EdW 2003/03

Ciąg dalszy ze strony 51.
Stanowi to znaczne obciążenie dla stabilizatora, w którym przez tę krótką chwilę wytwarza się moc 7,5W [(12V – 1,25V)
* 700mA]. Jednak przez tak krótki czas pracy stabilizator nawet bez żadnego radiatora
nie nagrzewa się do niebezpiecznej temperatury.
Część mechaniczna
karmu z pojemnika do akwarium (rysunek
4). Powrót platformy zatrzymuje ten proces.
Silnik i prowadnice umieszczone są na kawałku laminatu z otworem pod platformą do
przepuszczania pokarmu. Silnik przymocowany jest drutem. Prowadnice wykonane są z tego samego drutu, ale z niezdjętą izolacją. Do
platformy przylutowany jest kawałek laminatu przesłaniający transoptory (rysunek 5).
Rys. 2
Budowę części mechanicznej obrazuje najlepiej sam model. Jeden rzut
oka na model mówi więcej niż tysiąc
słów opisu. Dlatego też skoncentruję
opis na najważniejszych szczegółach.
Rys. 3
Najbardziej krytyczną częścią
układów wykorzystujących silniki
elektryczne jest przeniesienie napędu. W domowych warunkach trudne Rys. 4
jest to do zrealizowania, szczególnie
jeśli potrzebne jest duże przełożenie
(jak w naszym przypadku). Przed
problemem tym stawałem już wcześniej i opracowałem bardzo prosty
i niezawodny sposób. Duże przełożenie i znaczną siłę uzyskać można stosując śrubę i nakrętkę. Rozwiązanie
takie zawsze do tej pory zdawało eg- Rys. 5
zamin, a układy o nie oparte działają
bezawaryjnie (np. jako rygiel zamka
szyfrowego). Dlatego też i tym razem zastosowałem przełożenie
z długą śrubą M3 (40mm) i nakrętką.
Śruba z odciętym łebkiem zamocowana jest do wirnika silnika (od
strony obcięcia). Aby dopasować średnicę Montaż i uruchomienie
wirnika do średnicy śruby M3, na wirnik na- Układ można zmontować na płytce drukołożona została koszulka termokurczliwa. wanej pokazanej na rysunku 6. Montażu
Śrubę i wirnik łączy plastikowa tulejka. Ca- części elektronicznej dokonujemy w tradyłość zalałem Distalem.
cyjny sposób. Nie wymaga ona zabiegów
Nakrętka umieszczona jest pomiędzy uruchomieniowych, jedynie ustawienia na
dwoma kawałkami laminatu. Laminat połą- wyjściu stabilizatora napięcia jakim zasilany
czony został dwoma odcinkami przylutowa- powinien być silnik.
nego do niego drutu. W całej konstrukcji poUkład jest odporny na wszelkiego rodzaju
sługiwałem się drutem o średnicy 0,5mm „nienormalne” sytuacje (przerwy zasilania,
uzyskanego z gorącej żyły kabla koncen- uszkodzenie elementów transoptorów, itp.).
trycznego. Ja dysponowałem nakrętką z czę- Nie są one w stanie uszkodzić elementów
ścią okrągłą, którą mogłem umieścić na mechaniki czy spowodować przeciążenia
wcisk w otworze zrobionym w laminacie. mogącego doprowadzić do spalenia elemenW przypadku „zwykłej” nakrętki sześciokąt- tów. Niebezpieczną sytuację może stworzyć
nej całość należy zalać Distalem, tak aby tylko zablokowanie się silnika „w połowie
unieruchomić nakrętkę pomiędzy kawałkami drogi”. Zablokowany silnik będzie pobierał
laminatu (rysunek 2). Część ta będzie prze- znaczny prąd, co może doprowadzić do
suwać platformę porcjującą pokarm.
uszkodzenia stabilizatora U2. Można takiej
Platforma wykonana jest z laminatu i sze- sytuacji zapobiec, zasilając układ tylko na
ściu pętli z drutu. Cztery pętle służą do poru- czas karmienia. Można też całkiem zrezyszania się po prowadnicach, a dwie pozosta- gnować ze sterowania przez wejście S i stełe przytrzymują część z nakrętką. Pojemnik rować układem dozownika poprzez włączaz pokarmem znajduje się nad platformą, jed- nie i wyłączanie zasilania. Wtedy jednak
nak jej nie dotyka. Samoistne wysypywanie trzeba między wejście S a plus zasilania
się pokarmu powstrzymywane jest więc dodać kondensator, np. o wartości 100nF,
przez sam pokarm (rysunek 3). Przesunięcie tak aby po podaniu zasilania układ sam
się platformy powoduje wysypywanie się po- startował.
E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h
Rys. 6 Schemat montażowy
Gdyby czas odsłonięcia był zbyt krótki na
zaserwowanie odpowiednio dużej porcji pokarmu, można odsuwać platformę kilka razy
z rzędu. Nie można jednak robić tego zbyt
wiele razy – raz za razem. Powoduje to bowiem nadmierne nagrzewanie się stabilizatora U2. Nic też nie zaszkodzi przykręcenie
małego radiatorka, np. takiego jak w modelu.
Dobrego zwymiarowania i precyzji przy
montażu wymaga część mechaniczna. Nie
podaję konkretnych wymiarów, gdyż zależą
one od długości zastosowanej śruby i wielkości silnika. Samą śrubę dobrze jest nasmarować smarem do maszyn precyzyjnych.
Dariusz Drelicharz
[email protected]
Wykaz elementów
Rezystory
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .560Ω
R2-R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100kΩ
R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220kΩ
R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .680kΩ
R7,R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7k Ω
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .270Ω
P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7kΩ PR
Kondensatory
C1,C3,C4,C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47µF/16V
Półprzewodniki
D1,D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dioda LED
D3,D4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .fotodioda
D5-D7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
T1,T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC558
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4013
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM317
Inne
REL1,REL2 . . . . . . . .HD1-M-DC12V firmy Matsushita
Płytka drukowana jest dostępna w sieci
handlowej AVT jako kit szkolny AVT-22657.
61