Die Periode II Źródła historyczne III Prehistoria 1

I
II
III
Periodyzacja dziejów - Die Periode
Die Vorgesichte
Das Altertum
Das Mittelalter
Prehistoria
Starożytnośd
Średniowiecze
Nowożytnośd
• do ok. 3500r. p.n.e
wynalazek pisma (die
Erfindung der Schrift)
• Do upadku Rzymu
(Zachodniego Cesarstwa
476 r. n.e.
• do 1453 r. zdobycie
Konstantynopola
• do 1450 r. wynalazek
druku
• do 1492 r. odkrycie
Ameryki
• do 1545-1563 r. - sobór
trydenncki
• do zakooczenia I wojny
światowej w 1918 r.
Źródła historyczne
Prehistoria
1) Teorie na temat pojawienie się człowieka
a) Teoria kreacjonizmu - człowiek został
stworzony przez Boga lub bóstwa
b) Teoria ewolucji - zakłada ona, że człowiek,
jak i całe życie na Ziemi, powstał w wyniku
ewolucji gatunków, a nie podczas
jednorazowego aktu stworzenia
2) Charakterystyczne cechy gatunku ludzkiego
a) Poruszanie się na dwóch nogach
b) Pionowa postawa ciała
c) Specyficzne uzębienie
3) Antropologia - to nauka zajmująca się historią
człowieka, a także jego pochodzeniem czyli
antropogenezą
4) Ewolucja człowieka
a) Sahelantrop - Sahalantropus tchadensis
(7-6 mln lat temu). Nie wiadomo czy
poruszał się już na dwóch nogach, dlatego
Die Neuzeit
Die
Zeitgeschichte
Czasy najnowsze
b)
c)
d)
e)
też nie można stwierdzid czy był on
hominidem.
Orroriny i ardipiteki (Ardipithecus) Należą one do wczesnych hominidów (64,5 mln lat temu). Zostały one odkryte w
latach 90 XX w.
Australopitek - Australopithecus (4,2-1,3
mln lat temu). Mimo poruszania się na
dwóch nogach potrafiły wspinad się na
drzewa. Ich wzrost wynosił niewiele
ponad metr.
Homo habilis (geschickter Mensch) człowiek zręczny (2,5-1,5 mln lat temu).
Dalej zajmowały się zbieractwem i
łowiectwem
Homo erectus (aufgerichteter Mensch) człowiek wyprostowany (2 mln - 500 tys
lat temu). To pierwsze hominidy, które
opuściły Afrykę. Ich pojawienie się
stanowiło przełom w ewolucji człowieka.
Wyróżniał je spośród poprzednich
przedstawicieli ich wzrost (150-170 cm).
5)
6)
7)
1
Jako pierwsi potrafili rozniecad ogieo, za
pomocą którego utwardzali ostrza
drewnianych oszczepów. Wytwarzali m.in.
pięściaki.
1
f) Homo neanderthalensis (Neandertaler) neandertalczyk (150-30 tys. lat temu).
Mieli oni masywną budowę ciała oraz
mózgi wielkości naszych. Posiadali
zdolnośd artykułowanej mowy. Żyli w
warunkach zlodowaceo. Jako pierwsi
grzebali zmarłych.
g) Homo
sapiens
(vernunftbegabter
Mensch) - człowiek rozumny (200 tys. lat
temu-?). Początkowo pojawili się w
Afryce.
Wytwarzali
skomplikowane
narzędzia. Są jedynym żyjącym gatunkiem
człowiekowatych.
Chronologia pradziejów
a) Prehistoria

Epoka kamienia (die Steinzeit)
 Paleolit (das Paläolithikum - to
starsza epoka kamienia zwana
kiedyś
epoką
kamienia
łupanego
 Mezolit (das Mesolitikum) środkowa epoka kamienia
 Neolit (das Neolithikum) młodsza epoka kamienia zwana
wcześniej epoką kamienia
gładzonego
b) Starożytnośd

Epoka brązu

Epoka żelaza
Rewolucja neolityczna – rozpoczęła się ona ok.
10 000 lat p.n.e na terenie Żyznego
Półksiężyca
(Fruchtbarer
Halbmond).
Doprowadziła ona do osiadłego trybu życia.
Ludzie znaleźli tam wiele gatunków żbóż, które
z czasem nauczyli się uprawiad. Z czasem po
wynalazgu rolnictwa ludze zaczeli udomowiad
zwierzęta, a także zaczęli je hodowad. Wraz z
osiedlaniem sięludzi powstawały pierwsze
osady, które atawały pierwowzorami miast
(czyli tzw. Osadami protomiejskimi). Z koocem
neolitu zaczęto wytapiad złoto, srebro oraz
miedź. Około 3000 r. p.n.e. zaczęto wyrabiad
narzędzia z brązu, mimo że jeszcze przez długi
czas powszechniejsze były narzędzia kamienne.
Najstarsze miasta. Osady protomiejskie.
a) Do najstarszych osad protomiejskich
należą:

Jerycho
Częśd antropologów uważa ich obecnie za
podgatunek Homo sapiens

Znajudje
się
na
terenie
dzisiejszgo Izraela. Szacuje się,
że żyło tam między 2000, a 3500
ludzi. Miało powierzchnię 4-5
ha. Powstała ok 8000 lat p.n.e.

Çatal Höyük
 Osada ta powstała na terenie
dzisiejszej Turcji pomiędzy 7500,
a 6000 r. p.n.e. jej powieżchnia
wynosiła w przybliżeniu 13 ha.
Cechowała ją zwarta zabudowa.
Domy przylegały ściśle do siebie,
a wejścia do nich znajdowały się
na dachach. Szacuje się, że Çatal
Höyük zamieszkiwało nawet
1000 ludzi.
b) Mieszkaocy pierwszyych miast nie trudnili
się rolnictwem. Z załorzenia maiasta nie
były terenami rolnymi. Przede wszystkim
rozwijało się w miastach rzemiosło, ale
rówwnież hodowla i rolnictwo.
8) Doliny wielkich rzek
a) We wczesnej historii człowieka budowane
przez niego osady musiały znajdowad się
w dogodnych miejscach. Musiał byd dobry
dostęp do wody pitnej. Rzeki były
potrzebne również do użyźniania Ziemy.
Do tego służyły systemy irygacyjne,
tworzone z kanałów nawadniających
glebę. Z czasem w osadach rolniczych
nastał podział i zróżncowanie pracy.
Nastąpił rozwój rzemiosła. Ludzie zaczęli
się specjalizowad w tkactwie, wyrobie
naczyo glinianych. Wykształciła się także
warstwa przywódcza. W miastach zaczęły
powstawad monumentalne budowle takie
jak świątynie czy pałace.
9) Narodziny cywilizacji
a) Pierwsze
cywilizacje
powstawały
niezależnie w różnych mczęściach świata,
jednakże w procesach ich powstawania,
ktróre do siebie są bardzo zbliżone można
wyróżnid podobne etapy

Rewolucja agrarna – oznaczała ona
zastąpienie
gospodarki
przyswajalniej
(łowiectwa
i
zbieractwa) wytwórczą.

Powstawanie miast i paostw – od
tego czasu miasto stanowiło
podstawę cywilizacji

Wynalezienie pisma – Wydarzenie to
zamknęło prehistorię.
10) Historia pisma
a) Początkowo pismo służyło do utrwalania
informacji o transakcjach, daninach, itp.
b)
IV
Początkowo słowa były oznaczane
obrazkami
c) Po stworzeniu pisma obrazkowego
zaczęto wprowadzad ideogramy
d) Następnym etapem rozwoju pisma było
pismo sylabiczne
e) Następnie przystosowano alfabet fenicki
do języka greckieko. Grecy dzięki twmu
stworzyli pierwsze pismo alfabetyczne.
Zajego pomocą można było już zapisad
każde usłyszane słowo.
Mezopotamia i jej dzieje
1) Warunki naturalne
a) Mezopotamia
była
najbardziej
wysuniętym na wschód obszarem żyznego
półksiężyca.
b) Jej nazwa tłumacząc z greckiego oznacza
Międzyrzecze.
c) Zasadniczą rolę w rozwoju rolnictwa
odgrywały systemy irygacyjne, ze względu
na nieregularnośd wylewów Tygrysu i
Eufratu, które zapewniały żyznośd gleby.
d) Budowle wznoszono z glinianych cegieł.
Glina także służyła do wyrobu tabliczek do
pisania czy naczyo
e) Na terenie Mezopotamii występowało
niewiele surowców naturalnych, co
przyczyniło się do szybkiego rozwoju
handlu dalekosiężnego z odległymi
krainami, nawet tak odległymi jak dolina
Indusu czy Kapadocja. Sprowadzano rudy
metali, kamieo, drewno i drogocenne
metale szlachetne, a eksportowano
głuwnie artykuły spożywcze i wyroby
tekstylne. Surowce także pozyskiwano na
wojnach i wyprawach łupieżczych.
2) Cywilizacja Sumerów
a) To najstarsza w dziejach znana nam
cywilizacja. Rozinęła się ona w IV i III
tysiącleciu p.n.e.
b) Została stworzona przez lud Sumerów,
którego pochodzienie po dziś dzieo nie
jest nam znane. Nie stworzyli oni jednak
nigdy jednego, trwałego miasta.
c) Sumerowie zamieszkiwali tzw. PaostwaMiasta, takie jak np: Ur czy Uruk. Każde z
takich miast składało się z ośrodka
miejskiego, otoczonego murami oraz kilku
mniejszych osad i obszarów uprawnych z
siecią irygacyjią.
d) Centralnym punktem każdego miasta
stanowił zikkurat, który pęłnił funnkcję
zarówno religijną, jak i spichlerza czy
miejsca badao astronomicznych
3) Imperium Sargona Wielkiego
4)
5)
Pochodzenie Sumerów
a) Lud Sumerów zachował swoją polityczną
niezależnośd aż do XXIV w. p.n.e., kiedy to
podporządkowało ich sobie plemie
Akadów, który przez stulecia zamieszkiwał
tereny Mezopotamii razem z Sumerami.
b)
Słownictwo