet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Korzystanie z usługi bezpiecznego terminalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Korzystanie z usługi bezpiecznego kopiowania plików . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
9
11
13
19
23
25
27
II. Sieciowy system operacyjny – Novell NetWare
9
10
11
12
13
14
Sieć Novell NetWare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Usługa katalogowa firmy Novell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacja programu klient NetWare w systemie Windows 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zarządzanie kontami użytkowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pliki i foldery w systemie NetWare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Drukowanie w sieci NetWare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
31
34
36
43
56
III. Sieciowy system operacyjny Linux
15
16
17
18
19
20
Konfigurowanie interfejsu sieciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Odwzorowanie nazwy na adres IP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Testowanie połączenia sieciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zabezpieczenie dostępu do komputera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja klienta poczty elektronicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Korzystanie z programu klient FTP. Pobieranie plików z sieci programem wget . . . . . . . . .
71
75
77
78
80
84
IV. Administrowanie systemem Linux
21
22
23
24
25
26
27
28
29
Zarządzanie użytkownikami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polecenia stosowane do zarządzania użytkownikami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zarządzanie grupami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zarządzanie grupami i użytkownikami w środowisku graficznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfigurowanie drukarki sieciowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalowanie pakietów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacja programów w środowisku tekstowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja menedżera apt-get . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfigurowanie firewalla w systemie Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
90
92
95
97
100
105
108
111
115
V. Usługi sieciowe w systemie Linux
30
31
32
33
34
35
36
Uruchamianie usług sieciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przygotowanie do pracy serwera telnet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przygotowanie do pracy serwera SSH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przygotowanie do pracy serwera DHCP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przygotowanie do pracy serwera DNS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uruchomienie i korzystanie z usługi FTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacja serwera FTP na przykładzie vsftpd w dystrybucji KUbuntu . . . . . . . . . . . . . . . . . .
120
121
123
125
130
139
141
3
4
A D M I N I S T ROWA N I E S I E C I OW Y M I SY S T E M A M I O P E R A C Y J N Y M I
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
Konfiguracja serwera vsftpd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja serwera FTP do obsługi użytkowników lokalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja serwera FTP do obsługi użytkowników anonimowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zapisywanie danych na serwerze przez użytkowników anonimowych . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inne opcje konfiguracyjne serwera FTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja serwera poczty elektronicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uruchamianie usługi WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacja serwera WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja serwera Apache . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Umieszczanie stron na serwerze WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja serwera Apache do obsługi stron użytkowników lokalnych . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfigurowanie wirtualnych serwerów WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Blokowanie przeglądania zawartości katalogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zmiana domyślnie uruchamianego pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przeglądanie logów serwera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Automatyczne uruchamianie zadań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zarządzanie logiczną strukturą dysku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przydziały dyskowe użytkownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Testowanie przydziałów dyskowych użytkownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przydziały dyskowe grupy użytkowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Udostępnianie zasobów systemu Linux klientom MS Windows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Plik konfiguracyjny serwera Samba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przeglądanie zasobów udostępnianych za pomocą serwera Samba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
142
143
144
145
147
148
152
153
154
156
158
160
166
170
172
174
177
182
184
186
189
194
197
VI. Sieciowy system operacyjny – Windows Server
Podstawowe pojęcia związane z Active Directory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przygotowanie do instalacji Windows Server 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wymagania sprzętowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja Windows Server po instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalacja kontrolera domeny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zarządzanie kontami komputerów. Dodawanie komputerów do domeny . . . . . . . . . . . . . . .
Zarządzanie kontami użytkowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uprawnienia dla Windows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Udostępnianie zasobów i przypisywanie uprawnień do zasobów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Foldery macierzyste użytkowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfigurowanie roli serwera wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Instalowanie serwera DHCP i zarządzanie nim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfigurowanie serwera DNS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Internetowe usługi informacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfigurowanie serwera FTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
75 Konfigurowanie serwera WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60
61
62
63
66
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
202
207
209
214
220
228
231
238
243
245
247
251
254
259
260
263
VII. Bezpieczeństwo danych
Kopie bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zasady grup . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Monitorowanie pracy serwera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Monitorowanie wydajności serwera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Narzędzia do diagnostyki serwera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81 Siei wirtualne VPN – narzędzia dostępu zdalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82 Zarządzanie serwerem za pomocą pulpitu zdalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
76
77
78
79
80
268
271
274
277
281
285
292
SPIS TREŚCI
83
84
85
86
87
Metody ataków sieciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Metody zabezpieczania zasobów sieciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rodzaje i dobór UPS sieciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Archiwizacja zasobów sieciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konfiguracja firewalla w Windows Server 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
296
300
312
315
320
Wykaz pojęć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
Wykaz podstawowych pojęć w językach polskim, angielskim i niemieckim . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Literatura uzupełniająca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5