Acta Univ. Lodz., Folia bot.

ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
1990
93-127
7
FOLIA BOTANICA
(Acta Univ. Lodz., Folia bot.)
Zygmunt Wnuk
ZESPÓŁ LAMIO-VERONICETUM POLITAE
KORNAŚ 1950
NA WYŻYNIE CZĘSTOCHOWSKIEJ
ASSOCIATION OF THE LAMIO-VERONICETUM POLITAE KORNAŚ 1950
ON THE CZĘSTOCHOWA ELEVATION
ABSTRACT:
The article presents
vonicetum politae
characteristics of the Lamio-Ve-
association on the area of the Czestochowa Upland
and prospects for its survival here.
Table II gives an insight
according to species
list of species
officinalis,
into composition of
in its typical form,
in their form:
ciation is exerted by:
with Veronica agrestis,
on the species
Treść
1. Wstęp
2. Ogólna charakterystyka terenu badań
3. Metodyka badań
4. Systematyka i charakterystyka zespołu
7. Summary
with Fumaria
of CaCO^ in
it),
va­
size of cultivated fields, and inten­
sive chemicalization of agriculture.
. Piśmiennictwo
a
composition of the asso­
soil (percentage share
rious agritechnical operations,
5. Wnioski
association
and transitional forms (corresponding numbers of records
1-8, 9-14, 15-21).
The strongest influence
6
the
while Tab. Ill contains
1. WSTĘP
Zbiorowiska segetalne
Wyżyny Częstochowskiej
nie były przed­
miotem oddzielnych badań. Informacje florystyczne z omawianego mezoregionu
(1881),
można znaleźć w pracach
B ł a s z c z y k
w r y n o w i c z
(1970 ),
(1973 ),
-S e n d e k ,
(1973 ),
W i k a
(1978),
W n u k
i
K o r n a ś
S o w a
W i ś n i e w s k i
T r z c i ń s k
c i ń s k i
iin.
W a r
1978, 1981, 1981 a, 1985),
S i c i ń s k i
s o ł o w s k i
(1980 ),
W ó j c i k
w a l i k
(1983),
(1983 ),
D o m i n i a k
Praca jest przyczynkiem
żyny Częstochowskiej,
Rozbudowa takich miast
(1978),
K a-
(1980),
W e-
P aw 1 a k
Głazek,
(1981),
Ko­
i inni.
do terenów o
Na obszarze tym
reprezentujące znaleziska
tu, kultury magdaleńskiej,
1972).
iin.
(1983 ),
(1984)
F i(1976,
do geobotanicznej charakterystyki Wy­
która należy
rej kulturze rolniczej.
nowiska,
W n u k
S o w a
(1980 ),
S z m e j a
(1972 ),
(1974 ), S i-
(1974, 1984 ),
(1975),
S i c i ń s k i ,
(1964 ),
S z o t k o w s k i
c-h o 1 i ń s k a
(1979),
(1952 )
(1970 , 1974,
M i c h a l a k
(1973),
p e l u s z n y
H o ł d y ń s k i
czym pi­
F i j a ł k o ­
K o r n i a k
T a r a n o w s k a
w
Lamio-
a-T a c i k
A n i o ł-K w i a t k o w s k a
(1974 ),
j a ł k o w s k i ,
(1968 ),
(1963),
(1971 , 1986),
a-T a c i k
(l973, 1978, 1981 ),
dla
T y m r a k i e w i c z
T r z c i ń s k
(1963, 1967, 1978 ),
(1965 ),
dla tego zespołu
zasobnych w węglan wapnia, o
( 1950, 1972 ),
M e a w e c k a-K o r n a ś ,
1986 ),
Rozmie­
w Polsce. Są one zwią­
w s k i
S a ł a t a
zagrożonego
charakterystyczne
są dość rzadko notowane
K o r n a ś
(1966 ),
B a b c z y ń s k a -
Lamio-Veronicetum politae.
Gatunki
zane z występowaniem gleb
sali:
D e n i s i u k
(1981)
charakterystycznych
rys. 2.
-Veronioetm politae
Ł a-
S i c i ń s k i
dotyczące rozmieszczenia
zespołu
szczenie trzech gatunków
Polsce ilustruje
Karo
(1974),
(1983).
Praca zawiera materiały
wyginięciem w Polsce
S k a l s k i
M o w s z o w i c z ,
M o w s z o w i c z
M i c h a l a k
następujących autorów:
(1949),
stosunkowo sta­
spotykane są liczne sta­
najstarszych kultur (paleoli­
mezolitu, neolitu i brązu,
jak Częstochowa, Myszków
Z inkow
i
Zawiercie
powoduje zmiany
fizjograficzne,
szaty roślinnej na
zała się
a co
za tym
znacznych powierzchniach,
pilna potrzeba dokumentacji flory
nych, które w ostatnich
idzie
zniszczenie
w tej sytuacji oka­
i zbiorowisk segetal-
kilkunastu latach
ulegają szybkim
prze­
mianom.
2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TERENU BADAN
Położenie
Wyżyna Częstochowska
części
położona
w o j . częstochowskiego
jest
katowickiego. Obszar ten ciągnie się
pomiędzy
przełomową doliną Warty
Białej Przemszy
chowskiej
i Szreniawy
w południowo-wschodniej
i północno-wschodniej
pasem
Teren
( K o n d r a c k i
a
obniżeniem
Wyżyny
300 m n.p.m. (okolice
do ok. 500 m n.p.m. (okolice Ogrodzierfca ).
cznogeograficznego
1978)
obszar ten
chowska
makroregionu (341.3) Wyżyna
fizynależy
Wyżyna
Krakowsko-Często­
i mezoregionu (341.31) Wyżyna Częstochowska .
Rysunek 1 ilustruje
położenie terenu badarf
jego regionalizację fizycznogeograficzną
danym obszarze.
S z a f e r a
na mapie
P a w ł o w s k i e g o
pododdziału Pasa
Wyżyn
Polski,
oraz siedziby gmin na ba­
Cały teren - zgodnie z podziałem
i
gu Środkowym, wchodzącym w skład
ska,
Często­
Częstochowy)
Według podziału
do prowincji (34) Wyżyna Małopolska , podprowincji (341)
Śląsko-Krakowska,
woj.
o szerokości 10-25 km
pod Częstochową
na południu.
wznosi się od ok.
części
krainy Wyżyna
Środkowych
geobotanicznym
(1972) - leży w Okrę­
Krakowsko-Wieluń­
i Działu Bałtyckiego.
Geologia
Pod względem geologicznym
omawiany teren
Krakowsko-Częstochowskiej, której część
wana jest z utworów jurajskich
kliny
( K l i m a s z e w s k i
rajskich
częściej mieszanych
czyce, Lelów,
północno-wschodnia zbudo­
zajmujących najwyższą część
1972 ).
znajdują się młodsze utwory,
wychodniach jurajskich
jest częścią Wyżyny
mono-
Na większości utworów ju­
głównie czwartorzędowe. Na
występują znaczne powierzchnie rędzin, naj­
z materiałem polodowcowym (gminy: Janów, Kro­
Mstów, Olsztyn,
Włodowice -
woj.
częstochowskie
Rys. 1. Usytuowanie terenu badań oraz regionalizacja fizycznogeograficzna wg
K o n d r a c k i e g o
(1978 )
Fig. 1. Situation of investigated area and
K ondracki
physiografic regionalization after
(1978)
i Zawiercie,
Pilica,
Ogrodzieniec
i Żarnowiec -
woj.
katowi­
ckie).
Utwory lessowate (w gminach
Kroczyce, Lelów i Niegowa) pocho­
dzą z okresu zlodowacenia bałtyckiego.
skich
pokryte są piaskami.
osadami:
Podnóża
krawędzi
Dna dolin wyścielone są
torfu, utworami aluwialnymi
juraj­
najmłodszymi
i deluwialnymi z okresu ho-
locerfskiego.
Gleby
Wyżyna Częstochowska
kompleksów
posiada gleby
glebowo-rolniczych:
czniej reprezentowane są
2, 3, 4,
kompleksy:
Gleby brunatne zajmują tereny
istnieją dobre warunki
dobielicowe zalegają
ziemie i gleby bagienne.
, 7,
położone wyżej
lub tam,
Gleby
słabo nachylonych
gdzie
pseu-
stokach,
jest wolniejszy. Natomiast w ob­
odpływie
występują
czarne
wystę­
wód
występują dwa typy rędzin: brunat­
Pierwsze występują
w położeniach grzbietowych
miąższość próchnicy wynosi
wartość próchnicy zależy
i 9, Najli­
8
W dolinach rzek i cieków wodnych
pują mady.
Na Wyżynie Częstochowskiej
i stokowych terenu, a
6
i 7.
6
spływu wód powierzchniowych.
o utrudnionym
ne i czarnoziemne.
5,
3, 5,
na płaskich lub
gdzie spływ wód powierzchniowych
niżeniach terenu
należące do następujących
10-30 cm.
od składu mechanicznego
wynosi w rędzinach bardzo lekkich
Za­
zwietrzeliny
i
ok. 1,5%,
w lekkich
o k . 2,1%,
średnich 2,7%,
a w ciężkich powyżej 3%.
Rędziny czarnoziemne powstały wyłącznie
z wapieni
kredowych
i zajmują niewielkie powierzchnie
m e r
użytków rolnych
(L a n g h a-
1982 ).
Klimat
Według Gumirfskiego
Wyżyna Częstochowska
części częstochowsko-kieleckiej
roczna temperatura powietrza
waha się w granicach
pada na styczeń
od +21
Suma rocznych opadów
mum opadów
wynosi 7,5 C,
do -23°C.
i wynosi -3,0°C,
leży
w
zachodniej
dzielnicy klimatycznej.
a
amplituda
Średnia
roczna
Temperatura minimalna przy­
a maksymalna na lipiec- 17,6°C.
waha się w granicach
przypada na miesiące letnie
650-700 mm. Maksi­
(lipiec ).
Pokrywa śnież­
na utrzymuje się
60-80 dni.
( L a n g h a m e r
Okres wegetacji średnio trwa 212 dni
1982 ).
Wyżyna Częstochowska jest zróżnicowana
matycznym w zależności
lin i cieków.
od rzeźby terenu,
Warunki te mają wpływ
ściowy chwastów towarzyszących
pod względem
zalesienia,
agrokliukładu do­
na skład ilościowy
i
jako­
uprawom polnym.
3 . METODYKA BADAN
Niniejsza praca zawiera wyniki badań
skach polnych,
skiej,
prowadzonych w zbiorowi­
głównie na glebach rędzinowych
Wyżyny Częstochow­
w latach 1976-1986.
W tym czasie
wykonano na badanym terenie
na
wszystkich
ty­
pach gleb ok. 1500 zdjęć fitosocjologicznych, Badania prowadzono z
różnym nasileniem
w 144 miejscowościach (tab. I),
Tabela
I
Wykaz badanych miejscowości na terenie Wyżyny Częstochowskiej
List of examined localities on the area of Częstochowa Upland
Województwo
Province
Miejscowość
Locality
1
2
Częstochowa
1. Częstochowa "Złota Góra",
wice,
nów,
4. Czepurka,
8.
2, Apolonka,
5. Góry Gorzkowskie,
Lusławice, 9. Pabianice,
12. Skowronów,
13. Zagórze,
6
10. Piasek,
35. Trzciniec,
Gawronna,
Stara Wieś,
23.
26. Piaseczno, 27.
28. Pradła, 29. Przybyszów, 30. Przyłubsko,
Siamoszyce, 32. Siedliszowice,
ce,
19. Gołucho-
21. Kostkowice, 22. Kroczyce,
Lgota Murowana, 24. Lgotka, 25. Marianka,
Podlesice,
11. Siedlec,
14. Złoty Potok, 15. Żuraw, 16.
Biała Błotna, 17. Dobrogoszczyce, 18, Dzibice,
wice, 20. Huta Szklana,
3. Bystrzano-
. Hucisko, 7, Ja­
31.
33, Siemierzyce, 34. Szypowi-
36. Celiny, 37, Lgota Błotna,
38. Lgota
39. Paulinów, 40, Siedliska, 41, Staromieście, 42.
43. Ślęzany, 44. Brzyszów, 45. Gaszczyk, 46. Łu-
szczyn, 47. Jaskrów, 48. Jaźwiny,
49. Kłobukowice, 50.
Ko-
Tabela I (cd.)
2
1
byłęzyce, 51. Krasice,
Małusy Wielkie,
52. Kućmierki, 53. Małusy Małe,
55. Mokrzesz, 56, Mstów,
Srocko, 59. Wancerzów,
60. Zawada,
61, Nowa Wieź
62. Brzeziny, 63, Bobolice, 64. Dgbrowno,
66.
Gorzków Stary, 67, Ludwinów,
70. Moczydło,
68.
58.
Żarecka,
65. Gorzków Nowy,
Łutowiec,
71. Mzurów, 72, Niegowa,
54.
57. Siedlec,
69. Mirów,
73. Niegówka,
74.
Ogorzelnik, 75. Postaszowice, 76. Tomiszowice, 77, Trzebniów,
78. Biskupice, 79, Bukowno,
80. Ciecierzyn,
81. Kusięta,82,
Przymiłowice, 83. Olsztyn, 84, Skrajnica, 85, Turów,
bice I,
raj,
87. Zrębice II,
88.
Choroń,
86.
91, Góra Włodowska, 92. Hucisko, 93. Morsko, 94.
głód, 95. Mrzygłódka, 96. Nierada,
dniki, 99, Rzędkowice,
Zagórze, 103. Zdów,
100. Skałka,
Zrę-
89, Dębowiec, 90, Po­
Mrzy-
97. Parkoszowice, 98, Ru­
101. Włodowice,
102,
104. Czatachowa, 105, Jaroszów, 106. Ja-
worznik, 107. Kotowice, 108. Ostrów, 109. Przybynów, 110. Suliszowice,
111. Wysoka Lelowska, 112, Zaborze,
113, Zawada,
114. Żarki;
Katowice
115. Giebło, 116. Ogrodzieniec,
skupice, 119. Ciosowa,
117. Podzamcze, 118. Bi­
120. Dobra, 121. Dobra Kolonia,
Dzwonowice, 123. Jasieniec,
124. Kleszczowa,
122,
125. Kocikowa,
126. Meleszyna, 127. Pilica, 128. Sławniów, 129. Smoleń, 130.
Sierbowice,
131. Solca, 132. Wierbka, 133. Zarzecze,
Złożeniec, 135. Blanowice,
134.
136, Bzów, 137, Karlin, 138. Kro-
mołów, 139. Pomrożyce, 140. Skarżyce, 141. Wydra Zielona, 142.
Żerkowice, 143. Udórz, 144, Wola Libertowska.
2-15 - gm. Janów,16-35-gm. Kroczyce, 36-43 -gm. Lelów, 44-60 - gm. Mstów 61
-gm. Myszków, 62-77 - gm, Niegowa, 78-87 - gm. Olsztyn, 88-90 -gm. Poraj 91-103
- gm. Włodowice, 104-114 - gm. Żarki, 115-117 - gm. Ogrodzieniec, 118-134 gm Pilica, 135-142 - gm. Zawiercie, 143-144 - gm. Żarnowiec.
W tab. II, III zestawiono
zentujących
tae.
41 zdjęć fitosocjologicznych tepre-
poszczególne postacie
zespołu
Gatunki występujące 4 razy i mniej
ciągu, przy poszczególnych
hamio-Veronicetum
poli­
w tab. II, III zapisano w
jednostkach syntaksonomicznych. Kolej­
no przy gatunkach podano:
czynnik pokrycia
ilościowość,
i stałość,
staciach zespołu.
(1950, 1972 ) oraz
oraz współ­
jaką osiągnął w poszczególnych
Systematykę i nomenklaturę
zbiorowisk chwastów segetalnych
czono w terenie,
numery zdjęć
przyjęto wg
T ¿i x e n a
po­
fitosocjologiczną
K o r n a s i a
1937, 1950 .
Odczyn gleby ozna­
na głębokości 5 cm, stosując odczynnik Heliga.
Korzystano z map glebowych
gólnych miejscowości
1 : 300 000 oraz z map dla poszcze­
w skali 1 : 5 000.
4. SYSTEMATYKA I CHARAKTERYSTYKA ZESPOŁU
Systematykę
n a s i e m
zespołu
Lamio-Veronicetum politae nrzyjęto za K o r-
(1950, 1972) oraz
T ü x e n e m
(1937,
1950)
i
przedstawia się ona następująco:
Klasa:
Rudero-Secalietea
Rząd:
Secali-Violetalia arveneis
Br.-BI. 1936
Siss.
(Ruderali-Secalietea )
(1943 ap. Br -Bl.
et
R.
Tx.) 1946
Podrząd:
Polygono-Chenopodietalia
(R. Tx. et
Lohm.
1950)
J.
Tx.
1961 status nova
(Syn.:
Chenopodietea
R. Tx. 1961,
Związek:
Oberd. 1927
em. Lohm.,
J. Tx. et
Polygono-Chenopodienalia)
Eu- Polygono-Chenopodion polyspermi
(W, Koch 1926 em. Siss.
1946)
Zespół:
Lamio-Veronicetum politae
Lamio-Veronicetum politae
Kornaś 1950
typicum
Lamio-Veronicetum politae z
Verónica agrestis
Lamio-Veronicetum politae z
Lamio-Veronicetum politae
Fumaria
officinalis
formy przejściowe
Ogólna charakterystyka zespołu
Zespół
Lamio-Veronicetum politae
En-Polygono-Chenopodion polyspermi
reprezentuje w Polsce
i rozwija się na
związek
siedliskach,
których w zbożach spotyka się wapieniolubne zbiorowiska
na
ze związ­
ku Caucalidión daucoidis.
Zbiorowisko to jest ciepłolubne, wapieniolubne
chwaszczające głównie
za­
uprawy okopowe na rędzinach, na glebach gli­
niastych, iłowych, pylastych,
( K o r n a ś
i barwne,
1950, 1972).
ale
bogatych
w
węglan
wapnia
Nr zdjęcia w tabeli
Table number of record
6
7
8
9
10
18
07
79
28 18
8
08 07 08
80 79 84
1
20
10
81
07
84
25
07
84
25
07
84
Miejscowość
Locality
X
58
54
52
107
57
79
Ekspozycja Eksposure
Slope
S
SE
SW
SE
3
2
18
07
1979
Data Date
Nachylenie
5
1
6
8
Roślina uprawna w %
Cultivated plant in %
60
50
70
Chwasty w % Weeds in %
55
55
45
pH gleby
pH of soil
Powierzchnia zdj.’w m^
Area of sample plot in m
Liczba gatunków
Number of species
57
120
13
14
15
16
17
22
10
09
83
08
84
7
09
82
7
9
09 08
82 84
55
85 128 143 115 132 129
11
12
10
8
08
82
08
84
84
48 126
SW
SE SSW NW
S SE SSW SWW
18
19
20
8
8
08
84
08
84
9
08
84
08
84
E
SE
8
89 136
S
S
S
S
SE
9 3,5
4
6
6
60
75
70
60
70
65
70
75
60
55
70
75
70
80
55
80
50
45
35
45
35
40
40
35 45
60
45
35
40
30
65
35
30
S
3,5 5,5
4,5
3Rd 3Rb 3Rc 2Rb 3Rb 3Rb 2Rb 3Rb 3Rb 2Rb 2Rb 3Rb
(s)
8
8
8
.8
8
8 7,5
8
8
8
8
8
10
Kompleks glebowy
Complex of soil
4
8
4 4,5
6 5,5
3
2Rb
3Rb
3Rb
3Rb 3Rb 3Rb 3Rb 3Rb
(s) (s) (s) is) (s) (s) (s) (s)
8
8
8 7,5
8
8 7,5
7,5
4,5
11
5
90
D
100
100
100
80
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
80
100
54
46
57
52
53
49
50
42
45
62
49
41
47
44
49
45
44
50
49
58
3
3
4
3
-
4
3
4
3
4
4
3
3
4
-
-
-
3
-
-
4
4
4
-
4
5
1
563
+ 402
100
S
Rośliny uprawne
Cultivated plents
Solamm tuberosum
Beta vulgaris
Lamio-Yeróniaetum -politae
Lamium amplexiaaule
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Euphorbia heliosoopia
1
1
1
1
1
1
1
1
1
+
1
1
1
1
1
1
+
1
+
V
V
Sonchu8 asper
1
1
1
1
1
1
1
1
+
1
1
1
1
1
1
1
+
+
+
+
378
V
Veronica polita
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
+
+
+
+
+
353
V
Litho8permum arvense
+
+
+
+
-
1
+
+
♦
+
-
+
-
+
_
IV
+
+
+
+
+
—
+
+
-
+
+
-
-
+
—
+
_
32
1
+
+
Veronica opaca
+
+
+
31
IV
1
I
1
I
r
V. agre8tie
Eu-itolygono-Chenopodion polyspermi
Veronica pérsica
+
Lamiion purpureum
-
Lapeana communis
+
1
1
+
+
+
+
+
2
+
-
+
-
-
+
-
+
+
+
-
+
-
-
+
-
-
r
+
-
-
-
+
Echinochloo-Setarietum,
Po lygono-Chenopodietalia
Scleranthus annuus
+
+
+
+
-
+
+
-
-
+
-
_
_
+
_
Polygonum tomentosum
-
-
-
+
-
-
+
-
-
+
-
+
-
-
+
Lycop8Í8' arvensis
+
-
1
-
+
+
_
+
1
1
+
_
-
+
-
-
_
+
+
_
_
-
+
1
1
266
V
+
+
4
II
_
+
3
II
2
I
+
+
5 III
-
+
4
Gatunki sporadyczne (Sporadic species): Amaranthus retroflexus + (5, 10 , 2 0 - 2 I); Erodium cicutarium
20 - 2 i);- Setaria viridis + (12), 1 C19, 20 - 51 I); Solanum nigrum ♦ (5), r (13, 20 - 1 I )
II
+ (1 0 , 19
Secali-Violetalia arvensis
Sinapi8 arvensis
2
1
1
2
2
1
2
1
1
Polygonum convolvulus
+
+
1
+
1
1
1
1
Viola arvensis
+
+■
+
+
+
+
+
+
+
Myosotis arvensis
+
+
+
+
+
+
+
+
2
1
+
+
♦
+
—
1
1
1
1
ł
1
2
1
1
875
V
1
+
1
1
+
1
+
280
V
+
+
+
-
1
+
+
35
V
+
-
-
33
IV
+
+
+
+
+
+
+
+
1
+
♦
1
1
• Thlaspi arvense
53
II
Veronica arvensis
2
I
Galeopsi8 tetrahit
2
I
Tripleurospeimon inodorum
2
I
Gatunki sporadyczne (Sporadic species):
Stachys palustris
+ (10, 20 - 1 I);
Geranium dissectum
*
(6
- 1 I)
Rudero-Secalietea
Stellaria media
2
2
Chenopodium album
+
+
3
2
2
Agropyron repens
1
1
1
1
2
Polygonum aviculare
-
1
-
1
Convolvulus arvensis
1
1
1
Cap8ella bursa-pastorie
+
+
Polygonum persicaria
-
Cir8ium arvense
-
Atriplex patulum
-
Equisetum arvense
2
1
1
+
+
1
1
1288
V
2
1
+
902
V
2
2
2
603
V
+
1
+
1
230
V
+
+
-
+
+
132
V
+
+
+
+
9
V
1
+
+
29
II
-
-
+
5 III
+
+
+
3
3
II
II
+
2
I
+
2
I
2
1
2
1
2
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
+
+
+
+
1
1
1
+
+
+
+
1
+
1
+
+
+
+
+
+
1
1
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
+
+
+
+
+
+
+
+
-
+
-
+
-
2
+
2
+
-
1
2
1
-
1
-
+
-
2
2
2
2
2
+
-
+
-
-
-
-
-
-
+
-
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
-
Gdleop8Í8 bifida
Melandrium album
-
Caucalidion daucoidis
Stachy8 annuua
1
1
Avena fatua
+
+
+
1
+
+
+
+
1
+
+
+
Valerianella dentata
1
+
+
+
+
+
+
lieslia 'paniculata
+
1
+
+
+
+
Aethusa cynapium
+
+
+
+
-
+
+
+
+
r
+
+
+
+
+
+
+
1
1
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
59
V
+
+
-
-
1
-
1
155
IV
+
+
+
+
+
-
+
+
34
V
1
+
-
+
-
1
+
-
80
IV
+
+
-
-
-
1
+
-
32
IV
.
Melandrium noctiflorum
4 II
Sherardia arveneie
3 II
Euphorbia exigua
3 II
Galium tricorne
3 II
Gatunki sporadyczne (Sporadic species): Anagallis foemina * (5 16 - 1 I); Caucalis daucoides r (5, 19-1); Fu­
maria vaillantii + (10 - 1 I); Nigella arvensis + ( 6 - 1 I); Nonnea pulla r ( 6 I);
Scandix peaten-veneris +
(5), r (19, 20 - 1 I)
Aperion spicae-venti,
Centauretalia cyani
1
+
1
1
1
1
+
+
-
+
+
+
1
1
+
+
+
+
+
+
1
+
+
+
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
+
+
+
+
Anthemie ■arvensis
+
+
1
1
+
Papaver rhoeas
1
+
1
+
Vicia grandiflora
+
+
1
-
1
+
+
+
-
+
-
+
-
1
+
Verónica hederifolia
-
+
-
+
-
-
-
+
-
-
+
V. triphyllos
-
-
-
-
+
+
-
-
-
-
+
-
-
-
-
+
-
-
+
Vicia angustifolia
-
-
-
-
+
-
-
-
-
+
-
-
-
-
+
-
-
+
r
1W
O CN
CM
Centaurea cyanus
20
1
254
V
+
+
105
IV
+
82
IV
4
II
II
+
-
4
-
-
2
I
-
-
2
I
thaliana
r
Arabidopeis
i);
1
Gatunki sporadyczne (Sporadic species): Agrosterma githago
17).
Clr’
( 6 I);
Vicia hirsuta + (3, 8 , 17 - 2 I); Vicia tetraeperma f +
(6 , 14,
-
1
Gatunki towarzyszące
Accotnpanyning species
+
+
+
1
+
+
1
+
+
+
1
1
303
V
r
+
+
+
230
V
1
1
108
V
-
-
107
V
1
+
106
IV
56
IV
Sonchus arvensis
1
1
1
+
+
1
+
1
1
+
1
1
1
+
+
+
Campanula rapunculoides
1
1
+
+
1
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
♦
1
+
1
+
+
+
+
+
+
1
♦
+
1
Centaurea ecabioea
+
+
_
+
+
1
+
+
+
1
1
+
-
+
+
+
♦
♦
-
-
+
1
+
+
+
♦
1
Knautia arvenais
+
+
-
Geranium pueillxen
r
+
+
+
1
♦
+
Arenaria eerpyllifolia
+
+
Anagallia arvenaie
Taraxaoun officinale
+
1
1
1
♦
_
♦
+
_
_
+
-
_
+
+
Linaria minor
+
+
_
+
♦
+
_
+
_
Daucue carota
+
+
Galium aparine
+
+
G. spurium var. vail.
r
+
_
Rubue caesius
Salvia verticillata
_
_
1
+
+
_
+
+
_
♦
+
+
_
_
+
_
_
+
Sedan maximum
+
+
_
Polygonum heterophyllum
+
+
_
+
♦
_
_
+
_
_
+
+
Rumex criepue
+
_
+
_
Vicia tenuifolia
1
+
_
_
_
P. nodosun
Coronilla varia
Euphorbia esula
_
Cerastium arvenee
Cichoriwn intybue
+
+
Anthemie tinctoria
Cerinthe minar
+
+
+
_
Euphorbia oypariesias
+
Glechoma hederacea
_
+
+
+
+
-
♦
+
+
+
-
+
+
-
1
+
+
-
+
-
-
+
-
+
_
_
-
+
-
-
+
♦
-
+
+
-
-
+
-
+
-
-
+
-
-
+
+
-
+
-
-
+
-
-
»
+
+
+
+
+
+
-
+
+
♦
+
+
-
+
»
+
*
♦
+
+
+
+
+
*
+
-
+
-
-
+
-
»
»
+
-
+
_
_
+
+
_
♦
_
+
—
+
_
_
_
_
_
_
+
_
+
_
+
_
+
+
+
+
+
_
+
+
-
+
_
-
+
+
-
+
-
+
-
+
+
-
-
-
+
-
+
-
+
-
+
_
-
+
-
-
-
_
+
_
+
-
-
-
♦
_
-
+
-
+
-
-
_
_
•
_
+
_
+
_
-
-
-
+
+
-
+
+
+
-
♦
-
+
»
1
+
-
1
»
+
1
♦
+
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
+
»
+
+
-
-
+
-
+
-
-
-
+
55
IV
+
+
8
IV
“
♦
•f
8
IV
-
-
_
+
_
1
+
_
_
_
_
+
1
♦
+
+
+
_
+
+
1
i
i
i
+
Falcaría vulgaris
♦
♦
-
+
-
+
*
+
55 III
30 III
♦
30 III
+
+
30 III
♦
1
30 III
♦
1
29 III
-
7
IV
-
+
*
6
III
+
♦
5 III
-
+
+
-
+
5 III
+
-
■f
5 III
+
+
+
+
+
•f
+
+
»
-
-
+
+
»
-
-
«
-
+
-
-
-
“
♦
+
5 III
29
II
4
II
3 II
-
3
II
+
+
3
II
“
3
II
-
-
3
II
Malva neglecta
3
II
Medioago falcata
3
II
Trifolium pratense
3
II
T. repens
3
II
Thaliatrum minus
3
II
Gatunki sporadyczne (Sporadic species): Alyssum oalycinum + ( 1 , 5 , 9, 1 3 - 2 I); Calaminth aoinos + (i, 3 , 10,
1 7 - 2 i); Eohium vulgare + ( 3 , 10, 1 6 - 2 i); Lolium perenne + ( 3 , 5 , 1 5 - 2 I); Matricaria discoidea + ( 1 3 1 i); Potentilla anserina + ( 1 1 , 18 - 1 I); Rammaulus kulbosus + (A, 1 2 ) , r (17 - 1 I ); Rorippa
silvestrie
* ( 1 1 , 18 - 1 I); Stellaria gramínea + ( 3 , 12 - 1 I); Sanguisorba minor r (1 , 1 1 ) , + ( 6 - 1 I)
x - numer miejscowości patrz tab. I (number of locality look
of cover), S - stałość (constancy).
Tab. I),
D - współczynnik pokrycia (coefficient
Gatunkami charakterystycznymi
przetacznika lśniącego
są
Natomiast za charakterystyczne
bia
helioBcopia,
na rędzinach.
rozproszone
T r z c i ń s k
i
a-T a c i k
wnie uprawy okopowe
V.
uważa się
i obficie
glebach ciężkich gliniastych,
stanowiska są
i
i
opaca.
Euphor­
i inne (tab. II, III).
występuje dość często
piennych, ale najliczniej
jasnoty różowej
V. agreatia
w małym stopniu
Lamium amplexioaule
Veronica polita
łudniowej na
dla zespołu
Verónica polita,
rzadkie
1964).
w Polsce
po­
raczej
wa­
żyznych,
Idąc ku
(K
o
północy
r n
Polski
a ś
1972,
Gatunek ten zachwaszcza głó­
oraz spotykany jest
również na przydrożach i
innych siedliskach ruderalnych.
Drugi gatunek,
Veronica agrestie,
niony w Polsce północnej,
ska tego gatunku
grupują się
i wilgotniejszych
jest bardziej
rozpowszech­
natomiast w części południowej stanowi­
na terenach lokalnie chłodniejszych
( T r z c i ń s k
ten zachwaszcza uprawy okopowe
a-T a c i k
i zbożowe na
1964).
piaskach
Gatunek
nawapien-
nych, na rędzinach mieszanych i glebach gliniastych.
Natomiast
Verónica opaca
jącym w naszym kraju
jest gatunkiem dość rzadko
( T r z c i ń s k
Dzięki badaniom IUNG
a-T a c i k
koordynowanym przez
Zwalczania Chwastów we Wrocławiu,
1964).
Zakład
Ekologii
liczba poznanych stanowisk
gatunków znacznie się powiększyła.
Rysunek 2 prezentuje rozmieszczenie w Polsce
-Veronicetum politae
występu­
w postaci typowej oraz
zespołu
i
ww.
Lamio-
jego trzech najważniej­
szych gatunków charakterystycznych.
W tab. II
zestawiono zdjęcia
miast w tab. III
reetie
(1-8),
z Fumaria offidnalie
Zespół w postaci typowej
nach kredowych
waha się
i jurajskich,
od 7,5 do
8
,
lata,
nua,
Melandrium noctiflorum,
arvenaie,
na glebach brunatnych,
dość licznie rosną
Caucalidion daucoidis,
Avena fatua,
Aethuea
-Scandicetum,
ag-
wzajemnym powiązaniu
PH
S, SE i SW.
gatunki charak­
exigua,
Neslia panicuStachyą an­
Valerianella dentata i inne.
związku
z zespołem
które wymieniają się na
których
jak:
Euphorbia
aynapium,
Obecność tak znacznej liczby gatunków
świadczy o
nato­
Veronica
(9-14) i przejściowe (15-21).
najliczniej na ekspozycjach
dla związku
Sherardia
z
występuje w uprawach okopowych na rędzi­
W postaci typowej zespołu
terystyczne
postaci typowej zespołu;
kolejno zdjęcia postaci zespołu:
Caucalidion dmopiAis
zbożowym
Caucalido-
tych samych polach. W zależ-
ności od
rodzaju uprawy - w zbożach
do-Soandioetum,
cum}
a w okopowych
o czym w swoich pracach
W n u k
zespół
pisali:
rozwija się zespół
Caucali-
Lamio-Veroniaetum politae
K o r n a ś
typi-
C1950 , 1972 ),
(1976) i inni.
Rys. 2. Rozmieszczenie
gatunków charakterystycznych dla zespołu Lamio-Veroniaetum politae w Polsce
1 - Veronioa polita, 2 - V, agrestie, 3 - 7 . opaoa,
A - tereny, na których
stwierdzono występowanie zespołu jako całości
Fig. 2. Distribution of species characteristic for the Lamio-Veronioetum poli­
tae in Poland
1 - Vevonioa polita, 2-1/, agrestia, 3 - V. opaoa, A - areas where constat­
ed the apperance the association as a totality
Najwyższe współczynniki pokrycia
zespołu
Sinapi8
osiągają następujące gatunki:
aroensie
875 i V
oraz
Na glebach lżejszych
(tab. III, 1-8).
rakterystyczne
deIphinietoaum
zubożałe
i
występują gatunki cha­
Obecność
C. daucoidis świadczy
dość
o
wza­
z takimi
zespołami
Vicietum
tetrasper-
Caucalido-Scandicetum,
i V. tetraepermae odontidetosum.
osiągają następujące gatunki:
Veronica pereica
spotyka
niezbyt licznie
Veronica agrestis
Najwyższe współczynniki pokrycia
społu
i V,
Veronica agrestis
Cauoalidion daucoidie.
z
1288
802 i V.
CpH 6-7)
Veronica agreBti8
ze związku
jemnym powiązaniu postaci
jak:
CaC0 3
jak w postaci typowej
dla związku
znacznej grupy gatunków
zbożowymi,
Stellaria media
ze znacznym udziałem
W postaci z
0 mniejszym pokryciu
w postaci typowej
Chenopodium album
i uboższych w
się uboższą postać zespołu,
mae
i stałość
751 i V,
V. agrestis
i stałość
w tej postaci ze­
Stęllaria media
656 i V,
1626
Chenopodium
i
V,
album 904
1 V.
Najliczniej postać zespołu z
Veronica agrestis
stwierdzono
ekspozycjach SE i SW.
Postać Lamio-Veronicetum politae z Fumaria officinalis
9-14) stwierdzono na:
na
(tab.
III,
nawapiennych piaskach gliniastych, piaskach
gliniastych, glebach wytworzonych z lessów, glinach, pyłach (pH 7-
- 8 ).
Postać z dymnicą pospolitą
zycjach S i SE.
Lamio-Veronicetum politae z
najczęściej rozwija się
Furmaria officinalis
licznym udziałem dymnicy pospolitej
na ekspo­
wyróżnia się dość
oraz znacznie rzadszym wystę­
powaniem gatunków charakterystycznych dla zespołu - głównie Veroni­
ca polita.
Ponadto spotyka się tu niewielką ilość (i o małym pokry­
ciu) gatunków charakterystycznych
dla związku
Cauoalidion
daucoi-
di8.
Obecność gatunków charakterystycznych
daucoidie
wskazuje na następstwo postaci z
społami zbożowymi, jak:
traepermae delphinietosum,
gemone delphinietosum.
siągnęły tu
nica pereica
zubożałe
Caucalidion
Fumaria officinalis
Caucalido-Scandicetum,
z ze­
Vicietum
te­
V. tetraspermae odontidetosum i Papaveretum ar-
Najwyższe współczynniki
następujące gatunki:
917 i V
ze związku
oraz
pokrycia i stałość ó-
Stellaria media
Chenopodium album
1600 i V,
835 i V.
Vero­
T a b e l a
agrestis: 9-14 z Fumaria officinalis', 15-21 przejściowe)
Lamio-Veronioetum politae
Lamio-Veronicetum politae
Nr zdjęcia w tabeli
Table number of record
Data
Date
Miejscowość
X
Locality
Ekspozycja Eksposure
Nachylenie
Slope
1
3
4
5
6
(1-8 with Veronica
7
8
9
10
08
84
11
10
22
18
07
79
7
09
82
25
07
85
22
10
10
09
83
09
83
08
82
08
82
31
07
84
61
57
1
139
137
50
12
58
92
SE
S
SW
5 4.5
4
4 4.5
3Rb 3Rb 3Rb 3Rb
(c) (s ) (s) (»)
8
8
7
7 7.5
~ 3Rb
(1 )
8
7
SE
SW
NW
SW
NW
SE
6,5
6
9
08
84
137 115
SE
S
4
4
3,5
-
—
8
3Rb
(1 )
7,5
60
50
70
60
60
50
60
45
55
60
40
30
50
45
60
60
100
100
100
100
100
62
57
54
55
11
Kompleks glebowy
Complex of soil
2Rb
(s)
pH gleby
7.5
Roślina uprawna w %
Cultivated plant in %
Chwasty w % Weeds in X
Liczba gatunków
Number of species
(1-8 z Veronica
08
1982
6
Powierzchnia zdj. w m^
Area of sample plot in m^
Kornaś 1950
2
3Rb
(s)
pH of soil
Kornaś 1950
8
70
75
100
100
100
100
100
100
54
57
53
54
57
55
58
65
60
60
45
Rośliny uprawne
Cultivated plants
Solanum tuberosum
3
3
-
3
3
-
-
3
3
3
3
Beta vulgarie
-
-
4
-
-
4
4
-
-
-
-
1
1
1
1
2
1
1
1
r
+
+
+
+
+
+
+
1
+
+
+
+
+
+
+
1
+
+
1
1
+
+
1
+
+
Lamio-Veronioetum politae
Veronica agreatie
Lamium amplexicaule
+
+
+
Sonchu8 asper
1
1
+
Lithoapermum arvenee
+
+
+
1
Euphorbia helioscopia
2
1
1
1
+
+
+
+
1
+
+
Veronica polita
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
r
Fumaria officinalis
-
-
-
-
-
-
-
-
1
2
2
Veronica opaca
r
-
Eu-Polygono-Chenopodion polyspermi
Veronica pereica
2
1
2
1
+
1
1
1
2
2
1
Lamium purpureum
1
+
+
+
+
+
r
r
r
+
+
agrestis:
9-14 with Fumaria officinalis;
15-21
passing)
III
Tabela III
Galinsoga parviflora
Oxalis striata
Setaria glauoa
Lapsana communis
Galinsoga hispida
Lycopsia arvensia
-
-
-
-
+
-
+
+
♦
-
-
+
-
+
+
r
+
+
-
-
A
+
-
-
-
+
~
1
1
+
+
r
+
+
+
•
-
-
-
4
♦
-
-
-
-
+
1
1
+
-
+
+
+
+
♦
r
—
—
—
+
-
-
+
•
•
+
Eohinochoo-Setarietum,
Polygono-Chenopodietalia
Erodium aiautarim
Setaria viridis
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
1
1
2
1
1
1
1
1
+
1
Eohinoahloa crus-galli
-
-
Amaranthu8 retroflexus
-
-
+
Polygonum tomentosum
-
-
+
Erysimum cheiranthoides
-
-
Scleranthus annuus
-
-
+
Rumex aaetosella
-
-
Sinapi8 axveneis
1
Veronica arvensis
1
+
1
1
+
“
+
■+
+
-
+
+
+
-
■f
+
-
-
”
+
-
+
-
—
1
1
+
1
1
1
1
1
Secali-Violetalia arvensis
+
+
+
Polygonum convolvulus
1
1
+
Myosotis arvensis
+
+
+
1
+
1
+
+
1
Tripleurospermum inodorum
+
+
1
1
1
+
♦
+
+
Viola arvensis
-
+
+
1
+
Mentha arvensis
+
-
+
-
+
Galeopsie tetrahit
+
-
-
-
Thlaspi arvense
+
+
-
-
+
Stachy8 palustris
+
-
-
+
-
+
Geranium dieseotum
+
-
-
-
-
-
2
1
+
2
Chenopodium album
3
+
♦
2
3
Agropyron repena
-
-
1
2
t
♦
+
♦
+
Polygonum persicaria
-
1
1
+
+
♦
•f
-
+
♦
-
-
1
1
1
2
+
+
+
+
1
+
+
+
+
♦
“
+
+
1
-
1
+
1
-
-
+
-
+
-
+
-
♦
2
2
2
2
1
1
1
1
1
♦
2
2
♦
1
2
2
1
1
1
♦
+
♦
♦
♦
-
♦
♦
-
♦
♦
r
-
+
-
•f
♦
♦
-
-
-
■f
-
♦
♦
♦
-
•f
-
-
♦
-
♦
-
-
+
♦
♦
+
r
-
Capeella burea-paetoris
-
+
Convolvulus arvensis
1
1
+
+
♦
♦
♦
1
1
♦
+
♦
1
1
1
♦
♦
V
87 III
717
V
-
10
V
6
III
-
1
-
1
6
III
II
+
-
+
-
-
5 III
5 III
3
II
2
2
2
1
1
-
I
899
V
—
“■
“
-
3 II
5 III
IV
5 III
147
IV
3
II
360
V
7 IV
290
V
2
146 III
~
•f
♦
+
1
1
1
1
1
♦
1
+
128 III
1
1
1
1
•f
+
+
-
-
+
4
II
5
II
+
4
II
7
IV
+
1
I
+
4
II
3
II
4 III
-
-
3
II
4 III
V
173
V
150
V
129
■f
1
♦
+
-
•f
♦
•f
-
-
-
«f
-
+
1
+
1
-
■f
-
+
-
♦
-
-
♦
-
4-
♦
♦
1
•f
+
-
+
-
-
♦
♦
♦
♦
1
♦
656
I
76 III
4 III
149
V
V
♦
♦
♦
1
♦
♦
1
1
-
♦
439
V
92
V
219
1
♦
♦
1
♦
■f
♦
1
-
473
V
92
V
147
IV
♦
1
1
1
1
1
♦
i
133
V
88
IV
430
V
♦
+
♦
1
•f
_
■f
-
184
V
3
II
77
IV
♦
•f
♦
♦
♦
+
69
IV
7
IV
10
IV
•f
255
+
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
«f
1
♦
+
_
♦
-
♦
+
-
♦
1
-
♦
♦
♦
♦
1
-
-
-
-
♦
-
♦
2
2
2
2
1
1
1
Rudero-Secalietea
Stellaria media
131
1
♦
+
+
+
-
+
-
-
-
(cd.')
1
1
1
♦
♦
♦
♦
♦
1
♦
♦
1
+
-
5 III
V
149
V
♦
-
+
4 III
7 IV
6
III
♦
-
III
87 III
1
+
-
4
II
5 III
-
-
-
3
II
3
2
1
2
1626
V
1600
V
1036
V
♦
940
V
835
V
896
V
68
II
76 III
147
IV
3 II
2
2
2
1
1
1
1
1
♦
1
♦
286
IV
172
V
290
V
+
130
IV
92
V
92
V
5 III
255
V
150
V
IV
252
IV
1
♦
♦
♦
-
♦
♦
♦
♦
-
+
-
-
1
1
1
♦
+
1
1
♦
1
1
♦
1
-
191
286 III
Tabela III
Cirsium ámense
1
Galeop8Í8 bifida
Equisetum ámense
-
Polygonum aviculare
-
Atriplex patulum
Plantago maior
Melandrium album
+
-
+
+
+
+
+
-
+
-
-
+
+
+
+
+
_
-
Gatunki sporadyczne (Sporadic species):
-
+
1
+
+
-
-
+
•f
+
-
+
1
+
-
+
+
+
-
-
+
+
-
-
1
2
+
1
+
+
+
Erigeron canadensis
1
+
+
-
• (10 i 13.
+
—
♦
+
+
+
+
_
1
+
+
_
-
_
+
.
_
+
_
+
-
-
♦
-
-
-
+
+
17.
2 1 - 3 IX.
+
+
+
+
-
+
IV
88
IV
4 III
92
V
69
68
+
-
-
-
1
+
+
+
-
4
-
-
-
+
+
+
1
♦
+
+
+
IV
66 III
7 IV
5 III
(cd.)
76 III
79
V
6 III
4 III
II
74 III
II
5 III
4 III
3 II
5 III
-
3 II
Ill
223 III
85
3 II ); Poa annua + (15, 16, 18. 20 - b III).
Caucalidion daucoidis
Neslia paniaulata
Avena fatua
+
1
Valerianella dentata
-
Vicia sativa
-
1
+
+
Aethu8a cynapium
+
+
+
+
+
+
1
-
+
-
-
+
-
-
■f
+
-
-
-
+
+
-
-
+
+
+
-
+
+
-
_
_
-
+
_
_
_
-
Gatunki sporadyczne (Sporadic species): Euphorbia exigua + (5 - 1 I); Fumaria
rium noctiflorum + (2, 7, 8 - 4 II); Nigella arvensis + (10
2 II); Nonnea
-
+
-
r
-
-
-
r
-
r
-
-
-
5 III
V
-
-
5 III
-
3 III
3
254
+
-
+
-
-
r
+
-
-
+
-
-
3 II
2
I
-
4
3
II
-
-
-
II
3 - 4 II);
vaillantii + (i . 4 - 3 II) ; Lathyru8 tuberosus + 0 , 2 .
I).
pulla r (10 - I ); Sherardia aroensrs r v 4
II
-
Meland-
Aperion spicae-venti3
Centauretalia ayani
Papaver rhoeas
Centaurea ayanus
1
+
1
+
Anthemis arvensis
+
+
Arabidop8Í8 thaliana
1
+
+
1
+
+
+
+
+
+
+
1
+
1
1
1
+
+
1
1
+
+
-
1
+
+
-
1
+
-
1
+
Vicia hirsuta
-
+
-
+
-
Papaver argemone
-
-
-
-
+
-
+
-
-
-
+
-
-
+
+
+
+
1
_
_
+
+
1
—
+
—
r
_
—
+
—
—
+
-
+
-
+
♦
+
+
1
_
+
Gatunki sporadyczne (Sporadic species) Apera spica-venti + (3, 4
3 n, 1 2 ,
+ (4, 6 - 3 II); V, triphyllo8 + (5, 8 - 3 II); Vicia grandiflora + (1. 3 -
+
—
+
+
_
255
V
10
V
+
-
194
V
88
IV
+
+
255
V
253
V
4
II
5 III
+
3
II
_
5 III
“
+
- 5 III);
1 3 - 3 II) ; tiermiaría hirsuta + (10, 12 . 14
1
3
3
n;.
+
(10.
3 II); V. Dilleaa
2
I
76
IV
4 III
6
III
3 III
3
II
4 III
Veronica hederifolia
Gatunki towarzyszące
Accompanyning species
Sonchu8 arvensi8
1
1
1
+
1
+
+
+
1
+
+
S. oleraceu8
+
1
1
1
1
1
+
+
-
+
+
1
+
Anagalli8 arvensis
+
+
1
1
1
+
1
+
1
+
♦
+
r
Falcaría vulgaris
1
1
+
1
2
+
+
-
1
+
1
+
-
-
1
Achillea millefolium
+
+
+
+
-
+
+
+
Centaurea scabiosa
1
1
1
+
+
+
+
+
+
+
-
+
+
+
r
+
+
+
+
•
♦
♦
-
+
+
1
—
+
+
+
316
V
-
255
V
—
♦
+
-
♦
+
"
+
173
V
5 IV
7
IV
7 IV
V
6
III
7 IV
3
II
6
III
253
534
V
-
6
IV
8
V
-
194
V
2
II
+
r
"
V
+
—
r
r
255
+
+
-
+
3 III
Galium aparine
+
+
+
♦
•
-
+
♦
Tuseilago farfara
1
1
♦
■f
+
+
+
-
-
♦
Geranium puaillum
-
+
♦
♦
+
*
-
+
-
+
Knautia arvensia
+
r
-
r
-
+
r
1
Arenoria aerpy Hi folia
+
+
-
-
♦
■f
-
+
Polygonum nodosum
-
+
+
-
Medioago lupulina
+
+
-
♦
♦
Campanula rapunculoides
+
-
+
-
♦
+
♦
-
+
-
+
-
+
Trifolium repene
-
+
-
-
Ciahorium intybua
+
+
-
-
Plantago pauaiflora
-
-
-
Rubu8 caeaiu8
-
+
Spergularia rubra
-
Potentilla anserina
-
IV
4 III
II
5 III
7
6
IV
5 III
4 III
+
+
-
+
♦
-
r
-
-
-
-
-
8 III
87 III
I
-
-
r
1
_
_
1
I
I
-
1
-
+
-
1
+
+
-
1
-
+
+
+
+
4
II
7 IV
_
+
-
+
-
+
-
6
IV
3
II
' 4 III
♦
-
-
♦
+
-
4
II
3
II
4 III
2 III
3 III
♦
-
-
+
+
-
+
-
r
-
-
-
-
+
-
-
_
r
+
+
r
r
+
_
+
_
_
1
_
+
+
+
-
+
-
+
-
-
-
-
♦
_
_
-
-
-
-
-
+
-
-
♦
+
_
_
_
-
-
-
-
-
-
-
+
-
-
♦
-
-
-
-
-
-
+
+
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
+
-
-
-
Cera8tium arvenee
-
-
-
+
-
+
-
-
-
II.
_
_
+
♦
_
+
-
-
+
-
+
-
-
+
-
-
-
r
I
-
+
4
II
IV
3 II
+
-
♦
-
-
1
-
-
-
-
-
5 III
5 III
2
I
2
I
-
-
-
-
+
-
+
-
3
+
-
+
-
+
-
+
-
♦
-
+
-
-
+
-
+
-
+
+
-
+
-
+
-
-
+
+
-
+
-
+
+
-
+
-
-
-
+
+
_
_
—
_
_
+
♦
■
a.
—
+
-
+
-
_
-
+
-
+
-
-
+
-
-
+
II
-
4
4 III
4 III
I
-
+
V
4 III
2
-
4 III
220
IV
3 II
+
-
I
88
_
+
_
+
-
-
+
♦
-
•»
_
+
Gatunki sporadyczne (Sporadic species): Agrimonia eupatorio + (2, 6 - 3 II,
+ (2, 8 - 3 II); Arabis arenosa + (11 - 1 I, 17, 18, 1 9 - 4 II); Armora
? Ï’
m
Cerinthe minor r (2 - I); Cerastium viaco8um +(9,
(2), 1 (3), + (4, 6, 8 - 6 6 IV); Euphorbia esula + (2, 6, 8 - 4 II
16, 18
bufoniue +(9, 1 1 - 3 II, 16, 2 1 - 3 II); Linaria vulgaris + (15, 16, 18 vulgaris + (15, 1 8 - 3 II); Malva neglecta + (3, 6 - 3 II, 13 - 2 I,
17 oata + (2 - 1 I); Plantago lanceolata + (11, 1 2 - 3 11,16, 19, 2 1 - 4 III);
- I, 16), + (18, 2 0 - 3 III); Ranunculus repens + C15, 17, 19, 2 1 - 6 III);
■*’ ® ^
IV); Sedum maximum + (l, 2, 5 - 4 II); Senecio vulgaris +
Steloaria gramínea + (3, 4, 6, 7 - 6 III); Trifolium pratense + (1, 4, 6 20 - 3 II).
’
num
♦
—
+
-
-
+
_
-
+
_
-
-
Gnaphalium uliginosum
+
+
■f
Explanation look Tab.
7
4
-
patrz tab. II,
5 III
-
+
Equieetum ailvaticum
Objaśnienia
4 III
-
■f
+
87 III
♦
-
-
+
5 III
IV
+
+
-
-
IV
3
-
-
Rorippa 8ilve8tria
-
8
-
+
-
Linaria minor
+
-
+
Rumex oriapue
♦
+
4 III
4 III
+
♦
-
+
-
-
4 III
II
-
-
♦
-
5 III
3
-
+
-
♦
+
V
+
+
-
-
+
IV
131
♦
Mentha auatriaca
+
-
+
8
♦
-
-
-
+
♦
-
-
-
-
-
-
-
.
+
-
-
-
+
+
Coronilla varia
+
-
+
+
+
-
Sagina procumbens
-
-
+
-
-
-
+
+
-
-
+
-
•f
♦
+
-
-
-
-
-
-
r •
-
♦
-
-
-
—
i
-
Siaymbrium officinale
+
♦
Euphorbia oyparia8iae
-
♦
(cd.)
+
-
Taraxacum officinale
+
•f
Tabela III
3 II
4
II
5 III
4 III
-
4 III
4 III
II
-
3
II
1
I
2
I
-
5 III
4 III
3
II
2
I
4 III
-
6
+
3 II
6
III
III
16, 1 9 - 3 II); Agrostis vulgaris + (1, 2 - 3 II, 9 - 2 1 ) ; Aly88um calyoicia lapathifolia * ('5, 17, 2 0 - 4 III), ArtemÍ8Ía vulgaris + (1 - 1 I, 9 12, 1 4 - 5 III, 18 - 1 I ); C. vulgatum + (16, 20 - 3 II); Dccucue ocœota r
r (15 - I); Juncus
- 3 II ); Glechoma hederacea + 0 , 7 - 3 II, 12 - 2 I),
Lyeimaohia
- 4 III); Lolium perenne + (3, 7 - 3 II# 16, 18 21 - 4 III);
- 1 1 ) ; Matricaria discoidea + (8 - 1 It 1 4 - 2 1 , 2 1 - 1 I); Medioago falPolygonum heterophyllum + (2 - 1 I, 16, 17, 19 - 4 III); P. hydropiper r (11
+
Rumex obtusifolius +(9, 11, 14 - 5 III. 17 - 1 I); Salvia vertioillata
9 11, 1 3 - 5 III, 17, 2 0 - 3 II);
(4, 5, 7 - 4 II);
Spergula arvenets n
J. dioica + (10, 12, 1 4 - 5 III, 16,
4 II); Urtica urene + (9, 11 - 3 ID»
W tab. III (15-21)
wych między
zestawiono zdjęcia
Lamio-Veroniaetum politae
wuje się tutaj
o cechach
przejścio­
i Eohinoohloo-Setarietum.
różny udział gatunków
Obser­
charakterystycznych i
wy­
różniających dla ww. zespołów.
Zbiorowisko to spotyka się m. in. na madach, na
natnych
wytworzonych z lessów i gezów
oraz
glebach bru­
nawapiennych
pias­
kach gliniastych dobrze nawożonych (pH 6-7).
Postacie tego zespołu
W płatach tego typu
zróżnicowana
terze.
stwierdzono na ekspozycjach
występuje
duża liczba gatunków znacznie
w składzie, co świadczy
o ich przejściowym charak­
Powierzchnie tego typu zbiorowiska
rach sąsiadujących
z ww.
sunków edaficznych,
stwierdzono na obsza­
asocjacjami.
Zubożenie tego zbiorowiska
Lamio-Veronicetum politae
w gatunki charakterystyczne
kimi są gatunki przewodnie
średnią wilgotnością.
o wąskiej skali ekologicznej,
dla zespołu
ściowej osiągnęły gatunki:
Stellaria media
Galineoga hispida
899 i V
ja­
Lamio-Veronioetum politae.
Najwyższe współczynniki pokrycia i stałość
896 i V,
dla
jest spowodowane m. in. pogorszeniem sto­
niską nitrofilnością,
Czynniki te eliminują gatunki
album
SE i NW.
w postaci
1036 i
oraz
V,
przej­
Chenopodium
G. pamiflora
717
i V.
Płaty tego zbiorowiska
przez
eum
Vioietum
tetraspermae
w uprawach zbożowych
delphinietosum,
zastępowane
V. tetraspermae
są
odontideto-
i inne.
Dynamika zespołu
Zespół
Lamio-Veroniaetum politae
prawy okopowe (ziemniaki i buraki).
prawach zbożowych występuje zespół
sali:
K o r n a ś
K o r n a ś
(1950, 1972),
(1963),
W n u k
W e s o ł o w s k i
s t ó w (na podstawie
zachwaszcza
Na tych samych
tych glebach ww. zespołów
polach
uw u-
Cauaalido-Saandioetum, o czym pi­
M e d w e c k a-K o
(1976, 1985)
r n
a ś,
i inni.
C19 80) sporządził listę
obecności ich diaspor
cych na glebie rędzinowej,
w większości
gatunków
w glebie)
z której jasno wynika
chwa­
występują­
następstwo
na
w zależności od rodzaju uprawy.
Występowanie tego zespołu
jest pasmowe,
rozmieszczeniem odpowiednich gleb
co związane
jest z
oraz układem mikroklimatu.
50
i
I
i
i
59
ri
59
ri
35
57
56
1
H
50
i— I
I i
i i
i i
I i
I i
1
12■>
i_i
rn
I
341 1
|
l
I
-1
i
i i
i !
i
i I
B
30% - 65%
U - 62;
LVp t
57.1
3 0 % - 60%
55-66; X* 60.1
LVpzVa
3 5 % -6 0 %
54-57; x= 55-8
LVp z FO
35%- 60%
U 3
r~i
L.J4
Częstochowskiej___________________________
A
l i l i i
Wyżynie
I
L_L
! !
i
na
I i
i
i
5 0 -67; x - 59. i
LVpxBS
Rys. 3. Struktura biologiczna chwastów w zespole Lamio-Vercnicetim politae
A - procent pokrycia przez chwasty, B - liczba gatunków w zdjęciach, 1 - gatunki krótkotrwałe,
trwałe, 3 - apofity, 4 - antropofity
2
-
politae
I— I
Lamio-Veronioetum
n
60
H
gatunki
Fig, 3. Biological structure of weeds Lamio-Veronicetum politae in association
A - total procent with weeds, B - number of species in records, 1 - short duration species, 2 - durable species, 3- apophytes, 4 - antropophytes
Trwałość
t
2
1
A Arch.
T
H
H
A
A
A
Forma zespołu
lab
long-
lub
lub
lub
1.
ł.
n.
m.
Form of
(or)
living
(or)
(or)
(or)
z.
H
CH
G
trwałe
T
H
G
CH
Antropofity
Antropophytes
Apofity
Apophytes
Forma życiowa
Form of vital
Durability
2
association
liczba gatunków
Ogółem
Total
Ep.
number of spe :ies
LVp t
48
3
24
35
61
18
8
2
14
1
6
9
12
9
20
56
4
110
LVp z(with)Va
44
3
26
39
54
19
10
3
17
1
8
13
12
11
17
54
5
112
LVp z(with)Fo
41
-
31
34
54
18
6
1
18
1
8
12
11
15
12
49
7
106
LVp x ES
36
-
30
40
46
19
10
3
19
1
8
13
13
16
15
42
7
106
LVp t - Lamio-Veronicetum politae (typowe - Lamio-Veronicetum politae typicum), LVp z(with)Va - Lamvo-Veronicetum politae z(with) Veronica agrestie, LVp z(with)Fo - Lamio-Veronicetum politae z(with) Fwncona
officinalis, LVp x ES - Lamio-Veronicetum politae x Eahinochloo-Setariertum.
Trwałość (Durability): 1 - jednoroczne (annuales), 2 - dwuletnie (biennials), 1 lub (or) 2 jednolub dwuletnie (annuales or biennials). T - terofit ( terophytes), H - hemiagriofit (hemiagriophytes), G geofit (geophytes), Ch - chamefit (chamephytes). A. 1. z. - apofity leśne i zaroślowe (apophytes forest and
thickets), A. ł. - apofity łąkowe (apophytes meadows), A. n, - apofity nadwodne (apophytes on water strands),
A. m. - apofity muraw (apophytes of xerotermic)» Arch. - archeofity (archeophytes), Ep. - epekofity (epecophytes ).
1 2 0 ________________________________________________________________________________________________
Struktura biologiczna chwastów w zespole Lamio-Veronicetum politae
Biological structure of weeds Lamio-Veronicetum politae in association
W tab. II i III zestawiono
tomiast w tab. IV
poszczególne postacie zespołu, na­
zestawiono strukturą biologiczną chwastów budu­
jących poszczególne postacie zespołu.
We wszystkich postaciach
dominują gatunki krótkotrwałe, w tym
głównie jednoroczne oraz terofity.
z
Veronioa agrestie
offioinalia
Natomiast w postaci typowej
dominują apofity muraw,
i w przejściowej
a w postaci
z
dominują apofity nadwodne,
i
Fumaria
We wszy­
stkich postaciach dominują archeofity.
Rysunek 3
ilustruje udział
poszczególnych grup w poszczegól­
nych postaciach zespołu.
Postać typowa
Lamio-Veronieetum politae
dykatorem siedlisk zasobnych w CaCOj,
jest doskonałym
o pH 7— 8,
dlisk ciepłych, o umiarkowanej wilgotności
bioin­
a ponadto
sie­
i dość zasobnych w
a-
zot.
Ubożenie tego zespołu
zespołu
jest znacznie wolniejsze
Caucalido-Saandicetum,
m. in. dlatego, że
niż zbożowego
występującego na tych samych polach,
rolnicy indywidualni
sporadycznie stosują her­
bicydy w okopowych.
Siedliska aktualne i potencjalne zespołu
Siedliskami potencjalnymi dla zespołu Lamio-VeronioeUm politae: typicum,
z Verorlica agrestis
i z Fumaria offiainalis,
1) zespoły naturalne:
browa -
Potentillo
Tilio-Carpinetum,
nawapienna, ciepłolubna
albae-Quercetum,
nawapienna żyzna buczyna karpacka gotne grądy na dnach dolin
storczykowa
Fagetum carpaticum,
Carici-Fagetwn,
łęgi i wil­
nawapienne murawy kserotermiczne ty­
Adonido-Braehypodietum,
Thalictro Salui-etum pratense
i inne.
Aktualnie Lamio-Veronicetum politae
herbicydów w uprawach okopowych.
Inuletum
ensifoliae,
zajmuje siedliska ww. zbio­
pod uprawy polne.
nie na polach rolników indywidualnych,
ce z murawą typu
-
sąsiadujących ze wzgórzami wapiennymi,
2) zespoły półnaturalne:
rowisk, które zajęte są
świetlista dą­
nawapienny, ciepłolubny grąd
nawapienna buczyna
pu "stepów kwietnych" -
mogą być m. in..
Zespół występuje głów­
ponieważ
ci
nie
stosują
Niekiedy pola uprawne sąsiadują­
"stepów kwietnych"
są jedynym miejscem
aktual­
nego bytowania gatunków przewodnich dla zespołu.
W pracach swych o buczynie storczykowej piszą m. i n .: z Pas­
ma Przedborsko-Małogoskiego - G a b a r a
(1972).
(1978),
O l a c z e k ,
J a k u b o w s k a -
z Wyżyny Częstochowskiej
Na terenach tych stwierdzono
M i c h a l i k
występowanie zespołu.
5. WNIOSKI
1. Zespół
Lamio-Veroniaetum politae typiaum zajmuje siedliska ciepłe,
umiarkowanie wilgotne,
dość żyzne, o odczynie zasadowym
(pH 7,5-
-8) i jest uważany za doskonały bioindykator tego typu siedlisk.
2. Liczba gatunków charakterystycznych
dla zespołu uzależnio­
na jest m. in. od:
a) miejsca wykonania zdjęcia (skraj uprawy,
kserotermicznej;
sąsiedztwo murawy
uprawy rolników indywidualnych oraz
zaoranych murawach
uprawy
na
powodują zwiększenie liczby gatunków),
b) poziomu kultury rolnej (niski poziom - większa
tunków ),
c) intensywnej chemizacji
liczba
i mechanizacji (intensywne
ga­
zabiegi
zmniejszają liczbę gatunków),
d) stosowania nawozów
sowanie zmniejsza udział
zachwaszczające
e) zwiększenia emisji przemysłowych,
wodujących powstawanie
kwaśnych deszczy
woduje to zanikanie gatunków
m. in.
SO 2 , NO, NO 2 po­
zakwaszających gleby(po­
charakterystycznych dla zespołu).
3. Zachowanie istnienia tego
liwe jedynie na
gleby (wieloletnie sto­
i liczbę gatunków wapieniolubnych),
oraz innych zespołów
polach sąsiadujących
rotermicznymi, w sąsiedztwie wychodni wapiennych itp.
nadto od
wprowadzenia rolnictwa ekologicznego
alnie zajmowanych
moż­
Zależy
po­
na obszarach aktu­
przez zespół, jak np. na polach uprawnych wcho­
dzących w skład
Przedborskiego Parku Krajobrazowego
W n u k
oraz w Ourajskim Parku
1984)
jest
z nawapiennymi murawami kse-
Częstochowskiej i
innych.
Krajobrazowym
(Olaczek
na Wyżynie
PIŚMIENNICTWO
A n i o ł-K w i a t k o w s k a ,
J.
Legnicy, Lubina i Polkowic.
1974.
Flora i zbiorowiska
Acta Univ, Vratislav,,
nynantropijne
Pr. bot.,
19:
1-
-152.
Błaszczyk,
chowskim.
H.
1949.
Z poszukiwali florystycznych w powiecie
Mat. Fizjogr. Kraju,
B a b c z y ń s k a-S e n d e k ,
19: 1-7.
B.,
Wika,
S.
1983.
kowania zachwaszczenia pól uprawnych gminy Pilicy,
Nauk roln.,
Denisiuk,
ty,
Ekologiozne uwarun­
Zesz. probl.
Post.
270: 9-26.
Z.
1966.
Rośliny naczyniowe doliny górnej i środkowej War­
Przyr. Pol. zach.,
Dominiak,
często­
B.
1984.
Góry Świętokrzyskie.
7: 1-4.
Zbiorowiska chwastów pól uprawnych
Maszynopis pracy doktorskiej.
mezoregionu
Wyż. Szk.
Pedag.
w
Kielcach.
D.
F i j a ł k o w s k i ,
Chełma.
1963,
Zbiorowiska roślin synantropijnych
Ann. UMCS, Sect. C,
D.
F i j a ł k o w s k i ,
Lublina,
Ann. UMCS,
-Łódź,
1978.
22, 17:
synantropijnych miasta
195-233,
Synantropy Lubelszczyzny. PWN,
Warszawa-
s. 1-260.
D.,
F i j a ł k o w s k i ,
fitosocjologicznego
Głazek
T.,
Ann. UMCS, Sect. C,
Kowalik,
B.E,
gminy Raków w woj. kieleckim.
Hereźniak,
J.,
J.,
Cz.
1983.
metodami biologicznymi
szynopis
J.
Analiza
systemu
2/38:
H.,
A.
1974.
M.
Rocz. Muz. w Częstochowie,
Szkic
rejonu częstochowskiego.
Ocena siedlisk polnych
Zachwaszczenie
polnych
7-28,
Ławrynowicz,
oraz wykorzystanie jej
1979.
róż­
159-164.
Zbiorowiska chwastów
pracy doktorskiej. Akad. Roln.-Techn.
Kapeluszny,
1975.
30, 22:
koło Częstochowy.
Skalski,
środowiska przyrodniczego
10: 65-85.
H o ł d y ń s k i,
1983.
Stud. kiel.,
Krasowska,
Flora przełomu Warty
3: 35-80.
Hereźniak,
B.
T a r a n o w s k a ,
zespołów synantropijnych na podstawie diagnozy
niczkowej Czekanowskiego.
1973,
291-325.
Zbiorowiska roślin
Sect. C,
D,
F i j a ł k o w s k i ,
18, 13:
1967.
miasta
do
charakterystyki
Ziemia Częstochowska
Pojezierza
Iławskiego
dla potrzeb rolnictwa. Ma­
w Olsztynie.
upraw ziemniaka na niektórych
glebach 6rodk.owo-V8chod.niej Polski.
Sect. E, 34, 5: 49-61.
Karo,
F.
1881.
Flora okolic Częstochowy.
Klimaszewski,
Kondracki,
K o r n a ś,
J.
J.
J.
1972,
1978.
T.
Pam. fizjogr.,
Geomorfologia Polski.
Geografia fizyczna Polski,
Acta Soc. Bot. Pol.,
K.
Zespoły chwastów. Ann. UMCS,
PWN, Warszawa.
1970.
[w:]
Korniak,
Wyż. Szk. Roln.
T.
1974.
V. polita Fr.
Korniak,
W.,
PWN,
Warszawa,
florystyozno-fitosocjologiazne
zbiorowisk
-W8Chodniej.
1986.
Nowe stanowiska
Veronica agrestis L,, V. opaca Fr.,
IUNG,
Puławy, 95: 131-137.
Zbiorowiska chwastów segetalnych w Polsce półnoono-
L.
1982.
Warunki przyrodnicze produkcji rolniczej, woj.
czę8tochowakie. IUNG, Puławy,
Ławrynowicz,
Częstochowy.
M.
1973.
A, 47 (8):
A.,
1-65.
Zbiorowiska łąkowe
Rocz. Muz. w Częstochowie,
M e d w e c k a-K o r n a ś ,
w przełomie Warty
Kornaś,
J.
1963,
Mapa zbiorowisk ro­
Ochr. Przyr,,
29.
Michalak,
S. 1972. Zbiorowiska chwastów polnych Opola
Opolski Rocz. Muz., 5: 309-320.
S.
1972.
Ciepłolubne
lasy bukowe
-Częstochowskiej. Frag. flor. geobot.,
flarmeus Jacą.
Olaczek,
R.,
j,,
w woj. łódzkim.
R,,
Przedborskiego
Łódz.
Pawlak,
G.
j,
1970.
Z.
1984.
Parku Krajobrazowego.
1981.
KrakowskoWyd.
Nowe stanowisko Adonis
Frag. flor. geobot.,
Stud. Ośr. Dok. Fizjogr.,
Wnuk,
na Wyżynie
Poloniae Medianea.
J a k u b o w s k a-G a b a r a,
dorzecza Pilicy.
Olaczek,
Siciński,
i okolicy.
18, 2: 215-225,
Mowszowicz,
j. 1978. Conspectus florae
Uniw. Łódz., Łódź, s. 3-395.
Mowszowicz,
koło
3: 97-111.
Ojcowskiego Parku Narodowego.
Michalik,
pracy
Maszynopis, Akad. Roln.-Techn, w Olsztynie.
Langhamer,
ślinnych
Maszynopis
Za­
w Olsztynie.
w Polsce północno-wschodniej.
T,
Zespoły
Szafer,
upraw zbożowych i okapowych Pojezierza Olsztyńskiego.
doktorskiej.
I:
T. I,
Szata roślinna Polski.
Stosunki
Cz,
22, 2: 261-438,
Zespoły eynantropijne.
(red.).
1: 208-257,
T. 1. Warszawa.
Zespoły roślinne Jury Krakowskiej,
1972.
rzycki,
s. 442-465.
K o r n i a k,
M.
1950.
pól uprawnych.
K o r n a ś,
Cz. I:
H.
16(4):
1978,
445-447.
Zespoły leśne
6: 145-164.
Watępna dokumentacja
Maszynopis.
przyrodnicza
Inst. Biol. Środ. Uniw.
Roślinności synantropijna obszaru wybitnie rolniczego
na przykładzie
wsi Kłodzino w woj. szczecińskim.
TPN, 56: 1-80.
Sałata,
B. 1965.
Wisłą.
Zbiorowiska
Ann. UMCS,
Siciński,
dawskiej),
J.
Sect. C,
1974.
J.,
J.,
niewski,
chwastów polnych w okolicy Annopola
20, 15:
R.
1980.
Zbiorowiska segetalne
Wnuk,
Z.
1978,
chwastów segetalnych.
Zróżnicowanie
Materiały
[w:]
zorganizowanej w ramach realizacji probierzu
Skrzyczyńska,
J.
1986.
Szafer,
W.,
działu Polski.
Pawłowski,
[W:J
U.,
204.
W i ś ­
Niektóre aspekty e-
Łódź,
Konferencji
s. 27-40.
Zbiorowiska chwastów okopowych
Zesz. nauk. Uniw. Łódź,
B.
Szafer,
zbóż
ser. II, 28:
1972.
W.,
glebach
florystyczno-eko-
II Krajowej
Siedleckiej. Maszynopis.
S o w a , R. 1968. Rzadsze gatunki chwastów w uprawach
woj. łódzkiego.
na
2: 269-298,
R., W a r c h o 1 i ń s k a,
logiczne zbiorowisk segetalnych w środkowej Polsce.
kologii
Wysoczyzny
na
rędzinach
49-54.
Podstawy geobotanicznego po­
Zarzycki,
K.
(red,).
Szata roślinna Polski. PWN, Warszawa,
S z m e j a, K. 1983. Roślinności pól uprawnych wzniesień Elbląskich.
szynopis pracy doktorskiej.
Szotkowski,
P.
1973.
Akad. Med.
Chwasty
Śląska Opolskiego.
Ma­
w Gdańsku.
zbóż ozimych
i upraw okopowych
Śląsku Opolskim. PWN, Warszawa-Wrocław.
Szotkowski,
P. 1978. Chwasty upraw kukurydzy
niowym obszarze
nad
223-237.
Acta agrobot,, 33,
Sowa,
J.,
Pozn.
27, 2: 1-94.
Sowa,
rędzinowych Sieradza.
S i c i ń s k' i,
kom. biol.
Zbiorowiska segetalne Kotliny Szczercowskiej (Wi­
Acta agrobot.,
Siciński,
Pr.
Zesz. przyr.
na
(Zee mays) w połud­
Opol.
TPN,
18:
45-
-6 6 .
Szotkowski,
P.
1981.
Chwasty upraw okopowych
łudniowo-wschodnim obszarze
Śląska Opolskiego.
i zbóż ozimych w po­
PWN, Warszawa-Wrocław. s.
3-50. •
T
r
z
c
i
ń
s
k a-T a c i k,
V. opaca Fr.,
T
r
z
H.
V. polita Fr.
1964.
Rozmieszczenie
w Polsce
i w
flor. geobot., 10» 1> 61-79,
c
i ń s k a-T a c i k, H.
Zajęć,
Veronica agrestis L.,
terenach sąsiednich.
E. U.,
Zajęć,
A.
Fragm.
1973.
Mapa zbiorowisk roślinnych zakładu doświadczalnego W Gaik-Brzęzowa. Zesz.
nauk. UJ,
Pr. bot.,
T y m r a k i e w i c z ,
Pr. roi. leśn.
1: 57-85.
„
1 9 5 2 . Chwasty pól uprawnych Dolnego
w.
PAU, 72:
i’ « '
3-127.
»
Śląska.
T ii x e n,
R.
1937.
Flor.-soziol.
T U x e n,
R.
Die Pflanzengesellachaften
Arbeitsgem Niedersache,
1950.
sell8chaften
in der Euroaibirischen
i ń s k a,
niny Piotrkowskiej
N. F.,
A. U,
Region Europae.
Stolzenau
1974,
U,
Maszynopis.
Wesołowski,
Środkowo-polekich).
1981.
M.
kowym.
1960.
j.
Zesz. nauk.
Wiśniewski,
Kujaw.
1980.
Zanieczyszczenie diasporami
Z.
J. 1986,
1976.
1981.
ser. II, 41:
Zbiorowiska
Zesz. nauk.
chwastów segetalnych południowych
Uniw. Łódz.
Cz.
I.
Uniw. Łódz,,
Zachwaszczenie
166:
Z,
Part III,
Z i n k o w,
Zespół
14: 85-120.
ser. II:
1980.
1977.
20: 183-255.
Zesz.
stałej
nauk.
Akad.
i rzadkie gatunki we florze
Folia bot.,
segetalnej
1: 181-205.
Caucalido-Scandicetum na Wyżynie Częstochowskiej
w Rzeszowie.
Plant communities of Mazovian cultivated
Root-crop commnities.
J.
ser. II,
67-74.
Maszynopis. Inst. Techn. Prod. Roln.
Wójcik,
Przedborsko-Ma-
roślin uprawnych na powierzchni
1981 a. Niektóre nowe
1985.
Pasma
Zbiorowiska upraw okopowych.
Uniw. Łódz.,
Wyżyny Częstochowskiej. Acta Univ. Lodz,,
Z.
Kornaś
141-144.
koło Przedborza w woj. piotrkowskim.
Roln. w Krakowie,
Z.
w Lublinie.
Flora segetalna Pasma Przedboreko-Małogoskiego i przy­
ległych terenów.
w Dobromierzu
Akad. Roln.
i środ­
Lamio-Veronioetum politae
Inst, Biol. Srod.
Zesz. nauk.
okwastów ważniej­
południowo-wschodnim
Zbiorowiska chwastów segetalnych
1978.
Z.
0 zespole
i przyległych terenów.
Acta Univ. Lodz,,
Z.
1971.
Uniw. Łódz.,
Maszynopis
łogoskiego
Wnuk,
27,
Uniw. Łódz.
Maszynopis pracy habilitacyjnej,
Wiśniewski,
Wnuk,
Acta geobot.,
Zbiorowiska segetalne Wzgórz Radomszczań­
Inst. Biol. Środ.
szych jednostek glebowych w makroregionie
Wnuk,
2.
95-194.
skich.
Wnuk,
Mitt. Flor.-soziol.
a. Weser,
i ioh współczesne przemiany w związku z intensyfika­
Warcholińska,
Wnuk,
Unkrautge-
Zbiorowiska chwastów eegetalnych Rów­
cją rolnictwa (Mezoregion Nizin
2:
Hannower, 3.
Grundriss einer Syotematik dev nitrophilen
Arbeitsgem Niedersachen,
Warchol
Nordwestdeutschlands. Mitt.
Orle gniazda
Pol. ecol.
Stud. 6, 3:
i warownie jurajskie.
fields.
545-569.
SiT, Warszawa.
7. SUMMARY
The floristic and
phytosociological studies
Czestochowa Elevation were carried out
Figure 1 presents location
its physical-geographical
on cultivated
in the years
1976-1986.
of the Czestochowa Elevation
regionalization,
fields of the
on Poland’s map,
and distribution of centres of ad­
ministrative communes.
Figure -2 illustrates distribution
of leading species
in Poland.
The article presents characteristics
association,
ciation
crops in the
show phytosociological records
in its different forms
ble IV gives
the biological
association
of the Lamio-Veroniaetum
which infests with weeds root
Tables II and III
of the
politae
area under study.
representing this asso­
on the area of the Czestochowa Elevation. Ta­
composition of the
association,
and Fig. 3 pre­
sents these data in a graphic way.
In its typical form,
abundant with CaCOj,
veloping
its impoverished
tremely impoverished
the association tends
while on lighter soils
and transitional forms,
sociation
politae
tends to decay.
of weeds in Poland
cological agriculture
and loesses
ex­
and intensive chemicaliza­
belongs to rare segetal associations
The only chance
and on the
on the areas
of the Lamio-Veroni-
soil (percentage share of CaCO^ in
various agritechnical operations,
tion of agriculture.
The Lamio-Veronioetm
Poland and it
on silts
on the species composition
association is exerted byï
it), exposition,
on heavy soils and
forms of the association can be found.
The strongest influence
oetum politae
to thrive
and poorer in CaCOj there are de­
analyzed area
where this
Dr Zygmunt Wnuk
Pracownia Botaniki
. , . .
Instytutu Technologii Produkcji Rolniczej
Akademii Rolniczej w Krakowie
im. Hugona Kołłątaja
ul. M. Ćwiklińskiej 2, 35-959 Rzeszów
for preservation
of this
in
as­
is introduction of e-
association is present.
Wpłynęło do Redakcji
?8 ^ 9 8 7
ia.U
3. i y o /